Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

204
ARANTZA OZAETA
dugu. Eta interpretazio horrek, orobat, bere egin behar ditu nahitaez beste
fenomeno ba tzuk ere; hain zuzen ere: aipua partaide tzan, aipua-iruzkina erlazioa,
eta aipua-memoria fenomenoak.
Aipu ugaritasunaren konstatazioaz gainera, beste bat ere egin beharra
dago: aipu ugaritasuna interakzio tresna bat da, begien ai tzinean (eta belarrien
ain tzinean) dagoena. Ugaritasunak helburu jakina du: sermoiak nahi duen
ikuspuntuari ateak ireki unean-unean, autoritate i txura eman diskur tsoari eta
sermoiaren lan mediatikoa justifikatu.
b) Zuzeneko berbaldia eta zehar berbaldia
Atal honetan, BEren aipu edo zitazio fun tzioa ikusiko dugu batez ere.
Horrela bada, BE eta aipua baliokide tzat hartuko dira, badakigunez aipua
(zuzenekoa zein zeharkakoa) beste berbaldi bateko hi tzak ekar tzean da tzala.
Beti ere aipua benetakoa izan daiteke, edota asmatua, fikziozkoa, eta abar.
Aipu-ekar tze hori, bestalde, ez da modu “neutroan” egiten. Aipua, den modukoa
dela, ez da, ez denez, fenomeno inozoa edo epela.
Bajtin-ek azpimarra tzen du honen kariaz, esatariak, min tza-el ka rre ra gi naren
baitara, besteren aho tsak eta diskur tsoak ekarri ohi dituela, baina beti ere
hauta tze prozesu baten ondoren, aldian-aldian datozkeen premien eta kasuan
kasuko egoera diskur tsiboaren arabera. “Tout discours est dirigé sur une résponse,
et ne peut échapper à l’influence du discours-réplique prévu” (Bajtin 1978: 103).
Aipu oro, nolabait esan, “i txura” da. Eta i txura oro trikimailu bat. Aipua,
azken finean, diskur tso kontu bat da, ez hizkun tzako kontu. Zeha tzago oraindik,
aipua enun tziazio-auzi da. Ez da aipurik soil-soilik enun tziatuaren mugetara
makur tzen denik. Izan ere, ez dago enun tziazio-subjektuari ez ikusiarena
egiterik, eta ez dago, ezta ere, aipugin tza subjektu horrek dituen per tsuasioasmotik
landa uzterik.
Horrela, bada, handia da aipuak duen manipulazio-arriskua. Dagoeneko
aipatu ditugu berbaldi ekarri birtualak, poten tzialak... Sermoietan nasai dabiltza
hi tz har tze fikziozkoak; horra hor, eztabaida asmatuak, eran tzun posibleak,
apostrofeak, kon tzesio-bidezko aurre-har tzeak, prosopopeiak... Aipugin tza,
gauzak horrela, manipulazio-iturri dugu. Konnotazio balioa dauka.
Hel diezaiogun zuzeneko aipuari.
Balirudike zuzeneko aipuak sorburu testuarekiko erabateko errespetua eta
fideltasuna berma tzen duela. Eta halako tzat har tzen dugu, izan ere, bi enuntzia
tzaile independeteren presen tzia marka tzen du ZuBe-k, bakoi tzak bere