04.06.2013 Views

iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

qarTul leqsSi naxevarxmovani Á da naxevarxmovani u (brjgu), wesis Tanaxmad, ar<br />

hqmnian marcvals, taepis marcvalTa saTvalavSi isini mxedvelobaSi ar miiRebian. magram<br />

calkeul SemTxvevebSi isini CaiTvlebian rogorc srulxmovanni (dieresi), e. i.<br />

naxevarxmovani Á gamoiTqmis rogorc srulxmovani i, naxevarxmovani u gamoiTqmis rogorc<br />

srulxmovani u.<br />

sineresi Zvel-qarTul silabur leqsSi SemdegSi gamoixateba:<br />

a) ori erTimeoris gverdiT mdgomi xmovani zogjer erTiandeba erTi xmovanis saxiT;<br />

ase, sineresis SemTxvevaSi, magaliTad, sityva `ganaaxla~ CaiTvleba ara oTxmarcvlovnad,<br />

aramed sammarcvlovnad (erTiandeba ori a). aseve, rodesac sityva iwyeba<br />

imave xmovniT, romliTac dasrulda wina sityva, dasaSvebia sineresi; magaliTad `kaci<br />

igi~, sineresis SemTxvevaSi, CaiTvleba sam marcvlad, aseve `da aRvida~ sam marcvlad<br />

CaiTvleba.<br />

b) srulxmovani i da u sineresis SemTxvevaSi CaiTvlebian naxevarxmovnebad (e. i.<br />

xmovani i gamoiTqmis rogorc naxevarxmovani Á, xmovani u gamoiTqmis rogorc naxevarxmovani<br />

u).<br />

sityvaTa gankveTa-gadatana.<br />

Zvel-berZnul leqsTwyobaSi, rogorc cnobilia, miRebuli iyo sityvis orad gankveTa,<br />

gadatana erTi taepidan meore taepSi sityvis nawilisa.<br />

Zvel-qarTuli himnografiuli poeziis silabur ukveTel leqsSi Tumca iSviaTad,<br />

magram adgili aqvs sityvaTa aseTs gankveTa-gadatanas (rac aRiniSneba metruli punqtuaciis<br />

niSnis dasmiT sityvis gansakveT nawilTan).<br />

Zvel-qarTuli silaburi ukveTeli leqsis evfonia.<br />

Zvel-qarTuli himnografiis leqsSi miRebuli iyo aliteracia.<br />

dasasrul riTmis Sesaxeb. riTma ganuyreli nawilia Zvel-qarTuli silaburi muxledovani<br />

leqsisa, e. i. qarTuli klasikuri leqsisa, romelsac saTaveebi Zvel-qar-<br />

Tul xalxur poeziaSi aqvs.<br />

rac Seexeba himnografiul poezias, aq riTma miRebuli araa. Zvel-qarTuli himnografiuli<br />

poezia am SemTxvevaSi icavs Zveli berZnuli leqsTwyobis tradicias.<br />

riTma Zvel-qarTul himnografiul poeziaSi mxolod sporadiulad gvxvdeba, rogorc,<br />

magaliTad, filipe beTlemelis leqsSi (isic saero poeziis tradiciuli metriT,<br />

Sairis sazomiT aris dawerili), miqael modrekilis himnebis calkeul pasa-<br />

JebSi, stefane sananoÁs-Zis sagalobelSi, adgil-adgil sxva himnebSiac. aq saWiroa<br />

xazi gavusvaT im garemoebasac, rom Zvel-qarTul himnografiul poeziaSi xmareba ri-<br />

Tmisa stilis darRvevadac ki iTvleboda. ase magaliTad, X saukunis himnografis<br />

stefane sananoÁs-Zis sagalobeli, romelic riTmovanad aris dawerili, ufro gvian<br />

xanaSi gadaukeTebiaT uriTmo himnis saxiT, da XI saukunis sagalobelTa krebulSi<br />

(S-4999) Setanilia es meore varianti, uriTmo himni.<br />

es rac Seexeba sakuTriv himnografiul poezias.<br />

xolo meore JanrSi, hagiografiul poeziaSi, sadac xmarebaSia Zvel-qarTuli silaburi<br />

ukveTeli leqsis meore saxeoba (taepobrivi ritmikiT), _ miRebulia riTma.<br />

`wyobili sityua ricxuedi~<br />

(mokle aRniSvniT: `wyobili sityua~)<br />

mesame saxeoba Zvel-qarTuli leqsTwyobisa aris `wyobili sityua ricxuedi~, anu<br />

mokle aRniSvniT `wyobili sityua~.<br />

Cven ukve gvqonda saubari imis Sesaxeb, rom termini `wyobili sityva~ farTe mniSvnelobiT<br />

aRniSnavda saerTod leqss; xolo gvian xanaSi es saxelwodeba `wyobili<br />

sityva~ specialurad miekuTvneba qarTuli leqsTwyobis im Taviseburs mesame saxeobas,<br />

romelzec aq gvaqvs saubari (ase, qarTuli leqsTwyobis es mesame saxeoba moixseneba<br />

saxelwodebiT `wyobili sityva~ besikTan). ramdenadac qarTuli leqsis am mesame<br />

saxeobis `wyobili sityvis~ ritmikas axasiaTebs ara `marcvledoba~ taepisa (marcvalTa<br />

saTvalavi taepSi), aramed `ricxvedoba~ taepTa (taepobrivi ritmika), sruli<br />

175

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!