Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

64
ARANTZA OZAETA
tzen dira “egin-ezina”, “egin-nahi-ezina”, eta baita, “egiten-jakin-eza”: dotrina
ahaztea, Mandamentuak urra tzea… Modu horretan, Eracus en agerkera eta aktuazioa
eskubidezko ekin tza gisa aurkezten da.
C blokea) Bloke negatibo-positiboa, edo disforiko-euforikoa. Guztiarekin
ere… Gizakiari/kristauari ematen zaion formazio (“Eracusaldi”), “medizina” eta
grazia horiekin ere, ez da erdiesten helbururik. Eta ez biderik edo modurik jarri
ez delako, horra hor: Jainkoak emandako lagun tzak, Jesus, Espiritu Santua, Eliza
eta Amabirjina… bestela esanda, Sakramentuetan inherenteak diren propietateak;
baizik eta horien “dohain” eta “abantaila” guztiak gaizki edo bat ere
erabili ez direlako. Bloke hau kon tzesiboa da, norabidea alda tzekoa, “halataguztikoa”.
Igorle eta har tzailearen arteko interakzioz betetako blokea da, badira
konpromiso eskaerak, “i tzulera” posible eta beharrezkoa seinala tzea, eta abar.
Hiru bloke horiez gainera, Eracus testuetan hegemonikoa ez den arren,
badago D bloke bat ere, erabat disforikoa dena eta “Beguira” (latinezko Queritur)
aginduak ardazten duena. D bloke hau nagusiki Plat eta Bed testuetan
ager tzen den arren, topaten dugu Eracus testuetan ere. Zehazki, Eracusi dagokionez,
topa tzen dugu Aldareko Sakramentuaren gainean diharduenean, 33-
53. Eracusetan. Errepara tzekoa da D blokea ager tzen dela arestiko A eta B
blokeen ostean, eta erabat dela preskriptiboa eta lan ezar tzailea; orobat, barne
azterketara bideratua. Erreparatu sermoilariak zenbatu egiten dituela puntuak,
erabat modu preskriptiboan. Hona hemen adibidea:
[I 5]
“1. Beguira, Cristaua, ceñ gauza miragarriac eguiten dituan Jesusec…
2. Begira urrena, cer eguin degun guc…” (A 364)
Agindu edo formula horrek Loiolako Ignaziok bere Ejercicios lanean luke
oinarri, barne examina fun tsezko ikusiko baitu errotik kristau tzeko. Egitura
hau, geroago, erruz topatuko dugu, jada esan dugunez, bai Plat eta bai Bed
sermoi-moldeetan ere.
Laburbilduz, Eracus testuek badute holako egitura edo arkitektura bat,
Eracus diren seinale eta erakusgarri. Honako egitura tze-eskema errepara dakieke:
a) gaiarekin kontaktuan jar tzea, kontestua ematea (giro tzea, min tzagaia
seinala tzea…) eta gaiarekiko interesa sortaraztea. Hori egiteko baliabide desberdinak
ditu: metadiskur tsoa eta divitio; dotrinaren atalak ekarriz; b) garapena
eta sakon tzea: etapa honetan ager tzen dira azalpenak, deskripzioak, kasuen
ekar tzea, ilustrazioak ipin tzea, konparazioak egitea, kronikak egitea…; c) i txiera