saerTaSoriso kerZo mewarmeobis centri
saerTaSoriso kerZo mewarmeobis centri
saerTaSoriso kerZo mewarmeobis centri
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
iznessakonsultacio qseli saqarTvelo<br />
`biznessakonsultacio qseli _ saqarTvelo~ BCNG _ Tqveni biznesis warmatebisTvis.<br />
ras fiqrobT, rogor iqmneba warmatebis formula da raSi mdgomareobs qarTul bazarze damkvidrebis<br />
saidumlo? rogor movaxdinoT biznes garemoSi swori orientiri? am da sxva aqtualur<br />
sakiTxebis gadaWraSi Tqven BCNG-is kvalificiur konsultantTa jgufi dagexmarebaT.<br />
BCNG-i momsaxureobebis ZiriTadi mimarTulebebia: bizneskonsaltingi, treningebi da marketinguli<br />
kvlevebi.<br />
biznesmenebs da nebismier dainteresebul msurvelebs SesaZlebloba eZlevaT miiRon konsultaciebi<br />
Semdegi mimarTulebiT sagadasaxado da sabaJo sakiTxebi, marketinguli dagegmva, buRaltruli<br />
aRricxva, biznesis dagegmva da marTva, sawarmoTa registracia, biznespartniorebis moZieba<br />
da sxva.<br />
BCNG _axorcielebs, rogorc individualur aseve korporatiul momsaxureobas. iTanamSromleT<br />
CvenTan da Cven viqnebiiT Tqveni biznesis warmatebis sawindari.
GEORGIAN BUSINESS TODAY redaqtorisgan<br />
Zvirfaso mkiTxvelebo!<br />
warmogidgenT Jurnal Georgian Business Today - is pirvel nomers,<br />
romlis mTavari mizania biznesis aqtualuri Temebis ganxilva, siaxleebis<br />
gacnoba, wamyvani biznesmenebis mosazrebebis gaziareba, sxvadasxva qveynebSi<br />
ganxorcielebuli analogiebis moZieba da damwyebi biznesmenebisTvis praqtikuli<br />
rCevebis SeTavazeba.<br />
wamyvani kompaniebis warmomadgenlebTan aqtiuri TanamSromlobiT Cven<br />
droulad vupasuxebT kiTxvas _ rogoria qarTuli biznesi dRes? Cveni<br />
pasuxebi nebismier dainteresebul msurvels, biznesgaremoSi swori orientiris<br />
gansazRvraSi daexmareba. Georgian Business Today gaZlevT<br />
SesaZleblobas, saukeTeso rakursiT warmoaCinoT Tqveni kompania.<br />
biznesklimatis gaumjobesebaSi umTavresia, arsebuli situaciis adekvaturad<br />
Sefaseba, Cveni gundis ZiriTad motivacias swored am winapirobis Sesruleba<br />
warmoadgens.<br />
Jurnalis ZiriTadi auditoria wamyvani biznesmenemenebiT, aseve biznes<br />
sakiTxebSi sxvadasxva mimarTulebiT CarTuli samTavrobo da arasamTavrobo<br />
seqtoris warmomadgenlebiT ganisazRvreba.<br />
Jurnali Georgian Business Today mzaddeba saqarTvelos axalgazrda<br />
ekonomistTa asociaciis mier, `<strong>saerTaSoriso</strong> <strong>kerZo</strong> <strong>mewarmeobis</strong> <strong>centri</strong>~<br />
_ CIPE-is finansuri mxardaWeriT. Jurnali gamodis sam TveSi erTxel<br />
da vrceldeba ufasod.<br />
dodo WumburiZe<br />
UDC (uak) 338.22(47922)<br />
a - 37<br />
3
4<br />
redaqtori:<br />
dodo WumburiZe<br />
saredaqcio jgufi:<br />
ana qaTamiZe<br />
oliko zedelaSvili<br />
mari nanitaSvili<br />
nata kuxaleiSvili<br />
daTo merabiSvili<br />
ana oxanaSvili<br />
dizaini:<br />
naTia zedelaSvili<br />
foto:<br />
laSa RuRuniSvili<br />
irakli RuRuniSvili<br />
gia WumburiZe<br />
redaqtorebi:<br />
qeTi facacia<br />
eka maxaraZe<br />
daibeWda Sps. `sezani~-Si<br />
20<br />
qarTveli turistebis umravlesobas<br />
Semodgomis miwuruls zafxulis nostalgia<br />
SemoawvebaT da Tbil qveyne_<br />
bisken miuwevT guli.<br />
sarCevi<br />
5<br />
6<br />
7<br />
8<br />
10<br />
```~<strong>saerTaSoriso</strong> <strong>kerZo</strong><br />
<strong>mewarmeobis</strong> <strong>centri</strong>~<br />
_ CIPE<br />
```qarTuli biznesis<br />
TvaliT<br />
xval iqneb puric<br />
gaiafdes<br />
reklama mokvda?<br />
zemoqmedebis<br />
pozitiuri xerxebi<br />
saqarTvelos<br />
11 axalgazrda<br />
ekonomistTa asociacia<br />
12<br />
13<br />
14<br />
privatizacia<br />
sagadasaxado<br />
kodeqsis cvlilebebi<br />
sawarmoTa<br />
registracia<br />
qarTuli brendebis<br />
16 warmatebuli biznesi<br />
_ saintereso istoriebi<br />
17<br />
18<br />
19<br />
me var pretenziuli<br />
momxmarebeli<br />
efeqturi PR biznesSi<br />
biznessiaxleebi<br />
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
7<br />
`puris fasis 10-15 TeTriT gaZvirebis<br />
miuxedavad, purze moTxovna ufro<br />
gaizarda. amis mizezi ki isaa, rom purma<br />
wonaSi daiklo.~<br />
20<br />
22<br />
24<br />
26<br />
28<br />
30<br />
egvipteSi dasvenebis<br />
msurvelebo,<br />
gaaqtiurdiT!<br />
qarTuli vazis<br />
jiSebi<br />
bizneskalendari<br />
mikrosesxebi<br />
testi: SegiZlia Tu<br />
ara gadawyvetilebis<br />
miReba<br />
Tavisuflebis indeqsi<br />
17<br />
ras elodeba nebismieri momxamrebeli<br />
super an hipermarketSi<br />
stumrobisas
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
`<strong>saerTaSoriso</strong> <strong>kerZo</strong> <strong>mewarmeobis</strong> <strong>centri</strong>~ _ CIPE<br />
`<strong>saerTaSoriso</strong> <strong>kerZo</strong> <strong>mewarmeobis</strong> <strong>centri</strong>~ _ CIPE amerikis SeerTebuli Statebis savaWro<br />
palatisa da aSS-s demokratiis erovnuli mxardaWeris organizaciis arakomerciuli wevria.<br />
CIPE amerikis SeerTebuli Statebis savaWro palatis mier 1983 wels dafuZnda. CIPEs<br />
mxardaWerili aqvs 1000-ze meti proeqti, maT Soris, 100-mde iniciativa _ ganviTarebad<br />
qveyanaSi. CIPE-i iTvaliswinebs <strong>kerZo</strong> seqtoris CarTulobas saxelmwifo politikis<br />
xelSewobasa da institucionalur reformebSi,<br />
aseve saxelmwofo mmarTvelobis gaumjobesebasa<br />
da sabazro sawyisebze dafuZnebuli demokratiuli<br />
sistemis mSeneblobas.<br />
CIPE-is misia _ msoflios masStabiT<br />
demokratiis gaZliereba <strong>kerZo</strong> <strong>mewarmeobis</strong>a da<br />
sabazro reformebis xelSewyobis gziT.<br />
CIPE-is amocanebi:<br />
legaluri da institucionaluri struqturis ganviTarebis xelSewyoba, romelic aucile-<br />
belia Ria sabazro sazogadoebis formirebisa da SenarCunebisaTvis;<br />
CIPE<br />
demokratiul procesebSi biznesis CarTulobis gazrda;<br />
<strong>kerZo</strong> moxaliseobrivi biznesorganizaciebis da asociaciebis damoukideblobis<br />
xelSewyoba;<br />
iseTi programebis xelSewyoba, romelic uzrunvelyofs biznesis Sesaxeb codnis amaRlebasa<br />
da <strong>kerZo</strong> seqtoris samewarmeobrivi kulturis gaZlierebas;<br />
mxardaWeris gazrda uflebebis, Tavisuflebis da valdebulebis Sesaxeb, romelic<br />
ganuyofelia demokratiuli <strong>kerZo</strong> <strong>mewarmeobis</strong> sistemisaTvis;<br />
biznessazogadoebisaTvis informaciaze xelmisawvdomobis gazrda, romelic aucilebelia<br />
gadawyvetilebebis misaRebad.<br />
CIPE muSaobs oTxi principuli kuTxiT, romelic moicavs biznessazogadoebis daxmarebas<br />
gaxdnen sabazro reformebisa da demokratiuli mmarTvelobis wamyvani xelSemwyobebi.<br />
CIPE TanamSromlobs biznes asociaciebTan da sxva <strong>kerZo</strong> seqtoris organizaciebTan iseT<br />
qveynebSi, sadac aris progresis saWiroeba da reformebis SesaZlebloba.<br />
2007 wlis seqtembridan saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociacia CIPE-is partnioria.<br />
TanamSromlobis farglebSi saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociacia axorcielebs<br />
proeqts `biznesgaremos gaumjobeseba saqarTveloSi~.<br />
5
6<br />
`qarTuli biznesis TvaliT<br />
qarTuli biznesis TvaliT<br />
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
saqarTveloSi TiTqos yvela ekonomikuri aqsioma Teoriad iqceva. is meTodebi da midgomebi rac evropasa Tu amerikaSi Zlieria<br />
da efeqtiani, saqarTveloSi ukureaqcia aqvs xolme. rodesac qarTuli biznesis (ar aqvs mniSvneloba, didi zomisaa kompania Tu<br />
patara) operirebas vafasebT da vaanalizebT, Cans, rom aucilebelia kompaniis marTvisa Tu marketinguli meTodologia saerTa-<br />
Soriso standartebis gadaxedva da qarTuli versiebis SemuSaveba.<br />
saqarTvelos axalgarzda ekonomistTa asociacia axalia iniciativis farglebSi, romelsac mxars uWers <strong>mewarmeobis</strong> saerTa-<br />
Soriso <strong>centri</strong>, ikvlevs biznes garemos. aRniSnuli kvlevis pirvel etapze Catarda 3 fokusjgufi, romlis mizanic iyo Semdgomi<br />
analizis mimarTulebebis dadgena da im ZiriTadi xedvebisa da sakiTxebis identificireba, romelic qarTuli biznesisaTvis<br />
yvelaze aqtualuria.<br />
aravisTvis siaxles ar warmadgens, rom qveyanaSi moqmedi kanonmdebloba is pirveli indikatoria, romlic gansazRvravs bisznesgaremos<br />
mimzidvelobas. bunebrivia, sagadasaxado kodeqsi yvelaze aqtualuri kanonia, romlic uklebliv yvela tipisa da zomis<br />
bizness exeba. unda aRiniSnos, rom mcire zomis sawarmoebisaTvis sagadasaxado kanonmdeblobaSi yvelaze mZime tvirTs jarimebisa<br />
da sanqciebis moculoba warmoadgens. xolo saSualo da msxvili kompaniebisaTvis yvelaze didi problema kanonis xSiri cvlilebebi<br />
da rigi orazrovani Canawerebia.<br />
axalma sabaJo kodeqsma, erTi SexedviT, gaamartiva procedurebi da ganakveTebic Semcirda, Tumca mravladaa iseTi sakiTxebi,<br />
romlebic bolomde da naTlad araa daregulirebuli da aseTi carieli adgilebi, zogadad, problemebs qmnis mewarmeebisaTvis.<br />
TavisTavad qveynis kanonebi udaod liberaluria. Tumca, rodesac sakanonmdeblo garemoze vsaubrobT, albaT yvelaze mniSvelovan<br />
sakiTxad unda davsvaT orazrovani Canawerebi da zusti ganmartebebis nakleboba. paraleli rom gavavloT, es daaxloebiT<br />
imas gavs, rom moTamaSeebi ar floben zust informacias TamaSis wesebis Sesaxeb da am wesebis ganmartebas isini msajisagan iReben,<br />
rodesac romelime wess daarRveven, isev da isev msajis gadawyevtilebiT.<br />
Tumca kanonebis raodenobac Zalian didia da maTze Zalian bevris Tqmaa SesaZlebeli, rasac sxva statiebSi ufro detalurad<br />
SevexebiT. biznesis warmatebulad marTvisTvis ki mxolod gamarTuli kanonmdebloba ar kmara.<br />
rodesac qarTuli biznesis gakritikebis survili warmoCindeba xolme, ar unda daviviwyoT, rom Cvens qveyanas biznesis keTebis<br />
aranairi grZelvadiani tradiacia da gamocdileba ar gaaCia. arc momxmarebelia konkurentunariani bazrebiTa da momsaxurebis<br />
maRali doniT ganebivrebuli.<br />
saidan daviwyoT, ra unda SevcvaloT imisaTvis, rom qarTul bizness SevuqmnaT iseTi garemo, romelic maT saSualebas miscems<br />
damoukideblad ganviTardes da gaxdes konkurentunariani jer saqarTvelos, Semdeg ki <strong>saerTaSoriso</strong> bazrebze. arsebuli progresi<br />
udavoa, dRes namdvilad arian iseTi kompaniebi, romlebic SesaZloa magaliTi iyos sxvebisTvis. Tumca, isic naTelia, rom<br />
arsebobs rigi iseTi sakiTxebi, rac saWiroebs gaumjobesebas. pirvel rigSi, unda movusminoT <strong>kerZo</strong> kompaniebs da gavigoT, sad<br />
da rogor SeuZlia saxelmwifos, arasamTavrobo mediasa Tu TviTon <strong>kerZo</strong> seqtors Tavisi wvlilis Setana ekonomokuri zrdisa<br />
da biznesis ganviTarebis uzurnvelyofisaTvis.<br />
erT-erTi umniSvnelovanesi sakiTxi, romelic awyuxebs <strong>kerZo</strong> seqtors, aris Sromis bazari, romelzec naklebadaa<br />
maRalkvalificiuri kadrebi. Sedegad gvaqvs is, rom aseTi kadrebis simcire Zalian aZvirebs bazars. SesaZloa am<br />
sakiTxis dasmiT, vexebiT umaRlesi ganaTlebis sistemas. Tumca, faqtia, rom umaRlesi ganaTlebis diplomi<br />
(yovel SemTxvevaSi, biznesisaTvis saWiro specialobebiT) jer kidev ar niSnavs imas, rom mis mflobels<br />
aqvs Tanamedrove moTxovnebis Sesabamisi codna da rac mTvaria, unar-Cvevebi. gansakuTrebiT mwvavea<br />
moTxovna, e.w. teqnikur specialistebze, romelTa axali nakadebi TiTqmis xelmiuwvdomelia qarTveli<br />
mewarmeebisaTvis, _ Sedegad ki isini uamrav Tanxebs iReben aseTi specialistebis ucxoeTidan<br />
Camoyvanisa da daqiravebisaTvis.<br />
biznes garemos gaumjobesebis kuTxiT kidev bevr sakiTxsa Tu mimarTulebas Sei-<br />
Zleba SevexoT, Tumca aRniSnul Temebs Semdgom gamoSvebebSi SevexebiT.<br />
zogadad, biznesis ganviTarebas TviTon biznesma unda Seuwyos xeli<br />
yvelaze metad. Tumca, es debuleba ar aTavisuflebs valdebulebebisa<br />
Tu uflebebisagan arasamTavrobo seqtors an mas-medias, miT<br />
umetes, saxelmwifos. namdvilad bevri nabijia gadasadgmeli<br />
Tavisufali da liberaluri biznesgaremos ganviTarebisaTvis,<br />
am mimarTulebiT ki ramodenime amocana unda<br />
dakmayofildes: pirveli, zustad ganvsazRvroT,<br />
romeli sakiTxebi da areebi moiTxoven gaumjobesebas<br />
da Semdgom prioritetulobisa<br />
da realisturobis kriteriumiT SevudgeT,<br />
maT Tanmimdevrul gamosworebasa<br />
da mogvarebas.
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
xval iqneb<br />
puric gaiafdes<br />
zafxulSi miTqma-moTqma rom<br />
daiwyo, SeiZleba puris fasi erT<br />
laramde gaizardoso, aRvSfoTdi,<br />
avnerviuldi, magram Semdgom argumenti<br />
moviSvelie, magas rogor<br />
izamen meTqi, da guldamSvidebuli<br />
ojaxTan erTad dasasveneblad<br />
gavemgzavre... zogi imasac ambobda,<br />
fasebi moimatebso, magram ise,<br />
rom mosaxleoba verc igrZnobso.<br />
sxva produqtebi xo, magram erTi<br />
kviris win maRaziis gamyidvelma<br />
RimiliT rom mimiTiTa, 5 TeTri<br />
gakldebaT, puri gaZvirdao_<br />
ar mesiamovna, mivxvdi, es kargs<br />
arafers moaswavebda... sami dRis<br />
mere scenari ganmeorda da ukve<br />
aramomRimarma gamyidvelma SesvlisTanave<br />
mauwya, es puri (e.w. Te-<br />
Tri mrgvali) ukve 65 TeTri Rirso.<br />
codvas ver vityvi da adre, Tu<br />
purebi pirdapir elaga daxlze,<br />
exla saguldagulod erTjerad<br />
wiTel celofnebSi damxvda Ti-<br />
Toeuli moTavsebuli. reklamis<br />
instrumentebSi gauTviTcnobierebel<br />
gamyidvels (iqneb maRaziis<br />
mflobelsac) intuiciam ukarnaxa,<br />
rom es fasi SefuTvas moiTxovda...<br />
karis gaReba Zlivs movaswari,<br />
babuaCemma damireka, ase<br />
unda daviwyebao?! rom daiwyo...<br />
mivxvdi, mosmenas misvla rom<br />
sjobda da amoval meTqi, vuTxari.<br />
_kaio, oRond Savi `kirpiCis~,<br />
mrgvali TeTris da qvis puris<br />
amotana ar dagaviwydeso, gamafrTxila.<br />
gavaRe kari da mkiTxa: `babu,<br />
dRes ici ra moxda?~ pasuxs ar<br />
daeloda, parki gamomarTva da<br />
ganagrZo, _ `puri gaZvirda~. saocari<br />
eqsperimentis momswre gavxdi,<br />
babuaCemma purebis awonva daiwyo.<br />
Cems mier nayidi purebidan 65<br />
TeTriani mrgvali (TeTri) _ 505<br />
grami, 70 TeTriani Savi(`kirpiCi~)<br />
_ 395 grami, xolo 60 TeTriani<br />
qvis puri 390 grami aRmoCnda.<br />
xval iqneb puric gaiafdes<br />
`kai iqneboda, daWrilic rom amogetana~,<br />
_ sinanuliT gaiqnia Tavi<br />
babuaCemma.<br />
rogor xar meTqi, vkiTxe da<br />
gulwrfelad vinane. mivxvdi,<br />
rom babuaCemma politikuri Tu<br />
ekonomikuri eqspertebis Sefasebebi<br />
sul zepirad icoda.<br />
daskvniT nawilSi stalinic gaixsena<br />
da mtkiced daamata, amas<br />
igi ar izamda, vin gaubedavdao?!<br />
monologs rom morCa, babu, televizori<br />
CarTe, rame ar gamogvrCeso,<br />
_ mTxova. axal ambebSi Saqris<br />
fasis 30-40 TeTriT gaiafebaze<br />
laparakobdnen. uceb guls momeSva:<br />
`xval iqneb puric gaiafdes~.<br />
eqspertebi:<br />
soflis meurneobis saministros informaciiT,<br />
`saqarTvelos mosaxleobas yovelwliurad saSualod<br />
800 aTasi tona xorbali Wirdeba. wels saqarTveloSi xorblis<br />
mosavalma 200 aTas tonas gadaaWarba, rac SarSandelTan SedarebiT<br />
40 aTasi toniT metia. Tumca es saqarTvelos moxmarebis mxolod<br />
erT meoTxeds Seadgens, danarCeni 600 aTasi tona xorblis importi<br />
saqarTveloSi, ZiriTadad, ruseTidan, yazaxeTidan da ukrainidan<br />
xorcieldeba.<br />
sasursaTo maRaziis gamyidvelebis TqmiT, `puris fasis 10-15 TeTriT<br />
gaZvirebis miuxedavad, purze moTxovna ufro gaizarda. amis mizezi ki<br />
isaa, rom purma wonaSi daikloo.~<br />
saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociaciis eqspertebis<br />
SefasebiT, `msoflio bazarze purze arsebuli fasebis gaTvaliswineba<br />
mogviwevs manam, sanam sakuTari ZalebiT ar moviyvanT sakmaris<br />
produqcias. qarTvelma glexebma moweuli mosavali rom gaaormagon,<br />
mniSvnelovania sadazRvevo sistemis amoqmedeba, rac, Tavis mxriv,<br />
garkveul risk faqtorebs moicavs. mniSvnelovania aseve bankebis<br />
roli, Tu isini am sferoSi SeRavaTiani kreditebis gacemas gazrdian<br />
es produqciis zrdaze pirdapirproporciulad aisaxeba.~<br />
7
8<br />
reklama mokvda?<br />
reklama mokvda?!<br />
ar eTanxmebiT?<br />
dausviT Tqvens meuRles, mezobels an<br />
TanamSromels an Tundac sakuTar Tavs<br />
es kiTxvebi:<br />
rodesac aTvalierebT TqvenTvis<br />
saintereso veb-gverds, an amowmebT<br />
eleqtonul fostas da ekranze Cndeba<br />
sxvadasxva sareklamo baneri _ Tqven<br />
aRfrTovanebiT kiTxulobT mis Sinaarss<br />
_ ki Tu ara?<br />
Tqven tkbili da aRtacebuli molodiniT<br />
uyurebT da eliT rodis gaivseba<br />
Tqveni “inbox” uamravi SemoTavazebiTa<br />
da sxvadasxva sareklamo werilebiT _ ki Tu<br />
ara?<br />
Tqven Zalian didi yuradRebiT kiTxulobT<br />
(SeiZleba Sexvedrazec ki daigvianoT), rodesac<br />
Tqveni manqanis saqare minaze aRmoaCenT<br />
sareklamo `flaers~, romelic an samSeneblo<br />
masalebs, an fexsacmlis axali maRaziis, an<br />
Tundac axali Ramis klubis Sesaxeb gamcnobT<br />
da raRac gaurkveveli 3-dan _ 5%-mde fasdaklebas<br />
gTavazoT _ ki Tu ara?<br />
miirTmevT Tu ara samsaxuridan saxlSi<br />
dabrunebulebi ramdenime Wiqa yavas mxolod<br />
imitom, rom fxizlad da kon<strong>centri</strong>rebulad<br />
gaecnoT telemaRaziaSi Semosuli axali super<br />
produqtis maxasiaTeblebs _ ki Tu ara?<br />
quCaSi mimavali, morig Sexvedraze an Tundac<br />
sacobSi gaWedili (xelmZRvaneloba albaT<br />
isev ar daijerebs, rom ki ar CageZinaT, aramed<br />
Tbilisis romelime centralur quCaze moZraoba<br />
ubralod SeCerda), mravalferovan sareklamo<br />
banerebs zedmiwevniT aTvalierebT, Semdeg ki<br />
Tqvens dRiurSi iwerT miTiTebul sakontaqto<br />
informacias _ ki Tu ara?<br />
Tu telemaRazias ar adevnebT Tvals didi<br />
yuradRebiT, saintereso `Tok-Sous~ an Tundac<br />
erTi kargi mxatvruli filmis yureba gaaneitralebda<br />
daZabul dRes. Tumca karg films<br />
anda gadacemas bolomde ver gaiTaviseb, Tu<br />
yovel 20 wuTSi 15 wuTian sareklamo tixars<br />
ar uyureb _ ki Tu ara?<br />
vfiqrob Cemi pozicia gasagebia _ ki Tu ara?<br />
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
me yovelTvis agresiuli da aqtiuri sareklamo<br />
kampaniis momxre viyavi, principSi axlac ar Semicvlia<br />
Cemi Zveli principebi. magram Sen, Tu kargi<br />
marketologi xar, _ dazoge fuli da ar gaakeTo mxo-<br />
lod reklama, miT umetes, tradiciuli. efeqtiani<br />
satelevizio sareklamo rgoli, romlis damzadebis<br />
Rirebuleba albaT milions miuaxlovda, _ da ra?!<br />
gayidvebi 100 000-adac ar gagezardaT? _ ra ufro<br />
meti unda dagexarjaT klipis damzadebaSi? ara, albaT<br />
ufro cnobili saxe unda mogewviaT.<br />
momxmarebeli ubralod isxlitavs reklamas iRebs<br />
ra uzarmazar moculobas, romlis gadamuSaveba da<br />
miReba ubralod SeuZlebelia erTi Cveulebrivi moqalaqisaTvis.<br />
iciT, dRes romel reklamas aqcevs yuradRebas da<br />
yuradRebiT ecnoba momxmarebeli? Aai, daaxloebiT<br />
aseTebs (romlebic an maRaziebis vitrinebzea gan-<br />
Tavsebuli, an JurnalebSia TandarTuli): `grandiozuli<br />
fasdakleba; mxolod CvenTan 1 kg vaSli<br />
1 larad~; `iyideT ori Sekvra da miiReT mesame<br />
ufasod!~ _ ai, ra gancxadebebi izidavs qarTvel (me<br />
mgoni, ara mxolod qarTvel) momxmarebels.<br />
amis garda ki, momxmarebeli, ukve imTaviTve,<br />
uaryofiTad aris ganwyobili nebismeiri aqciis an<br />
Sempireblis mimarT da rogorc wesi, Tvlis, rom<br />
albaT atyueben.<br />
da Tu momxmarebels ar aqvs Tqveni da Tqveni<br />
produqtis saWiroeba, yidvis survili da Sesabamisi<br />
codna (romelic isev Tqven unda uzurnvelyoT), is<br />
ver aRiqvams da, miT umetes, ar miiRebs yidvis Sesaxeb<br />
gadawyvetilebas.
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
ramdenadac momxmarebeli sruliad dezorientirebulia<br />
reklamis okeaneSi, Tuki Tqven uSualod xelSi<br />
ar miawvdiT sareklamo ,,flaers~, an uSualod miznobriv<br />
jgufs ar amcnobT fasdaklebis axali aqciis<br />
Sesaxeb , isini verc ki SegniSnaven.<br />
rodesac reklamaze da mis aRqmaze vsaubrobdiT,<br />
xSirad vaxsenebdiT, e.w mesame Tvals, romelic<br />
ganapirobebda momxmareblis reaqcias da axdenda<br />
yidvis stimulirebas. dRes ki SesaZloa, swored es<br />
mesame Tvali karnaxobs momxmareblis or Tvals, ra<br />
waikiTxos, ar miaqcios yuradReba da Sesabamisad, ar<br />
gadatvirTos, isedac didi informaciis mflobeli<br />
goneba, kidev damatebiTi ambebiT.<br />
magram, rodesac konkurencia aseTi Zlieria, rodesac<br />
Znelia axal bazrebze gasvla, an Tundac arsebuli<br />
momxmreblis darwmuneba, rom maT umjobesia<br />
sul CvenTan iyidon. ra unda movimoqmedoT, rogor<br />
davimkvidroT, SevinarCunoT da gavaZlieroT Cveni<br />
adgili bazarze?<br />
sanam am kiTxvaze pasuxis moZiebas SevecdebiT, erT<br />
mniSvnelovan sakiTxs minda Sevexo. rogor da ratom<br />
yidulobs momxmarebeli? _ imitom rom maT, miuxedavad<br />
imisa, rom ar moswonT miyidvis procesi, maT<br />
Zalian moswonT raime produqtis an momsaxurebis<br />
yidva. albaT xSirad gsmeniaT da Tqvenc gamogicdiaT,<br />
rodesac flobT axal nivTs _ es xasiaTsa da<br />
ganwyobas gansakuTrebulad amaRlebs xolme. saqme<br />
isaa, rom Cven ara mxolod ZiriTadi saWiroebebis<br />
dakmayofilebisaTvis vyidulobT, aramed imitomac,<br />
rom ubralod xasiaTi gamovikeToT, an ukeTesi avtomobiliT<br />
mivideT samsaxurSi, axali tanisamosi<br />
gvecvas megobris dabadebis dReze (miuxedavad imisa,<br />
rom garderobSi adgili TiTqmis ukve aRaraa).<br />
amiT imis Tqma minda, rom adamianebi eZeben informacias,<br />
Tu sad, ra da ra pirobebiT SeiZleba iyidon,<br />
oRond es `raRac~ unda iyos maTTvis gansakuTrebuli,<br />
gansxvavebuli, mimzidveli da a.S.<br />
diax, momxmareblebi eZeben informacias, romelic<br />
maT ainteresebT. momxmarebeli eZebs damatebiT<br />
informacias, rac mas saSualebas miscems, gaakeTos<br />
ufro efeqtiani arCevani imis Taobaze, Tu ra surT<br />
rom moixmaron da iyidon _ diax, iyidon!<br />
reklama mokvda? 9<br />
dRes is reklama muSaobs da axdens zegavlenas,<br />
romelic Sesyidva miznobrivad mimarTulia iseTi<br />
momxmareblisaken, romelsac gadawyevtili aqvs Sesyidva<br />
da amasTanave awvdis mas damatebiT informacias,<br />
metad arwmunebs da zrdis maTSi ukve arsebul<br />
survils, ganaxorcielon Sesyidva.<br />
amdenad, ra tipis sareklamo saSualebasac ar unda<br />
iyenebdeT, rogori sareklamo mimarTvac ar unda<br />
CamoayaliboT, Tu momxmarebelSi ar aris gaRvivebuli<br />
yidvis Sesaxeb gadawyvetileba, Tqvens mier<br />
daxarjuli Tanxebi namdvilad buRaltrul xarjebSi<br />
SegiZliaT gaataroT da mxolod. Tumca, Tu Tqven<br />
sworad miawvdiT informacias, xazs gausvamT Tqveni<br />
produqtis realur samomxmareblo Tvisebebs da<br />
mTlian bazarze ki ara, aramed im momxmareblebs<br />
daumiznebT, romlebic eZeben msgavs produqtebs,<br />
Tqven namdvilad Zlier konkurentul upiratesobas<br />
miaRwevT da momxmareblis gulebic (e.i. finansebic)<br />
Tqvensken iqneba.<br />
iyaviT originalurebi, kreatiulebi da, rac mTavaria,<br />
Zalian uSualoni, nu ecdebiT momxmareblis<br />
darwmunebas, rom, Tu ar iyidis Tqvens produqts, is<br />
aramoduri iqneba da diskomfortSi icxovrebs, imitom,<br />
rom misi gemovneba Tqvensas ar emTxveva.<br />
minda gisurvoT warmatebuli gadawyvetilebebi!
10<br />
saea<br />
TiToeuli menejeri yovelTvis miiswrafvis<br />
TanamSromlebSi erTdroulad hqondes gavlena da<br />
pativiscema. Tqven maT Soris xarT? Tu ara SegaxsenebT,<br />
rom ndoba gundis warmatebis sawindaria<br />
gaiTvaliswineT!!!<br />
zemoqmedebis pozitiuri xerxebi<br />
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
1. Tqvenma garemocvam (ufrosma, kolegebma, meuRlem, bavSvebma) unda icodes, rogoria Tqveni standartebi<br />
da Rirebulebebi.<br />
2. kargad gaacnobiereT sakuTari miswrafebani, rwmena-warmodgenebi da a.S. anu yvelaferi is, rasac SeuZlia gavlena<br />
moaxdinos komunikaciis procesze<br />
3. darwmunebuli unda iyoT, Tu ra adgils ikaveben irgvliv myofebi TqvenTan damokidebulebaSi, ras eliT maTgan<br />
da ras unda elodnen Tqvengan.<br />
4. ar daiSuroT komplimentebi da adamianebi SeaqeT sajarod, Tuki amis saSualebas mogcemT situacia, dro da adgili.<br />
5. izruneT sxvebze. yuri daugdeT meuRlis, Svilebis, kolegebis pretenziebs. Tuki gamoiCenT mzrunvelobas maT mimarT,<br />
sapasuxo reaqciac ar daayovnebs.<br />
6. SeecadeT daexmaroT sxvebs. iyaviT iq, sadac saWiro xarT da Tqvens daxmarebas elian.<br />
7. daakisreT pasuxismgebloba sxva adamianebs da, amavdroulad, nurc Tqven moiklebT valdebulebebs.<br />
8. iyaviT taqtiani, yuradRebiani da diplomatiuri. moiqeciT ise, rogorc gindaT, rom mogeqcnen Tqven.<br />
9. arasodes SezRudoT sxvaTa TviTgamoxatvis Tavisufleba. TiToeul Cvengans surs, rom sxvebma icodnen, ras<br />
vgrZnobT da vfiqrobT.<br />
10. STaagoneT sxvebi, raTa isini iqcnen Semoqmedebad. TiToeul CvenganSi aris `kreatiuli~ ideebi.
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
saqarTvelos axalgazrda<br />
ekonomistTa asociaciis<br />
18 wliani gamocdileba<br />
saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociaciis aRmasrulebeli<br />
direqtoris, ana qaTamiZis gancxadebiT,<br />
`saeas eqspertebma nebismieri organizaciis TanamSromlebis<br />
gadamzadebis ufleba moipoves. 2008 wlis bolos-<br />
Tvis ki asociacia <strong>saerTaSoriso</strong> standartebze gadasvlas<br />
gegmavs~. saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociaciis<br />
eqspertma <strong>saerTaSoriso</strong> standartebi (ISO 9000_<br />
2001, xarisxis marTvis sistema) Seiswavles. treningebs<br />
mowveuli kanadeli specialisti <strong>saerTaSoriso</strong> momsaxurebis<br />
organizaciis (CESO ) eqspert-mrCeveli xarisxis<br />
menejmentis dargSi lorn duguti axorcielebda.<br />
daarsebis dRidan, saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa<br />
asociaciis (saea), rogorc arasamTavrobo organizaciis<br />
mTavar mizans warmoadgens samoqalaqo sazogadoebis<br />
ganviTareba, demokratiis xelSewyoba, partnior<br />
organizaciebisa da <strong>kerZo</strong> seqtorTan TanamSromlobiT<br />
qveynis ekonomikur ganviTarebaSi wvlilis Setana.<br />
asociacia mkacrad icavs deklarirebul principebs,<br />
<strong>kerZo</strong>d, igi TanamSromlobs nebismier dainteresebul<br />
saxelmwifo, sazogadoebriv da <strong>saerTaSoriso</strong> organizaciasTan,<br />
samecniero da saganmanaTleblo dawesebulebebTan,<br />
<strong>kerZo</strong> seqtorTan da masobrivi informaciis<br />
gavrcelebis saSualebebTan.M mas-mediis meSveobiT saea<br />
mudmivad awvdis informacias farTo sazogadoebas mimdinare<br />
ekonomikuri procesebisa da siaxleebis Sesaxeb.<br />
asociaciis eqspertebi, SefasebebTan erTad, Jurnalistebs<br />
maTTvis aqtualuri Temebis irgvliv, konsultaciebsac<br />
uweven da realuri problemebis warmoCinebaSic<br />
exmarebian.<br />
dReisaTvis quTaissa da baTumSi funqcionirebs saqarTvelos<br />
axalgazrda ekonomistTa asociaciis imereTisa<br />
da aWaris filialebi, amas garda, warmomadgenlobebia<br />
gorsa da saCxereSi.<br />
asociacia aqtiurad TanamSromlobs arasamTavrobo da<br />
<strong>saerTaSoriso</strong> organizaciebTan. sxvadasxva donorebTan<br />
da partniorebTan. maT Soris arian: euTos misia saqarTveloSi;<br />
GTZ; TACIS; fridrix ebertis fondi; USIS; kanadis<br />
saelCo; evraziis fondi; AMEX International Inc.(USAID);<br />
Oxfam-Novibi, Oxfam-is saqarTvelos warmomadgenloba;<br />
fondi Ria sazogadoeba _ saqarTvelo; IRIS-Center; CRS;<br />
<strong>saerTaSoriso</strong> iuridiuli TanamSromlobis <strong>centri</strong>; CRRC,<br />
da a.S.<br />
asociaciam 1989 wlidan moyolebuli 40-ze meti proeqti<br />
ganaxorciela. saea-s saqmianobis sferoebidan prioritetulia:<br />
biznes garemos ganviTarebis mxardaWera,<br />
ekonomikis sferoSi saxelmwifo seqtoris mxardaWera,<br />
samoqalaqo sazogadoebis ganviTareba da ekonomikuri<br />
ganaTleba.<br />
saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociaciaSi<br />
ekonomikuri ganaTlebis programa daarsebis periodidan<br />
moqmedebs. sakmaod daixvewa da gaizarda SemoTavazebul<br />
trening-kursTa xarisxi da raodenoba, Sesabamisad,<br />
yovelwliurad izrdeba treningebSi monawileobis msurvelTa<br />
raodenobac. dRemde 4500-ze metma pirma gaiara,<br />
ekonomikuri ganaTlebis programis farglebSi, Catarebuli<br />
seminar-treningebi.<br />
2007 wels treningebSi monawileobis survili 10<br />
000-mde studentma gamoTqva. amave wels, ganaTlebis<br />
programis 60-mde warmatebulma studentma gaiara<br />
staJireba axalgazrda ekonomistTa asociacia-<br />
Si. dReisaTvis 30-ze meti moxalise CarTulia<br />
organizaciis mier ganxorcielebul<br />
saqmianobaSi.<br />
saeam ekonomikis sxvadasxva sferoSi 20-mde samagido<br />
kvleva Caatara. kvlevebi gulisxmobda kanonmdeblobis<br />
analizsa, sferos mimoxilvas, arsebuli<br />
problemebis analizs da Sesabamisi rekomedaciebis<br />
SemuSavebas samomavlo ganviTarebisaTvis. kvlevebi<br />
xorcieldeba statistikis da mecnieruli standartebis<br />
Sesabamisad, dawyebuli procesis Seswavlidan,<br />
damTavrebuli monacemebis analiziT.<br />
saea-s publikaciebi:<br />
`tranzitis ganviTarebis xelSewyoba saqarTveloSi~<br />
_ finansuri mxardaWera: evropis usafrTxoebisa da<br />
TanamSromlobis organizaciis misia saqarTveloSi.<br />
aRniSnuli gzamkvlevi gamoica qarTul, rusul da<br />
inglisur enebze, igi gankuTvnilia mewarmeebis, gadamzidebis,<br />
aseve portebis, rkinigzisa da sabaJo moxeleebisaTvis;<br />
`gadasaxadebi da sagadasaxado sistema~ _ finansuri<br />
mxardaWera: <strong>saerTaSoriso</strong> iuridiuli TanamSromlobis<br />
<strong>centri</strong> (holandia), 2006 wlis pirveli ivnisis<br />
mdgomareobiT. gzamkvlevis proeqti ganxilul iqna<br />
sagadasa-xado departamentisa da finansTa saministros<br />
warmomadgenlebTan samuSao Sexvedraze. aRniSnulma<br />
gzamkvlevma didi daintereseba moipova da<br />
2007 wlis cvlilebebis gaTvaliswinebiT ganaxlebuli<br />
varianti gamoica. `gada-saxadebi da sagadasaxado<br />
saqmis~ publikacia msurvelebs ufasod gadaeca.<br />
11
12<br />
privatizacia<br />
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
saprivatizacio obieqti sawyisi fasi/auqcionis biji gancxadebis miRebis vada<br />
q. TbilisSi, zedaznis q. #2-Si mdebare Senoba-nagebobebi<br />
(#1-dan #17 ) da miwis farTi<br />
(9865 kv.m.)<br />
q. TbilisSi, TamaraSvilis q. #6-Si mdebare<br />
Senoba-nagebobebi da miwis nakveTi (16619<br />
kv.m.)<br />
q. Tbilisi, dgebuaZis q. #1-Si mdebare arasacxovrebeli<br />
farTi ( I sarTuli - 187,79<br />
kv.m.; sardafi, literi ”a” - 78,14 kv.m.) da miwis<br />
wilobrivi farTobi 61,39 kv.m.<br />
ss “saqmetalkompanis” saxelmwifo sakuTreba-<br />
Si arsebuli aqciaTa 81,05762% (329928 cali<br />
1 lariani aqcia) - q. Tbilisi, winamZRvriSvilis<br />
q. #110<br />
q. TbilisSi. gorgaslis q. #41-Si mdebare<br />
arasacxovrebeli farTi (I sarTulis nawili<br />
-376,84 kv.m.) da miwis wilobrivi farTobi<br />
q. TbilisSi, qinZmaraulis quCaze mdebare<br />
Senoba-nagebobebi da miwis farTobi (5100<br />
kv.m.)<br />
q. TbilisSi, yofili krwanisis samTavrobo<br />
rezidenciis teritoriaze mdebare miwis<br />
farTobi (1036 kv.m.) da masze ganlagebuli<br />
saqvabis Senoba-nagebobebi (Tboqseli)<br />
TbilisSi. daba kojorSi sof.. kikeTiSi mdebare<br />
Senoba-nagebobebi (15 standartuli<br />
koteji) da miwis nakveTi (68200,57 kv.m.).<br />
Sps ”mcxeTis soflteqnika” - mcxeTis r-ni, sof.<br />
werovani sasoflo-sameurneo produqciis<br />
warmoeba, damzadeba, gadamuSaveba da realizacia<br />
q. borjomSi, ”plato”-ze mdebare Senoba-nagebobebi<br />
da miwis nakveTi (95600 kv.m.)<br />
mcxeTaSi, saguramos teritoriaze mdebare<br />
16,45 ha miwis farTobi<br />
q. TbilisSi, mtkvris marjvena sanapiroze,<br />
mSral xidTan mdebare Senoba-nagebobebi<br />
(saerTo farTobiT 244,29 kv.m.) agreTve #4<br />
da #5 nageboba da miwis nakveTi (3531 kv.m.)<br />
ss”energotransportmeqanizaciis” saxelmwifo<br />
sakuTrebaSi arsebuli aqciaTa 100%<br />
(197330 cali 1 lariani aqcia)<br />
1 000 000 / 20 000 $<br />
7 000 000 / 20 000 $<br />
240 000 / 10 000 $<br />
260 000 / 5 000 $<br />
185000 / 5 000 $<br />
180 000 / 5 000 $<br />
311 000 / 15 550 $<br />
700 000 / 10 000 $<br />
150 000 / 5 000 $<br />
4 500 000/ 20 000 $<br />
1 700 000 / 20 000 $<br />
1 750 000 / 20 000 $<br />
400 000 / 5 000 $<br />
23.10.2007 - 22.11.2007<br />
14:00 - 17:00<br />
23.10.2007 - 22.11.2007<br />
14:00 - 17:00<br />
23.10.2007 - 22.11.2007<br />
14:00 - 17:00<br />
23.10.2007 - 22.11.2007<br />
14:00 - 17:00<br />
23.10.2007 - 22.11.2007<br />
14:00 - 17:00<br />
30.10.2007 - 29.11.2007<br />
14:00 - 17:00<br />
31.10.2007 - 15.11.2007<br />
12:00 - 17:00<br />
23.10.2007 - 22.11.2007<br />
14:00 - 17:00<br />
30.10.2007 - 29.11.2007<br />
14:00 - 17:00<br />
12.11.2007 - 13.12.2007<br />
14:00 - 17:00<br />
12.11.2007 - 13.12.2007<br />
14:00 - 17:00<br />
12.11.2007 - 13.12.2007<br />
14:00 - 17:00<br />
12.11.2007 - 13.12.2007<br />
14:00 - 17:00<br />
q. Tbilisi, Wanturias q. #12 ; saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministro; me-7 sarTuli;<br />
tel: (+995 32) 998980
GEORGIAN BUSINESS TODAY sagadasaxado kodeqsis cvlilebebi<br />
sagadasaxado<br />
kodeqsis<br />
cvlilebebi<br />
2008 wlis 1 ianvridan sagadasaxado<br />
kodeqsSi Sedis cvlilebebi,<br />
romlis mixedviTac,<br />
erTiandeba socialuri da saSemosavlo<br />
gadasaxadebi da aseve<br />
mcirdeba mogebis gadasaxadis<br />
ganakveTi.<br />
aRniSnuli cvlilebebi gaamartivebs<br />
da ufro moqnils gaxdis<br />
gadasaxadebis administrirebas.<br />
socialuri da saSemosavlo<br />
gada-saxadis gaerTianebiT, metnaklebad<br />
Tanabar pirobebSi<br />
dgebian fizikuri da mewarme<br />
fizikuri pirebi. Sesabamisad<br />
ufro martivia, ganisazRvros, vis<br />
ra gadasaxadi aqvs gadasaxdeli.<br />
dRevandeli sagadasaxado kodeqsis<br />
mdgomareobiT xSirad<br />
gadasaxa-dis gadamxdelebi ver<br />
erkvevian, romeli gadasaxadis<br />
gadaxdis valdebuleba ekisrebaT<br />
maT. aseve TiToeul aRniSnul<br />
gadasaxadze gadamxdelebs<br />
cal-calke uwevT deklaraciebis<br />
wardgena.<br />
aris SemTxvevebi, rodesac mewarmeebi<br />
fiqroben, rom umjobesia,<br />
daregistrirdnen individualur<br />
mewarmeebad da gadaixadon<br />
naklebi gadasaxadebi, vidre<br />
SezRuduli pasuxismgeblobis<br />
sazogadoebad (S.p.s). realurad,<br />
damfuZneblisTvis umjobesia<br />
sawarmo iyos S.p.s., radgan sagadasaxado<br />
valdebulebis dakisrebis<br />
SemTxvevaSi, mflobeli<br />
pasuxs agebs sawarmos qonebiT,<br />
xolo individualuri sawarmos<br />
SemTxvevaSi, pasuxismgebloba<br />
ekisreba Tavad damfuZnebels<br />
sakuTari qonebiT.<br />
2008 wlis 1 ianvridan ZalaSi<br />
Sedis gaerTianebuli saSemosavlo<br />
da socialuri gadasaxadi,<br />
rac imas niSnavs, rom sagadasaxado<br />
kodeqsSi socialuri gadasaxadi<br />
mTlianad amoRebuli<br />
iqneba da saSemosavlo gadasaxadi<br />
12%-dan gaizrdeba 25%-mde.<br />
dRevandeli mdgomareobiT, saSemosavlo<br />
gadasaxadis ganakveTi<br />
Seadgens 12%-s, xolo socialuri<br />
gadasaxadi 20%-s. Sedegad,<br />
bizness realurad uwevs 27.5%-is<br />
gadaxda, xolo cvlilebis Zala-<br />
Si SesvlisTanave, Semcirdeba _<br />
25%-mde. aseve TviTon biznesisTvis<br />
gadasaxadis gamoTvla<br />
gamartivdeba, radganac pirdapir<br />
moxdeba 25%-is dakaveba.<br />
2008 wlis 1 ianvridan mcir-<br />
deba mogebis gadasaxadic. am-<br />
Jamad mogebis gadasaxadis<br />
ganakveTi Seadgens 20%-s,<br />
xolo ianvridan igi Semcirdeba<br />
15%-mde. (sagadasaxado kodeqsi,<br />
muxli 171, punqti 1)<br />
aRniSnuli cvlilebac xelsayrelia<br />
biznesis warmomadgenlebisTvis<br />
da realurad, maT<br />
uwevT naklebi odenobis Tanxis<br />
Setana saxelwifo biujetSi gadasaxadebis<br />
saxiT da, Sesabamisad,<br />
es iwvevs mogebis zrdas.<br />
mogebis gadasaxadis Semcireba<br />
iqneba erTgvari stimuli biznesebisTvis,<br />
gansakuTrebiT,<br />
damwyebi biznesebisTvis.<br />
sagadasaxado kodeqsis mixedviT,<br />
Semcirebulia `gadasaxadis<br />
gadamxdelis moTxovnis~ Sesrulebis<br />
vada. cvlilebamde finansTa<br />
saministrosTvis `gadasaxadis<br />
gadamxdelis moTxovnis~<br />
Sesrulebis vada iyo 6 Tve.<br />
cvlilebis Sedegad ki, finansTa<br />
saministrom, dakmayofilebis<br />
SemTxvevaSi, `gadasaxadis gadamxdelis<br />
moTxovna~ unda Seasrulos<br />
3 Tvian vadaSi. (sagadasaxado<br />
kodeqsi, muxli 82, punqti 4).<br />
13
14<br />
sawarmoTa registracia<br />
rogor davaregistriroT SezRuduli<br />
pasuxismgeblobis sazogadoeba<br />
(Sps)<br />
sawarmos registracia sawyisi etapia organizaciisaTvis<br />
saqmianobis dasawyebad. yvela sawarmosTvis mniSvnelovania,<br />
gatardes registraciaSi maqsimalurad martivad<br />
da swrafad miiRos saidentifikacio nomeri. biznesis<br />
registraciis siswrafe da martivi procedurebi qveynis<br />
biznesgaremos Sefasebis erT-erTi mniSvnelovani kriteriumia.<br />
sawarmoTa registracia iuridiul-samarTlebriv formebad<br />
xorcieldeba `mewarmeTa Sesaxeb~ saqarTvelos<br />
kanonis safuZvelze. 2005 wlamde sawarmoebis registracias<br />
axorcielebda sasamarTlo 15 dRis vadaSi. amasTan,<br />
mewarmes warsadgeni hqonda uamravi saxis dokumenti. mas<br />
Semdeg, rac miRebul iqna axali sagadasaxado kodeqsi,<br />
aRniSnuli funqcia daekisra finansTa saministros Semosavlebis<br />
samsaxurs.<br />
TiToeul sawarmos SeuZlia organizaciul-samarTlebriv<br />
formad airCios sasurveli samarTlebrivi forma, saqmianobis<br />
sferosa da xasiaTis gaTvaliswinebiT. ama Tu im<br />
organizaciul-samarTlebrivi formis misaRebad sawarmo<br />
vadlebulia, gatardes registraciaSi Sesabamisi wesebis<br />
dacviT.<br />
im SemTxvevaSi, Tu sawarmo gadawyvets daregistrirdes<br />
SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebad (Sps), sasurvelia,<br />
flobdes informacias aRniSnuli organizaciul-<br />
samarTlebrivi formisa da misi registraciis Sesaxeb.<br />
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis<br />
registracia<br />
SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoeba (Sps) aris<br />
sawarmos dafuZnebis erT-erTi organizaciul-samarTlebrivi<br />
forma. Sps warmoadgens iuridiul pirs da<br />
igi, rogorc ufleba-movaleobaTa subieqti, warmoiSoba<br />
mxolod samewarmeo reestrSi registraciis momentidan.<br />
sawarmos registracia savaldebuloa.<br />
sazogadoebis wesdeba unda damowmdes sanotaro wesiT.<br />
sazogadoebis dafuZnebisas, wesdebas xels aweren sazogadoebis<br />
damfuZnebeli monawileni (damfuZnebeli<br />
partniorebi), xolo wesdebaSi cvlilebebis Setanisas,<br />
wesdebaze partniorTa xelmowera ar moiTxoveba. xelmowera<br />
rwmunebulis meSveobiT daiSveba mxolod sanotaro<br />
wesiT damowmebuli mindobilobis safuZvelze.<br />
sazogadoebis dafuZnebisas an sawesdebo kapitalis gazrdisas<br />
Sesatani SeiZleba daTqmuli iqnes da Sesruldes<br />
nebismieri valutiT. sazogadoebis sabuRaltro wignebSi<br />
Tanxa aRiniSneba erovnuli valutiT.<br />
SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis saxelmwifo<br />
da sagadasaxado registracias axorcielebs registraciaze<br />
uflebamosili sagadasaxado organo, sawarmos<br />
adgilsamyoflis mixedviT. registracia xorcieldeba<br />
samewarmeo reestrSi saTanado CanawerebiT, saidentifikacio<br />
nomris miniWebiT, saxelmwifo da sagadasaxado<br />
registraciis mowmobis (administraciul-samarTlebrivi<br />
aqtis) gacemis safuZvelze. samewarmeo reestrSi Setanili<br />
monacemebi sajaroa. nebismier pirs SeuZlia gaecnos samewarmeo<br />
reestris monacemebs da miiRos sawarmos maregistrirebel<br />
sagadasaxado organoSi reestris amonawerebi.<br />
SezRuduli pasuxismgeblos sazogadoebis saxelmwifo<br />
da sagadasaxado registracia xdeba gancxadebisa da<br />
dadgenili dokumentebis wardgenis safuZvelze. gancxadeba<br />
Seitaneba registraciaze uflebamosil sagadasaxado<br />
organoSi sazogadoebis adgilsamyoflis mixedviT.
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
gancxadeba unda Seicavdes Semdeg<br />
monacemebs:<br />
safirmo saxelwodebas (firmas);<br />
organizaciul-samarTlebriv<br />
formas;<br />
adgilsamyofels (iuridiul misamarTs);<br />
yoveli damfuZnebeli partnioris<br />
saxels, gvars, sacxovrebel adgils,<br />
moqalaqeobas, piradobis damadasturebeli<br />
dokumentis saxelwodebas,<br />
nomers, pirad nomers, xolo Tu damfuZnebeli<br />
iuridiuli piria - mis safirmo<br />
saxelwodebas da registraciis<br />
monacemebs (iuridiuli misamarTi,<br />
im organos dasaxeleba, romelmac<br />
registraciaSi gaatara iuridiuli<br />
piri, registraciis TariRi da saidentifikacio<br />
nomeri, organizaciulsamarTlebrivi<br />
forma, misi warmomadgenlis<br />
monacemebi);<br />
warmomadgenlobis uflebamosilebas;<br />
sawarmos xelmZRvanelis (yoveli<br />
direqtoris) saxeli, gvari, sacxovrebeli<br />
adgili, moqalaqeoba, piradobis<br />
damadasturebeli dokumentis<br />
saxelwodeba, nomeri, piradi nomeri.<br />
gancxadebas saxelmwifo da sagadasaxado<br />
registraciis Sesaxeb xels<br />
awers xelmZRvanelobiTi uflebamosilebis<br />
piri.<br />
SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebaSi<br />
wilis giravnobis saregistraciod<br />
warmodgenili unda<br />
iqnes:<br />
damgiraveblisa da mogiravnis<br />
mier Sedgenili gancxadeba;<br />
sanotaro wesiT damowmebuli<br />
wilis giravnobis xelSekruleba;<br />
sazogadoebis an partniorTa<br />
Tanxmoba, Tu es gaTvaliswinebulia<br />
sazogadoebis wesdebiT.<br />
gancxadebas unda daerTos dokumentebi:<br />
sazogadoebis wesdeba (2 egzemplari);<br />
dokumentebi direqtorebis daniSvnis<br />
Sesaxeb;<br />
saregistracio mosakreblis gadaxdis<br />
damadasturebeli dokumenti.<br />
pirebi, romlebmac unda warmoadginon<br />
sazogadoeba, valdebulni arian,<br />
waradginon xelmoweris is nimuSebi,<br />
romlebsac saqmian urTierTobebSi<br />
gamoiyeneben. saxelmwifo da sagadasaxado<br />
registraciisaTvis warsadgeni<br />
xelmZRvanelobiTi uflebamosilebis<br />
piris xelmoweris nimuSi,<br />
agreTve TandarTuli dokumentebi<br />
an maTi aslebi, moiTxovs notariul<br />
damowmebas (dadasturebas).<br />
registraciaze uflebamosili sagadasaxado<br />
organo valdebulia,<br />
Sps-s saxelmwifo da sagadasaxado<br />
registraciaSi gaataros gancxadebis<br />
wardgenidan 3 samuSao dRis vadaSi.<br />
Tu 3 samuSao dRis vadaSi saxelmwifo<br />
da sagadasaxado registracia<br />
ar ganxorcielda an ganmcxadebels<br />
werilobiT ar ecnoba xarvezis an<br />
motivirebuli uaris Sesaxeb, sawarmo<br />
registrirebulad CaiTvleba.<br />
registraciaze uflebamosili sagadasaxado<br />
organo valdebulia, ganmcxadeblis<br />
moTxovnis safuZvelze<br />
dauyovnebliv gasces saxelmwifo da<br />
sagadasaxado registraciis mowmoba.<br />
Sps-s saxelmwifo da sagadasaxado<br />
registracia xorcieldeba sagadasaxado<br />
organos uflebamosili piris<br />
mier samewarmeo reestrSi saTanado<br />
monacemebis SetaniT, gadasaxadis<br />
gadamxdelis saidentifikacio nomris<br />
miniWebiT da saxelmwifo da sagadasaxado<br />
registraciis mowmobis<br />
gacemiT.<br />
SezRuduli pasuxismgeblobis<br />
s a z o g a d o e b a s<br />
saxelmwifo da<br />
s a g a d a s a x a d o<br />
registraciaze<br />
uari daSvebulia,<br />
Tu:<br />
g a n c x a -<br />
deba sawarmos<br />
saxelmwifo da<br />
s a g a d a s a x a d o<br />
r e g i s t r a c i i s<br />
Taobaze ar Seicavs<br />
`mewarmeTa<br />
Sesaxeb~ saqarTvelos<br />
kanonis<br />
me-5 muxlis 5.3<br />
punqtSi miTiTebul<br />
monacemebs;<br />
gancxadeba sawarmos saxelmwifo<br />
da sagadasaxado registraciis Taobaze<br />
warmodgenilia xelmZRvanelobiTi<br />
uflebamosilebis piris xelmoweris<br />
gareSe;<br />
ar aris warmodgenili xelmoweris<br />
is nimuSebi, romlebsac sawarmos<br />
warmomadgenlebi gamoiyeneben<br />
saqmian urTierTobebSi;<br />
saregistraciod warmodgenili<br />
dokumentebi ar aris damowmebuli<br />
sanotaro wesiT;<br />
sawarmos saxelmwifo da sagadasaxado<br />
registraciis Taobaze<br />
gancxadebas ar erTvis sazogadoebis<br />
wesdeba;<br />
ar aris gadaxdili saregistracio<br />
mosakrebeli;<br />
ganmcxadebelma sagadasaxado<br />
organos mier gansazRvrul vadaSi ar<br />
Seavso xarvezi;<br />
ar aris gansazRvruli yoveli<br />
damfuZnebeli partnioris Sesatanis<br />
odenoba da Sesabamisi wili;<br />
ar aris miTiTebuli yoveli<br />
direqtoris am kanoniT dadgenili<br />
monacemebi da ar aris warmodgenili<br />
maTi daniSvnis damadasturebeli<br />
dokumentacia.<br />
registraciaze uflebamosili sagadasaxado<br />
organos uari saxelmwifo<br />
da sagadasaxado saregistracio mowmobis<br />
gacemaze SeiZleba gasaCivrdes<br />
sasamarTloSi. saxelmwifo da sagadasaxado<br />
registraciaze uaris Tqmis<br />
SemTxvevaSi ganmcxadebels ubrundeba<br />
registraciis mizniT wardgenili<br />
dokumentacia.<br />
SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebaSi<br />
wilis giravnobis saregistraciod<br />
warmodgenili unda<br />
iqnes:<br />
damgiraveblisa da mogiravnis<br />
mier Sedgenili gancxadeba;<br />
sanotaro wesiT damowmebuli<br />
wilis giravnobis xelSekruleba;<br />
sazogadoebis an partniorTa<br />
Tanxmoba, Tu es gaTvaliswinebulia<br />
sazogadoebis wesdebiT.<br />
Tu gancxadeba ar Seesabameba kanoniT<br />
gaTvaliswinebul moTxovnebs<br />
an/da ar erTvis kanoniT gaTvaliswinebuli<br />
dokumentebi, sagadasaxado<br />
organo amis Sesaxeb werilobiT<br />
acnobebs ganmcxadebels da miscems<br />
mas 15-dRian vadas xarvezis Sesavsebad.<br />
Tu am vadaSi ganmcxadebeli<br />
Seavsebs xarvezs, sagadasaxado organo<br />
xarvezis Sevsebidan 2 dRis ganmavlobaSi<br />
sawarmos atarebs saxelmwifo<br />
da sagadasaxado registraciaSi.<br />
xarvezis SevsebisaTvis am punqtSi<br />
aRniSnuli vadis ganmeorebiT micema<br />
dauSvebelia. aseT SemTxvevaSi<br />
gancxadebis Setanis vada aiTvleba<br />
Tavidan.<br />
15
16<br />
sawarmoTa registracia<br />
registraciisaTvis savaldebulo<br />
faqtebis yoveli cvlileba<br />
saWiroebs samewarmeo reestrSi<br />
cvlilebebis Setanas. cvlileba<br />
ZalaSi Sedis mxolod misi samewarmeo<br />
reestrSi Setanis Semdeg.<br />
SezRuduli pasuxismgeblobis<br />
sazogadoeba (Sps) individualuri<br />
sawarmos Semdeg biznesis<br />
organizebis yvelaze metad<br />
gavrcelebuli samarTlebrivi<br />
formaa saqarTveloSi. am sazogadoebis<br />
mTavri niSani, romelmac<br />
ganapiroba misi saxeli da<br />
romelic mis umTavres upiratesobas<br />
warmoadgens, is aris, rom<br />
SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis<br />
wevrebi sazogadoebis<br />
mier aRebul valdebulebebze<br />
pasuxs ageben mxolod sazogadoebis<br />
kapitalSi TavianTi Senatanebis<br />
farglebSi. amave dros, TviT<br />
sazogadoeba, rogorc iuridiuli<br />
piri, pasuxs agebs mesame pirebis<br />
(mag., kreditorebis) winaSe mTeli<br />
Tavisi qonebiT.<br />
saqarTvelos kanonmdeblobis<br />
Sesabamisad SezRuduli pasuxismgeblobis<br />
sazogadoebad iTvleba<br />
erTi an ramdenime piris mier<br />
dafuZnebuli komerciuli organizacia\sawesdebo<br />
kapitaliT. es<br />
kapitali dayofilia wilebad,<br />
romelTa zomebi gansazRvrulia<br />
sawesdebo dokumentebiT. aseTi<br />
sazogadoebis damfuZnebel dokumentebad<br />
ganixileba wesdeba<br />
da damfuZnebelTa krebis oqmi<br />
an mxolod damfuZneblis gadawyvetilebis<br />
oqmi, Tu sazogadoeba<br />
dafuZnebulia erTi piris mier.<br />
Sps-s upiratesobad, met-naklebad<br />
didi sawarmos dafuZnebis<br />
sxva xSir formasTan _ saaqcio<br />
sazogadoebasTan SedarebiT,<br />
SeiZleba CaiTvalos sakmaod<br />
dabali, minimalurad dasaSvebi,<br />
sawesdebo kapitalis zoma. es<br />
iZleva saSualebas, daiwyo saku-<br />
Tari saqme mcire sastarto kapitalis<br />
SemTxvevaSic ki.<br />
upiratesobebi:<br />
mesakuTreebis pasuxismgebloba<br />
SezRudulia maTi SenatanebiT.<br />
maTi sxva qoneba xelSeuxebelia;<br />
klientebisTvis da partnioebisTvis<br />
ufro sandoa, vidre ind.<br />
mewarme;<br />
sabanko kreditis aReba Sps-s<br />
ufro gauadvildeba, vidre ind.<br />
mewarmes;<br />
SeiZleba hqondes safirmo<br />
saxeli, romelic kanoniT daculia<br />
(ind.sawarmos saxelSi<br />
aucileblad unda iyos miTiTebuli<br />
misi saxeli da gvari, rac,<br />
rogorc wesi, sawarmos imijs<br />
solidurobas ar matebs);<br />
saaqcio sazogadoebisgan gansxvavebiT,<br />
ar evaleba regularuli<br />
detaluri angariSebis Cabareba<br />
sakuTari saqmianobis Sesaxeb;<br />
zogadad, formirebisa da funqcionirebis<br />
xarjebi ufro naklebia,<br />
vidre saaqcio sazogadoebis<br />
SemTxvevaSi.<br />
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
naklovanebebi:<br />
formirebisa da funqcionirebis<br />
xarjebi ufro didia, vidre<br />
ind. mewarmis SemTxvevaSi;<br />
wilis gasxviseba (gayidva)<br />
ufro rTuli da xarjiania, vidre<br />
saaqcio sazogadoebis SemTxveva-<br />
Si;<br />
gadawyvetilebebis miReba<br />
ufro met dros moiTxovs;<br />
saqmianoba SedarebiT ufro<br />
mkacrad regulirdeba, vidre<br />
ind. mewarmis SemTxvevaSi;<br />
gadasaxadebi zogadad ufro<br />
maRalia, vidre _ ind. mewarmis<br />
SemTxvevaSi, romelic SeiZleba<br />
raRaca tipis saqmianobis SemTxvevaSi<br />
saerTod ar ixdides maT.<br />
qarTuli brendebis warmatebuli biznesi -<br />
saintereso istoriebi<br />
qarTuli biznesis popularizaciis mizniT gTavazobT konkurs `qarTuli brendebis<br />
warmatebuli biznesi-saintereso istoriebi~. aRniSnuli konkursi iTvaliswinebs damwyeb<br />
biznes konpaniebis cnobadobis amaRlebas da bazarze ukve arsebuli brendebis<br />
gansxvavebuli rakursiT warmoCenas.<br />
konkursSi monawileoba SeuZlia yvela biznes organizacias ganurCevlad misi zomisa<br />
da cnobadobisa.<br />
moTxovnebi:<br />
gamoagzavneT Tqveni kompaniis Sesaxeb dawvrilebiTi istoria informacia statiis<br />
saxiT, romelic SeiZleba exebodes kompaniis Seqmnas an nebismier movlenas, rac<br />
daainteresebs mkiTxvels. stili SeiZleba iyos iumoristuli an nebismieri.<br />
konkursi Catardeba kompaniebidan Semosuli statiebs Soris. gamarjvebuli istoria<br />
moxvdeba Jurnalis furclebze da waikiTxavs mas uamravi mkiTxveli<br />
gamoagzavneT Tqveni istoriebi eleqtronul misamarTze: business@economists.ge.<br />
ar dakargoT Sansi, saukeTesod warmoaCinoT Tqveni kompania.<br />
warmatebuli brendis maxasiaTebeli niSnebia:<br />
awvdis naTel gzavnils momxmrebels;<br />
adasturebs kompaniis saimedoobas;<br />
emociurad akavSirebs momxmrebels mimwodebelTan;<br />
myidvels uwevs motivirebas;<br />
erTguli momxmarebeli mibmulia kompaniaze<br />
yvela bizness, yvela kompanias surs, rom iyos momxmareblis `pirveli arCevani~.<br />
Zlieri brendis Seqmna da marTva, swored am survilis Sesrulebis mTavari sayrdeni<br />
Zalaa. arsebuli momxmarebli endoba Zlier brends imitom, rom maT ician, ras<br />
unda elodnen yidvis Semdeg da maTi molodini mudmivad gamarTlebulia.<br />
Tumca, brendi ar aris mxolod didi da ekonomikurad Zlier ganviTarebuli<br />
qveynebis kompaniebis prerogativa. saqarTveloSi mravladaa erovnuli brendebi,<br />
romlebic Cveni qveynis saxe da siamaye unda gaxdes. Tumca, qarTuli brendis istoria<br />
gacilebiT ufro adre iwyeba, vidre es, erTi SexedviT SeiZleba Candes. magali-<br />
Tad, puris cnobili saxeoba `dedas puri~, anda `aWaruli xaWapuri~ da sxva mravali<br />
ZirZveli qarTuli brendebia.
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
yoveldRiurad ojaxisTvis aucilebel sakveb produqtebze<br />
uaxloes minimarketSi, supermarketSi an Tundac hipermarketSi<br />
sayidlebze siaruli imas miuTiTebs, rom Cven<br />
drois menejmentis aucilebel principebs ar viTvaliswinebT.<br />
arada yoveldRiuri gadatvirTuli dRis re-<br />
Jimidan gamomdinare dro aravis araferSi ar gvyofnis.<br />
axloblebis garemocvaSi Catarebuli gamokiTxvisa<br />
da piradi dakvirvebis safuZvelze davrwmundi,<br />
rom diasaxlisebis umravlesoba optimalur ar-<br />
Cevans akeTebs da kviraSi erT dRes ojaxisTvis<br />
aucilebeli sursaT-sanovagis SeZenisTvis gamoyofs.<br />
is aucilebeli atributi, ris gareSec sayidelebze<br />
ar unda gaemgzavroT gaxlavT sayidlebis nusxa<br />
e.w. `spisoki~. misi roli da mniSvneloba fasdaudebelia<br />
_ masTan erTad ramis gamorCenis da zedmeti<br />
danaxarjebis gawevis Sansi minimumade dadis. is rac<br />
ar weria `spisokSi~ naklebad prioritetulia CvenTvis.<br />
ase, rom sanam sayidelbze gavemgzavrebodeT<br />
CamovweroT CvenTvis aucilebel produqtTa nusxa.<br />
me im mravalricxovan momxmarebelTa ricxvs ganvekuTvnebi,<br />
romlebic SabaTs an kviras ojaxisTvis aucilebeli<br />
produqtebis SeZenas uzrunvelyofen. ojaxis biujetidan<br />
100 lari aviRe da saxlTan axlos mdebare supermarket<br />
`zemels~ vewvie. aRniSnul supermarketSi CemTvis aucilelebeli<br />
produqtebis umravlesoba daxlze ar damxvda.<br />
#<br />
me var pretenziuli<br />
momxmarebeli<br />
produqtis<br />
saxeoba<br />
brendis<br />
saxelwodeba<br />
raodenoba<br />
(wona)<br />
me var pretenziuli<br />
momxmarebeeli<br />
amitom ar davizare da im imediT rom sasurveli<br />
produqtebis srulad SeZenas movaxerxebdi `populi<br />
XL~-s vewvie. pirvel rigSi puris daxlisken gavemarTe,<br />
Tumca puri `mxneoba~ ver vipove, verc soflis nobaTis<br />
xaWo aRmovaCine da verc amalTeas araJani. misi Canacvleba<br />
`santeTi~ merCies. rCeva movismine, magram CemisTana<br />
klientis gadarwmuneba arc Tu ise advilia. santes mawonis<br />
SeZena gadawyvetili mqonda da SeviZine kidec, rac<br />
Seexeba danarCen rZis produqtebs, ar SemiZenia, vifiqre,<br />
rom maT da sxva `spisokSi~ moxseniebuli produqtebis<br />
SeZenas hipermarketad wodebul `gudvilSi~ movaxerxebdi<br />
da iqiT gaveSure. rac Seexeba gudvils, sivrcis<br />
mixedviT aq yvela sasurveli produqtis SeZena SesaZlebelia.<br />
imedebi maSin gamicruvda, roca CemTvis misaRebi<br />
saponis `seifgardis~ nacvlad, `proteqsi~ SemomTavazes,<br />
`feiris~ nacvlad _ `prili~ da raRa bevri gavagr-<br />
Zelo, sasurveli puris SeZena verc aq ver movaxerxe.<br />
rogor fiqrobT, me var pretenziuli momxmarebeli?<br />
Cems gauTavebel SekiTxvebs gamyidveli<br />
gogonebi ukmayofilo mzeriT da Tavis qneviT pasuxobdnen<br />
(momsaxurebis sakiTxi calke Temaa).<br />
ras elodeba nebismieri momxamrebeli super an hipermarketSi<br />
stumrobisas: srulyofil momsaxureobas, poroduqciis<br />
farTo asortiments da raimes ar mowonebis SemTxvevaSi<br />
ukmayofilebis xmamaRla gaJRerebis uflebas?<br />
populis fasebi gudvilis fasebi zemelis fasebi<br />
1 puri mxneoba 1 cali ar iyo ar iyo ar iyo<br />
2 marili kalasi patara (Cveulebrivi) 40 TeTri (Cveulebrivi) 40 TeTri ar iyo<br />
3 Saqari agara 1kg (populi) 1,20 (raRac sxva) 1,30 ar iyo<br />
4 yava jakofsi monarqi 1 didi 15,40 14,85 16,6<br />
5 Cai tviniqsi 1 kolofi (erTjeradi) 9,65 9,1 9,2<br />
6 saqonlis xorci 2 kg (1 kg) 9 lari 8,8 ar iyo<br />
7 sosisi iveria 2 kg (1 kg) 7,70 ar iyo (nikora) 3,04<br />
8 qaTami koda 1 cali 5,65 (sadia 900 gr) 5,30 6,4<br />
9 Tevzi kalmaxi (asawoni) 1 kg 17 16 ar iyo<br />
10 kvercxi patarZleuli 15 cali (1 cali) 35 (savaneTi) 35 ar iyo<br />
11 rZe parmalati (lurji) 1 cali 3,40 3,1 3,8<br />
12 yveli guda 1 kg 16,10 12 15<br />
13 karaqi elisevski 250 gr (500 grami) 7,70 7,6 8<br />
14 mawoni sante 1 cali 1 1,1 1,2<br />
15 xaWo soflis nobaTi 1c. didi (sante) 2,90 3,1 3,9<br />
16 araJani amalTea 1c. didi (sante) 90 2 2 30<br />
17 stafilo 1kg 1,40 1,5 ar iyo<br />
18 kombosto 1kg 65 60 TeTri ar iyo<br />
19 xaxvi 1kg 95 1,2 ar iyo<br />
20 Warxali 1kg 1,1 1,2 ar iyo<br />
21 kartofili 1kg 90 1 ar iyo<br />
22 vaSli `mwvane 2 kg 4,50 5,2 ar iyo<br />
23 zeTi ideali 1 litra (finali) 4,60 (sloboda) 4,70 ar iyo<br />
24 WurWlis sarecxi siTxe feiri 1 cali (spari) 2,60 (praili) 2,30 (prili) 2,90<br />
25 sarecxi fxvnili persili 1kg (1.5 kg) 8,60 (3 kg) 14,30 3,2<br />
26 Sampuni Sauma 1c (didi) 6 4,6 450gr<br />
27 saponi ~seifgardi 1 cali (proteqsi) 95 (proteqs) 95 TeTri 1,1<br />
28 kbilis pasta kolgeiTi sensitivi 1 cali (saSualo) (permali) 1,65 (propolisi) 90 1,2<br />
17
18<br />
efeqturi PR biznesSi<br />
efeqturi PR biznesSi<br />
aRniSnul rubrikaSi yuradRebas gavamaxvilebT PR_is rolze biznesis warmatebulad<br />
warmarTvaSi. sazogadoebrivi azris formirebisas mniSvnelovania<br />
momxmareblis droul informirebulobaze zrunva.<br />
piari gvWirdeba yvelgan da biznesSic, radgan biznesis warmateba momxmareblis<br />
moTxovnilebebis droul Seswavlasa da maT srulad dakmayofilebazea<br />
damokidebuli. informirebis gareSe SeuZlebelia momxmarbelTa<br />
momxroba. sazogadoebas piari exmareba Tavisi interesebis povnaSi da arCevanis<br />
gakeTebaSi. saWiroa gvicnobdnen, rom gvendobodnen. bizneskompaniis<br />
warmatebis erT-erTi sawindari swori da drouli `dapiareba~. Cvens<br />
realobaSi didia araTanmimdevruli komunikaciis magaliTebi.<br />
kompaniebi sistematiurad unda awvdidnen momxmarbels informacias<br />
sxva SemTxvevaSi wina Catarebuli samuSaoebi: reklama,<br />
piari, promouSeni SeiZleba dakarguli aRmoCndes.<br />
rogor gavxadoT<br />
Cveni kompania warmatebuli!<br />
rogor gagvicnos xalxma, ra aris<br />
cnobadobis Seqmnis saidumlo?<br />
cnobadobis saidumlo moicavs sam<br />
etaps, romelic iwyeba raimes Sesaxeb<br />
magaliTad produqtis, informaciis<br />
miRebiT, Semdeg am informaciis gavleniT<br />
xdeba cda da Semdeg mudmivad<br />
gamoyeneba, romelsac Tan unda<br />
sdevdes efeqturi sakomunikacio kampania,<br />
rom ar daikargos informirebis<br />
dro da saSualebebi. arsebobs<br />
konkretuli samuSao, romelic unda<br />
Seasrulos yvela kompaniam, romelsac<br />
unda gaicnos xalxma da gaxdes<br />
cnobadi. saWiroa sazogadoebis mudmivi<br />
da Tanmimdevruli informireba.<br />
ra efeqti aqvs pirvel gamoCenas<br />
da pirvel STabeWdilebas?<br />
pirvel gamoCenas Zalian didi<br />
minSvneloba aqvs radgan xalxis cnonierebaSi<br />
pirveli sityva, pirveli<br />
STabeWdileba advilad aRiqmeva da<br />
advilad damaxsovrebelia, iolia<br />
sazogadoebis pirveladi darwmuneba.<br />
vidre maTi gadarwmuneba.<br />
rogor unda gadmovibiroT da SevinarCunoT<br />
momxmareblebi? momxmareblebisTvis<br />
da zogadad sazogadoebisTvis<br />
mniSvnelovania kompaniis<br />
masze zrunva, romelic gamoixateba<br />
rubrikis stumaria piar saagento fablisiTis piar menejeri<br />
eldar pirmisaSvili<br />
sxvadasxva gaTamaSebebSi, fasdaklebebsa<br />
an Tundac maT gamokiTxvaSi<br />
- Tu ras fiqroben kompaniis<br />
Sesaxeb. PR-is erT-erTi ganmarteba<br />
ase gamoiyureba: PR aris Sedegi imis,<br />
rasac ambob, rasac akeTeb da amboben<br />
sxvebi Senze. zustad es aris Sedegi<br />
warmatebuli kompaniis muSaobisa da<br />
keTilganwyobili momxmareblebis<br />
arsebobisa.<br />
rogoria komunikaciis ganxorcielebis<br />
vertikali, vin iRebs<br />
da qmnis sazogadoebriv azrs?<br />
efeqturi komunikacia yovelTvis<br />
aris vertikaluri, rac gulisxmobs<br />
azris liderebTan muSaobas da maT<br />
darwmunebas. es aris efeqturi teqnika,<br />
romelic gulisxmobs cnobili<br />
adamianebis CarTvas kompaniis sakomunikacio<br />
strategiaSi, reklamebsa<br />
da PR aqciebSi. maT mopovebuli aqvT<br />
sazogadoebis ndoba da dadebiTi<br />
reputaciiT sargebloben, romlebsac<br />
uadvildebaT milionobiT adamianebis<br />
darwmuneba. magaliTad SeiZleba<br />
moviyvano londonSi moxdari SemTxveva,<br />
rodesac telefon `vodafonis~<br />
mwarmoeblebma erT-erT gavlenian<br />
inglisel qalbatons aCuqa 300 dolaris<br />
Rirebulebis mobiluri telefoni,<br />
man ki 2700 adamians gauwia rekomendacia<br />
da SeaZenina `vodafonis~<br />
mobiluri. es magaliTi naTlad asaxavs<br />
azris liderebis mniSvnelobas<br />
da mis gavlenas sazogadoebaze da<br />
konkretulad gayidvebze.<br />
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
ra faqtorebi axdens gavlenas<br />
momxmareblis cnobierebaze?<br />
sxvadasxva kompaniebi axorcieleben<br />
garkveul aqtivobebs _ quCaSi<br />
bukletebis darigebidan dawyebuli<br />
sponsorobiT damTavrebuli,<br />
romelis saboloo mizans kompaniis<br />
dadebiTi imijisa da reputaciis Seqmna<br />
warmoadgens, rac imavdroulad<br />
gvevlineba sazogadoebis ndobisa da<br />
pativiscemis gamoxatulebad. Zalian<br />
mniSvnelovania kompaniis kompetenturobis<br />
da masSi momuSave xalxis<br />
profesionalizmi. aseve kompaniis<br />
sazogadoebasTan urTierTobebis<br />
politika, ramdenad gamWirvalea<br />
biznesia, ramdenad CarTulia masSi<br />
sazogadoeba. es yvelaferi qmnis<br />
dadebiT ganwyobas, sadac orive mxare<br />
kompania da sazogadoeba/momxmareblebi<br />
kmayofilia.<br />
ra sakomunikacio midgomebs<br />
unda mieniWos upiratesoba?<br />
dReisaTvis mTel msoflioSi didi<br />
efeqturobiT muSaobs integrirebuli<br />
marketinguli komunikaciebis midgoma,<br />
romelic Tavis TavSi gulixmobs<br />
komunikaciebis Tanmidevrul da mizanmimarTul<br />
moqmedebas. marketingi,<br />
piari, promouSeni, reklama am samuSaoebis<br />
efeqturi moqmedeba aris<br />
winapiroba warmateguli kompaniis<br />
arsebobisa. amasTan dakavSirebiT<br />
maxsendeba cnobili amerikeli biznesmenis<br />
jon rokfeleris sityvebi:<br />
komunikaciebis codna aris unari,<br />
romelic SeiZleba gaiyidos rogorc<br />
Cai an yava. me masSi gadavixdidi<br />
ufro met ful vidre msoflios nebismier<br />
produqtSi.<br />
kompaniis komunikaciur (PR) strategiazea<br />
damokidebuli warmateba an<br />
warumatebloba.
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
E-INFO.GE-s axali SemoTavazeba<br />
eleqtronuli sainformacio samsaxuri<br />
E-INFO.GE aumjobesebs<br />
momsaxurebas, romelic saSualebas<br />
miscems momxmarebels<br />
ganaxorcielos produqciis an<br />
servisebis pirveladi analizi<br />
da Sefaseba.<br />
ori axali proeqti, romelic<br />
aRniSnul internet resurss<br />
daemata, uZrav-moZravi qonebis<br />
SeZenis msurvelebs swori gadawyvetilebis<br />
miRebaSi daexmareba,<br />
dazogavs momxmareblis<br />
dros da uzrunvelyofs mas<br />
saWiro informaciiT.<br />
biznessiaxleebi<br />
`magi stilma~ betonis mwarmoebeli<br />
axali qarxana SeiZina.<br />
`magi stilis~ axali qarxnis<br />
warmadoba dReSi 1000<br />
kubur metrs Seadgens. qarxana<br />
awarmoebs umaRlesi xarisxis<br />
300-350 markis betons. mTavari<br />
siaxle ki mdgomareobs imaSi,<br />
rom ami-eridan kompaniebs<br />
saSualeba eqnebaT isargeblon<br />
kompleqsuri paketiT, romelic<br />
gulisxmobs betonis warmoebas,<br />
transportirebas da pompiT<br />
momsaxurebas. aqamde, samSeneblo<br />
kompaniebs uwevdaT droisa<br />
da resursebis xarjva am momsaxurebebis<br />
cal-calke SesaZenad,<br />
rac bunebrvia, aisaxeboda ama<br />
Tu im proeqtis ganxorcielebis<br />
vadebzec.<br />
samSeneblo masalebis qarxana<br />
TbilisSi<br />
isani-samgoris raionSi, didi<br />
lilos teritoriaze samSeneblo<br />
masalebis axali qarxana<br />
`interplasti~ gaixsna. sawarmo<br />
mTels amierkavkasiaSi pirvelia<br />
warmoebuli produqciis<br />
raodenobiTa da xarisxiT. `interplasti~<br />
mTlianad qarTvel<br />
biznesmenTa investiciebiT (20<br />
milioni aSS dolari) aSenda.<br />
mSenebloba sul eqvs TveSi<br />
dasrulda da qarxnis Senobanagebobebi<br />
8 heqtar miwazea gan-<br />
Tavsebuli. dReisaTvis `interplastSi~<br />
1000-mde moqalaqea<br />
dasaqmebuli. sawarmoSi damontaJebulia<br />
uaxlesi teqnologiebi,<br />
gamoiyeneba umaRlesi<br />
xarisxis nedleuli, romelTa<br />
meSveobiTac samSeneblo masalebis<br />
farTo asortimenti<br />
mzaddeba.<br />
`iyaviT mudam informirebuli!~<br />
s/s `bazisbankis~ morigi siaxle<br />
S/MS bankingis amoqmedebas iTvaliswinebs,<br />
rac bankis klientebs<br />
saSualebas miscems dauyovnebliv<br />
miiRon informacia<br />
sakuTari angariSebis Sesaxeb,<br />
Seityon savaluto kursi, Seavson<br />
satelefono balansi da a.S.<br />
amisTvis sakmarisia Sesabamisi<br />
brZanebis gagazvna SMS Setyobinebis<br />
saxiT nomerze 9292.<br />
banki uzrunvelyofs konfidencialururobas.<br />
`raSen embargo~ qarTuli nacionaluri<br />
brendi xdeba<br />
farmacevtulma kompaniam “PSP”<br />
kompania `raSen embargos~ sazeimod<br />
gadasca kaxuri yurZnis<br />
spirtze damzadebul sakoniake<br />
masala. aRniSnuli iniciativis<br />
prezentacia Sedga folkloris<br />
Teatr `nabadSi~.<br />
“PSP”-Si miaCniaT, rom saqarTvelosTvis,<br />
gamocxadebulma<br />
ekonomikurma blokadam Sesani-<br />
Snav tradicias da saqmes daudo<br />
safuZveli. ruseTis mier<br />
saqarTvelosTvis gamocxadebuli<br />
blokadis Semdeg, farmacevtulma<br />
kompaniam “PSP”-m<br />
kaxeTSi 2006 wels 100 tona,<br />
2007 wels ki _ 150 tona yurZeni<br />
SeiZina. SeZenili yurZniT<br />
momzaddeba koniaki saxelwodebiT<br />
`raSen embargo~.<br />
12 wliani daZvelebis Semdeg<br />
premium brendis koniaki `raSen<br />
embargo~ aucileblad gaiyideba<br />
ruseTis bazarze da rus momxmarebels<br />
SesaZlebloba eqneba<br />
gemo gausinjos rusul embargos.<br />
`Tibisi bankis~ axali servisi<br />
Tibisi bankma da eleqtronulma<br />
sainformacio samsaxurma<br />
(www.e-info.ge) erToblivi<br />
proeqtis ganxorcieleba wamoiwyes.<br />
erToblivi proeqtis mizans<br />
warmoadgens saqmiani adamianebisTvis<br />
axali tipis servisis<br />
SeTavazeba, romelic saSualebas<br />
miscems maT _ visTvisac<br />
Zvirfasia dro, erT internet<br />
saitze miiRon:<br />
a) informacia `Tibisi bankis~<br />
axali sabanko produqtebisa da<br />
specialuri SeTavazebebis Sesaxeb;<br />
b) mudmivad ganaxlebadi informacia,<br />
maT biznes da sayofacxovrebo<br />
saqmianobasTan<br />
dakavSirebiT.<br />
19
20<br />
turizmi<br />
egvipteSi dasvenebis msurvelebo, gaaqtiurdiT!<br />
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
qarTveli turistebis umravlesobas Semodgomis miwuruls zafxulis nostalgia SemoawvebaT da Tbil qveynebSi miuwevT guli.<br />
dasveneba weliwadis nebismier dros sasurvelia, gansakuTrebiT maSin, roca yvela dasasveneblad miiwevs. zafxulis dasveneba saqmeSi<br />
Caflulma ver movaxerxe, erTi sityviT, mTeli weli TbilisSi gavatare da samsaxurs mivuZRveni. axloblebis abezar kiTxvebs `ui,<br />
zagari ar gaqvs?~ iZulebuli simSvidiT vpasuxobdi `ho, dasveneba ver movaxerxe~. sabednierod, Cemi gulmodgineba ufrosebmac<br />
daafases da Cemi motivaciis amaRlebisTvis gankuTvenil Tanxas (premias) orkvirian Svebulebac daamates. Tavi sizmarSi megona. saxlSi<br />
gaxarebuli davbrundi da Cems saocnebo qveyanaSi gasamgzavreblad Cemodnis Calagebas Sevudeqi, magram ... ui, bileTebi?. radganac<br />
axloblebisTvis Cemi gegmebis gamxelas naadrevad ar vapirebdi, amitom jer internetSi turistuli saagentoebis CamonaTvali moviZie<br />
da Camorekvas Sevudeqi. daaxloebiT 60-mde (daregistrirebul) turistul firmaSi gadavreke, aqedan 10-mde gauqmebuli aRmoCda. raRa<br />
dagimaloT da, am process 3-4 saaTi Sevalie.<br />
saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociaciis<br />
eqspertis SefasebiT: saqarTvelos bazarze<br />
turistul firmebTan mimarTebaSi Semdegi<br />
tendencia SeiniSneba; isini rogorc swrafad<br />
Cndebian, aseve swrafad uCinardebian. amas<br />
mravali mizezi aqvs; erT-erTi is rom firma<br />
ixsneba spontanurad _ ramdenime kompiuteriT<br />
da ori ucxo enis mcodne TanamSromliT. aseTi<br />
kompaniebi konkurencias ver uZleben da maleve<br />
ixurebian _ es susti menejmentis da araswori<br />
marketinguli strategiis Sedegia.<br />
turistuli saagentoebis mier SemoTavazebuli pirobebi:<br />
turistuli saagento #1 _ qairo, hurgada, aleqsandria, Sarm el Seixi<br />
orkviriani turi 5 sastumro orjeradi kveba, dazRveva anu all inclusive, bileTis fasic 1500 dolaridan...<br />
turistuli saagento #2 _ mxolod Sarm el Seixi CarteriT mifrinavs im SemTxvevaSi Tu jgufi Sedgeba. 12 dRiani, 2 jeradi kveba, sas-<br />
tumro 3 - 2 645 evrodan 5 _ 967 evrodan.<br />
turistuli saagento #3 _ igive moTxovnebi, 600-dan (saSualo donis sastumro) 12 dRiani, orjeradi kveba, sastumro 3 -2 645<br />
evrodan 5* 967 evrodan.<br />
turistuli saagento #4 _ Sarm el Seixi, hurgada, aleqsandria. 2 kviriT, Carteri,<br />
igive moTxovnebi 1100 dolaridan. Exetusive tour 10 dRiani (gidiT) 1300 dolaridan.<br />
dazRvevis Rirebuleba TiToeuli zemoT aRniSnuli turistuli kompaniis momsaxureobis<br />
fasSia gaTvaliswinebuli.<br />
Cems mier Catarebulma kvlevam damarwmuna, rom kompaniebis mier SemoTavazebul fasebSi<br />
didi sxvaoba ar SeimCneoda. dro rom ar damekarga, CemTvis misaRebi pirobebis mqone<br />
turistul saagentos vewvie.<br />
pasports rom erT TveSi vada gasdis, sul damaviwyda. _Aara uSavs, 2 dReSi 150 larad<br />
ganvaaxleb.<br />
gamosamSvidobebel saRamos samzadiss Sevudeqi.<br />
megobrebi erTad Sevkribe, Cemi siurprizi gavumxile<br />
`amas rogor gvimalavdio~ da ... da lanZRvas<br />
rom morCnen, Semdeg rCevebi damayares.
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
rCevebi egvipteSi wamsvlelTaTvis?<br />
usiamovno moulodnelobebs, Tavi rom aaridoT<br />
gaiTvaliswineT Semdegi: ufrTxildeT suvenirebis<br />
gamyidvelebs, rogorc gairkva isini Turme jer gCuqnian<br />
nivTebs, 5-10 wuTis mere fuls gTxoven da policiis<br />
gamoZaxebiT gemuqrebian.<br />
aeroportSi axloblebs RimiliT davemSvidobe da Cemi<br />
ocnebis egvipteSi gasafrenad gaviqeci. qairomde 3 saaTi<br />
da 15 wuTi mTeli frenis manZilze Cemi jgufis wevrebi<br />
TavianT zafxulis STabeWdilebebze saubrobdnen romlebic:<br />
antaliis, bodrumis da marmarisis sanapiroebze<br />
daugrovdaT.<br />
eqspertis SefasebiT, wina welTan SedarebiT saqarTveloSi TiTqmis 2-jer gaizarda gamsvleli turistebis<br />
raodenoba. ZiriTadi moTxovnebia: TurqeTze (gazafxuli_zafxuli) da egvipte (Semodgoma<br />
_ zamTarSi); agreTve evropazec, Tumca vizebze SezRudvis gamo turebi ver dgeba. statistika gviCvenebs,<br />
rom saqarTveloSi dasveneba gaZvirda, im TanxiT riTac saqarTvelos sazRvao kurortebze<br />
isveneb SegiZlia naxo TurqeTi, sadac fulis xarisxTan<br />
Sefardeba ufro optimaluria. gasvliTi turizmis zrdas<br />
bolo 2 welia xeli Seuwyo adgilobrivi bankebis axalma<br />
produqtma `dasveneba ganvadebiT~.<br />
egvipturi suvenirebi:<br />
patara piramidebi;<br />
silaSi gamosaxuli naxatebi;<br />
sfinqsis miniaturuli qandakebebi;<br />
papirusebi.<br />
exla mTavria vinme ar gamomrCes suvenirebi ar damaviwydes<br />
ocnebidan ~stiuardesas~ xmam gamomarkvia: `Zvirfaso mgzavrebo 10<br />
wuTSi davfrindebiT qairoSi 38 gradusia, gTxovT usafrTxoebis<br />
Rvedebi SeikariT.~<br />
21
22<br />
qarTuli vazis jiSebi<br />
qarTuli<br />
vazis<br />
jiSebi<br />
eTer xaraiSvili<br />
iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo<br />
universitetis profesori, mikroekonomikis departamentis<br />
xelmZRvaneli<br />
saukuneebis manZilze yalibdeboda<br />
qarTuli mevenaxeoba-meRvineobis<br />
kultura.<br />
Cvenamde moaRwia vazis unikalurma<br />
jiSebma da Rvinis warmoebis<br />
mdidarma tradiciebma.<br />
xalxuri meTodebis meSveobiT<br />
gamoyvanilia 500-ze<br />
meti vazis jiSi, romelTagan<br />
400-ze meti, daculia sakoleqcio<br />
nargaobebSi. amJamad<br />
standartul asortimentSi<br />
47 vazis samrewvelo jiSia<br />
Setanili, aqedan 35 saRvine<br />
jiSebs ukaviaT.<br />
qarTuli aborigenuli jiSebia:<br />
rqawiTeli, kaxuri mwvane,<br />
goruli mwvane, xixvi,<br />
qisi, saferavi, Cinuri,<br />
aleqsandrouli, aladasturi,<br />
usaxeluri, coli -kauri, cicqa,<br />
kraxuna, ocxanuri safere,<br />
ojaleSi, Cxaveri, kaWiWi, Tavkveri,<br />
Savkapito da sxva.<br />
rqawiTeli qarTuli aborigenuli,<br />
universaluri vazis<br />
jiSia. igi saqarTvelos gare-<br />
Tac farTod aris gavrcelebuli.<br />
samSobloSi rqawiTeli<br />
sokovan avadmyofobaTa mimarT<br />
damakmayofilebeli<br />
gamZleobiT xasiaTdeba.<br />
rqawiTeli zamTris yinvebsac<br />
kargad itans. misTvis<br />
damaxasiaTebelia ylortebis<br />
vertikaluri zrda, rac<br />
aadvilebs misi movlis pirobebs.<br />
seqtembris Sua ricxvebSi<br />
yurZeni ukve mwifea.<br />
rqawiTels Saqris didi<br />
raodenobiT dagrovebis unari<br />
aqvs da amasTan inarCunebs<br />
mJavianobas.<br />
rqawiTelisgan dgeba Ria Calisferi,<br />
nazi harmoniuli, msubuqi,<br />
evropuli tipis Rvinoebi.<br />
kaxuri wesiT damzadebul<br />
Rvinoebs, gansakuTrebiT<br />
roca<br />
rqawiTelSi urevia<br />
,,kaxuri mwvane~<br />
da ,,xixvi~,<br />
aqvs lamazi CalisferiSeferiloba<br />
da axasiaTebs<br />
sisrule,<br />
harmoniuloba da<br />
meti sinaze. amas-<br />
Tan igi warmatebiT<br />
gamoiyeneba<br />
agreTve rogorc<br />
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
sasufre yurZeni. TeTryurZniani<br />
vazis jiSebs Soris rqawi-<br />
Tels wamyvani adgili ukavia.<br />
saferavi qarTuli, wiTelyurZniani,<br />
kaxuri vazis jiSia.<br />
samSobloSi saferavi iZleva<br />
umaRlesi xarisxis wiTel<br />
Rvinoebs. saqarTveloSi igi<br />
teqnikur simwifes seqtembris<br />
meore naxevridan aRwevs. dRes<br />
msoflioSi ZiriTadad moTxovnileba<br />
wiTel da vardisfer<br />
Rvinoebzea, saqarTveloSi<br />
ki am Rvinoebis xarisxi metad<br />
maRalia. amitom aucilebelia<br />
xelsayreli garemos Seqmna<br />
fermerebisTvis yurZnis<br />
wiTeli da vardisferi jiSebis<br />
sawarmoeblad, ZiriTadad<br />
kabernes, saferavisa da ojale-<br />
Sis gasaSeneblad. praqtikulad<br />
kaxeTi gankuTvnilia maRalxarisxovani<br />
wiTeli Rvinoebis<br />
warmoebisTvis. savsebiT Sesa-<br />
Zlebelia yvarelis, kaWreTisa<br />
da axmetis zonebSi bordos<br />
msgavsi Rvinoebis warmoeba.<br />
Telavis raionSi miRebul<br />
Rvinoebs xarisxis mixedviT<br />
saSualo adgili ukavia bordosa<br />
da burgundiis Rvinoebs<br />
Soris, magram axlosaa bordosTan,<br />
xolo gurjaanisa da<br />
siRnaRis raionis Rvinoebi Semadgenlobis<br />
mixedviT ufro<br />
burgundiul Rvinoebs hgvanan.<br />
rac Seexeba dedofliswyaros<br />
zonas, unda aRiniSnos, rom am
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
zonas aqvs maRalxarisxovani<br />
naturaluri naxevradtkbili<br />
da sadeserto mimarTulebis<br />
Rvinoebis miRebis mkve-<br />
Trad gamoxatuli pirobebi.<br />
m e v e n a x e o b a - m e R v i n e o b i s<br />
qvekompleqsi yvelaze metad<br />
aris orientirebuli bazarze<br />
da misi produqcia konkurentunarianobiTac<br />
gamoirCeva.<br />
saqarTvelos SeuZlia maRalxarisxovani<br />
sufris samarko<br />
da unikaluri naxevradtkbili<br />
Rvinoebi msoflio bazars<br />
miawodos. didi moTxovnilebaa<br />
qarTul samarko Sampanurze<br />
da koniakzec. arsebobs Rvino<br />
produqtebis saeqsporto gatanis<br />
SesaZleblobebic. maSasadame,<br />
mevenaxeoba-meRvineobis<br />
ganviTareba gansakuTrebul<br />
yuradRebas saWiroebs jiSobrivi<br />
Semadgenlobis gaumjobesebis<br />
TvalsazrisiTac.<br />
dRes kaxeTis venaxebis<br />
TiTqmis 68,2% uWiravs mxolod<br />
erTi jiSis yurZens _<br />
,,rqawiTels~, sxvagvarad rom<br />
vTqvaT, mTeli mravalferovani<br />
TeTri samarko da ordinaluri<br />
mSrali Rvinoebi iwarmoeba<br />
erTi jiSis yurZnisagan.<br />
danarCeni jiSebis struqtura<br />
aseTia: ,,saferavi~ _ 8,7%,<br />
,,cicqa~ _ 5,9%, ,,Cinuri~ _ 4,6%,<br />
,,colikauri~ _4,1%, ,,goruli<br />
mwvane~ _ 2,1%, ,,kaxuri mwvane~ _<br />
1,7%, ,,kaberne~ _ 1,2%, ,,pinoSavi~<br />
_ 1,0%, ,,aleqsandrouli~<br />
_ 0,8%, ,,Cxaveri~_ 0,3%, sxva<br />
jiSebi 1,4%. amJamad, venaxebis<br />
umetesi nawili gadasulia<br />
<strong>kerZo</strong> sakuTrebaSi, rac Cveni<br />
azriT, xels Seuwyobs jiSobrivi<br />
struqturis srulyofas.<br />
saWiroa mxolod am procesis<br />
organizebulad warmarTva.<br />
Sampanuris warmoebaSi ZiriTadi<br />
roli miniWebuli aqvs cicqas<br />
jiSis yurZens. Sampanuris<br />
Rvinomasalebis warmoebis zonaSi<br />
aRniSnul jiSTan erTad<br />
Cinuris, goruli mwvanesa da<br />
sxva jiSebis xvedriTi wonis<br />
zrda warmoadgens saqarTvelos<br />
mevenaxeobis perspeqtiuli<br />
ganviTarebis mniSvnelovan<br />
amocanas. saSampanure<br />
nedleulis warmoebis Ziri-<br />
Tadi raionebia: zestafoni,<br />
Terjola, kaspi, gori, mcxeTa,<br />
xaSuri, saCxere.<br />
saqarTveloSi sakoniake<br />
spirtebis momcemi ZiriTadi<br />
vazis jiSebia: colikauri,<br />
cicqa, Cinuri, goruli mwvane<br />
da ZvelSavi. sakoniake spirtisaTvis<br />
umjobesia dabalalkoholiani<br />
da maRalmJaviani<br />
Rvinomasalebi, is unda iyos<br />
saRi, ar unda hqondes gareSe<br />
sanerge meurneobis ganviTarebaze<br />
Cvens mier gansakuTrebuli<br />
yuradRebis gamaxvileba<br />
imiT aris nakarnaxevi, rom<br />
sabazro ekonomikis pirobebSi<br />
bazrebze gasvlis strategias<br />
mniSvnelovnad gansazRvravs<br />
yurZnis jiSobrivi Semadgenloba.<br />
magaliTad, maRali<br />
xarisxis wiTel jiSebs (saferavi,<br />
aleqsandrouli, mujureTuli)<br />
investiciebis dabrunebis<br />
maRali maCvenebeli<br />
aqvT, vidre TeTr jiSebs<br />
(rqawiTeli, colikauri, cicqa).<br />
1 heqtari venaxis gaSenebisaTvis<br />
investiciebis amoRebis<br />
vada 2-5-jer ufro moklea<br />
wiTeli yurZnis SemTxvevaSi,<br />
vidre TeTri yurZnis SemTxvevaSi.<br />
Cveni gaangariSebiT<br />
venaxis gaSenebisa da movlisaTvis<br />
15-20%-iani sesxis<br />
aRebis SemTxvevaSic ki wi-<br />
Teli yurZnis warmoeba momgebiania.<br />
23
24<br />
bizneskalendari<br />
noemberi<br />
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
bizneskalendari<br />
14 noemberi:<br />
bunebrivi resursebiT (garda naxSiroJangis (gazi CO 2) mineraluri wylebis,<br />
soflis meurneobaSi gamoyenebuli wylis resursebisa) sargeblobisaTvis mosakreblis<br />
gadamxdelebi sagadasaxado organoSi waradgenen yovelTviur gaangariSebas<br />
da gadaixdian kuTvnil mosakrebels.<br />
15 noemberi:<br />
dRg-is gadamxdelad registrirebuli pirebi, waradgenen dRg-is yovelTviur<br />
deklaracias da ixdian kuTvnil gadasaxads.<br />
aqcizis gadamxdelebi yovelTviurad waradgenen deklaracias da ixdian gadasaxads. amasTan, aqcizuri markebiT<br />
niSandebas daqvemdebarebul aqcizur saqonelze aqcizi gadaxdas eqvemdebareba aqcizuri markebis SeZenisas.<br />
socialuri gadasaxadis deklarirebis, Sromis anazRaurebis Tanxebisa da dakavebuli gadasaxadis gaangariSebis<br />
da gadaxdili Tanxebis informaciis Sesaxeb yovelTviuri sagadasaxado angariSis wardgenis vada.<br />
kuTvnili socialuri gadasaxadi gadaxdas eqvemdebareba Tanxis gadaxdisTanave.<br />
dakavebuli saSemosavlo gadasaxadi gadaxdas eqvemdebare Tanxis (mogebis) gadaxdisTanave (gacemisTanave).<br />
fizikuri piri, romlis ojaxis wliuri Semosavali sagadasaxado wlis wina wels aRemateba 40 000 lars, uZravi<br />
qonebis, saqarTveloSi dadgenili wesiT registrirebuli msubuqi avtomobilebis, iaxtebis, (katarRebis), TviTmfrinavebis,<br />
Sveulmfrenebis, agreTve sakuTrebaSi arsebuli arasasoflo-sameurneo daniSnulebis miwis nakveTebze (garda<br />
samewarmeo saqmianobisaTvis gamoyenebuli miwis nakveTebisa) ixdis qonebis gadasaxads.<br />
sawarmo, oarganizacia ixdis miwaze qonebis gadsaxads.<br />
fizikuri piri sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwis nakveTebze ixdis qonebis gadasaxads;<br />
naxSiroJangze (gazi CO 2) bunebrivi resursebis sargeblobisaTvis mosakreblis gadamxdelebi yovelTviurad gadaixdian<br />
kuTvnil mosakrebels.<br />
30 noemberi:<br />
soflis meurneobaSi gamoyenebuli wylis resursebis sargeblobisaTvis mosakreblis gadamxdelebi sagadasaxado<br />
organoSi waradgenen wliur gaangariSebas da gadaixdian kuTvnil mosakrebels.<br />
14 dekemberi:<br />
bunebrivi resursebiT (garda naxSiroJangis (gazi CO2) , mineraluri<br />
wylebis, soflis meurneobaSi gamoyenebuli wylis resursebisa)<br />
sargeblobisaTvis mosakreblis gadamxdelebi sagadasaxado<br />
organoSi waradgenen yovelTviur gaangariSebas da gadaixdian<br />
kuTvnil mosakrebels.<br />
dekemberi<br />
17 dekemberi:<br />
dRg-is gadamxdelad registrirebuli pirebi, waradgenen dRg-is yovelTviur deklaracias da ixdian kuTvnil<br />
gadasaxads.<br />
aqcizis gadamxdelebi waradgenen aqcizis Sesaxeb yovelTviur deklaracias da ixdian kuTvnil gadsaxads. amasTan,<br />
aqcizuri markebiT niSandebas daqvemdebarebul aqcizur saqonelze aqcizi gadaxdas eqvemdebareba aqcizuri markebis<br />
SeZenisas.<br />
socialuri gadasaxadis deklarirebis, Sromis anazRaurebis Tanxebisa da dakavebuli gadasaxadis gaangariSebis<br />
da gadaxdili Tanxebis informaciis Sesaxeb yovelTviuri sagadasaxado angariSis wardgenis vada.<br />
kuTvnili socialuri gadasaxadi gadaxdas eqvemdebareba Tanxis gadaxdisTanave. dakavebuli saSemosavlo gadasaxadi<br />
gadaxdas eqvemdebareba Tanxis (mogebis) gadaxdisTanave (gacemisTanave).<br />
sawarmo, organizacia gadaixdis mogebis gadasaxadebis mimdinare gadasaxdelebs.<br />
mewarme, fizikuri piri gadaixdis saSemosavlo da socialuri gadasaxadebis mimdinare gadasaxdelebs.<br />
naxSiroJangze (gazi CO2) bunebrivi resursebiT sargeblobisaTvis mosakreblis gadamxdelebi yovelTviurad gadaixdian<br />
kuTvnil mosakrebels.
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
15 ianvari:<br />
bizneskalendari<br />
dRg-is gadamxdelad registrirebuli pirebi, wadgenen dRg-is wina Tvis (dekembris) deklaracias da ixdian kuTvnil<br />
gadasaxads.<br />
aqcizis gadamxdelebi waradgenen aqcizis Sesaxeb wina Tvis (dekembris) deklaracias da ixdian kuTvnil gadasaxads.<br />
amasTan, aqcizuri markebiT niSandebas daqvemdebarebul aqcizur saqonelze aqcizi gadaxda eqvemdebareba<br />
aqcizuri markebis SeZenisas.<br />
socialuri gadasaxadis deklarirebis, Sromis anazRaurebis Tanxebisa da dakavebuli gadsaxadis gaangariSebis da<br />
gadaxdili Tanxebis informaciis Sesaxeb yovelTviuri sagadasaxado angariSis wardgenis vada.kuTvnili socialuri<br />
gadasaxadi gadaxdas eqvemdebareba Tanxis gadaxdisTanave.dakavebuli saSemosavlo gadasaxadi gadaxdas eqvemdebare<br />
Tanxis (mogebis) gadaxdisTanave (gacemisTanave).<br />
wamaxalisebeli gaTamaSebis, sistemur-eleqtronuli formis TamaSobis, lataris momwyobi (organizatori) pirebi,<br />
waradgenen saTamaSo biznesis gadasaxadis 2006 wlis dekembris Tvis deklaracias da ixdian kuTvnil gadasaxads.<br />
amasTan, kazinos (samorines) magidebis, saTamaSo aparatebis da totalizatoris, bingos, lotos salaros mowyobisas<br />
saTamaSo biznesis mosakrebeli gadaxdas eqvemdebareba saangariSo kvartlis dawyebamde mosakreblis gadaxdis niSnebis<br />
SeZenis gziT.<br />
mineralur wylebze bunebrivi resursebiT sargeblobisaTvis mosakreblis gadamxdelebi sagadasaxado organoSi<br />
waradgenen yovelkvartlur gaangariSebas da gadaixdian gasuli kvartlis kuTvnil mosakrebels.<br />
naxSiroJangze (gazi CO2) bunebrivi resursebis sargeblobisaTvis mosakreblis gadamxdelebi yovelTviurad gadaixdian<br />
kuTvnil mosakrebels.<br />
ianvari<br />
bunebrivi resursebiT (garda naxSiroJangis (gazi CO2) , mineraluri<br />
wylebis, soflis meurneobaSi gamoyenebuli wylis resursebisa)<br />
sargeblobisaTvis mosakreblis gadamxdelebi sagadasaxado organoSi<br />
waradgenen yovelTviur gaangariSebas da gadaixdian kuTvnil<br />
mosakrebels.<br />
30 ianvari:<br />
pirebi, romlebic axdenen gadaxdis wyarosTan gadasaxadis<br />
dakavebas, sagadasaxado organoSi waradgenen informacias 2006 wlis<br />
mixedviT fizikur pirebze gacemuli Tanxebisa da dakavebuli gadasaxadebis<br />
Sesaxeb.<br />
14 Tebervali:<br />
bunebrivi resursebiT (garda naxSiroJangis (gazi CO2) , mineraluri wylebis, soflis meurneobaSi gamoyenebuli<br />
wylis resursebisa) sargeblobisaTvis mosakreblis gadamxdelebi sagadasaxado organoSi waradgenen yovelTviur<br />
gaangariSebas da gadaixdian kuTvnil mosakrebels.<br />
15 Tebervali:<br />
dRg-is gadamxdelad registrirebuli pirebi, waradgenen dRg-is yovelTviur deklaracias da ixdian kuTvnil<br />
gadasaxads.<br />
aqcizis gadamxdelebi waradgenen aqcizis Sesaxeb yovelTviur deklaracias da ixdian kuTvnil gadasaxads. amas-<br />
Tan, aqcizuri markebiT niSandebas daqvemdebarebul aqcizur saqonelze aqcizi gadaxdas eqvemdebareba aqcizuri markebis<br />
SeZenisas.<br />
socialuri gadasaxadis deklarirebis, Sromis anazRaurebis Tanxebisa da dakavebuli gadasaxadis gaangariSebis<br />
da gadaxdili Tanxebis informaciis Sesaxeb yovelTviuri sagadasaxado angariSis wardgenis vada.kuTvnili socialuri<br />
gadasaxadi gadaxdas eqvemdebareba Tanxis gadaxdisTanave.<br />
dakavebuli saSemosavlo gadasaxadi gadaxdas eqvemdebareba<br />
Tanxis (mogebis) gadaxdisTanave (gacemisTanave).<br />
Tebervali<br />
naxSiroJangze (gazi CO2) bunebrivi resursebiT sargeblobisaTvis<br />
mosakreblis gadamxdelebi yovelTviurad gadaixdian<br />
kuTvnil mosakrebels.<br />
25
26<br />
mikrosesxebi<br />
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
bizness, iqneba es damwyebi Tu ukve arsebuli, esaWiroeba kapitali imisaTvis rom ganviTardes. kapitali SesaZloa<br />
iyos rogorc sawarmos SigniT dagrovebuli, aseve garedan moziduli saxsrebi. saxsrebi sawarmom SeiZleba moizidos<br />
mravali saSualebiT, maT Soris yvelaze gavrcelebuli meTodebia: sesxebi, kreditebis aReba momwodeblebisgan,<br />
aqtivebis realizacia, sawarmos mier dagrovili Semosavlebi da sxva.<br />
2000 wlidan saqarTveloSi komerciuli bankebisa da sxva safinaso organizaciebis raodenobam sakmaod iklo,<br />
Tumca amasTan sagrZnoblad gaizarda maT mier gacemuli sesxebis moculoba da maT mier SeTavazebuli mosaxurebebi.<br />
2000 wels arsebuli 32 komerciuli bankidan dRes mxolod 19 bankia darCenili, rac erTis mxriv saqarTvelos<br />
erovnuli bankis mier sabanko licenziis misaRebad 12 milioniani kapitalis gansazRvram ganapiroba. aqve aRsaniSnavia,<br />
rom sabanko seqtoris mier gacemuli sesxebis daaxloebiT 70% ucxour valutaSi gacemul sesxebze modis.<br />
periodi<br />
komerciulibankebisraodenoba<br />
s e s x e b i<br />
erovnul<br />
valutaSi<br />
(aTasi lari)<br />
sesxebi ucxour<br />
valutaSi<br />
(aTasi lari)<br />
12 Tvemde<br />
erovnul<br />
valutaSi gacemul<br />
sesxebze<br />
saprocento<br />
ganakveTebi<br />
12 Tvemde<br />
erovnul<br />
valutaSi gacemul<br />
sesxebze<br />
saprocento<br />
ganakveTebi<br />
12 Tveze meti<br />
vadiT erovnul<br />
valutaSi gacemul<br />
sesxebze<br />
saprocento<br />
ganakveTebi<br />
12 Tveze meti<br />
vadiT erovnul<br />
valutaSi gacemul<br />
sesxebze<br />
saprocento<br />
ganakveTebi<br />
2001 29 89,4 483,0 25 30 17 20<br />
2002 27 96,3 617,5 27 29 13 22<br />
2003 25 95,8 780,1 26 23 19 18<br />
2004 21 138,0 918,0 28 20 21 17<br />
2005 19 409,0 1 420,2 21 22 21 16<br />
2006 17 712,1 2 093,7 20 20 20 16<br />
2007 Ikv 18 766,9 2 354,7 22 21 19 16<br />
2007 IIkv 18 914,7 2 723,2 22 19 19 16<br />
amJamad saqarTveloSi arsebuli baknkebi SesaZlebelia daiyos 3 ZiriTad jgufad:<br />
1.didi bankebis jgufi, romelTa wilad sabanko sistemis mTliani aqtivebis 5%-ze meti modis;<br />
2.saSualo bankebis jgufi, romelTa wilad modis 1-5%;<br />
3.wvrili bankebis jgufi, romelTa wilad modi 15%-ze naklebi.<br />
wlebis ganmavlobaSi saqarTveloSi moqmedi bakebi ZiriTadad upiratesobas aniWebdnen korporatiul da msxvil<br />
klientebs. aRniSnul seqtorze yuradRebis gamaxvileba ar iyo SemTxveviTi. isini mcire da saSualo biznesebTan SedarebiT<br />
naklebi riskis matareblebi iyvenen da flobdnen met likvidul aqtivebs. es damokidebuleba bolo wlebSi<br />
met-naklebad Seicvala, rac gamoiwvia erTis mxriv aseTi klientebis raodenobis Semcirebam da meores mxirv, iseTi<br />
msxvili finansuri organizaciebis gamoCenam bazarze, rogoricaa EBRD, msoflio banki da IFC.<br />
dReisaTvis saqarTveloSi arsebobs finansebis mozidvis mravlferovani saSualebebi, maT Soris sakmad kargad<br />
ganviTarebulia sabanko da mikrosafinanso institutebi. saqarTveloSi arsebuli bankebi momxmarebels sTavazoben<br />
rogorc moklevadian (erT walmde vadiT gacemuli sesxi), aseve grZelvadian sesxebs (weliwadze meti vadiT gacemuli<br />
sesxi).<br />
mTel msoflioSi da maT Soris saqarTveloSic sesxebis gacema xorcieldeba ori kriteriumis gaTvaliswinebiT: 1.<br />
ZiriTadi saSualebebisa da materialuri resursebis arseboba da 2. riskis moculoba. pirveli kriteriumiT gansaz-<br />
Rvra xdeba martivad, resursebi an arsebobs an ara. rac Seexeba riskis dadgenas, es rTuli procesia da ZiriTadaT<br />
iTvaliswinebs ukve arsebuli sesxisa da msesxeblis sakredito da safinanso istoriis Sefasebas. damwyebi biznesis<br />
SemTxvevaSi ar arsebobs aseTi saxis istoria, swored amitom mTels msoflioSi Zalze rTulia sesxis gacema aseTi<br />
tipis biznesze. zemoT aRniSnuli garemoebebidan gamomdinare damwyebi mcire da saSualo biznesisTvis kapitalis<br />
moizidvis ZiriTadaT wyaroebs warmoadgenen megobrebi, naTesavebi, sxvadasxva kompaniebis mflobelebi da sxva. 1<br />
mcire da saSualo zomis sawarmoebze gacemuli sesxebi iyofa mikrosesxebad da saSualo sesxebad. bankebis umravlesoba<br />
orientirebulia mikro sesxebze, romelTa moculoba Seadgens 2 000 dan 50 000 lars, Tumca aRniSnuli<br />
sesxebis meti wili gaicema iuridiul pirebze. sesxiT sargeblobis vadebi umetesad 3-dan 9 Tvemdea da maTi gacema<br />
ZiriTadad xdeba manqana-danadgarebis SesaZenad, sabrunavi saxsrebis Sesavsebad, fiqsirebuli aqtivebis SesaZenad<br />
da sxva.<br />
mcire da saSualo biznesis dafinansebis TvalsazrisiT meore jgufs warmoadgens 50 000-dan 100 000 laramde<br />
moculobis sesxebi. aRniSnul sesxebze bankis saprocento ganakveTi damokidebulia sawarmos saqmianobis saxeze.<br />
iuridiuli pirebze gacemul mcire sesxebze bankebi iTxoven sxvadasxva saxis uzrunvelyofebs, romlebic SesaZloa<br />
iyos : kompaniis kuTvnili qoneba, manqana-danadgarebi, kompaniis damfuZneblis an menejeris piradi qoneba da aseve<br />
mesame piris finansuri garantiebi. rac Seexeba saSualo da msxvil sesxebs, am sesxebis miznobriobidan gamomdinare<br />
uzrunvelyofa moicavs kompaniis uZrav qonebas da sxva ZiriTad saSualebebs, kompaniis likvidur saqonels da materialur<br />
marags da aseve mesame pirTa finansur garantebs.<br />
1 wyaro: saqarTvelos saxelmwifo statistikis departamenti da saqarTvelos erovnuli bankebi.<br />
mikrosesxebi
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
saqarTveloSi, rogorc agraruli potencialis mqone qveyanaSi, mewarmeebis didi raodenoba saqmianobas eweva<br />
agrarul seqtorSi da damatebiTi wyaroebis mozidva maTTvis sakmaod garTulebulia, rac saboloo jamSi xels uSlis<br />
aRniSnuli seqtoris ganviTarebas. bankebisa da mikrosafinanso kompaniebis umravlesoba Tavs ikavebs soflis meurneobis<br />
sferoSi sesxebis gacemisgan, rac ZiriTadaT ganpirobebulia aRniSnul seqtorSi maRali riskis arsebobiT.<br />
miuxedavad arsebuli dabrkolebebisa, qveyanaSi arsebobs saSualebebi, romliTac agrobiznesiT dakavebul pirebs<br />
SeuZliaT damatebiTi resursebis mozidva.<br />
bolo sami wlis maCveneblebis mixedviT komerciuli bankebis mTlian sakredito portfelSi, romelic bankebis<br />
saprocento Semosavlebis miRebis wyaroa, gacemuli mTliani sesxebis 53% anu 3 057 317 aTasi lari vaWrobaze gacemul<br />
sesxebze modis, wilobrivad meore adgilzea mrewvelobaze gacemuli sesxebi _ 1 065 466 aTasi lari anu 18%,<br />
mesame adgili ukavia mSeneblobaze gacemul sesxebs _ 438 844 aTasi lari anu 75 da mxolod 1% anu 56 425 aTasi<br />
lari modis soflis-meurneobaze gacemuli sesxebis wilad (aRniSnuli informacia moicavs 2005 _ 2007 wlis anvari<br />
agvistos monacembs).<br />
am monacemebidan naTlad Cans ekonomikis realuri seqtoris dakreditebis arasaxarbielo mgdomareoba. marTalia,<br />
vaWrobaSi dasaqmebulia mcire da saSualo biznesis didi nawili, magram aqve unda aRiniSnos, rom vaWrobaze gacemuli<br />
sesxebis umravlesoba ZiriTadad mza prduqciis realizacias ukavSirdeba (rogorc wesi importul saqonels), xolo<br />
iseT dargebs romelic SesaZloa saqarTvelosTvis ufro prioritetuls seqtors warmoadgendes, magaliTad soflis<br />
meurneoba masze sesxebis mxolod 1% modis, Tumca am seqtorSi dasaqmebulia mosaxleobis daaxloebiT 2/3.<br />
komerciuli bankebis mier gacemuli sesxebi dargebis mixedviT<br />
(aTasi lari) 2<br />
1 400 000<br />
1 200 000<br />
1 000 000<br />
800 000<br />
600 000<br />
400 000<br />
200 000<br />
0<br />
სოფლის<br />
მეურნეობა<br />
მრეწველობა<br />
მშენებლობა<br />
ვაჭრობა<br />
სასტუმროები<br />
და<br />
რესტორნები<br />
2005 წელი 2006 წელი 2007 წელი (იანვარი - აგვისტო)<br />
soflis meurneobaSi dafinansebis ZiriTad wyaros mainc bankebi da mikrosafinanso organizaciebi warmoadgenen.<br />
dReisaTvis arsebuli komerciuli bankebidan mxolod eqvsi maTgani da ori mikrosafinanso organizacia gascems<br />
sesxs agrobiznesis ganviTarebisTvis. gansxvavebulia TiToeuli bankisTvis sesxis miRebisTvis dasakmayofilebeli<br />
da sesxis gacemis pirobebi.<br />
komerciuli bankebis mier gasacemi agro sesxis moculoba meryeobs 50 aSS dolaridar _ 300 000 aSS dolaramde,<br />
Tumca zogierTi banks sasoflo-sameurneo saqmianobis TiToeuli tipisTvis specialurad SemuSavebuli aqvs individualuri<br />
finansuri produqtebi, romlebic iTvliswinebs vadianobas, sezonur Semosavlebsa da regionis sfecifikas.<br />
aseve gansxvavebulia sesxis gacemis vadac da igi meryeobs 1 Tvidan 10 wlamde da vadis Sesabamisad icvleba<br />
sesxis saprocento ganakveTi romelic iwyeba 15 %-dan.<br />
bankebis mixedviT aseve gansxvavebulia dasafinansebeli saqmianobis saxeebi, Tumca arsebobs gamonaklisebic.<br />
magaliTad erT-erTi bankisTvis dafinansebis nebadarTuli saqmianobebia: agrodamuSaveba, dakalibreba, SefuTva<br />
da daxariseba, sasoflo-sameurneo warmoebisTvis aucilebeli masalebis warmoeba da sxva, garda im saqmianobebisa,<br />
romelsac SesaZloa raime uaryofiTi zegavlena hqondes garemoze.<br />
zogierTi bankis maT mier gacemul sesxze adgenen jarimebsa da saSeRavTo periodebs. jarima vrceldeba yovel<br />
vadagadacilebul dReze vadagadacilebuli Tanxis 0.5%-is odenobiT, xolo rac Seexeba saSeRavaTo periods igi<br />
SesaZloa iyos 3-dan 6 Tvemde. magaliTad Tu bankma romelime mewarmes dauwesa 6 Tviani SeRavaTiani grafiki es<br />
imas niSnavs, rom mewarme 6 Tvis ganmavlobaSi gadaixdis mxolod bankis procents, xolo mosavlis aRebis Semdgom<br />
ki moxdeba ZiriTadi kapitalis dafarva.<br />
agro sesxis misaRebad mewarmem an fizikurma pirma unda Seavsos specialuri sakredito ganacxadi, romelsac Tan<br />
unda daerTos piradobis mowmobis qsero asli, xolo giravnobis arsebobis SemTavevaSi amonaweri sajaro reesatridan.<br />
zogi komerciuli banki giravnobas iTxovs mxolod 10 000 larze meti moculobis sesxis gacemaze. mas Semdeg rac<br />
mewrme srulad Seavsebs sakredito ganacxads, Semdeg bankis warmoamadgenlis mier xdeba sawarmos adgilze Semowmeba<br />
da yovelive amis Semdgom ki sesxis gacema. rac Seexeba sesxis gacemis vadebs, vinaidan bankebis mier aRniSnuli<br />
segmenti jer kidev aTvisebis procesSia, ar arsebobs mkacrad dadgenili vadebi da igi meryeobs 1-dan 5 dRemde.<br />
2 wyaro: saqarTvelos saxelmwifo statistikis departamenti da saqarTvelos erovnuli bankebi.<br />
სხვა<br />
mikrosesxebi<br />
27
28<br />
`t e s t i<br />
SegiZliaT Tu ara<br />
gadawyvetilebis miReba<br />
1. SgiZliaT Tu ara Zvel samuSao adgilze,<br />
sruliad axal wesebTan, muSaobis axal stilTan<br />
Segueba?<br />
diax<br />
ara<br />
2. advilad eCveviT axal koleqtivs?<br />
diax<br />
ara<br />
3. SegiZliaT Tu ara saxalxod gamoTqvaT Tqveni<br />
azri, imis miuxedavad, rom iciT igi ewinaaRmdegeba<br />
xelmZRvanelis Sexedulebebs?<br />
diax<br />
ara<br />
4. Tu ki sxva dawesebulebaSi ufro maRal xelfass<br />
SemogTavazeben, daTanxmdebiT samuSaod iq<br />
gadasvlaze?<br />
diax<br />
ara<br />
5. SegiZliaT Tu ara daSvebul SecdomaSi uaryoT<br />
Tqveni danaSauli da moZebnoT gasamarTlebeli<br />
mizezi?<br />
diax<br />
ara<br />
6. raimeze uaris Tqmis SemTxvevaSi iZleviT<br />
Tu ara WeSmarit axsna-ganmartebas `Semarbilebeli~<br />
mizezebisa da garemoebebis gareSe?<br />
diax<br />
ara<br />
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
7. seriozuli diskusiidan gamomdinare Segi-<br />
ZliaT Tu ara SeicvaloT Sexeduleba raime sakiTx-<br />
Tan dakavSirebiT?<br />
diax<br />
ara<br />
8. Tqven kiTxulobT vinmes namuSevars (valdebulebis<br />
an ubralo Txovnis gamo), Camoyalibebuli<br />
azri sworia, Tumca Tqven fiqrobT, rom Tqven sxvanairad<br />
CamoayalibebdiT mas. datovebT yvelafers<br />
ise, rogorc aris, Tu daiJinebT yvelaferi Tqveneburad<br />
Secvalon?<br />
diax<br />
ara<br />
9. maRaziaSi mogewonaT nivTi, romelic mocemul<br />
momentSi arc Tu ise gWirdebaT, iyidiT Tu ara<br />
mas?<br />
diax<br />
ara<br />
10. momxibvleli adamianis gamo SeiZleba Tu<br />
ara SeicvaloT raimeze Sexeduleba?<br />
diax<br />
ara<br />
11. adrianad gegmavT Tqvens Svebulebas?<br />
diax<br />
ara<br />
12. yovelTvis asrulebT danapirebs?<br />
pasuxebi<br />
diax<br />
ara<br />
kiTxva #<br />
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12<br />
diax 3 4 3 2 0 3 2 2 0 0 1 2<br />
ara 0 0 0 0 4 0 0 0 2 3 0 0
testis Sedegebi:<br />
9 qula: Tqven gadauwyveteli adamiani xarT, yvelafers<br />
zedmetad didxans `woniT~, Tu ki SesaZlebelia<br />
gadawyvetilebis miReba sxvas gadaabaroT<br />
amoisunTqvaT xolme. sanam raimes gadawyvetT<br />
xSirad ekiTxebiT sxvebs azrs da xSirad iRebT sanaxevro<br />
gadawyvetilebebs. Sekrebebze Cumad yofnas<br />
amjobinebT, Tumca kulvarebSi ikrebT gambedaobas<br />
da mWermetyvelebasac iwyebT. TqvenTan<br />
muSaoba Znelia. ganaTlebis, erudirebulobisa da<br />
gamocdilebis miuxedavad, Tqveni xasiaTi aqveiTebs<br />
Tqveni `sargeblianobis koeficients~. Tqvenze<br />
dayrdnoba Znelia, radgan SeiZleba adamianebs imedebi<br />
gaucruoT. ra Tqma unda xasiaTis gamocvla<br />
Znelia, magram SesaZlebeli.<br />
19-28 qula: Tqven sakmaod advilad iRebT gadawyvetilebas,<br />
Tqveni logika da gamocdileba gexmarebaT<br />
umetes SemTxvevaSi swori gadawyvetileba miiRoT.<br />
sakuTari Tavis imedi gaqvT, iTvaliswinebT<br />
sxvebis azrsac, Tumca arcTu ise xSirad mimar-<br />
TavT maT rCevisaTvis. miRebul gadawyvetilebas<br />
bolomde icavT, magram Tu ki dadasturdeba maTi<br />
mcdaroba, aRar agrZelebT Rirsebis dacvas. es yvelaferi<br />
kargia, magram SeecadeT yovelTvis iyoT<br />
obieqturi, nu TvliT sircxvilad im sakiTxebTan<br />
dakavSirebiT konsultaciebs, romelSic arakompetenturi<br />
xarT.<br />
10-18 qula: Tqven sakmaod frTxili xarT gadawyvetilebis<br />
miRebisas, Tumca roca swrafi moqmedebaa<br />
saWiro ar nebdebiT. yoymanobT maSin, roca<br />
dro gaqvT. aseT dros mogeZalebaT xolme eWvi<br />
da survili giCndebaT yvelaferi gadasinjoT da<br />
SeaTanxmoT xelmZRvanelobasTan, miuxedavad imisa,<br />
rom gadawyvetileba Tqvens doneze unda iqnes<br />
miRebuli. Tqvens gamocdilebas daeyrdeniT, is<br />
gikarnaxebT rogor unda moiqceT, bolos da bolos<br />
Tqvens daqvemdebarebul pirebsac hkiTxeT azri.<br />
29 da meti: TqvenTvis ucnobia cneba `gaduwyveteloba~,<br />
Tqven sakuTar Tavs yvela aspeqtSi kompetenturad<br />
TvliT, amitom saWirod ar migaCniaT dainteresdeT<br />
vinmes mosazrebiT. erTmmarTveloba<br />
gesmiT, rogorc gadawyvetilebis erTpirovnulad<br />
miReba. am sakiTxTan dakavSirebiT SekiTxvebi<br />
gaRizianebT da amas arc malavT. Tqven mogwonT,<br />
roca Zalauflebisa da gadawyvetilebis miRebis<br />
unaris mqoned mogixsenieben. imisaTvis, rom gaamarTloT<br />
aseTi Sexeduleba, zogjer uaryofT sxvebis<br />
Wkvianur azrebsac ki. Secdomebs mZafrad<br />
ganicdiT, gjeraT, rom maTSi sxva aris damnaSave.<br />
yvela sakuTari Sexedulebis `ucodvelobis~ rwmena<br />
seriozuli naklia. Tqveni aseTi xasiaTi da<br />
muSaobis stili Trgunavs Tqvens daqvemdebarebul<br />
pirebs da ukargavs iniciativas, damoukideblobisaken<br />
swrafvas. yovelive es xels uSlis muSaobis<br />
process da zians ayenebs koleqtivis fsiqologiur<br />
klimats. Tqven saswrafod unda SeicvaloT muSaobis<br />
stili.
30<br />
Tavisuflebis indeqsi<br />
ekonomikuri Tavisuflebis indeqsiT<br />
saqarTvelo 35-e adgilzea msoflioSi<br />
The Wall Street Journal da The Heritage Foundation mier<br />
Catarebuli kvlevis Sedegad saqarTvelo msofliSi<br />
ekonomikuri Tavisuflebis indeqsiT 35 adgilze gan-<br />
Tavsda. evropis 41 qyevnidan saqarTvelo 20 adgilzea<br />
rac saSualo Sedegia. wina welTan SedarebiT saqarTvelos<br />
reitingi 3.9 procentiT gaizarda, rac nawilobriv<br />
gamoiwvia meTodurma cvlilebebma da ZiriTadad Sromis<br />
Tavisuflebis kriteriumis gazrdam.<br />
ekonomikuri Tavisuflebis indeqsis aTi maCvenebeli<br />
saqarTveloSi:<br />
biznesis Tavisufleba 78.9 %<br />
CvenTan biznesis dawyebisTvis saSualod saWiroa 16<br />
dRe, rac msoflio saSualo maCvenebelze (48 dRe) samjer<br />
naklebia. mocemuli upiratesoba xels uwyobs samuSao adgilebis<br />
Seqmnas. biznesis dawyebis, funqcionirebisa da<br />
daxurvis Tavisufleba saTanadod aris daculi sakanonmdeblo<br />
garemoTi.<br />
vaWrobis Tavisufleba 61.8 %<br />
savaWro reJimebs libaralizaciis miuxedavad, soflis<br />
meurneobis sufsidireba da uunaro sabaJo sistema, ganapirobebs<br />
savaWro fasis zrdas.<br />
fiskaluri damoukidebloba 94.2 %<br />
saqarTvelos aqvs dabali sagadasaxado ganakveTebi.<br />
yvelaze didi gadasaxadia 12 procenti fizikuri pirebisTvis,<br />
xolo iuridiuli pirebisTvis 20 procenti. sagadasaxado<br />
Semosavali gasuli wlis SedegebiT mSp-s 18.2<br />
% Seadgens.<br />
reitingi<br />
saerTo procenti<br />
biznesis<br />
Tavisufleba<br />
vaWrobis<br />
Tavisufleba<br />
fiskaluri<br />
daoukidebloba<br />
GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />
mTavrobisgan damoukidebloba 91.3%<br />
2006 wlis monacemebiT samTavrobo xarjebi mSp-s 19.1<br />
%-is, xolo samTavrobo Semosavlebi 0.7 %-is tolia.<br />
monetaruli damoukidebloba 77.9%<br />
saqarTveloSi 2003-2005 wlebTan SedarebiT inflaciis<br />
done gaizarda. mocemuli Sefaseba arastabiluri fasebiT<br />
aris gamowveuli. faswarmoqmna xdeba sabazro pirobebSi<br />
Tumca saxelmwifos SeuZlia kontoli daawesos<br />
fasebze mis sakuTrebaSi arsebuli biznesebis meSveobiT.<br />
mTavroba aseve axdens soflis meurneobis sufsidirebas.<br />
Sesabamisad 5 % akldeba monetaruli damoukideblobis<br />
maCvenebels.<br />
investirebis Tavisufleba 60.0 %<br />
saqrTvelom ganaxorciela struqturuli reforma sainvesticio<br />
garemos gaumjobesebisTvis. ucxoel investorebs<br />
ar aqvT aranairi SezRudva investirebisas adgilobrv<br />
kompaniebSi, aqciebSi, obligaciebSi an sxva saxis<br />
sakuTrebaSi. rogorc adgilobriv ise ucxoel investors<br />
SeuZlia miiRos licenzia erTi sarkmlis principiT 24<br />
saaTSi. investorebs Tavisuflad SeuZliad monawileoba<br />
miiRon privatizaciis procesSi.<br />
sasamarTlo sistemis araefeqturoba<br />
da korufcia aris mTavari<br />
winaaRmdegoba ucxoeli investorebisaTvis.<br />
sakuTrebis ufleba 30.0%<br />
miuxedavad saxelmwifos<br />
mcdelobisa gazardos samar-<br />
Tlianobis done, sasamarTlos<br />
korumpirebuloba isev rCeba<br />
mniSvnelovnad problemad. antikorufciuli<br />
programis farglebSi<br />
daWeril iqna mravali<br />
saxelmwifo moxele da<br />
biurokrati<br />
korufciisgan damoukidebloba<br />
23.0%<br />
2005 wlis monacemebiT saqarTvelom am indeqsis mixedviT<br />
(Transparency International’s Corruption Perceptions Index<br />
) 158 qveynidan 130-e adgili daikava.<br />
Sromis damoukidebloba 99.9 %<br />
Sromis bazari funqcionirebs maRalefeqturi regulirebis<br />
meTodebiT, rac zrdis mwarmoeblurobasa da<br />
dakavebulobis dones. wesebi romliTac SeiZleba samuSao<br />
saaTebis gazrda an SeTanxmeba aris Zalian moqnili.<br />
saqarTvelo aris lideri Sromis Tavisuflebis kuTxiT.<br />
mTavrobisgan<br />
damoukidebloba<br />
saqarTvelo 35 68,7 78,9 61,8 94,2 91,3 77,9 60 70 30 23 99,9<br />
somxeTi 32 69,4 84,5 75,6 93,1 91,6 79,7 60 70 30 29 80,9<br />
TurqeTi 83 59,3 67,4 76,0 79,4 69,9 70,2 50 50 50 35 45,4<br />
azerbaijani 107 55,4 58 67,6 87,2 86,6 76,8 30 30 30 22 65,4<br />
ruseTi 120 54 66,6 62,6 86,3 71,6 62,8 30 40 30 24 66,2<br />
avstria 25 71,3 79,8 76,6 66,9 40,5 85,7 70 70 90 87 46,8<br />
monetaruli<br />
damoukidebloba<br />
investirebis<br />
damoukidebloba<br />
finansuri<br />
damoukidebloba<br />
sakuTrebis ufleba<br />
korufciisgan<br />
damoukidebloba<br />
Sromis<br />
damoukidebloba
Sps `avtomeqanikuri qarxana~ aRWurvilia<br />
msxvili komleqsuri simZlareebiT,<br />
romelTa gamoyenebiT SesaZlebelia<br />
damzaddes manqanaTmSeneblobis profilis<br />
sxvadasxva detalebis nomenklatura.<br />
qarxanas gaaCnia unikaluri<br />
Carx-danadgarebi, romelTa analogi<br />
aramarto saqarTveloSi aramed kavkasiaSic<br />
ar gvxvdeba, maTi gamoyenebiT<br />
SesaZlebelia damuSavdes didi<br />
gabaritebis mqone detalebi. qarxnis<br />
potencialma, teqnikurma bazam da personalis<br />
kvalifikaciam saSualeba<br />
mogvca dagvemyarebina biznes partnioruli<br />
urTierToba iseT cnobil<br />
evropul kompaniebTan rogorebic<br />
arian : Sveduri -”SKF” , germanuli-<br />
“Claas”, italiuri “Fantuci” da “Firi”.<br />
garda amisa mWidro biznes kavSirebi<br />
gvaqvs wamyvan qarTul kompaniebTan:<br />
saqarTvelos rkinigza, saq.cementi<br />
(Heidelberg Cement - Georgia), mompovebeli<br />
maRaroebi, hesebi da sxva.<br />
sawarmos potenciali xasiaTdeba Semdegnairad:<br />
1. metalurgiuli saamqro<br />
ruxi Tujis detalebis Camosxma<br />
woniT 0,5-8000 kg.<br />
foladis detalebis Camosxma,<br />
woniT 0,5-5000 kg.<br />
zemtkice Tujis Camosxma germanuli<br />
“GIZAG”-is tipis avtomatur<br />
xazze woniT 0,5-250 kg.<br />
2. mcire meqanikuri, Termuli<br />
da liTondafarvis saamqro<br />
am warmoebaSi arsebuli universaluri<br />
Carx-danadgarebis teqnikuri mdgomareoba<br />
saSualebas iZleva damzaddes<br />
maRali sizustis manqanaTmSeneblobis<br />
profilis detalebi, SemTxvevaSi<br />
CautardeT maT Termuli damuSaveba<br />
(cementacia, wrToba, moSveba),<br />
quTaisis avtomeqanikuri qarxana<br />
Kutaisi AutoMechanical Plant<br />
maRali sixSiris deniT wrToba (ТВЧ),<br />
da antikoroziuli dafarva galvanuri<br />
dafarvis xazebis gamoyenebiT.<br />
3. sawnexe saamqro<br />
SesaZlebelia furclovani masalisagan<br />
sisqiT 0,5 _ 10 mm. detalebis<br />
civad datvifrva, risTvisac saamqro<br />
aRWurvilia meqanikuri, erTmagi da<br />
ormagi qmedebis wnexebiT, simZlavriT<br />
25-2500 t, magidis maqsimaluri<br />
gabaritebiT 2800X4000 mm, Ggermanuli<br />
warmoebis “ERFURT”-is wnexebis<br />
gamoyenebiT. namzadebis daWrisaTvis<br />
gamoiyeneba wnex-makratlebi. amave<br />
saamqroSi organizebulia SeduRebis<br />
procesebi, rogorc wertilovani, ise<br />
eleqtrorkaluri da airovani me-<br />
TodebiT SeduRebisaTvis.<br />
4. saiaraRo saamqro<br />
am saamqroSi, maRali sizustis<br />
programuli marTvis Carxebis gamoyenebiT<br />
mzaddeba sxvadasxva saxis<br />
teqnologiuri aRWurviloba, rogoricaa:<br />
cxeli da civi tvifrebi; wnexformebi;<br />
liTonisa da xis modelebi;<br />
mWreli da mzomi iaraRebi.<br />
5. mZime meqanikuri saamqro<br />
saamqro aRWurvilia, unikaluri<br />
did gabaritiani CarxebiT: (saxarato,<br />
karuseluri, grZiv safrezo,<br />
SigsaCarxi, kbilsaWreli da sxva).<br />
romelzec SesaZlebelia damzaddes<br />
detalebi romelTa:<br />
maqsimaluri diametria -3000 mm,<br />
maqsimaluri sigrZe -12000 mm, maqsimaluri<br />
wona -20 t.<br />
6. samWedlo saamqro<br />
maRali simZlavris (10 tonamde)<br />
uroebis da wnexebis (2500 t) gamoyenebiT<br />
warmoebs sxvadasxva zomis detalebis<br />
cxlad datvifrva, sawarmos<br />
saiaraRo saamqroSi damzadebuli cxeli<br />
tvifrebis gamoyenebiT, woniT<br />
70 kg-mde.<br />
7. naxSirorJangis saamqro<br />
am saamqroSi Tanamedrove teqnologiuri<br />
xazis gamoyenebiT xdeba maRali<br />
xarisxis naxSirorJangis miReba,<br />
rogorc kvebis aseve mZime mrewvelobisaTvis.<br />
8. centraluri da mzomelobiTi<br />
laboratoria<br />
mzomelobiT laboratoriebSi warmoebs<br />
saiaraRo saamqroSi damzadebuli<br />
mWreli da mzomi iaraRebis<br />
kontroli, aseve axali nimuSebis universaluri<br />
Semowmeba.Aam mizniT laboratoria<br />
aRWurvilia, ucxouri cifruli<br />
da eleqtruli sazomi xelsawyoebiT<br />
da danadgarebiT. centralur laboratoriaSi<br />
warmoebs liTonuri masalebis<br />
da metalurgiuli warmoebis<br />
`mowmeebis~ qimiuri Semadgenlobis<br />
da meqanikuri Tvisebebis dadgena.<br />
quTaisis ofisis misamarTi Tbilisis ofisis misamarTi<br />
tel: +995 331 75520 tel: +995 332 210279<br />
tel/faqsi: +995 331 93556 tel/faqsi: +995 331 210280<br />
el.fosta: info@kamp.ge el.fosta: kamp@gig.ge
EISSN 1987 5576