Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

154
ARANTZA OZAETA
izatean, beharbada, berorren tokitasuna enun tzia tzen du (GU = euskaldunak?,
“hemengoak”?, “gure artean”?), non GU = NI + ZU + ZUEK.
– GU = C; C < A: non GU talde gisa edo talde erreserbatua ager tzen den.
Gisa honetako erabilerak urriak eta anbiguoak dira. Non: GU = GU / - ZU.
b.4.) HURA/HAIEK
3. per tsona ez da horren ugaria, ez hegemonikoa sermoietan. Hala ere
badu presen tzia. Hara non topa tzen ahal den:
– HURA-1: Dotrinaren azalpena, maiz narrazio gisa ematen dena, 3. pertsonan:
[IV 39] “Adan gure lenvicico gurasoa becatuan erori zan bitarteco demborari
dei tzen zayo inocenciaco dembora” (A 7)
Azalpenean dagokion per tsonaia jar tzen du eszenan: Jesukristo, santusantak,
Adan, Luzifer eta abar. Definiziorik bada, lo tzen da 3. per tsonarekin:
“dei tzen zayo…”.
[IV 40] “Ongui nai ta amorio oni beguira tzen bazaio, erraz ezagu tzen dira
ezconduen eguin-bideac, eta au izango da gaurco i tz aldiaren gaya.” (A 568)
Arruntagoa da, arestikoaren aldean, flexioen presen tzia: “...beguira tzen
badiegu erraz ezagutuco dezu...”.
Eztabaida teologikoak ere 3. per tsonan datoz:
[IV 41] “Cer ote da beldurrezco damua, edo Atricioa esaten diogun au? Au da
damu bat bio tzean sor tzen da, lenengo lecuan, ceren gauza guciz i tsusia da…” (B 299)
Elizaren prezeptuak eta betebeharrak 3. per tsonan datoz, nahiz eta konmutazioak
onar tzen dituen: da/duzu/dugu. De facto, esatariari irrista tzen zaizkio
“nahasteak”, interakzio-informazioan ikusiko dugun moduan:
[IV 42] “Batayoco i tzac berri tzea da oitura, edo usanza chit ederra, eta eguin
diteque asco demboratan, eguin dezagun contu Confesio, ta Comunioco egunetan,
urtearen asieran, batayoaren urte betean” (B 385)
[IV 43] “Jauna bear dan eran ama tzeco, ez da asco beraren Ontasun baztergabea
ezagu tzea, baicic eguin bear dira beraren, eta Elizaren aguinduac; baña
eguingo ditu guizonac oec, oen berriric ezpadu?” (A 6)