04.06.2013 Views

iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

IV<br />

Zvel-qarTuli himnografiuli poeziis saleqso forma _<br />

silaburi ukveTeli leqsi (sagalobelTa `marcvledi~) da misi metruli struqtura.<br />

nusxa silaburi ukveTeli leqsis taepobriv sazomTa.<br />

Zvel-qarTuli himnografiuli poeziis ZiriTadi saleqso forma, rogorc amis<br />

Sesaxeb ukve gvqonda saubari, es aris silaburi ukveTeli leqsi (sagalobelTa `marcvledi~.<br />

am leqsTwyobis _ silaburi ukveTeli leqsis _ metruli struqturis safuZvels<br />

Seadgens ara terfi (rogorc es gvaqvs tonursa da qvantiteturs metrul leqsTwyobaSi),<br />

ara silaburi muxledi (rogorc es gvaqvs silaburi leqsTwyobis ZiriTad<br />

saxeobaSi, kerZod qarTul silabur muxledovan leqsSi), aramed taepi, mTlianad aRebuli.<br />

am leqsTwyobaSi, _ silabur ukveTel leqsSi, _ yoveli taepi warmoadgens<br />

erTs mTlians, ukveTel silabur erTeuls (romelic grZel taepebSi ganiyofeba moZravi<br />

cezuriT); taepi aq araa danawevrebuli (gankveTili) mkvidr, ucvlel muxledebad,<br />

rogorc es Cven gvaqvs silabur muxledovan leqsSi.<br />

silaburi ukveTeli leqsis taepobrivi sazomebi Semdeg jgufebad ganiyofeba.<br />

A. martivi sazomebi:<br />

a. monometruli sazomebi anu muxled_taepebi.<br />

b. polimetruli anu ukveTeli moZrav-cezuriani sazomebi.<br />

B. Senadgeni sazomebi, aRniSnuli cezurebiT.<br />

martivi sazomebis pirveli (a) qve-jgufi _ monometruli sazomebi _ Seicavs taepebs<br />

or-marcvledidan _ cxra-marcvledamde. es monometruli sazomebi anu muxledtaepebi<br />

am leqsTwyobaSiac igivea, rac muxledovan silabur leqsSi.<br />

martivi sazomebis meore (b) qve-jgufi _ polimetruli anu ukveTeli moZrav-cezuriani<br />

sazomebi Seicavs taepebs aT-marcvledidan Tvramet-marcvledamde. igi or wyebad<br />

ganiyofeba:<br />

aT _ camet marcvledni (iambikonis mimdgomni);<br />

ToTxmet _ Tvramet marcvledni (Sairis mimdgomni).<br />

dasasrul, sazomebis meore jgufi: Senadgeni sazomebi, aRniSnuli cezurebiT.<br />

im wesebiT mixedviT, romelic miRebulia himnografiuli poeziis iambikonuri sazomebisaTvis,<br />

irkveva Semdegi: rodesac himnografiul leqsSi erTimeoris gverdiT<br />

uwevs ori mokle zomis saleqso erTeuli, romelTa marcvlebis saerToO ricxvi ar<br />

aRemateba Tormet-camet marcvleds (e. i. iambikonuri sazomis moculobas), xdeba ma-<br />

Ti dakavSireba erTi Senadgeni taepis saxiT. aseT Senadgen taepSi gaerTianebuli mokle<br />

saleqso erTeulebi (naxevar-taepebi) ganiyofeba erTmaneTisagan mkvidri cezuriT,<br />

rac aRiniSneba xolme metruli punqtuaciiT.<br />

aseTia struqtura silaburi ukveTeli leqsis taepobrivi sazomebisa.<br />

IV<br />

Zvel-qarTuli `WaSniki~ IX-X saukuneTa `Zlispirni~<br />

(kodeqsi sagalobelTa stroful-taepobrivi saleqso sazomebisa<br />

musikaluris kompoziciebiT)<br />

mkiTxvels, rasakvirvelia, kargad moexseneba, rom qarTuls enaze arsebobs ars poetica<br />

_ `WaSniki~, romelic Sedgenilia XVIII saukunis pirvel naxevarSi poetis mamuka<br />

baraTaSvilis mier. `WaSnikSi~ aRnusxulia saleqso sazomebi, romelic miRebuli iyo<br />

qarTul silabur muxledovan leqsTwyobaSi XVIII saukuneSi.<br />

aseTive saxis Zegli arsebula Zvel-qarTul mwerlobaSiac.<br />

es aris Zvel-qarTuli WaSniki IX-X saukuneTa, romelsac ewodeba `Zlispirni~. es<br />

Zegli _ `Zlispirni~ aris kodeqsi sagalobelTa stroful-taepobrivi saleqso sazome-<br />

169

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!