Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

AGIRRE ASTEASUKOAREN ERACUSALDIAC
ecertan ar tzen: unore ona igaro tzea besteric ez da izan. Unore ona besteric ez da
izan? Unore onaren ai tzaquian bada eguizu edoceñ gauza. Atozea, ori da Cristauari
dagocan i tzeguitea, eta vici tza? Becatu eraguiteco asmoric gabe ematen du
gañera ascoc becaturaco bidea, onestidadeac esca tzen duan, modu ona gorde gabez.
Au guerta tzen da, ba tzuetan mutillac igueri eguiten duela, emacumeac dabiltzan
toquietan, edo beguira daudela.” (B 336)
[IV 100] Jauna, esango didazu: dembora lucean gaizqui vicitu danac nola
bada ateraco ditu eguindaco becatuen contuac? Era onetan: beguira beza aurrena;
cembat demboran mandamentu aren contra gaizqui vicitu dan? Urrena, egunean
ascotan, edo illean bataz beste, cembat bider eror tzen zan obraz, i tzez, eta pentsamenduz?”
(A 152)
[IV 101] “Becatarien artean asco dira Confesioac berri tzeco premia estuan
vici diranac, baña lan oni equiteco bio tzic ez duenac. Nor oroitu, dioe, eguin dituan
becatu guciaz? Ezta ori nire buruaren tzat eguindaco lana. Ai tzaquia onequin...”
(A 150)
[IV 102] “Ba tzuetan edertasun baztergabearen aurrean gaudela gogoraric esan
dezaquegu: O edertasun anciñacoa, baña beti berria! Non nabill zuzaz azturic, eta ceren
billa? izanic ondasun gucien jabea ta iturburua? Besteetan beraren contra aimbeste
bider alcha guerala, ezaguturic, esan dezaquegu: Ta zuc, Jauna, ecusiric nire esquergabequeria
i tsusiac, nire becatu izugarriac, ez nazu alaere betico su, eta garren artera
bidaldu? Nola eran tzungo diot zure ontasun, eta misericordiari?” (C 327-328)
Puntu honetan egokia deri tzogu zehaztapen bat egiteari. Berbaldi ekarriaren
esparruko fenomeno batez bi hi tz esango ditugu: “particitation” fenomenoaz
hain zuzen. (Maingueneau 2004: 111-125).
“Partizitazioa” berbaldi ekarria erdibana erregimenean kudea tzean da tza,
berbaldi ekarri konpartitu bat egitea, partaide tzan bezala. Fenomeno honek
garran tzi handia du sermoietan. Izan ere, sermoietan berbaldi ekarria ager tzen
den modu behinetarikoa dugu berau.
Zer ezaugarri ditu “partizitazioak”? Lehena eta garran tzi tsuena zera da: ez
dela BEren marka tzaile espliziturik ager tzen, ho ts, ez da iturririk edo autorerik
aipa tzen, eta ez da sarrera-adi tzik ager tzen, ez subordinazio-markarik ere. Testuak
berak hi tz egiten du pa txada onean, marka-premiak isilduz. Baina, hala
ere, ez dago inolaz ere “markatu gabea”, erdibana izaera horrek marka tze esplizitua
bazter uzten du, ez baita beharrezko marka tzea. Baina bada beste seinalerik;
hona hemen “partizitazioaren” zenbait ezaugarri:
– enun tziatu osoak ekarri ohi dira, ez enun tziatu-atalak bakarrik;
– marka espliziturik gabe ere aipu tzat jo tzen du solaskideak;
183