Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia
Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia
Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
AGIRRE ASTEASUKOAREN ERACUSALDIAC<br />
zio luze baten baitara joan gara, izan ere, tradizio katolikoaren eta teologiaren<br />
diskur tsoaren tradiziotik heldu zaigun berbaldia dugu <strong>sermoia</strong>.<br />
Aipua, ezeren gainetik, sermoien ezaugarririk nabarmenetakoa da. Historian<br />
zehar ez da izan beste intentorik horrenbesteko garran tzirik eman dionik<br />
aipuari. Eta ez da beste diskur tsorik horrela joka tzen duenik. Horixe li tzateke<br />
<strong>sermoia</strong>ren diskur tso esparrua. Aipuaren errepikapena eta ondotiko iruzkina<br />
<strong>sermoia</strong>ren bapore-motorea elika tzeko iturria li tzateke (iturri beroa eta iturri<br />
ho tza). Sermoiaren artea, errepikapenean oinarriturik ere, tautologian ez erortzea<br />
izango da. Eta ez da meritu literario gu txikoa arestiko hori, horren testu<br />
indar tsua eta inpaktagarria izanik <strong>sermoia</strong>. Gogora bedi errebelazioa bukatu<br />
zela San Juanen apokalipsiaren ondotik. Eta errebelazioa bukaturik, Trentoko<br />
Kon tzilioak erabaki zuela zein ziren errebelazioa “bil tzen” zuten liburuak (72<br />
liburuk osa tzen dute “Errebelazioaren biltegia”). Sermoiak, hor txe mugaturik<br />
esan daitekeena, eta, besterik esan ezinik, inefablea izango du min tzagai.<br />
Estudiatu ditugun asoziazio eta konfigurazioak hizkun tza-jokoen estabilizazio<br />
sozialari eran tzuten diote. Eta horiek, aldi berean, soziologia lokal baten<br />
enun tziazio-asmo bati eran tzuten diote. Hortaz, neurri batean behin tzat, asoziazio<br />
eta konfigurazioak aldez aurretik determinaturik daude eta autore banakakoaren<br />
xede-asmoetarik at.<br />
Buka tzeko, ezin aipatu gabe u tzi sermoiek izan bide zuten ondorioetako bat:<br />
“Euskaldun, fededun” auziaz ari gara. Ikerlariek eraku tsi dute (cf. Mi txelena<br />
1960/1988; Altuna 2000) jorratu dugun mende muga barruan gauza tzen dela<br />
binomio hori. Bi arrazoi leudeke: batetik, literatura erlijiosoak horren pizkunde<br />
handia izan zuen gurean, eta, bestetik, hain gar tsuki predikatu zen euskaraz XVIII.<br />
erdialdean eta XIX. mende hasieran. Gure aldetik, ez da ikerketa honen egitekoa<br />
lagineko sermoiek zein inpaktu izan zuten neur tzea binomio horren gauza tzean.<br />
Besteak beste, Eracusaldiac idazlea hil eta 27 urtera publikatu zirelako.<br />
<strong>Agirre</strong> <strong>Asteasukoaren</strong> sermoigin tzaren kasuan, “Euskaldun, fededun”<br />
auzia prin tzipio entimemiko baten ondorio da. Eskuarki erlijio testuak printzipio<br />
entimemikoek gobernaturik daude, entimema gordeak, edo ideologikoak<br />
dituzte (Eco 1995). <strong>Agirre</strong>ren kasuan, sermoien bidez gertatu bide zen<br />
ondorio hori, “euskaldun, fededun” delakoa, ez da modu esplizituan ezarritako<br />
loturengatik erator tzen, baizik eta entimemikoki eraiki tzen da. <strong>Agirre</strong>k ez<br />
du esplizita tzen euskaldunekiko atribuzio hori estudiatu dugun obran 49 . Agi-<br />
49 Balirudike jauzia dagoela <strong>Agirre</strong>ren lehen liburutik (CC) bigarren obrara Eracusaldiac.<br />
Zen tzu honetan, ezin da ahaztu lehen obra “Euscaldunai” eskainia dela; bigarrena, aldiz, “Apaiz<br />
Euscaldunai”.<br />
265
Change language