03.06.2013 Views

hainrih biolis fondSi 2010 wlis 2 ivniss gamarTuli sajaro diskusia ...

hainrih biolis fondSi 2010 wlis 2 ivniss gamarTuli sajaro diskusia ...

hainrih biolis fondSi 2010 wlis 2 ivniss gamarTuli sajaro diskusia ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>hainrih</strong> <strong>biolis</strong> <strong>fondSi</strong> <strong>2010</strong> <strong>wlis</strong><br />

2 <strong>ivniss</strong> <strong>gamarTuli</strong> <strong>sajaro</strong> <strong>diskusia</strong> Temaze:<br />

`saqarTvelo-ruseTis urTierTobebi: dialogis<br />

aRdgenis perspeqtivebi ~<br />

ZiriTadi momxseneblebi:<br />

irakli menaRariSvili _ strategiul<br />

gamokvlevaTa centri, direqtori<br />

daviT zurabiSvili _ `respublikuri partiis~<br />

wevri<br />

ramaz sayvareliZe _ politologi<br />

moderacia: zviad qoriZe


zviad qoriZe _ mogesalmebiT. dRes <strong>biolis</strong> <strong>fondSi</strong> tradiciuli sadiskusio<br />

dRea. Tema, romelic sadiskusiod SeirCa, sakmaod aqtualuria, yovel SemTxvevaSi,<br />

ase miaCniaT mis organizatorebs, Tumca radgan gvewvieT, es imaze metyvelebs, rom es<br />

Tema TqvenTvisac sainteresoa. SesaZloa igi mTlad ar Seesatyviseba postsaarCevno<br />

ganwyobebs, Tumca SesaZloa am konteqstSic davinaxoT saqarTvelo-ruseTis<br />

urTierTobebi. aris Tu ara am urTierTobebis Secvlis, gaumjobesebis resursi, an ra<br />

perspeqtivebi gaaCnia saqarTvelosa da ruseTis Semdgom TanamSromlobas da<br />

Tanaarsebobas.<br />

warmogidgenT Cvens momxseneblebs: irakli menaRariSvili gaxlavT strategiul<br />

gamokvlevaTa centris direqtori, ramaz sayvareliZe _ politologi da daviT<br />

zurabiSvili _ `respublikuri partiis~ wevri. jer momxseneblebs movuminoT da<br />

Semdeg davsvaT SekiTxvebi.<br />

ivliane xaindrava, `respublikuri partiis~ wevri _ dRevandeli diskusiis<br />

organizatorebisgan Tu iyo mcdeloba, dakavSirebodiT da mogewviaT xelisuflebis<br />

warmomadgenlebi, iqneb aexsnaT ra mosazrebebiT xelmZRvanelobdnen, rodesac saqme<br />

aqamde miiyvanes. da meore mxriv, Tu gicdiaT dakavSireba magaliTad, zurab<br />

noRaidelTan, romelic uSualo monawilea imisi, rac miviReT da axla aqvs<br />

saidumlo, rogor moagvaros ruseTTan urTierToba.<br />

zviad qoriZe _ xelisuflebis warmomadgenlebTan iyo molaparakebebi, zurab<br />

noRaidels, rogorc vici, organizatorebi ar dakavSirebian.<br />

xaTuna murRulia _ Cven dRes gvsurda eqspertTa mosazrebebi mogvesmina. ar<br />

gvindoda <strong>diskusia</strong>s mwvave politikuri elferi hqonoda.<br />

zviad qoriZe _ es aris Tema, romelzec piradad mec Zalian bevr sadiskusio<br />

sivrceSi mimiRia uari xelisuflebis warmomadgenlebisagan, imitom rom erTi mxriv,<br />

es ar aris Tema, romelzec SeiZleba visaubroT <strong>sajaro</strong>d, da meore _ visaubroT<br />

axla, imitom rom es Tema ar aris aqtualuri. Tumca, aris Tu ara aqtualuri, es<br />

kidev sakamaToa.<br />

movusminoT Cvens momxseneblebs.<br />

irakli menaRariSvili _ Tema imdenad mravalferovania, rom Cveni dRevandeli<br />

Sexvedra, albaT yvela moTxovnas da survils verc daakmayofilebs. erTi SexvedriT<br />

am Temis amowurva SeuZlebeli iqneba, magram Cvens sazogadoebas da qveyanas aseTi<br />

saxis diskusiebi aklia. amitom dRevandeli Sexvedra mniSvnelovnad mimaCnia.<br />

neba momeciT gagaxsenoT zogierTi mosazreba am problemasTan dakavSirebiT. am<br />

mosazrebaTagan bevri SesaZloa, TqvenTvis cnobilic iyos. me mogaxsenebT im<br />

mosazrebebs, romlebsac Tavad viziareb da romlebsac Cemi kolegebi da partniorebi<br />

iziareben. Semdeg, imedi maqvs, gveqneba azrTa gacvla-gamocvlis SesaZlebloba, raTa<br />

zogierT sakiTxTan dakavSirebiT gaviRrmavoT Cveni Sexedulebebi.<br />

2


asTan gvqonda saqme 2008 <strong>wlis</strong> agvistoSi, ras warmoadgenda qarTul-rusuli<br />

urTierTobis dinamika ukanaskneli wlebis ganmavlobaSi _ am sakiTxebis koreqtulad<br />

gaazreba, Cemi azriT, kategoriulad aucilebelia imisaTvis, rom movifiqroT rogor<br />

gamovideT Seqmnili mdgomareobidan. is, rom es situacia ara marto mwvave<br />

krizisulia da Seicavs regionuli destabilizaciis Zalian Zlier muxts,<br />

absoluturad destruqciulia qarTuli saxelmwifoebriobisaTvis. imitom rom iseTi<br />

tipis saxelmwifoebisaTvis, rogoric saqarTveloa, didi xnis ganmavlobaSi<br />

daubalansebeli urTierToba mezoblebTan seriozuli riskebis Semcvelia. da es<br />

riskebi yoveldRiurad SeiZleba iqces safrTxed da realizdes mZime SedegebiT.<br />

pirveli _ kargad unda gaviazroT, rom es ar gaxlavT qarTul-rusuli<br />

urTierTobis gansakuTrebuli fenomeni. is avlens im dinamikas, romelsac<br />

postsabWoTa transformacias vuwodebdi. bevrs ar moswons es mosazreba da cdilobs<br />

amis miRma sxva mizezebi dainaxos. SesaZloa, maT logikas safuZveli aqvs kidec,<br />

magram es procesi mizezia am dinamikisa da amave dros, TviTonac aris msxverpli am<br />

omis. omis Semdeg am transformaciam aseTi specifiuri saxe miiRo da es, me mgoni,<br />

eWvs ar unda iwvevdes.<br />

meore _ rasTan gvqonda saqme 2008 <strong>wlis</strong> agvistoSi _ eqstremalur<br />

gamovlenasTan im dapirispirebisa, romelic didi xania arsebobs Cvens regionSic. es<br />

aris kolizia ori nacionaluri proeqtisa, qarTuli da rusuli _ rusuli elitis<br />

mier ruseTis moazrebuli ganviTarebis nacionaluri proeqtisa, romelmac 2008<br />

<strong>wlis</strong> agvistos wina periodSi ukiduresad mwvave da agresiuli forma miiRo, da<br />

meore mxriv, nacionaluri proeqtisa, romlis realizaciasac saqarTvelo cdilobs,<br />

anu im arCevanis realizaciisa, romelic saqarTvelom saukuneebis mijnaze gaakeTa.<br />

mesame _ es gaxlavT axali realoba postsabWoTa sivrceSi, romelsac<br />

gaTvaliswineba sWirdeba. ruseTma gadalaxa is zRvari, romlis iqiT iwyeba<br />

movlenebis sxvagvari dinamika, da mas sWirdeba gansxvavebuli Sefaseba da<br />

damokidebuleba rogorc moTamaSeTa, ruseTis partniorTa, romelTa mimarTac<br />

ruseTma SeiZleba igive gaakeTos, ise saerTaSoriso Tanamegobrobis mier. samwuxaroa<br />

is, rom Tuki pirvel etapze am konfliqtisa aseTi gageba konfliqtisa sakmaod<br />

mwvaved iyo dasavleTSi, dReisTvis is saTanado simwvaves ver inarCunebs.<br />

agvistos movlena, rasakvirvelia, ar yofila saqarTvelo-ruseTis<br />

konfrontacia. aq ruseTi saqarTvelos saxiT dasavleTs ebrZoda. ebrZoda kavkasiaSi<br />

dasavleTs da metsac getyviT, ara erTi rusi eqspertis monacemebiT, romlebic maT<br />

gaaCniaT ufro sando wyaroebidan, ruseTis politikuri da samxedro istebliSmentis<br />

maRali eSelonebidan, am movlenebis pirvel dReebSi iq azric ki trialdebda, rom<br />

dasavluri, kerZod, amerikuli monawileoba bevrad ufro aqtiuri iyo, vidre es iyo<br />

realurad.<br />

da kidev erTi mosazreba, romelic, vfiqrob, aucilebelia momavlis<br />

dagegmvisaTvis _ agvistos omi gaxldaT logikuri gagrZeleba samSvidobo procesis<br />

kolafsisa, romelic Tavidanve ganwiruli iyo aseTi finalisaTvis, ramdenadac mTeli<br />

im wlebis ganmavlobaSi, rodesac es movlenebi viTardeboda, praqtikulad araferi<br />

gakeTebula saerTaSoriso Tanamegobrobis mier. qarTuli mxaris politika ki<br />

araTanmimdevruli iyo da aman sabolood migviyvana iqamde, rom konfrontaciis<br />

3


amgvari gamovlinebis pirobebi Seiqmna. es kidev erTxel gviCvenebs, rom status-kvo<br />

ar niSnavs mowesrigebisaTvis swrafvas, da mniSvnelovani gaxlavT is, rom es<br />

konfliqtebi arsad ar gamqrala. rodesac vambobT, rom ar arsebobs qarTulafxazuri<br />

da qarTul-osuri konfliqtebi da aris mxolod qarTul-rusuli<br />

konfliqti, Tavs vityuebT. ra Tqma unda, aravin icis, rogor ganviTardeba movlenebi,<br />

magram ra scenariTac ar unda ganviTardes, es amocana Cvens winaSe dgas. ar aris<br />

cudi, rom xelisuflebaSi ukanasknel periodSi gaCnda rigi nabijebisa, romlebic am<br />

mimarTulebiT aris orientirebuli, magram konfliqtebis mowesrigebis politikis<br />

formirebisas saWiroa am sakiTxis fundamenturad dasma. es ar aris mxolod<br />

qarTul-rusuli konfliqti, miuxedavad im gavlenisa, rac dRes aqvs ruseTis<br />

xelmZRvanelobas afxazur an samxreT oseTis regionSi mimdinare procesebze.<br />

ra mdgomareoba gvaqvs dRes. SeiZleba iTqvas, rom omi ar dasrulebula,<br />

imitom rom ar arsebobs omis dasrulebis damadasturebeli dokumenti. aris mxolod<br />

cecxlis Sewyvetis Sesaxeb SeTanxmeba, romelic ar sruldeba. da meore mxriv, ar<br />

Camoyalibebula meqanizmi, romelic axal samxedro konfrontacias Tavidan<br />

agvacilebda. mxolod ori dadebiTi momenti SeiZleba mTel am istoriaSi gamoCndes,<br />

pirvelia evrokavSiris gamoCena metnaklebad aqtiur rolSi samxreT kavkasiaSi,<br />

magram es ar aris sakmarisi Zaladobis Tavidan asacileblad, meorea taliavianis<br />

komisiis mier Catarebuli gamokvleva, sadac pirvelad, oficialur dokumentSi,<br />

pirdapir iTqva, Tu ra rols asrulebda ruseTi am konfliqtTan mimarTebaSi. es<br />

aris CemTvis cnobili pirveli SemTxveva, rodesac oficialuri piri acxadebs, rom<br />

am konfliqtebSi procesebs marTavs ruseTi da is ar aris iseTi monawile, rogorc<br />

iyo warmoCenili mTeli am wlebis ganmavlobaSi miRebul dokumentebSi.<br />

ra SeiZleba iyos amis Semdeg? pirvel rigSi unda gaviTvaliswinoT rogor<br />

uyurebs perspeqtivas orive mxare. samwuxarod, ar gvaqvs safuZveli vifiqroT, rom<br />

romelime mxare eZebs gamosavals. SeiZleva iTqvas, rom omi grZeldeba sxva saxiT.<br />

ruseTma omis dros ver miaRwia Tavis erT-erT yvelaze sasurvel mizans da amJamad<br />

mimdinare procesebis am miznisTvis gamoyenebas cdilobs. qarTuli mxarec sakmarisad<br />

arakonstruqciulia, imitom rom mxolod da mxolod status-kvos SenarCunebas<br />

uwyobs xels, romelic Tavis mxriv Zalian pirobiTia, iluzorulia, imitom rom<br />

situaciis totaluri kontrolis saSualeba ubralod ar SeiZleba hqondes qarTul<br />

mxares. meores mxriv, paraleluri procesebi mxolod qarTuli saxelmwifoebriobis<br />

winaaRmdeg SeiZleba ganviTardes. maT Soris, Sida politikuri dinamika, is motivebi,<br />

romlebic Cndeba Sida politikur ZalebSi da a.S.<br />

saWiroa dialogi, kontaqti imisaTvis, raTa veZeboT gamosavali am<br />

mdgomareobidan. dialogis saWiroebaze saubars aRar gavagrZeleb, Sevecdebi<br />

mogaxsenoT Cemi mosazreba imis Sesaxeb, ra uSlis xels dRes dialogs. da ra<br />

SeiZleba gakeTdes am winaaRmdegobis mosaxsnelad. dialogisadmi midgoma orive<br />

mxridan naklebproduqtiulia. moskovi ambobs, rom ar daelaparakeba saqarTvelos<br />

xelisuflebis arc erT warmomadgenels, vidre qveynis saTaveSi saakaSvilis<br />

xelisuflebaa, cdilobs moZebnos alternativebi, da xdeba is, rasac yvelani Tvals<br />

vadevnebT. qarTulma mxarem, oficiozma, yovel SemTxvevaSi, Tavis mxriv gamoacxada,<br />

rom dialogi ar daiwyeba, vidre ar moxdeba teritoriebis deokupacia. deokupacia ki<br />

4


ver moxdeba dialogis da Sesabamisi politikuri procesebis gareSe, ase rom Seikra<br />

mojadoebuli wre da dRes am wris tyveebi varT. Sedegad gvaqvs umarTavi procesebi,<br />

iniciativas xelSi iReben garkveuli politikuri Zalebi, qveynis SigniT Tu gareT,<br />

an scenaze gamodian saerTaSoriso aqtorebi, romlebic mxareebis sxvadasxva jgufebis<br />

warmomadgenelebs sTavazoben kontaqtebs. rogorc vxedavT, dabal doneze raRac<br />

procesebi mainc midis. amas xels ver SeuSlis xelisufleba, ase rom Cven ki ase<br />

realurad arasworad gagebuli strategiuli moTminebis reJimSi varT, magram<br />

realurad procesi ukontrolod, koordinaciis gareSe mimdinareobs da aravin icis,<br />

ra Sedegs gamoiRebs, Tuki es midgoma didxans gagrZeldeba.<br />

am mdgomareobis daZlevisTvis, Cemi azriT, aucilebelia ramdenime piroba.<br />

pirveli _ dialogis dasawyebad orive mxaris mier saWiroa politikuri neba.<br />

saWiroa imis gageba, rom aRniSnuli status-kvo orive mxaris sazianod muSaobs.<br />

amisTvis saWiroa dialogis procesi gatanil iqnes Sida politikuri<br />

dapirispirebebis zonidan, ar xdebodes am Temis hipertrofireba. es cduneba<br />

xelisuflebasTan erTad mTelma sazogadoebam unda daZlios. amis gakeTeba ar iqneba<br />

advili arc ruseTis, arc saqarTvelos mier, imitom rom wlebis ganmavlobaSi<br />

ganxorcielebuli agresiuli propaganda uSedegod ver Caivlida. ra Tqma unda<br />

platforma Zalian negatiuri da damuxtulia, magram politikosis rogorc<br />

ostatoba, ise politikuri nebis aucilebloba swored am sirTulis daZlevaSi<br />

gamoixateba.<br />

meore _ ruseTTan dialogis formirebisTvis aucilebelia qarTul mxares<br />

hqondes kargad gaazrebuli strategia. dRes aseTi strategia qarTul mxares ar<br />

gaaCnia. mxareSi vgulisxmob rogorc saxelmwifo xelisuflebas, ise mTel Cvens<br />

sazogadoebas. moZraobebis arCevani, politikuri nabijebis arCevani Tavisuflad aris<br />

miSvebuli imaT nebaze, vis rogor esmis es saqme da vin rogor xedavs amas saWirod<br />

sakuTari politikuri Tu qveynis interesebisaTvis.<br />

mesame _ strategia, ra Tqma unda, unda daefuZnos farTo <strong>diskusia</strong>s<br />

sazogadoebaSi, imitom rom es ar gaxlavT erTi politikuri jgufis gadasawyveti<br />

sakiTxi. swored amitomac mimaCnia, rom Cveni dRevandeli Sexvedra Zalian<br />

mniSvnelovania. aseTi Sexvedra albaT ukve 2008 <strong>wlis</strong> miwurulidan iyo saWiro<br />

dawyebuliyo farTo masStabiT, rodesac pirveli emociebi ganelda. samwuxarod,<br />

dRemde aseTi samuSao mxolod calkeuli iniciativebis saxiT xorcieldeba.<br />

strategiis mizani, ra Tqma unda, unda iyos TanamSromlobis pozitiuri dRis<br />

wesrigis perspeqtivebis Zieba, im SesaZleblobebis, sferoebis Zieba, sadac im<br />

situaciaSic ki, romelSic dRes qarTul-rusuli urTierTobebia, SesaZlebeli iqneba<br />

saubari TanamSromlobaze Tu ara, urTierTgagebaze mainc. aq, ra Tqma unda,<br />

situaciis Semdgomi damZimebisa da gamwvavebisgan dacvis mizniT maqsimaluri<br />

TavSekavebaa saWiro. moqmedeba ar gulisxmobs aucileblad umaRlesi donis<br />

Sexvedrebs. es saqme rogorc wesi, ase ar keTdeba. pirvel etapze, piriqiT,<br />

damatebiTi arxebiT unda damyardes kontaqtebi. aseTi damatebiTi diplomatiuri<br />

instrumentebis Camoyalibebis mcdeloba aris. aris survili Cveni dasavleli<br />

partniorebisa, xeli Seuwyon amas, magram jerjerobiT raime xelSesaxebi warmateba<br />

am mimarTulebiT ar Cans.<br />

5


da bolos, Cveni politika ruseTTan mimarTebaSi, Cveni strategia ruseTTan<br />

saqarTvelos interesebis Sesabamisi samezoblo mowyobisa, unda daefuZnos ruseTis,<br />

rogorc partnioris, Rrma da profesiul codnas, romelic dRes saqarTvelos<br />

sazogadoebas da mis akademiur elitas aRar gaaCnia. gamocdilebis is narCenebi, rac<br />

sabWoTa periodidan da 90-iani wlebidan SemogvrCa, arasakmarisia. ruseTi dRes<br />

sruliad sxva fenomenia da mas, praqtikulad, ar SeviswavliT. ramdenime<br />

gamonaklisis garda ver dagisaxelebT aseT magaliTebs. maTi nawilic, ver muSaobs<br />

imitom rom saamisod arc saxsari aqvT da arc mxardaWera, zogierTi ki Seqmnilia<br />

konkretuli motiviT da Sesabamisad, maTi muSaobis efeqti naklebia. ase rom dRes<br />

saqarTveloSi arc saxelisuflebo, arc samoqalaqo struqturebsa Tu akademiur<br />

wreebSi ruseTs ar Seiswavlian. pirvel rigSi albaT swored es problema unda<br />

daiZlios da SesaZloa dRevandelma saubarmac xeli Seuwyos am mimarTulebiT<br />

garkveuli nabijebis gadadgmas. me amiT davasruleb Tezisebis CamoTvlas. dRevandeli<br />

formati ufro Rrma gansjis saSualebas ar iZleva, siamovnebiT vupasuxeb dasmul<br />

SekiTxvebs.<br />

zviad qoriZe _ darwmunebuli var, SekiTxvebi marTlac daismeba, magram manamde<br />

momxseblebs movusminoT. axla baton daviTs gadavcem sityvas.<br />

daviT zurabiSvili _ am Temas Zalian bevri aspeqti aqvs. cota Soridan<br />

daviwyeb, imitom rom imis gasaazreblad, Tu ra unda gakeTdes qarTul-rusuli<br />

urTierTobebis mimarTulebiT, Tundac qarTuli mxridan, kargad unda gaverkveT<br />

imaSi, ras efuZneba ruseTis politika. yuradRebas gavamaxvilebdi geopolitikur<br />

aspeqtze, imaze, Tu raSi mdgomareobs geopolitikurad ruseTis interesi. sapasuxod<br />

uamisod warmoudgenelia gonivruli da racionaluri politikis ageba. erTi,<br />

zogadad rac SeiZleba iTqvas da es yvela saxelmwifosTvis aris damaxasiaTebeli,<br />

iqneba is demokratiuli Tu arademokratiuli, aris sagareo politikaSi sakuTari<br />

gavlenis gaZliereba da gavrceleba. es aris yvela saxelmwifos mizani. yvela<br />

cdilobs sakuTari gavlenis gafarToebas. Cven rom Zlieri saxelmwifo viyoT, Cvenc<br />

SevecdebodiT amas. Tu am konteqstiT SevxedavT ruseTs, wminda geografiulad rom<br />

mivadevnoT Tvali, SeuZlebelia ar hqondes Zalian didi da farTo interesebi. es<br />

aris qveyana, romelic erTis mxriv ebjineba evropas, meore mxriv ki, iaponias da<br />

amerikis SeerTebul Statebs aliaskis saxiT. samxreTiT aseve emijneba centralur<br />

azias, CineTs da islamur samyaros. Cvenc varT misi mosazRvre qveyana. ubralod<br />

SeuZlebelia ruseTi ar iyos imperia Tundac am gagebiT. imperiaSi am SemTxvevaSi<br />

imas vgulisxmob, rom misi sagareo veqtori ufro mniSvnelovania, vidre iqneboda es<br />

nebismieri patara qveynisaTvis. ruseTis sagareo politika didwilad aris<br />

damokidebuli imaze, TviTon ruseTi rogori qveyana iqneba. am konteqstSi Tu<br />

visaubrebT, ruseTisTvis Zalian mniSvnelovania, gavlena hqondes samxreT kavkasiaSi.<br />

ara marto imitom, rom samxreT kavkasia CrdiloeT kavkasiis mosazRvrea, romelic<br />

ruseTisTvis gasagebi istoriuli mizezebis gamo tradiciulad aris Zalian cxeli<br />

regioni. am SemTxvevaSi Tu saqarTvelo ar aris ruseTis eqskluziuri gavlenis qveS,<br />

mas mudmivad aqvs safrTxe, igive CrdiloeT kavkasiis afeTqebis saxiT. saqarTvelo,<br />

6


miuxedavad Cveni mZime politikuri mdgomareobisa, samxreT kavkasiaSi geografiulad<br />

da geopolitikurad wamyvani regionia, Tundac imiT, rom zRvas vesazRvrebiT, es<br />

nebismier SemTxvevaSi aris samxreT kavkasiis geopolitikuri gasaRebi. ruseTis<br />

gavlenisgan Tavisufali samxreT kavkasia warmoSobs safrTxes, rom Tundac<br />

energomatareblebiT mdidari islamuri samyaro centraluri aziis saxiT, ruseTis<br />

gverdis avliT SeiZleba daukavSirdes evropas. es ruseTisTvis miuRebelia.<br />

SeuZlebelia ruseTis politika ar iyos mimarTuli iqiT, rom saqarTveloSi<br />

damkvidrdes maTi eqskluziuri gavlena, ara aqvs mniSvneloba, vinc ar unda movides<br />

qveynis saTaveSi. ruseTis nebismieri xelmZRvaneloba, romelic amaze uars ityvis da<br />

Seecdeba, rom aq dauSvas amerikis SeerTebuli Statebis Tu sxva qveynis gavlena,<br />

aucileblad imuSavebs ruseTis saxelmwifos winaaRmdeg da daasustebs ruseTis<br />

gavlenas ara marto am konkretul regionSi, aramed evropaSic. amitom es sakiTxi<br />

ruseTisTvis sasicocxlod mniSvnelovania. ar miyvars iseTi emociuri Sefasebebi,<br />

rogoric aris ,,mteri~, magram is, rom ruseTis saxelmwifoebriv interesebSi ar<br />

Sedis qarTuli saxelmwifos Zliereba, es aris geopolitikuri realoba. ubralod,<br />

ar SeiZleba iyos sxvanairad. Zlieri saxelmwifo niSnavs damoukidebeli politikis<br />

gatarebas, Tavisi arCevani gaakeTos da ar gaiTvaliswinos misi interesebi, ar<br />

daemorCilos mis gavlenas. amitom iseTi saxelmwifo, romelic ar eqvemdebareba mis<br />

gavlenas, cxadia, ruseTis interesebSi ar Sedis, amitom misi politika aseTi iqneba.<br />

es Cans praqtikaSic da amaSi verafers iracionalurs ver vxedav. SeiZleba<br />

nawilobriv daeTanxmo imas, rom ruseTs saqarTvelos mimarT gansakuTrebuli<br />

damokidebuleba aqvs, magram esec rom ar iyos, wminda geopolitikuri<br />

mdgomareobidan gamomdinare, ruseTs sxvanairi politika ver eqneba. afxazeTi da<br />

cxinvalis regionic nebismier SemTxvevaSi berketad iqneboda gamoyenebuli. mas<br />

sWirdeba berketi samxreT kavkasiaSi dasamkvidreblad, saqarTveloze gavleniT mas<br />

meti gavlena eqneba somxeTsa da azerbaijanzec, esec realuria geopolitikuri<br />

realobidan gamodinare. aseTia ruseTis politikis geopolitikuri arsi.<br />

axla Cveni poziciidan SevxedoT am situacias. aq yvelaze ufro araswori<br />

iqneboda da aris aseTi tendencia, rom radgan ruseTs aseTi politika aqvs Cvens<br />

mimarT, maqsimalurad unda SevecadoT gasvlas rusuli kulturuli arealidan, misi<br />

yvelanairi gavlenisgan gaTavisuflebas, magram me mgoni, piriqiT aris. imitom rom<br />

batonma iraklim swori brZana, rodesac ici, rom saxelmwifos geopolitikuri da<br />

geostrategiuli amocana Seni saxelmwifoebriobis winaaRmdeg aris momarTuli,<br />

aucilebelia kargad icnobde am qveyanas, kargad gqondes Seswavlili da rac ufro<br />

meti iseTi adamiani geyoleba iq, visac kargad ecodineba ruseTis politikuri<br />

elitis mdgomareoba, rac meti lobisti geyoleba, aseT situaciaSi miT ukeTesi<br />

iqneba. megobruli qveyana rom yofiliyo, es problema ar iqneboda, magram swored<br />

aseTi radgan aris, miT ufro gWirdeba misi kargad Seswavla. garda amisa, rusuli<br />

ena, azerbaijanTan urTierToba ginda, ukrainasTan Tu centralur aziasTan,<br />

saerTaSoriso enaa am qveynebisTvis. amitom ruseTTan mWidro urTierTobas verc erT<br />

variantSi ver avcdebiT. yovelive amis gaTvaliswinebiT qarTuli politikis,<br />

strategiis gamomuSaveba ar aris advili saqme. imitom rom erTis mxriv kargad unda<br />

vacnobierebdeT imas, rom ruseTis geostrategiul interesebSi ar Sedis Zlieri<br />

7


qarTuli saxelmwifo, meores mxriv, aseve aucilebelia rac SeiZleba kargad<br />

vicnobdeT am qveyanas, rom rogorme gavaneitraloT es geopolitikuri faqtori.<br />

rogoria realoba? 1994 <strong>wlis</strong> mere, rodesac saqarTvelo umZimes<br />

mdgomareobaSi imyofeboda, aranakleb mZime mdgomareobaSi, vidre axlaa, axali<br />

damTavrebuli iyo afxazeTis omi, saqarTvelo praqtikulad iyo ganadgurebuli<br />

qveyana, yvela Zalovani struqturis xelmZRvaneli iyo ruseTis armiis oficeri,<br />

TviTon ruseTis Sida koniunqturam Seuwyo xeli imas, rom ufro ar garTulda<br />

viTareba, es elcinis politika iyo. meore mxriv, SesaZloa SevardnaZesTan bevri<br />

pretenzia gvaqvs, magram unda vaRiaroT isic, rom man Zalian Wkvianurad warmarTa<br />

procesebi, rodesac saqarTveloSi gaCnda navTobsadenis idea da qveyanam<br />

geostrategiuli funqcia SeiZina. SevardnaZis dros gadawyda stambulis<br />

xelSekrulebiT ruseTis samxedro bazebis gayvanis sakiTxic. saqarTvelo nel-nela<br />

iZenda im konturebs, romelic Cven am mtruli da agresiuli zegavlenisgan<br />

gvaTavisuflebda, magram am xazs gagrZeleba sWirdeboda.<br />

2003 <strong>wlis</strong> Semdeg, gansakuTrebiT buSis administraciis meore vadiT mosvlis<br />

Semdeg situacia Seicvala da aman Cemi azriT, gadamwyvetad uaryofiTi roli iTamaSa<br />

qarTuli saxelmwifosTvis. Tuki qarTuli saxelmwifo manamde ganixileboda<br />

dasavleTis da amerikis SeerTebuli Statebis mimarTac, upirveles yovlisa, rogorc<br />

tranzituli saxelmwifo evropaSi centraluri aziis energoresursebisTvis, amave<br />

konteqstSi qarTuli saxelmwifos mTavar kapitalad moiazreboda demokratia, da<br />

rogorc lideri demokratiisa regionSi, es iyo Cveni ,,safirmo niSani~ ucxoeTSi, da<br />

maT gamo gvqonda mxardaWera, es ki iyo ruseTis Semakavebeli faqtori. Zneli<br />

saTqmelia, rogor moxda, magram igive amerikis SeerTebul StatebTan konteqstSi,<br />

CamoTvlilma faqtorebma gadaiwia ukana planze da win wamovida sul sxva _ amerikis<br />

SeerTebuli Statebis samxedro-politikuri forpostis funqcia, gasamxedroebuli<br />

qveyana, romelic Zlieri mxardaWeriT sargeblobs amerikis SeerTebuli Statebis<br />

mxridan da romelic antirusuli samxedro-politikuri bastionia regionSi. bolo<br />

wlebis politikas Tu davukvirdebiT, 2005 wlidan moyolebuli, asec aris. gaxsovT,<br />

ramxela yuradReba eqceoda samxedro rezervs, uzarmazari xarjebi midioda samxedro<br />

sferoSi, da amas amerikis SeerTebuli Statebis mxridan kritika ar mohyolia.<br />

saqarTvelo warmodgenil iqna axlo aRmosavleTis tipis qveynad, romelsac raRac<br />

axali funqciebi unda ekisra da am funqciebiT ufro mniSvnelovani unda yofiliyo,<br />

vidre im tradiciuli funqciiT, rac mas manamde hqonda. es ramdenad<br />

ganxorcielebadi iyo, calke sakiTxia, magram agvistos omma yvelaferi daangria.<br />

agvistos omi iyo umZimesi Secdoma. rac ar unda momxdariyo, am omSi Cabma ar<br />

SeiZleboda. bevrs saubroben imis Sesaxeb, rom is gardauvali iyo, magram ase ar<br />

yofila. yvelaferi unda gakeTebuliyo am omis Tavidan asacileblad, imitom rom am<br />

omSi gamarjveba SeuZlebeli iyo. mesame msoflio omi rom ar daiwyeboda, yvelasTvis<br />

cxadia, romc dawyebuliyo, kargi arc iqidan gamovidoda araferi. radgan omi ver<br />

avicileT, Tundac ruseTis geostrategiuli funqciidan gamomdinare, aseT<br />

situaciaSi aRmovCndiT. safrTxis qveS dadga yvelaferi. isic ki, ramdenad<br />

warmoadgens dRes saqarTvelo kavkasiis regionSi geopolitikur liders, kiTxvis<br />

niSnis qveS dadga. amis gamosworeba Zalian Znelia.<br />

8


adre Tu ruseTis jari iyo gayvanili saqarTvelos farglebidan da mas<br />

gudauTaze vedavebodiT, dRes gvyavs ruseTis jari cxinvalis regionsa da afxazeTSi,<br />

miviReT ruseTis da kidev oriod qveynis mier aRiarebuli separatistuli regionebi,<br />

marTalia, es procesi ar gaRrmavda, magram gacilebiT ufro mZime situaciaa, vidre<br />

adre iyo. amas emateba is, rom ruseTi acxadebs, rom ar daelaparakeba am<br />

xelisuflebas, vidre saakaSvilia xelisuflebis saTaveSi. es pozicia ruseTisTvis<br />

xelsayrelia. mas ar eqmneba didi problemebi amis gamo arc amerikis SeerTebul<br />

StatebTan, arc evrokavSirTan urTierTobaSi. amitom, vfiqrob, is Zalian mSvidad<br />

elodeba 2013 wels, manamde SesaZloa Sida politikuri situaciac saTavisod<br />

moamzados. yvelanairad Seecdeba moaxerxos, rom 2013 <strong>wlis</strong> mere aq Tavisi<br />

eqskluziuri gavlena sabolood daimkvidros, rac aris Cemi azriT misi mizani.<br />

rogori SeiZleba iyos am situaciaSi Cveni xelisuflebis politika? didi<br />

arCevani ar gvaqvs. Cvengan romc iyos aqtiuroba, ruseTi ar gamoTqvams dialogis<br />

survils, imitom rom misTvis es xelsayreli poziciaa. me vici, rom Cvens<br />

xelisuflebaSi aris am dialogis mcdelobebi, SesaZloa kuluarul doneze, uamravi<br />

despani da elCia iq araformalurad gagzavnili, magram araferi gamodis. aris<br />

erTaderTi varianti, Tumca me mas skeptikurad vuyureb. am situaciaSi erTaderTi,<br />

rasac qarTuli politika SeiZleba daeyrdnos, iqneboda is, rom imdenad ,,kargad<br />

iqceodes~ saqarTvelo, rom gazardos faqtori, imisaTvis raTa evrokavSiri, amerikis<br />

SeerTebuli Statebi daelaparakos ruseTs moalaprakebebis Sesaxeb. es iqneboda<br />

erTis mxriv, seriozuli orientacia evrokavSirisken, rac gamoixateba demokratiuli<br />

procesebis realurad gatarebasa da kanonmdeblobis mimarTulebiT seriozuli<br />

nabijebis gadadgmaSi. saubaria axali sagadasaxado kodeqsis miRebaze. esec ki<br />

ukavSirdeba qarTul-rusul urTierTobebs, imitom rom aseTi kodeqsi absoluturad<br />

ewinaaRmdegeba evrokavSiris sagadasaxado kodeqss. anu, is ultraliberalizmi, rac<br />

Cvens ekonomikur politikaSia, ar aris evrokavSiris politika. Cven maqsimalurad<br />

unda SevecadoT davuaxlovdeT evropas, maqsimalurad unda davanaxoT, rom swored<br />

iq gveguleba Cveni Tavi. ver vityvi, rom es Zalian did Sanss mogvcemda, magram<br />

raRac berkets saimisod, rom evrokavSirs gauCndes motivacia ruseTs urCios<br />

wamovides dialogze, gaaCenda. ra Tqma unda, SeuZlebelia, mxolod xelisufleba<br />

gamodiodes rogorc eqskluziuri mxare molaparakebebis. ra Tqma unda, saxelmwifos<br />

saxeliT unda imarTebodes dialogi, opoziciis Casvla ara mgonia swori iyos da es<br />

arsad xdeba. magram im potencials, rac aris dagrovili, Tundac sxva politikur<br />

partiebSi, saxelmwifo unda iyenebdes. amiTac unda daanaxos ruseTsac da evropasac,<br />

rom ruseTTan urTierTobis normalizeba aris Cvens interesebSi. samwuxarod, aris<br />

araTanmimdevruloba da zogjer Zalian radikaluri gancxadebebic. Cveni mZime<br />

mdgomareobidan gamomdinare, ruseTTan urTierTobebis daregulirebas Cven TviTon<br />

unda veswrafodeT. cxadia, absoluturi iluziaa is, rom Tu ruseTs raRacas<br />

davuTmobT, amiT raimes mivaRwevT. amiT araferi gamova. imitom rom rogorc<br />

giTxariT, mis interesebSi mxolod Cvenze eqskluziuri gavlenaa. ase rom daTmobiT<br />

verafers sasikeTos Cveni qveynisTvis ver gamovrCebiT. iseve rogorc verafers<br />

sasikeTos ver gamovrCebiT Zalian xisti da miuRebeli politikiT. Zalian<br />

seriozuli dafiqrebaa saWiro. rusul-qarTuli urTierTobebis ambavi umeteswilad<br />

9


wydeba ara imdenad rusul-qarTul urTierTobaSi, aramed Sida qarTul<br />

urTierTobebSi. mniSvnelovania aRdgena im mTavari kapitalisa, romelic demokratiis<br />

saxiT gvqonda mTel msoflioSi. evropaSi jerjerobiT ver xedaven, rom Cven aseTi<br />

qveyana varT da aseTi saxelmwifoebrioba gvinda namdvilad. Tumca ar maqvs didi<br />

imedi, rom amis saTanado gaazreba Cvens xelisuflebaSi moxdeba. Tu moxdeboda, es<br />

qveyanas waadgeboda.<br />

zviad qoriZe _ axla baton ramaz sayvareliZes movusminoT.<br />

ramaz sayvareliZe _ mesame gamomsvlels erTi pliusi aqvs, wina<br />

gamomsvlelebi xSirad amboben did nawils imisas, rac saTqmeli iyo, da me mxolod<br />

Cemi wili SemiZlia mivamato. mcire kamaTi SeiZleba gamomivides baton daviTTan. man<br />

Tavis saubarSi Cado ramdenime politikuri elementi, romelic Cemi azriT, aris<br />

kliSe da ara realoba. is, rom ruseTi yovelRame fiqrobs imaze, rogor ,,gakoWos~<br />

saqarTvelo, cota ararealuri meCveneba. imitom rom mas garSemo bevri aseTi qveyana<br />

aqvs. ratom ar fiqrobs is rogor daangrios saxelmwifoebrioba sxva qveynebSi?<br />

amitom imis Tqma, rom ruseTs surs Cveni saxemwifoebriobis dangreva da amiT misi<br />

poziciis axsna, martivi diagnozi mgonia. realoba bevrad ufro rTulia.<br />

xelisuflebis propagandam albaT mainc Tavisi gaitana. es ZiriTadad xelisuflebis<br />

kliSea.<br />

meore kliSed mimaCnia daviTisa da goliaTis brZolis modeli, romelic<br />

xSirad aris gaTamaSebuli saqarTvelo-ruseTis urTierTobebis aRwerisas. es modeli<br />

prezidentma erTxel Riadac axsena. xSirad igrZnoba es modeli, rodesac saubaria<br />

imaze, rom patara saqarTvelo ibrZvis, didi ruseTi ki `Wams~ mas. me ar vici,<br />

vibrZviT Tu ara imisaTvis, rom ar SemovuSvaT ruseTis gavlena. raRa saWiroa<br />

brZola, roca is ukve SemoSvebulia. mTeli ZiriTadi obieqtebi ruseTis xelSia,<br />

ruseTis tankebic dgas saqarTveloSi. rac Seexeba politikas, awyobs ruseTs Tu ara<br />

es saomari ritorika, es kidev damafiqrebelia. iqneb swored rusuli politikis<br />

nawilia is, rom iyos es agresiuli ritorika da daZabuloba? ruseTi sisxlze<br />

advilad midis. pirvelma prezidentma, gamsaxurdiam rogorc ki daamyara dudaevTan<br />

kavkasiuri saxlis ideis safuZvelze urTierToba, erTi kviris intervaliT mokles<br />

dudaevic da gamsaxurdiac. anu es gza dauSvebeli iyo. rogorc ki moawera xeli<br />

navTobsadenze SevardnaZem, aafeTqes, magram iRbali aqvs da gadarCa. Semdeg kidev<br />

aafeTqes. Tu aseTi konfrontaciulia dRevandeli qarTuli politika, erTi<br />

teroristuli aqti saakaSvilze ratom ar moxda. erTi muqara ratom ar moxda?<br />

imitom rom antirusuli ritorikis qveS realurad rusuli interesis dafuZneba<br />

midis. mainteresebs, rodemde ar unda davarqvaT saxelebi movlenebs. Tuki midis<br />

rusuli interesis dafuZneba antirusuli ritorikis qveS, gamodis rom antirusuli<br />

ritorikac rusuli politikis nawilia.<br />

mesame stereotipi _ gavagebinoT evropas da is ruseTs ,,amas uzams da imas<br />

uzams~. SevxedoT evropas, risi maqnisia. agvistos omi amis SesaniSnavi ilustracia<br />

iyo. gavixsenoT, ra momentSi moxda omi, roca ruseTs yelSi amouvida kosovos<br />

problema da misTvis angariSgauwevlobis kidev ramdenime aqti, gadawyvita gadaedga<br />

10


nabiji, romliTac Wkuas aswavlida, veTanxmebi orive momxsenebels, dasavleTs. amitom<br />

rodesac mere eqspertebs ekiTxebodnen, ra Sedegebi moitana saqarTvelosTan omma,<br />

sityva `saqarTvelos~ aravin axsenebda, ar ainteresebdaT. saubrobdnen imaze, ra<br />

dainaxa amerikam, evropam. imitom rom es maTi dasanaxi da maTTan urTierTobisTvis<br />

dagegmili omi iyo. vis awyobda es omi? erTdroulad awyobda amerikasac da<br />

ruseTsac. gavixsenoT buSis maSindeli replikebi. es meCveneba im politikur<br />

realobad, romelSic vcxovrobT. am realobisTvis maqvs erTi logikuri axsna. Tuki<br />

miviCnevT, rom gamosavali evropasa da amerikaSi aRar aris, imitom rom amerikam<br />

kardinalurad Secvala konfrontaciuli politika da dRes partniors eZaxis<br />

ruseTs, vis xarjze viwyebT konfrontacias, gaugebaria, etyoba, iranis. Tuki es<br />

potenciali, rom viRac dagicavs, Cxubis dros ar aris, unda ganagrZo Cxubi?<br />

meorec, unda davakvirdeT, TviTon ruseTi ganagrZobs Cxubs? noRaidelisa da<br />

burjanaZis damokidebuleba ruseTis mimarT Tu SemTxveviTia, ratom ar dadga ufro<br />

adre? axla ratom gauCndaT siyvaruli ruseTis mimarT? meCveneba, rom amis ukan<br />

dgas erTi logika _ Tuki miviCnevT, rom ruseTma yvela mizani aisrula, me ara<br />

mgonia, rom misi mizani xelisuflebis damxoba iyos da sxva yvela mizani<br />

asrulebuli aqvs. mas Zalianac awyobs is xelisufleba, romelic aris. Tuki<br />

xelisuflebis damxoba ar aris mizani, gamodis, rom agvistos omis yvela mizani<br />

miRweulia. putini rom viyoT nebismieri Cvengani, ganvagrZobdiT afxazeTis da oseTis<br />

dafinansebas, romelsac ukve aRaraferi moaqvs CvenTvis? es milionebi jdeba, miT<br />

umetes oseTSi, sadac kokoiTs erTi didi ormo aqvs gaTxrili da uSvebs SigniT<br />

nebismier daxmarebas. anu es aris xarji ruseTisTvis, romlidanac mas xeiri aRara<br />

aqvs. am pirobebSi, rodesac ruseTi ukve fuls iTvlis (amis gamo ar SeierTa<br />

belorusia), misTvis momgebiania konfrontaciuli politikis gagrZeleba da<br />

saqarTvelos daSlis politika? am pirobebSi misTvis nuTu ufro momgebiani ar aris<br />

raRac formiT gaaerTianos saqarTvelo, mSvidobismyofelis mantiac moisxas da<br />

politikuri pretenziebi misdami Caketos, da am regionebis fuli axdevinos<br />

saqarTvelos. imitom rom Tavis gavlenas im regionebSi Tavisi tankebiTa da<br />

zarbaznebiT mainc SeinarCunebs. ase rom is arafers dakargavs saqarTvelos<br />

teritoriuli mTlianobiT. am logikis fonze, gansakuTrebiT gautkba putins<br />

qarTvelebis mimarT siyvaruli. oRond jer adrea, imitom rom Tu es logika<br />

realuria, da me ver vxedav masSi daeWvebis safuZvels, maSin putinma unda daicados<br />

kidev ramdenime weliwadi, vidre TviTon gaxdeba prezidenti, da medvedevis, rogorc<br />

prezidentis mier mowyobil oms mSvidobianad ar daamTavrebs. am fonze meCveneba, rom<br />

ruseTi ufro advilad midis obamas mier SeTavazebul partniorobaze, mas awyobs<br />

kidec ukve es partnioroba, da meCveneba, rom obamas fraza, rom saqarTvelo aRar<br />

aris maTi konfliqtis sagani, gulisxmobs ara imas, rom TviTon miatova saqarTvelo,<br />

aramed imas, rom realurad ruseTisgan miiRo Tanxmoba saqarTvelos mitovebisa. ase<br />

rom Cven mTavaria xeli ar SevuSaloT procesebs. magram Tu es arakonfrontaciuli<br />

politika gagrZelda am did saxelmwifoebs Soris, me mgonia arc SegvekiTxebian, ise<br />

moagvareben Cvens problemebs. aseTia Cemi azri.<br />

11


zviad qoriZe _ <strong>diskusia</strong>s gaxsnilad vacxadebT, veliT Tqvens mosazrebebs da<br />

kiTxvebs.<br />

giorgi xorbalaZe, `respublikuri partiis~ iuristi _ Zalian saintereso<br />

<strong>diskusia</strong>a. Cemi azriT, am sakiTxze mTlian speqtrSia saWiro fiqri da ara<br />

xelisuflebis an calkeuli opoziciuri partiebis mxridan.<br />

baton ramazTan maqvs SekiTxva. rogorc Tqven brZaneT, obamam saqarTvelos<br />

mitovebaze ruseTisgan miiRo Tanxmoba. logikurad igulisxmeboda ara is, rom obamam<br />

miatova, aramed is, rom ruseTi miatovebs. ras niSnavs es, gavlenis daTmobas Tu<br />

imas, rom aRar apirebs brZolas kidev ufro meti gavlenis mopovebisTvis<br />

saqarTveloze.<br />

ramaz sayvareliZe _ ruseTis mxridan es iqneba deokupacia da afxazeTis da<br />

samxreT oseTis statusis Secvla.<br />

raJden Cixoria _ gasagebia, rom dialogi aucilebelia, magram ra saxis<br />

dialogs gulisxmobT. partnioroba orive mxridan pasuxismgeblobas niSnavs. rodesac<br />

erT-erTi Zalis warmomadgenlebi moskovidan TbilisSi dabrundnen, ruseTis meore<br />

pirma gaakeTa gancxadeba, rom isini saTxovnelad iyvnen Casulebi, imitom rom<br />

qarTvelebma cekvisa da simReris meti araferi viciT. aseTi midgomis pirobebSi<br />

rogor warmogidgeniaT dialogi Tanabar Zalebs Soris.<br />

irakli menaRariSvili _ zogadi mizani am dialogisa unda iyos SesaZlo<br />

TanamSromlobis pozitiuri dRis wesrigis Camoyalibeba. es ra Tqma unda, Zalian<br />

farTo cnebaa. me mwams, rom saqarTvelos gaaCnia ruseTTan urTierTobis<br />

sasicocxlod mniSvnelovani interesebi, iseve rogorc ruseTs gaaCnia interesebi<br />

saqarTvelosTan mimarTebaSi. unda Sejerdes es interesebi. zogierTi piroba,<br />

romelic saWiroa am procesis koreqtulad warmarTvisTvis, ukve CamovTvale. Tumca<br />

diskusiis pirobebSi SesaZloa kidev gaCndes axali ideebi. minda giTxraT, rom es ar<br />

aris mxolod Cemi mosazrebebi, es aris profesionalTa wreSi Camoyalibebuli<br />

mosazrebebis nakrebi. Tumca, vimeoreb, SesaZloa kidev iyos komponentebi, romlebic<br />

aranakleb efeqturi SeiZleba aRmoCndes. amisaTvis sazogadoebaSi unda ganixilebodes<br />

es sakiTxebi.<br />

raJden Cixoria _ ruseTisTvis Cven mainc patara qveyana varT. es ar mogvwons<br />

da misgan rogorc TanasworTan, iseT urTierTobas moviTxovT.<br />

irakli menaRariSvili _ aq xedavT dauZlevel winaaRmdegobas?<br />

raJden Cixoria _ Tu davanaxeT mas, rom yvelam gagvyida da martoebi davrCiT,<br />

mixvdeba, rom sxva gza ara gvaqvs, sustebi varT da SiSis gamo isev mas vexutebiT.<br />

ruseTi ki aris qveyana, romelsac esmis mxolod Zala.<br />

12


irakli menaRariSvili _ nu warmovidgenT dialogs momentalur procesad. es<br />

xangrZlivi procesia da Tavisi logika gaaCnia. is, rogorc wesi, ar iwyeba<br />

maqsimaluri moTxovnebis wayenebiT, ise rogorc JenevaSi xdeba. JenevaSi, rogorc<br />

CemTvis cnobilia, orive mxarem Camoayaliba erTmaneTisTvis sruliad miuRebeli<br />

pozicia, amitom es Sexvedrebi uSedegod mTavrdeba. aseT Sexvedrebs ar aqvs<br />

perspeqtiva, erTaderTi mniSvnelovani funqcia, rac mas aqvs is aris, rom es aris<br />

Ria platforma, romelzec SemdgomSi, rodesac kulisebSi miiRweva SeTanxmeba, unda<br />

dafuZndes dialogis meqanizmis procesi. namdvili dialogi minimaluri nabijebidan<br />

iwyeba. am pirveli nabijebiT SeiZleba swored misvla SeTanxmebamde, romelsac<br />

pirobiTad SeiZleba ewodos qarTul-rusuli TanamSromlobis pozitiuri dRis<br />

wesrigi. es aris mizani. vambobT, rom dialogis dawyebis pirveli nabiji aris<br />

deokupacia, vidre ukanaskneli okupanti ar datovebs saqarTvelos, dialogs ar<br />

daviwyebT. amiT dasawyisSive vxuravT kars da did boqloms vkidebT masze. ase<br />

dialogi, ra Tqma unda, ver daiwyeba. saqarTvelo unda elaparakos ruseTs rogorc<br />

partniori. Semdgom etapze, vin rogor Sexedavs mas zomisa da sxva potencialidan<br />

gamomdinare, es Sedegi unda iyos da ara winapiroba.<br />

gvanca alfeniZe _ geTanmxebiT, batono irakli, rom ruseTs ar vicnobT. magram<br />

vTqvaT, gadavwyvite Seswavla, rogor unda gavakeTo es. Zalian mcire saSualebaa<br />

amisTvis. amerikaSi ufro kargad gavicani ruseTi, vidre mas saqarTvelodan vicnobdi.<br />

irakli menaRariSvili _ geTanxmebiT, rom rTulia, magram mainc arsebobs<br />

komunikaciis bevrad ufro farTo saSualebebi wina wlebTan SedarebiT. magram qveynis<br />

Seswavla gulisxmobs bevr sxva moments, magaliTad imas, rom gqondeT kontaqti, iq<br />

Casvlis, iqaur eqspertebTan Sexvedris saSualeba.<br />

gvanca alfeniZe _ batono ramaz, geTanxmebiT, rom ruseTi namdvilad ar<br />

fiqrobs, rogor daangrios qarTuli saxelmwifo, magram Cemi azriT es imiT aris<br />

ganpirobebuli, rom saerTod ar aRgviqvams rogorc saxelmwifos. is fiqrobs imaze,<br />

rogor ar dauSvas qveynis Semdgomi aSeneba. rac Seexeba evrokavSirs, is sustia ara<br />

imitom, rom evropa gazarmacda an daberda, es ubralod ar Sedis mis interesebSi.<br />

Cemi azriT, bolo ori saukunis ganmavlobaSi pirvelad, ruseTs aRar aqvs imdeni<br />

Zala da ambicia, rom SeaSinos evropa, amerika, mTeli msoflio. me ver vxedav, rom<br />

evropas misi eSinia.<br />

imaSic geTanxmebiT, rom es procesi raRac xanSi TavisiT gadawydeba, magram<br />

rogor, deokupaciiT Tu sruli okupaciiT?<br />

ramaz sayvareliZe _ okupacia Zalian Zviri ujdeba saxelmwifos. ruseTs ukve<br />

aqvs saqarTveloSi gavlenis sfero. dauwieT xma televizors da ise uyureT<br />

saqarTvelos. SexedeT realur procesebs. rac dasWirda ruseTs, yvelaferi<br />

mivarTviT, maT Soris omi, obieqtebi. meti aRaraferi unda. ufro metic, afxazeTi da<br />

samxreT oseTic ki aRar unda. dRes ruseTi erT-erTi yvelaze pragmatuli qveyanaa.<br />

ratom Sevida is evropaSi Tavisi gaziT. mTeli dasavleTi amaze laparakobs, rom<br />

13


useTma mTeli evropa gazis nemsze dasva. dRes yvelaze metad saSiSia ruseTi.<br />

ruseTma moaxdina kontroli evropaze da Tqven fiqrobT, rom dRe da Rame fiqrobs,<br />

rogor gaakontrolos saqarTvelo?<br />

daviT zurabiSvili _ baton ramazs vupasuxeb. ar miTqvams, rom ruseTis<br />

saxelmwifos mizania qarTuli saxelmwifos dangreva. mxolod is vTqvi, rom ruseTis<br />

mizania eqskluziuri gavlenis mopoveba samxreT kavkasiaSi da aqedan gamomdinare,<br />

saqarTveloSic. amis gamo ar aris ruseTisTvis xelsayreli Zlieri qarTuli<br />

saxelmwifoebrioba. imitom rom Zlieri qarTuli saxelmwifoebrioba niSnavs bevr<br />

damoukidebel berkets. imaSi dageTanxmebiT, rom am miznis didi wili ukve<br />

Sesrulebuli aqvs. magram miznis sabolood misaRwevad mas aq sWirdeba sruliad<br />

morCili xelisufleba. es mas 2013 wlamde namdvilad ar eCqareba. imaSic<br />

geTanxmebiT, rom ruseTs axla sulac ar surs CvenTan separatistuli tendenciebis<br />

gaZliereba da Cveni daSla-daqucmaceba. mas sWirdeba mTeli regioni, mTeli qveyana da<br />

ara misi erTi nawili. afxazeTsa da samxreT oseTis yofil respublikaSic gavlena<br />

imisTvis ki ar sWirdeboda, rom Zalian uyvars es xalxi, mas es berketebisTvis,<br />

zemoqmedebisTvis sWirdeboda. Tu mTel saqarTveloze gavlenas moipovebs, SesaZloa<br />

am regionebis raRac doneze reintegraciisken danarCen saqarTvelosTan nabijebi<br />

gadadgas. sakiTxi ase unda daisvas, ramdenad waadgeba es qarTul<br />

saxelmwifoebriobas.<br />

ruseTis mizans ar Seadgens iseTi reintegracia, rom ruseTs ar darCes<br />

nebismier SemTxvevaSi berketebi Cvens dasaSlelad. mas unda eWiros xelSi yvela<br />

gasaRebi da mxolod am SemTxvevaSi SeiZleba wavides raRac daTmobebze. saerTo<br />

interesebi SeiZleba gamoinaxos, magram samwuxarod, Cven axla iseT situaciaSi<br />

vimyofebiT, rac ar unda moxdes, verafers vizamT. amisTvis xels arc saerTaSoriso<br />

koniunqtura gviwyobs, arc Sina resursebi. Cven ara varT CeCnebi, romlebic<br />

Seawydebian mas. kulturuladac ara varT aseTi eri.<br />

eka qristesaSvili _ Zalian minda gaviziaro batoni ramazis imedebi, magram<br />

vidre es moxdebodes, baton iraklisTan maqvs kiTxva. dialogi, geTanxmebiT, nebismier<br />

pirobebSi aucilebelia da diplomatiac albaT swored amisTvis arsebobs. Tqveni<br />

azriT, ra saerTo interesebi SeiZleba gvqondes ruseTTan da risi daTmoba SeuZlia<br />

kidev saqarTvelos imis gaTvaliswinebiT, rom bevri ram ukve daTmo.<br />

batono daviT, geopolitikuri azrovneba kargia, magram unda gvaxsovdes, rom<br />

is aris me-20 saukunis 60-80-iani wlebis movlena. imedi maqvs saqarTvelo ufro<br />

adre gamova geopolitikuri xedvebidan, vidre ruseTi.<br />

giorgi babalaSvili, studenti _ samwuxarod batoni ramazis sityvebSi me<br />

pesimizmi davinaxe. gamodis, rom saakaSvilic ruseTis mxarea, opoziciis bevri<br />

warmomadgenelic aseve ruseTis momxrea. me, rogorc axalgazrdas, qveynis momavali<br />

ver damanaxeT imis garda, rom raRac xnis Semdeg viqnebiT ruseTis daqvemdebarebaSi.<br />

CemTvis es imedi ar aris, bodiSs vixdi.<br />

14


irakli menaRariSvili _ am wuTas gamiWirdeba konkretuli CamonaTvalis<br />

gakeTeba, Tumca amaze uamravi mosazreba arsebobs. pirvel yovlisa, yvelam unda<br />

warmovidginoT, rom Cven erTsa da imave ganzomilebaSi vcxovrobT. aris Cveni<br />

arsebobis ganzomilebebi, sadac uerTmaneTod ubralod SeuZlebelia. magram is rom<br />

dRes Seqmnili situacia mdgomareobas yovlad auaresebs, es mgoni faqtia, dawyebuli<br />

garemos dacvidan, damTavrebuli regionuli usafrTxoebis ganzomilebiT. dRes<br />

praqtikulad paralizebulia TanamSromlobis yvela formati Savi zRvis farglebSi,<br />

aseve paralizebulia samxreT kavakasiis TanamSromloba ufro farTo CarCoSi.<br />

saqarTvelo-ruseTis am problemis gamo, is, rac xdeba CrdiloeT kavkasiaSi,<br />

darCenilia Cveni TanamSromlobis perspeqtivebis ganxilvis gareSe. ufro metic,<br />

dRis wesrigis iseTi negatiuri sakiTxebi Cndeba, romlebic kidev ufro arTulebs<br />

urTierTobas, gviCens samomavlo problemebs da meore mxriv, SesaZloa<br />

ruseTisTvisac warmoadgendes mZime gamocdas. am yvelafris Tavidan acileba<br />

aucilebelia.<br />

ruseTs marTlac Zalian Zviri ujdeba es gamarjveba. veTanxmebi baton ramazs,<br />

samxreT oseTi da afxazeTi misi biujetis xarjviTi nawilis seriozuli Tavia ukve.<br />

zusti ricxvis dasaxeleba gamiWirdeba, magram mogexsenebaT, kokoiTs e.w. mTavrobis<br />

Tavmjdomare hyavs, romelsac davalebuli aqvs am yvelafris gakontroleba.<br />

yvelafers rom Tavi davaneboT, seriozuli pretenziebi gamoiTqmis xelmZRvanelebis<br />

doneze, rom Seudareblad intensiurad finansdeba afxazeTi da samxreT oseTi, vidre<br />

Tundac igive CrdiloeT oseTi. am sakiTxebis dRis wesrigidan moxsna pirdapir Sedis<br />

ruseTis interesebSi. ra pirobebSi SeiZleba moixsnas es sakiTxebi, es ukve SeiZleba<br />

iyos saubris Tema.<br />

daviT zurabiSvili _ me ar vici, ra igulisxmeT geopolitikur xedvaSi,<br />

magram rogorc ar unda ganvviTardeT, geografiuli mdgomareoba mniSvnelovnad<br />

gansazRvravs politikas. is rom erTi mxridan Savi zRva gvaqvs, iqiT aris kaspiis<br />

zRva, CrdiloeT kavkasia da ruseTi, gansazRvravs Cvens politikur momentebs. gvinda<br />

Tu ara, asea. SeiZleba am sakiTxebs ufro didi mniSvneloba mivaniWoT, an piriqiT,<br />

magram es erT-erTi ganmsazRvreli faqtoria, Cemi azriT. geopolitikuri faqtori<br />

moqmedebs imis damoukideblad, Sen ra ginda.<br />

ramaz sayvareliZe _ patara qveynis strategia yovelTvis aris didi qveynebis<br />

SuaSi moqceuli. magram xSirad arc didi qveynebi arian monopolistebi. erTaderTi,<br />

raSic vkamaTobT me da batoni daviTi, is aris, unda Tu ara ruseTs eqskluzivi, Tu<br />

moilaparakebs amerikasTan imaze, rac saWiroa. niSandoblivia CemTvis is, rom<br />

yvelaferi gayida saqarTvelom milis garda da arc ruseTs daubomvavs es mili omis<br />

dros. ase rom Cven varT teritoriaze, sadac ruseTi da amerika erTmaneTs<br />

uTanxmdebian.<br />

daviT jiSkariani _ saqarTvelos mier CrdiloeT kavkasiis garkveuli eTnikuri<br />

jgufebis aRiareba, maTi genocidis aRiareba rogor imoqmedebs qarTul-rusul<br />

urTierTobebze perspeqtivaSi?<br />

15


daviT zurabiSvili _ SemiZlia Zalian mokled mogaxsenoT Cemi azri.<br />

uaryofiTad imoqmedebs.<br />

irakli menaRariSvili _ Tqven xedavT alternativas, rom SeiZleba sxvanairad<br />

imoqmedos? Sedegi mxolod destruqciuli iqneba. es ar niSnavs imas, rom<br />

zneobriobis momenti sagareo politikaSi daviviwyoT, magram aris pragmatuli<br />

midgoma, romelSic unda movaqcioT Cveni Sexedulebebi. saqarTvelos sazogadoeba<br />

dRes ar aris sakmarisad informirebuli imisTvis, rom aseT sakiTxebze imsjelos.<br />

ase rom zogierTi procesi, rac iqna wamowyebuli, rbilad rom vTqvaT, Zalian<br />

Tamamia, xolo Tu realistebi viqnebiT, Zalian saSiSi. am pirobebSi myof<br />

saxelmwifos aseT saSiS TamaSebSi Cabmis resursi dRes ar gaaCnia. amas vambob mTeli<br />

Cemi pativiscemis miuxedavad im adamianebis xsovnis mimarT, vinc aseTi saSineli<br />

politikis msxverpli gaxda Tavis droze.<br />

giorgi jangiani _ Zalian saintereso <strong>diskusia</strong>a. Cemi azriT, am Temebze<br />

<strong>diskusia</strong> Tundac imisTvis aris aucilebeli, rom sazogadoeba ukeTesad iyos<br />

informirebuli, Camoyalibebuli da rom Cveni pozicia ar gadawyvitos mxolod 2013<br />

<strong>wlis</strong> arCevnebma.<br />

baton daviTTan meqneba kiTxva. Tqven aRniSneT, rom aris mesame gza, romelic<br />

gulisxmobs molaparakebebis aucileblobas ara marto ruseTTan, aramed evropasTan<br />

da amerikasTan dialogis SenarCunebasac. me es SesaZlebloba idealisturad mesaxeba.<br />

ra praqtikul SesaZleblobas xedavT saamisod?<br />

baton ramazTanac maqvs SekiTxva. Tqven axseneT qveyana, romelic Zalian<br />

aqtualuri gaxda _ irani. ram ganapiroba Tqvens mier am qveynis xseneba. xom ar<br />

ukavSirdeba es gilauris momaval vizits, romelic ukve dagegmilia, Tu icnobT<br />

kidev sxva faqtebs?<br />

daviT zurabiSvili _ me sxva gzas ver vxedav. vgulisxmob evrokavSirTan<br />

miaxloebis tendenciaze ufro meti prioritetis miniWebas. evropa ramdenad mzad<br />

aris, es erTia, magram es gulisxmobs qveynis Sida mowyobas, demokratiulobis<br />

xarisxis gazrdas, sakanonmdeblo sivrcis misadagebas evrokavSiris sakanonmdeblo<br />

sivrcesTan, da mibma im saerTaSoriso urTierTobebSi, iniciativebSi, vidre es aqamde<br />

iyo. dRes Cven sawinaaRmdego gziT mivdivarT. es exeba ekonomikur politikasac.<br />

bunebrivia, igulisxmeba ruseTTan urTierTobac, amerikis SeerTebul StatebTan<br />

urTierTobac. demokratiulobis xarisxi CemTvis niSnavs met konsolidacias qveynis<br />

sazogadoebis SigniTac Tundac ruseTTan urTierTobasTan mimarTebaSic. viRac<br />

SeiZleba fiqrobs, rom unda SevaskdeT, magram es kargs arafers mogvitans, an<br />

piriqiT, viyoT pasiurebi, rogorc dRes varT, arc es mgonia damTavrdes kargi<br />

SedegiT. moqmedebis sxva gzas ver vxedav.<br />

ramaz sayvareliZe _ iranTan dakavSirebiT met informacias arc me vflob,<br />

magram, Cemi azriT, rac viciT, esec sakmarisia imisTvis, rom vifiqroT. imitom rom<br />

16


aSkarad gamococxlda qarTul-iranuli urTierToba mas mere, rac mTel rig qveynebSi<br />

gauWirda kontaqti umaRles pirebTan Cvens xelisuflebas. Tuki es gamococxleba<br />

orientaciis Secvlis Sedegia, aqac iZebneba logika. Tu xelisuflebas evropa da<br />

amerika sayvedurobs demokratias, mosaZebnia mxare, romelic am sayvedurs ar ityvis<br />

da Tan romelTan urTierTobac SesaZloa maprovocirebeli iyos didi qveynebisTvis.<br />

giorgi jangiani _ Tuki irans momaval zurgad davsaxavdiT, am SemTxvevaSi<br />

rogor ganawildeba ruseTis interesebi an amerikis iniciativa CvenTan dakavSirebiT.<br />

an ra pozicias daikavebs evropa.<br />

ramaz sayvareliZe _ sagulisxmoa is, rom paralelurad icvleba ruseTis da<br />

iranis urTierTobac. ar aris gamoricxuli, rom obamas mier SemoTavazebuli sistema<br />

ruseTTan, CineTTan da am qveynebTan partioroba raRac problemebis gadawyvetaSi<br />

gaaCens qveynebis iseT bloks, romelSic am didi qveynebis gavlena Semcirdeba.<br />

SesaZloa aseT blokSi aRmovCndeT. evropisken mimavali energiuli nabijiT SeiZleba<br />

mivideT iranamde.<br />

giorgi nusxelaZe _ iTqva, rom ruseTis gavlena saqarTveloze Sesustda. Cemi<br />

azriT, es gavlena ki ar Sesustda, ruseTi cdilobs saqarTvelos iseTi dapyroba<br />

iswavlos, rogorsac amerika axorcielebs Cvens qveyanaze. garda amisa, evropasac aqvs<br />

Tavisi susti mxareebi. bolo-bolo uari Tqvas gazze, dasxdnen cota xani siciveSi<br />

da Wkua aswavlon ruseTs.<br />

batono daviT, Tqven TqviT, rom 2013 wlamde ruseTis xelisufleba ar<br />

daelaparakeba saqarTvelos mxares, magram Tu gamarTlda Worebi, rom CvenTan<br />

momavali prezidenti SesaZloa gigi ugulava gaxdes, premier-ministri ki saakaSvili,<br />

ruseTSi ki, putini _ prezidenti da medvedevi _ premier-ministri, maSin ra azri<br />

aqvs 2013 <strong>wlis</strong> lodins? mivuSvaT opozicia da maTi daxmarebiT movagvaroT<br />

urTierToba.<br />

daviT zurabiSvili _ ruseTisTvis sasurvelia misTvis xelsayreli<br />

xelisuflebis mosvla. saprezidento arCevnebi ki mas amis Sanss aZlevs. amisTvis<br />

rogor moemzadeba da ra procesebs ganaxorcielebs qarTul Sida politikur<br />

cxovrebaSi, es calke Temaa. cxadia, is Seecdeba iseTi xelisuflebis moyvanas,<br />

romelic daasrulebs im process, romelic didwilad mas ukve ganxorcielebuli<br />

aqvs. vgulisxmob mis eqskluziuri gavlenis sferoSi qarTuli saxelmwifos moqcevas.<br />

konkretulad romel personaze gakeTdeba arCevani maT mier, es sxva sakiTxia.<br />

irakli menaRariSvili _ iranis Temis irgvliv ukanasknel periodSi marTlac<br />

gaCnda informacia. bevri araferi viciT, magram esec sakmarisia imisTvis, rom<br />

SeSfoTeba gamoewvia sazogadoebis im nawilSi, visac esmis ra xdeba. reaqcia amas<br />

maSinve mohyva. prezidentis administraciam maSinve ganacxada, rom ahmadinejadi ar<br />

mouwveviaT. situacias ase Sevafasebdi, marTlac gadaidga calkeuli nabijebi,<br />

romlebmac ar datova dabalansebulis STabeWdileba. arada CvenTvis kategoriulad<br />

17


aucilebelia iranTan keTilmezobluri urTierTobis SenarCuneba, istoriuli<br />

TanamSromlobis gagrZeleba, dialogis SenarCuneba. amasTan erTad yovelive amis<br />

Zalian mkacri balansis reJimSi ganxorcieleba. gaCnda am balansis darRvevis eWvebi<br />

da mas mohyva reaqcia. miuxedavad imisa, rom saqarTvelo damoukidebeli saxelmwifoa,<br />

mogexsenebaT, absoluturad Tavisufali aravin da araferi ar aris, yvelafers aqvs<br />

Tavisi limitebi da Sesabamisad amitomac ar meCveneba, rom apokalipturi scena,<br />

romelic b-ma ramazma aRwera, realurad SeiZleba ganxorcieldes. Tumca nu<br />

gamovricxavT imas, rom viRacas SeiZleba marTlac mouvides TavSi aseTi arcTu<br />

racionaluri idea. SeiZleba mibaZon me-20 saukunis meore naxevris politikosebs,<br />

romlebic aseTi balansirebis politikiT marTlac aRwevdnen warmatebebs. gaixseneT<br />

iugoslaviis magaliTi. magram axla is dro aRar aris da arc saqarTveloa<br />

saxelmwifo, romelsac aseTi raRacis keTeba SeuZlia. iranTan Zalian delikaturi<br />

politikis gatareba gvmarTebs da amas aqvs Tavisi sazRvrebi. Zalian kargad unda<br />

grZnobdes am sazRvrebs is adamiani, vinc iranTan politikas gegmavs da axorcielebs.<br />

giorgi SubiTiZe, konfliqtologi _ batono irakli, Tqven axseneT, rom<br />

agvistos oms Tu mohyva pozitiuri Sedegebi, esenia haidi taliavinis komisiis<br />

daskvna, romelSic cxadad iTqva ruseTis rolze am konfliqtSi, da evrokavSiris<br />

gaaqtiureba am konfliqTTn mimarTebaSi.<br />

irakli menaRariSvili _ davazusteb, es ar aris omis Sedegi. es aris im<br />

movlenebis Sedegi, romlebic aq moxda. es iyo ara omis pozitiuri Sedegi, aramed<br />

ori pozitiuri niSani saqarTvelos interesebidan gamomdinare.<br />

ramaz sayvareliZe _ davumateb im Tanxas, romelic gamoiyo am omis Semdeg da<br />

es krizisi gadagvatanina.<br />

giorgi SubiZiZe _ guSin wavikiTxe informacia imis Sesaxeb, rom evrokavSirSi<br />

daiwyo <strong>diskusia</strong> samxreT kavkasiaSi sagangebo warmomadgenlis misiis gauqmebasTan<br />

dakavSirebiT. es pozicia SesaZloa gauqmdes mxolod samxreT kavkasiasa da<br />

moldoveTSi. ra reaqcia eqneba amaze ruseTs.<br />

irakli menaRariSvili _ Cems xelT arsebuli informaciiT, es dakavSirebulia<br />

lisabonis xelSekrulebis ZalaSi Sesvlis Semdeg Sida gadaadgilebebsa da<br />

biurokratiuli aparatis gadawyobasTan evrokavSirSi. es cvlileba politikuri<br />

datvirTvis matarebeli ar gaxlavT. Tumca SekiTxva koreqtulia, ruseTma is<br />

SeiZleba waikiTxos rogorc evrokavSiris aqtiurobis klebad regionSi da amisTvis,<br />

Cemi azriT, sagareo saqmeTa saministroSi aucilebelia saswrafod dialogi<br />

evrokavSirTan, rom msgavsi mesiji dabalansdes raime sxva gzavniliT. imedi maqvs<br />

amaze fiqroben. Tavis droze es Tanamdeboba ar Seqmnila aRmosavleT partniorobis<br />

programiT, uSualod mas ar ukavSirdeba.<br />

18


ciala qaTamaZe _ aq iTqva, rom aucilebelia osebTan da afxazebTan pirdapiri<br />

dialogi. ramdenad realurad migaCniaT Jenevis formatis gadaxedva, qarTvelebis da<br />

afxazebis uSualo dialogi.<br />

daviT zurabiSvili _ dRes es gacilebiT ufro rTulia, vidre adre, Tumca<br />

Cemi azriT, aucilebelia. saxalxo diplomatia iqneba Tu arasamTavrobo seqtori, am<br />

resursis gamoyenebas saxelmwifo xels unda uwyobdes. saxelmwifos nebis gareSe es<br />

SeuZlebelia.<br />

ciala qaTamaZe _ rogor fiqrobT, ra moyveba saqarTvelos mier xmamaRla<br />

gacxadebas, rom is uars ambobs ruseTTan dialogze da unda pirdapiri dialogi<br />

afxazebTan da osebTan.<br />

daviT zurabiSvili _ es Zalian miamituri gancxadeba iqneba da Sedegad imas<br />

miviRebT, rom arc is gamova da arc is.<br />

irakli menaRariSvili _ rogor warmogidgeniaT pirdapiri dialogi, vis unda<br />

elaparakos saqarTvelos saxelmwifo, samxreT oseTis an afxazeTis saxelmwifos?<br />

ciala qaTamaZe _ Tu marTla gvinda dialogi da problemis gadaWra, xom<br />

SeiZleba raRac davTmoT? yvelaze Zlieri Tmobs raRacas, raTa Tavisi siZliere<br />

daamtkicos.<br />

irakli menaRariSvili _ Tuki Tqvens mier SemoTavazebuli formati ar<br />

guslisxmobs imas, rogorc me gavige, maSin Cemi pasuxi calsaxa iqneba _ es<br />

aucilebelic aris da SesaZlebelic. nu gveqneba iluzia, rom sasurveli erT RameSi<br />

axdeba, es xSirad droSi gawelili procesia. magram unda arsebobdes mizani, romlis<br />

miRwevasac SevecdebiT.<br />

Tumca, unda gaviTvaliswinoT, rom saqarTvelos teritoriuli mTlianobis<br />

aRdgenis procesidan, konfliqtebis mowesrigebis procesidan ruseTis amogdeba misi<br />

ignorirebis gziT, Tavis motyuebaa. amitom ruseTTan dialogic saWiroa da<br />

saerTaSoriso Tanamegobrobis Zalisxmevis mobilizaciac imisaTvis, rom sabolood<br />

mivaRwioT imgvari pirobebis Seqmnas, rom Cveni Serigeba realuri gaxdes. am<br />

procesebSi yvela sityvas mniSvneloba aqvs, Cveni yvela moZraoba unda iyos erTiani<br />

strategiis nawili.<br />

diskusiis dasawyisSi vaxsene konfliqtebis mowesrigebis strategia, romelic<br />

gamoqveynebulia. miuxedavad im SeniSvnebisa, romlebic mis mimarT jer kidev arsebobs,<br />

es Zalian pozitiuri movlenaa. imitom rom aris koreqtuli ganacxadebis nakrebi.<br />

magram mas Sesrulebac sWirdeba. imitom rom aseTi fenomeni adrec iyo, jer kidev<br />

90-ian wlebSi, rodesac saqarTvelom saqveynod ganacxada da gaeros generalur<br />

asambleas warudgina memorandumi, sadac amtkicebda, rom igi mxolod mSvidobiani<br />

gziT gadawyvetda Tavisi teritoriuli konfliqtebis problemas. Tumca, Semdeg<br />

gilaevis razmi gamoCnda afxazeTSi. Tu aseTi araTanmimdevrulebi viqnebiT, es<br />

19


strategia ki ara, civi omis periodis stilze morgebuli diplomatiuri fari iqneba<br />

raRac TamaSebisTvis da ara gulwrfeli survili Serigebisa.<br />

giorgi keJeraSvili, Tsu studenti _ batono ramaz, Tu Tqveni varaudi<br />

sworad gavige, ruseTs sakmaod Zviri ujdeba afxazeTis da samxreT oseTis okupacia,<br />

rodesac maTgan sargebels veRar naxavs, Tu is pragmatuli saxelmwifoa, misgan<br />

racionaluri gadawyvetileba iqneba am regionebis mitoveba. xom ar iqneba es<br />

negatiuri precedenti imisa, rom man gamoiyena da miatova sakuTari partniori. ra<br />

reaqcia eqnebaT amaze Tundac centralur aziaSi.<br />

ramaz sayvareliZe _ wertili kiTxvisa kargad aris napovni, magram me mgoni eg<br />

varianti wina kiTxvebTan aris kavSirSi. kerZod imasTan, molaparakeba moxerxdeba Tu<br />

ara. ruseTi Sedis am regionebSi da Sedis sakmaod mZimed. osebi ar vici rogor<br />

afaseben am process, magram afxazeTSi garusebis process Zalian mtkivneulad<br />

ganicdian. es procesi Tu gaZlierda, afxazebi mwvaved aRar ganicdian mere ruseTis<br />

Ralats, piriqiT, da SenTan molaparakebazec ufro wamovlen. imitom rom misTvis<br />

SeiZleba ara aqvs didi gansxvaveba, magram kidev ufro uaresia ruseTma gaukeTos<br />

asimilacia, vidre saqarTvelom. perspeqtivaSi es sakiTxi dadgeba.<br />

vaxtang wowonava _ unda daveTanxmo baton ramazs, saubari imis Sesaxeb, rom<br />

kidev raime uaress unda movelodeT ruseTisgan, fantastikis nawils warmoadgens.<br />

maSin rodesac biznesis yvela sfero ruseTis xelSia, rodesac maTi regularuli<br />

armia Tbilisidan 40 km-Si imyofeba. sxva amaze uaress ras unda movelodeT. mimaCnia,<br />

rom ruseTis SeswavlisTvis didi dro iqna dakarguli. gagaxsenebT, 2008 <strong>wlis</strong><br />

agvistos omis Semswavleli saparlamento komisiis sxdomas, rodesac sagareo<br />

dazvervis xelmZRvanelma gela beJuaSvilma kiTxvaze, hqondaT Tu ara informacia<br />

imis Sesaxeb, rom ruseTi Caebmeboda aseT farTomasStabian saomar moqmedebebSi,<br />

upasuxa, rom isini ar elodnen amas. me warmomedgina, rom specsamsaxurebi cota<br />

ufro racionalur monacemebze dayrdnobiT muSaobdnen da ara marCielobdnen, raRac<br />

moxdeboda Tu ara.<br />

ramdenad perspeqtiulad migaCniaT batono irakli, ruseTisgan im daTmobebis<br />

miReba, rac CvenTvis sasicocxlod mniSvnelovania. pirvel rigSi vgulisxmob<br />

usafrTxoebis garantias, rom aRar ganmeordeba omi, da teritoriuli mTlianobis<br />

aRdgenas.<br />

irakli menaRariSvili _ is praqtika, romelic gvaqvs ukanasknel periodSi<br />

msoflioSi, vgulisxmob me-20 saukunis meore naxevars, gvaZlevs Cemi azriT imis<br />

safuZvels, rom imedi viqonioT, rom amocanis aseTi dasma koreqtulia. faqtorebi,<br />

romlebic aseT varauds dagvaSvebinebs, aris ruseTis interesebi, globaluri<br />

tendenciebi, ris gamoc uSualo samezobloSi msgavsi daZabuli situacia nebismieri<br />

saxelmwifos, maT Soris yvelaze didi saxelmwifos interesebs ewinaaRmdegeba. aseTi<br />

perspeqtiva mxolod xangrZliv periodSi SeiZleba iyos navaraudevi, imitom rom<br />

aseTi sakiTxis swrafad gadawyvetis magaliTi jer ar gvqonia. iyo momentebi, roca<br />

20


SeiZleboda sakiTxis mogvareba swori gziT wasuliyo, magram samwuxarod es<br />

momentebi xelidan gavuSviT. amitom axla meti moTmineba gvWirdeba. magram es ar<br />

niSnavs ruseTis ignorirebas, es niSnavs aqtiur muSaobas. dialogi sulac ar niSnavs<br />

daTmobas da calmxrivi kompromisebis keTebas. es unda iyos swored im dRis<br />

wesrigisken svla, romelic orive qveynis interesebs unda pasuxobdes.<br />

xaTuna murRulia _ SeiZleba Tu ara, rom dialogze uaris Tqma iyos<br />

situaciidan erT-erTi gamosavali. magaliTad, saqarTvelo ganviTardes ruseTTan<br />

dialogis gareSe da davelodoT CvenTvis xelsayrel istoriul momentebs, rogorc<br />

germania gaerTianda 50 <strong>wlis</strong> Semdeg. SeiZleba es meTodi iyos erT-erTi gamosavali?<br />

_ rogor fiqrobT, raze unda gavakeToT aqcenti, teritoriul mTlianobaze<br />

Tu imaze, rom gavzardoT Cveni suvereniteti da SevqmnaT ekonomikurad<br />

damoukidebeli saxelmwifo?<br />

irakli menaRariSvili _ Tu qveyanaSi misi Sida stabiluroba ar daefuZneba<br />

demokratiul institutebs, Zlier saxelmwifoze saubari zedmeti iqneba. efeqturi<br />

partnioroba siZlieris poziciidan ki ar aris saWiro, aramed im poziciebidan,<br />

rodesac SegiZlia xma miawvdino partniors, rogorc Semdgarma saxelmwifom. sxvaTa<br />

Soris, mcire saxelmwifoebisaTvis, iseTi, rogoric saqarTveloa, usafrTxoebis<br />

uzrunvelyofis erT-erTi yvelaze gavrcelebuli modeli aris usafrTxoebis<br />

koleqtiur sistemaSi monawileoba. amitomac gvindoda Cven natoSi Sesvla. aseT<br />

struqturas rom earseba dsT-s sivrceSi, arc misi sawinaaRmdego unda gvqonoda<br />

rame, Tuki is daicavda Cveni qveynis suverenitets da mosaxleobis keTildReobisTvis<br />

bazisur pirobebs uzrunvelyofda. magram dsT-Si aseTi struqturis Seqmna<br />

warmoudgeneli iyo im Rirebulebebidan gamomdinare, rac iq iyo.<br />

rac Seexeba dialogze uaris Tqmas, Znelad warmomidgenia aman problema<br />

gadawyvitos. imitom rom dialogSi mxolod saubars xom ar vgulisxmobT. ruseTTan<br />

aseTi urTierTobis yoveli dRe Cveni saxelmwifos interesebis winaaRmdeg muSaobs.<br />

es ar gaxlavT mxolod ekonomikuri danakargi, romlis kompensirebac SesaZlebelia,<br />

aq uamravi sxva ganzomilebaa.<br />

magda guruli, xelovnebaTmcodne _ mainteresebs Tqveni azri, ra moxdeboda<br />

saqarTvelos rom Tavad eRiarebina samxreT oseTi da afxazeTi? da mere migvexeda<br />

sakuTari qveynis ganviTrebisTvis. Tqven fiqrobT, rom am SemTxvevaSi ruseTi ufro<br />

metad SemoiWreboda? mrCeba STabeWdileba, rom konfliqti awyobs yvelas, rogorc<br />

Cvens prezidentobis kandidatebs, ise ruseTs. yvela kargad iyenebs am situacias da<br />

ara mgonia, vinmes hqondes am konfliqtebis mowesrigebis motivacia.<br />

minda kidev erTi ram gavixseno, `vardebis revoluciis~ Semdeg Sevxvdi<br />

soxumidan naTesavebTan Camosul ramdenime adamians, maSin jer kidev iyo kontaqtis<br />

saSualeba. iyo saubari qarTuli bankebis filialebis gaxsnaze, es xalxi Zalian<br />

mondomebuli iyo. maSin Zalian bevri ramis gakeTeba SeiZleboda Cemi azriT, magram<br />

21


atomRac konfrontaciuli gza avirCieT. amitom, rodesac ruseTze vlaparakobT,<br />

arc sakuTari Secdomebi unda daviviwyoT, rom momavalSi aRar gavimeoroT.<br />

daviT zurabiSvili _ jer erTi, ar yofila amis saWiroeba, afxazebTanac da<br />

osebTanac gonivruli politikis meSveobiT Tavisuflad SeiZleboda sxvagvari<br />

urTierTobis awyoba. Cveni mxridan iniciativis gamoCena, rom damoukidebloba<br />

eRiarebinaT, swori ar iqneboda. omis merec iyo aseTi SesaZleblobebi. maTi<br />

damoukideblobis aRiareba Cven damatebiT sxva problemebsac Segviqmnida, magaliTad<br />

javaxeTSi. saxelmwifo interesebidan gamomdinare es ubralod gamoricxuli iyo. Cems<br />

gamosvlaSi vTqvi, rom qveynis demokratiul da ekonomikur ganviTarebas unda mieqces<br />

prioritetuli yuradReba, Tumca ruseTis ignorireba da dakarguli teritoriebis<br />

daviwyeba SeuZlebelia. qveynis Sida ganviTarebas ver gamovyofT am situaciidan. Sida<br />

ganviTareba gamoricxavs erTi mxriv konfrontacias ruseTTan da meore mxriv,<br />

Cabarebis politikas.<br />

ramaz sayvareliZe _ veTanxmebi orive momxsenebels, rom izolacia<br />

SeuZlebelia. batoni iraklis CamonaTvals davumatebdi imas, rom ruseTSi erTi<br />

milioni qarTveli cxovrobs, romelic gzavnis saqarTveloSi finansebs. meorec, ras<br />

iZleva es strategia, ras gvaZlevs gabutvis politika, ra logikas efuZneba? Tuki<br />

aRmoCndeba, rom partnioruli politikuri klimati dgeba, maSin sul gaugebari<br />

xdeba gabutvis stili.<br />

rac Seexeba aRiarebas, aqac vewinaaRmdegebiT logikas. Tuki ruseTs es<br />

regionebi zewolisTvis sWirdeba, maTi Cvens mier aRiareba ruseTis interesebSi ar<br />

Sedioda da is sxva rames mogiwyobda. Tan sad dagaxvedrebda am aRiarebas, aravin<br />

icis.<br />

ivliane xaindrava, `respublikuri partiis~ wevri _ dRevandel <strong>diskusia</strong>s<br />

fonad gasdevda, rom ruseTi cudia, evropam gagvyida da ar dagvicva. evropisTvis<br />

cota Zneli iqneboda Cveni dacva Cvenive ugunurebisgan. Tvali gadavavloT<br />

ukanaskneli oci <strong>wlis</strong> istorias. sul raRac ubedureba xdeba Cvens Tavs, mudmivad<br />

Cndeba inspiratori, agresori. 80-90-iani wlebis mijnaze oseTSi lokaluri omi<br />

albaT marTlac ruseTis inspirirebuli iyo, magram masSi qarTvelebi ibrZodnen,<br />

afxazeTSic, albaT esec ruseTis inspirirebuli iyo, magram Cven SeviyvaneT jari. iyo<br />

kodoris movlenebi, gilaevis reidi. 2004 wels farTomasStabiani omidan erT<br />

nabijSi gavCerdiT. 2008 wels moxda omi, isic cxadia viRacis inspirirebuli iyo,<br />

magram ratomRac yvelaferi qarTvelebis xeliT keTdeboda. cota davfiqrdeT da<br />

movlenebs am kuTxidanac SevxedoT. mxolod ruseTi ar aris cudi, mxolod evropa<br />

ar aris gamyidveli, mxolod obamas ar gadauxvevia kursidan. iqneb Cvens<br />

sazogadoebaSi ar aris raRac ise, rogorc unda iyos. iqneb gavaanalizoT es<br />

yvelaferi da aviRoT Cveni wili pasuxismgebloba sakuTar Tavze.<br />

irakli menaRariSvili _ Znelia ar daeTanxmo ivlianes. marTlac ukeTesi<br />

iqneba, Tu Cvens wil pasuxismgeblobas vitvirTavT, imisTvis raTa aRar gavimeoroT<br />

22


Secdomebi. imitom ara, rom yvelaferSi Cven varT damnaSaveebi. yvelafer amas<br />

sWirdeba koreqtuli midgoma da ufro meti codna, Tu ra xdeba Cvens irgvliv da<br />

Cveni politikis ageba swored amaze. da bolos, rodesac dialogze da rusulqarTuli<br />

urTierTobis perspeqtivebze vsaubrobT, unda amovideT sruliad banaluri<br />

WeSmaritebidan, rom keTilmezoblur dabalansebul urTierTobas mezoblebTan<br />

alternativa ara aqvs. es Cveni amocana unda iyos da misgan Tavs ver daviZvrenT.<br />

SeuZlebelia qveynis ganviTareba daubalanseblad. amitom minda yvelam davijeroT,<br />

rom es amocana gadasawyvetia, oRond ise, rom qveynis interesebs Seesabamebodes.<br />

daviT zurabiSvili _ rasakvirvelia, CvenSia yvela problema da es Sida<br />

sakiTxia, magram qarTuli kulturisTvis damaxasiaTebelia erTi ucnauri fenomeni,<br />

romelic scildeba dRevandeli diskusiis Temas, magram SeiZleba iTqvas, rom TiTqmis<br />

ar mogvepoveba sakuTari warsulis kritikulad gaazrebis precedenti. es exeba ara<br />

marto uaxles, aramed saqarTvelos istorias saukuneebis ganmavlobaSi. erTaderTi<br />

precedentia daviT aRmaSeneblis `galobani sinanulisani~, da amazec yvela ambobs, ra<br />

hqonda mosananiebeli. ratomRac ara varT orientirebulebi imaze, rom kargad<br />

gavaanalizoT momxdari. ar gviyvars Secdomebis aRiareba arc politikaSi, arc sxva<br />

sferoSi. es Zalian arTulebs imis gaazrebas, momavalSi ra unda gavakeToT. amitom<br />

mudmivad vuSvebT erTsa da imave Secdomebs.<br />

zviad qoriZe _ albaT bolo oci <strong>wlis</strong> istoria amyarebs im argumentebs, rac<br />

bolos movismineT. faqtia, rom aseTi realobis winaSe dgas Cveni sazogadoebac da<br />

saxelmwifoc. interesi am Temis mimarT marTlac didi iyo. SeiZleba raRac<br />

monakveTebSi avcdiT diskusiis mTavar xazs, magram darwmunebuli var, rom<br />

mTlianobaSi mainc SevecadeT, rom gvesaubra imaze, Tu ras warmoadgens saqarTveloruseTis<br />

urTierTobebi dRevandel viTarebaSi da aqvs Tu ara mas dinamiur reJimSi<br />

gadasvlis perspeqtiva.<br />

23

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!