iii_tomi.pdf
iii_tomi.pdf iii_tomi.pdf
mas kibesa winamZRurobisasa aRiyvanes da saydarsa wmidisa mamisa Cuenisa efTvimessa dasues. da sanTeli sasanTlesa zeda dadges~. magram arc winamZRvrobis pativi da uReli Seuwynarebia advilad giorgis, `aramed yovliTa ZaliTa TÂsiTa winaaRudgeboda, rameTu samgzis wil-ugdes orTa ZmaTaA sxuaTa Tana, viTarca iyo wesi monastrisai... da samgzisve mas xuda~. simdable-krZalvis impulss giorgi aTonelis pirovnebaSi erTxel kidev Seebr- Zoleba moZRvrisadmi morCilebis grZnoba. 9 wlis winamZRvrobis Semdeg giorgis, `vinaÁTgan ara eneba winamZRurobaÁ, aramed mosurne iyo Tavisa TÂsisa Tana myudroebiT yofasa da evltoda SfoTTa da amboxebaTa, amisaTvis farulad yovelTagan sivltolaÁ ixumia~ da Sav mTaze gaipara, Tavis moZRvars, giorgi Seyenebuls, gamoecxada. am ukanasknelisagan giorgi aToneli `didad ibrala~ (daituqsa) `datevebisaTÂs pirmetyuelTa cxoarTa... amis mizezisaTÂs brZanebiTa moZRurisa TÂsisaÁTa kualadaca mTawmidasve movida, da iZulebiTa yovelTa ZmaTaÁTa kualad Ãel-yo saqmesa winamZRurobisasa~. amgvarad, Tumc iZulebiT pativ-didebas jer simdable-krZalvis impulsma sZlia, magram bolos igic daiTrguna morCilebis grZnobiT. yoveldRiur yofiT sinamdvileSi `cxovrebaTa~ mTavari gmirisagan simdable-myudroebis saTnoebis niWi imaSi gamovlindeba, rom, magaliTad, serapion zarzmeli `tkbiliTa da daSniTa (morCili, mozave, Tanaxma, g. f.) ÃeliTa ixilveboda mdgomared xuroTa Tana saeklesioTa, rameTu iyo friad Semkul wesiTa xuroobisaTa~; grigol xanZTels `SromaÁ didad uyuarda~, monastris baR-venaxebSi `dRe da Rame Ãeli- Ta TÂsiTa iqmoda~; eqvTime aToneli `odesca raime saeroi saqme arn monastrisaÁ, TÂnier ucaloebisa Tanave gavidis gina Tu navisa gamozidvasa, gina Tu navi movidis xuarbliTa, gina Tu venaxTa asarvasa, gina Tu ajojvas, gina Tu sTulebasa~; Tumca eqvTime yvela saqmeSi kargad Caxeduli iyo, `garna didiTa simdabliTa TÂsiTa, TÂnier kiTxÂsa araras iqmoda~. pativmoyvareoba-simdablis dapirispireba `cxovrebaTa~ mTavari gmiris pirovneba- Si ufro mwvave, dramatul iers ar iRebs. sxva personaJis Sinagani cxovreba ki xSirad xdeba asparezi dapirispirebul sawyisTa mZafri Sejaxebisa. qedmaRloba-simdablis motivTa dramatul Sexlas gviTvaliswinebs `grigol xanZTelis cxovrebis~ is epizodi, zenons rom Seexeba. zenoni, mogviTxrobs merCule, samcxeli didi aznauri iyo, `RvTismsaxurebiT aRzrdili da siwmidiT iqceoda. da swadda monazonebaÁ...~ mSoblebi rom gardaicvalnen, mamuli da qoneba zenonsa da mis das dautoves. zenoni fiqrobda, rom `mamuli da deduli monagebi~ disTvis daenarCunebina, xolo TviTon Semonazvnebuliyo. `da viTar amas ganizraxvida zenon, daÁ igi misi eSmakisa ganmarjuebiTa SeacTuna vinme ukeTurman kacman da Rame yovel warvidis SavSeTs, xolo zenon, viTarca cna, SeiWura saWurveliTa martod da amÃedrda cxensa da devna-uyo. da viTar didi queyanai vlo, Tqua gulsa TÂssa, viTarmed: `var me Wabuk saxelovan da romelsa vsdev, friad Seuracx ars, daRacaTu vewio da movkla, sabrÃe ars sulisa CemisaÁ, da ukeTu cudad ukunviqce saxed Cemda, sircxÂl ars Cemda, aramed aRTqumaÁ monazonebisaÁ aw aRusrulo ufalsa~. da axovan iqmna netari ese, rameTu monagebTa datevebaÁ sisxlTa daTxevasa emsgavsebis. da daiwera juari ÂorcTa TÂsTa da waremarTa saRmrTosa mas gzasa~, grigols daemowafa. Cven winaSea fsiqologiurad sakmaod mZafri situacia. pativmoyvareobaSelaxuli didi aznauri `SeuWurva~, `amxedrda~, `devna-uyo~ dis Semacdenels, raTa Suri iZios, sastikad dasajos. `viTar didi queyanaÁ vlo~, ganrisxebam iklo, gonierebam imZlavra. zenoni Tavis Tavs esaubreba. am monologSi jer wodebrivi ampartavnoba xmianobs – maRali aristokrati (`Wabuk saxelovan~) var da mdabiosTan (`Seuracxi~) Sebma ar mekadrebao; mere zneobrivi motivi eRobeba gaafTrebis vnebas, _ rom movkla, suls waviwymedo; bolos Tavmoyvareobac warmoCndeba – uSedegod Sin dabruneba sircxviliao. es Sinagani Widili imiT mTavrdeba, rom Tavmdabloba – Tvinierebis grZnoba amarcxebs qedmaRloba-mrisxanebis vnebas, zenoni monasters miaSurebs. mwerali garkveviT ambobs, rom gmiri amaRlda miwierebaze: `axovan iqmna netari ese, rameTu mona- 102
gebTa datevebaÁ sisxlTa daTxevasa emsgavsebis~, ase rom, siamayesa da pativmoyvareobaze amaRlebas mowameobrivi tanjvis analogiurad saxavs hagiografi. kaci, romelic sulieri cxovrebisaTvis (berobisaTvis) emzadeboda, saRvTo samarTals amarjvebinebs siamaye-Surisgebis demonze. ra ganasxvavebs, ganmartavs qristianuli eTika, im adamians, romelic Seuracxyofs, imisagan, vinc, Seuracxyofili, imasve akeTebs, rac mas uyves. iyo bolo Seuracxmyofeli, araviTar SeRavaTs ar ganiWebs, mitevebis motivad ar gamodgeba: `dro da adgili ar ganasxvavebs imas, rac erTi da imave TvisebiTaa SeerTebuli~ (tertuliane). daZabul, vnebaTaRelviT damuxtul suraTs xatavs `grigol xanZTelis cxovrebis~ avtori, roca javaxeTis krebis ambavs mogviTxrobs. kreba mowveul iqna imis gamo, rom samcxis gamgebelma didma aznaurma mirianma `mZlavr samcxisa eriTa Ze TÂsi daadgina kaTalikozad Tana-dgomiTa da kurTxeviTa mcirediTa epikoposTaÁTa~. episkoposTa umravlesoba arsens, viTarca `mZlavrebiT dadgenils~, ar scnobda kaTolikosad. am Tvalsazriss krebaze yvelaze mtkiced gamoxatavda efrem mawyvereli. `xolo netarman grigol farulad mouwoda netarsa efrems da hrqua mas: `Svilo, pativsa magas wmidisa mRdelT-mTavrobisasa gafuceb, nu uSli sulierad Zmasa Sensa arsenis~. xolo man hrqua: `wmidao mamao, ver egebis ZmaTa CemTa episkoposTa cilobaÁ samarTlisaTÂs, da meca Semindve, rameTu ara var amieriTgan arsenis cxovari da araca igi Cemi mwyemsi~. aseT rTul situaciaSi, roca saqmis empiriul-faqtobrivi garemoebani efrems nebas ar aZlevs winaaRmdegoba (`cilobaÁ~) gauwios sulier Zmebs, igi eurCeba sulier mamas. xolo grigoli, viTarca moZRvari, simdable-morCilebis grZnobas mimarTavs, roca mowafes mkacrad (`mksinvared~) eubneba: `ukeTu amas iqm, efrem, me uvar myav, vi- Ta ara Seni moZRuari var~. xolo netari efrem sityuasa mas zeda sulierisa mamis da moZRurisasa atirda da hrqua: `ficxel ars brZanebaÁ ese, ganmkueTel ufroÁs maxÂilisa. Aaw nebaÁ Seni iyavn da nu nebaÁ Cemi, wmidao RmrTisao~. rogorc vxedavT, pativmoyvareoba-urCobis vneba efrem mawyverelis pirovnebaSi aq ise mZlavrad xmianobs, rom moZRvari iZulebulia, mis gasaneleblad simkacresa da ukidures Rones mimarTos. xolo imas, Tu ra daujda mowafes moZRvris nebas damorCileboda da Tavisi siamaye daeTrguna, merCulis maRali poeturi xelovnebis wyalobiT sruliad cxadad SevigrZnobT personaJis qceviTac (`efrem... atirda...~) da replikiTac: Seni sityvebi, moZRvaro, maxvilze ufro hkveTs da ararad aqcevs Cems nebas... miwieri moZRvris zemoqmedebiT aq efremi uzenaesi moZRvris xats imosavs, RvTisagan momaval sxivs, pirvelcodviT gawyvetils, aRadgens Tavis TavSi. efremis sulieri mzera aq pirdapir ebjineba gankacebuli RmerTis RaRadiss: `rameTu gardamovxed zeciT, ara raÁTa vyo nebaÁ Cemi, aramed nebaÁ momavlineblisa Cemisa mamisaÁ~ (ioane, 6. 38; maTe, 26. 39). magram am sulier simaRlemde ragvari ZalisxmeviT, ra tkiviliT miikvlevs gzas efremi, es fsiqologiuri simarTliT aRbeWdil scenaSi sacnaurdeba CvenTvis. sacnaurdeba grigolisTvisac. igi kargad grZnobs, rom morCilebis gamomxatvel sityvebSi mowafisa pirovnuli nebis aRkveTiT gamowveuli simZimilia Cagubebuli. amitom amSvidebs aseTi rudunebiT, mSobliseuli Tanalmobis grZnobiT moZRvari atirebul mowafes: `efrem sanatrelo, gisminen qristeman, raÁca iTxoo misgan Sen, umankoo guliTa da wrfelo gonebiTa, mimsgavsebulo moZRuarsa Sensa qristesa...~ hagiografiuli Txzulebis mTavari gmiri, romelsac Tavad ukve daumarcxebia qedmaRlobis demoni, xSirad ai aseT Znel situaciaSi gaCndeba Tavisi mowafis gverdiT, simdable-morCilebis niWs aRviZebs masSi, pativmoyvareobis Tu urCobis vnebis daTrgunvaSi exmareba. qristianuli swavleba kategoriulad moiTxovs marTlmorwmunisagan, moZRvars mihyves, `rameTu igini iRviZeben sulTa TquenTaTvis~ (ebraelTa, 13. 17). ioane da eqvTime aTonelebis `cxovreba~, am TvalsazrisiT, ramdenime sagulisxmo epizods gviTvaliswinebs. erTgan moTxrobilia didi mxedarTmTavris, Tornikes aTonze mosvlisa da Semonazvnebis ambavi. man monasterSi didi ganZi moitana, `romeli-igi yovelive mamisa TÂsisa sulierisa iovanes ÃelT misca da Tavi TÂsi srulad 103
- Page 52 and 53: iakob xucesis `SuSanikis wameba~ 52
- Page 54 and 55: aris dakavSirebuli, wmindani uwmind
- Page 56 and 57: `SuSanikis wamebaSi~ hagiografiisaT
- Page 58 and 59: uli sulis gamarjveba xorcze. mowame
- Page 60 and 61: qorwinebac. amave dros, `samkauli~
- Page 62 and 63: qristianobas ar darTvia mwvalebluri
- Page 64 and 65: mogvianebiT gaCndeba bzari samyaros
- Page 66 and 67: mentebi. idealisaken mimaval gzaze
- Page 68 and 69: vis, ucqire da daixsome, Wabuko~ 19
- Page 70 and 71: Cven sityvas aRar gavagrZelebT. vit
- Page 72 and 73: Sinagani konfliqtis Sinaarsis aspeq
- Page 74 and 75: sakiTxavTa Janrs am dros ukve garkv
- Page 76 and 77: igive unda iTqvas armazis msxvrevis
- Page 78 and 79: qristianoba saqarTveloSi. es ki mis
- Page 80 and 81: eikonuri anu xatisebri gansaxovneba
- Page 82 and 83: viT dagvirgvinebuli, dabla CamoSveb
- Page 84 and 85: om saerTod uarvyoT misi esTetikurob
- Page 86 and 87: zemore STagonebas mosdevs TviT macx
- Page 88 and 89: Tul enas saxarebaSi simbolurad laza
- Page 90 and 91: xile zeciT gardamo ubrwyinvalesi mz
- Page 92 and 93: eklesia aSenda mayvlovanSi, xolo qv
- Page 94 and 95: nian da movidian samoTxesa mas, da
- Page 96 and 97: `wminda ninos cxovrebis~ mTeli saxi
- Page 98 and 99: nebis Tavisuflebis kvalobaze, adami
- Page 100 and 101: veles yovlisa, qedmaRlobis qveS, ro
- Page 104 and 105: uar-yo... egeviTarman man ganTqumul
- Page 106 and 107: ZTaSi stumrad mosul berebs erTxel g
- Page 108 and 109: kefaliisaTvis gamarTul disputSi mon
- Page 110 and 111: ogorc varaudoben, Txzuleba dawerili
- Page 112 and 113: ogorc aRniSnaven, ioane sabaniZis T
- Page 114 and 115: gulisa Tquenisani maspinZel eqmeniT
- Page 116 and 117: qarTvelebs siyvaruliT `haboTi~ Seuc
- Page 118 and 119: TavSi sabanisZe eklesiaSi Semokrebi
- Page 120 and 121: keTilad Semmzadebel sulnelTa maT sa
- Page 122 and 123: omelic macxovarTan erTad gaakres jv
- Page 124 and 125: qarTlSi WeSmarit qristianad dabrune
- Page 126 and 127: qarTuli agiografia ioane sabanisZe,
- Page 128 and 129: msoflios `yurea~. amas exmianeba na
- Page 130 and 131: welTaRricxvis win. amas emateba 786
- Page 132 and 133: ul RirsebaTa warmoCenas yovelTvis S
- Page 134 and 135: swavlulni ufroÁs gulisxmier hyuen,
- Page 136 and 137: cxli ese queyanaisaÁ, aramed viTar
- Page 138 and 139: pirispirebas). 2. erovnuli TviTgacn
- Page 140 and 141: tesa da beatriCes pirispir dgoma ma
- Page 142 and 143: Tornike ambobda: `me CemTa codvaTaT
- Page 144 and 145: is gacocxleba, anu imis garkveva, T
- Page 146 and 147: ar unda gvesmodes, rom gaaRrmavao e
- Page 148 and 149: giorgi merCulis `grigol xanZTelis c
- Page 150 and 151: ogoricaa samebis arsi, mwvalebloba
gebTa datevebaÁ sisxlTa daTxevasa emsgavsebis~, ase rom, siamayesa da pativmoyvareobaze<br />
amaRlebas mowameobrivi tanjvis analogiurad saxavs hagiografi. kaci, romelic<br />
sulieri cxovrebisaTvis (berobisaTvis) emzadeboda, saRvTo samarTals amarjvebinebs<br />
siamaye-Surisgebis demonze. ra ganasxvavebs, ganmartavs qristianuli eTika,<br />
im adamians, romelic Seuracxyofs, imisagan, vinc, Seuracxyofili, imasve akeTebs,<br />
rac mas uyves. iyo bolo Seuracxmyofeli, araviTar SeRavaTs ar ganiWebs, mitevebis<br />
motivad ar gamodgeba: `dro da adgili ar ganasxvavebs imas, rac erTi da imave TvisebiTaa<br />
SeerTebuli~ (tertuliane).<br />
daZabul, vnebaTaRelviT damuxtul suraTs xatavs `grigol xanZTelis cxovrebis~<br />
avtori, roca javaxeTis krebis ambavs mogviTxrobs. kreba mowveul iqna imis gamo,<br />
rom samcxis gamgebelma didma aznaurma mirianma `mZlavr samcxisa eriTa Ze TÂsi daadgina<br />
kaTalikozad Tana-dgomiTa da kurTxeviTa mcirediTa epikoposTaÁTa~. episkoposTa<br />
umravlesoba arsens, viTarca `mZlavrebiT dadgenils~, ar scnobda kaTolikosad.<br />
am Tvalsazriss krebaze yvelaze mtkiced gamoxatavda efrem mawyvereli. `xolo<br />
netarman grigol farulad mouwoda netarsa efrems da hrqua mas: `Svilo, pativsa magas<br />
wmidisa mRdelT-mTavrobisasa gafuceb, nu uSli sulierad Zmasa Sensa arsenis~.<br />
xolo man hrqua: `wmidao mamao, ver egebis ZmaTa CemTa episkoposTa cilobaÁ samarTlisaTÂs,<br />
da meca Semindve, rameTu ara var amieriTgan arsenis cxovari da araca igi<br />
Cemi mwyemsi~.<br />
aseT rTul situaciaSi, roca saqmis empiriul-faqtobrivi garemoebani efrems nebas<br />
ar aZlevs winaaRmdegoba (`cilobaÁ~) gauwios sulier Zmebs, igi eurCeba sulier<br />
mamas. xolo grigoli, viTarca moZRvari, simdable-morCilebis grZnobas mimarTavs,<br />
roca mowafes mkacrad (`mksinvared~) eubneba: `ukeTu amas iqm, efrem, me uvar myav, vi-<br />
Ta ara Seni moZRuari var~. xolo netari efrem sityuasa mas zeda sulierisa mamis<br />
da moZRurisasa atirda da hrqua: `ficxel ars brZanebaÁ ese, ganmkueTel ufroÁs maxÂilisa.<br />
Aaw nebaÁ Seni iyavn da nu nebaÁ Cemi, wmidao RmrTisao~. rogorc vxedavT, pativmoyvareoba-urCobis<br />
vneba efrem mawyverelis pirovnebaSi aq ise mZlavrad xmianobs,<br />
rom moZRvari iZulebulia, mis gasaneleblad simkacresa da ukidures Rones mimarTos.<br />
xolo imas, Tu ra daujda mowafes moZRvris nebas damorCileboda da Tavisi<br />
siamaye daeTrguna, merCulis maRali poeturi xelovnebis wyalobiT sruliad cxadad<br />
SevigrZnobT personaJis qceviTac (`efrem... atirda...~) da replikiTac: Seni sityvebi,<br />
moZRvaro, maxvilze ufro hkveTs da ararad aqcevs Cems nebas...<br />
miwieri moZRvris zemoqmedebiT aq efremi uzenaesi moZRvris xats imosavs, RvTisagan<br />
momaval sxivs, pirvelcodviT gawyvetils, aRadgens Tavis TavSi. efremis sulieri<br />
mzera aq pirdapir ebjineba gankacebuli RmerTis RaRadiss: `rameTu gardamovxed<br />
zeciT, ara raÁTa vyo nebaÁ Cemi, aramed nebaÁ momavlineblisa Cemisa mamisaÁ~ (ioane,<br />
6. 38; maTe, 26. 39). magram am sulier simaRlemde ragvari ZalisxmeviT, ra tkiviliT<br />
miikvlevs gzas efremi, es fsiqologiuri simarTliT aRbeWdil scenaSi sacnaurdeba<br />
CvenTvis. sacnaurdeba grigolisTvisac. igi kargad grZnobs, rom morCilebis gamomxatvel<br />
sityvebSi mowafisa pirovnuli nebis aRkveTiT gamowveuli simZimilia Cagubebuli.<br />
amitom amSvidebs aseTi rudunebiT, mSobliseuli Tanalmobis grZnobiT moZRvari<br />
atirebul mowafes: `efrem sanatrelo, gisminen qristeman, raÁca iTxoo misgan Sen,<br />
umankoo guliTa da wrfelo gonebiTa, mimsgavsebulo moZRuarsa Sensa qristesa...~<br />
hagiografiuli Txzulebis mTavari gmiri, romelsac Tavad ukve daumarcxebia qedmaRlobis<br />
demoni, xSirad ai aseT Znel situaciaSi gaCndeba Tavisi mowafis gverdiT,<br />
simdable-morCilebis niWs aRviZebs masSi, pativmoyvareobis Tu urCobis vnebis daTrgunvaSi<br />
exmareba. qristianuli swavleba kategoriulad moiTxovs marTlmorwmunisagan,<br />
moZRvars mihyves, `rameTu igini iRviZeben sulTa TquenTaTvis~ (ebraelTa, 13. 17).<br />
ioane da eqvTime aTonelebis `cxovreba~, am TvalsazrisiT, ramdenime sagulisxmo<br />
epizods gviTvaliswinebs. erTgan moTxrobilia didi mxedarTmTavris, Tornikes<br />
aTonze mosvlisa da Semonazvnebis ambavi. man monasterSi didi ganZi moitana, `romeli-igi<br />
yovelive mamisa TÂsisa sulierisa iovanes ÃelT misca da Tavi TÂsi srulad<br />
103