Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

AGIRRE ASTEASUKOAREN ERACUSALDIAC
ziren, baina beste ale ba tzuk Nafarroara, Bizkaira eta baita Araba aldera ere 22 .
Obraren eskain tza honakoa da (ikus eranskinak, 296, 309, 348. orr.):
“DON JUAN BAUTISTA AGUIRRE ASTEASUCO ERRETORE, ETA
GIPUZKOAKO ARZIPRESTAZCO NAGUSIAN DIPUTADU GENERA-
LAC, CRISTAU ACIAI MEZA NAGUSIETAN EGUIÑAC.
Esquein tzen diezte Apaiz Euscaldunai”.
Horren obra handiak (lehen liburukiak 634 orrialde ditu; bigarrenak 526;
hirugarrenak 642) ez dio 1. liburukian ageri den datari (1808 abuztuaren 10a)
eran tzuten. Obra bakoi tzaren datazioaren gorabeherak zertan dauden azaltzeko
Fidel Altunaren lan zeha tzaz baliatuko gara. Hona hemen liburuki
bakoi tzaren deskripzioa:
b.1) Jesu-Cristoc bere elizari u tzi ciozcan, zazpi sacramentuen gañean
eracusaldiac
Lehen liburukia (hemendik aurrera, A) Eracusaldiz osatua dago, hau da,
obra osoari titulua ematen dion sermoi moldearekin. Beste bi liburukiak anitzagoak
diren arren, 1. liburu hau erabat homogeneoa da. Sakramentuak ditu
aipagai eta banan-banan azal tzen eta ale tzen ditu liburukian zehar. Praxi eskaerarekin
batera, noski. Orotara 63 eracusaldi ditu eta hi tzaurre bat.
Obraren abiaburuaz hi tz egiten du idazleak hi tzaurrean: “Finalmente he
puesto legibles las pláticas que he hecho al Pueblo en Misas Mayores”. Agirrek
argi ageri du bere helburua: “Si a estas pláticas se añadiesen las de los Misterios
del Señor, y de su Santísima Madre, creo que serían un alivio grande para los
Párrocos bascongados”. Fidel Altunaren datazioaz baliatuz, 1. liburukia
1808koa li tzateke, gerraren erreferen tziarik ez dago: fran tsesen aurkako gerratea
hasi gabe zegoen artean.
b.2) Jaungoicoaren legueco amar aguinteen gañean eracusaldiac
Liburuki hau (aurreran tzean, B) ez da homogeneoa. Batetik, har tzaile
desberdinen tzako ida tzia dago eta, bestetik, hiru sermoi mota dakar tza: Era-
22 Hona Ozaetaren datuak (86. or.): “Agirreren lanak 59.325 erreal eta 6 marabedi kostatu ziren.
700 ale inprimatu ziren. Horietatik 440 harpidedunek eskuratu zituzten. Gehienak Gipuzkoan
gelditu ziren, baina beste ba tzuk Araban, Nafarroan eta Bizkaia aldera joan ziren. Astigarragako erretoreak
22 ale eskatu zituen, beste hainbeste lagunen artean bana tzeko noski. Elorrio aldean 27 ale eskatu
zituzten. Araban, aramaioarrak 7. Lein tz-Oñati aldekoak 27, eta apaiz naparrak 90 inguru”.
37