wakiTxulis gaazreba

wakiTxulis gaazreba wakiTxulis gaazreba

03.06.2013 Views

I II III IV V wakiTxulis gaazreba samuSaod geZlevaT 1 sT. da 10 wT. mocemulia sami teqsti A, B da C. TiToeuls erTvis SekiTxvebi savaraudo pasuxebiT. gaiazreT teqsti da TiToeuli SekiTxvis savaraudo pasuxebidan airCieT is varianti, romelic marTebulia teqstis mixedviT. teqsti A movlenebis marTali da sando mimoxilvis mcdelobas, rac imTaviTve Jurnalistikis umTavresi daniSnuleba iyo, dRes e. w. mtkicebebis Jurnalistika enacvleba. reportaJs iaffasiani, polarizebuli argumentebi STanTqavs. Jurnalistebi, umeteswilad, im wyaroebis tyveobaSi eqcevian, romelTa Sesaxebac weren. Tanamedrove 24-saaTiani axali ambebis mediakulturaSi axali ambebi ufro da ufro fragmentuli xdeba. media sazogadoebis interesebis damcvelis rols ver asrulebs. Jurnalisti unda cdilobdes, namdvili informacia gamijnos nebismieri dezinformaciis, mcdari informaciisa da TviTreklamirebisagan da Semdeg sazogadoebas reagirebisa da simarTlis garkvevis saSualeba misces. filosofosebis azriT, simarTle ori ramiT mowmdeba: erTia faqtebis Sesabamisoba, meore _ Tanamimdevruloba. Tanamimdevruloba Jurnalisturi simarTlis saboloo gamocda unda iyos. sazogadoebas informaciis mxolod nawili ki ara, mTliani suraTi sWirdeba. Jurnalisturi simarTle ufro metia, vidre sizuste. gana sakmarisia, Jurnalisti mxolod sizustes CaebRauWos da saxelebi da TariRebi sworad moixsenios?! mSrali sizuste, SeiZleba, TavisTavad iyos momxdari faqtis garkveuli damaxinjeba; vgulisxmobT iseT informacias, romelic faqtobrivad sworia, magram arsebiTad _ uadgilo. amis magaliTad JurnalistikaSi asaxeleben iseT masalebs, sadac umciresobebsa Tu eTnikur kuTvnilebaze uazro xazgasma yalbi stereotipebis Seqmnas iwvevs. zemoTqmuli rodi niSnavs imas, rom sizustes yuradReba ar unda mivaqcioT. sizustes, albaT, yvelaze didi mniSvneloba aqvs informaciis gadmocemis pirvel saaTebSi. swored am dros yalibdeba sazogadoebrivi azri im konteqstis mixedviT, romelSic informaciaa warmodgenili. gamocdili Jurnalisti, hoding karteri aRniSnavs, rom es drois is monakveTia, rodesac xelisuflebas SeuZlia, sazogadoebriv azrze uzarmazari zegavlena moaxdinos _ ,,sami dRe rom misce, xelisufleba uproblemod SeimuSavebs raime movlenisaTvis konteqsts da SeZlebs am movlenisadmi sazogadoebis damokidebulebis gakontrolebas.~ Jurnalisturi simarTle rTuli da winaaRmdegobrivi fenomenia. Tavdapirveli informaciis mowodebisas Jurnalisti SeiZleba ver gascdes sizustis zedapirul dones. magram SemdgomSi Tavdapirvel informaciaze aigeba meore, sadac gaswordeba pirvelSi daSvebuli Secdomebi da Seivseba xarvezebi. meores mohyveba mesame da ase konteqsti gadadis yovel momdevno Sreze. am gziT warmoCenili simarTle mravalwaxnagovania da, iseve 2

I<br />

II<br />

III<br />

IV<br />

V<br />

<strong>wakiTxulis</strong> <strong>gaazreba</strong><br />

samuSaod geZlevaT 1 sT. da 10 wT.<br />

mocemulia sami teqsti A, B da C. TiToeuls erTvis SekiTxvebi savaraudo<br />

pasuxebiT. gaiazreT teqsti da TiToeuli SekiTxvis savaraudo<br />

pasuxebidan airCieT is varianti, romelic marTebulia teqstis mixedviT.<br />

teqsti A<br />

movlenebis marTali da sando mimoxilvis mcdelobas, rac imTaviTve<br />

Jurnalistikis umTavresi daniSnuleba iyo, dRes e. w. mtkicebebis<br />

Jurnalistika enacvleba. reportaJs iaffasiani, polarizebuli argumentebi<br />

STanTqavs. Jurnalistebi, umeteswilad, im wyaroebis tyveobaSi eqcevian,<br />

romelTa Sesaxebac weren. Tanamedrove 24-saaTiani axali ambebis<br />

mediakulturaSi axali ambebi ufro da ufro fragmentuli xdeba. media<br />

sazogadoebis interesebis damcvelis rols ver asrulebs.<br />

Jurnalisti unda cdilobdes, namdvili informacia gamijnos<br />

nebismieri dezinformaciis, mcdari informaciisa da TviTreklamirebisagan<br />

da Semdeg sazogadoebas reagirebisa da simarTlis garkvevis saSualeba<br />

misces. filosofosebis azriT, simarTle ori ramiT mowmdeba: erTia<br />

faqtebis Sesabamisoba, meore _ Tanamimdevruloba. Tanamimdevruloba<br />

Jurnalisturi simarTlis saboloo gamocda unda iyos. sazogadoebas<br />

informaciis mxolod nawili ki ara, mTliani suraTi sWirdeba.<br />

Jurnalisturi simarTle ufro metia, vidre sizuste. gana<br />

sakmarisia, Jurnalisti mxolod sizustes CaebRauWos da saxelebi da<br />

TariRebi sworad moixsenios?! mSrali sizuste, SeiZleba, TavisTavad iyos<br />

momxdari faqtis garkveuli damaxinjeba; vgulisxmobT iseT informacias,<br />

romelic faqtobrivad sworia, magram arsebiTad _ uadgilo. amis<br />

magaliTad JurnalistikaSi asaxeleben iseT masalebs, sadac umciresobebsa<br />

Tu eTnikur kuTvnilebaze uazro xazgasma yalbi stereotipebis Seqmnas<br />

iwvevs.<br />

zemoTqmuli rodi niSnavs imas, rom sizustes yuradReba ar unda<br />

mivaqcioT. sizustes, albaT, yvelaze didi mniSvneloba aqvs informaciis<br />

gadmocemis pirvel saaTebSi. swored am dros yalibdeba sazogadoebrivi<br />

azri im konteqstis mixedviT, romelSic informaciaa warmodgenili.<br />

gamocdili Jurnalisti, hoding karteri aRniSnavs, rom es drois is<br />

monakveTia, rodesac xelisuflebas SeuZlia, sazogadoebriv azrze<br />

uzarmazari zegavlena moaxdinos _ ,,sami dRe rom misce, xelisufleba<br />

uproblemod SeimuSavebs raime movlenisaTvis konteqsts da SeZlebs am<br />

movlenisadmi sazogadoebis damokidebulebis gakontrolebas.~<br />

Jurnalisturi simarTle rTuli da winaaRmdegobrivi fenomenia.<br />

Tavdapirveli informaciis mowodebisas Jurnalisti SeiZleba ver gascdes<br />

sizustis zedapirul dones. magram SemdgomSi Tavdapirvel informaciaze<br />

aigeba meore, sadac gaswordeba pirvelSi daSvebuli Secdomebi da Seivseba<br />

xarvezebi. meores mohyveba mesame da ase konteqsti gadadis yovel momdevno<br />

Sreze. am gziT warmoCenili simarTle mravalwaxnagovania da, iseve<br />

2


VI<br />

VII<br />

VIII<br />

IX<br />

rogorc codna, droTa ganmavlobaSi, stalagmitis msgavsad, wveT-wveTad<br />

izrdeba.<br />

dRes simarTlis moTxovnileba gansakuTrebiT Zlieria, radgan cru<br />

informaciis gavrcelebis albaTobam sagrZnoblad imata. sazogadoeba<br />

samarTlianad iTxovs pasuxs kiTxvaze: ,,ras davujeroT?~ moqalaqeebi<br />

monacemTa uzarmazar nakads ejaxebian da uCndebaT iseTi sainformacio<br />

wyaroebis arsebobis moTxovnileba, romlebic informaciis Semowmebasa da<br />

gafiltvraSi, mniSvnelovani sakiTxis gamoyofaSi daexmareba.<br />

zogierTma Jurnalistma ,,simarTlis Semcvlelebi~ SemogvTavaza,<br />

romelTagan yvelaze gavrcelebulia samarTlianoba da balansi.<br />

samarTlianoba sakmaod abstraqtuli cnebaa, da, rac mTavaria, bevrad<br />

ufro subieqturi, vidre simarTle. vis mimarT xar samarTliani? rogor<br />

amowmeb samarTlianobas? simarTle, yvela sirTulis miuxedavad,<br />

Semowmebadi maincaa. aseve, Zalian subieqturia balansic. mxareTa Sesaxeb<br />

dabalansebuli informaciis mowodeba SeiZleba sulac ar iyos<br />

samarTliani Tavad simarTlis mimarT, Tu mxareebs marTlac Tanabari wona<br />

ar gaaCniaT. magaliTisTvis gavixsenoT globaluri daTbobis ukve<br />

aRiarebuli faqti. mecnierTa didi nawili amtkicebda, rom globaluri<br />

daTboba realobaa, nawili ki amas uaryofda. presa ki cdilobda, orive<br />

TvalsazrisisTvis Tanabari wona mieniWebina.…<br />

aseve, arsebobs mosazreba, rom axalma mediam ufro meti konteqsti<br />

da interpretacia unda Sehmatos axal ambebs, rac auditorias didZali<br />

informaciis gadarCevaSi daexmareba. vfiqrob, esec miuRebelia, Tundac<br />

erTi mizeziT: Znelia, warmovidginoT mkiTxveli Tu msmeneli, romelic<br />

asworebs da gadaarCevs CaxlarTul, gaufiltrav informacias. Warbi<br />

interpretacia mxolod dabneulobas Tu gamoiwvevs. interpretacia<br />

gadarCevis procesis nawilad unda iqces mas Semdeg, rac faqtebi<br />

dadgindeba. Secdomaa interpretirebis dawyeba, vidre ar dazustdeba is,<br />

rac realurad moxda. media unda gaTavisufldes Worebis, ciliswamebebis,<br />

umniSvnelo detalebisa da SeTxzuli istoriebisagan da yuradReba<br />

miapyros imas, rac marTali da mniSvnelovania. informaciis Semowmeba da<br />

gadarCeva Jurnalistis, rogorc sazogadoebis damcvelis, axali rolis<br />

saZirkvelia.<br />

istorikos Ggordon vuds Tu davesesxebiT, `SesaZloa, istorikosebma<br />

verasdros warmoaCinon simarTle srulyofilad, magram zogi ufro axlos<br />

miva simarTlesTan, vidre sxva, ufro srulad, ufro obieqturad da<br />

patiosnad dawers istorias da Cven amas mivxvdebiT.~ faqtobrivad, amasve<br />

amboben isinic, visac sazogadoebriv sferoSi umuSavia: iseTi axali<br />

ambebis mopovebas, romelic simarTlis srul versias uaxlovdeba,<br />

realuri Sedegi moaqvs.<br />

3


1. ra aris avtoris mTavari mizani?<br />

(a) warmoaCinos sizustis didi mniSvneloba Jurnalistis mier movlenaTa<br />

warmodgenis sawyis fazaSi.<br />

(b) xazi gausvas xelisuflebis mier sazogadoebrivi azris kontrolis<br />

SesaZleblobas.<br />

(g) gamokveTos Jurnalistis, rogorc sazogadoebis interesebis damcvelis<br />

roli.<br />

(d) kritikulad Seafasos mediakulturaSi axali ambebis fragmentulobis<br />

tendencia.<br />

(e) ganixilos Jurnalistis mier axali ambebis interpretirebis sakiTxi.<br />

2. teqstidan gamomdinare, ras moiTxovs avtori Jurnalistisagan?<br />

(a) informaciis dabalansebas<br />

(b) Tanamimdevrulobas<br />

(g) informaciis interpretirebas<br />

(d) masalis mravalferovnebas<br />

(e) samarTlianobas<br />

3. CamoTvlilTagan romel Tvalsazriss iziarebs avtori?<br />

(a) Jurnalisti yovelTvis sizustes unda CaeWidos da umniSvnelo<br />

detalebic ki gadmosces.<br />

(b) Jurnalitis mier axali ambebis Tavidanve interpretireba swori da<br />

samarTliani poziciaa.<br />

(g) Jurnalisti mxareTa mimarT balansis SenarCunebiT simarTlis yvelaze<br />

faqiz dones icavs.<br />

(d) mkiTxvels Tu msmenels saSualeba unda hqondes, Tavad gadaarCios<br />

informaciis didi nakadi.<br />

(e) Jurnalisturi simarTle, sizustis dacvis SesaZleblobisagan<br />

gansxvavebiT, droTa ganmavlobaSi ikveTeba.<br />

4


4. avtori ganixilavs globaluri daTbobis magaliTs, raTa<br />

(a) daadasturos, rom sazogadoebas SeuZlia obieqturad Seafasos, vin<br />

ufro axlos mivida simarTlesTan.<br />

(b) warmoaCinos, rom samarTlianoba sakmaod subieqturi da, amasTanave,<br />

abstraqtuli cnebaa.<br />

(g) gagvacnos Jurnalisturi simarTlis winaaRmdegobrivi xasiaTi.<br />

(d) kritikulad Seafasos JurnalistikaSi informaciis dabalansebis<br />

sakiTxi.<br />

(e) gamokveTos JurnalistikaSi Tanamimdevrulobis aucilebloba.<br />

5. Teziss _ simarTlis srulad warmoCena rTulia, Tumca met-naklebad<br />

SesaZlebelia, _ avtori adasturebs<br />

(a) simarTlis Sesaxeb filosofosebis naazrevis damowmebiT.<br />

(b) im masalis komentariT, romelic umciresobaTa Temas exeba.<br />

(g) gamocdili Jurnalistis, hoding karteris mosazrebis gacnobiT.<br />

(d) JurnalistikaSi samarTlianobis sakiTxis win wamoweviT.<br />

(e) istorikos gordon vudis mosazrebasTan paralelis gavlebiT.<br />

6. CamoTvlilTagan romeli ar aris marTebuli teqstis mixedviT?<br />

(a) polarizebuli argumentebis gamoyeneba Tanamedrove mediakulturis<br />

erT-erTi xarvezia.<br />

(b) Jurnalisti ambis obieqturad dabalansebas ver SeZlebs, Tu mxareebs<br />

Tanabari wona ar gaaCniaT.<br />

(g) faqtebis Sesabamisobaze dakvirvebiT, sazogadoebas Jurnalisturi<br />

simarTlis Semowmeba SeuZlia.<br />

(d) sazogadoebis interesebis dasacavad mediam axal ambebs meti konteqsti<br />

da interpretacia unda Sehmatos.<br />

(e) dRes auditoria Jurnalistisagan moiTxovs sainformacio nakadis<br />

gafiltvras da mniSvnelovani sakiTxis gamoyofas.<br />

7. CamoTvlilTagan yvelaze metad romeli Seefereba teqsts saTaurad?<br />

(a) samarTlianobisa da balansis cnebebi JurnalistikaSi<br />

(b) tradiciuli da Tanamedrove Jurnalistika<br />

(g) simarTle Tanamedrove JurnalistikaSi<br />

(d) faqti da sizuste JurnalistikaSi<br />

(e) eqskursi mediakulturis istoriaSi<br />

5


I<br />

II<br />

III<br />

IV<br />

V<br />

teqsti B<br />

miTologiuri gmirebis moqmedeba da Sexedulebebi, maTi sagmiro<br />

saqmeebi elinTa eTikuri normebis safuZvels warmoadgenda. Zveli berZeni<br />

poetebi masalisTvis miToss mimarTavdnen. esqiles, sofoklesa da evripides<br />

Semoqmedebis wyaroc berZnuli miTosi iyo. aq Tavs iCenda maTi mizanic,<br />

miswrafebac da msoflmxedvelobac. es sami didi mwerali bevr rameSi hgavs<br />

erTmaneTs, magram gansxvaveba maT Soris uTuod metia.<br />

esqilesaTvis grandiozulobisaken ltolvaa damaxasiaTebeli. misi<br />

gmirebi goliaTebad da bumberazebad warmogvidgebian. isini RmerTebs<br />

Camohgvanan, maTsaviT didebulni arian; nebisyofiTa da zneobiT Semkulni<br />

maRali miznebisTvis ibrZvian da kacobriobis bedze zrunaven. sofoklem ki<br />

Tavisi gmirebi dedamiwaze Camoiyvana da yuradReba maT sulier samyaroze<br />

gadaitana. es gmirebi TiTqos Cveulebrivi adamianebi arian, Tumca, arc<br />

iseTni, aTenis quCebSi yoveldRiurad rom xvdebodnen sofokles, magram arc<br />

imaze meti, rogoric maRalzneobrivi da keTilSobili moqalaqe unda<br />

yofiliyo. mxolod evripides gmirebi mogvevlinen realistur personaJebad<br />

_ iseTebad, evripides Tanamedroveni rom iyvnen. aristoteles azriT,<br />

sofokle asaxavs adamianebs iseTebad, rogorebic isini unda iyvnen, evripide<br />

ki _ rogorebic isini arian. sofokle esqiles umcrosi Tanamedrove iyo,<br />

evripide ki _ sofoklesi. maS, ram gamoiwvia esoden SesamCnevi cvlilebebi?<br />

esqiles msoflmxedveloba berZen-sparselTa omebis dros yalibdeboda.<br />

mis fantaziasac es sabediswero periodi asazrdoebda. igi yovelTvis diadi<br />

movlenebis SuagulSi trialebda da kargad xedavda, rom qveynis<br />

gadasarCenad gmirebi, iqneb, titanebic ki iyo saWiro; aseTebs irgvliv ver<br />

poulobda da maTi Zebna miTebSi, legendarul istoriebSi daiwyo. sofokle<br />

esqileze 30 wliT umcrosi iyo, magram es 30 weli sakmarisi aRmoCnda<br />

imisaTvis, rom saberZneTSi viTareba Secvliliyo. qveyanas titanebi aRar<br />

sWirdeboda da heroikuli suliskveTebac erTgvarad ganelda; sparselebis<br />

gandevnis Semdeg aTenSi myudroebam daisadgura. gmiruli saqmeni mogonebad<br />

iqca.<br />

evripidesdroindeli aTenisaTvis ki daucxromeli Zieba da mecnieruli<br />

aRmavloba iyo niSandoblivi. adamianis Zalisa da SesaZleblobebis<br />

aRiareba, rac cxadad iCenda Tavs maSindel aTenSi, RmerTebis rolis<br />

Sesustebasa da im azris dafuZnebas moaswavebda, rom pirovnebas Tavad<br />

SeeZlo, gamoeWeda sakuTari cxovrebis bedi. amave periodSi ayvavda<br />

sofisturi ritorikac. Tumca, isic ueWvelia, rom evripide mainc xarks<br />

ixdida tradiciebis winaSe _ miTebi da legendebi asazrdoebda mis<br />

Semoqmedebas, miTosi awvdida masac siuJetebsa da gmirebs. aSkaraa, rom<br />

miTosuri Tematika evripides Tavisi winamorbedebis msgavsi miznebiT aRar<br />

izidavda; Tumca isic iyenebda miTosur siuJetebs, radgan wminda yofiTi an<br />

filosofiuri xasiaTis tragediebis Seqmna Zv. w. V saukuneSi azrad aravis<br />

mouvidoda. meore mxriv, sakuTriv miTosidan aRebuli masalis magaliTze<br />

ufro efeqturi unda yofiliyo tradiciul SexedulebaTa kritika.<br />

evripides araerTi mniSvnelovani Tu umniSvnelo cvlileba Seaqvs miTSi,<br />

erTgvarad Tavis koncefcias uqvemdebarebs mas.<br />

gadaWarbebuli ar iqneba, Tu vityviT, rom evripides iasoni aRar aris<br />

argonavtebis miTis aRiarebuli da Zlevamosili winamZRoli. Cven winaSe Zv.<br />

w. V saukunis meore naxevris adamiani dgas, mxolod pirad keTildReobaze<br />

meocnebe, Tavdajerebuli pirovneba, romelic, aTenelTa umravlesobis<br />

6


VI<br />

msgavsad, kargad flobs sofisturi ritorikis xerxebs. isic unda<br />

aRvniSnoT, rom evripides SemoqmedebaSi iasoni gamonaklisi ar gaxlavT.<br />

evripides damokidebuleba miTisadmi TavisTavad gamoricxavda<br />

winamorbedTa mibaZvis SesaZleblobas. esqilesa da sofoklesagan<br />

gansxvavebiT, evripide SedarebiT nakleb yuradRebas aqcevda tragediis<br />

harmoniul mTlianobas, magram meti yuradRebiT ekideboda misi calkeuli<br />

nawilis damuSavebas. aseve, igi gabedulad cvlida, avsebda da axleburad<br />

amuSavebda miTis tradiciul versiebs. sofistebis naazrevma evripides<br />

Sexedulebebis Camoyalibebaze didi gavlena moaxdina: man uyoymanod<br />

gaiziara debuleba, rom yvelafris sazomi adamiania. evripide cdilobda,<br />

kidev ufro Rrmad Caswvdomoda gmiris sulier samyaros. pirovnebisadmi<br />

misma aseTma interesma ki ZvelberZnul tragediaSi msaxiobis roli<br />

sagrZnoblad gazarda.<br />

8. avtoris mTavari mizania:<br />

(a) daasabuTos, rom esqiles, sofoklesa da evripides Semoqmedebis wyaro<br />

berZnuli miTosi iyo.<br />

(b) daadasturos, rom sofistebis naazrevma evripides Semoqmedebaze didi<br />

gavlena iqonia.<br />

(g) gamoavlinos, rom berZnuli tragediis ganviTarebis sxvadasxva etapze<br />

msaxiobis rolic sxvadasxvagvari iyo.<br />

(d) warmoaCinos, rom esqiles, sofoklesa da evripides damokidebuleba<br />

miTosis mimarT erTmaneTisagan aSkarad gansxvavebuli iyo.<br />

(e) dagvanaxos, rom esqiles, sofoklesa da evripides Semoqmedeba berZensparselTa<br />

omebis epoqis amsaxvelia.<br />

9. romeli mosazreba gamomdinareobs teqstidan?<br />

(a) evripidem uari Tqva winamorbedTa tradiciaze da wminda filosofiuri<br />

xasiaTis tragediebi Seqmna.<br />

(b) esqiles RvTaebrivi gmiri sofoklem idealuri pirovnebiT Secvala.<br />

(g) aristotelem, esqilesTan SedarebiT, upiratesoba sofokles mianiWa.<br />

(d) sofokles mier ganxorcielebulma cvlilebebma sagrZnoblad gazarda<br />

tragediaSi msaxiobis roli.<br />

(e) berZen-sparselTa omebis heroikam zegavlena moaxdina evripides<br />

Semoqmedebaze da misi suliskveTebac gansazRvra.<br />

7


10. am sami avtoris Semoqmedebaze dakvirvebiT SeiZleba vifiqroT, rom<br />

ZvelberZnul tragediaSi<br />

(a) yvela etapze gamoiyeneboda sofisturi ritorika, rogorc kamaTis<br />

tradiciuli xerxi.<br />

(b) Tavidanve Sesustebuli iyo movlenaTa ganviTarebaSi RmerTebis aqtiuri<br />

rolis warmoCena.<br />

(g) TandaTan Rrmavdeboda interesi gmiris Sinagani samyaros, misi<br />

fsiqologiis mimarT.<br />

(d) avtorTa msoflmxedvelobis cvlilebis Sedegad wminda yofiTi xasiaTis<br />

Tematika damkvidrda.<br />

(e) gmiris eTikuri normebi yvela etapze erTgvarovani iyo.<br />

11. ra mimarTebaa teqstis IV da V abzacebs Soris?<br />

(a) IV abzacSi gamoTqmuli mosazrebebi Sejamebulia V abzacSi.<br />

(b) V abzacSi kritikulad ganxilulia IV abzacSi gamoTqmuli varaudi.<br />

(g) IV abzacSi gamoTqmuli mosazreba magaliTiT dadasturebulia V<br />

abzacSi.<br />

(d) V abzacSi Sefasebulia IV abzacSi warmodgenili konkretuli<br />

magaliTebi.<br />

(e) IV da V abzacebSi warmodgenilia erTmaneTis sapirispiro<br />

Tvalsazrisebi.<br />

12. CamoTvlilTagan romeli ar dasturdeba teqstSi?<br />

(a) evripides SemoqmedebaSi gmirebi realistur personaJebad mogvevlinnen,<br />

iseTebad, rogoric avtoris Tanamedrove aTenelebi iyvnen.<br />

(b) miTosidan aRebuli masalis magaliTze tradiciul SexedulebaTa<br />

kritika sofisturi ritorikis ayvavebis Tanadrouli procesi iyo.<br />

(g) ZvelberZnulma tragediam drois arcTu ise did monakveTSi SesamCnevi<br />

cvlileba ganicada.<br />

(d) evripidesdroindeli aTenisaTvis niSandoblivi iyo daucxromeli Zieba<br />

da mecnieruli aRmavloba.<br />

(e) esqilesagan gansxvavebiT, sofokle ufro xSirad iyenebda wyarod<br />

miTosur masalas.<br />

8


I<br />

II<br />

III<br />

13. evripides Semoqmedebis Sesaxeb gamoTqmuli mosazrebebidan romelia<br />

marTebuli?<br />

(a) esqilesa da sofokles msgavsad, evripidec meti yuradRebiT ekideboda<br />

miTis calkeuli nawilis damuSavebas, vidre mis ucvlelad SenarCunebas.<br />

(b) winamorbedi tragikosebis debuleba, rom gmirs Tavad SeeZlo, gamoeWeda<br />

sakuTari bedi, evripidemac uyoymanod gaiziara.<br />

(g) evripides mier miTebSi cvlilebebis Setanam ZvelberZnul tragediaSi<br />

harmoniuli mTlianobis principis darRveva ganapiroba.<br />

(d) miuxedavad imisa, rom evripide, winamorbedTa msgavsad, wyarod miTebs<br />

iyenebs, Taviseburi midgomis gamo, misi Semoqmedeba originaluria.<br />

(e) evripidem, winamorbedebisagan gansxvavebiT, uari Tqva tragediaSi<br />

miTologiuri gmirebis warmodgenaze.<br />

teqsti C<br />

wina aziaSi adamianma mesaqonleobasa da mcenareebis kultivirebas<br />

pirvelad 9-10 aTasi wlis win mihyo xeli, rodesac dedamiwaze gamyinvarebis<br />

bolo talRa dasrulda; man moiyvana xorbali da qeri, moaSinaura gareuli<br />

cxvari _ mufloni da gareuli Txa _ niamori, agreTve, tavrosis gareuli<br />

xari da gareuli Rori, SesaZloa, gareuli ixvi da batic. arqeologiuri<br />

monacemebis mixedviT, xorblis kulturam 8 aTasi wlis win miaRwia<br />

saberZneTs, dasavleT TurqeTsa da kavkasias. Semdeg ki gavrcelda samxreTaRmosavleT<br />

evropasa da xmelTaSuazRvispireTis danarCen teritoriaze.<br />

SesaZloa, rom xorblis kulturasTan erTad kavkasiaSi gavrceldnen Sinauri<br />

cxovelebi da frinvelebi: cxvari, Txa, Zroxa, ZaRli, ixvi da bati.<br />

miiCneven, rom adamianma pirvelad mgeli moaSinaura; misi saxecvlili<br />

STamomavali ZaRlia. ZaRlis moSinaurebis periodze mecnierTa Soris<br />

Tanxmoba ar arsebobs. savaraudod, 50 aTasi wlis win, rodesac adamianma<br />

avstralia aiTvisa, ZaRli mas ukve Tan axlda. am ZaRlis gavelurebuli<br />

saxeoba dingos saxeliT aris cnobili. zogi miiCnevs, rom mglis<br />

moSinaurebis Semdeg 100 aTas welze meti gavida. varaudoben imasac, rom<br />

afrikidan evraziaSi gadmosul adamianebs ukve ZaRli mohyveboda. sxva<br />

versiis mixedviT, ZaRlis yvela Tanamedrove jiSi im mglis STamomavals<br />

warmoadgens, romelic CineTSi moaSinaures daaxloebiT 15 aTasi wlis win,<br />

Tumca es versia mxolod mitoqondriuli dnm-is kvlevis monacemebs efuZneba.<br />

Tanamedrove kavkasiuri nagazis mitoqondriuli dnm Cinuri mglebis (an<br />

ZaRlebis) dnm-Tan ufro axlos dgas, vidre kavkasiuri an winaaziuri mglebis<br />

dnm-Tan, magram es jer kidev ar niSnavs, rom wina aziaSi mglis moSinaureba<br />

ar xdeboda.<br />

bolo aTwleulis genetikurma kvlevebma gviCvena, rom cxovelebis<br />

moSinaureba wina aziisagan damoukideblad Soreul aRmosavleTSic xdeboda,<br />

kerZod, CineTsa da mdinare indis dablobSi. iseve rogorc wina aziaSi, aqac<br />

moaSinaures gareuli xari zebu, cxvari, Rori da kameCi. garda amisa,<br />

indoCineTSi moaSinaures gareuli qaTami, romelic evropasa da dasavleT<br />

aziaSi manamde ar iyo moSinaurebuli. 3-4 aTasi wlis win Sinauri qaTami<br />

9


IV<br />

V<br />

gaCnda xmelTaSuazRvispireTsa da wina aziaSi. albaT, kavkasiaSic es<br />

frinveli maSin gamoCnda. dasavleTisken, SesaZloa, sxva saxeobebic<br />

vrceldeboda. magaliTad, aRmosavluri xarisa da Zroxis jiSi zebu<br />

gavrcelda dasavleTisken _ azerbaijanidan afrikamde. afrikaSi is winaaziur<br />

jiSebs Seeria, samxreT kavkasiaSi ki induri da winaaziuri jiSebis saqoneli<br />

gamijnuli darCa. magaliTad, samxreT azerbaijanSi zebusnairi saqoneli<br />

Warbobs, xolo dasavleT kavkasiaSi gavrcelebul saqonels zebusTan<br />

araferi aqvs saerTo.<br />

daaxloebiT 5-6 aTasi wlis win, yorRanuli kulturis ganviTarebis<br />

periodSi, kavkasiisa da Savi zRvis CrdiloeTiT, aRmosavleT evropis stepSi<br />

adamianma brinjaos damuSaveba iswavla da cxeni moaSinaura. SavizRvispireTis<br />

stepidan cxeni gavrcelda kavkasiaSi, Sua aziasa da centralur evropaSi,<br />

xolo iqidan evraziis sxva regionebSic.<br />

Sua saukuneebSi CineTidan evropaSi Semovida abreSumis Wia. evropaSi<br />

abreSumis kulturis gavrcelebas ukavSireben monRolebis zesaxelmwifos<br />

Seqmnas, romelmac evraziis didi nawili daikava.<br />

14. CamoTvlilTagan romeli mosazreba dasturdeba teqstSi?<br />

(a) xmelTaSuazRvispireTSi moSinaurebuli gareuli Txa _ niamori da<br />

tavrosis gareuli xari pirvelad samxreT-aRmosavleT evropaSi gavrceldnen.<br />

(b) qaTami indoCineTSi ufro adre moaSinaures, vidre is evropasa da<br />

dasavleT aziaSi gamoCnda.<br />

(g) arqeologiuri monacemebis mixedviT, xorblis kulturis moyvana pirvelad<br />

daiwyes saberZneTSi, dasavleT TurqeTsa da kavkasiaSi.<br />

(d) genetikurma kvlevebma daadastura azerbaijansa da dasavleT kavkasiaSi<br />

gavrcelebuli saqonlis naTesaoba.<br />

(e) abreSumis Wia evropaSi manamde gavrcelda, vidre monRolebi evrazias<br />

daipyrobdnen.<br />

15. teqstidan gamomdinare, romeli mosazrebaa mcdari?<br />

(a) adamianma maSin moaSinaura gareuli cxvari _ mufloni, roca xorblisa da<br />

qeris moyvana daiwyo.<br />

(b) savaraudod, Sinauri cxovelebi da frinvelebi kavkasiaSi 8 aTasi wlis<br />

win xorblis kulturasTan erTad gavrceldnen.<br />

(g) adamianma avstralia 50 aTasi wlis win aiTvisa.<br />

(d) savaraudoa, rom afrikidan evraziaSi adamianebi ZaRlTan erTad movidnen.<br />

(e) gareuli xari zebu wina aziidan CineTSi 9-10 aTasi wlis win gavrcelda.<br />

10


16. mglis moSinaurebis Sesaxeb gamoTqmuli romeli mosazreba gvxvdeba<br />

teqstSi?<br />

(a) adamianma veluri ZaRli dingo avstraliaSi ormocdaaTi aTasi wlis win<br />

moaSinaura.<br />

(b) mitoqondriuli dnm-is kvlevis safuZvelze mecnierebi SeTanxmdnen, rom<br />

pirvelad mgeli CineTSi moaSinaures.<br />

(g) savaraudoa, rom kavkasiaSi kavkasiuri nagazis gavrceleba cxenis<br />

moSinaurebasTan erTad moxda.<br />

(d) kavkasiuri nagazisa da Cinuri mglis mitoqondriuli dnm-is msgavsebis<br />

safuZvelze ver davaskvniT, rom wina aziaSi mglis moSinaureba ar xdeboda.<br />

(e) ZaRlis yvela Tanamedrove jiSi im mglebis STamomavalia, romelic<br />

afrikidan evraziaSi gadmosul adamianebs Semohyva.<br />

17. kavkasiaSi gavrcelebuli cxovelebis Sesaxeb gamoTqmuli romeli<br />

mosazreba dasturdeba teqstSi?<br />

(a) samxreT kavkasiaSi winaaziuri da induri jiSis saqoneli erTmaneTs<br />

Seeria.<br />

(b) kavkasiaSi, savaraudod, Sinauri qaTami 3-4 aTasi wlis win gavrcelda.<br />

(g) kavkasiaSi 9-10 aTasi wlis win gavrceldnen Sinauri cxovelebi - ZaRli,<br />

cxvari, Txa, Zroxa.<br />

(d) yorRanuli kulturis periodSi moSinaurebuli cxeni kavkasiidan<br />

SavizRvispireTis stepebSi gavrcelda.<br />

(e) dasavleT kavkasiaSi farTod gavrcelda CineTSi moSinaurebuli Zroxis<br />

saxeoba zebu.<br />

18. CamoTvlilTagan romeli asaxavs marTebulad mimarTebas I da III abzacebs<br />

Soris?<br />

(a) III abzacSi kritikulad aris ganxiluli I abzacSi wamoWrili sakiTxi.<br />

(b) I abzacSi wamoWrilia sakiTxi, romlis konkretuli magaliTebi<br />

ganxilulia III abzacSi.<br />

(g) I da III abzacebSi ganxilulia erTmaneTis gamomricxavi mecnieruli<br />

mosazrebebi erT sakiTxTan dakavSirebiT, Sesabamisi magaliTebis moxmobiT.<br />

(d) I da III abzacebSi ganxilulia erTi da igive mecnieruli mosazreba,<br />

romelic dasabuTebulia Sesabamisi MmagaliTebiT.<br />

(e) I da III abzacebSi ganxilulia sxvadasxva mecnieruli Tvalsazrisi erT<br />

sakiTxTan dakavSirebiT Sesabamisi magaliTebis moxmobiT.<br />

11


19. kavkasiisa da evropis Sesaxeb gamoTqmul mosazrebaTagan romelia<br />

marTebuli?<br />

(a) xorblis kultura saberZneTidan da dasavleT TurqeTidan erTdroulad<br />

gavrcelda kavkasiasa da samxreT-aRmosavleT evropaSi.<br />

(b) ZaRlis yvela Tanamedrove kavkasiuri da evropuli jiSi mitoqondriuli<br />

dnm-iT winaaziur mgels enaTesaveba.<br />

(g) cxeni kavkasiasa da centralur evropaSi SavizRvispireTis stepebidan<br />

gavrcelda.<br />

(d) abreSumis Wia kavkasiasa da evropaSi erTdroulad, erTmaneTisagan<br />

damoukideblad, gavrcelda.<br />

(e) cxvari da Txa pirvelad kavkasiasa da evropaSi moaSinaures.<br />

20. wina aziisa da Soreuli aRmosavleTis Sesaxeb gamoTqmuli<br />

mosazrebebidan romelia marTebuli?<br />

(a) adamianma wina aziasa da Soreul aRmosavleTSi cxovelebis moSinaureba<br />

jer kidev gamyinvarebis periodSi daiwyo.<br />

(b) cxovelebis zogierTi saxeobis moSinaureba wina aziasa da Soreul<br />

aRmosavleTSi damoukideblad xdeboda.<br />

(g) wina aziasa da Soreul aRmosavleTSi gavrcelebul cxovelTa saxeobebs<br />

msgavsi mitoqondriuli dnm aqvT.<br />

(d) wina aziasa da Soreul aRmosavleTSi qaTami erTdroulad gavrcelda.<br />

(e) cxenis moSinaureba wina aziasa da Soreul aRmosavleTSi erTdroulad<br />

xdeboda.<br />

21. ra aris teqstis avtoris mizani?<br />

(a) gansazRvros Sinaur cxovelTa da kulturul mcenareTa gavrcelebis<br />

geografiuli arealebi.<br />

(b) ganixilos mosazrebebi gareuli cxovelebis moSinaurebisa da mcenareebis<br />

kultivirebis Tavdapirveli geografiuli arealebisa da periodebis Sesaxeb.<br />

(g) aRweros adamianis sameurneo saqmianoba qronologiuri TanmimdevrobiT,<br />

aTaswleulebis Sesabamisad.<br />

(d) daadginos sxvadasxva cxovelTa moSinaurebisa da mcenareebis<br />

kultivirebis periodi.<br />

(e) gamokveTos wina aziis, Kkavkasiisa da CineTis roli adamianis sameurneo<br />

saqmianobis ganviTarebaSi.<br />

12

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!