Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

222
ARANTZA OZAETA
Izan ere, gure interpretazioaren arabera, banaketa hirukoi tz hori enuntziazio-egoerak
sermoi-jarduerari ezarritako eskakizunetarik da. Esango genuke,
“neurri” sozio-diskur tsiboa. Ez da esan beharrik hiru barruti horiek zein
sinboliko eta zein esangura tsu diren sermoietan. Aurreko analisietan ikusi ahal
izan dugunez, barruti horietako bakoi tza gertakari eta konfigurazio linguistiko
diskrimina tzailez osaturik dago. Gure ustez, gisa horretako banaketa zeha tza
eta sistematikoa soilik esplika daiteke prin tzipio erregula tzaile bat presupuestatzen
bada. (Asoziazioaz eta disoziazioaz, ikus Perelman & Olbrech ts-Tyteca
1994 [1958]: 627 eta hh).
Gatozen, bada, barruti bakoi tzaren konnotazio-balioak ager tzera, eta sermoietako
interakzionismo sozio-diskur tsiboaren lehen ezaugarria zirriborratzera.
Deskripzioan C-A-B ordenari jarraituko zaio.
C barrutia
Heterodoxiaren eremua da. Ez du izen onik, eta balioespen negatiboa jaso
ohi du. Diskur tsiboki zein enun tziatiboki, marginaturik ager tzen da. Hereje
eta exkomikoen esparrua da, eta exklusioa praktika tzen da. Fisikoki ere, sermoietan
oso leku txikia egiten zaio barruti honi. A barrutiarekiko aurkari tza,
inolaz ere, apurtu-ezina da eta elkar-ezina. Exklusio hau, ikusi denez, elementu
linguistikoetara heda tzen da: gertakari eta mekanismo zenbait ez daude
presente (berbaldi zuzenez ez dira inoiz ekar tzen, esatezko adi tza beti hasieran...).
Orobat, indar handia dute elementu axiologikoek, hasi lexikotik eta
gainerako elementu diskur tsiboetaraino.
Lutero, Zuinglio, Macedonio, Fran tziako eta Cadizko ilustratuak... aipatu
aipa tzen dira, hala behar eta. Baina herejeak izaki, ez dira inoiz ere beren
baitan aurkeztuak, soilik ager tzen dira ezarri zaizkien aka ts, “bekatu” edota
“keria” guztien ai tzakiatan, ortodoxiaren onerako.
Analizatu ditugun baliabideen erabilerak ispilatuko luke, gure aburuz, orduko
gizartean presente legokeen binarismo hegemonikoa.
A barrutia
Ortodoxiari dagokio. C barrutiarekin kontrakarrean edo oposizio bete-
-betean dago.
Beti dago positiboki markatua: determinazio positiboen bidez (“San”,
“jakin tsu”...), modalizazioen bidez, elementu tipografikoen bidez (letra larriak...),
lexikoarekin... Hain ditu muga argiak barruti honek, ezen ez dagoen