Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

AGIRRE ASTEASUKOAREN ERACUSALDIAC
sun ezak topa di tzakegu. Hala, egilea ez da beti erregularra, eta ez du sistematikoki
bete tzen epigrafeen banaketa irizpidea. Guztiarekin ere, ez du koheren tziarik galtzen,
epigrafeen zerrenda osoan ikus daitekeenez. Hiru liburukiak globalki begiratuta,
badira desbideraketak baina kontuan har bedi 22 urte eman zituela idazleak
obra osoa izkriba tzeko (cf. Altuna 1999, sarrera). “Erruduna”, beraz, denbora tartea
li tzateke. Hala ere, markatu beharra dago, bariazioak bariazio, obra osoa dela
eta sendoa Eracusaldiac obra. Hala, 1. liburukia bera homogeneoa da oso.
c.1) Garapen fasea eta garapen eskemak
Gatozen Eracus testuen garapen fasea deskriba tzera. Esan behar da, lehenik,
beste fase biak baino konplexuago dela. Fase honetan ere erregulartasunak antzematen
dira, eta, gainera, testuek edukia gara tzeko moduak eta tankerak agertzen
dituzte. Edukiaren garapen molde horien eskema hiru irizpideren arabera
egingo dugu: i) gaiaren progresio-modua; ii) kausalitate erregimena; eta, iii) informazioaren
banaketa. Hona gaiaren progresioaren eskema-moldeak:
i) Gaiaren progresioari dagokionez, gai bera manten tzea da, hau da, gaiak
hipertema gisa fun tziona tzen du, eta zenbait alderdi nabarmen tzen da haren azpian.
Demagun, “Acto Contriciozcoa”ri buruzko Eracus testua:
Gai orokorra edo hipertema: “Acto Contriciozcoa”
Definizioak Noiz? Nola? Ze kondizio behar den Praxia
Horrela bada, gaia zenbait gunetan bana tzen da (lauzpabost). Gerora, gune
bakoi tza lan tzen da: arrazoiak, iruzkinak, usteak, azalpenak… metatuz. Hasiera
batean esaldi topikal ba tzuk edo interesgune ba tzuk marka tzen dira eta horren
inguruan bil tzen esatekoak. Explanandum gisa fun tziona tzen dute gune horiek.
(Ikus, esaterako, 2., 3. eta 19. Eracus; ikus eranskinetan, 301, 305. or.).
Beste ba tzuetan, bi gune bereiz daitezke Eracus testu batean:
a) Jesukristoren obraren azalpena (“Beguiratu Jesusec aguertu digun ontasun,
eta amorioa”).
b) Kristauaren eran tzun apala obrarekiko (“Nola eranzun degun”).
61