Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

12
ARANTZA OZAETA
todologikoak, zeren eta enun tziatuen gainean egiten baita nagusiki. Gauzak
horrela, gure lanean, hizketa-egin tza partikularrak azter tzea inkoherentea
zen aurreko kapituluan hartutako bidearekin, testua dugularik komunikazio
unitate gisa. Beraz, erredukzionismo metodologiko hori gaindi tze aldera,
sermoia makro-egin tza bezala deskriba tzeko hipotesia egingo dugu, eta aurrerapauso
ba tzuk eman norabide horretako ezaugarri tzean. Hizketa-egintzak,
izan ere, hierarkizatu egin daitezke eta ekin tza nagusi eta subsidiarioen
artean bereizi. Sermoia den generoa berezia zein hizketa-egin tza den zehazten
saiatuko gara.
4) Kapitulu honek bete-betean jo tzen du ISDaren alorra (“Sermoia interakzionismo
sozio-diskur tsiboaren argitan: per tsona izen-ordainak eta berbaldi
ekarria”). Bi adierazle aukera tzen eta azter tzen dira lotura hori erakusteko:
batetik, per tsona-izenordainak, eta, bestetik, berbaldi ekarria (discours rapporté,
discurso referido).
Corpusean bildutako testuen hizkun tza formak eta mekanismoak beti ere
enun tziazio-egoerarekin kon tsideratuz azaldu beharra dago, egoera horretatik
baitute abiaburua eta azken hi tza (Voloshinov 1992 [1929]). Hortik har tzen
dute, orobat, estatutua, bermea eta legitimazioa. Min tzaira fenomenoak, izan
ere, egitura enun tziatibo baten ondorio dira. Egitura horren elementuak polifonikoak
eta dialogikoak dira, eta, ikusiko dugunez, alderdi sozio-diskurtsiboen
menpe daude. Ondorioz, enun tziazio-instan tziak ematen du “rola”
(gure kasuan, sermoilaria/predika tzailea) eta aldi berean ematen du “testua”
ere (gure kasuan, sermoia).
Modulu honetan gure hipotesia zera da: badagoela lo tzerik alderdi diskurtsiboa
marko sozial eta instituzionalekin. Beraz, estudiatu daiteke min tzaira
gizarte harremanak sor tzeko eta ezar tzeko modu gisa; aldi berean, gizarte harremanok
bidera tzen dituzte diskur tso molde ba tzuk. Sermoia, horrela bada,
instan tzia enun tziatibo edo sozio-diskur tsiboak baldin tzatutako eta legitimatutako
praktika diskur tsiboa da.
5) Azken moduluan toki bat egiten diogu erretorikari. Badugu arrazoirik
alderdi hori ez abandona tzeko. Izan ere, instan tzia diskur tsiboak inposa tzen
dio sermoiari erretorika molde bat, esateko modu ba tzuk, helburua (movere,
mugiarazi) beteko badu.
Erretorika estilistika arazo gisa planteatuko dugu, eta horrenbestez, ahalegina
egingo da erretorikaren inguruko banaketa historikoa (erretorika “osoa”
eta figuren erretorika) gaindi tzen.