Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

0.0. XEDE-ASMO ZAHARRAK ETA BERRIAK
Idazle “klasiko” bat irakur tzea (edo berrirakur tzea), egun, erakargarria izan
ohi da irakurlearen tzat, “pixka bat denetik” irakur tzen duen horren tzat. “Euskal”
idazle “klasiko” bat aukera tzeak, ia ezinbestean, harremanetan jar tzen gaitu
prosa erlijiosoarekin. Euskararen kasuan, prosa literarioaren (eta zibilaren)
jatorriak aztertuko badira, prosa erlijiosora jo beharko da. Eta hemen sor tzen
da galdera: sermoia objektu literario tzat hartu? Gure literaturaren historietan,
dakigun bezala, halako tzat jo tzen da ezinbestean. Lan honi ekiteko orduan,
gure posizioa ere horixe izan da, objektu literario tzat har tzea sermoiak, bil tzen
dituelakoan Bronckart-ek (1997: 13) seinala tzen dituen bi ezaugarriok:
“Une oeuvre est littéraire si d’une part elle témoigne d’une mise en oeuvre
originale et habile des ressources de la langue, et si d’autre part elle véhicule et
organise des thématiques et des valeurs susceptibles d’“enrichir” les lecteurs.
Combinaison donc d’un critère esthétique et d’un critère moral”. Bronckart
(1997: 13)
Jakina, literaturaren kon tzepzio horrek modu estatikoan kontenpla tzen
ditu balore estetikoak eta moralak, kontuan hartu gabe euren dimen tsio historiko
edota sozialak. Baina, balore estetiko eta moralak, noren tzat? Zein formazio
sozialen tzarako? (“enrichissement moral pour qui, au bénéfice de quelle
formation sociale?; Beauté formelle aux yeux de qui, de quelle classe et/ou de
quelle génération?” (Bronckart, idem).
Sermoia objektu literarioa ote? Nork eta zerk ebazten du literaturtasuna?
Sermoia objektu literario ote den zehaztea ez li tzateke lan hu tsala izango, bereziki
gure literaturaren historian genus sermocinandiak duen toki eta garrantziagatik.
Ez da hori, nolanahi ere, liburu honen egiteko lehena. Edozein ka-
3