Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

198
ZER dio errefrauak?
ARANTZA OZAETA
ZuBe: “gai tzak bere du gai tzago”
ZeBE: gai tzak bere dueLA gai tzago
Eta eskema hori gure sermoietara egokituz gero, zera dakusagu:
NOLA? ZER?
Onar tzen du [+ZuBe – ZeBe] Onar tzen du [+ZeBe + ZuBe]
NOLA galderak soilik modu bat onar tzen du (ZuBe) eta ZER galderak bi
moduak. Beraz, esan genezake:
NOLA? a) Ala dio Bibliak: “…”; b) Bibliak dion bezala “…”; c) Nola esan
du Bibliak? “…”.
ZER galderak bi modalitateak onar tzen ditu ZuBe eta ZeBe. Beraz, aurreko
lerroan zerrendatukoak lirateke ZuBe-z emanak, eta baliagarriak lirateke
horiek ZeBe eginez gero ere. Jarraiko adibideetan dauzkagu esamoldeok testuinguraturik:
[IV 139] “oec gabe alabaña ez da gai pensamentu on bat, edo Jesus bear bezala
esateco ere, S. Pauloc esaten digun bezala: Nemo potest dicere: Dominus Jesus
nisi in Spiritu Sancto (p).” (A 119)
[IV 140] “Confesioco Sacramentuac ascotan dacarren bostgarren ondasuna
da animaco paque, eta sosegu gozo bat, Trentoco Concilioac esaten digun bezala
(q).” (A 119)
Eta galdera zera da auzi honetan, arestiko adibideetako “bezala” horrek
zer motatako pronominalizazioa onar tzen du? “Trentoco Concilioac
HORI(XE) esaten digu”? Ala, beste hau: “Trentoco Concilioac HORRELA
esaten digu”?
Ondoko adibideak ere “ala” erabil tzeagatik, zer dio “zeha tz-meha tz”?
“Horixe” ala “horrela”?:
[IV 141] “Confesio ona eguiteco bear dan irugarren gauza da vici tza on tzeco,
eta aurrera becaturic ez eguiteco asmoa. Ala esaten digu Trentoco Concilioac (e).
Cum proposito non peccandi de cetero.” (A 124)
“Ala-bezala-dioenez” formak, guztiak ere, oso hurbilekoak dira, antzekotasun
handikoak. Ondorioz beti ez dago garbi zein pronominalizazio