Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
msoflios `yurea~. amas exmianeba nawarmoebis sxva adgilic: `ara xolo Tu berZenTa...<br />
aramed Cuenca SorielTa amaT mkvidrTa...~ (T. I). `yure~ ZvelqarTulad rom ganapira<br />
kuTxes niSnavs, amas `SuSanikis wamebac~ gvidasturebs: `Sevida mun (saxlaksa) Sina<br />
simwariT savseÁ da mieyrdna yuresa erTsa da tirodao~.<br />
aqvea kidev erTi faqti, romelic sabolood naTelyofs, rom `qveynis yure” oikumenis<br />
dasasrulia. roca nerse erisTavma Tbilisi meored datova, roca `ganvlo man<br />
kari igi ovseTisaÁ, romelsa darialan erqumis~, Sevida `queyanasa mas CrdiloÁsasa,<br />
sada-igi ars sadguri da sabanakeÁ ZeTa magogisTaÁ, romel arian xazarni, kac velur,<br />
saSinel piriTa, mxecis buneba, sisxlis mWamel, romelTa Sjuli ara aqus, garna RmerTi<br />
xolo Semoqmedi iciano~. aq mTavrdeba kulturuli msoflio. xazareTi oikumenasmiRma<br />
samyaroa. swored oikumenuri moZRvrebiT unda aixsnas i. sabanisZis mier xazarTa<br />
aseTi daxasiaTeba, Torem subieqturad mosalodneli iyo misi sxvagvari ganwyobileba,<br />
radgan xazarebma nerse Seifares da Seiwynares. xazarebi arabebs mtrobdnen,<br />
amitom TviT berZnebic ki daaxloebas cdilobdnen maTTan, viTarca TavianTi<br />
mtrebis mtrebTan.<br />
yovelive es ukarnaxebda ioane sabanisZes xazarebi, romlebsac igi magogis STamomavlebad<br />
miiCnevda, ise daexasiaTebina, rom isini oikumenasiqeTa mkvidrs Seeferebodnen.<br />
imasac gviCvenebs, rom xazareTSi ukve vrceldeba kulturuli msoflios gavlena<br />
da Sedis qristianoba: `mraval ars qalaqebi da soflebi qeuyanasa mas CrdiloÁsasa,<br />
romelni sarwmunoebiTa qristesiTa cxovndebiano~. aseTi gavlena maSin qar-<br />
Tlidan iyo SesaZlebeli. Tumca amaze ioane sabanisZe arafers ambobs, arada, misgan<br />
amis aRniSvna mosalodneli iyo. am mxareSi dRemde SemorCa Zveli taZrebi qarTuli<br />
warwerebiT.<br />
ase rom, qarTlis Semdeg iwyeba sul sxva samyaro. qarTli oikumenaa, Tumca misi<br />
dasalieria, xazarebi ar Sedian oikumenaSi. oikumenuri moZRvrebiT: kulturul msoflioSi<br />
cxovroben hromni (berZen-romaelebi) da barbarosebi. berZnebis azriT, qar-<br />
Tvelebi barbarosebi iyvnen, magram ioane sabanisZe, rogorc Semdeg davinaxavT, qarTvelebs<br />
berZnebs uTanatolebs Rirseuli sarwmunoebiT da miT ufro oikumenadan igi<br />
maT ar gamohyofda.<br />
aq unda movixmoT qarTuli adaptaciis sakiTxi geografiuli mxareebis simboluri<br />
gaazrebisa bibliaSi, romelic Cven ganvixileT `wm. ninos cxovrebasTan~ dakavSirebiT<br />
(r. siraZe, qarTuli agiografia, 1987, gv. 93-94).<br />
qarTls ewoda `Crdilois~ qveyana. aseTi saxeldeba mas SeeZlo mieRo bizantiis<br />
mcireaziul olqebTan mimarTebiT (etyoba, Tavdapirvelad ase erqva saqarTvelos<br />
samxreT dasavleT mxareebs). ufro gvian `Crdilois qveyanas~ xazareTs eZaxdnen (asea<br />
`abos wamebaSi~). magram mxareebis saxelwodebani gaazrebuli yofila simboluradac<br />
da warmarTul qarTls ase eZaxdnen swored rogorc bnels, sulier naTels moklebuls<br />
da codviT dabnelebuls (`iyo queyanaÁ mzisagan simarTlisa daklebuli... saxeli<br />
erqua simarTlad CrdiloÁ, ara Tu amis mzisa naTlisagan daklebul iyoo~. gv.<br />
124, W. iyoo `queyanaÁ ese CrdiloÁsi dabnelebuli codviTa~(gv.157). ninos mosvla<br />
iyoo `bnelsa Sina mTiebi raÁ aRmoxdis da ciskari aRiRos~. 125, S. `viqceodeT naTelsa<br />
da mkvidr viyveniT bnelsa~. 125, S).<br />
`dasavleTi~ is adgilia, saidanac iwyeba swrafvani, `aRmosavleTi~ gaiazreboda<br />
cnobili ideis mixedviT – `luqs eqs oriente~ (`naTeli aRmosavleTidanaa~), samxre-<br />
Ti mzis mxarea, CrdiloeTi codvisa da aseTi yofilao qarTli ninomde. magram `moxedna<br />
RmerTman queyanasa amas, napralsa erTsa CrdiloÁsasa, romlisa mTani daefarnes<br />
nislsa codvisasa da velni – almursa cTomisasa, vinaica dRe-Ramed da naTeli<br />
– bnelad. da sufevda mas Sina soflisa mpyrobeli igi mTavari, romeli qroda haeris<br />
suliTa da STaabnevda yovelTa sulTa kacTasa jojoxeTad, romeli ganiota ufalman<br />
suliTa pirisa misisaiTa queyaniT da sircxvileuli miiltvis adgilTa bnelisaTa.<br />
xolo Sen zeda gamobrwyinda naTeli samxrisa da mze simarTlisa~ (101, W), _<br />
swers nino mirians. es sityvebi Sedis sakuTriv `moqcevai qarTlisaSi~. egeve Semdeg-<br />
128