Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia
Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia
Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
AGIRRE ASTEASUKOAREN ERACUSALDIAC<br />
ondorio garran tzi tsuak dakar tza <strong>Agirre</strong>ren sermoien izaera horrek: Eliza<br />
erakundearen alderdi edo aurpegi linguistikoa zedarri tzea eta langai har tzea 1 .<br />
Eta hain juxtu iker galdera hori, posible ote den Elizaren “hizkun tza” homiletikoa<br />
deskriba tzea, izan da gure lanaren iker galdera nagusiena.<br />
Baina <strong>Agirre</strong>ren lanak badu beste xarmarik ere, eta irabazi du ikerlarien<br />
eta idazleen begirunea eta miresmena. Emiliano Ozaetak eta Fidel Altunak<br />
egindako lanetan bildu dira <strong>Agirre</strong>ren idaztankerak irabazi dituen gorazarretako<br />
ba tzuk. Guk ez ditugu haiek guztiak berriz errepikatuko. <strong>Agirre</strong> puntako<br />
idazle tzat hartu izan dutenen artean Orixe, Villasante eta Mi txelena dira. Literatoak<br />
ere min tzatu dira <strong>Agirre</strong>ren prosaz, Bernardo A txaga (2002: 23) eta<br />
Mujika Iraola, besteak beste. Azken honek, gainera, exemplen bilduma bat<br />
apailatu zuen (Arpoi baten eran. Alberdania 1996) bide batez literatura balioa<br />
aitortuz asteasuarraren testuei (egin kontu, gurean salbu, oratoria erlijiosoa<br />
ain tzat hartu gabe egin ohi direla literatur historiak). Sarreran esan dugunez,<br />
<strong>sermoia</strong> literatur generotzat hartu beharko li tzatekeen ala ez, beste eztabaida<br />
bat da. Orainago Joxe Aranzabalek (2008: 107) <strong>Agirre</strong> <strong>Asteasukoaren</strong> idazmoldeari<br />
jarrai tzea gomendatu du idazketa digitalerako.<br />
<strong>Agirre</strong> prosista bikaina izan arren, eta orrialde asko ida tzitako idazlea, ez<br />
ditu irabazi garaikide izan zituen Mogel, Mendiburu, Kardaberaz edo Fray<br />
Bartolomek, kasu, izan dituzten lan, azterketa edota edizio bereziak. Jesus lagunei<br />
dagokienez, Mendibururi anarteko kideek egin dizkiete edizioak eta argitara<br />
gabeko lanek ere argia ikusi dute (Altuna 1982), eta Kardaberazek ere jaso<br />
du arretarik (Garai 2004 argitara gabe; cf. orobat, Pérez Gaztelu eta Zulaika<br />
Ijurko (ed): Agustin Kardaberaz, Hirugarren Mendeurrena (1703-2003), Deustuko<br />
Uniber tsitatea). Ildo beretik, Fray Bartolome karmeldarrari eskaini zaio<br />
lan-azterketarik ordena bereko ikerlarien edota aldizkarien eskutik (Karmel<br />
1999-1; 1999-2). Zer esanik ez Mogeli ere, apaiz sekularra izanagatik <strong>Agirre</strong><br />
bezala, ezin ahaztu Peru Abarca ida tzi zuela. Zori txarrez, <strong>Agirre</strong>ren argitara gabeko<br />
lanak Euskal tzaindiko Azkue Bibliotekan dau tza, oraingoz, lo eta zain.<br />
Guztiarekin ere, badira <strong>Agirre</strong>ren inguruan hiru lan monografiko eta oso,<br />
<strong>Agirre</strong>k hi tzari buruz zuen balio per tsuasiboaren kon tzien tzia erakusten dutenak<br />
eta ikerketa honetarako baliagarri zaizkigunak. Ikus di tzagun jarraian.<br />
1 Praktika hori, sermoi ereduak idaztea alegia, ez da inondik ere berria mugaz haraindiko<br />
idazleetan, baina mende bat lehenago gerta tzen da fenomenoa, XVII. mendeko literatur loraldian,<br />
hartara Oyharçabalek ida tzi bezala: “Belapeyrek argi eta garbi erran zuen apaizen tzat eta<br />
errejenten tzat egin zuela bere katixima, Leizarragak egin zuen bezala” (2001: 16).<br />
19
Change language