Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
aq ramdenime SeniSvna grZel muxledebze.<br />
grZeli muxledebi qarTuli leqsisa, 8-marcvledi da 9-marcvledi, iCenen tendencias<br />
gaiyon or-or muxledebad; gvian xanaSi es grZeli muxledebi, erTiani 8-marcvledi<br />
da 9-marcvledi, xmarebidan gamodian kidec.<br />
erTian 8-marcvled muxleds, egreTwodebul `reul~ Sairs, enacvleba ori muxledi<br />
dabali Sairisa (5-marcvledi da 3-marcvledi) da maRali Sairisa (4-marcvledi).<br />
qarTul mwerlobaSi rusTavelis Semdeg erTiani 8-marcvledi muxledebiT wyobili<br />
leqsi iSviaTad gvxvdeba, mwerlobaSi gabatonebulia dabali da maRali Sairis<br />
formebi (3-, 4- da 5-marcvledebi), magram xalxur poeziaSi erTiani 8-marcvledi muxlebi<br />
`reuli~ Sairisa dRemde cocxalia da xmarebaSia (ase, 8-marcvledi muxledebisagan<br />
Semdgari `reuli~ SairiT aris gamoTqmuli xalxuri arsenas leqsi). mwerlobaSiac,<br />
Tumca sporadiulad, magram mainc gvxvdeba 8-marcvledi muxledi `reuli~ Sairisa,<br />
rogorc me-18 saukuneSi, ise me-19 saukuneSiac (daviT guramiSvilis leqsi `mze-<br />
Ta-mzis vedreba~, _ `mzev siSoriTa SeniTa!~; ilia WavWavaZis `bazaleTis tba~, poema<br />
`dimitri Tavdadebuli~).<br />
`reuli~ Sairis am wyobas, romelic iyenebda erTians 8-marcvled muxleds, rogorc<br />
Semdeg davinaxavT, uZvelesi tradicia aqvs. 8-marcvledi monometri farTe gavrcelebiT<br />
sargeblobda Zvel-qarTul himnografiul poeziaSi. es rac Seexeba 8-marcvled<br />
muxleds.<br />
ugrZesi saxeoba muxledisa qarTul silabur muxledovan leqsSi aris 9-marcvledi.<br />
es saxeoba, 9-marcvledi erTiani muxledi, miRebulia xalxurs `mTiblur~ sazomSi.<br />
silaburi ukveTeli leqsi<br />
(sagalobelTa `marcvledi~)<br />
meore saxeoba Zvel-qarTuli leqsTwyobisa aris Zvel-qarTuli silaburi ukveTeli<br />
leqsi, _ sagalobelTa `marcvledi~. es meore saxis leqsTwyoba miRebuli iyo Zvel-qarTul<br />
himnografiul poeziaSi.<br />
egeve leqsTwyoba Cven gvxvdeba agreTve Zveli qarTuli mwerlobis sxva Janreb-<br />
Siac; ase, amave saxis leqsTwyobiT aris Sesrulebuli Zvel-qarTuli hagiografiuli<br />
poema `abukuraÁ~ (IX s.).<br />
I<br />
Zvel-qarTuli himnografiuli poeziis<br />
saleqso formis amoxsna<br />
aq Tavdapirvelad saWiroa SevCerdeT Zvel-qarTuli himnografiuli poeziis saleqso<br />
formis amoxsnaze, rac erT-erTi umniSvnelovanesi sakiTxia Zveli qarTuli mwerlobisa.<br />
Zveli qarTuli himnografiuli poeziis Sesaxeb is azri iyo gavrcelebuli, viTomc<br />
igi, Tu ar miviRebT mxedvelobaSi 12-marcvled iambikonebs, proziT iwereboda,<br />
prozas warmoadgenda.<br />
Zvel-qarTuli saeklesio mwerlobis udidesi specialisti Cveni didi mecnieri<br />
akad. k. kekeliZe dResac amtkicebs, rom Zvel-qarTuli himnografiis Zeglebi, iambikonTa<br />
gamoklebiT, viTomc es aris `ubralo prozuli himnebi~, romlebic, avtoris daskvniT,<br />
_ `araviTar zomas da kanons ar emorCilebian~ (ix. k. kekeliZe, Zveli qarTuli<br />
mwerlobis istoria, I, 1951 w., gv. 561).<br />
rogorc cnobilia, Zvel-qarTuli himnografiuli mTeli rigi teqstebi gamoqveynebuli<br />
hqondaT agreTve akad. n. marsa da akad. iv. javaxiSvils, sinas mTis Zvel-qar-<br />
Tul xelnawerTa aRwerilobaSi. am did mecnierebs agreTve SeumCneveli darCaT, rom<br />
Zvel-qarTuli himnebi es aris ara prozuli teqstebi, aramed Taviseburi leqsTwyobiT<br />
Sesrulebuli poeturi nawarmoebni.<br />
razed emyareba es Semcdari Sexeduleba, viTomc Zvel-qarTuli himnografiuli po-<br />
163