Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

38
ARANTZA OZAETA
cusaldiac, Platicac eta Bedera tziurrenac. Hiru zatitan banatuta dago, eta
gorabehera tsua da horien historia. Agirrek bere testamentuan bigarren liburuki
hau hiru tomotan bereizi zuela zehaztu zuen. Baina, publika tzeko orduan,
editoreek kendu egin zuten Agirrek prestaturik zeukan lehen zatia, izan ere,
CC-ko sermoi asko ia hi tzez hi tz kopiaturik zeuden. Beste guztia berdin u tzi
zuten editoreek. Liburuak, modu horretan, bi zati gorde zituen, Agirreren
testamentuan bi liburu desberdinei zegozkienak. Bi zati horiez gain, argitaratu
ez zuten lehen zati hartatik bi sermoi berreskuratu zituzten.
Bigarren liburuki honen lehenengo zatian Aginteak edo Mandamentuak
azal tzen dira. Bigarren zatian gazte txoen tzako dotrina bat ager tzen da (osaturik
dagoena Eracusaldiac izeneko sermoiekin –berriz ere Eracusaldi izendapena
berreskuratuz– eta Bedera tziurren batekin). Liburukiaren tituluari erreparatuz
gero, Jaungoicoaren legueco amar aguinteen gañean eracusaldiac, beronek
soilik jasoko luke 1. zatia (Agirreren planetan 3. zatia zena), 3-230 bitarteko
orrialdeak. Bertan jorra tzen dira aginduak. Giro zorro tza dario lehen atal horri:
Mandamentuen azalpenez gain, ohartarazpenak eta portaera erregulazioak
ageri dira, eta bigarrenak nagusi tzen dira.
Begirada globaletik, liburu orekatua gelditu zen: 1. atalak 25 Platika ditu;
2. atalak beste 25 (baina Platika barik, Eracusaldi); eta Bedera tziurrenak,
9 + 2. Bukaerako bi sermoi horiek eranskinak dira, oso laburrak, bederatziurrenen
ostean esatekoak (“Jaunar tze egunean Bataioaren hi tzak berritzeko”;
“Bizi tza onean irauteko”).
Orotara, 62 sermoi, beraz. Obra honen datari dagokionez, 1814an ida tzia
li tzateke, Independen tzia gerra amaitu berri den zan tzuak ageri dituztelako
testuek.
b.3) Jesu-Cristo, eta Virginia chit santaren misterioen, eta beste cembait
gaucen gañean eracusaldiac
Hirugarren zenbaki hau (aurreran tzean, C) genuke zenbakirik heterogeneoena.
Agirreren testamentuan ez da agertu ere egiten, editoreek atondua da
osorik. Oso obra mardula dugu (650 or.). Urteko jai bakoi tzerako erakusaldi
bat edo ba tzuk dakar tza. Erakusaldi bakoi tzean gai eta sasoi desberdina darabil:
Pazkotan hasten da Garizumaraino. Badirudi Agirreren ahalegin bat dela
urte guztiko jai eta ospakizunetarako propio eta egoki den sermoia idaztea.
Halako zerbait adierazi nahiko luke editoreen oharrak, ezen, jai ba tzuetarako
sermoirik ez dagoela erreparaturik, eta hu tsuneaz oharturik, zera ezarri zuten
liburukiaren aurreneko orrian: