Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

AGIRRE ASTEASUKOAREN ERACUSALDIAC
tzen zaigu Faircluogh-en irizpidea eta “berbaldi irudikatua” deitura, baina
arrazoi praktikoengatik “berbaldi ekarria” baliatuko dugu. Gurean, Garrok
“berbaldi/diskur tso erreferitua” erabili ditu (2008). Bide batez, hemen egingo
ditugun teorizazio zenbaiten oinarriak han jasota daude jada. Guk aztertuko
ditugun berbaldi ekarri gehienak aipuak izango direnez, sarri baliatuko dugu
“aipu” hi tza ere berbaldi ekarria izenda tzeko.
Baina zer da berbaldi ekarria? Zein da bere “izana”?
Berbaldi ekarria norberaren berbaldira beste berbaldi bateko hi tzak edo
aho tsak ekar tzean da tza. Honela defini tzen du Voloshinov-ek:
“Le discours rapporté, c’est le discours dans le discours, l’énonciation dans
l’énonciation, mais c’est, en même temps, un discours sur le discours, une énonciation
sur l’énonciation” (Voloshinov1977: 161, Roulet-ek aipatua 2001: 277)
Alegia, “berbaldi ekarria diskur tso barruko diskur tsoa da, enun tziazioa
enun tziazioaren barruan, baina baita ere, dikur tsoari buruzko diskur tsoa,
enun tziazioari buruzko enun tziazioa”. Guztiarekin ere, testu ekarlearen, ho ts,
ekarria bidera tzen duen testuaren eta ekarriaren artean, nolabaiteko “antzekotasun”
bat behar du egon; an tzekotasun hori edukiari dagokionez izan
daiteke, zein formari dagokionez.
Bibliografia ugaria eta zabala dago gai honi buruz, eta ildo eta perspektiba
desberdinetatik aztertu izan da orain arte eginiko lanetan (ikus Rosier
1999). Halaz ere, orainago, berbaldi ekarriak marko teoriko berri batean
aurkitu du harrobia: perspektiba mediologikoan, hau da, aho ts eta diskur tso
desberdinen zirkulazioaren esparruan. Halatan, gramatika formez haratago,
“berbaldi ekarria” deri tzan fenomenoa auzi-arazo metadiskur tsiboa izatetik,
pasatu da izatera enun tziazio-heterogenotasunaren eta interdiskurtsoaren
esparruko gai izarra edo enblematikoa. Eta horrek soka luzea du
ondorio gisa.
Dimen tsio berri hori jorratu edo ustiatu dutenen izen ba tzuk genituzke:
Ducrot (1984), Voloshinov (dakigunez min tzaira formei buruzko planteamendu
sozio-diskur tsoaren ai tzindariak, 1992/1929), Authier-Revuz (1981,
1982, 1984, 1995) eta Recanati (1979). Gurean eta gazte txoen euskarazko
debateen inguruan, ikus Garroren lana (2008).
Edozein kasutan, bi dira bistako heterogenotasunean Authier-Revuz autorearen
(1984) terminologian esateko, besteen aho tsak ekar tzeko mekanismo
klasikoak: Zuzeneko Berbaldia (ZuBe) eta Zehar Berbaldia (ZeBe).
173