Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
lifas karze wydeboda. nerse erisTavi, romelic mtrebma daasmines, xalifa mansurma<br />
baRdadSi gaiwvia da sapyrobileSi Casva. mansuris gardacvalebis Semdeg misma memkvidrem<br />
mahdim nerse gaaTavisufla da qarTlSi erismTavrad gamouSva.<br />
qarTlis erisTavoba sapatio Tanamdeboba iyo da mis mosapoveblad erisTavebi er-<br />
TmaneTs ebrZodnen. varaudoben, rom nerses tragediac am brZolis gamoZaxili unda<br />
yofiliyo. aRsaniSnavia, rom arc nerse erisTavi da arc misi diswuli stefanozi<br />
sxva wyaroebSi ar moixseniebian, ioane sabanisZis Txzuleba am istoriuli pirebis<br />
arsebobis erTaderTi damadasturebeli sabuTia.<br />
nerses xazareTSi gaqceva, rogorc Cans, garkveuli politikuri mizniT iyo ganpirobebuli.<br />
im dros xazarebi da arabebi erTmaneTs ebrZodnen kavkasiaSi gavlenis<br />
mosapoveblad. qarTls xan megobruli urTierToba hqonda xazareTTan, xan _ mtruli.<br />
afxazeTis mTavari leon II xazareTis mefis asulis vaJi iyo da cdilobda, xazarTa<br />
daxmarebiT Tavi daeRwia bizantiis batonobisagan. varaudoben, rom arabTagan<br />
gandevnili da Seviwroebuli nerse maTi mosisxle mtrebis, xazarebis, samefoSi politikuri<br />
daxmarebis saZebnelad wavidoda. mas Semdeg, rac arabebma qarTlis eris-<br />
Tavad nerses diswuli stefanozi daniSnes, nerse Seurigda arabebs da qarTlSi dabrunebis<br />
uflebac miiRo.<br />
politikuri brZola, cxadia, religiur urTierTobebzec aisaxeboda. qarTuli eklesia<br />
cdilobda qristianoba araqarTvelTa Sorisac gaevrcelebina. Tavis mxriv,<br />
arabebic Seudgnen qarTlSi islamis gavrcelebas sxvadasxva gziT _ daSinebiT,<br />
dayvavebiT, mosyidviT _ da garkveul Sedegsac miaRwies. qarTvelebi sarwmunoebrivi<br />
gadagvarebis safrTxis winaSe aRmoCndnen. amave dros, arabebi krZalavdnen qristianobis<br />
qadagebas araqristianTa, gansakuTrebiT ki arabTa Soris. amas ukavSirdeba abos<br />
tragediac: `qristÀs aRsarebisaTÂs Seayenes igi sapyrobilesa~. roca Tbiliselma<br />
mahmadianma arabebma abo amirasTan daabezRes, moiTxoves, rom igi samagaliTod<br />
daesajaT, raTa sxvebsac ar miebaZaT misTvis. abos neStic ki dawves, rom qristianebs<br />
wmindanis nawilebi sarwmunoebrivi propagandisTvis ar gamoeyenebinaT.<br />
aseTi politikur-sarwmunoebrivi viTarebaa VIII saukunis meore naxevris qarTlSi<br />
ioane sabanisZis Txzulebis mixedviT.<br />
afxazeTis Sesaxeb ki TxzulebaSi vkiTxulobT, rom `misi qalaqebi da adgilebi,<br />
ars sabrZaneblad qristÀsmsaxurisa ionTa mefisa, romel mosaydre ars didsa mas qalaqsa<br />
kostantinepolisasa~. aq bizantias Tavisi warmomadgeneli hyavs `mTavris~ tituliT.<br />
sagulisxmoa, rom `qarTlis cxovreba~, sxva cnobebs gvawvdis. iq naTqvamia,<br />
rom afxazTa mTavari leon II (746-791), xazarTa mefis asulis vaJi, xazarTa daxmarebiT<br />
ganudga bizantias da Tavi damoukideblad gamoacxada. ioane sabanisZis Txzulebis<br />
mixedviT ki, 786-790 wlebSi afxazeTi kvlav qristesmsaxuri `ionTa mefis~ sabrZanebelia.<br />
bunebrivia, rom politikurad dapyrobil qarTls ekonomikuradac ar ulxinda.<br />
avtori gveubneba, rom arabTa mZlavrobis qveS damonebuli qarTvelebi iyvnen `naklulovnebiTa<br />
da siglaxakiT Sekrulni, viTarca rkiniTa, xarksa queSe maTsa guemulni<br />
da qenjnilni~.<br />
literaturuli da istoriuli mniSvneloba<br />
ioane sabanisZis `abos wameba~ agiografiuli Janris Zeglia da savsebiT Tavsdeba<br />
am Janris specifikis CarCoebSi.<br />
Txzuleba sayuradReboa mravali TvalsazrisiT. pirvel yovlisa, masSi aRZruli<br />
msoflmxedvelobrivi da erovnuli problemebiT; mTavari moqmedi piris Sinagani gancdebis<br />
gamovleniT, simboloTa rTuli sistemis gaazreba-komentirebiT; nawarmoebze<br />
epistolaruli memkvidreobis darTviT (avtorisa da SemkveTis miwer-mowera), kompoziciuri<br />
TaviseburebiT; Janruli mravalferovnebiT (I Tavi qadagebaa, II, III _ sakuTriv<br />
agiografiuli Txroba, IV – adreuli himnografiuli poeziis nimuSi).<br />
111