iii_tomi.pdf

iii_tomi.pdf iii_tomi.pdf

04.06.2013 Views

cxli ese queyanaisaÁ, aramed viTarca saSineleba elvisaÁ~. didxans idga es varskvlavi ise, rom arabebma ifiqres, qristianebma sanTlebi xom ar aanTeso. xidTan rom mividnen, `aRmaRldeboda varskvlavi igi ze haerTa~. `kualad meoresa Ramesa umetesRa wyalTa gamosces gansakvirvebeli naTeli~. Semdgom wylidan `aRmobrwyindes naTelni svetisa msgavsad, viTarca elvani~. `qebaSi~ Tqmulia: ca mowme arso `simarTlesa Sensa ucxoisa cecxlisa gardamovlinebiTa adgilsa mas zeda, romelsa, viTarca kravi umanko, Seiwire Semwvari cecxliTa~. aq, rogorc vxedavT, simarTlis simboloa cecxli. igi zeciuri, `gardamovlenili~ cecxlia da ara amqveyniuri. igi simarTlis gamomxatvelia, e. i. `simarTlisa cecxlia~. `mzeÁ simarTlisaÁ~ warmodgenilia simarTlis cecxlad. bolos avtori kidev ufro uaxlovdeba pirveli Tavis warmodgenebs: `Sen ugunurTa maT SemwirvelTa SenTa maxviliTa da cecxliTa umetes alisa gangabrwyineso~. `xolo qristeman RmerTman siRrmeTa maT sibneleÁ zecisa naTliTa ganabrwyinva~. yovelive es xdeba abos sulieri naTlis ZaliT. igi dgas svetad, rac igive `sveticxovlis~ iersaxea, qarTul saxismetyvelebaSi naTlis didi mniSvnelobis mauwyebeli. asea gamoxatuli abo saRvTo simboloebSi. wmindanis Rirsebis SegrZnebas aZlierebda is, rom misi saxe RvTis gamosaxatavi simboloebiT SeiZleboda gancdiliyo. igi ganicdeboda gzad da tarigad, angelozad da mzed da piruku: kari an gza, marcvali da yvavili, miwa da naTeli – yovelive amas SeeZlo simbolurad wmindanis saxe moegonebina. romantikosebi msgavsi simbolikiT aSinaarsebdnen bunebas da masSi xedavdnen RmrTis an wmindanis simboloebs. antiarabuli polemika qveteqstSi SegviZlia amovicnoT RmerTisa da adamianis daaxloebaSi. mahmadianoba aSoriSorebda RmerTs da kacs. alahi iyo Soreuli, mrisxane da daundobeli. ioane sabanisZe ki aboSi xedavs RvTaebriv niSnebs. raoden ganyenebuli da mistikuric ar unda gveCvenos I TavSi Cven mier ganxiluli simboloebi, Semdeg igi gaadamianurebulia da, amdenad, esTetizebuli. esaa religiuri esTetizaciis gza, gza soflisa da zesTasoflis morigeobisa. saerTod, rogorc ukve aRniSnulia, soflisa da zesTasoflis morigebis problema gamWoli tendenciaa qarTuli azrovnebis ganviTarebisa (r. TvaraZe). es gulisxmobs:L is, rac maRaladamianuria, RvTaebriviao, da is, rac RvTaebrivia adamianisTvis axlobeli unda iyoso. Zalze sayuradReboa erTi monakveTi `abos wamebis~ meoTxe Tavidan. misi gamoyofa advilad SeiZleba, ise sxvaobs igi winare da momdevno nawilebs formaluradac (frazeologiurad, dasawyisiT da dasasruliT) da Sinaarsobrivadac. moviyvan mas mTlianad: `Sen mamaman zecaTaman mxolodSobilisa Zisa Tvisisa mier gvirgvinosan gyo da su- lisa wmidisa madliTa aRgavso! Sen Zeman mamisa mier Segiwynara da sulman wmidaman gadida. Sen sulman wmidaman Segiyvara da mamisa da Zisa Tana erTobiTa, TvisiTa pativ-gca da Ruawlisa mZled gamogaCina! Sen zeda ganukvirda angelozTa wessa, rameTu viTarca uxorcoman daiTmine sikudili qristesTvis! Sen zeda mamamTavarni ixareben, rameTu netarman abraham TvisTa naSobTagani Segiwynara wiaRTa TvisTa qristeisaTvis, romel-igi karavsa Tvissa Seiwynara da misgan mravalTa naTesavTa gamoCnda mamad! Sen qristes mowameTa maT nayof eqmen da mociqulTa mowafe. Sen mowameTa maT Soris zecisa meufisa mis matiansa saxeliT daiwere da martvilTa Tana gvirgvinosan iqmen! Sen aRmsaarebelTa maT Tana ganewese da marTalTa Tana didebul xar! SenTvis friad damikvirdebis Cuen, wmidao mowameo~. es monakveTi miznad isaxavs abos sulieri siwmindis warmoCenas siwmindis ierar- qiis sxvadasxva safexurebisadmi mimarTebaSi. aq amgvari 7 safexuria: 1. mama RmerTi, Ze, 136

suliwminda, 2. angelozni, 3. mamaTmTavarni, 4. mociqulni, 5. mowameni, 6. aRmsrebelni da marTalni da 7. Cven. es Svidi safexuri moicavs 7 cas. unda gaviTvaliswinoT, rom pirveli sami (sameba: mama, Ze da suliwminda) erTi mTlianobaa, Tumca iq isini gamocalkevebuladaa warmodgenili. wmindaTa sulebi 7 cazea ganawilebuli. maT maRla saRmrTo cebia, da maTi ierarqiuli wyobis siwmindis xarisxisda Sesabamisad isini, imdroindeli moZRvrebis mixedviT, warmosaxuli kosmosis 7 ciur garss Seesabameba. es cebi Taviseburad warmodgenilia qarTul taZrebSi, romlebic `caTA mobaZavnia” (es Zalze saintereso termini giorgi aTonelis `ioanesa da eqvTimes cxovrebaSiacaa~). taZrebSi freskebi ganlagebulia am cebis mixedviT imave TanmimdevrobiT, rogorc es `abos wamebis~ zemore monakveTSia (Sdr. r. siraZe, saxismetyveleba, Tb. 2000). abo Tavisi sulieri siwmindiT zecisa da miwis SemaerTebelia. CvenTvis mTavaria mainc am warmodgenaTa esTetikuri ukufena. am gziT saxis mxatvruli simaRle, SeiZleba iTqvas, kosmiuri masStabiTaa warmosaxuli. `abos wamebaSi~ ZiriTadad sami personaJia: abo, nerse erisTavi da arabi msajuli. amasTanave sakmaod SesagrZnobia avtoriseuli `mec~ (`sanatreliTa miT qristesmieri- Ta siyvaruliTa Semiyuare me, vidre iyav-Ra amas Sina Cuensao~ da sxva). niSandoblivia nerse erisTavis saxis Cveneba. miuxedavad imisa, rom nerse sakmaod mniSvnelovani pirovneba iyo da, faqtobrivad, abos moqceva misi damsaxurebaa, misi saxe mkrTaladaa warmodgenili nawarmoebSi. nerses ojaxi erTgvari centria mTeli imdroindeli saqarTvelos politikuri cxovrebisa, aq aRizarda grigol xanZTeli da aqve isaxeba safuZvlebi saqarTvelos momavali gaerTianebisa (v. WeliZe). saerTod, bevr rasme avtori saidumlod tovebs nerses cxovrebidan: konkretulad arc is viciT, Tu ratom Seipyres nerse, an meored ratom datova Tbilisi. avtori ar ganmartavs, rom xazareTs wasvla antiarabuli miznebiT unda momxdariyo. zogadad iseTi STabeWdileba iqmneba, rom avtori, TiTqos, ganzrax mosavs idumalebiT nerses saxes, da mainc, TviTkmari mniSvneloba nerses saxes ara aqvs. igi mxolod `fonia~ abos saxis warmosaCenad. nerses cxovrebidan mxolod isaa moxmobili, rac abos Tavgadasavlis umTavres momentebs ukavSirdeba, sxva ki ara Cans. nerse ufro Cans moqmedebiT, xolo abos saxis Cvenebisas umTavresia TviTSemecneba (niSandoblivia, rom aseve upirispirdebian erTmaneTs abo da sxva personaJebi n. wuleiskiris romanSi `aTi dRe abo Tbilelisa~, esaa abos saxis mxatvruli gaazreba. Zalze sayuradReboa is pasaJi, roca abo warmoidgens, rom, TiTqosda, TviTonve miacilebs sakuTar neSts da es ganicdeba rogorc realuri SegrZneba (g. farulava). abosTvis TviTSemecneba TviTsrulyofis gzaa. TviTSemecneba warimarTeba ukumiqceuli xedviT, sakuTar sulSi CaRrmavebiT. amgvari sulieri Zalmosileba abos pirovnebaSi imTaviTve sagulvebelia, roca jer kidev 17-18 wlis Wabuki mSoblebiTa da da-ZmiT garemoculi, Sinaganad sul sxva sulieri cxovrebiT cxovrobs. Sua saukuneebma sulieri gandegilobis ori saxe icis. pirobiTad rom vTqvaT, er- Tia udabnoSi gandegilad cxovreba anu gandegiloba martomyofisa, xolo meorea martosulobis gancda xalxSi yofnisas. abos saxeSi orivea, magram amiTac ar amoiwureba misi mniSvneloba. abo sxvas unda gadaeqces TviTgacnobierebis magaliTad. ioane sabanisZe abos saxes aqcevs msmenelSi sakuTari `mes” gacnobierebis impulsad da am gziT msmenelSi gacnobierebuli `me” ar iTvaliswinebs Tavis TavSi Caketvas. am nawarmoebSi `Cven~ ar gulisxmobs mxolod abstraqtul zogadobas – `Cven qristianebi~. `Cven~ dakonkretebulia erovnuli SinaarsiT da masTan miziarebulia – Cveni sarwmunoeba, Cveni adgili am qveynad, droni Cveni cxovrebisa da a. S. roca mTavrdeba nawarmoebi da qebiTi mimarTvaa abosadmi, kvlav Semodis `Cven~ zemoaRniSnuli SinaarsiT. es ki Txzulebis mTlianobas ganapirobebs. amgvarad: 1. ioane sabanisZis TvalTaxedvani ukavSirdeba erovnul TviTSemecnebas, rac, Tavis mxriv, emyareba rwmeniT cnobierebas (rwmeniTi da ararwmeniTi Semecnebis urTierTda- 137

suliwminda, 2. angelozni, 3. mamaTmTavarni, 4. mociqulni, 5. mowameni, 6. aRmsrebelni<br />

da marTalni da 7. Cven.<br />

es Svidi safexuri moicavs 7 cas. unda gaviTvaliswinoT, rom pirveli sami (sameba:<br />

mama, Ze da suliwminda) erTi mTlianobaa, Tumca iq isini gamocalkevebuladaa<br />

warmodgenili. wmindaTa sulebi 7 cazea ganawilebuli. maT maRla saRmrTo cebia, da<br />

maTi ierarqiuli wyobis siwmindis xarisxisda Sesabamisad isini, imdroindeli moZRvrebis<br />

mixedviT, warmosaxuli kosmosis 7 ciur garss Seesabameba. es cebi Taviseburad<br />

warmodgenilia qarTul taZrebSi, romlebic `caTA mobaZavnia” (es Zalze saintereso<br />

termini giorgi aTonelis `ioanesa da eqvTimes cxovrebaSiacaa~). taZrebSi freskebi<br />

ganlagebulia am cebis mixedviT imave TanmimdevrobiT, rogorc es `abos wamebis~<br />

zemore monakveTSia (Sdr. r. siraZe, saxismetyveleba, Tb. 2000). abo Tavisi sulieri<br />

siwmindiT zecisa da miwis SemaerTebelia. CvenTvis mTavaria mainc am warmodgenaTa<br />

esTetikuri ukufena. am gziT saxis mxatvruli simaRle, SeiZleba iTqvas, kosmiuri<br />

masStabiTaa warmosaxuli.<br />

`abos wamebaSi~ ZiriTadad sami personaJia: abo, nerse erisTavi da arabi msajuli.<br />

amasTanave sakmaod SesagrZnobia avtoriseuli `mec~ (`sanatreliTa miT qristesmieri-<br />

Ta siyvaruliTa Semiyuare me, vidre iyav-Ra amas Sina Cuensao~ da sxva).<br />

niSandoblivia nerse erisTavis saxis Cveneba. miuxedavad imisa, rom nerse sakmaod<br />

mniSvnelovani pirovneba iyo da, faqtobrivad, abos moqceva misi damsaxurebaa, misi<br />

saxe mkrTaladaa warmodgenili nawarmoebSi. nerses ojaxi erTgvari centria mTeli<br />

imdroindeli saqarTvelos politikuri cxovrebisa, aq aRizarda grigol xanZTeli<br />

da aqve isaxeba safuZvlebi saqarTvelos momavali gaerTianebisa (v. WeliZe).<br />

saerTod, bevr rasme avtori saidumlod tovebs nerses cxovrebidan: konkretulad<br />

arc is viciT, Tu ratom Seipyres nerse, an meored ratom datova Tbilisi. avtori ar<br />

ganmartavs, rom xazareTs wasvla antiarabuli miznebiT unda momxdariyo. zogadad<br />

iseTi STabeWdileba iqmneba, rom avtori, TiTqos, ganzrax mosavs idumalebiT nerses<br />

saxes, da mainc, TviTkmari mniSvneloba nerses saxes ara aqvs. igi mxolod `fonia~<br />

abos saxis warmosaCenad. nerses cxovrebidan mxolod isaa moxmobili, rac abos Tavgadasavlis<br />

umTavres momentebs ukavSirdeba, sxva ki ara Cans.<br />

nerse ufro Cans moqmedebiT, xolo abos saxis Cvenebisas umTavresia TviTSemecneba<br />

(niSandoblivia, rom aseve upirispirdebian erTmaneTs abo da sxva personaJebi n.<br />

wuleiskiris romanSi `aTi dRe abo Tbilelisa~, esaa abos saxis mxatvruli gaazreba.<br />

Zalze sayuradReboa is pasaJi, roca abo warmoidgens, rom, TiTqosda, TviTonve miacilebs<br />

sakuTar neSts da es ganicdeba rogorc realuri SegrZneba (g. farulava).<br />

abosTvis TviTSemecneba TviTsrulyofis gzaa. TviTSemecneba warimarTeba ukumiqceuli<br />

xedviT, sakuTar sulSi CaRrmavebiT. amgvari sulieri Zalmosileba abos pirovnebaSi<br />

imTaviTve sagulvebelia, roca jer kidev 17-18 wlis Wabuki mSoblebiTa da<br />

da-ZmiT garemoculi, Sinaganad sul sxva sulieri cxovrebiT cxovrobs.<br />

Sua saukuneebma sulieri gandegilobis ori saxe icis. pirobiTad rom vTqvaT, er-<br />

Tia udabnoSi gandegilad cxovreba anu gandegiloba martomyofisa, xolo meorea<br />

martosulobis gancda xalxSi yofnisas. abos saxeSi orivea, magram amiTac ar amoiwureba<br />

misi mniSvneloba. abo sxvas unda gadaeqces TviTgacnobierebis magaliTad.<br />

ioane sabanisZe abos saxes aqcevs msmenelSi sakuTari `mes” gacnobierebis impulsad<br />

da am gziT msmenelSi gacnobierebuli `me” ar iTvaliswinebs Tavis TavSi Caketvas. am<br />

nawarmoebSi `Cven~ ar gulisxmobs mxolod abstraqtul zogadobas – `Cven qristianebi~.<br />

`Cven~ dakonkretebulia erovnuli SinaarsiT da masTan miziarebulia –<br />

Cveni sarwmunoeba, Cveni adgili am qveynad, droni Cveni cxovrebisa da a. S. roca<br />

mTavrdeba nawarmoebi da qebiTi mimarTvaa abosadmi, kvlav Semodis `Cven~ zemoaRniSnuli<br />

SinaarsiT. es ki Txzulebis mTlianobas ganapirobebs.<br />

amgvarad:<br />

1. ioane sabanisZis TvalTaxedvani ukavSirdeba erovnul TviTSemecnebas, rac, Tavis<br />

mxriv, emyareba rwmeniT cnobierebas (rwmeniTi da ararwmeniTi Semecnebis urTierTda-<br />

137

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!