04.06.2013 Views

iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

ar unda gvesmodes, rom gaaRrmavao enis gamomsaxvelobiTi unari, anda, Tundac – gaamdidrao<br />

enis leqsika. aramed aq TviT qarTuli azrovnebis ganviTarebas unda vxedavdeT<br />

`ena-azrovnebis~ ganviTarebiT (`gananaTlao enaÁ da queyanaÁ qarTvelTa~), enobrivi<br />

msoflxedviT, kulturis amaRlebiT. TviT `enac~, viTarca termini, farTo Sinaarsis<br />

Semcveli unda yofiliyo da niSnavda `ena-azrovnebas~. aseT gagebas mxars dauWers<br />

giorgi aTonelis Sesaxeb giorgi mciris Tqmuli sityvebi – `srulyo naklulovnebaÁ<br />

enisa CuenisaÁo~. yovelive es sakuTriv enobrivi (leqsikur-gramatikuli)<br />

momentebis ganviTarebas ki ar uaryofs, aramed adasturebs kidevac. `ena~ rom sulieri<br />

SinaarsiT SeiZleba esmodeT, amas sxva epizodebic cxadyofs. am TvalsazrisiT<br />

SevxedoT erT cnobil epizods.<br />

bavSvobisas eqvTime yofila bizantiis samefo karze. etyoba, aq qarTuli sakmaod<br />

daviwynia. ioanes dauxsnia mcirewlovani eqvTime mZevlobisagan, ulumbos mTaze wauyvania<br />

da mis aRzrdas Sesdgomia. `pirvelad qarTuli swavla aswavla da mere berZnulad<br />

gaaswavlao~ (T. XIII). im dros eqvTime Zlier avad gamxdara. am faqts avtori<br />

sagangebo mniSvnelobas aniWebs: mSobliuri enis daviwyebam eqvTime daasneulao. magram<br />

male mis sulier wiaRSi `damarxuli ena qarTuli~ saswaulebrivi ZaliT gacocxlebula.<br />

eqvTimes uxilavs, rom RvTismSobeli gamocxadebia mas da qarTulad Sesityvebia.<br />

`movkvdebi, dedofaloo~, _ eubneba eqvTime. `da viTarca ese vTqu, _ ambobda<br />

TviTon eqvTime, _ mipyrao xelsa da mrqua: `aRdeg, nu geSinin da qarTulad xsnilad<br />

ubnobdio~. mSobliuri enis dabrunebas eqvTime ganukurnavs.<br />

rogorc vxedavT, agiografia evangeluri lazares aRdginebis msgavsad aRwers am<br />

ambebs. lazare aRadgina qristem, eqvTime – RvTismSobelma. magram TviT lazares aRdgineba<br />

qristes aRdgomas moaswavebda. eqvTimes aRdgineba simbolurad sulieri sityvis<br />

aRdginebas emsgavseba (roca gacocxlda masSi qarTuli sityva, momakvdavi eqvTimec<br />

gankurnebula). aq kidev erTi analogiaa. warmodgenilia Suasaukuneobrivi odigitiriis<br />

(gzis maC-venebeli RvTismSoblis) msgavsi suraTi. odigitiriis kompoziciebs<br />

Tavisi Sinaarsi aqvT. RvTismSoblis dedoba gaazrebulia rogorc yrmisTvis cxovrebis<br />

gzis Cveneba. yrma aris qriste, anu `RmrTisa sityva~, logosi. odigitiriis<br />

kompoziciebze RvTismSobeli mas xels SeaSvelebs da amiTaa gamoxatuli gzaze<br />

dayeneba. asea aqac: RvTismSobelma `upyra xeli~ eqvTimes da gzaze daayena, sulier<br />

gzaze. es moaswavebda, rom eqvTimeSi daisadgura sulierma sityvam (`mieriTgan dauyeneblad,<br />

viTarca wyaroÁ, aRmodin uwmides yovelTa qarTvelTasa~ (T. XIII).<br />

sulier-xorcieli aRdgineba SeigrZno mSobliuri enis wyalobiT.<br />

aRniSnul epizodSi imdroindeli saxismetyvelebis kvalobaze gamoxatulia azri:<br />

adamianSi misi wilxvedri suliereba arsebobs mSobliuri enis wyalobiT. ena mxolod<br />

sulieri Zala ki araa, aramed xorcieli bunebis masuldgmulebelicaa, e. i. adamianis<br />

suliT-xorcieli simrTelis safuZvelia. avtori rom ar erideba mkveTr da<br />

STambeWdav evangelur analogiebs, amas eqvTimes fericvalebis epizodic gviCvenebs.<br />

es epizodic gamocalkevebuladaa CarTuli nawarmoebSi. es moxda fericvalebis<br />

dRes. mTawmindelTa wesi iyo am dRes Ramis Tevad mTaze asvla. mTawmindelebma<br />

eqvTimesTan erTad Rame gaaTenes da diliT yvela iq myofma ixila eqvTime, `viTarca<br />

cecxli mgznebare~. yvelani zarma Seipyro. bolos TviTon eqvTimem daamSvida isini.<br />

esaa adamianis umaRlesi sulieri amaRleba. magram TviT faqti adamianis RvTaebrivi<br />

amaRlebisa maRalsulierebis kults amkvidrebda.<br />

rogorc cnobilia, nawarmoebSi CarTulia eqvTimes TargmanTa nusxa. albaT, am nusxis<br />

CarTvas mxolod bibliografiuli mizani ar hqonia. igi warmogvidgens eqvTimes<br />

sulier raobas. samonastro eTikis garda, maTSi saero eTikis problematikac iCens<br />

Tavs. am mxriv, mTeli Semdegdroindeli qarTuli mwerloba eqvTimes eyrdnoboda, magaliTad,<br />

sulxan-saba orbelianis `swavlani~ didadaa davalebuli eqvTimes Targmanebisgan.<br />

nawarmoebSi didi adgili eTmoba eqvTimes mier SemoRebul wes-gangebas.<br />

iSviaTia, rom agiografiul TxzulebaSi ase srulad Candes samonastro wesebi.<br />

Tanac, es wes-gangebani nawarmoebis sruliad organuli nawilia. umetesad isini<br />

146

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!