Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

AGIRRE ASTEASUKOAREN ERACUSALDIAC
Hori horrela da polifoniaren adiera stricto sensu hartuz gero (ikus Ducrot
eta Bajtin autoreen interpretazioa nozio horren inguruan, in Perrin 2004).
Are gehiago, enun tziatuaren muga-barrutietatik irteten ez bagara. Baina, berbaldi
luzeagoetan “distan tzia tze” edo “bestelako” izate hori ez da horren argia
eta agerikoa izaten, mailakoa edo graduzkoa baizik. Eta testuinguruak badu
zeresanik (ikus Recanati 1981: 45-46 eta Trognon 1986: 89-94).
Nolanahi ere, adierazpen zehaztugabe hauen balio polifonikoa oso altua
da, dexente altuagoa batez ere A barrutiko aipuekin erkatuz gero. Adibidez
esatearren:
“[IV 173] ¿Cer eguingo da onela dagoan aurrarequin? Ba tzuec dioe, ecin
batayatu ditequeala, ceren jayo ez da. Besteac dioe batayatu ditequeala, ceren
munduaren beguietara aguertu ezpada ere, Jaunaren aurrean sortua, eta jayoa
dagoan. Aingueruac jayoa deitu cion Jesu-Cristori Amaren sabelean cegoan demboran
ere: Quod enim in ea natum est, de Spiritu Sancto est (m). Beste ba tzuec
dioe, ecin jaquin dezaquegula, amaren sabelean dagoanari emandaco batayoac
balio duan, edo ez; eta orregatic eman bear zayola ura, sabelean badago ere, esaten
dirala i tzac guisa onetan: Batayoa ar tzeco gai bacera, nic bataya tzen zaitut zu Aitaren,
eta Semearen, eta Espiritu Santuaren icenean. Iri tzi onetacoa da Benedicto
amalaugarrena…” (A 66-67)
[IV 174] “S.Buenaventurac dio, beartua dagoala becataria Jaunagana biurtzera,
becatuan eror tzen danetic bereala, baita confesa tzera ere, garizumari ichedoten
egon gabe. Besteac dioe, dembora luzea dala aste bat igaro tzea becatuac,
besteac dioe illa bete, besteac lau, edo bost illabete. A tzenean beste ba tzuec dioe,
eguiaz Jaunagana biur tzen bada becataria confesa tzeco aguinteac estu tzen duanean,
ez dala izango zabarqueria larri, edo mortala bitarteco luzapena (d); Eta cer
nic esatea nai dezue, guizon jaquin tsuac onembeste iri tsi elcarren contracoac baditue?
Nic esan dezaquedana da, Escritura Santan Jaunac esaten diguna. Ez dezazula,
dio, egunetic egunera luzatu Jaunagana biur tzea...” (A 186)
Baina ikusi zer gu txi irauten duen B barrutian beregain edo autonomo
izate horrek:
[IV 175] “Ba tzuec esaten due, au dotrinan galde tzean, ecusten duela beren
Jauna, edo ecusten duela Jesu-Cristo. Baña engaña tzen dira, (...) Beste ba tzuec
eranzuten oi due ecusten duela oguia, ta au gaistoagoa da.” (C 65)
[IV 176] “Becatarien artean asco dira Confesioac berri tzeco premia estuan
vici diranac, baña lan oni equiteco bio tzic ez duenac. Nor oroitu, dioe, eguin dituan
becatu guciaz? Ezta ori nire buruaren tzat eguindaco lana. Ai tzaquia onequin...”
(A 150)
215