03.06.2013 Views

saerTaSoriso kerZo mewarmeobis centri

saerTaSoriso kerZo mewarmeobis centri

saerTaSoriso kerZo mewarmeobis centri

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

iznessakonsultacio qseli saqarTvelo<br />

`biznessakonsultacio qseli _ saqarTvelo~ BCNG _ Tqveni biznesis warmatebisTvis.<br />

ras fiqrobT, rogor iqmneba warmatebis formula da raSi mdgomareobs qarTul bazarze damkvidrebis<br />

saidumlo? rogor movaxdinoT biznes garemoSi swori orientiri? am da sxva aqtualur<br />

sakiTxebis gadaWraSi Tqven BCNG-is kvalificiur konsultantTa jgufi dagexmarebaT.<br />

BCNG-i momsaxureobebis ZiriTadi mimarTulebebia: bizneskonsaltingi, treningebi da marketinguli<br />

kvlevebi.<br />

biznesmenebs da nebismier dainteresebul msurvelebs SesaZlebloba eZlevaT miiRon konsultaciebi<br />

Semdegi mimarTulebiT sagadasaxado da sabaJo sakiTxebi, marketinguli dagegmva, buRaltruli<br />

aRricxva, biznesis dagegmva da marTva, sawarmoTa registracia, biznespartniorebis moZieba<br />

da sxva.<br />

BCNG _axorcielebs, rogorc individualur aseve korporatiul momsaxureobas. iTanamSromleT<br />

CvenTan da Cven viqnebiiT Tqveni biznesis warmatebis sawindari.


GEORGIAN BUSINESS TODAY redaqtorisgan<br />

Zvirfaso mkiTxvelebo!<br />

warmogidgenT Jurnal Georgian Business Today - is pirvel nomers,<br />

romlis mTavari mizania biznesis aqtualuri Temebis ganxilva, siaxleebis<br />

gacnoba, wamyvani biznesmenebis mosazrebebis gaziareba, sxvadasxva qveynebSi<br />

ganxorcielebuli analogiebis moZieba da damwyebi biznesmenebisTvis praqtikuli<br />

rCevebis SeTavazeba.<br />

wamyvani kompaniebis warmomadgenlebTan aqtiuri TanamSromlobiT Cven<br />

droulad vupasuxebT kiTxvas _ rogoria qarTuli biznesi dRes? Cveni<br />

pasuxebi nebismier dainteresebul msurvels, biznesgaremoSi swori orientiris<br />

gansazRvraSi daexmareba. Georgian Business Today gaZlevT<br />

SesaZleblobas, saukeTeso rakursiT warmoaCinoT Tqveni kompania.<br />

biznesklimatis gaumjobesebaSi umTavresia, arsebuli situaciis adekvaturad<br />

Sefaseba, Cveni gundis ZiriTad motivacias swored am winapirobis Sesruleba<br />

warmoadgens.<br />

Jurnalis ZiriTadi auditoria wamyvani biznesmenemenebiT, aseve biznes<br />

sakiTxebSi sxvadasxva mimarTulebiT CarTuli samTavrobo da arasamTavrobo<br />

seqtoris warmomadgenlebiT ganisazRvreba.<br />

Jurnali Georgian Business Today mzaddeba saqarTvelos axalgazrda<br />

ekonomistTa asociaciis mier, `<strong>saerTaSoriso</strong> <strong>kerZo</strong> <strong>mewarmeobis</strong> <strong>centri</strong>~<br />

_ CIPE-is finansuri mxardaWeriT. Jurnali gamodis sam TveSi erTxel<br />

da vrceldeba ufasod.<br />

dodo WumburiZe<br />

UDC (uak) 338.22(47922)<br />

a - 37<br />

3


4<br />

redaqtori:<br />

dodo WumburiZe<br />

saredaqcio jgufi:<br />

ana qaTamiZe<br />

oliko zedelaSvili<br />

mari nanitaSvili<br />

nata kuxaleiSvili<br />

daTo merabiSvili<br />

ana oxanaSvili<br />

dizaini:<br />

naTia zedelaSvili<br />

foto:<br />

laSa RuRuniSvili<br />

irakli RuRuniSvili<br />

gia WumburiZe<br />

redaqtorebi:<br />

qeTi facacia<br />

eka maxaraZe<br />

daibeWda Sps. `sezani~-Si<br />

20<br />

qarTveli turistebis umravlesobas<br />

Semodgomis miwuruls zafxulis nostalgia<br />

SemoawvebaT da Tbil qveyne_<br />

bisken miuwevT guli.<br />

sarCevi<br />

5<br />

6<br />

7<br />

8<br />

10<br />

```~<strong>saerTaSoriso</strong> <strong>kerZo</strong><br />

<strong>mewarmeobis</strong> <strong>centri</strong>~<br />

_ CIPE<br />

```qarTuli biznesis<br />

TvaliT<br />

xval iqneb puric<br />

gaiafdes<br />

reklama mokvda?<br />

zemoqmedebis<br />

pozitiuri xerxebi<br />

saqarTvelos<br />

11 axalgazrda<br />

ekonomistTa asociacia<br />

12<br />

13<br />

14<br />

privatizacia<br />

sagadasaxado<br />

kodeqsis cvlilebebi<br />

sawarmoTa<br />

registracia<br />

qarTuli brendebis<br />

16 warmatebuli biznesi<br />

_ saintereso istoriebi<br />

17<br />

18<br />

19<br />

me var pretenziuli<br />

momxmarebeli<br />

efeqturi PR biznesSi<br />

biznessiaxleebi<br />

GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

7<br />

`puris fasis 10-15 TeTriT gaZvirebis<br />

miuxedavad, purze moTxovna ufro<br />

gaizarda. amis mizezi ki isaa, rom purma<br />

wonaSi daiklo.~<br />

20<br />

22<br />

24<br />

26<br />

28<br />

30<br />

egvipteSi dasvenebis<br />

msurvelebo,<br />

gaaqtiurdiT!<br />

qarTuli vazis<br />

jiSebi<br />

bizneskalendari<br />

mikrosesxebi<br />

testi: SegiZlia Tu<br />

ara gadawyvetilebis<br />

miReba<br />

Tavisuflebis indeqsi<br />

17<br />

ras elodeba nebismieri momxamrebeli<br />

super an hipermarketSi<br />

stumrobisas


GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

`<strong>saerTaSoriso</strong> <strong>kerZo</strong> <strong>mewarmeobis</strong> <strong>centri</strong>~ _ CIPE<br />

`<strong>saerTaSoriso</strong> <strong>kerZo</strong> <strong>mewarmeobis</strong> <strong>centri</strong>~ _ CIPE amerikis SeerTebuli Statebis savaWro<br />

palatisa da aSS-s demokratiis erovnuli mxardaWeris organizaciis arakomerciuli wevria.<br />

CIPE amerikis SeerTebuli Statebis savaWro palatis mier 1983 wels dafuZnda. CIPEs<br />

mxardaWerili aqvs 1000-ze meti proeqti, maT Soris, 100-mde iniciativa _ ganviTarebad<br />

qveyanaSi. CIPE-i iTvaliswinebs <strong>kerZo</strong> seqtoris CarTulobas saxelmwifo politikis<br />

xelSewobasa da institucionalur reformebSi,<br />

aseve saxelmwofo mmarTvelobis gaumjobesebasa<br />

da sabazro sawyisebze dafuZnebuli demokratiuli<br />

sistemis mSeneblobas.<br />

CIPE-is misia _ msoflios masStabiT<br />

demokratiis gaZliereba <strong>kerZo</strong> <strong>mewarmeobis</strong>a da<br />

sabazro reformebis xelSewyobis gziT.<br />

CIPE-is amocanebi:<br />

legaluri da institucionaluri struqturis ganviTarebis xelSewyoba, romelic aucile-<br />

belia Ria sabazro sazogadoebis formirebisa da SenarCunebisaTvis;<br />

CIPE<br />

demokratiul procesebSi biznesis CarTulobis gazrda;<br />

<strong>kerZo</strong> moxaliseobrivi biznesorganizaciebis da asociaciebis damoukideblobis<br />

xelSewyoba;<br />

iseTi programebis xelSewyoba, romelic uzrunvelyofs biznesis Sesaxeb codnis amaRlebasa<br />

da <strong>kerZo</strong> seqtoris samewarmeobrivi kulturis gaZlierebas;<br />

mxardaWeris gazrda uflebebis, Tavisuflebis da valdebulebis Sesaxeb, romelic<br />

ganuyofelia demokratiuli <strong>kerZo</strong> <strong>mewarmeobis</strong> sistemisaTvis;<br />

biznessazogadoebisaTvis informaciaze xelmisawvdomobis gazrda, romelic aucilebelia<br />

gadawyvetilebebis misaRebad.<br />

CIPE muSaobs oTxi principuli kuTxiT, romelic moicavs biznessazogadoebis daxmarebas<br />

gaxdnen sabazro reformebisa da demokratiuli mmarTvelobis wamyvani xelSemwyobebi.<br />

CIPE TanamSromlobs biznes asociaciebTan da sxva <strong>kerZo</strong> seqtoris organizaciebTan iseT<br />

qveynebSi, sadac aris progresis saWiroeba da reformebis SesaZlebloba.<br />

2007 wlis seqtembridan saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociacia CIPE-is partnioria.<br />

TanamSromlobis farglebSi saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociacia axorcielebs<br />

proeqts `biznesgaremos gaumjobeseba saqarTveloSi~.<br />

5


6<br />

`qarTuli biznesis TvaliT<br />

qarTuli biznesis TvaliT<br />

GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

saqarTveloSi TiTqos yvela ekonomikuri aqsioma Teoriad iqceva. is meTodebi da midgomebi rac evropasa Tu amerikaSi Zlieria<br />

da efeqtiani, saqarTveloSi ukureaqcia aqvs xolme. rodesac qarTuli biznesis (ar aqvs mniSvneloba, didi zomisaa kompania Tu<br />

patara) operirebas vafasebT da vaanalizebT, Cans, rom aucilebelia kompaniis marTvisa Tu marketinguli meTodologia saerTa-<br />

Soriso standartebis gadaxedva da qarTuli versiebis SemuSaveba.<br />

saqarTvelos axalgarzda ekonomistTa asociacia axalia iniciativis farglebSi, romelsac mxars uWers <strong>mewarmeobis</strong> saerTa-<br />

Soriso <strong>centri</strong>, ikvlevs biznes garemos. aRniSnuli kvlevis pirvel etapze Catarda 3 fokusjgufi, romlis mizanic iyo Semdgomi<br />

analizis mimarTulebebis dadgena da im ZiriTadi xedvebisa da sakiTxebis identificireba, romelic qarTuli biznesisaTvis<br />

yvelaze aqtualuria.<br />

aravisTvis siaxles ar warmadgens, rom qveyanaSi moqmedi kanonmdebloba is pirveli indikatoria, romlic gansazRvravs bisznesgaremos<br />

mimzidvelobas. bunebrivia, sagadasaxado kodeqsi yvelaze aqtualuri kanonia, romlic uklebliv yvela tipisa da zomis<br />

bizness exeba. unda aRiniSnos, rom mcire zomis sawarmoebisaTvis sagadasaxado kanonmdeblobaSi yvelaze mZime tvirTs jarimebisa<br />

da sanqciebis moculoba warmoadgens. xolo saSualo da msxvili kompaniebisaTvis yvelaze didi problema kanonis xSiri cvlilebebi<br />

da rigi orazrovani Canawerebia.<br />

axalma sabaJo kodeqsma, erTi SexedviT, gaamartiva procedurebi da ganakveTebic Semcirda, Tumca mravladaa iseTi sakiTxebi,<br />

romlebic bolomde da naTlad araa daregulirebuli da aseTi carieli adgilebi, zogadad, problemebs qmnis mewarmeebisaTvis.<br />

TavisTavad qveynis kanonebi udaod liberaluria. Tumca, rodesac sakanonmdeblo garemoze vsaubrobT, albaT yvelaze mniSvelovan<br />

sakiTxad unda davsvaT orazrovani Canawerebi da zusti ganmartebebis nakleboba. paraleli rom gavavloT, es daaxloebiT<br />

imas gavs, rom moTamaSeebi ar floben zust informacias TamaSis wesebis Sesaxeb da am wesebis ganmartebas isini msajisagan iReben,<br />

rodesac romelime wess daarRveven, isev da isev msajis gadawyevtilebiT.<br />

Tumca kanonebis raodenobac Zalian didia da maTze Zalian bevris Tqmaa SesaZlebeli, rasac sxva statiebSi ufro detalurad<br />

SevexebiT. biznesis warmatebulad marTvisTvis ki mxolod gamarTuli kanonmdebloba ar kmara.<br />

rodesac qarTuli biznesis gakritikebis survili warmoCindeba xolme, ar unda daviviwyoT, rom Cvens qveyanas biznesis keTebis<br />

aranairi grZelvadiani tradiacia da gamocdileba ar gaaCia. arc momxmarebelia konkurentunariani bazrebiTa da momsaxurebis<br />

maRali doniT ganebivrebuli.<br />

saidan daviwyoT, ra unda SevcvaloT imisaTvis, rom qarTul bizness SevuqmnaT iseTi garemo, romelic maT saSualebas miscems<br />

damoukideblad ganviTardes da gaxdes konkurentunariani jer saqarTvelos, Semdeg ki <strong>saerTaSoriso</strong> bazrebze. arsebuli progresi<br />

udavoa, dRes namdvilad arian iseTi kompaniebi, romlebic SesaZloa magaliTi iyos sxvebisTvis. Tumca, isic naTelia, rom<br />

arsebobs rigi iseTi sakiTxebi, rac saWiroebs gaumjobesebas. pirvel rigSi, unda movusminoT <strong>kerZo</strong> kompaniebs da gavigoT, sad<br />

da rogor SeuZlia saxelmwifos, arasamTavrobo mediasa Tu TviTon <strong>kerZo</strong> seqtors Tavisi wvlilis Setana ekonomokuri zrdisa<br />

da biznesis ganviTarebis uzurnvelyofisaTvis.<br />

erT-erTi umniSvnelovanesi sakiTxi, romelic awyuxebs <strong>kerZo</strong> seqtors, aris Sromis bazari, romelzec naklebadaa<br />

maRalkvalificiuri kadrebi. Sedegad gvaqvs is, rom aseTi kadrebis simcire Zalian aZvirebs bazars. SesaZloa am<br />

sakiTxis dasmiT, vexebiT umaRlesi ganaTlebis sistemas. Tumca, faqtia, rom umaRlesi ganaTlebis diplomi<br />

(yovel SemTxvevaSi, biznesisaTvis saWiro specialobebiT) jer kidev ar niSnavs imas, rom mis mflobels<br />

aqvs Tanamedrove moTxovnebis Sesabamisi codna da rac mTvaria, unar-Cvevebi. gansakuTrebiT mwvavea<br />

moTxovna, e.w. teqnikur specialistebze, romelTa axali nakadebi TiTqmis xelmiuwvdomelia qarTveli<br />

mewarmeebisaTvis, _ Sedegad ki isini uamrav Tanxebs iReben aseTi specialistebis ucxoeTidan<br />

Camoyvanisa da daqiravebisaTvis.<br />

biznes garemos gaumjobesebis kuTxiT kidev bevr sakiTxsa Tu mimarTulebas Sei-<br />

Zleba SevexoT, Tumca aRniSnul Temebs Semdgom gamoSvebebSi SevexebiT.<br />

zogadad, biznesis ganviTarebas TviTon biznesma unda Seuwyos xeli<br />

yvelaze metad. Tumca, es debuleba ar aTavisuflebs valdebulebebisa<br />

Tu uflebebisagan arasamTavrobo seqtors an mas-medias, miT<br />

umetes, saxelmwifos. namdvilad bevri nabijia gadasadgmeli<br />

Tavisufali da liberaluri biznesgaremos ganviTarebisaTvis,<br />

am mimarTulebiT ki ramodenime amocana unda<br />

dakmayofildes: pirveli, zustad ganvsazRvroT,<br />

romeli sakiTxebi da areebi moiTxoven gaumjobesebas<br />

da Semdgom prioritetulobisa<br />

da realisturobis kriteriumiT SevudgeT,<br />

maT Tanmimdevrul gamosworebasa<br />

da mogvarebas.


GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

xval iqneb<br />

puric gaiafdes<br />

zafxulSi miTqma-moTqma rom<br />

daiwyo, SeiZleba puris fasi erT<br />

laramde gaizardoso, aRvSfoTdi,<br />

avnerviuldi, magram Semdgom argumenti<br />

moviSvelie, magas rogor<br />

izamen meTqi, da guldamSvidebuli<br />

ojaxTan erTad dasasveneblad<br />

gavemgzavre... zogi imasac ambobda,<br />

fasebi moimatebso, magram ise,<br />

rom mosaxleoba verc igrZnobso.<br />

sxva produqtebi xo, magram erTi<br />

kviris win maRaziis gamyidvelma<br />

RimiliT rom mimiTiTa, 5 TeTri<br />

gakldebaT, puri gaZvirdao_<br />

ar mesiamovna, mivxvdi, es kargs<br />

arafers moaswavebda... sami dRis<br />

mere scenari ganmeorda da ukve<br />

aramomRimarma gamyidvelma SesvlisTanave<br />

mauwya, es puri (e.w. Te-<br />

Tri mrgvali) ukve 65 TeTri Rirso.<br />

codvas ver vityvi da adre, Tu<br />

purebi pirdapir elaga daxlze,<br />

exla saguldagulod erTjerad<br />

wiTel celofnebSi damxvda Ti-<br />

Toeuli moTavsebuli. reklamis<br />

instrumentebSi gauTviTcnobierebel<br />

gamyidvels (iqneb maRaziis<br />

mflobelsac) intuiciam ukarnaxa,<br />

rom es fasi SefuTvas moiTxovda...<br />

karis gaReba Zlivs movaswari,<br />

babuaCemma damireka, ase<br />

unda daviwyebao?! rom daiwyo...<br />

mivxvdi, mosmenas misvla rom<br />

sjobda da amoval meTqi, vuTxari.<br />

_kaio, oRond Savi `kirpiCis~,<br />

mrgvali TeTris da qvis puris<br />

amotana ar dagaviwydeso, gamafrTxila.<br />

gavaRe kari da mkiTxa: `babu,<br />

dRes ici ra moxda?~ pasuxs ar<br />

daeloda, parki gamomarTva da<br />

ganagrZo, _ `puri gaZvirda~. saocari<br />

eqsperimentis momswre gavxdi,<br />

babuaCemma purebis awonva daiwyo.<br />

Cems mier nayidi purebidan 65<br />

TeTriani mrgvali (TeTri) _ 505<br />

grami, 70 TeTriani Savi(`kirpiCi~)<br />

_ 395 grami, xolo 60 TeTriani<br />

qvis puri 390 grami aRmoCnda.<br />

xval iqneb puric gaiafdes<br />

`kai iqneboda, daWrilic rom amogetana~,<br />

_ sinanuliT gaiqnia Tavi<br />

babuaCemma.<br />

rogor xar meTqi, vkiTxe da<br />

gulwrfelad vinane. mivxvdi,<br />

rom babuaCemma politikuri Tu<br />

ekonomikuri eqspertebis Sefasebebi<br />

sul zepirad icoda.<br />

daskvniT nawilSi stalinic gaixsena<br />

da mtkiced daamata, amas<br />

igi ar izamda, vin gaubedavdao?!<br />

monologs rom morCa, babu, televizori<br />

CarTe, rame ar gamogvrCeso,<br />

_ mTxova. axal ambebSi Saqris<br />

fasis 30-40 TeTriT gaiafebaze<br />

laparakobdnen. uceb guls momeSva:<br />

`xval iqneb puric gaiafdes~.<br />

eqspertebi:<br />

soflis meurneobis saministros informaciiT,<br />

`saqarTvelos mosaxleobas yovelwliurad saSualod<br />

800 aTasi tona xorbali Wirdeba. wels saqarTveloSi xorblis<br />

mosavalma 200 aTas tonas gadaaWarba, rac SarSandelTan SedarebiT<br />

40 aTasi toniT metia. Tumca es saqarTvelos moxmarebis mxolod<br />

erT meoTxeds Seadgens, danarCeni 600 aTasi tona xorblis importi<br />

saqarTveloSi, ZiriTadad, ruseTidan, yazaxeTidan da ukrainidan<br />

xorcieldeba.<br />

sasursaTo maRaziis gamyidvelebis TqmiT, `puris fasis 10-15 TeTriT<br />

gaZvirebis miuxedavad, purze moTxovna ufro gaizarda. amis mizezi ki<br />

isaa, rom purma wonaSi daikloo.~<br />

saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociaciis eqspertebis<br />

SefasebiT, `msoflio bazarze purze arsebuli fasebis gaTvaliswineba<br />

mogviwevs manam, sanam sakuTari ZalebiT ar moviyvanT sakmaris<br />

produqcias. qarTvelma glexebma moweuli mosavali rom gaaormagon,<br />

mniSvnelovania sadazRvevo sistemis amoqmedeba, rac, Tavis mxriv,<br />

garkveul risk faqtorebs moicavs. mniSvnelovania aseve bankebis<br />

roli, Tu isini am sferoSi SeRavaTiani kreditebis gacemas gazrdian<br />

es produqciis zrdaze pirdapirproporciulad aisaxeba.~<br />

7


8<br />

reklama mokvda?<br />

reklama mokvda?!<br />

ar eTanxmebiT?<br />

dausviT Tqvens meuRles, mezobels an<br />

TanamSromels an Tundac sakuTar Tavs<br />

es kiTxvebi:<br />

rodesac aTvalierebT TqvenTvis<br />

saintereso veb-gverds, an amowmebT<br />

eleqtonul fostas da ekranze Cndeba<br />

sxvadasxva sareklamo baneri _ Tqven<br />

aRfrTovanebiT kiTxulobT mis Sinaarss<br />

_ ki Tu ara?<br />

Tqven tkbili da aRtacebuli molodiniT<br />

uyurebT da eliT rodis gaivseba<br />

Tqveni “inbox” uamravi SemoTavazebiTa<br />

da sxvadasxva sareklamo werilebiT _ ki Tu<br />

ara?<br />

Tqven Zalian didi yuradRebiT kiTxulobT<br />

(SeiZleba Sexvedrazec ki daigvianoT), rodesac<br />

Tqveni manqanis saqare minaze aRmoaCenT<br />

sareklamo `flaers~, romelic an samSeneblo<br />

masalebs, an fexsacmlis axali maRaziis, an<br />

Tundac axali Ramis klubis Sesaxeb gamcnobT<br />

da raRac gaurkveveli 3-dan _ 5%-mde fasdaklebas<br />

gTavazoT _ ki Tu ara?<br />

miirTmevT Tu ara samsaxuridan saxlSi<br />

dabrunebulebi ramdenime Wiqa yavas mxolod<br />

imitom, rom fxizlad da kon<strong>centri</strong>rebulad<br />

gaecnoT telemaRaziaSi Semosuli axali super<br />

produqtis maxasiaTeblebs _ ki Tu ara?<br />

quCaSi mimavali, morig Sexvedraze an Tundac<br />

sacobSi gaWedili (xelmZRvaneloba albaT<br />

isev ar daijerebs, rom ki ar CageZinaT, aramed<br />

Tbilisis romelime centralur quCaze moZraoba<br />

ubralod SeCerda), mravalferovan sareklamo<br />

banerebs zedmiwevniT aTvalierebT, Semdeg ki<br />

Tqvens dRiurSi iwerT miTiTebul sakontaqto<br />

informacias _ ki Tu ara?<br />

Tu telemaRazias ar adevnebT Tvals didi<br />

yuradRebiT, saintereso `Tok-Sous~ an Tundac<br />

erTi kargi mxatvruli filmis yureba gaaneitralebda<br />

daZabul dRes. Tumca karg films<br />

anda gadacemas bolomde ver gaiTaviseb, Tu<br />

yovel 20 wuTSi 15 wuTian sareklamo tixars<br />

ar uyureb _ ki Tu ara?<br />

vfiqrob Cemi pozicia gasagebia _ ki Tu ara?<br />

GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

me yovelTvis agresiuli da aqtiuri sareklamo<br />

kampaniis momxre viyavi, principSi axlac ar Semicvlia<br />

Cemi Zveli principebi. magram Sen, Tu kargi<br />

marketologi xar, _ dazoge fuli da ar gaakeTo mxo-<br />

lod reklama, miT umetes, tradiciuli. efeqtiani<br />

satelevizio sareklamo rgoli, romlis damzadebis<br />

Rirebuleba albaT milions miuaxlovda, _ da ra?!<br />

gayidvebi 100 000-adac ar gagezardaT? _ ra ufro<br />

meti unda dagexarjaT klipis damzadebaSi? ara, albaT<br />

ufro cnobili saxe unda mogewviaT.<br />

momxmarebeli ubralod isxlitavs reklamas iRebs<br />

ra uzarmazar moculobas, romlis gadamuSaveba da<br />

miReba ubralod SeuZlebelia erTi Cveulebrivi moqalaqisaTvis.<br />

iciT, dRes romel reklamas aqcevs yuradRebas da<br />

yuradRebiT ecnoba momxmarebeli? Aai, daaxloebiT<br />

aseTebs (romlebic an maRaziebis vitrinebzea gan-<br />

Tavsebuli, an JurnalebSia TandarTuli): `grandiozuli<br />

fasdakleba; mxolod CvenTan 1 kg vaSli<br />

1 larad~; `iyideT ori Sekvra da miiReT mesame<br />

ufasod!~ _ ai, ra gancxadebebi izidavs qarTvel (me<br />

mgoni, ara mxolod qarTvel) momxmarebels.<br />

amis garda ki, momxmarebeli, ukve imTaviTve,<br />

uaryofiTad aris ganwyobili nebismeiri aqciis an<br />

Sempireblis mimarT da rogorc wesi, Tvlis, rom<br />

albaT atyueben.<br />

da Tu momxmarebels ar aqvs Tqveni da Tqveni<br />

produqtis saWiroeba, yidvis survili da Sesabamisi<br />

codna (romelic isev Tqven unda uzurnvelyoT), is<br />

ver aRiqvams da, miT umetes, ar miiRebs yidvis Sesaxeb<br />

gadawyvetilebas.


GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

ramdenadac momxmarebeli sruliad dezorientirebulia<br />

reklamis okeaneSi, Tuki Tqven uSualod xelSi<br />

ar miawvdiT sareklamo ,,flaers~, an uSualod miznobriv<br />

jgufs ar amcnobT fasdaklebis axali aqciis<br />

Sesaxeb , isini verc ki SegniSnaven.<br />

rodesac reklamaze da mis aRqmaze vsaubrobdiT,<br />

xSirad vaxsenebdiT, e.w mesame Tvals, romelic<br />

ganapirobebda momxmareblis reaqcias da axdenda<br />

yidvis stimulirebas. dRes ki SesaZloa, swored es<br />

mesame Tvali karnaxobs momxmareblis or Tvals, ra<br />

waikiTxos, ar miaqcios yuradReba da Sesabamisad, ar<br />

gadatvirTos, isedac didi informaciis mflobeli<br />

goneba, kidev damatebiTi ambebiT.<br />

magram, rodesac konkurencia aseTi Zlieria, rodesac<br />

Znelia axal bazrebze gasvla, an Tundac arsebuli<br />

momxmreblis darwmuneba, rom maT umjobesia<br />

sul CvenTan iyidon. ra unda movimoqmedoT, rogor<br />

davimkvidroT, SevinarCunoT da gavaZlieroT Cveni<br />

adgili bazarze?<br />

sanam am kiTxvaze pasuxis moZiebas SevecdebiT, erT<br />

mniSvnelovan sakiTxs minda Sevexo. rogor da ratom<br />

yidulobs momxmarebeli? _ imitom rom maT, miuxedavad<br />

imisa, rom ar moswonT miyidvis procesi, maT<br />

Zalian moswonT raime produqtis an momsaxurebis<br />

yidva. albaT xSirad gsmeniaT da Tqvenc gamogicdiaT,<br />

rodesac flobT axal nivTs _ es xasiaTsa da<br />

ganwyobas gansakuTrebulad amaRlebs xolme. saqme<br />

isaa, rom Cven ara mxolod ZiriTadi saWiroebebis<br />

dakmayofilebisaTvis vyidulobT, aramed imitomac,<br />

rom ubralod xasiaTi gamovikeToT, an ukeTesi avtomobiliT<br />

mivideT samsaxurSi, axali tanisamosi<br />

gvecvas megobris dabadebis dReze (miuxedavad imisa,<br />

rom garderobSi adgili TiTqmis ukve aRaraa).<br />

amiT imis Tqma minda, rom adamianebi eZeben informacias,<br />

Tu sad, ra da ra pirobebiT SeiZleba iyidon,<br />

oRond es `raRac~ unda iyos maTTvis gansakuTrebuli,<br />

gansxvavebuli, mimzidveli da a.S.<br />

diax, momxmareblebi eZeben informacias, romelic<br />

maT ainteresebT. momxmarebeli eZebs damatebiT<br />

informacias, rac mas saSualebas miscems, gaakeTos<br />

ufro efeqtiani arCevani imis Taobaze, Tu ra surT<br />

rom moixmaron da iyidon _ diax, iyidon!<br />

reklama mokvda? 9<br />

dRes is reklama muSaobs da axdens zegavlenas,<br />

romelic Sesyidva miznobrivad mimarTulia iseTi<br />

momxmareblisaken, romelsac gadawyevtili aqvs Sesyidva<br />

da amasTanave awvdis mas damatebiT informacias,<br />

metad arwmunebs da zrdis maTSi ukve arsebul<br />

survils, ganaxorcielon Sesyidva.<br />

amdenad, ra tipis sareklamo saSualebasac ar unda<br />

iyenebdeT, rogori sareklamo mimarTvac ar unda<br />

CamoayaliboT, Tu momxmarebelSi ar aris gaRvivebuli<br />

yidvis Sesaxeb gadawyvetileba, Tqvens mier<br />

daxarjuli Tanxebi namdvilad buRaltrul xarjebSi<br />

SegiZliaT gaataroT da mxolod. Tumca, Tu Tqven<br />

sworad miawvdiT informacias, xazs gausvamT Tqveni<br />

produqtis realur samomxmareblo Tvisebebs da<br />

mTlian bazarze ki ara, aramed im momxmareblebs<br />

daumiznebT, romlebic eZeben msgavs produqtebs,<br />

Tqven namdvilad Zlier konkurentul upiratesobas<br />

miaRwevT da momxmareblis gulebic (e.i. finansebic)<br />

Tqvensken iqneba.<br />

iyaviT originalurebi, kreatiulebi da, rac mTavaria,<br />

Zalian uSualoni, nu ecdebiT momxmareblis<br />

darwmunebas, rom, Tu ar iyidis Tqvens produqts, is<br />

aramoduri iqneba da diskomfortSi icxovrebs, imitom,<br />

rom misi gemovneba Tqvensas ar emTxveva.<br />

minda gisurvoT warmatebuli gadawyvetilebebi!


10<br />

saea<br />

TiToeuli menejeri yovelTvis miiswrafvis<br />

TanamSromlebSi erTdroulad hqondes gavlena da<br />

pativiscema. Tqven maT Soris xarT? Tu ara SegaxsenebT,<br />

rom ndoba gundis warmatebis sawindaria<br />

gaiTvaliswineT!!!<br />

zemoqmedebis pozitiuri xerxebi<br />

GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

1. Tqvenma garemocvam (ufrosma, kolegebma, meuRlem, bavSvebma) unda icodes, rogoria Tqveni standartebi<br />

da Rirebulebebi.<br />

2. kargad gaacnobiereT sakuTari miswrafebani, rwmena-warmodgenebi da a.S. anu yvelaferi is, rasac SeuZlia gavlena<br />

moaxdinos komunikaciis procesze<br />

3. darwmunebuli unda iyoT, Tu ra adgils ikaveben irgvliv myofebi TqvenTan damokidebulebaSi, ras eliT maTgan<br />

da ras unda elodnen Tqvengan.<br />

4. ar daiSuroT komplimentebi da adamianebi SeaqeT sajarod, Tuki amis saSualebas mogcemT situacia, dro da adgili.<br />

5. izruneT sxvebze. yuri daugdeT meuRlis, Svilebis, kolegebis pretenziebs. Tuki gamoiCenT mzrunvelobas maT mimarT,<br />

sapasuxo reaqciac ar daayovnebs.<br />

6. SeecadeT daexmaroT sxvebs. iyaviT iq, sadac saWiro xarT da Tqvens daxmarebas elian.<br />

7. daakisreT pasuxismgebloba sxva adamianebs da, amavdroulad, nurc Tqven moiklebT valdebulebebs.<br />

8. iyaviT taqtiani, yuradRebiani da diplomatiuri. moiqeciT ise, rogorc gindaT, rom mogeqcnen Tqven.<br />

9. arasodes SezRudoT sxvaTa TviTgamoxatvis Tavisufleba. TiToeul Cvengans surs, rom sxvebma icodnen, ras<br />

vgrZnobT da vfiqrobT.<br />

10. STaagoneT sxvebi, raTa isini iqcnen Semoqmedebad. TiToeul CvenganSi aris `kreatiuli~ ideebi.


GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

saqarTvelos axalgazrda<br />

ekonomistTa asociaciis<br />

18 wliani gamocdileba<br />

saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociaciis aRmasrulebeli<br />

direqtoris, ana qaTamiZis gancxadebiT,<br />

`saeas eqspertebma nebismieri organizaciis TanamSromlebis<br />

gadamzadebis ufleba moipoves. 2008 wlis bolos-<br />

Tvis ki asociacia <strong>saerTaSoriso</strong> standartebze gadasvlas<br />

gegmavs~. saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociaciis<br />

eqspertma <strong>saerTaSoriso</strong> standartebi (ISO 9000_<br />

2001, xarisxis marTvis sistema) Seiswavles. treningebs<br />

mowveuli kanadeli specialisti <strong>saerTaSoriso</strong> momsaxurebis<br />

organizaciis (CESO ) eqspert-mrCeveli xarisxis<br />

menejmentis dargSi lorn duguti axorcielebda.<br />

daarsebis dRidan, saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa<br />

asociaciis (saea), rogorc arasamTavrobo organizaciis<br />

mTavar mizans warmoadgens samoqalaqo sazogadoebis<br />

ganviTareba, demokratiis xelSewyoba, partnior<br />

organizaciebisa da <strong>kerZo</strong> seqtorTan TanamSromlobiT<br />

qveynis ekonomikur ganviTarebaSi wvlilis Setana.<br />

asociacia mkacrad icavs deklarirebul principebs,<br />

<strong>kerZo</strong>d, igi TanamSromlobs nebismier dainteresebul<br />

saxelmwifo, sazogadoebriv da <strong>saerTaSoriso</strong> organizaciasTan,<br />

samecniero da saganmanaTleblo dawesebulebebTan,<br />

<strong>kerZo</strong> seqtorTan da masobrivi informaciis<br />

gavrcelebis saSualebebTan.M mas-mediis meSveobiT saea<br />

mudmivad awvdis informacias farTo sazogadoebas mimdinare<br />

ekonomikuri procesebisa da siaxleebis Sesaxeb.<br />

asociaciis eqspertebi, SefasebebTan erTad, Jurnalistebs<br />

maTTvis aqtualuri Temebis irgvliv, konsultaciebsac<br />

uweven da realuri problemebis warmoCinebaSic<br />

exmarebian.<br />

dReisaTvis quTaissa da baTumSi funqcionirebs saqarTvelos<br />

axalgazrda ekonomistTa asociaciis imereTisa<br />

da aWaris filialebi, amas garda, warmomadgenlobebia<br />

gorsa da saCxereSi.<br />

asociacia aqtiurad TanamSromlobs arasamTavrobo da<br />

<strong>saerTaSoriso</strong> organizaciebTan. sxvadasxva donorebTan<br />

da partniorebTan. maT Soris arian: euTos misia saqarTveloSi;<br />

GTZ; TACIS; fridrix ebertis fondi; USIS; kanadis<br />

saelCo; evraziis fondi; AMEX International Inc.(USAID);<br />

Oxfam-Novibi, Oxfam-is saqarTvelos warmomadgenloba;<br />

fondi Ria sazogadoeba _ saqarTvelo; IRIS-Center; CRS;<br />

<strong>saerTaSoriso</strong> iuridiuli TanamSromlobis <strong>centri</strong>; CRRC,<br />

da a.S.<br />

asociaciam 1989 wlidan moyolebuli 40-ze meti proeqti<br />

ganaxorciela. saea-s saqmianobis sferoebidan prioritetulia:<br />

biznes garemos ganviTarebis mxardaWera,<br />

ekonomikis sferoSi saxelmwifo seqtoris mxardaWera,<br />

samoqalaqo sazogadoebis ganviTareba da ekonomikuri<br />

ganaTleba.<br />

saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociaciaSi<br />

ekonomikuri ganaTlebis programa daarsebis periodidan<br />

moqmedebs. sakmaod daixvewa da gaizarda SemoTavazebul<br />

trening-kursTa xarisxi da raodenoba, Sesabamisad,<br />

yovelwliurad izrdeba treningebSi monawileobis msurvelTa<br />

raodenobac. dRemde 4500-ze metma pirma gaiara,<br />

ekonomikuri ganaTlebis programis farglebSi, Catarebuli<br />

seminar-treningebi.<br />

2007 wels treningebSi monawileobis survili 10<br />

000-mde studentma gamoTqva. amave wels, ganaTlebis<br />

programis 60-mde warmatebulma studentma gaiara<br />

staJireba axalgazrda ekonomistTa asociacia-<br />

Si. dReisaTvis 30-ze meti moxalise CarTulia<br />

organizaciis mier ganxorcielebul<br />

saqmianobaSi.<br />

saeam ekonomikis sxvadasxva sferoSi 20-mde samagido<br />

kvleva Caatara. kvlevebi gulisxmobda kanonmdeblobis<br />

analizsa, sferos mimoxilvas, arsebuli<br />

problemebis analizs da Sesabamisi rekomedaciebis<br />

SemuSavebas samomavlo ganviTarebisaTvis. kvlevebi<br />

xorcieldeba statistikis da mecnieruli standartebis<br />

Sesabamisad, dawyebuli procesis Seswavlidan,<br />

damTavrebuli monacemebis analiziT.<br />

saea-s publikaciebi:<br />

`tranzitis ganviTarebis xelSewyoba saqarTveloSi~<br />

_ finansuri mxardaWera: evropis usafrTxoebisa da<br />

TanamSromlobis organizaciis misia saqarTveloSi.<br />

aRniSnuli gzamkvlevi gamoica qarTul, rusul da<br />

inglisur enebze, igi gankuTvnilia mewarmeebis, gadamzidebis,<br />

aseve portebis, rkinigzisa da sabaJo moxeleebisaTvis;<br />

`gadasaxadebi da sagadasaxado sistema~ _ finansuri<br />

mxardaWera: <strong>saerTaSoriso</strong> iuridiuli TanamSromlobis<br />

<strong>centri</strong> (holandia), 2006 wlis pirveli ivnisis<br />

mdgomareobiT. gzamkvlevis proeqti ganxilul iqna<br />

sagadasa-xado departamentisa da finansTa saministros<br />

warmomadgenlebTan samuSao Sexvedraze. aRniSnulma<br />

gzamkvlevma didi daintereseba moipova da<br />

2007 wlis cvlilebebis gaTvaliswinebiT ganaxlebuli<br />

varianti gamoica. `gada-saxadebi da sagadasaxado<br />

saqmis~ publikacia msurvelebs ufasod gadaeca.<br />

11


12<br />

privatizacia<br />

GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

saprivatizacio obieqti sawyisi fasi/auqcionis biji gancxadebis miRebis vada<br />

q. TbilisSi, zedaznis q. #2-Si mdebare Senoba-nagebobebi<br />

(#1-dan #17 ) da miwis farTi<br />

(9865 kv.m.)<br />

q. TbilisSi, TamaraSvilis q. #6-Si mdebare<br />

Senoba-nagebobebi da miwis nakveTi (16619<br />

kv.m.)<br />

q. Tbilisi, dgebuaZis q. #1-Si mdebare arasacxovrebeli<br />

farTi ( I sarTuli - 187,79<br />

kv.m.; sardafi, literi ”a” - 78,14 kv.m.) da miwis<br />

wilobrivi farTobi 61,39 kv.m.<br />

ss “saqmetalkompanis” saxelmwifo sakuTreba-<br />

Si arsebuli aqciaTa 81,05762% (329928 cali<br />

1 lariani aqcia) - q. Tbilisi, winamZRvriSvilis<br />

q. #110<br />

q. TbilisSi. gorgaslis q. #41-Si mdebare<br />

arasacxovrebeli farTi (I sarTulis nawili<br />

-376,84 kv.m.) da miwis wilobrivi farTobi<br />

q. TbilisSi, qinZmaraulis quCaze mdebare<br />

Senoba-nagebobebi da miwis farTobi (5100<br />

kv.m.)<br />

q. TbilisSi, yofili krwanisis samTavrobo<br />

rezidenciis teritoriaze mdebare miwis<br />

farTobi (1036 kv.m.) da masze ganlagebuli<br />

saqvabis Senoba-nagebobebi (Tboqseli)<br />

TbilisSi. daba kojorSi sof.. kikeTiSi mdebare<br />

Senoba-nagebobebi (15 standartuli<br />

koteji) da miwis nakveTi (68200,57 kv.m.).<br />

Sps ”mcxeTis soflteqnika” - mcxeTis r-ni, sof.<br />

werovani sasoflo-sameurneo produqciis<br />

warmoeba, damzadeba, gadamuSaveba da realizacia<br />

q. borjomSi, ”plato”-ze mdebare Senoba-nagebobebi<br />

da miwis nakveTi (95600 kv.m.)<br />

mcxeTaSi, saguramos teritoriaze mdebare<br />

16,45 ha miwis farTobi<br />

q. TbilisSi, mtkvris marjvena sanapiroze,<br />

mSral xidTan mdebare Senoba-nagebobebi<br />

(saerTo farTobiT 244,29 kv.m.) agreTve #4<br />

da #5 nageboba da miwis nakveTi (3531 kv.m.)<br />

ss”energotransportmeqanizaciis” saxelmwifo<br />

sakuTrebaSi arsebuli aqciaTa 100%<br />

(197330 cali 1 lariani aqcia)<br />

1 000 000 / 20 000 $<br />

7 000 000 / 20 000 $<br />

240 000 / 10 000 $<br />

260 000 / 5 000 $<br />

185000 / 5 000 $<br />

180 000 / 5 000 $<br />

311 000 / 15 550 $<br />

700 000 / 10 000 $<br />

150 000 / 5 000 $<br />

4 500 000/ 20 000 $<br />

1 700 000 / 20 000 $<br />

1 750 000 / 20 000 $<br />

400 000 / 5 000 $<br />

23.10.2007 - 22.11.2007<br />

14:00 - 17:00<br />

23.10.2007 - 22.11.2007<br />

14:00 - 17:00<br />

23.10.2007 - 22.11.2007<br />

14:00 - 17:00<br />

23.10.2007 - 22.11.2007<br />

14:00 - 17:00<br />

23.10.2007 - 22.11.2007<br />

14:00 - 17:00<br />

30.10.2007 - 29.11.2007<br />

14:00 - 17:00<br />

31.10.2007 - 15.11.2007<br />

12:00 - 17:00<br />

23.10.2007 - 22.11.2007<br />

14:00 - 17:00<br />

30.10.2007 - 29.11.2007<br />

14:00 - 17:00<br />

12.11.2007 - 13.12.2007<br />

14:00 - 17:00<br />

12.11.2007 - 13.12.2007<br />

14:00 - 17:00<br />

12.11.2007 - 13.12.2007<br />

14:00 - 17:00<br />

12.11.2007 - 13.12.2007<br />

14:00 - 17:00<br />

q. Tbilisi, Wanturias q. #12 ; saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministro; me-7 sarTuli;<br />

tel: (+995 32) 998980


GEORGIAN BUSINESS TODAY sagadasaxado kodeqsis cvlilebebi<br />

sagadasaxado<br />

kodeqsis<br />

cvlilebebi<br />

2008 wlis 1 ianvridan sagadasaxado<br />

kodeqsSi Sedis cvlilebebi,<br />

romlis mixedviTac,<br />

erTiandeba socialuri da saSemosavlo<br />

gadasaxadebi da aseve<br />

mcirdeba mogebis gadasaxadis<br />

ganakveTi.<br />

aRniSnuli cvlilebebi gaamartivebs<br />

da ufro moqnils gaxdis<br />

gadasaxadebis administrirebas.<br />

socialuri da saSemosavlo<br />

gada-saxadis gaerTianebiT, metnaklebad<br />

Tanabar pirobebSi<br />

dgebian fizikuri da mewarme<br />

fizikuri pirebi. Sesabamisad<br />

ufro martivia, ganisazRvros, vis<br />

ra gadasaxadi aqvs gadasaxdeli.<br />

dRevandeli sagadasaxado kodeqsis<br />

mdgomareobiT xSirad<br />

gadasaxa-dis gadamxdelebi ver<br />

erkvevian, romeli gadasaxadis<br />

gadaxdis valdebuleba ekisrebaT<br />

maT. aseve TiToeul aRniSnul<br />

gadasaxadze gadamxdelebs<br />

cal-calke uwevT deklaraciebis<br />

wardgena.<br />

aris SemTxvevebi, rodesac mewarmeebi<br />

fiqroben, rom umjobesia,<br />

daregistrirdnen individualur<br />

mewarmeebad da gadaixadon<br />

naklebi gadasaxadebi, vidre<br />

SezRuduli pasuxismgeblobis<br />

sazogadoebad (S.p.s). realurad,<br />

damfuZneblisTvis umjobesia<br />

sawarmo iyos S.p.s., radgan sagadasaxado<br />

valdebulebis dakisrebis<br />

SemTxvevaSi, mflobeli<br />

pasuxs agebs sawarmos qonebiT,<br />

xolo individualuri sawarmos<br />

SemTxvevaSi, pasuxismgebloba<br />

ekisreba Tavad damfuZnebels<br />

sakuTari qonebiT.<br />

2008 wlis 1 ianvridan ZalaSi<br />

Sedis gaerTianebuli saSemosavlo<br />

da socialuri gadasaxadi,<br />

rac imas niSnavs, rom sagadasaxado<br />

kodeqsSi socialuri gadasaxadi<br />

mTlianad amoRebuli<br />

iqneba da saSemosavlo gadasaxadi<br />

12%-dan gaizrdeba 25%-mde.<br />

dRevandeli mdgomareobiT, saSemosavlo<br />

gadasaxadis ganakveTi<br />

Seadgens 12%-s, xolo socialuri<br />

gadasaxadi 20%-s. Sedegad,<br />

bizness realurad uwevs 27.5%-is<br />

gadaxda, xolo cvlilebis Zala-<br />

Si SesvlisTanave, Semcirdeba _<br />

25%-mde. aseve TviTon biznesisTvis<br />

gadasaxadis gamoTvla<br />

gamartivdeba, radganac pirdapir<br />

moxdeba 25%-is dakaveba.<br />

2008 wlis 1 ianvridan mcir-<br />

deba mogebis gadasaxadic. am-<br />

Jamad mogebis gadasaxadis<br />

ganakveTi Seadgens 20%-s,<br />

xolo ianvridan igi Semcirdeba<br />

15%-mde. (sagadasaxado kodeqsi,<br />

muxli 171, punqti 1)<br />

aRniSnuli cvlilebac xelsayrelia<br />

biznesis warmomadgenlebisTvis<br />

da realurad, maT<br />

uwevT naklebi odenobis Tanxis<br />

Setana saxelwifo biujetSi gadasaxadebis<br />

saxiT da, Sesabamisad,<br />

es iwvevs mogebis zrdas.<br />

mogebis gadasaxadis Semcireba<br />

iqneba erTgvari stimuli biznesebisTvis,<br />

gansakuTrebiT,<br />

damwyebi biznesebisTvis.<br />

sagadasaxado kodeqsis mixedviT,<br />

Semcirebulia `gadasaxadis<br />

gadamxdelis moTxovnis~ Sesrulebis<br />

vada. cvlilebamde finansTa<br />

saministrosTvis `gadasaxadis<br />

gadamxdelis moTxovnis~<br />

Sesrulebis vada iyo 6 Tve.<br />

cvlilebis Sedegad ki, finansTa<br />

saministrom, dakmayofilebis<br />

SemTxvevaSi, `gadasaxadis gadamxdelis<br />

moTxovna~ unda Seasrulos<br />

3 Tvian vadaSi. (sagadasaxado<br />

kodeqsi, muxli 82, punqti 4).<br />

13


14<br />

sawarmoTa registracia<br />

rogor davaregistriroT SezRuduli<br />

pasuxismgeblobis sazogadoeba<br />

(Sps)<br />

sawarmos registracia sawyisi etapia organizaciisaTvis<br />

saqmianobis dasawyebad. yvela sawarmosTvis mniSvnelovania,<br />

gatardes registraciaSi maqsimalurad martivad<br />

da swrafad miiRos saidentifikacio nomeri. biznesis<br />

registraciis siswrafe da martivi procedurebi qveynis<br />

biznesgaremos Sefasebis erT-erTi mniSvnelovani kriteriumia.<br />

sawarmoTa registracia iuridiul-samarTlebriv formebad<br />

xorcieldeba `mewarmeTa Sesaxeb~ saqarTvelos<br />

kanonis safuZvelze. 2005 wlamde sawarmoebis registracias<br />

axorcielebda sasamarTlo 15 dRis vadaSi. amasTan,<br />

mewarmes warsadgeni hqonda uamravi saxis dokumenti. mas<br />

Semdeg, rac miRebul iqna axali sagadasaxado kodeqsi,<br />

aRniSnuli funqcia daekisra finansTa saministros Semosavlebis<br />

samsaxurs.<br />

TiToeul sawarmos SeuZlia organizaciul-samarTlebriv<br />

formad airCios sasurveli samarTlebrivi forma, saqmianobis<br />

sferosa da xasiaTis gaTvaliswinebiT. ama Tu im<br />

organizaciul-samarTlebrivi formis misaRebad sawarmo<br />

vadlebulia, gatardes registraciaSi Sesabamisi wesebis<br />

dacviT.<br />

im SemTxvevaSi, Tu sawarmo gadawyvets daregistrirdes<br />

SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebad (Sps), sasurvelia,<br />

flobdes informacias aRniSnuli organizaciul-<br />

samarTlebrivi formisa da misi registraciis Sesaxeb.<br />

GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis<br />

registracia<br />

SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoeba (Sps) aris<br />

sawarmos dafuZnebis erT-erTi organizaciul-samarTlebrivi<br />

forma. Sps warmoadgens iuridiul pirs da<br />

igi, rogorc ufleba-movaleobaTa subieqti, warmoiSoba<br />

mxolod samewarmeo reestrSi registraciis momentidan.<br />

sawarmos registracia savaldebuloa.<br />

sazogadoebis wesdeba unda damowmdes sanotaro wesiT.<br />

sazogadoebis dafuZnebisas, wesdebas xels aweren sazogadoebis<br />

damfuZnebeli monawileni (damfuZnebeli<br />

partniorebi), xolo wesdebaSi cvlilebebis Setanisas,<br />

wesdebaze partniorTa xelmowera ar moiTxoveba. xelmowera<br />

rwmunebulis meSveobiT daiSveba mxolod sanotaro<br />

wesiT damowmebuli mindobilobis safuZvelze.<br />

sazogadoebis dafuZnebisas an sawesdebo kapitalis gazrdisas<br />

Sesatani SeiZleba daTqmuli iqnes da Sesruldes<br />

nebismieri valutiT. sazogadoebis sabuRaltro wignebSi<br />

Tanxa aRiniSneba erovnuli valutiT.<br />

SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis saxelmwifo<br />

da sagadasaxado registracias axorcielebs registraciaze<br />

uflebamosili sagadasaxado organo, sawarmos<br />

adgilsamyoflis mixedviT. registracia xorcieldeba<br />

samewarmeo reestrSi saTanado CanawerebiT, saidentifikacio<br />

nomris miniWebiT, saxelmwifo da sagadasaxado<br />

registraciis mowmobis (administraciul-samarTlebrivi<br />

aqtis) gacemis safuZvelze. samewarmeo reestrSi Setanili<br />

monacemebi sajaroa. nebismier pirs SeuZlia gaecnos samewarmeo<br />

reestris monacemebs da miiRos sawarmos maregistrirebel<br />

sagadasaxado organoSi reestris amonawerebi.<br />

SezRuduli pasuxismgeblos sazogadoebis saxelmwifo<br />

da sagadasaxado registracia xdeba gancxadebisa da<br />

dadgenili dokumentebis wardgenis safuZvelze. gancxadeba<br />

Seitaneba registraciaze uflebamosil sagadasaxado<br />

organoSi sazogadoebis adgilsamyoflis mixedviT.


GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

gancxadeba unda Seicavdes Semdeg<br />

monacemebs:<br />

safirmo saxelwodebas (firmas);<br />

organizaciul-samarTlebriv<br />

formas;<br />

adgilsamyofels (iuridiul misamarTs);<br />

yoveli damfuZnebeli partnioris<br />

saxels, gvars, sacxovrebel adgils,<br />

moqalaqeobas, piradobis damadasturebeli<br />

dokumentis saxelwodebas,<br />

nomers, pirad nomers, xolo Tu damfuZnebeli<br />

iuridiuli piria - mis safirmo<br />

saxelwodebas da registraciis<br />

monacemebs (iuridiuli misamarTi,<br />

im organos dasaxeleba, romelmac<br />

registraciaSi gaatara iuridiuli<br />

piri, registraciis TariRi da saidentifikacio<br />

nomeri, organizaciulsamarTlebrivi<br />

forma, misi warmomadgenlis<br />

monacemebi);<br />

warmomadgenlobis uflebamosilebas;<br />

sawarmos xelmZRvanelis (yoveli<br />

direqtoris) saxeli, gvari, sacxovrebeli<br />

adgili, moqalaqeoba, piradobis<br />

damadasturebeli dokumentis<br />

saxelwodeba, nomeri, piradi nomeri.<br />

gancxadebas saxelmwifo da sagadasaxado<br />

registraciis Sesaxeb xels<br />

awers xelmZRvanelobiTi uflebamosilebis<br />

piri.<br />

SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebaSi<br />

wilis giravnobis saregistraciod<br />

warmodgenili unda<br />

iqnes:<br />

damgiraveblisa da mogiravnis<br />

mier Sedgenili gancxadeba;<br />

sanotaro wesiT damowmebuli<br />

wilis giravnobis xelSekruleba;<br />

sazogadoebis an partniorTa<br />

Tanxmoba, Tu es gaTvaliswinebulia<br />

sazogadoebis wesdebiT.<br />

gancxadebas unda daerTos dokumentebi:<br />

sazogadoebis wesdeba (2 egzemplari);<br />

dokumentebi direqtorebis daniSvnis<br />

Sesaxeb;<br />

saregistracio mosakreblis gadaxdis<br />

damadasturebeli dokumenti.<br />

pirebi, romlebmac unda warmoadginon<br />

sazogadoeba, valdebulni arian,<br />

waradginon xelmoweris is nimuSebi,<br />

romlebsac saqmian urTierTobebSi<br />

gamoiyeneben. saxelmwifo da sagadasaxado<br />

registraciisaTvis warsadgeni<br />

xelmZRvanelobiTi uflebamosilebis<br />

piris xelmoweris nimuSi,<br />

agreTve TandarTuli dokumentebi<br />

an maTi aslebi, moiTxovs notariul<br />

damowmebas (dadasturebas).<br />

registraciaze uflebamosili sagadasaxado<br />

organo valdebulia,<br />

Sps-s saxelmwifo da sagadasaxado<br />

registraciaSi gaataros gancxadebis<br />

wardgenidan 3 samuSao dRis vadaSi.<br />

Tu 3 samuSao dRis vadaSi saxelmwifo<br />

da sagadasaxado registracia<br />

ar ganxorcielda an ganmcxadebels<br />

werilobiT ar ecnoba xarvezis an<br />

motivirebuli uaris Sesaxeb, sawarmo<br />

registrirebulad CaiTvleba.<br />

registraciaze uflebamosili sagadasaxado<br />

organo valdebulia, ganmcxadeblis<br />

moTxovnis safuZvelze<br />

dauyovnebliv gasces saxelmwifo da<br />

sagadasaxado registraciis mowmoba.<br />

Sps-s saxelmwifo da sagadasaxado<br />

registracia xorcieldeba sagadasaxado<br />

organos uflebamosili piris<br />

mier samewarmeo reestrSi saTanado<br />

monacemebis SetaniT, gadasaxadis<br />

gadamxdelis saidentifikacio nomris<br />

miniWebiT da saxelmwifo da sagadasaxado<br />

registraciis mowmobis<br />

gacemiT.<br />

SezRuduli pasuxismgeblobis<br />

s a z o g a d o e b a s<br />

saxelmwifo da<br />

s a g a d a s a x a d o<br />

registraciaze<br />

uari daSvebulia,<br />

Tu:<br />

g a n c x a -<br />

deba sawarmos<br />

saxelmwifo da<br />

s a g a d a s a x a d o<br />

r e g i s t r a c i i s<br />

Taobaze ar Seicavs<br />

`mewarmeTa<br />

Sesaxeb~ saqarTvelos<br />

kanonis<br />

me-5 muxlis 5.3<br />

punqtSi miTiTebul<br />

monacemebs;<br />

gancxadeba sawarmos saxelmwifo<br />

da sagadasaxado registraciis Taobaze<br />

warmodgenilia xelmZRvanelobiTi<br />

uflebamosilebis piris xelmoweris<br />

gareSe;<br />

ar aris warmodgenili xelmoweris<br />

is nimuSebi, romlebsac sawarmos<br />

warmomadgenlebi gamoiyeneben<br />

saqmian urTierTobebSi;<br />

saregistraciod warmodgenili<br />

dokumentebi ar aris damowmebuli<br />

sanotaro wesiT;<br />

sawarmos saxelmwifo da sagadasaxado<br />

registraciis Taobaze<br />

gancxadebas ar erTvis sazogadoebis<br />

wesdeba;<br />

ar aris gadaxdili saregistracio<br />

mosakrebeli;<br />

ganmcxadebelma sagadasaxado<br />

organos mier gansazRvrul vadaSi ar<br />

Seavso xarvezi;<br />

ar aris gansazRvruli yoveli<br />

damfuZnebeli partnioris Sesatanis<br />

odenoba da Sesabamisi wili;<br />

ar aris miTiTebuli yoveli<br />

direqtoris am kanoniT dadgenili<br />

monacemebi da ar aris warmodgenili<br />

maTi daniSvnis damadasturebeli<br />

dokumentacia.<br />

registraciaze uflebamosili sagadasaxado<br />

organos uari saxelmwifo<br />

da sagadasaxado saregistracio mowmobis<br />

gacemaze SeiZleba gasaCivrdes<br />

sasamarTloSi. saxelmwifo da sagadasaxado<br />

registraciaze uaris Tqmis<br />

SemTxvevaSi ganmcxadebels ubrundeba<br />

registraciis mizniT wardgenili<br />

dokumentacia.<br />

SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebaSi<br />

wilis giravnobis saregistraciod<br />

warmodgenili unda<br />

iqnes:<br />

damgiraveblisa da mogiravnis<br />

mier Sedgenili gancxadeba;<br />

sanotaro wesiT damowmebuli<br />

wilis giravnobis xelSekruleba;<br />

sazogadoebis an partniorTa<br />

Tanxmoba, Tu es gaTvaliswinebulia<br />

sazogadoebis wesdebiT.<br />

Tu gancxadeba ar Seesabameba kanoniT<br />

gaTvaliswinebul moTxovnebs<br />

an/da ar erTvis kanoniT gaTvaliswinebuli<br />

dokumentebi, sagadasaxado<br />

organo amis Sesaxeb werilobiT<br />

acnobebs ganmcxadebels da miscems<br />

mas 15-dRian vadas xarvezis Sesavsebad.<br />

Tu am vadaSi ganmcxadebeli<br />

Seavsebs xarvezs, sagadasaxado organo<br />

xarvezis Sevsebidan 2 dRis ganmavlobaSi<br />

sawarmos atarebs saxelmwifo<br />

da sagadasaxado registraciaSi.<br />

xarvezis SevsebisaTvis am punqtSi<br />

aRniSnuli vadis ganmeorebiT micema<br />

dauSvebelia. aseT SemTxvevaSi<br />

gancxadebis Setanis vada aiTvleba<br />

Tavidan.<br />

15


16<br />

sawarmoTa registracia<br />

registraciisaTvis savaldebulo<br />

faqtebis yoveli cvlileba<br />

saWiroebs samewarmeo reestrSi<br />

cvlilebebis Setanas. cvlileba<br />

ZalaSi Sedis mxolod misi samewarmeo<br />

reestrSi Setanis Semdeg.<br />

SezRuduli pasuxismgeblobis<br />

sazogadoeba (Sps) individualuri<br />

sawarmos Semdeg biznesis<br />

organizebis yvelaze metad<br />

gavrcelebuli samarTlebrivi<br />

formaa saqarTveloSi. am sazogadoebis<br />

mTavri niSani, romelmac<br />

ganapiroba misi saxeli da<br />

romelic mis umTavres upiratesobas<br />

warmoadgens, is aris, rom<br />

SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoebis<br />

wevrebi sazogadoebis<br />

mier aRebul valdebulebebze<br />

pasuxs ageben mxolod sazogadoebis<br />

kapitalSi TavianTi Senatanebis<br />

farglebSi. amave dros, TviT<br />

sazogadoeba, rogorc iuridiuli<br />

piri, pasuxs agebs mesame pirebis<br />

(mag., kreditorebis) winaSe mTeli<br />

Tavisi qonebiT.<br />

saqarTvelos kanonmdeblobis<br />

Sesabamisad SezRuduli pasuxismgeblobis<br />

sazogadoebad iTvleba<br />

erTi an ramdenime piris mier<br />

dafuZnebuli komerciuli organizacia\sawesdebo<br />

kapitaliT. es<br />

kapitali dayofilia wilebad,<br />

romelTa zomebi gansazRvrulia<br />

sawesdebo dokumentebiT. aseTi<br />

sazogadoebis damfuZnebel dokumentebad<br />

ganixileba wesdeba<br />

da damfuZnebelTa krebis oqmi<br />

an mxolod damfuZneblis gadawyvetilebis<br />

oqmi, Tu sazogadoeba<br />

dafuZnebulia erTi piris mier.<br />

Sps-s upiratesobad, met-naklebad<br />

didi sawarmos dafuZnebis<br />

sxva xSir formasTan _ saaqcio<br />

sazogadoebasTan SedarebiT,<br />

SeiZleba CaiTvalos sakmaod<br />

dabali, minimalurad dasaSvebi,<br />

sawesdebo kapitalis zoma. es<br />

iZleva saSualebas, daiwyo saku-<br />

Tari saqme mcire sastarto kapitalis<br />

SemTxvevaSic ki.<br />

upiratesobebi:<br />

mesakuTreebis pasuxismgebloba<br />

SezRudulia maTi SenatanebiT.<br />

maTi sxva qoneba xelSeuxebelia;<br />

klientebisTvis da partnioebisTvis<br />

ufro sandoa, vidre ind.<br />

mewarme;<br />

sabanko kreditis aReba Sps-s<br />

ufro gauadvildeba, vidre ind.<br />

mewarmes;<br />

SeiZleba hqondes safirmo<br />

saxeli, romelic kanoniT daculia<br />

(ind.sawarmos saxelSi<br />

aucileblad unda iyos miTiTebuli<br />

misi saxeli da gvari, rac,<br />

rogorc wesi, sawarmos imijs<br />

solidurobas ar matebs);<br />

saaqcio sazogadoebisgan gansxvavebiT,<br />

ar evaleba regularuli<br />

detaluri angariSebis Cabareba<br />

sakuTari saqmianobis Sesaxeb;<br />

zogadad, formirebisa da funqcionirebis<br />

xarjebi ufro naklebia,<br />

vidre saaqcio sazogadoebis<br />

SemTxvevaSi.<br />

GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

naklovanebebi:<br />

formirebisa da funqcionirebis<br />

xarjebi ufro didia, vidre<br />

ind. mewarmis SemTxvevaSi;<br />

wilis gasxviseba (gayidva)<br />

ufro rTuli da xarjiania, vidre<br />

saaqcio sazogadoebis SemTxveva-<br />

Si;<br />

gadawyvetilebebis miReba<br />

ufro met dros moiTxovs;<br />

saqmianoba SedarebiT ufro<br />

mkacrad regulirdeba, vidre<br />

ind. mewarmis SemTxvevaSi;<br />

gadasaxadebi zogadad ufro<br />

maRalia, vidre _ ind. mewarmis<br />

SemTxvevaSi, romelic SeiZleba<br />

raRaca tipis saqmianobis SemTxvevaSi<br />

saerTod ar ixdides maT.<br />

qarTuli brendebis warmatebuli biznesi -<br />

saintereso istoriebi<br />

qarTuli biznesis popularizaciis mizniT gTavazobT konkurs `qarTuli brendebis<br />

warmatebuli biznesi-saintereso istoriebi~. aRniSnuli konkursi iTvaliswinebs damwyeb<br />

biznes konpaniebis cnobadobis amaRlebas da bazarze ukve arsebuli brendebis<br />

gansxvavebuli rakursiT warmoCenas.<br />

konkursSi monawileoba SeuZlia yvela biznes organizacias ganurCevlad misi zomisa<br />

da cnobadobisa.<br />

moTxovnebi:<br />

gamoagzavneT Tqveni kompaniis Sesaxeb dawvrilebiTi istoria informacia statiis<br />

saxiT, romelic SeiZleba exebodes kompaniis Seqmnas an nebismier movlenas, rac<br />

daainteresebs mkiTxvels. stili SeiZleba iyos iumoristuli an nebismieri.<br />

konkursi Catardeba kompaniebidan Semosuli statiebs Soris. gamarjvebuli istoria<br />

moxvdeba Jurnalis furclebze da waikiTxavs mas uamravi mkiTxveli<br />

gamoagzavneT Tqveni istoriebi eleqtronul misamarTze: business@economists.ge.<br />

ar dakargoT Sansi, saukeTesod warmoaCinoT Tqveni kompania.<br />

warmatebuli brendis maxasiaTebeli niSnebia:<br />

awvdis naTel gzavnils momxmrebels;<br />

adasturebs kompaniis saimedoobas;<br />

emociurad akavSirebs momxmrebels mimwodebelTan;<br />

myidvels uwevs motivirebas;<br />

erTguli momxmarebeli mibmulia kompaniaze<br />

yvela bizness, yvela kompanias surs, rom iyos momxmareblis `pirveli arCevani~.<br />

Zlieri brendis Seqmna da marTva, swored am survilis Sesrulebis mTavari sayrdeni<br />

Zalaa. arsebuli momxmarebli endoba Zlier brends imitom, rom maT ician, ras<br />

unda elodnen yidvis Semdeg da maTi molodini mudmivad gamarTlebulia.<br />

Tumca, brendi ar aris mxolod didi da ekonomikurad Zlier ganviTarebuli<br />

qveynebis kompaniebis prerogativa. saqarTveloSi mravladaa erovnuli brendebi,<br />

romlebic Cveni qveynis saxe da siamaye unda gaxdes. Tumca, qarTuli brendis istoria<br />

gacilebiT ufro adre iwyeba, vidre es, erTi SexedviT SeiZleba Candes. magali-<br />

Tad, puris cnobili saxeoba `dedas puri~, anda `aWaruli xaWapuri~ da sxva mravali<br />

ZirZveli qarTuli brendebia.


GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

yoveldRiurad ojaxisTvis aucilebel sakveb produqtebze<br />

uaxloes minimarketSi, supermarketSi an Tundac hipermarketSi<br />

sayidlebze siaruli imas miuTiTebs, rom Cven<br />

drois menejmentis aucilebel principebs ar viTvaliswinebT.<br />

arada yoveldRiuri gadatvirTuli dRis re-<br />

Jimidan gamomdinare dro aravis araferSi ar gvyofnis.<br />

axloblebis garemocvaSi Catarebuli gamokiTxvisa<br />

da piradi dakvirvebis safuZvelze davrwmundi,<br />

rom diasaxlisebis umravlesoba optimalur ar-<br />

Cevans akeTebs da kviraSi erT dRes ojaxisTvis<br />

aucilebeli sursaT-sanovagis SeZenisTvis gamoyofs.<br />

is aucilebeli atributi, ris gareSec sayidelebze<br />

ar unda gaemgzavroT gaxlavT sayidlebis nusxa<br />

e.w. `spisoki~. misi roli da mniSvneloba fasdaudebelia<br />

_ masTan erTad ramis gamorCenis da zedmeti<br />

danaxarjebis gawevis Sansi minimumade dadis. is rac<br />

ar weria `spisokSi~ naklebad prioritetulia CvenTvis.<br />

ase, rom sanam sayidelbze gavemgzavrebodeT<br />

CamovweroT CvenTvis aucilebel produqtTa nusxa.<br />

me im mravalricxovan momxmarebelTa ricxvs ganvekuTvnebi,<br />

romlebic SabaTs an kviras ojaxisTvis aucilebeli<br />

produqtebis SeZenas uzrunvelyofen. ojaxis biujetidan<br />

100 lari aviRe da saxlTan axlos mdebare supermarket<br />

`zemels~ vewvie. aRniSnul supermarketSi CemTvis aucilelebeli<br />

produqtebis umravlesoba daxlze ar damxvda.<br />

#<br />

me var pretenziuli<br />

momxmarebeli<br />

produqtis<br />

saxeoba<br />

brendis<br />

saxelwodeba<br />

raodenoba<br />

(wona)<br />

me var pretenziuli<br />

momxmarebeeli<br />

amitom ar davizare da im imediT rom sasurveli<br />

produqtebis srulad SeZenas movaxerxebdi `populi<br />

XL~-s vewvie. pirvel rigSi puris daxlisken gavemarTe,<br />

Tumca puri `mxneoba~ ver vipove, verc soflis nobaTis<br />

xaWo aRmovaCine da verc amalTeas araJani. misi Canacvleba<br />

`santeTi~ merCies. rCeva movismine, magram CemisTana<br />

klientis gadarwmuneba arc Tu ise advilia. santes mawonis<br />

SeZena gadawyvetili mqonda da SeviZine kidec, rac<br />

Seexeba danarCen rZis produqtebs, ar SemiZenia, vifiqre,<br />

rom maT da sxva `spisokSi~ moxseniebuli produqtebis<br />

SeZenas hipermarketad wodebul `gudvilSi~ movaxerxebdi<br />

da iqiT gaveSure. rac Seexeba gudvils, sivrcis<br />

mixedviT aq yvela sasurveli produqtis SeZena SesaZlebelia.<br />

imedebi maSin gamicruvda, roca CemTvis misaRebi<br />

saponis `seifgardis~ nacvlad, `proteqsi~ SemomTavazes,<br />

`feiris~ nacvlad _ `prili~ da raRa bevri gavagr-<br />

Zelo, sasurveli puris SeZena verc aq ver movaxerxe.<br />

rogor fiqrobT, me var pretenziuli momxmarebeli?<br />

Cems gauTavebel SekiTxvebs gamyidveli<br />

gogonebi ukmayofilo mzeriT da Tavis qneviT pasuxobdnen<br />

(momsaxurebis sakiTxi calke Temaa).<br />

ras elodeba nebismieri momxamrebeli super an hipermarketSi<br />

stumrobisas: srulyofil momsaxureobas, poroduqciis<br />

farTo asortiments da raimes ar mowonebis SemTxvevaSi<br />

ukmayofilebis xmamaRla gaJRerebis uflebas?<br />

populis fasebi gudvilis fasebi zemelis fasebi<br />

1 puri mxneoba 1 cali ar iyo ar iyo ar iyo<br />

2 marili kalasi patara (Cveulebrivi) 40 TeTri (Cveulebrivi) 40 TeTri ar iyo<br />

3 Saqari agara 1kg (populi) 1,20 (raRac sxva) 1,30 ar iyo<br />

4 yava jakofsi monarqi 1 didi 15,40 14,85 16,6<br />

5 Cai tviniqsi 1 kolofi (erTjeradi) 9,65 9,1 9,2<br />

6 saqonlis xorci 2 kg (1 kg) 9 lari 8,8 ar iyo<br />

7 sosisi iveria 2 kg (1 kg) 7,70 ar iyo (nikora) 3,04<br />

8 qaTami koda 1 cali 5,65 (sadia 900 gr) 5,30 6,4<br />

9 Tevzi kalmaxi (asawoni) 1 kg 17 16 ar iyo<br />

10 kvercxi patarZleuli 15 cali (1 cali) 35 (savaneTi) 35 ar iyo<br />

11 rZe parmalati (lurji) 1 cali 3,40 3,1 3,8<br />

12 yveli guda 1 kg 16,10 12 15<br />

13 karaqi elisevski 250 gr (500 grami) 7,70 7,6 8<br />

14 mawoni sante 1 cali 1 1,1 1,2<br />

15 xaWo soflis nobaTi 1c. didi (sante) 2,90 3,1 3,9<br />

16 araJani amalTea 1c. didi (sante) 90 2 2 30<br />

17 stafilo 1kg 1,40 1,5 ar iyo<br />

18 kombosto 1kg 65 60 TeTri ar iyo<br />

19 xaxvi 1kg 95 1,2 ar iyo<br />

20 Warxali 1kg 1,1 1,2 ar iyo<br />

21 kartofili 1kg 90 1 ar iyo<br />

22 vaSli `mwvane 2 kg 4,50 5,2 ar iyo<br />

23 zeTi ideali 1 litra (finali) 4,60 (sloboda) 4,70 ar iyo<br />

24 WurWlis sarecxi siTxe feiri 1 cali (spari) 2,60 (praili) 2,30 (prili) 2,90<br />

25 sarecxi fxvnili persili 1kg (1.5 kg) 8,60 (3 kg) 14,30 3,2<br />

26 Sampuni Sauma 1c (didi) 6 4,6 450gr<br />

27 saponi ~seifgardi 1 cali (proteqsi) 95 (proteqs) 95 TeTri 1,1<br />

28 kbilis pasta kolgeiTi sensitivi 1 cali (saSualo) (permali) 1,65 (propolisi) 90 1,2<br />

17


18<br />

efeqturi PR biznesSi<br />

efeqturi PR biznesSi<br />

aRniSnul rubrikaSi yuradRebas gavamaxvilebT PR_is rolze biznesis warmatebulad<br />

warmarTvaSi. sazogadoebrivi azris formirebisas mniSvnelovania<br />

momxmareblis droul informirebulobaze zrunva.<br />

piari gvWirdeba yvelgan da biznesSic, radgan biznesis warmateba momxmareblis<br />

moTxovnilebebis droul Seswavlasa da maT srulad dakmayofilebazea<br />

damokidebuli. informirebis gareSe SeuZlebelia momxmarbelTa<br />

momxroba. sazogadoebas piari exmareba Tavisi interesebis povnaSi da arCevanis<br />

gakeTebaSi. saWiroa gvicnobdnen, rom gvendobodnen. bizneskompaniis<br />

warmatebis erT-erTi sawindari swori da drouli `dapiareba~. Cvens<br />

realobaSi didia araTanmimdevruli komunikaciis magaliTebi.<br />

kompaniebi sistematiurad unda awvdidnen momxmarbels informacias<br />

sxva SemTxvevaSi wina Catarebuli samuSaoebi: reklama,<br />

piari, promouSeni SeiZleba dakarguli aRmoCndes.<br />

rogor gavxadoT<br />

Cveni kompania warmatebuli!<br />

rogor gagvicnos xalxma, ra aris<br />

cnobadobis Seqmnis saidumlo?<br />

cnobadobis saidumlo moicavs sam<br />

etaps, romelic iwyeba raimes Sesaxeb<br />

magaliTad produqtis, informaciis<br />

miRebiT, Semdeg am informaciis gavleniT<br />

xdeba cda da Semdeg mudmivad<br />

gamoyeneba, romelsac Tan unda<br />

sdevdes efeqturi sakomunikacio kampania,<br />

rom ar daikargos informirebis<br />

dro da saSualebebi. arsebobs<br />

konkretuli samuSao, romelic unda<br />

Seasrulos yvela kompaniam, romelsac<br />

unda gaicnos xalxma da gaxdes<br />

cnobadi. saWiroa sazogadoebis mudmivi<br />

da Tanmimdevruli informireba.<br />

ra efeqti aqvs pirvel gamoCenas<br />

da pirvel STabeWdilebas?<br />

pirvel gamoCenas Zalian didi<br />

minSvneloba aqvs radgan xalxis cnonierebaSi<br />

pirveli sityva, pirveli<br />

STabeWdileba advilad aRiqmeva da<br />

advilad damaxsovrebelia, iolia<br />

sazogadoebis pirveladi darwmuneba.<br />

vidre maTi gadarwmuneba.<br />

rogor unda gadmovibiroT da SevinarCunoT<br />

momxmareblebi? momxmareblebisTvis<br />

da zogadad sazogadoebisTvis<br />

mniSvnelovania kompaniis<br />

masze zrunva, romelic gamoixateba<br />

rubrikis stumaria piar saagento fablisiTis piar menejeri<br />

eldar pirmisaSvili<br />

sxvadasxva gaTamaSebebSi, fasdaklebebsa<br />

an Tundac maT gamokiTxvaSi<br />

- Tu ras fiqroben kompaniis<br />

Sesaxeb. PR-is erT-erTi ganmarteba<br />

ase gamoiyureba: PR aris Sedegi imis,<br />

rasac ambob, rasac akeTeb da amboben<br />

sxvebi Senze. zustad es aris Sedegi<br />

warmatebuli kompaniis muSaobisa da<br />

keTilganwyobili momxmareblebis<br />

arsebobisa.<br />

rogoria komunikaciis ganxorcielebis<br />

vertikali, vin iRebs<br />

da qmnis sazogadoebriv azrs?<br />

efeqturi komunikacia yovelTvis<br />

aris vertikaluri, rac gulisxmobs<br />

azris liderebTan muSaobas da maT<br />

darwmunebas. es aris efeqturi teqnika,<br />

romelic gulisxmobs cnobili<br />

adamianebis CarTvas kompaniis sakomunikacio<br />

strategiaSi, reklamebsa<br />

da PR aqciebSi. maT mopovebuli aqvT<br />

sazogadoebis ndoba da dadebiTi<br />

reputaciiT sargebloben, romlebsac<br />

uadvildebaT milionobiT adamianebis<br />

darwmuneba. magaliTad SeiZleba<br />

moviyvano londonSi moxdari SemTxveva,<br />

rodesac telefon `vodafonis~<br />

mwarmoeblebma erT-erT gavlenian<br />

inglisel qalbatons aCuqa 300 dolaris<br />

Rirebulebis mobiluri telefoni,<br />

man ki 2700 adamians gauwia rekomendacia<br />

da SeaZenina `vodafonis~<br />

mobiluri. es magaliTi naTlad asaxavs<br />

azris liderebis mniSvnelobas<br />

da mis gavlenas sazogadoebaze da<br />

konkretulad gayidvebze.<br />

GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

ra faqtorebi axdens gavlenas<br />

momxmareblis cnobierebaze?<br />

sxvadasxva kompaniebi axorcieleben<br />

garkveul aqtivobebs _ quCaSi<br />

bukletebis darigebidan dawyebuli<br />

sponsorobiT damTavrebuli,<br />

romelis saboloo mizans kompaniis<br />

dadebiTi imijisa da reputaciis Seqmna<br />

warmoadgens, rac imavdroulad<br />

gvevlineba sazogadoebis ndobisa da<br />

pativiscemis gamoxatulebad. Zalian<br />

mniSvnelovania kompaniis kompetenturobis<br />

da masSi momuSave xalxis<br />

profesionalizmi. aseve kompaniis<br />

sazogadoebasTan urTierTobebis<br />

politika, ramdenad gamWirvalea<br />

biznesia, ramdenad CarTulia masSi<br />

sazogadoeba. es yvelaferi qmnis<br />

dadebiT ganwyobas, sadac orive mxare<br />

kompania da sazogadoeba/momxmareblebi<br />

kmayofilia.<br />

ra sakomunikacio midgomebs<br />

unda mieniWos upiratesoba?<br />

dReisaTvis mTel msoflioSi didi<br />

efeqturobiT muSaobs integrirebuli<br />

marketinguli komunikaciebis midgoma,<br />

romelic Tavis TavSi gulixmobs<br />

komunikaciebis Tanmidevrul da mizanmimarTul<br />

moqmedebas. marketingi,<br />

piari, promouSeni, reklama am samuSaoebis<br />

efeqturi moqmedeba aris<br />

winapiroba warmateguli kompaniis<br />

arsebobisa. amasTan dakavSirebiT<br />

maxsendeba cnobili amerikeli biznesmenis<br />

jon rokfeleris sityvebi:<br />

komunikaciebis codna aris unari,<br />

romelic SeiZleba gaiyidos rogorc<br />

Cai an yava. me masSi gadavixdidi<br />

ufro met ful vidre msoflios nebismier<br />

produqtSi.<br />

kompaniis komunikaciur (PR) strategiazea<br />

damokidebuli warmateba an<br />

warumatebloba.


GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

E-INFO.GE-s axali SemoTavazeba<br />

eleqtronuli sainformacio samsaxuri<br />

E-INFO.GE aumjobesebs<br />

momsaxurebas, romelic saSualebas<br />

miscems momxmarebels<br />

ganaxorcielos produqciis an<br />

servisebis pirveladi analizi<br />

da Sefaseba.<br />

ori axali proeqti, romelic<br />

aRniSnul internet resurss<br />

daemata, uZrav-moZravi qonebis<br />

SeZenis msurvelebs swori gadawyvetilebis<br />

miRebaSi daexmareba,<br />

dazogavs momxmareblis<br />

dros da uzrunvelyofs mas<br />

saWiro informaciiT.<br />

biznessiaxleebi<br />

`magi stilma~ betonis mwarmoebeli<br />

axali qarxana SeiZina.<br />

`magi stilis~ axali qarxnis<br />

warmadoba dReSi 1000<br />

kubur metrs Seadgens. qarxana<br />

awarmoebs umaRlesi xarisxis<br />

300-350 markis betons. mTavari<br />

siaxle ki mdgomareobs imaSi,<br />

rom ami-eridan kompaniebs<br />

saSualeba eqnebaT isargeblon<br />

kompleqsuri paketiT, romelic<br />

gulisxmobs betonis warmoebas,<br />

transportirebas da pompiT<br />

momsaxurebas. aqamde, samSeneblo<br />

kompaniebs uwevdaT droisa<br />

da resursebis xarjva am momsaxurebebis<br />

cal-calke SesaZenad,<br />

rac bunebrvia, aisaxeboda ama<br />

Tu im proeqtis ganxorcielebis<br />

vadebzec.<br />

samSeneblo masalebis qarxana<br />

TbilisSi<br />

isani-samgoris raionSi, didi<br />

lilos teritoriaze samSeneblo<br />

masalebis axali qarxana<br />

`interplasti~ gaixsna. sawarmo<br />

mTels amierkavkasiaSi pirvelia<br />

warmoebuli produqciis<br />

raodenobiTa da xarisxiT. `interplasti~<br />

mTlianad qarTvel<br />

biznesmenTa investiciebiT (20<br />

milioni aSS dolari) aSenda.<br />

mSenebloba sul eqvs TveSi<br />

dasrulda da qarxnis Senobanagebobebi<br />

8 heqtar miwazea gan-<br />

Tavsebuli. dReisaTvis `interplastSi~<br />

1000-mde moqalaqea<br />

dasaqmebuli. sawarmoSi damontaJebulia<br />

uaxlesi teqnologiebi,<br />

gamoiyeneba umaRlesi<br />

xarisxis nedleuli, romelTa<br />

meSveobiTac samSeneblo masalebis<br />

farTo asortimenti<br />

mzaddeba.<br />

`iyaviT mudam informirebuli!~<br />

s/s `bazisbankis~ morigi siaxle<br />

S/MS bankingis amoqmedebas iTvaliswinebs,<br />

rac bankis klientebs<br />

saSualebas miscems dauyovnebliv<br />

miiRon informacia<br />

sakuTari angariSebis Sesaxeb,<br />

Seityon savaluto kursi, Seavson<br />

satelefono balansi da a.S.<br />

amisTvis sakmarisia Sesabamisi<br />

brZanebis gagazvna SMS Setyobinebis<br />

saxiT nomerze 9292.<br />

banki uzrunvelyofs konfidencialururobas.<br />

`raSen embargo~ qarTuli nacionaluri<br />

brendi xdeba<br />

farmacevtulma kompaniam “PSP”<br />

kompania `raSen embargos~ sazeimod<br />

gadasca kaxuri yurZnis<br />

spirtze damzadebul sakoniake<br />

masala. aRniSnuli iniciativis<br />

prezentacia Sedga folkloris<br />

Teatr `nabadSi~.<br />

“PSP”-Si miaCniaT, rom saqarTvelosTvis,<br />

gamocxadebulma<br />

ekonomikurma blokadam Sesani-<br />

Snav tradicias da saqmes daudo<br />

safuZveli. ruseTis mier<br />

saqarTvelosTvis gamocxadebuli<br />

blokadis Semdeg, farmacevtulma<br />

kompaniam “PSP”-m<br />

kaxeTSi 2006 wels 100 tona,<br />

2007 wels ki _ 150 tona yurZeni<br />

SeiZina. SeZenili yurZniT<br />

momzaddeba koniaki saxelwodebiT<br />

`raSen embargo~.<br />

12 wliani daZvelebis Semdeg<br />

premium brendis koniaki `raSen<br />

embargo~ aucileblad gaiyideba<br />

ruseTis bazarze da rus momxmarebels<br />

SesaZlebloba eqneba<br />

gemo gausinjos rusul embargos.<br />

`Tibisi bankis~ axali servisi<br />

Tibisi bankma da eleqtronulma<br />

sainformacio samsaxurma<br />

(www.e-info.ge) erToblivi<br />

proeqtis ganxorcieleba wamoiwyes.<br />

erToblivi proeqtis mizans<br />

warmoadgens saqmiani adamianebisTvis<br />

axali tipis servisis<br />

SeTavazeba, romelic saSualebas<br />

miscems maT _ visTvisac<br />

Zvirfasia dro, erT internet<br />

saitze miiRon:<br />

a) informacia `Tibisi bankis~<br />

axali sabanko produqtebisa da<br />

specialuri SeTavazebebis Sesaxeb;<br />

b) mudmivad ganaxlebadi informacia,<br />

maT biznes da sayofacxovrebo<br />

saqmianobasTan<br />

dakavSirebiT.<br />

19


20<br />

turizmi<br />

egvipteSi dasvenebis msurvelebo, gaaqtiurdiT!<br />

GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

qarTveli turistebis umravlesobas Semodgomis miwuruls zafxulis nostalgia SemoawvebaT da Tbil qveynebSi miuwevT guli.<br />

dasveneba weliwadis nebismier dros sasurvelia, gansakuTrebiT maSin, roca yvela dasasveneblad miiwevs. zafxulis dasveneba saqmeSi<br />

Caflulma ver movaxerxe, erTi sityviT, mTeli weli TbilisSi gavatare da samsaxurs mivuZRveni. axloblebis abezar kiTxvebs `ui,<br />

zagari ar gaqvs?~ iZulebuli simSvidiT vpasuxobdi `ho, dasveneba ver movaxerxe~. sabednierod, Cemi gulmodgineba ufrosebmac<br />

daafases da Cemi motivaciis amaRlebisTvis gankuTvenil Tanxas (premias) orkvirian Svebulebac daamates. Tavi sizmarSi megona. saxlSi<br />

gaxarebuli davbrundi da Cems saocnebo qveyanaSi gasamgzavreblad Cemodnis Calagebas Sevudeqi, magram ... ui, bileTebi?. radganac<br />

axloblebisTvis Cemi gegmebis gamxelas naadrevad ar vapirebdi, amitom jer internetSi turistuli saagentoebis CamonaTvali moviZie<br />

da Camorekvas Sevudeqi. daaxloebiT 60-mde (daregistrirebul) turistul firmaSi gadavreke, aqedan 10-mde gauqmebuli aRmoCda. raRa<br />

dagimaloT da, am process 3-4 saaTi Sevalie.<br />

saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociaciis<br />

eqspertis SefasebiT: saqarTvelos bazarze<br />

turistul firmebTan mimarTebaSi Semdegi<br />

tendencia SeiniSneba; isini rogorc swrafad<br />

Cndebian, aseve swrafad uCinardebian. amas<br />

mravali mizezi aqvs; erT-erTi is rom firma<br />

ixsneba spontanurad _ ramdenime kompiuteriT<br />

da ori ucxo enis mcodne TanamSromliT. aseTi<br />

kompaniebi konkurencias ver uZleben da maleve<br />

ixurebian _ es susti menejmentis da araswori<br />

marketinguli strategiis Sedegia.<br />

turistuli saagentoebis mier SemoTavazebuli pirobebi:<br />

turistuli saagento #1 _ qairo, hurgada, aleqsandria, Sarm el Seixi<br />

orkviriani turi 5 sastumro orjeradi kveba, dazRveva anu all inclusive, bileTis fasic 1500 dolaridan...<br />

turistuli saagento #2 _ mxolod Sarm el Seixi CarteriT mifrinavs im SemTxvevaSi Tu jgufi Sedgeba. 12 dRiani, 2 jeradi kveba, sas-<br />

tumro 3 - 2 645 evrodan 5 _ 967 evrodan.<br />

turistuli saagento #3 _ igive moTxovnebi, 600-dan (saSualo donis sastumro) 12 dRiani, orjeradi kveba, sastumro 3 -2 645<br />

evrodan 5* 967 evrodan.<br />

turistuli saagento #4 _ Sarm el Seixi, hurgada, aleqsandria. 2 kviriT, Carteri,<br />

igive moTxovnebi 1100 dolaridan. Exetusive tour 10 dRiani (gidiT) 1300 dolaridan.<br />

dazRvevis Rirebuleba TiToeuli zemoT aRniSnuli turistuli kompaniis momsaxureobis<br />

fasSia gaTvaliswinebuli.<br />

Cems mier Catarebulma kvlevam damarwmuna, rom kompaniebis mier SemoTavazebul fasebSi<br />

didi sxvaoba ar SeimCneoda. dro rom ar damekarga, CemTvis misaRebi pirobebis mqone<br />

turistul saagentos vewvie.<br />

pasports rom erT TveSi vada gasdis, sul damaviwyda. _Aara uSavs, 2 dReSi 150 larad<br />

ganvaaxleb.<br />

gamosamSvidobebel saRamos samzadiss Sevudeqi.<br />

megobrebi erTad Sevkribe, Cemi siurprizi gavumxile<br />

`amas rogor gvimalavdio~ da ... da lanZRvas<br />

rom morCnen, Semdeg rCevebi damayares.


GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

rCevebi egvipteSi wamsvlelTaTvis?<br />

usiamovno moulodnelobebs, Tavi rom aaridoT<br />

gaiTvaliswineT Semdegi: ufrTxildeT suvenirebis<br />

gamyidvelebs, rogorc gairkva isini Turme jer gCuqnian<br />

nivTebs, 5-10 wuTis mere fuls gTxoven da policiis<br />

gamoZaxebiT gemuqrebian.<br />

aeroportSi axloblebs RimiliT davemSvidobe da Cemi<br />

ocnebis egvipteSi gasafrenad gaviqeci. qairomde 3 saaTi<br />

da 15 wuTi mTeli frenis manZilze Cemi jgufis wevrebi<br />

TavianT zafxulis STabeWdilebebze saubrobdnen romlebic:<br />

antaliis, bodrumis da marmarisis sanapiroebze<br />

daugrovdaT.<br />

eqspertis SefasebiT, wina welTan SedarebiT saqarTveloSi TiTqmis 2-jer gaizarda gamsvleli turistebis<br />

raodenoba. ZiriTadi moTxovnebia: TurqeTze (gazafxuli_zafxuli) da egvipte (Semodgoma<br />

_ zamTarSi); agreTve evropazec, Tumca vizebze SezRudvis gamo turebi ver dgeba. statistika gviCvenebs,<br />

rom saqarTveloSi dasveneba gaZvirda, im TanxiT riTac saqarTvelos sazRvao kurortebze<br />

isveneb SegiZlia naxo TurqeTi, sadac fulis xarisxTan<br />

Sefardeba ufro optimaluria. gasvliTi turizmis zrdas<br />

bolo 2 welia xeli Seuwyo adgilobrivi bankebis axalma<br />

produqtma `dasveneba ganvadebiT~.<br />

egvipturi suvenirebi:<br />

patara piramidebi;<br />

silaSi gamosaxuli naxatebi;<br />

sfinqsis miniaturuli qandakebebi;<br />

papirusebi.<br />

exla mTavria vinme ar gamomrCes suvenirebi ar damaviwydes<br />

ocnebidan ~stiuardesas~ xmam gamomarkvia: `Zvirfaso mgzavrebo 10<br />

wuTSi davfrindebiT qairoSi 38 gradusia, gTxovT usafrTxoebis<br />

Rvedebi SeikariT.~<br />

21


22<br />

qarTuli vazis jiSebi<br />

qarTuli<br />

vazis<br />

jiSebi<br />

eTer xaraiSvili<br />

iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo<br />

universitetis profesori, mikroekonomikis departamentis<br />

xelmZRvaneli<br />

saukuneebis manZilze yalibdeboda<br />

qarTuli mevenaxeoba-meRvineobis<br />

kultura.<br />

Cvenamde moaRwia vazis unikalurma<br />

jiSebma da Rvinis warmoebis<br />

mdidarma tradiciebma.<br />

xalxuri meTodebis meSveobiT<br />

gamoyvanilia 500-ze<br />

meti vazis jiSi, romelTagan<br />

400-ze meti, daculia sakoleqcio<br />

nargaobebSi. amJamad<br />

standartul asortimentSi<br />

47 vazis samrewvelo jiSia<br />

Setanili, aqedan 35 saRvine<br />

jiSebs ukaviaT.<br />

qarTuli aborigenuli jiSebia:<br />

rqawiTeli, kaxuri mwvane,<br />

goruli mwvane, xixvi,<br />

qisi, saferavi, Cinuri,<br />

aleqsandrouli, aladasturi,<br />

usaxeluri, coli -kauri, cicqa,<br />

kraxuna, ocxanuri safere,<br />

ojaleSi, Cxaveri, kaWiWi, Tavkveri,<br />

Savkapito da sxva.<br />

rqawiTeli qarTuli aborigenuli,<br />

universaluri vazis<br />

jiSia. igi saqarTvelos gare-<br />

Tac farTod aris gavrcelebuli.<br />

samSobloSi rqawiTeli<br />

sokovan avadmyofobaTa mimarT<br />

damakmayofilebeli<br />

gamZleobiT xasiaTdeba.<br />

rqawiTeli zamTris yinvebsac<br />

kargad itans. misTvis<br />

damaxasiaTebelia ylortebis<br />

vertikaluri zrda, rac<br />

aadvilebs misi movlis pirobebs.<br />

seqtembris Sua ricxvebSi<br />

yurZeni ukve mwifea.<br />

rqawiTels Saqris didi<br />

raodenobiT dagrovebis unari<br />

aqvs da amasTan inarCunebs<br />

mJavianobas.<br />

rqawiTelisgan dgeba Ria Calisferi,<br />

nazi harmoniuli, msubuqi,<br />

evropuli tipis Rvinoebi.<br />

kaxuri wesiT damzadebul<br />

Rvinoebs, gansakuTrebiT<br />

roca<br />

rqawiTelSi urevia<br />

,,kaxuri mwvane~<br />

da ,,xixvi~,<br />

aqvs lamazi CalisferiSeferiloba<br />

da axasiaTebs<br />

sisrule,<br />

harmoniuloba da<br />

meti sinaze. amas-<br />

Tan igi warmatebiT<br />

gamoiyeneba<br />

agreTve rogorc<br />

GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

sasufre yurZeni. TeTryurZniani<br />

vazis jiSebs Soris rqawi-<br />

Tels wamyvani adgili ukavia.<br />

saferavi qarTuli, wiTelyurZniani,<br />

kaxuri vazis jiSia.<br />

samSobloSi saferavi iZleva<br />

umaRlesi xarisxis wiTel<br />

Rvinoebs. saqarTveloSi igi<br />

teqnikur simwifes seqtembris<br />

meore naxevridan aRwevs. dRes<br />

msoflioSi ZiriTadad moTxovnileba<br />

wiTel da vardisfer<br />

Rvinoebzea, saqarTveloSi<br />

ki am Rvinoebis xarisxi metad<br />

maRalia. amitom aucilebelia<br />

xelsayreli garemos Seqmna<br />

fermerebisTvis yurZnis<br />

wiTeli da vardisferi jiSebis<br />

sawarmoeblad, ZiriTadad<br />

kabernes, saferavisa da ojale-<br />

Sis gasaSeneblad. praqtikulad<br />

kaxeTi gankuTvnilia maRalxarisxovani<br />

wiTeli Rvinoebis<br />

warmoebisTvis. savsebiT Sesa-<br />

Zlebelia yvarelis, kaWreTisa<br />

da axmetis zonebSi bordos<br />

msgavsi Rvinoebis warmoeba.<br />

Telavis raionSi miRebul<br />

Rvinoebs xarisxis mixedviT<br />

saSualo adgili ukavia bordosa<br />

da burgundiis Rvinoebs<br />

Soris, magram axlosaa bordosTan,<br />

xolo gurjaanisa da<br />

siRnaRis raionis Rvinoebi Semadgenlobis<br />

mixedviT ufro<br />

burgundiul Rvinoebs hgvanan.<br />

rac Seexeba dedofliswyaros<br />

zonas, unda aRiniSnos, rom am


GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

zonas aqvs maRalxarisxovani<br />

naturaluri naxevradtkbili<br />

da sadeserto mimarTulebis<br />

Rvinoebis miRebis mkve-<br />

Trad gamoxatuli pirobebi.<br />

m e v e n a x e o b a - m e R v i n e o b i s<br />

qvekompleqsi yvelaze metad<br />

aris orientirebuli bazarze<br />

da misi produqcia konkurentunarianobiTac<br />

gamoirCeva.<br />

saqarTvelos SeuZlia maRalxarisxovani<br />

sufris samarko<br />

da unikaluri naxevradtkbili<br />

Rvinoebi msoflio bazars<br />

miawodos. didi moTxovnilebaa<br />

qarTul samarko Sampanurze<br />

da koniakzec. arsebobs Rvino<br />

produqtebis saeqsporto gatanis<br />

SesaZleblobebic. maSasadame,<br />

mevenaxeoba-meRvineobis<br />

ganviTareba gansakuTrebul<br />

yuradRebas saWiroebs jiSobrivi<br />

Semadgenlobis gaumjobesebis<br />

TvalsazrisiTac.<br />

dRes kaxeTis venaxebis<br />

TiTqmis 68,2% uWiravs mxolod<br />

erTi jiSis yurZens _<br />

,,rqawiTels~, sxvagvarad rom<br />

vTqvaT, mTeli mravalferovani<br />

TeTri samarko da ordinaluri<br />

mSrali Rvinoebi iwarmoeba<br />

erTi jiSis yurZnisagan.<br />

danarCeni jiSebis struqtura<br />

aseTia: ,,saferavi~ _ 8,7%,<br />

,,cicqa~ _ 5,9%, ,,Cinuri~ _ 4,6%,<br />

,,colikauri~ _4,1%, ,,goruli<br />

mwvane~ _ 2,1%, ,,kaxuri mwvane~ _<br />

1,7%, ,,kaberne~ _ 1,2%, ,,pinoSavi~<br />

_ 1,0%, ,,aleqsandrouli~<br />

_ 0,8%, ,,Cxaveri~_ 0,3%, sxva<br />

jiSebi 1,4%. amJamad, venaxebis<br />

umetesi nawili gadasulia<br />

<strong>kerZo</strong> sakuTrebaSi, rac Cveni<br />

azriT, xels Seuwyobs jiSobrivi<br />

struqturis srulyofas.<br />

saWiroa mxolod am procesis<br />

organizebulad warmarTva.<br />

Sampanuris warmoebaSi ZiriTadi<br />

roli miniWebuli aqvs cicqas<br />

jiSis yurZens. Sampanuris<br />

Rvinomasalebis warmoebis zonaSi<br />

aRniSnul jiSTan erTad<br />

Cinuris, goruli mwvanesa da<br />

sxva jiSebis xvedriTi wonis<br />

zrda warmoadgens saqarTvelos<br />

mevenaxeobis perspeqtiuli<br />

ganviTarebis mniSvnelovan<br />

amocanas. saSampanure<br />

nedleulis warmoebis Ziri-<br />

Tadi raionebia: zestafoni,<br />

Terjola, kaspi, gori, mcxeTa,<br />

xaSuri, saCxere.<br />

saqarTveloSi sakoniake<br />

spirtebis momcemi ZiriTadi<br />

vazis jiSebia: colikauri,<br />

cicqa, Cinuri, goruli mwvane<br />

da ZvelSavi. sakoniake spirtisaTvis<br />

umjobesia dabalalkoholiani<br />

da maRalmJaviani<br />

Rvinomasalebi, is unda iyos<br />

saRi, ar unda hqondes gareSe<br />

sanerge meurneobis ganviTarebaze<br />

Cvens mier gansakuTrebuli<br />

yuradRebis gamaxvileba<br />

imiT aris nakarnaxevi, rom<br />

sabazro ekonomikis pirobebSi<br />

bazrebze gasvlis strategias<br />

mniSvnelovnad gansazRvravs<br />

yurZnis jiSobrivi Semadgenloba.<br />

magaliTad, maRali<br />

xarisxis wiTel jiSebs (saferavi,<br />

aleqsandrouli, mujureTuli)<br />

investiciebis dabrunebis<br />

maRali maCvenebeli<br />

aqvT, vidre TeTr jiSebs<br />

(rqawiTeli, colikauri, cicqa).<br />

1 heqtari venaxis gaSenebisaTvis<br />

investiciebis amoRebis<br />

vada 2-5-jer ufro moklea<br />

wiTeli yurZnis SemTxvevaSi,<br />

vidre TeTri yurZnis SemTxvevaSi.<br />

Cveni gaangariSebiT<br />

venaxis gaSenebisa da movlisaTvis<br />

15-20%-iani sesxis<br />

aRebis SemTxvevaSic ki wi-<br />

Teli yurZnis warmoeba momgebiania.<br />

23


24<br />

bizneskalendari<br />

noemberi<br />

GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

bizneskalendari<br />

14 noemberi:<br />

bunebrivi resursebiT (garda naxSiroJangis (gazi CO 2) mineraluri wylebis,<br />

soflis meurneobaSi gamoyenebuli wylis resursebisa) sargeblobisaTvis mosakreblis<br />

gadamxdelebi sagadasaxado organoSi waradgenen yovelTviur gaangariSebas<br />

da gadaixdian kuTvnil mosakrebels.<br />

15 noemberi:<br />

dRg-is gadamxdelad registrirebuli pirebi, waradgenen dRg-is yovelTviur<br />

deklaracias da ixdian kuTvnil gadasaxads.<br />

aqcizis gadamxdelebi yovelTviurad waradgenen deklaracias da ixdian gadasaxads. amasTan, aqcizuri markebiT<br />

niSandebas daqvemdebarebul aqcizur saqonelze aqcizi gadaxdas eqvemdebareba aqcizuri markebis SeZenisas.<br />

socialuri gadasaxadis deklarirebis, Sromis anazRaurebis Tanxebisa da dakavebuli gadasaxadis gaangariSebis<br />

da gadaxdili Tanxebis informaciis Sesaxeb yovelTviuri sagadasaxado angariSis wardgenis vada.<br />

kuTvnili socialuri gadasaxadi gadaxdas eqvemdebareba Tanxis gadaxdisTanave.<br />

dakavebuli saSemosavlo gadasaxadi gadaxdas eqvemdebare Tanxis (mogebis) gadaxdisTanave (gacemisTanave).<br />

fizikuri piri, romlis ojaxis wliuri Semosavali sagadasaxado wlis wina wels aRemateba 40 000 lars, uZravi<br />

qonebis, saqarTveloSi dadgenili wesiT registrirebuli msubuqi avtomobilebis, iaxtebis, (katarRebis), TviTmfrinavebis,<br />

Sveulmfrenebis, agreTve sakuTrebaSi arsebuli arasasoflo-sameurneo daniSnulebis miwis nakveTebze (garda<br />

samewarmeo saqmianobisaTvis gamoyenebuli miwis nakveTebisa) ixdis qonebis gadasaxads.<br />

sawarmo, oarganizacia ixdis miwaze qonebis gadsaxads.<br />

fizikuri piri sasoflo-sameurneo daniSnulebis miwis nakveTebze ixdis qonebis gadasaxads;<br />

naxSiroJangze (gazi CO 2) bunebrivi resursebis sargeblobisaTvis mosakreblis gadamxdelebi yovelTviurad gadaixdian<br />

kuTvnil mosakrebels.<br />

30 noemberi:<br />

soflis meurneobaSi gamoyenebuli wylis resursebis sargeblobisaTvis mosakreblis gadamxdelebi sagadasaxado<br />

organoSi waradgenen wliur gaangariSebas da gadaixdian kuTvnil mosakrebels.<br />

14 dekemberi:<br />

bunebrivi resursebiT (garda naxSiroJangis (gazi CO2) , mineraluri<br />

wylebis, soflis meurneobaSi gamoyenebuli wylis resursebisa)<br />

sargeblobisaTvis mosakreblis gadamxdelebi sagadasaxado<br />

organoSi waradgenen yovelTviur gaangariSebas da gadaixdian<br />

kuTvnil mosakrebels.<br />

dekemberi<br />

17 dekemberi:<br />

dRg-is gadamxdelad registrirebuli pirebi, waradgenen dRg-is yovelTviur deklaracias da ixdian kuTvnil<br />

gadasaxads.<br />

aqcizis gadamxdelebi waradgenen aqcizis Sesaxeb yovelTviur deklaracias da ixdian kuTvnil gadsaxads. amasTan,<br />

aqcizuri markebiT niSandebas daqvemdebarebul aqcizur saqonelze aqcizi gadaxdas eqvemdebareba aqcizuri markebis<br />

SeZenisas.<br />

socialuri gadasaxadis deklarirebis, Sromis anazRaurebis Tanxebisa da dakavebuli gadasaxadis gaangariSebis<br />

da gadaxdili Tanxebis informaciis Sesaxeb yovelTviuri sagadasaxado angariSis wardgenis vada.<br />

kuTvnili socialuri gadasaxadi gadaxdas eqvemdebareba Tanxis gadaxdisTanave. dakavebuli saSemosavlo gadasaxadi<br />

gadaxdas eqvemdebareba Tanxis (mogebis) gadaxdisTanave (gacemisTanave).<br />

sawarmo, organizacia gadaixdis mogebis gadasaxadebis mimdinare gadasaxdelebs.<br />

mewarme, fizikuri piri gadaixdis saSemosavlo da socialuri gadasaxadebis mimdinare gadasaxdelebs.<br />

naxSiroJangze (gazi CO2) bunebrivi resursebiT sargeblobisaTvis mosakreblis gadamxdelebi yovelTviurad gadaixdian<br />

kuTvnil mosakrebels.


GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

15 ianvari:<br />

bizneskalendari<br />

dRg-is gadamxdelad registrirebuli pirebi, wadgenen dRg-is wina Tvis (dekembris) deklaracias da ixdian kuTvnil<br />

gadasaxads.<br />

aqcizis gadamxdelebi waradgenen aqcizis Sesaxeb wina Tvis (dekembris) deklaracias da ixdian kuTvnil gadasaxads.<br />

amasTan, aqcizuri markebiT niSandebas daqvemdebarebul aqcizur saqonelze aqcizi gadaxda eqvemdebareba<br />

aqcizuri markebis SeZenisas.<br />

socialuri gadasaxadis deklarirebis, Sromis anazRaurebis Tanxebisa da dakavebuli gadsaxadis gaangariSebis da<br />

gadaxdili Tanxebis informaciis Sesaxeb yovelTviuri sagadasaxado angariSis wardgenis vada.kuTvnili socialuri<br />

gadasaxadi gadaxdas eqvemdebareba Tanxis gadaxdisTanave.dakavebuli saSemosavlo gadasaxadi gadaxdas eqvemdebare<br />

Tanxis (mogebis) gadaxdisTanave (gacemisTanave).<br />

wamaxalisebeli gaTamaSebis, sistemur-eleqtronuli formis TamaSobis, lataris momwyobi (organizatori) pirebi,<br />

waradgenen saTamaSo biznesis gadasaxadis 2006 wlis dekembris Tvis deklaracias da ixdian kuTvnil gadasaxads.<br />

amasTan, kazinos (samorines) magidebis, saTamaSo aparatebis da totalizatoris, bingos, lotos salaros mowyobisas<br />

saTamaSo biznesis mosakrebeli gadaxdas eqvemdebareba saangariSo kvartlis dawyebamde mosakreblis gadaxdis niSnebis<br />

SeZenis gziT.<br />

mineralur wylebze bunebrivi resursebiT sargeblobisaTvis mosakreblis gadamxdelebi sagadasaxado organoSi<br />

waradgenen yovelkvartlur gaangariSebas da gadaixdian gasuli kvartlis kuTvnil mosakrebels.<br />

naxSiroJangze (gazi CO2) bunebrivi resursebis sargeblobisaTvis mosakreblis gadamxdelebi yovelTviurad gadaixdian<br />

kuTvnil mosakrebels.<br />

ianvari<br />

bunebrivi resursebiT (garda naxSiroJangis (gazi CO2) , mineraluri<br />

wylebis, soflis meurneobaSi gamoyenebuli wylis resursebisa)<br />

sargeblobisaTvis mosakreblis gadamxdelebi sagadasaxado organoSi<br />

waradgenen yovelTviur gaangariSebas da gadaixdian kuTvnil<br />

mosakrebels.<br />

30 ianvari:<br />

pirebi, romlebic axdenen gadaxdis wyarosTan gadasaxadis<br />

dakavebas, sagadasaxado organoSi waradgenen informacias 2006 wlis<br />

mixedviT fizikur pirebze gacemuli Tanxebisa da dakavebuli gadasaxadebis<br />

Sesaxeb.<br />

14 Tebervali:<br />

bunebrivi resursebiT (garda naxSiroJangis (gazi CO2) , mineraluri wylebis, soflis meurneobaSi gamoyenebuli<br />

wylis resursebisa) sargeblobisaTvis mosakreblis gadamxdelebi sagadasaxado organoSi waradgenen yovelTviur<br />

gaangariSebas da gadaixdian kuTvnil mosakrebels.<br />

15 Tebervali:<br />

dRg-is gadamxdelad registrirebuli pirebi, waradgenen dRg-is yovelTviur deklaracias da ixdian kuTvnil<br />

gadasaxads.<br />

aqcizis gadamxdelebi waradgenen aqcizis Sesaxeb yovelTviur deklaracias da ixdian kuTvnil gadasaxads. amas-<br />

Tan, aqcizuri markebiT niSandebas daqvemdebarebul aqcizur saqonelze aqcizi gadaxdas eqvemdebareba aqcizuri markebis<br />

SeZenisas.<br />

socialuri gadasaxadis deklarirebis, Sromis anazRaurebis Tanxebisa da dakavebuli gadasaxadis gaangariSebis<br />

da gadaxdili Tanxebis informaciis Sesaxeb yovelTviuri sagadasaxado angariSis wardgenis vada.kuTvnili socialuri<br />

gadasaxadi gadaxdas eqvemdebareba Tanxis gadaxdisTanave.<br />

dakavebuli saSemosavlo gadasaxadi gadaxdas eqvemdebareba<br />

Tanxis (mogebis) gadaxdisTanave (gacemisTanave).<br />

Tebervali<br />

naxSiroJangze (gazi CO2) bunebrivi resursebiT sargeblobisaTvis<br />

mosakreblis gadamxdelebi yovelTviurad gadaixdian<br />

kuTvnil mosakrebels.<br />

25


26<br />

mikrosesxebi<br />

GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

bizness, iqneba es damwyebi Tu ukve arsebuli, esaWiroeba kapitali imisaTvis rom ganviTardes. kapitali SesaZloa<br />

iyos rogorc sawarmos SigniT dagrovebuli, aseve garedan moziduli saxsrebi. saxsrebi sawarmom SeiZleba moizidos<br />

mravali saSualebiT, maT Soris yvelaze gavrcelebuli meTodebia: sesxebi, kreditebis aReba momwodeblebisgan,<br />

aqtivebis realizacia, sawarmos mier dagrovili Semosavlebi da sxva.<br />

2000 wlidan saqarTveloSi komerciuli bankebisa da sxva safinaso organizaciebis raodenobam sakmaod iklo,<br />

Tumca amasTan sagrZnoblad gaizarda maT mier gacemuli sesxebis moculoba da maT mier SeTavazebuli mosaxurebebi.<br />

2000 wels arsebuli 32 komerciuli bankidan dRes mxolod 19 bankia darCenili, rac erTis mxriv saqarTvelos<br />

erovnuli bankis mier sabanko licenziis misaRebad 12 milioniani kapitalis gansazRvram ganapiroba. aqve aRsaniSnavia,<br />

rom sabanko seqtoris mier gacemuli sesxebis daaxloebiT 70% ucxour valutaSi gacemul sesxebze modis.<br />

periodi<br />

komerciulibankebisraodenoba<br />

s e s x e b i<br />

erovnul<br />

valutaSi<br />

(aTasi lari)<br />

sesxebi ucxour<br />

valutaSi<br />

(aTasi lari)<br />

12 Tvemde<br />

erovnul<br />

valutaSi gacemul<br />

sesxebze<br />

saprocento<br />

ganakveTebi<br />

12 Tvemde<br />

erovnul<br />

valutaSi gacemul<br />

sesxebze<br />

saprocento<br />

ganakveTebi<br />

12 Tveze meti<br />

vadiT erovnul<br />

valutaSi gacemul<br />

sesxebze<br />

saprocento<br />

ganakveTebi<br />

12 Tveze meti<br />

vadiT erovnul<br />

valutaSi gacemul<br />

sesxebze<br />

saprocento<br />

ganakveTebi<br />

2001 29 89,4 483,0 25 30 17 20<br />

2002 27 96,3 617,5 27 29 13 22<br />

2003 25 95,8 780,1 26 23 19 18<br />

2004 21 138,0 918,0 28 20 21 17<br />

2005 19 409,0 1 420,2 21 22 21 16<br />

2006 17 712,1 2 093,7 20 20 20 16<br />

2007 Ikv 18 766,9 2 354,7 22 21 19 16<br />

2007 IIkv 18 914,7 2 723,2 22 19 19 16<br />

amJamad saqarTveloSi arsebuli baknkebi SesaZlebelia daiyos 3 ZiriTad jgufad:<br />

1.didi bankebis jgufi, romelTa wilad sabanko sistemis mTliani aqtivebis 5%-ze meti modis;<br />

2.saSualo bankebis jgufi, romelTa wilad modis 1-5%;<br />

3.wvrili bankebis jgufi, romelTa wilad modi 15%-ze naklebi.<br />

wlebis ganmavlobaSi saqarTveloSi moqmedi bakebi ZiriTadad upiratesobas aniWebdnen korporatiul da msxvil<br />

klientebs. aRniSnul seqtorze yuradRebis gamaxvileba ar iyo SemTxveviTi. isini mcire da saSualo biznesebTan SedarebiT<br />

naklebi riskis matareblebi iyvenen da flobdnen met likvidul aqtivebs. es damokidebuleba bolo wlebSi<br />

met-naklebad Seicvala, rac gamoiwvia erTis mxriv aseTi klientebis raodenobis Semcirebam da meores mxirv, iseTi<br />

msxvili finansuri organizaciebis gamoCenam bazarze, rogoricaa EBRD, msoflio banki da IFC.<br />

dReisaTvis saqarTveloSi arsebobs finansebis mozidvis mravlferovani saSualebebi, maT Soris sakmad kargad<br />

ganviTarebulia sabanko da mikrosafinanso institutebi. saqarTveloSi arsebuli bankebi momxmarebels sTavazoben<br />

rogorc moklevadian (erT walmde vadiT gacemuli sesxi), aseve grZelvadian sesxebs (weliwadze meti vadiT gacemuli<br />

sesxi).<br />

mTel msoflioSi da maT Soris saqarTveloSic sesxebis gacema xorcieldeba ori kriteriumis gaTvaliswinebiT: 1.<br />

ZiriTadi saSualebebisa da materialuri resursebis arseboba da 2. riskis moculoba. pirveli kriteriumiT gansaz-<br />

Rvra xdeba martivad, resursebi an arsebobs an ara. rac Seexeba riskis dadgenas, es rTuli procesia da ZiriTadaT<br />

iTvaliswinebs ukve arsebuli sesxisa da msesxeblis sakredito da safinanso istoriis Sefasebas. damwyebi biznesis<br />

SemTxvevaSi ar arsebobs aseTi saxis istoria, swored amitom mTels msoflioSi Zalze rTulia sesxis gacema aseTi<br />

tipis biznesze. zemoT aRniSnuli garemoebebidan gamomdinare damwyebi mcire da saSualo biznesisTvis kapitalis<br />

moizidvis ZiriTadaT wyaroebs warmoadgenen megobrebi, naTesavebi, sxvadasxva kompaniebis mflobelebi da sxva. 1<br />

mcire da saSualo zomis sawarmoebze gacemuli sesxebi iyofa mikrosesxebad da saSualo sesxebad. bankebis umravlesoba<br />

orientirebulia mikro sesxebze, romelTa moculoba Seadgens 2 000 dan 50 000 lars, Tumca aRniSnuli<br />

sesxebis meti wili gaicema iuridiul pirebze. sesxiT sargeblobis vadebi umetesad 3-dan 9 Tvemdea da maTi gacema<br />

ZiriTadad xdeba manqana-danadgarebis SesaZenad, sabrunavi saxsrebis Sesavsebad, fiqsirebuli aqtivebis SesaZenad<br />

da sxva.<br />

mcire da saSualo biznesis dafinansebis TvalsazrisiT meore jgufs warmoadgens 50 000-dan 100 000 laramde<br />

moculobis sesxebi. aRniSnul sesxebze bankis saprocento ganakveTi damokidebulia sawarmos saqmianobis saxeze.<br />

iuridiuli pirebze gacemul mcire sesxebze bankebi iTxoven sxvadasxva saxis uzrunvelyofebs, romlebic SesaZloa<br />

iyos : kompaniis kuTvnili qoneba, manqana-danadgarebi, kompaniis damfuZneblis an menejeris piradi qoneba da aseve<br />

mesame piris finansuri garantiebi. rac Seexeba saSualo da msxvil sesxebs, am sesxebis miznobriobidan gamomdinare<br />

uzrunvelyofa moicavs kompaniis uZrav qonebas da sxva ZiriTad saSualebebs, kompaniis likvidur saqonels da materialur<br />

marags da aseve mesame pirTa finansur garantebs.<br />

1 wyaro: saqarTvelos saxelmwifo statistikis departamenti da saqarTvelos erovnuli bankebi.<br />

mikrosesxebi


GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

saqarTveloSi, rogorc agraruli potencialis mqone qveyanaSi, mewarmeebis didi raodenoba saqmianobas eweva<br />

agrarul seqtorSi da damatebiTi wyaroebis mozidva maTTvis sakmaod garTulebulia, rac saboloo jamSi xels uSlis<br />

aRniSnuli seqtoris ganviTarebas. bankebisa da mikrosafinanso kompaniebis umravlesoba Tavs ikavebs soflis meurneobis<br />

sferoSi sesxebis gacemisgan, rac ZiriTadaT ganpirobebulia aRniSnul seqtorSi maRali riskis arsebobiT.<br />

miuxedavad arsebuli dabrkolebebisa, qveyanaSi arsebobs saSualebebi, romliTac agrobiznesiT dakavebul pirebs<br />

SeuZliaT damatebiTi resursebis mozidva.<br />

bolo sami wlis maCveneblebis mixedviT komerciuli bankebis mTlian sakredito portfelSi, romelic bankebis<br />

saprocento Semosavlebis miRebis wyaroa, gacemuli mTliani sesxebis 53% anu 3 057 317 aTasi lari vaWrobaze gacemul<br />

sesxebze modis, wilobrivad meore adgilzea mrewvelobaze gacemuli sesxebi _ 1 065 466 aTasi lari anu 18%,<br />

mesame adgili ukavia mSeneblobaze gacemul sesxebs _ 438 844 aTasi lari anu 75 da mxolod 1% anu 56 425 aTasi<br />

lari modis soflis-meurneobaze gacemuli sesxebis wilad (aRniSnuli informacia moicavs 2005 _ 2007 wlis anvari<br />

agvistos monacembs).<br />

am monacemebidan naTlad Cans ekonomikis realuri seqtoris dakreditebis arasaxarbielo mgdomareoba. marTalia,<br />

vaWrobaSi dasaqmebulia mcire da saSualo biznesis didi nawili, magram aqve unda aRiniSnos, rom vaWrobaze gacemuli<br />

sesxebis umravlesoba ZiriTadad mza prduqciis realizacias ukavSirdeba (rogorc wesi importul saqonels), xolo<br />

iseT dargebs romelic SesaZloa saqarTvelosTvis ufro prioritetuls seqtors warmoadgendes, magaliTad soflis<br />

meurneoba masze sesxebis mxolod 1% modis, Tumca am seqtorSi dasaqmebulia mosaxleobis daaxloebiT 2/3.<br />

komerciuli bankebis mier gacemuli sesxebi dargebis mixedviT<br />

(aTasi lari) 2<br />

1 400 000<br />

1 200 000<br />

1 000 000<br />

800 000<br />

600 000<br />

400 000<br />

200 000<br />

0<br />

სოფლის<br />

მეურნეობა<br />

მრეწველობა<br />

მშენებლობა<br />

ვაჭრობა<br />

სასტუმროები<br />

და<br />

რესტორნები<br />

2005 წელი 2006 წელი 2007 წელი (იანვარი - აგვისტო)<br />

soflis meurneobaSi dafinansebis ZiriTad wyaros mainc bankebi da mikrosafinanso organizaciebi warmoadgenen.<br />

dReisaTvis arsebuli komerciuli bankebidan mxolod eqvsi maTgani da ori mikrosafinanso organizacia gascems<br />

sesxs agrobiznesis ganviTarebisTvis. gansxvavebulia TiToeuli bankisTvis sesxis miRebisTvis dasakmayofilebeli<br />

da sesxis gacemis pirobebi.<br />

komerciuli bankebis mier gasacemi agro sesxis moculoba meryeobs 50 aSS dolaridar _ 300 000 aSS dolaramde,<br />

Tumca zogierTi banks sasoflo-sameurneo saqmianobis TiToeuli tipisTvis specialurad SemuSavebuli aqvs individualuri<br />

finansuri produqtebi, romlebic iTvliswinebs vadianobas, sezonur Semosavlebsa da regionis sfecifikas.<br />

aseve gansxvavebulia sesxis gacemis vadac da igi meryeobs 1 Tvidan 10 wlamde da vadis Sesabamisad icvleba<br />

sesxis saprocento ganakveTi romelic iwyeba 15 %-dan.<br />

bankebis mixedviT aseve gansxvavebulia dasafinansebeli saqmianobis saxeebi, Tumca arsebobs gamonaklisebic.<br />

magaliTad erT-erTi bankisTvis dafinansebis nebadarTuli saqmianobebia: agrodamuSaveba, dakalibreba, SefuTva<br />

da daxariseba, sasoflo-sameurneo warmoebisTvis aucilebeli masalebis warmoeba da sxva, garda im saqmianobebisa,<br />

romelsac SesaZloa raime uaryofiTi zegavlena hqondes garemoze.<br />

zogierTi bankis maT mier gacemul sesxze adgenen jarimebsa da saSeRavTo periodebs. jarima vrceldeba yovel<br />

vadagadacilebul dReze vadagadacilebuli Tanxis 0.5%-is odenobiT, xolo rac Seexeba saSeRavaTo periods igi<br />

SesaZloa iyos 3-dan 6 Tvemde. magaliTad Tu bankma romelime mewarmes dauwesa 6 Tviani SeRavaTiani grafiki es<br />

imas niSnavs, rom mewarme 6 Tvis ganmavlobaSi gadaixdis mxolod bankis procents, xolo mosavlis aRebis Semdgom<br />

ki moxdeba ZiriTadi kapitalis dafarva.<br />

agro sesxis misaRebad mewarmem an fizikurma pirma unda Seavsos specialuri sakredito ganacxadi, romelsac Tan<br />

unda daerTos piradobis mowmobis qsero asli, xolo giravnobis arsebobis SemTavevaSi amonaweri sajaro reesatridan.<br />

zogi komerciuli banki giravnobas iTxovs mxolod 10 000 larze meti moculobis sesxis gacemaze. mas Semdeg rac<br />

mewrme srulad Seavsebs sakredito ganacxads, Semdeg bankis warmoamadgenlis mier xdeba sawarmos adgilze Semowmeba<br />

da yovelive amis Semdgom ki sesxis gacema. rac Seexeba sesxis gacemis vadebs, vinaidan bankebis mier aRniSnuli<br />

segmenti jer kidev aTvisebis procesSia, ar arsebobs mkacrad dadgenili vadebi da igi meryeobs 1-dan 5 dRemde.<br />

2 wyaro: saqarTvelos saxelmwifo statistikis departamenti da saqarTvelos erovnuli bankebi.<br />

სხვა<br />

mikrosesxebi<br />

27


28<br />

`t e s t i<br />

SegiZliaT Tu ara<br />

gadawyvetilebis miReba<br />

1. SgiZliaT Tu ara Zvel samuSao adgilze,<br />

sruliad axal wesebTan, muSaobis axal stilTan<br />

Segueba?<br />

diax<br />

ara<br />

2. advilad eCveviT axal koleqtivs?<br />

diax<br />

ara<br />

3. SegiZliaT Tu ara saxalxod gamoTqvaT Tqveni<br />

azri, imis miuxedavad, rom iciT igi ewinaaRmdegeba<br />

xelmZRvanelis Sexedulebebs?<br />

diax<br />

ara<br />

4. Tu ki sxva dawesebulebaSi ufro maRal xelfass<br />

SemogTavazeben, daTanxmdebiT samuSaod iq<br />

gadasvlaze?<br />

diax<br />

ara<br />

5. SegiZliaT Tu ara daSvebul SecdomaSi uaryoT<br />

Tqveni danaSauli da moZebnoT gasamarTlebeli<br />

mizezi?<br />

diax<br />

ara<br />

6. raimeze uaris Tqmis SemTxvevaSi iZleviT<br />

Tu ara WeSmarit axsna-ganmartebas `Semarbilebeli~<br />

mizezebisa da garemoebebis gareSe?<br />

diax<br />

ara<br />

GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

7. seriozuli diskusiidan gamomdinare Segi-<br />

ZliaT Tu ara SeicvaloT Sexeduleba raime sakiTx-<br />

Tan dakavSirebiT?<br />

diax<br />

ara<br />

8. Tqven kiTxulobT vinmes namuSevars (valdebulebis<br />

an ubralo Txovnis gamo), Camoyalibebuli<br />

azri sworia, Tumca Tqven fiqrobT, rom Tqven sxvanairad<br />

CamoayalibebdiT mas. datovebT yvelafers<br />

ise, rogorc aris, Tu daiJinebT yvelaferi Tqveneburad<br />

Secvalon?<br />

diax<br />

ara<br />

9. maRaziaSi mogewonaT nivTi, romelic mocemul<br />

momentSi arc Tu ise gWirdebaT, iyidiT Tu ara<br />

mas?<br />

diax<br />

ara<br />

10. momxibvleli adamianis gamo SeiZleba Tu<br />

ara SeicvaloT raimeze Sexeduleba?<br />

diax<br />

ara<br />

11. adrianad gegmavT Tqvens Svebulebas?<br />

diax<br />

ara<br />

12. yovelTvis asrulebT danapirebs?<br />

pasuxebi<br />

diax<br />

ara<br />

kiTxva #<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12<br />

diax 3 4 3 2 0 3 2 2 0 0 1 2<br />

ara 0 0 0 0 4 0 0 0 2 3 0 0


testis Sedegebi:<br />

9 qula: Tqven gadauwyveteli adamiani xarT, yvelafers<br />

zedmetad didxans `woniT~, Tu ki SesaZlebelia<br />

gadawyvetilebis miReba sxvas gadaabaroT<br />

amoisunTqvaT xolme. sanam raimes gadawyvetT<br />

xSirad ekiTxebiT sxvebs azrs da xSirad iRebT sanaxevro<br />

gadawyvetilebebs. Sekrebebze Cumad yofnas<br />

amjobinebT, Tumca kulvarebSi ikrebT gambedaobas<br />

da mWermetyvelebasac iwyebT. TqvenTan<br />

muSaoba Znelia. ganaTlebis, erudirebulobisa da<br />

gamocdilebis miuxedavad, Tqveni xasiaTi aqveiTebs<br />

Tqveni `sargeblianobis koeficients~. Tqvenze<br />

dayrdnoba Znelia, radgan SeiZleba adamianebs imedebi<br />

gaucruoT. ra Tqma unda xasiaTis gamocvla<br />

Znelia, magram SesaZlebeli.<br />

19-28 qula: Tqven sakmaod advilad iRebT gadawyvetilebas,<br />

Tqveni logika da gamocdileba gexmarebaT<br />

umetes SemTxvevaSi swori gadawyvetileba miiRoT.<br />

sakuTari Tavis imedi gaqvT, iTvaliswinebT<br />

sxvebis azrsac, Tumca arcTu ise xSirad mimar-<br />

TavT maT rCevisaTvis. miRebul gadawyvetilebas<br />

bolomde icavT, magram Tu ki dadasturdeba maTi<br />

mcdaroba, aRar agrZelebT Rirsebis dacvas. es yvelaferi<br />

kargia, magram SeecadeT yovelTvis iyoT<br />

obieqturi, nu TvliT sircxvilad im sakiTxebTan<br />

dakavSirebiT konsultaciebs, romelSic arakompetenturi<br />

xarT.<br />

10-18 qula: Tqven sakmaod frTxili xarT gadawyvetilebis<br />

miRebisas, Tumca roca swrafi moqmedebaa<br />

saWiro ar nebdebiT. yoymanobT maSin, roca<br />

dro gaqvT. aseT dros mogeZalebaT xolme eWvi<br />

da survili giCndebaT yvelaferi gadasinjoT da<br />

SeaTanxmoT xelmZRvanelobasTan, miuxedavad imisa,<br />

rom gadawyvetileba Tqvens doneze unda iqnes<br />

miRebuli. Tqvens gamocdilebas daeyrdeniT, is<br />

gikarnaxebT rogor unda moiqceT, bolos da bolos<br />

Tqvens daqvemdebarebul pirebsac hkiTxeT azri.<br />

29 da meti: TqvenTvis ucnobia cneba `gaduwyveteloba~,<br />

Tqven sakuTar Tavs yvela aspeqtSi kompetenturad<br />

TvliT, amitom saWirod ar migaCniaT dainteresdeT<br />

vinmes mosazrebiT. erTmmarTveloba<br />

gesmiT, rogorc gadawyvetilebis erTpirovnulad<br />

miReba. am sakiTxTan dakavSirebiT SekiTxvebi<br />

gaRizianebT da amas arc malavT. Tqven mogwonT,<br />

roca Zalauflebisa da gadawyvetilebis miRebis<br />

unaris mqoned mogixsenieben. imisaTvis, rom gaamarTloT<br />

aseTi Sexeduleba, zogjer uaryofT sxvebis<br />

Wkvianur azrebsac ki. Secdomebs mZafrad<br />

ganicdiT, gjeraT, rom maTSi sxva aris damnaSave.<br />

yvela sakuTari Sexedulebis `ucodvelobis~ rwmena<br />

seriozuli naklia. Tqveni aseTi xasiaTi da<br />

muSaobis stili Trgunavs Tqvens daqvemdebarebul<br />

pirebs da ukargavs iniciativas, damoukideblobisaken<br />

swrafvas. yovelive es xels uSlis muSaobis<br />

process da zians ayenebs koleqtivis fsiqologiur<br />

klimats. Tqven saswrafod unda SeicvaloT muSaobis<br />

stili.


30<br />

Tavisuflebis indeqsi<br />

ekonomikuri Tavisuflebis indeqsiT<br />

saqarTvelo 35-e adgilzea msoflioSi<br />

The Wall Street Journal da The Heritage Foundation mier<br />

Catarebuli kvlevis Sedegad saqarTvelo msofliSi<br />

ekonomikuri Tavisuflebis indeqsiT 35 adgilze gan-<br />

Tavsda. evropis 41 qyevnidan saqarTvelo 20 adgilzea<br />

rac saSualo Sedegia. wina welTan SedarebiT saqarTvelos<br />

reitingi 3.9 procentiT gaizarda, rac nawilobriv<br />

gamoiwvia meTodurma cvlilebebma da ZiriTadad Sromis<br />

Tavisuflebis kriteriumis gazrdam.<br />

ekonomikuri Tavisuflebis indeqsis aTi maCvenebeli<br />

saqarTveloSi:<br />

biznesis Tavisufleba 78.9 %<br />

CvenTan biznesis dawyebisTvis saSualod saWiroa 16<br />

dRe, rac msoflio saSualo maCvenebelze (48 dRe) samjer<br />

naklebia. mocemuli upiratesoba xels uwyobs samuSao adgilebis<br />

Seqmnas. biznesis dawyebis, funqcionirebisa da<br />

daxurvis Tavisufleba saTanadod aris daculi sakanonmdeblo<br />

garemoTi.<br />

vaWrobis Tavisufleba 61.8 %<br />

savaWro reJimebs libaralizaciis miuxedavad, soflis<br />

meurneobis sufsidireba da uunaro sabaJo sistema, ganapirobebs<br />

savaWro fasis zrdas.<br />

fiskaluri damoukidebloba 94.2 %<br />

saqarTvelos aqvs dabali sagadasaxado ganakveTebi.<br />

yvelaze didi gadasaxadia 12 procenti fizikuri pirebisTvis,<br />

xolo iuridiuli pirebisTvis 20 procenti. sagadasaxado<br />

Semosavali gasuli wlis SedegebiT mSp-s 18.2<br />

% Seadgens.<br />

reitingi<br />

saerTo procenti<br />

biznesis<br />

Tavisufleba<br />

vaWrobis<br />

Tavisufleba<br />

fiskaluri<br />

daoukidebloba<br />

GEORGIAN BUSINESS TODAY<br />

mTavrobisgan damoukidebloba 91.3%<br />

2006 wlis monacemebiT samTavrobo xarjebi mSp-s 19.1<br />

%-is, xolo samTavrobo Semosavlebi 0.7 %-is tolia.<br />

monetaruli damoukidebloba 77.9%<br />

saqarTveloSi 2003-2005 wlebTan SedarebiT inflaciis<br />

done gaizarda. mocemuli Sefaseba arastabiluri fasebiT<br />

aris gamowveuli. faswarmoqmna xdeba sabazro pirobebSi<br />

Tumca saxelmwifos SeuZlia kontoli daawesos<br />

fasebze mis sakuTrebaSi arsebuli biznesebis meSveobiT.<br />

mTavroba aseve axdens soflis meurneobis sufsidirebas.<br />

Sesabamisad 5 % akldeba monetaruli damoukideblobis<br />

maCvenebels.<br />

investirebis Tavisufleba 60.0 %<br />

saqrTvelom ganaxorciela struqturuli reforma sainvesticio<br />

garemos gaumjobesebisTvis. ucxoel investorebs<br />

ar aqvT aranairi SezRudva investirebisas adgilobrv<br />

kompaniebSi, aqciebSi, obligaciebSi an sxva saxis<br />

sakuTrebaSi. rogorc adgilobriv ise ucxoel investors<br />

SeuZlia miiRos licenzia erTi sarkmlis principiT 24<br />

saaTSi. investorebs Tavisuflad SeuZliad monawileoba<br />

miiRon privatizaciis procesSi.<br />

sasamarTlo sistemis araefeqturoba<br />

da korufcia aris mTavari<br />

winaaRmdegoba ucxoeli investorebisaTvis.<br />

sakuTrebis ufleba 30.0%<br />

miuxedavad saxelmwifos<br />

mcdelobisa gazardos samar-<br />

Tlianobis done, sasamarTlos<br />

korumpirebuloba isev rCeba<br />

mniSvnelovnad problemad. antikorufciuli<br />

programis farglebSi<br />

daWeril iqna mravali<br />

saxelmwifo moxele da<br />

biurokrati<br />

korufciisgan damoukidebloba<br />

23.0%<br />

2005 wlis monacemebiT saqarTvelom am indeqsis mixedviT<br />

(Transparency International’s Corruption Perceptions Index<br />

) 158 qveynidan 130-e adgili daikava.<br />

Sromis damoukidebloba 99.9 %<br />

Sromis bazari funqcionirebs maRalefeqturi regulirebis<br />

meTodebiT, rac zrdis mwarmoeblurobasa da<br />

dakavebulobis dones. wesebi romliTac SeiZleba samuSao<br />

saaTebis gazrda an SeTanxmeba aris Zalian moqnili.<br />

saqarTvelo aris lideri Sromis Tavisuflebis kuTxiT.<br />

mTavrobisgan<br />

damoukidebloba<br />

saqarTvelo 35 68,7 78,9 61,8 94,2 91,3 77,9 60 70 30 23 99,9<br />

somxeTi 32 69,4 84,5 75,6 93,1 91,6 79,7 60 70 30 29 80,9<br />

TurqeTi 83 59,3 67,4 76,0 79,4 69,9 70,2 50 50 50 35 45,4<br />

azerbaijani 107 55,4 58 67,6 87,2 86,6 76,8 30 30 30 22 65,4<br />

ruseTi 120 54 66,6 62,6 86,3 71,6 62,8 30 40 30 24 66,2<br />

avstria 25 71,3 79,8 76,6 66,9 40,5 85,7 70 70 90 87 46,8<br />

monetaruli<br />

damoukidebloba<br />

investirebis<br />

damoukidebloba<br />

finansuri<br />

damoukidebloba<br />

sakuTrebis ufleba<br />

korufciisgan<br />

damoukidebloba<br />

Sromis<br />

damoukidebloba


Sps `avtomeqanikuri qarxana~ aRWurvilia<br />

msxvili komleqsuri simZlareebiT,<br />

romelTa gamoyenebiT SesaZlebelia<br />

damzaddes manqanaTmSeneblobis profilis<br />

sxvadasxva detalebis nomenklatura.<br />

qarxanas gaaCnia unikaluri<br />

Carx-danadgarebi, romelTa analogi<br />

aramarto saqarTveloSi aramed kavkasiaSic<br />

ar gvxvdeba, maTi gamoyenebiT<br />

SesaZlebelia damuSavdes didi<br />

gabaritebis mqone detalebi. qarxnis<br />

potencialma, teqnikurma bazam da personalis<br />

kvalifikaciam saSualeba<br />

mogvca dagvemyarebina biznes partnioruli<br />

urTierToba iseT cnobil<br />

evropul kompaniebTan rogorebic<br />

arian : Sveduri -”SKF” , germanuli-<br />

“Claas”, italiuri “Fantuci” da “Firi”.<br />

garda amisa mWidro biznes kavSirebi<br />

gvaqvs wamyvan qarTul kompaniebTan:<br />

saqarTvelos rkinigza, saq.cementi<br />

(Heidelberg Cement - Georgia), mompovebeli<br />

maRaroebi, hesebi da sxva.<br />

sawarmos potenciali xasiaTdeba Semdegnairad:<br />

1. metalurgiuli saamqro<br />

ruxi Tujis detalebis Camosxma<br />

woniT 0,5-8000 kg.<br />

foladis detalebis Camosxma,<br />

woniT 0,5-5000 kg.<br />

zemtkice Tujis Camosxma germanuli<br />

“GIZAG”-is tipis avtomatur<br />

xazze woniT 0,5-250 kg.<br />

2. mcire meqanikuri, Termuli<br />

da liTondafarvis saamqro<br />

am warmoebaSi arsebuli universaluri<br />

Carx-danadgarebis teqnikuri mdgomareoba<br />

saSualebas iZleva damzaddes<br />

maRali sizustis manqanaTmSeneblobis<br />

profilis detalebi, SemTxvevaSi<br />

CautardeT maT Termuli damuSaveba<br />

(cementacia, wrToba, moSveba),<br />

quTaisis avtomeqanikuri qarxana<br />

Kutaisi AutoMechanical Plant<br />

maRali sixSiris deniT wrToba (ТВЧ),<br />

da antikoroziuli dafarva galvanuri<br />

dafarvis xazebis gamoyenebiT.<br />

3. sawnexe saamqro<br />

SesaZlebelia furclovani masalisagan<br />

sisqiT 0,5 _ 10 mm. detalebis<br />

civad datvifrva, risTvisac saamqro<br />

aRWurvilia meqanikuri, erTmagi da<br />

ormagi qmedebis wnexebiT, simZlavriT<br />

25-2500 t, magidis maqsimaluri<br />

gabaritebiT 2800X4000 mm, Ggermanuli<br />

warmoebis “ERFURT”-is wnexebis<br />

gamoyenebiT. namzadebis daWrisaTvis<br />

gamoiyeneba wnex-makratlebi. amave<br />

saamqroSi organizebulia SeduRebis<br />

procesebi, rogorc wertilovani, ise<br />

eleqtrorkaluri da airovani me-<br />

TodebiT SeduRebisaTvis.<br />

4. saiaraRo saamqro<br />

am saamqroSi, maRali sizustis<br />

programuli marTvis Carxebis gamoyenebiT<br />

mzaddeba sxvadasxva saxis<br />

teqnologiuri aRWurviloba, rogoricaa:<br />

cxeli da civi tvifrebi; wnexformebi;<br />

liTonisa da xis modelebi;<br />

mWreli da mzomi iaraRebi.<br />

5. mZime meqanikuri saamqro<br />

saamqro aRWurvilia, unikaluri<br />

did gabaritiani CarxebiT: (saxarato,<br />

karuseluri, grZiv safrezo,<br />

SigsaCarxi, kbilsaWreli da sxva).<br />

romelzec SesaZlebelia damzaddes<br />

detalebi romelTa:<br />

maqsimaluri diametria -3000 mm,<br />

maqsimaluri sigrZe -12000 mm, maqsimaluri<br />

wona -20 t.<br />

6. samWedlo saamqro<br />

maRali simZlavris (10 tonamde)<br />

uroebis da wnexebis (2500 t) gamoyenebiT<br />

warmoebs sxvadasxva zomis detalebis<br />

cxlad datvifrva, sawarmos<br />

saiaraRo saamqroSi damzadebuli cxeli<br />

tvifrebis gamoyenebiT, woniT<br />

70 kg-mde.<br />

7. naxSirorJangis saamqro<br />

am saamqroSi Tanamedrove teqnologiuri<br />

xazis gamoyenebiT xdeba maRali<br />

xarisxis naxSirorJangis miReba,<br />

rogorc kvebis aseve mZime mrewvelobisaTvis.<br />

8. centraluri da mzomelobiTi<br />

laboratoria<br />

mzomelobiT laboratoriebSi warmoebs<br />

saiaraRo saamqroSi damzadebuli<br />

mWreli da mzomi iaraRebis<br />

kontroli, aseve axali nimuSebis universaluri<br />

Semowmeba.Aam mizniT laboratoria<br />

aRWurvilia, ucxouri cifruli<br />

da eleqtruli sazomi xelsawyoebiT<br />

da danadgarebiT. centralur laboratoriaSi<br />

warmoebs liTonuri masalebis<br />

da metalurgiuli warmoebis<br />

`mowmeebis~ qimiuri Semadgenlobis<br />

da meqanikuri Tvisebebis dadgena.<br />

quTaisis ofisis misamarTi Tbilisis ofisis misamarTi<br />

tel: +995 331 75520 tel: +995 332 210279<br />

tel/faqsi: +995 331 93556 tel/faqsi: +995 331 210280<br />

el.fosta: info@kamp.ge el.fosta: kamp@gig.ge


EISSN 1987 5576

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!