Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

36
ARANTZA OZAETA
Sarrera luzea eta interesgarria du, 9 orrialde (gazteleraz). Emiliano Ozaetak
tesina bereziki obra honi eskaini zion, eraku tsiz Agirrek metodo bat osatu
zuela kristau dotrina irakasteko. Obraren har tzaileak lehenbiziko Komunioa
egin behar duten haurrak lirateke. Katekesi euskalduna jaso tzeko bidea eman
nahi izan zien Gipuzkoako orografia malkorra eta bizi baldin tzak kontuan
hartuz. Formazio proiektu horrek har tzen ditu liburuaren lehen eta bigarren
atalak. Lehenengo atalak Konfesioko Sakramentuaren jakingarriak dakar tza;
bigarrena Komunioari eskainia dago. Bi kapituluok galdera-eran tzunetan antolatuta
daude. Liburuaren hirugarren eta laugarren zatiak beste har tzaile batzuk
dituzte, kristau haziak. Liburua Euscaldunai eskainia dago eta 330 orrialde
ditu.
Fidel Altunak egindako data tzearen arabera, liburua 1802an ida tzia izan
zen, eta hurrengo urtean gipuzkoar abadeek berau argitara tzea erabaki zuten.
(ikus, halaber, Ozaeta 1973: 102-103).
Obra hau, esan bezala, gure azterketatik kanpo u tziko dugu. Liburu honen
ekarpenik handiena dotrina metodo bat umeen tzat euskaraz molda tzea
izan zen. Haatik, laugarren zatiko gaiak (zatirik luzeena) erruz topatuko ditugu
Eracusaldietan errepikaturik. Gainera, Eracusaldiac “Apaiz Euscaldunai”
eskainia dago: gure ustez, eskain tza horrek molda tzen du sermoiak taiu tzeko
modu bat, corpus homogeneoa, gure lanean zedarri tzen eta deskriba tzen saiatuko
garena.
1.3.4. ERACUSALDIAC (1850)
Obra mardul hau (3 liburuki), Agirre hil eta 27 urtera argitaratu zen,
Tolosan. Ez zuen beste argitalpenik izan 1978. urtera arte, Hordagok edizio
haren faksimila egin zuen arte, euskal klasikoen bilduman. Gaur egun zaila da
Agirreren obra osoa paperean lor tzea, baina eskuragarri dago sarean (www.
armiarma.com/klasikoen gordailua). Irakurleak Asteasukoaren testuak eskuztatu
nahi baditu, jo dezake Altunaren antologiara, edota Mujika Iraolaren
exempla bildumara. Lehenean, testu osoak irakur daitezke (CC eta Eracusaldiac
obrena), eta bigarrenean sermoi zatiak, ho ts, adibideak eta exemplak, prosa
didaktikoan hain garran tzi tsuak eta, egilearen literatura trebetasunaren
erakusgarri ere bai.
Eracusaldien lehen edizioan 700 ale argitaratu ziren eta saldu ez zirenak
Tolosako parrokiako ar txiboan gorde ziren. Ale gehienak Gipuzkoara joan