warmateba - Reso Kiknadze
warmateba - Reso Kiknadze
warmateba - Reso Kiknadze
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>warmateba</strong><br />
1<br />
zurab kiknaZe<br />
xSirad xdeba, momswreni vyofilvarT, rom roca adamiani<br />
madlobas ixdis miniWebuli jildosaTvis, Tavisi warmatebis<br />
lomis wils kolegebsa da koleqtivs miawers anu Tavis<br />
miRwevebs, risTvisac pativs miagebs mas sazogadoeba,<br />
sazogadebaze gadaanawilebs. igi madlobas uxdis maT, “Tqvens<br />
gareSe es SeuZlebeli iqnebodao”. aseTi Jesti etiketad aris<br />
qceuli, romlis gulwrfeloba SeiZleba arc erT mxares ar<br />
sjerodes. magram Tu Rrmad CavukvirdebiT viTarebas, im<br />
daskvnamde mivalT, rom madlobeli iubilaris sityvebi,<br />
gulwrfelad arian isini warmoTqmuli Tu ara, namdvilad<br />
WeSmaritebas RaRadeben, ramdenadac <strong>warmateba</strong> realobaSi da ara<br />
adamianis cnobierebaSi Tu warmosaxvaSi xdeba. SesaZlebelia<br />
warmatebis fsiqologiur mxareze saubari (r.sayvareliZe,<br />
fsiqologiis zogierTi <strong>warmateba</strong> warmatebis fsiqologiaSi,<br />
“Cubini” 1), magram misi safuZveli namdvilad ontologiuria.<br />
gareSeni, surT Tu ar surT maT es, monawileoben adamianis<br />
<strong>warmateba</strong>Si. es TiTqos sazogadoebrivi kanonia. amovideT<br />
adamianis im cnobili gansazRvrebidan, romelic pirvelad<br />
aristotelem gaacnobiera, rom adamiani sazogadoebrivi arsebaa<br />
(ara “cxoveli”, rogorc xSirad Targmnian sityvas Zoon). Tumca,<br />
unda iTqvas, rom aseTia ara mxolod adamiani, aramed cxovelTa<br />
samyaros TiTqmis yvela warmomadgeneli da, Tu Sors wavalT,<br />
“mkvdari” samyaroc ki. imasac vityviT, rom yoveli nivTi sxva<br />
nivTebTan erTierTobaSi arsebobs da avlens Tavis Tavs. yovel<br />
nivTs aqvs Tavisi sxva, romlis (Tu romelTa) gareSe misi<br />
gansazRvreba, rogorc nivTisa saganTa sistemaSi, sruli ar<br />
iqneba. s. frankis SesaniSnavi sityvebi “amqveynad ar aris da arc<br />
moiazreba raime iseTi, rasac SeeZleboda TavisTavadi arseboba,<br />
raime sxvasTan kavSiris gareSe”. am apodiqturad warmoTqmuli<br />
Tezis logikurad dasabuTebas da gamarTlebas uZRvnis<br />
filosofosi Tavis fundamentur naSroms «Непостижимое». es<br />
WeSmariteba met-naklebad yvela adamianis intuiciaSia mocemuli,<br />
Tumca egocentrulobis ZaliT, romelic adamianis “meore<br />
bunebaa”, es WeSmariteba miCqmalulia.<br />
nu vilaparakebT sagnebze da movlenebze, romlebic, rac maT<br />
dasabami miecaT, erTmaneTTan arian gadajaWvuli, an iwveven<br />
erTmaneTs, an zemoqmedeben erTmaneTze da asxvafereben<br />
erTmaneTs, an gaerTianebulni sxva movlenas udeben dasabams,<br />
saxes ucvlian arsebul sinamdviles da a.S. vilaparakoT<br />
adamianze, romelic Tavis TavSi moicavs sazogadoebas<br />
“embrionis” saxiT. rogorc adamiania adamSi, aseve adamia<br />
adamianSi. adamianur yofaSi es ori, TiTqos polarulad<br />
dapirispirebuli momenti erTmaneTTan ganuyofel erTianobaSia.<br />
adamiani qmnis sazogadoebis arsebobis SesaZleblobas. adamianTa
erToblioba mxolod asparezia, sadac es pirveladi principi _<br />
adamiani poulobs ganSlas da manifestacias. sazogadoeba adamis<br />
SesaZleblobaTa gareT gamotanis Sedegia. meore mxriv, Tu sxva,<br />
sapirispiro kuTxiT SevxedavT sazogadoebas, romelic adamianis<br />
bunebis ganfenis Sedegia, igi adamians niadagad xvdeba da,<br />
rogorc mcenaris Tesli ver ixarebs niadagis gareSe, aseve<br />
adamians sxva niadagi, garda sazogadoebisa, ar gaaCnia. mis<br />
wiaRSi aviTarebs, avlens, amowmebs adamiani Tavis unar-<br />
SesaZleblobebs; aq aRwevs is pirvel <strong>warmateba</strong>s, roca<br />
pirovnebad ibadeba, aq poulobs is Tavis Tavs. xelSewyobaze da<br />
waqezebaze rom araferi vTqvaT, yoveli dabrkoleba, romelic ki<br />
win gadaRobebia (da es ufro xSiria) adamians, isev da isev misi<br />
miRwevebis monawilea. winaaRmdegobanic, dabrkolebanic, xelis<br />
SeSlanic qmnian warmatebis pirobebs. adamianis gmiruli aqti,<br />
misi cxovrebis romeliRac periodSi, gadamwyvet zRurblze<br />
Cadenili, romliTac is avlens Tavis egzistencias, Tavis<br />
erTaderTs, ufro xSirad isev da isev sazogadoebasTan<br />
Seurigebeli dapirispirebis Sedegia. sxva SemTxvevaSi _ e.w.<br />
saTburis pirobebSi egzistencias sZinavs. is SeiZleba mis<br />
sikvdilTan erTad Cakvdes. ar gaiSalos dagvaluli yvavilis<br />
kvirtiviT. doqtor stokmans (ibseni dramidan “xalxis mteri”)<br />
samudamod, sikvdilamde ewera burJuaziuli udrtvinveli<br />
keTildReoba da saxeli _ misi manamdeli warmatebuli<br />
moRvaweobis Sedegi, sanam is samkvdro-sacicocxlod ar<br />
daupirispirdeboda sazogadoebas, romelic yovelnairad<br />
cdilobda mis motexvas, misi, rogorc pirovnebis, gacamtverebas,<br />
magram, sabolood, man Seqmna misgan gmiri. igi, garedan Tu<br />
SevxedavT, TiTqos damarcxda sazogadoebasTan Seurigebel<br />
brZolaSi, magram swored es iyo misi <strong>warmateba</strong>. gavixsenoT, ras<br />
ambobs igi dramis bolos, roca misi cxovrebis erTi periodi<br />
mTavrdeba, magram garkveuli asparezi jer kidev ar Cans. is<br />
yvelas gansacvifreblad ambobs sityvebs, romlebmac SesaZloa<br />
mTeli mimdinareoba Seqmna evropul azrovnebasa da qmedebaSi. es<br />
sityvebi JRers rogorc Sejameba misi cxovrebisa. damarcxebuli,<br />
gankicxuli, xalxis mtrad gamocxadebuli, uaryofili da<br />
gandevnili, rogorc usargeblo ram nivTi, yvelaze Zlier<br />
adamianad grZnobs Tavs, radgan martoa, martosulia. is ambobs:<br />
“am qveynad yvelaze Zlieri is aris, vinc yvelaze martoa”. drama<br />
damswreTagan gancvifrebis amoZaxiliT mTavrdeba, araviTari sxva<br />
komentari am sityvebs ar axlavs. xom ar ewinaaRmdegeba es zemoT<br />
Camoyalibebul Tezas, rom adamiani sazogadoebis sawyisia da<br />
rom misi <strong>warmateba</strong> sazogadoebis gareSe warmoudgenelia? aramc<br />
da aramc. magram iqneb stokmanis drama ar mTavrdeba gmiris<br />
warmatebiT? Tu <strong>warmateba</strong> mdgomareobs raimes aRmoCenaSi,<br />
siaxlis SeqmnaSi saazrovno Tu samoqmedo asparezze, Stokmani,<br />
miuxedavad garegani marcxisa, warmatebulia. damarcxda ara<br />
pirovneba, aramed Tavad sazogadoeba, romelic fuWad zeimobs<br />
gamarjvebas. stokmani, rogorc profeti grZnobs Tavis TavSi<br />
axali sazogadoebis dabadebas. sazogadoebam Tavisi<br />
2
etrogradobiT, siyalbiT, mas aRmoaCenina WeSmariteba, xeli<br />
Seuwyo masSi axali adamianis gamokvirtvas, romelic odesme<br />
sxvagan sadme axal sazogadoebas daafuZnebs. Tumca momavali<br />
bundovania, magram kvirti gaCnda da is odesme gaixarebs. aseTia<br />
sazogadoebis TvalSi absurduli, magram pirovnebis<br />
TviTSegnebis Suqze damajerebeli logika, romelsac jer<br />
mciredni iziareben: damarcxebuli martosuli imarjvebs,<br />
gamarjvebuli umravlesoba marcxdeba. sxvagvari, Tu ara<br />
optimisturi wakiTxva am dramas ara aqvs; arc sxva dramas, mis<br />
monaTesaves martoobaSi, romelmac spontanurad iCina Tavi<br />
sruliad gansxvavebul socialur garemoSi. aluda qeTelauri _<br />
poema da pirovneba arcTu Soridan (maT Soris eqvsi welia,<br />
pirveli 1888 wels aris Seqmnili, meore _ 1882 wels) xels<br />
uwvdis “xalxis mters” doqtor stokmans. gana aluda,<br />
gankicxuli da gandevnili, ar atarebs Tavis TavSi axali<br />
sazogadoebis embrions, romlis Casaklavad aRdga mTeli Temi?<br />
ra aris <strong>warmateba</strong>? Tu <strong>warmateba</strong>s dadebiTi Sinaarsi aqvs (yovel<br />
SemTxvevaSi is sasurvelia, samiznea yovel asparezze<br />
moRvawisTvis), rogor daerqmeva warmatebuli qalaqs, romlis<br />
keTildReoba, ekonomiuri <strong>warmateba</strong>(!) sicrueze da, metic:<br />
momwamvlel Waobzea (rogorc fizikuri, ise sulieri gagebiT)<br />
dafuZnebuli? stokmani, romlis ojaxis uzrunveli momavalic,<br />
damokidebulia misi mSobliuri qalaqis moCvenebiT “<strong>warmateba</strong>ze”,<br />
ilaSqrebs am “warmatebuli” qalaqis winaaRmdeg. erTi mravlis<br />
winaaRmdeg, erTi _ “SemWidroebuli umravlesobis” winaaRmdeg.<br />
pirovneba Tmobs Tavis “<strong>warmateba</strong>s”, romlis ukan siyalbezea, da<br />
mzad aris miiRos Serisxva sazogadoebisgan, magram es iqneba<br />
<strong>warmateba</strong> pirovnebis sulier ZalTa ganSlis gzaze, romelic<br />
aris martoobis gza. es aris zRurblis gadalaxva, im qeds iqiT<br />
gadasvla, romelic Zvelsa da axals erTmaneTisgan mijnavs.<br />
rogorc naTqvamia poemis finalSi, rom “gadvidnen, qedi<br />
gadavles, Txrili ara Cans kvalisa”. pirovneba grZnobs Tavis<br />
<strong>warmateba</strong>s da imasac, rom is SeuTavsebelia yalbad warmatebul<br />
sazogadoebasTan.<br />
zemoTnaxsenebi literaturuli Zeglebis analizi mowmobs, rom<br />
adamianis <strong>warmateba</strong> Tavisi arsiT zneobrivi problemaa. vaJas<br />
poemaSi mas Tavisi termini aqvs: es aris gzianoba _ sityva,<br />
romelic moicavs <strong>warmateba</strong>s zneobasTan Sinagan kavSirSi. mas<br />
upirispirdeba ugzooba, ugzoukvloba (dabneuloba, uazro<br />
xetiali) rogorc sivrculi, ise zneobrivi azriT. gzianoba<br />
<strong>warmateba</strong>a, romelic yovelTvis upirispirdeba stagnacias, rasac<br />
mxatvruli teqstebi (ibsenisa da ilia WavWavaZis) “Waobad”<br />
saxeldeben. Tavad SesaniSnavi qarTuli sityva <strong>warmateba</strong>,<br />
romelic Sedgeba war zmniswinisgan da mateba Zirisgan, procesis,<br />
moZraobis, winsvlis da masTan erTad moZraobis, procesSi<br />
matebis, zrdis, winamaval safexurze amaRlebis ideas Seicavs.<br />
<strong>warmateba</strong> safexurebriviaa, igi ar kmayofildeba miRweuli<br />
3
safexuriT. SeCereba ukansvlaa. es kargad Cans ekonomikur<br />
sferoSi da ukeTesad, Tu <strong>warmateba</strong>s zneobriv aspeqtSi<br />
gadavitanT. miRweuli Sedegi am sferoSi jer TviTkmayofilebis<br />
da mere hubrisis wyaro xdeba, rasac gardauvali marcxi,<br />
warumatebloba moyveba. warmatebuli adamianis mouSorebeli<br />
gancda unda iyos daukmayofilebloba, rogorc efrem asuris<br />
locvaSia _ “gancda TvisTa codvaTa” yovel Jams, rac unda<br />
maRal safexurze warmoidginos Tavi adamianma, unda msWvalavdes<br />
mas srulyofilebis miuRwevlobis gancda. Tu ara, mas<br />
codvaTagan moreva emuqreba. warmatebis procesi mTamsvlelis<br />
svlas hgavs: is adgili, romelsac erTi wamis win misi Tavi<br />
uswordeboda, meore wams mis fexqveSaa da ase mwvervalamde. es<br />
aRmasvlaa. mTamsvlelis aRmasvla SeiZleba sulis srulyofis<br />
metaforad iqnas gamoyenebuli: "icode,sikvdilis dRidan me<br />
gadavdivar samyarodan samyaroSi. da samyaro, romelic guSin<br />
cad vixile Cems zemoT, dRes aris miwa Cems fexqveS, xolo<br />
dRevandeli ca xval miwa iqneba” (xasiduri swavlani, “lomisi”,<br />
1994, gv. 7). warmatebis gzaze mdgarma icis (unda icodes), rom<br />
miRweuli safexuri mis mxolod amJamindel mdgomareobas<br />
asaxavs, ara erTxel da samudamod miRweuls. xasidi moZRvari<br />
afrTxilebda mowafes: “wmida kacebmac rom giTxran, marTali<br />
kaci xaro, ar daijero. eliac rom movides da cis angelosic da<br />
giTxran marTali kaci xaro, ar daijero. Tavad uzenaesmac rom<br />
giTxras, marTali kaci xaro, icode, rom es exeba mxolod am<br />
wams da ara Semdgoms” (ibid. gv. 8). namdvilad ara Semdgoms,<br />
radgan Semdgomi misaRwevia. mwvervalisken mimavali arasodes<br />
Cerdeba winamaval safexurze. TiTqos yvelaferi Tavidan iwyeba.<br />
es TiTqos niSnavs, rom adamiani yovelTvis mzad unda iyos gzis<br />
Tavidan dasawyebad. adamiani Seupovari arsebaa: Tu daecema,<br />
kvlav fexze dadgeba _ alternativa mas ara aqvs. Tu zneobriv<br />
dacemaze vilaparakebT, dacemuls yovelTvis rCeba Sansi _ es<br />
misi, rogorc RvTis xatis, ufleba da movaleobaa, _ aRidginos<br />
is mdgomareoba, rac dacemisas dakarga. <strong>warmateba</strong>, romelsac man<br />
miaRwia sulieri srulyofis gzaze, kvlav eqneba, Tu igi Tavidan<br />
daadgeba gzas. ilias usaxelo da, amdenad, ganzogadebuli<br />
gandegilis Secdoma igive cdoma, rac isev da isev codvis saxea,<br />
is aris, rom man ver SeZlo Tavidan dawyeba. mas aRar axsovda,<br />
rom srulyofilebis gza sakuTari Tavis Zleva, sakuTar Tavze<br />
<strong>warmateba</strong>, mTamsvleliviT (movixmoT metaforad, ramdenadac aqac<br />
mTasTan gvaqvs saqme) safexurebrivad amaRleba, yoveli ganvlili<br />
safexuris daTrgunva iyo. am gandegilis sasowarkveTa, rac<br />
TavisTavad mZime codvaa, Sobs sxva codvas, mis sapirispiros: es<br />
aris swored hubrisi, rac zemoT iyo naxsenebi. hubrisi<br />
adamianuria, metismetad adamianuri, RvTiuris polarulad<br />
sapirispiroa. hubrisi, yovel SemTxvevaSi, amas gvidasturebs<br />
religiis sfero, ikvebeba im iluziiT, TiTqos <strong>warmateba</strong><br />
mxoloddamxolod adamianis sakuTar Zalebzea damokidebuli.<br />
<strong>warmateba</strong> TiTqos mxolod misi monapovaria da mis SeqmnaSi<br />
(mopovebaSi) arc RmerTs (Tu gandegilze vilaparakebT) da arc<br />
4
(Tu mecnierze, politikur moRvaweze an biznesmenze<br />
vilaparakebT) sxva adamianebs, sazogadoebas, monawileoba ara<br />
aqvT.<br />
marTalia, erTi mxriv, rogorc “Cubinis” avtori r. sayvareliZe<br />
wers, rom adamianis <strong>warmateba</strong> misi sakuTari xeliT aris<br />
nakeTebi, rom “sxvisas ver iyidis da Tavisas ver gaasxvisebs”<br />
(“Cubini” 1, gv. 5), magram Cvens sazogadoebriv cxovrebaSi iyo da<br />
aris arc Tu iSviaTi SemTxvevebi, roca <strong>warmateba</strong> sxvisi xeliT<br />
keTdeba an SesaZlebeli xdeba misi mixveWa-uzurpacia. xalxuri<br />
sibrZne, romlis dasabami am konkretul SemTxvevaSi burusiT<br />
aris moculi, xorcs asxams am realur faqts, rogorc<br />
mosalodnelobas zRapris crugmiris saxiT, romelic itacebs<br />
sxvis <strong>warmateba</strong>s. am mitacebis ukiduresi gamovlena ki is aris,<br />
rom mimtacebeli itacebs ara mxolod sxvis monapovars, aramed<br />
mis pirovnebasac. cruqorwilma unda daagvirgvinos mimtaceblis<br />
“<strong>warmateba</strong>”, magram cruqorwili CaifuSeba da simarTle aRdgeba.<br />
xalxuri zRapari imasac gveubneba, razec zemoT iyo saubari,<br />
rom namdvili gmiris <strong>warmateba</strong> sxvaTa RvawliTac aris<br />
SeZerwili: Semweni da damsaCuqrebelni, romlebic mas gzaze<br />
xvdebian, misi warmatebisTvis arian mowodebulni. zRapris gmiri<br />
maTi madlieria. da arsad sxva romelime teqstSi ise mkafiod da<br />
cxadad ar aris gamokveTili gzis mniSvneloba, rogorc xalxur<br />
zRaparSi. aq gza sulieri srulyofis aparezia Tavisi wmida<br />
saxiT. gzaze, romelic mravali xifaTiT aris aRsavse, xdeba<br />
pirovnebis unarTa TandaTanobiTi manifestacia, Sinaganis gareT<br />
gamotana. gza gansacdelia da swored amitomac misi gavla<br />
warmatebis sawindaria. mxolod gansacdeliani gza SeiZleba iyo<br />
warmatebuli. davukvirdeT im or warweras gzajvaredinze,<br />
romelTac kiTxulobs mgzavri: aqeT waxval, mSvidobiT<br />
dabrunebi; iqiT waxval, ver dabrundebi. mgzavrs intuicia<br />
karnaxobs, rom swored am gzaze elis mas <strong>warmateba</strong>. sxva gzebze<br />
siaruli fuWi da amao siarulia. “ver dabrundebi” _ mas<br />
eubneba, rom swored am gzaze marxia saZiebeli saidumlo. es<br />
gamafrTxilebeli sityvebi ukiduresi gasaWiris, umZimesi,<br />
rogoric ki SeiZleba adamianma itvirTos, gansacdelis<br />
metaforaa. magram warmatebis gzaze Semdgari adamiani auqmebs<br />
sabediswero warweras.<br />
sakacobrio gamocdilebam ori, erTmaneTis sawinaaRmdego gza<br />
gamokveTa miznis misaRwevad. erTia is gza warmatebisa, romelsac<br />
gadis zRapris mTavari personaJi. meorea e.w. kulturuli gmiris<br />
gza, romelic Tavis ukidures gamovlenaSi an logikur<br />
dagvirgvinebaSi triqsteris, oinbazis gzaa. rogor aRwevs mizans<br />
zRapris gmiri, romelic xSirad, araSemTxveviT ufliswulia, da<br />
rogor _ kulturuli gmiri, romelic xSirad, aseve<br />
araSemTxveviT, oinbazia?<br />
zRapris gmiri sruliad uqoneli gadis saxlidan, arc sagzals,<br />
arc raime Tavis dasacav an raimes mosapovebel iaraRs mas aravin<br />
5
atans. igi TiTqos axaldabadebuli bavSviviT SiSveli gadis<br />
saxlidan, rac misTvis dedis saSoa. yvelafers, rac mas<br />
dasWirdeba gzaze, is gzazeve moipovebs. yvelaferi, rogorc<br />
kvirtebi, masSia, an mis gareT. ra Tvisebebi ganapirobeben mis<br />
<strong>warmateba</strong>s? es Tvisebebi im TvisebaTa sawinaaRmdegoa,<br />
romlebiTac Cveulebriv cdiloben warmatebis miRwevas<br />
cxovrebis gzaze. isini TiTqos moqmedebis qrestomaTiul<br />
mrwamsad aris qceuli. esenia: momndobloba, uangaroba,<br />
xelgaSliloba, morCileba, damyoloba _ da kidev sxva Tvisebebi,<br />
romlebic cxovrebis junglebSi mis TiTqos gardauval daRupvas<br />
uqadian. magram is am TvisebebiT moipovebs Semwes da mCuqebels,<br />
romelTac, Tavis mxriv, aZlevs Sanss, uqmnis keTilis qmnis<br />
pirobebs. mavne, antagonisti, crugmiri? esenic, rac unda<br />
paradoqsuli iyos, monawileoben mis <strong>warmateba</strong>Si, rogorc Zmebi<br />
iosebis <strong>warmateba</strong>Si, romelTa boroteba RmerTma sikeTed aqcia.<br />
boroteba, rac gzaze SeemTxvaT am gmirebs, aZlevs maT Sanss, rom<br />
misi ZleviT srulyofis da sikeTis manifestaciis kidev axal<br />
safexurze avidnen (es aris erTaderTi sazrisi borotebisa,<br />
romelsac Tavisi sakuTrivi arseba ara aqvs).<br />
aris sxva gzac, warmatebis mopovebis alternativuli gza,<br />
romelsac mimarTavs miTologiuri oinbazi da romelsac arcTu<br />
iSviaTad iyeneben Cvens sinamdvileSi (cnebaTa “Cvenis” da<br />
“sinamdvilis” farTe gagebiT). es aris “miTosuri” sicrue da<br />
TaRliToba, gacureba, TvalTmaqcoba, maqcieroba... Tu zRapris<br />
gmiri gaxsnilia mTeli sinamdvilis mimarT, sadac mas uxdeba<br />
moqmedeba, da am gaxsnilobiT ipovebs igi yvelafers, rasac ki<br />
ipovebs, miTologiis kanonieri oinbazi sxvagvarad verafers<br />
miaRwevs Tu ara Tavisi personis dafarviT, sxvad-moCvenebiT,<br />
TvalTmaqcobiT. am Tvisebebzea agebuli misi <strong>warmateba</strong>.<br />
marTalia, es araeTikuria dRes Cveni warmodgeniT _ amgvar gzas<br />
warmatebisa dRes aravin gamoitans saaSkaraoze, magram arc<br />
sabolood ukuagdebs, Semoinaxavs mas maragad ukiduresi<br />
gasaWirisTvis. da iqneb sayveduric ar daimsaxuros.<br />
raki warmatebis eTikur ganazrebamde mivediT, SeiZleba eTikuri<br />
problema iq davinaxoT, sadac dRevandeli eTikuri proncipebis<br />
fonze naklebad unda movelodeT. rilkes erT moTxrobaSi<br />
(Drachentöter) ucnobi adamiani klavs soflis maoxrebel<br />
urCxuls da miimaleba, nacvlad imisa, rom rogorc mxsnelma<br />
soflisgan aRiareba da jildo miiRos. soflis wesis<br />
sapirispirod, mas surs ucnobad darCes. Cans, Cadenili aqti,<br />
rogorc warmatebis Sedegi, misTvis ufro Rirebulia, vidre<br />
sazRauri, romelic mas gamJRavnebis SemTxvevaSi uciloblad<br />
moeloda. moTxrobis gmiri, romelic aris namdvilad gmiri,<br />
uaryofs, araeTiurad miiCnevs umaRles sazRaurs _ sicocxleSive<br />
gmiradyofnas. arsebobs ki cocxali gmiri (am cnebis amosavali<br />
mniSvnelobiT, rac berZnul heros-Si devs)? Tu gmiroba anu<br />
pirovnuli warmatebis umaRlesi gamoxatuleba, rac saxelSia<br />
6
SenivTebuli, sisxlis sazRaurad moipoveba da Tavis kuTvnil<br />
jildos, Tuki is aucilebelia, mxolod sikvdilis Semdeg<br />
moixveWs? ra aris gmiroba _ mTeli sicocxle gastans igi Tu<br />
mxolod axla, amjamad Cadenili aqtiT aris SemosazRvruli? da<br />
Cven mivadgebiT isev da isev marTlis xasidur igavs. rilkes<br />
urCxulis mkvleli maqsimalistia Tavis ganaCenSi, magram mas<br />
swored amgvarad (Tavisi gauCinarebiT) SeuZlia amxilos iseTi<br />
sazogadoeba, sadac Cveulebrivi adamianuri saqcielic ki<br />
imdenad uCveulod gamoiyureba, rom sazRaurs moiTxovs. dRes<br />
jildos da taSs elian im (xSirad ararsebuli) RirsebisTvis,<br />
rac adamianad yofnis miucilebeli piroba unda iyos. rogor<br />
aris dRes gagebuli mowodeba “sjobs saxelisa moxveWa yovelsa<br />
mosaxveWelsa”, romelic “saxelis moxveWas” uangaro, amdenad,<br />
umaRles eTiur qmedebad miiCnevs? dRes adamiani iRwvis saxelis<br />
mosaxveWad, rom erTxel da samudamod moxveWili saxeliT<br />
sazogadoebaSi myari adgili da samudamo keTldReoba<br />
permanentuli taSiTurT daimkvidros. samudamod daviwyebulia<br />
sxva mowodeba “Cemo kalamo, rad gvinda taSi”, im adamianis<br />
sityvebi, romlis pirovneba swored taSis moyvarulTa Tavis<br />
dasacav farad qceula.<br />
(`Cubini~ 2, 2002)<br />
7