Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

150
ARANTZA OZAETA
ri den “O tseguitea”, esaterako); izan ere, nominalizazioak aktual tze-indar
ahula du. Ildo beretik interpretatu behar dira zenbait adi tzen flexioak (“Zer
eguin dezaquegu”...), zenbait esaldi mota, galdera erretorikoak, apelatiboak,
bokatiboak edo harridura markak ere (“Nere Jaungoicoa!”). Esan bezala, egitura
linguistikoak ko-enun tziazioa eta ber-enun tziazioa errazten du eta posible
egiten.
Ber gauza gerta tzen da otoi tzetako testuekin ere, ez dute aktualizazio garbirik.
Baina otoi tzetan fusioa, erabateko bat egite mistikoa, separaziorik eza,
guztien ur tze-puntua gerta tzen da, oso leku gu txitan bezala gertatu ere:
[IV 24] “Birjiña txit Santa, gugatik neque, eta naigabez betea! Zu cera bizi tza
ondu nai duen becatari gucien bitartecoa, eta Ama gozoa. Nai onequin zugana
nator gaur, eta esquein tzen dizut Bedera tziurren au zure neque, eta naigabeen
icenean. Nik eska tzen dizudan ontarte, eta mesedea da, iri tsi deguidazula zure
Seme Jaunagandic, confesio on bat eguiteco, aurrera becatutic aldeguiteco, eta
nere egunac ongi buca tzeco gracia. O Ama guciz beraa! Zu cera nere vizi tza: zu
nere a tsegin-contentua, eta esperanza. Ez arren ucatu, gaur esca tzen dizudan mesede
au, ez arren Ama maitagarria.” (B 399)
b.2.) ZU/ZUEK
Hona hemen bereizi ahal ditugun desdoblamenduak:
– ZU-1: En tzule “arrunta”, iganderoko bezeroa, “aurrean” duena da ZU-1.
Edozein modutan, ez da nahastu behar publikoa (elizan pulpitupean
presente tzat har tzen duena), eta enun tzia tzaile-kidea, zeren obraren destinatarioa
askoz ere zabalagoa da (gogoan har obraren hedapen asmoak,
Eracusaldien helburua eta eskain tza, eta abar).
Sermoiak kate mo tzean har tzen du ZU-1 hau, nahiz eta “ZU ↔ GU”
jokoan bigundu/leundu presio hori. Sermoilariak hurbiletik eta ondotik segitzen
du “ZU” hori, ba tzuetan konprenituz eta babestuz ere bai:
[IV 25] “baña jaquizue, nic esango ditudan gauzac izango dirala, ez zuen
contra, baicic zuen alde, eta i tsa tsi ez daquizuen, gaizqui dirudian, azturen bat”
(A 576-577)
– ZU-2: Jenerikoa edo orokor tzailea da:
[IV 265] “Demagun, iristen dituzula munduac” (B 405)