Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

AGIRRE ASTEASUKOAREN ERACUSALDIAC
Izan ere, argi dago interakzioen berri emateko “berbaldiaren analisi”
(analyse de discours, análisis del discurso) deitutako korronteetara hurbildu beharra
dagoela. Baina berbaldiaren analisiaren barruan metodo eta eredu ugari
dago. Ba ote dago metodologia egokirik interakzionismoaren perspektibarekin
lo tzeko? Nola lotu elkarreragin perspektiba eta berbaldiaren analisia?
Arazo metodologikoa, izan ere, partez soilik geneukan konpondua berbaldi
analisiaren bidez; zeren, esan bezala, gure asmoa sermoia ezaugarri tzea baitzen,
modu globalean ezaugarritu ere: praktika testual eta diskur tsibo gisa zer
tasun izatezko zituen zedarri tzea. Horretarako eta ISDaren aldeko hautua egina
genuenez, deskribatu beharra genituen, batetik, eredu bertikala, eta, bestetik,
eredu horizontala. Bestela esanda, uztartu beharra genuen arestian aipatu
dugun “aktibitate sozialetik” eta erakundetik erator tzen den min tzaira-moldea
(Voloshinoven hi tzetan esateko, begirada “deszendente” edo “goitik-beherakoa”
baliatuz 1992 [1929]); eta, bestetik, eredu “horizontalean”, sermoiaren
unitateen eta kategorien deskripzioari ekin behar zi tzaion. Ez zen samurra
metodologiaren hautua. Denbora guztian Bajtinen hi tzek akuila tzen gintuzten,
“masa berbal handiak” nola deskribatu? Euren “sintaxia” nola zedarritu?:
“La linguistique […] n’a absolutement pas défriché la section dont devraient
relever les grands ensembles verbaux : longs énoncés de la vie courante, dialogues,
discours, traités, romans, etc. car ces énoncés-là peuvent et doivent être définis et
étudiés, eux aussi, de façon purement linguistique, comme des phénomènes du
langage. […] La syntaxe des grandes masses verbales […] attend encore d’être
fondée ; jusqu’à présent, la linguistique n’a pas avance scientifiquement au-delà
de la phrase complexe : c’est le phénomène linguistique le plus long que ait été
scientifiquement exploré. On dirait que le langage méthodiquement pur de la
linguistique s’arrête ici”. (Bakhtine 1978: 59, Adam 2002: 83-tik hartua eta geuk
azpimarratua)
Nola deskribatu gure corpuseko testuen “masa berbala”, nola heldu sermoien
konplexutasun eta aberastasunei? Lan honen bigarren “aurkikun tza”
egin genuen, horra.
0.1. “E TXEAK BEHAR, ETA BIDEAK EKARRI”:
ROULET, FILLIETTAZ & GROBET (2001)
Bideguru tze honetan, gure “e txea” lanerako marko metodologiko baten
premian zegoen, eta Roulet, Filliettaz eta Grobet autoreek ekarri digute. (Esan
7