Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

[I 9]
AGIRRE ASTEASUKOAREN ERACUSALDIAC
“Zuc, guizon ezcondua, bigarren lecuan eguin bear dezuna da...
Guizonac irugarren lecuan opa bear dio bere emazteari...
Guizonac laugarren lecuan eguin bear duan gauza da ordu onean echera tzea,
albadu...
Guizonac bostgarren lecuan eguin bear duan gauza da, Jaunaren i tzagandic,
obra on, eta Sacramentuetatic iguesi ez ibil tzea.” (B 97-98)
A motako paragrafo hauek, Eracus testuetan ere ager tzen dira maiz.
2.4.2.3. “Bedera tziurrenac”
Bedera tziurrenak (aurreran tzean Bed) testu ukitu berezia eta propioa dute,
gure ustez. Ez dira Eracusaldiac obra osoan barrena heda tzen, Eracusaldiac-2
liburukoak dira exklusiboki) (ikus eranskinetan 334. orrialdetik aurrera).
Bedera tziurrena 9 sermoi ale dira, izenak dioen bezala; horren ostean, eta
liburuaren bukaeran bi sermoi osagarri daude. Bed testuen gai arda tza bekatuen
konfesioa bidera tzea da eta Amabirjinari eskainia dago, haren ontasuna
dela bide barkazioa erdie ts dadin. Obraren antolaketa globala den bezanbatean,
Bed honetan egiten da CC liburuaren (ho ts, Agirreren beste obraren)
lehen atalaren birpasa, editoreek 2. liburukitik kendu egin zutena ez errepikatzeagatik.
Har tzaileak esplizitaturik datoz, gazteak. Baina baliteke espektro
zabalagoa izatea praktikan, Bed sailaren portadan har tzaileak gazteak direla
esanagatik ere, portadaren jarraian duen sarrera txikian (B 397) beste ba tzuk
ere kontuan hartuak ditu (“Prestaera au ongui eguin deceen gazteac, eta
oequin batean zarrac”) 26 .
Bed testuek ere herriaren ebanjelizazioa dute jomuga; dena dela, testuen
har tzaileak apaizak ere badira: Bedera tziurrenaren sarreran “Iracurleari” egiten
zaizkion oharrek (B 398, ikus eranskinean 332. or.) garbiro ebazten dute
auzia. Are oraindik dira oharrok interesgarriagoak, Bed alearen “an tzespen”
edo ejekuzioaren deskribapen zeha tza baitakarte. Horren gu txi ezagu tzen dugun
alderdi batez min tzo dira: erretorikaren actio, edo alderdi proxemikoaz.
Zein “teatralizazio” jar tzen zen mar txan?:
26 Bide batez, Agirrek bere testamentuan (1816) ere esaten du zaharren tzako ere badela
bedera tziurrena.
71