iii_tomi.pdf

II
kavSiri Zvel-qarTuli himnografiuli poeziis saleqso formisa
berZnuli lirikis saleqso formasTan.
rodesac ki Cven amovSifreT Zvel-qarTuli himnografiuli poeziis leqsis saxeoba,
CvenTvis maSinve naTeli gaxda uaxloesi naTesaoba qarTuli himnografiis saleqso
formisa berZnuli lirikis saleqso formasTan.
vinc ki gacnobilia Zvel berZnul poezias, mas, rasakvirvelia, kargad moexseneba,
rom Zvel berZnul qorul lirikaSi swored amave saxis leqsTwyoba iyo miRebuli, _
stroful-taepobrivi rTuli ritmikiT.
qorul lirikaSi Cven gvaqvs iseTive monacvleoba strofebisa da antistrofebisa,
rogorc qarTuli himnografiis leqsSi.
amave dros qorul lirikaSi Cven gvaqvs aseTive rTuli taepobrivi wyoba, yovel
strofSi Sewyoba sxvadasxva sazomis mqone taepebisa.
qoruli lirikis es uaRresad Taviseburi da dinamiuri leqsi gadmovida berZnul
dramaSiac, saxeldobr berZnuli dramis im nawilebSi, sadac gamodis qoro. (ase, magaliTad,
sofokles tragediaSi `oidipos mefe~ Cven gvaqvs 13 nakveTi, sadac ixmareba qoruli
lirikis es specifikuri saleqso forma strofebisa da antistrofebis saxiT;
tragediaSi `oidipos kolonoSi~ _ 15 nakveTi; tragediaSi `antigone~ _ 17 nakveTi).
rodesac Cven pirvelad amovxseniT qarTuli himnografiuli poeziis leqsis saxeoba,
swored am faqtma, _ rom qarTuli himnografiis leqsi Tavisi struqturiT emTxveva
qoruli lirikis stroful-taepobrivs aRnagobas, _ dagvidastura Cveni daskvnis
siswore. aq saWirod vsTvliT aRvniSnoT amasTan, rom rodesac Cven pirvelad amovxseniT
qarTuli himnografiis leqsi, Cven am dros jer kidev ar vicnobdiT saSual
saukuneTa berZnul qristianul poezias (igi saerTod nakleb Seswavlilia da
araa ise farTod cnobili), Cven vicnobdiT mxolod Zvel-berZnul qorul lirikas
da qoruli lirikis saleqso formebs Zvel-berZnul dramaSi.
xolo mas Semdeg, rac gavecaniT berZnuls saSual saukuneTa qristianul poezias,
es Cveni daskvnebi kidev ufro ganmtkicda.
saqme is aris, rom berZnuli qristianuli poeziis forma igivea, rac Zveli berZnuli
qoruli lirikisa. ase, _ berZnuli qristianuli poeziis irmosi _ igivea, rac
qoruli lirikis strofi, qristianuli poeziis tropari _ igivea, rac qoruli lirikis
antistrofi.
garda imisa, rom berZnuli qristianuli poezia icavs Zveli qoruli lirikis stroful-taepobriv
aRnagobas strofebisa da antistrofebis saxiT, qristianul poeziaSi
Cven gvaqvs amave dros aseTive rTuli taepobrivi wyoba, rTuli taepobrivi ritmika,
yovel strofSi Sewyoba sxvadasxva sazomis mqone taepebisa.
amrigad, qristianuli poezia agrZelebs Zveli berZnuli qoruli lirikis tradiciebs.
TavisTavad es faqti, rom qristianuli xanis poezia qoruli lirikis memkvidre
yofila, moulodnels aras Seicavs da es savsebiT bunebrivicaa. qoruli lirikis
forma Zvel saberZneTSi gamoiyeneboda religiuri elferis mqone himnebisaTvis. amas-
Tan qorul lirikas farToO saxalxo gavrceleba hqonda, _ qoruli lirikis forma
es iyo forma qoruli, sagundo sagaloblebisa, _ da poeziis am formam moaRwia
qristianul epoqamde. xolo axal istoriul epoqaSi es forma gamoyenebul iqmna axali
religiisaTvis; aq arsebiTad araferi Secvlila, Seicvala mxolod saxelebi, _
zevsis saxeli Seicvala ufalis saxeliT, apolonis da dionisos saxelebi Seicvala
qristes saxeliT, heras da demetras saxelebi Seicvala mariamis saxeliT.
amrigad, rogorc irkveva, qristianuli xanis himnografiuli poeziis formas uZvelesi
saTaveebi aqvs, igi aris memkvidre Zveli qoruli lirikisa.
168