iii_tomi.pdf
iii_tomi.pdf iii_tomi.pdf
tesa da beatriCes pirispir dgoma maradiuli naTlis winaSe (Sdr. nestanis sityvebi: `dRisiT da RamiT vxedvide mzisa elvaTa krTomasa~). maSasadame, yvelgan igulisxmeba maradiuli naTlis maradiuli xilva. giorgi aTonelis warmodgeniT, wmindanebi naTliT aRvsilni arian (`winaSe mis brwyinven maradis~). giorgi aTonelis saxismetyvelebaSi xSirad iCens Tavs naTlis esTetika, romelic saerTod ganmsazRvrelia qar- Tuli esTetikis specifikisa. didad gazrdilia mwerlobis Rirsebis Segneba giorgi aTonelTan. igi wers: `romelTa-igi iRuawes da aRwernes cxorebani maTni da Ruawlni da Sromani, keTilad xsenebul arian~ (T. I). hagiografiis erT-erTi umTavresi esTetikuri principia gamonagonis uaryofa. SuasaukuneebisaTvis am princips fundamentaluri wanamZRvrebi hqonda. igi gulisxmobda idealuris gamovlenas realurobaSi. mwerlis roli mxolod is iyo, rom amgvari faqtisaTvis adgili mieCnia dro-sivrcul ganzomilebaSi. yovelive amas gulisxmobda giorgi aToneli, roca werda: `Cven TaviT TvisiT araraÁ aRgviweriao~ da es ioane damaskelis TiTqmis pirdapiri ganmeorebaa (`me CemiT arafers vityvio~). mwerloba wesis aRsrulebaa. igi movaleobaa, RvTaebrivic da kacobrivic, ufro kacobrivi, radganac `winaSe RmrTisa yovelive cxad ars da saCino~ (`ara jer-viCineT mouxseneblad datoebaÁ cxorebisa maTisaÁ da mamaTaca CemTa sulierTa mibrZanes amisi xel-yofa~. T. I). `raodenime movixsenoT da sxuai-igi davacadoT, raÁTa ara friadi simravle werilisa iqmnas da sawyino viqmnneT mkiTxvelTa da msmenelTa~, (T. I) – wers g. aToneli. esec zogadesTetikur principebs ganekuTvneba. aseTia mokled Teoriul sakiTxTa is sfero, romelsac `ioanesa da eqvTimes cxovreba~ eyrdnoba. `caTa mobaZavni~ `aRmarTnes eklesiani caTa mobaZavni~, _ asea mowodebuli Tavdapirvelad iveronis daarseba giorgi aTonelis mier. im dros yovelgvar Sedarebas sruliad konkretuli Sinaarsi hqonda, romelic garkveul moZRvrebas emyareboda. amis mixedviT, eklesia unda warmovidginoT rogorc cebis wyeba. es `cebi” iwyeba eklesiis kedlebis dablidan da maRldeba gumbaTamde. freskebi kedlebze ganlagebulia amisdakvalad. sxvadasxva eklesia sxvadasxva simaRlis cas ganasaxovnebda, mas `hbaZavda~. mTeli iveroni caTa sistemas emsgavseboda. caTa ierarqiis warmodgena xdeboda maTze wmindanTa ganawilebisaTvis. igulisxmeba, rom iveronelebi TavianTi RvawliT miiswrafodnen siwmindis caTaken (aseTi sul 7 caa). nawarmoebSi miniSnebiT Cans me-8 cac, sadac xdeba pirispir dgoma wmindanTa sulebisa RvTaebis winaSe. zemoaRniSnuli gamoTqma – `caTa mobaZvani~ Zalze gavrcelebuli iyo. erT nawarmoebSi beTlemze naTqvamia: dRes beTlemi `zecisa mobaZav iqmna, varskvlavTa wil angelozni maqebelad hqonan, mzisa wil mzeÁ igi simarTlisaÁ~. originaloba imdroindeli xelovnebis mizani ar iyo, radgan, pol valeris kvalobaze Tu vityviT, arsebobs originalobaze mniSvnelovani ram da esaa universaloba. taZrebi, freskebi da hagiografiuli Txzulebani originaluria mxolod Tavisi konkretuli SinaarsiT da amasTan didad mniSvnelovani principebia dakavSirebuli. umTavresia sulierebis xorcSesxma. am mizniT, nawarmoebis dasawyisSi warmoidgineba `caTa mobaZvani~ taZarni, sadac damkvidrdebian ioane da eqvTime. iveronis daarsebis ambebi konkretulad qvemoTaa moTxrobili, magram dasawyisSi misi saerTo saxe asea warmodgenili: `lavraÁ ese didebuli da yovliTa Suenierebi- Ta Semkuli da yovliTa samkauliTa gaSuenebuli, romeli-ese mravliTa SromiTa da ofliTa aRaSenes maT netarTa gansasueneblad sulTa mravalTa, romelsac Sina aRhmarTes eklesiani caTa mobaZavni da aRavsnen igini wignTa mier RmrTiv-sulierTa da ganabrwyinvnes igini xatTa mier patiosanTa~. aseT daxasiaTebaSi lavris aRmsareb- 140
lobiTi raobis gverdiT, aranaklebadaa warmoCenili misi mSveniereba, misi kulturul-saganmanaTleblo mxare. eqvTimes saxis idealizebac xdeba ZiriTadad misi kulturul-saganmanaTleblo saqmianobiT, misi mTargmnelobiTi moRvaweobiT. es sruliadac ar niSnavs, rom imdroindel nawarmoebSi aRmsareblobiTi Rvawli araa umTavresi. saqme isaa, Tu rogor erwymis erTi meores, rogor iTavseben isini erTmaneTs da raoden farTovdeba idealizebis formebi. Tavdapirveli eklesia ioane maxareblis saxelze auSenebiaT `udabnosa Sueniersa~. ioane maxarebeli unda CaTvliliyo ioane aTonelis mfarvelad (saxelTa Tanxvedrac SemTxveviTi ar iyo xolme). amitom simbolurad, ioane aTonelSi ioane maxareblis saxe SeiZleboda amoekiTxaT. ioanes saero cxovreba nawarmoebSi TiTqmis ara Cans. Cans mxolod mcire ram. `ese netari mamaÁ Cueni iovane iyo naTesaviT qarTveli, mSobelTa da papaTaiTgan didebuli da warCinebuli da saCinoÁ mTavarTa Soris daviT kurapalatisaTa, mxne da axovani da ganTqmuli wyobaTa Sina, maRali da Suenieri hasakiTa... da gulis-xmis yofiTa~ (T. II). iqve avtori dasZens: ioane iyoo `friad sayvareli da sakuTari keTilad xsenebulisa daviT kurapalatisao~. Txroba ase grZeldeba: datovao `meuRle da Svilni Tvisni da naTesavni~ da `aRi- Ro juari mxarTa TvisTa zedao~ (T. II); amis mere – oTxTa eklesia, ulumbos mTa da Semdeg aToni, aTanases lavra. Semdeg – iveronis daarseba; es aRiwereba aseTi kiTxvis fonze – rani varT? pasuxi aseTia: `kacni varT saxelovanni da qarTvelni mogvmarTebeno~ (T.VII) da amitom gadawyvites monastris daarsebao. hagiografiaSi bevri ramaa iseTi, rac ara Cans, magram igulisxmeba da mis mier aixsneba movlenaTa mTeli arsi. magaliTad, yovelgvari Semoqmedeba sibrZnis ZaliT xdeba. `igavTa~ wignSi weria: `sibrZneman iSena Tavisa Tvisisa saxli, da queSE Seudga mas Svidni suetni~ (9, 11). `sibrZne gamosavalTa zeda iqebin~ (Sdr. g. merCule, Tavi I). esaa RvTaebrivi sibrZne. giorgi aTonelis nawarmoebSi Tornikes saxes bevri saidumloeba axlavs. igi `Tvinier cnobisa mefeTaÁsa idumal mTawmidas movida~ (T. III). aTanase didi icnobdao Tornikes saqmeebs. es fraza bevr raimes Tavis adgils aniWebs. aTanase aTonis udidesi moRvawe iyo. misi savane did lavrad (`megiste lavra~) iwodeboda da yvelasaTvis sanimuSo iyo aTonze. misi cxovreba sulier ideals ganasaxovnebda. giorgi aToneli personaJebs warmoaCens ara erTiani gabmuli TxrobiT, aramed ramdenime sanimuSo epizodiT, mniSvnelovani, sailustracio faqtebiT. bevr sxva raimes igi uTqmelad tovebs. Tornikes Sesaxeb ori umTavresi epizodia: erTi, barda skliarosTan dakavSirebuli da meorec – TornikesaTvis samxedro ambebis moyolis akrZalva. pirveli epizodi sayovelTaod cnobilia, upirveles yovlisa, akaki wereTlis `Tornike erisTavis~ wyalobiT, romlis pirvelwyaro `ioanesa da eqvTimes cxovreba~ unda yofiliyo. `mas Jamsa iqmna gandgomilebaÁ skliarosisaÁ da xmeliT kerZo yoveli daipyra da mefeni da dedofali Sewyudeulad iyvnes qalaqsa Sina didiTa WiriTa da iwroebiTa~ (T. IV). bizantiis maSindel mdgomareobaze sul esaa naTqvami da amiTac sakmaod mkveTradaa naCvenebi Znelbedobani. Semdeg: sevastoforis xeliT gagzavnili werili da Tornikes mowveva samefo karze (nawyveti am werilidan bizantiis istoriis pirveladi wyaroebia, radgan isini motanili iqneboda ucvlelad. aseTi iyo g. aTonelis me- Todi). Semdegaa ioanes vedreba Tornikesadmi – ekisra berZen-qarTvelTa laSqris mTavarsardloba, razedac Tornike ar Tanxmdeboda. ioane ganumartavs Tornikes, rom amiT `didsa risxvasa movawevT Cuen zeda da monastersa amas zedao~ (T. IV). bolos Tornike daiTanxmes. igi gaemgzavra konstantinopolSi, samefo karze. `mefeni da dedofali zeaRudges, pativiT moikiTxes da gverdiT daisves~. (T. 5). dedofali vedrebiT `ferxTa Seuvrdes~. 141
- Page 90 and 91: xile zeciT gardamo ubrwyinvalesi mz
- Page 92 and 93: eklesia aSenda mayvlovanSi, xolo qv
- Page 94 and 95: nian da movidian samoTxesa mas, da
- Page 96 and 97: `wminda ninos cxovrebis~ mTeli saxi
- Page 98 and 99: nebis Tavisuflebis kvalobaze, adami
- Page 100 and 101: veles yovlisa, qedmaRlobis qveS, ro
- Page 102 and 103: mas kibesa winamZRurobisasa aRiyvan
- Page 104 and 105: uar-yo... egeviTarman man ganTqumul
- Page 106 and 107: ZTaSi stumrad mosul berebs erTxel g
- Page 108 and 109: kefaliisaTvis gamarTul disputSi mon
- Page 110 and 111: ogorc varaudoben, Txzuleba dawerili
- Page 112 and 113: ogorc aRniSnaven, ioane sabaniZis T
- Page 114 and 115: gulisa Tquenisani maspinZel eqmeniT
- Page 116 and 117: qarTvelebs siyvaruliT `haboTi~ Seuc
- Page 118 and 119: TavSi sabanisZe eklesiaSi Semokrebi
- Page 120 and 121: keTilad Semmzadebel sulnelTa maT sa
- Page 122 and 123: omelic macxovarTan erTad gaakres jv
- Page 124 and 125: qarTlSi WeSmarit qristianad dabrune
- Page 126 and 127: qarTuli agiografia ioane sabanisZe,
- Page 128 and 129: msoflios `yurea~. amas exmianeba na
- Page 130 and 131: welTaRricxvis win. amas emateba 786
- Page 132 and 133: ul RirsebaTa warmoCenas yovelTvis S
- Page 134 and 135: swavlulni ufroÁs gulisxmier hyuen,
- Page 136 and 137: cxli ese queyanaisaÁ, aramed viTar
- Page 138 and 139: pirispirebas). 2. erovnuli TviTgacn
- Page 142 and 143: Tornike ambobda: `me CemTa codvaTaT
- Page 144 and 145: is gacocxleba, anu imis garkveva, T
- Page 146 and 147: ar unda gvesmodes, rom gaaRrmavao e
- Page 148 and 149: giorgi merCulis `grigol xanZTelis c
- Page 150 and 151: ogoricaa samebis arsi, mwvalebloba
- Page 152 and 153: giorgi merCulis Txzulebis mTavari g
- Page 154 and 155: missa cis-sartyelis saxed, Sueniera
- Page 156 and 157: gasaTavisufleblad SeimarTnen wmida
- Page 158 and 159: `sulier-mxatvrul Rvwas~ (`naTeli mi
- Page 160 and 161: leqsis saxelwodebad Zvel-qarTul mwe
- Page 162 and 163: aSkaraa, klasikuri qarTuli leqsis s
- Page 164 and 165: eziis Zeglebi proziT aris naweri? e
- Page 166 and 167: 3 (antistrofi) 4 (antistrofi) STah
- Page 168 and 169: II kavSiri Zvel-qarTuli himnografiu
- Page 170 and 171: isa, musikaluris kompoziciebiT. am
- Page 172 and 173: da ara mxolod saleqso sazomebisa; s
- Page 174 and 175: 1 (strofi) 2 (antistrofi) mÃdom me
- Page 176 and 177: da zusti saxelwodeba qarTuli leqsis
- Page 178 and 179: Zala eklesiebSi Tavisufali improviz
- Page 180 and 181: adamianisaTvis gaixsnas ideis Sinaa
- Page 182 and 183: cxadia, naTqvami imas ar niSnavs, r
- Page 184 and 185: intonaciur xmovanebas nawarmoebis t
- Page 186 and 187: daviTis TqmiT, man elinTa mier RmrT
- Page 188 and 189: uria xeTelis colTan _ bersabesTan.
lobiTi raobis gverdiT, aranaklebadaa warmoCenili misi mSveniereba, misi kulturul-saganmanaTleblo<br />
mxare. eqvTimes saxis idealizebac xdeba ZiriTadad misi kulturul-saganmanaTleblo<br />
saqmianobiT, misi mTargmnelobiTi moRvaweobiT. es sruliadac<br />
ar niSnavs, rom imdroindel nawarmoebSi aRmsareblobiTi Rvawli araa umTavresi.<br />
saqme isaa, Tu rogor erwymis erTi meores, rogor iTavseben isini erTmaneTs da<br />
raoden farTovdeba idealizebis formebi.<br />
Tavdapirveli eklesia ioane maxareblis saxelze auSenebiaT `udabnosa Sueniersa~.<br />
ioane maxarebeli unda CaTvliliyo ioane aTonelis mfarvelad (saxelTa Tanxvedrac<br />
SemTxveviTi ar iyo xolme). amitom simbolurad, ioane aTonelSi ioane maxareblis<br />
saxe SeiZleboda amoekiTxaT.<br />
ioanes saero cxovreba nawarmoebSi TiTqmis ara Cans. Cans mxolod mcire ram.<br />
`ese netari mamaÁ Cueni iovane iyo naTesaviT qarTveli, mSobelTa da papaTaiTgan<br />
didebuli da warCinebuli da saCinoÁ mTavarTa Soris daviT kurapalatisaTa, mxne<br />
da axovani da ganTqmuli wyobaTa Sina, maRali da Suenieri hasakiTa... da gulis-xmis<br />
yofiTa~ (T. II). iqve avtori dasZens: ioane iyoo `friad sayvareli da sakuTari keTilad<br />
xsenebulisa daviT kurapalatisao~.<br />
Txroba ase grZeldeba: datovao `meuRle da Svilni Tvisni da naTesavni~ da `aRi-<br />
Ro juari mxarTa TvisTa zedao~ (T. II); amis mere – oTxTa eklesia, ulumbos mTa da<br />
Semdeg aToni, aTanases lavra.<br />
Semdeg – iveronis daarseba; es aRiwereba aseTi kiTxvis fonze – rani varT? pasuxi<br />
aseTia: `kacni varT saxelovanni da qarTvelni mogvmarTebeno~ (T.VII) da amitom gadawyvites<br />
monastris daarsebao.<br />
hagiografiaSi bevri ramaa iseTi, rac ara Cans, magram igulisxmeba da mis mier aixsneba<br />
movlenaTa mTeli arsi. magaliTad, yovelgvari Semoqmedeba sibrZnis ZaliT xdeba.<br />
`igavTa~ wignSi weria: `sibrZneman iSena Tavisa Tvisisa saxli, da queSE Seudga<br />
mas Svidni suetni~ (9, 11). `sibrZne gamosavalTa zeda iqebin~ (Sdr. g. merCule, Tavi I).<br />
esaa RvTaebrivi sibrZne.<br />
giorgi aTonelis nawarmoebSi Tornikes saxes bevri saidumloeba axlavs. igi<br />
`Tvinier cnobisa mefeTaÁsa idumal mTawmidas movida~ (T. III). aTanase didi icnobdao<br />
Tornikes saqmeebs. es fraza bevr raimes Tavis adgils aniWebs. aTanase aTonis udidesi<br />
moRvawe iyo. misi savane did lavrad (`megiste lavra~) iwodeboda da yvelasaTvis<br />
sanimuSo iyo aTonze. misi cxovreba sulier ideals ganasaxovnebda.<br />
giorgi aToneli personaJebs warmoaCens ara erTiani gabmuli TxrobiT, aramed<br />
ramdenime sanimuSo epizodiT, mniSvnelovani, sailustracio faqtebiT. bevr sxva raimes<br />
igi uTqmelad tovebs. Tornikes Sesaxeb ori umTavresi epizodia: erTi, barda<br />
skliarosTan dakavSirebuli da meorec – TornikesaTvis samxedro ambebis moyolis<br />
akrZalva.<br />
pirveli epizodi sayovelTaod cnobilia, upirveles yovlisa, akaki wereTlis `Tornike<br />
erisTavis~ wyalobiT, romlis pirvelwyaro `ioanesa da eqvTimes cxovreba~ unda<br />
yofiliyo.<br />
`mas Jamsa iqmna gandgomilebaÁ skliarosisaÁ da xmeliT kerZo yoveli daipyra da<br />
mefeni da dedofali Sewyudeulad iyvnes qalaqsa Sina didiTa WiriTa da iwroebiTa~<br />
(T. IV). bizantiis maSindel mdgomareobaze sul esaa naTqvami da amiTac sakmaod mkveTradaa<br />
naCvenebi Znelbedobani. Semdeg: sevastoforis xeliT gagzavnili werili da<br />
Tornikes mowveva samefo karze (nawyveti am werilidan bizantiis istoriis pirveladi<br />
wyaroebia, radgan isini motanili iqneboda ucvlelad. aseTi iyo g. aTonelis me-<br />
Todi). Semdegaa ioanes vedreba Tornikesadmi – ekisra berZen-qarTvelTa laSqris<br />
mTavarsardloba, razedac Tornike ar Tanxmdeboda. ioane ganumartavs Tornikes, rom<br />
amiT `didsa risxvasa movawevT Cuen zeda da monastersa amas zedao~ (T. IV). bolos<br />
Tornike daiTanxmes. igi gaemgzavra konstantinopolSi, samefo karze. `mefeni da dedofali<br />
zeaRudges, pativiT moikiTxes da gverdiT daisves~. (T. 5). dedofali vedrebiT<br />
`ferxTa Seuvrdes~.<br />
141