Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

244
ARANTZA OZAETA
geldi tzen da, alderdi polifonikoak kon tsidera tzen baititu, aho tsen zirkulazioa
eta hierarkia, eta alderdi horiek ikusi ditugu hemen baino sakonago aurreko
moduluan.
Kontuhar tze enun tziatiboa da, ausaz, erretorika modu berri honetan kontsidera
tzearen alderdirik berriena. Izan ere, estilistikaren kontua desplazatu da
asun tzioara ere, hau da, diskur tsoaren instan tzien posiziora bere enuntziatuekiko,
modalizazio prozedurei esker eta baita enun tziatuaren orientazio
axiologikoa bidera tzen duten markei esker. Kontuhar tze enun tziatiboaren kategoriak
bil tzen ditu, orobat, distan tzia/hurbiltasuna nozioak ere, sermoia
azter tzeko errendimendu handikok izan daitezkeenak.
Jarraian kategoria eta nozio hauek operatibiza tzeko ahalegina egingo dugu.
5.3. ANALISIA ETA EMAI TZAK
Gure corpusean aurki tzen ditugu errepika tzen diren testuak/berbaldiak,
horra hor, otoi tzak, forma liturgikoak, hasiera eta bukaera errituak, zitak eta
aipuak… Horien erretorika ekarrita makro-egin tzaren pen tzutan dago, movere
erretorikoaren zerbi tzuan, egin-arazi eta izan-arazi modalitate diskurtsiboen
bidez. Modalitate eta efektu horiek sor tzen dira, gure ustez, aipatu
kategorien ustiapenez (inten tsitatea, exten tsitatea...). Ikus di tzagun.
5.3.1. INTEN TSITATEA ETA EXTEN TSITATEA
Inten tsitatearen nozioa loturik dago hizlariaren ekinaren ekinez edo
insisten tziarekin. Inten tsitatea anplifikazioaren 46 makro-figurarekin lotu dugu
arestian. Ilokuzio-indarraren handi tze bat sor tzen du anplifikazioak, enuntziazioaren
espazioan eta denboran kon tzentrazio bat gerta tzen baita. Argudio
meta tze sen tsazio hori li tzateke sermoi mota hauek (sermones ad populum)
per tsuasioa bil tzeko bideetako bat, erretorika kristauak egoki tzat hartua. Fray
Luis de Granadaren arabera:
“Pues así com los oidos eruditos gustan de la brevedad y agudeza de las sentencias,
y de un estilo sucinto; así los rudos é indoctos se mueven con la copia ó
46 Anplifikazioa gai ber tsuaren inguruan bira tzea da behin eta berriro estrategia desberdi-
nen bidez (Mortara Garavelli 1991: 273).