Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia
Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia
Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
146<br />
ARANTZA OZAETA<br />
Jar dezagun adibide bat “NI” horiek ezaugarri tzen hasteko:<br />
[IV 16] “Noizbait, noizbait asi tzera noa, nere Cristauac, aspaldi nai izan dedan<br />
lanean, edo Cristau aciai dotrina azal tzen, eta adirazten. [...] Cristau aciai<br />
arguitasun au ematea, eta Ceruraco bidean arretarequin ibil tzeco esna tzea da Eliz<br />
Ama Santac animen arzayai esca tzen dien gauza bat (a); eta ona cergatic sall oni<br />
equitera noan. Ez naiz dotrinaco gauzac uqui tzearequin contentatuco, baicic aditzera<br />
emango ditut gañera Jauna ama tzeco, eta servi tzeco ditugun bide, edo motivo<br />
andietatic cembait. Enzun ezazue bada vio tz manso, ta umill batequin ...<br />
Enzun nazue contuz.” (C 399-400)<br />
Zein da arestiko adibidean ager tzen diren “NI” horien erreferentea? Edo,<br />
oraindik hobeto, “NI” horiek guztiek erreferente berbera ote dute?<br />
Esan daiteke lehen erreferente tzat autorea dutela eta “autorea” esatean, testuaren<br />
egilea esan nahi da. Gure kasuan <strong>Agirre</strong> gizonarengandik oso hurbil<br />
dagoena. NI (auto)biografiko hau sermoietatik kanpo bizi da. Berak erabaki du<br />
<strong>sermoia</strong>k egitea, eta egin ere egin ditu. Sermoiak autore horren sorkun tzak<br />
dira, beraz. Nolanahi ere, autore horrek berbaldiak gauza tze aldera, narra tzaile<br />
edo esatari bat sortuko du, testuaren eran tzulea, testua bere gain har tzen duena.<br />
Hona hemen beste adibide bat:<br />
[IV 17] “Asco aldetara sayatu naiz, eta azquenean autu det modu bat... Nic<br />
(edo nere ordez bestec) esaten du liburutic...: eta nic uste det, modu onec gañeraco<br />
Sermoi guciac baño on geyago ecarri duala. Emen ipiñico dira jayera biac…”<br />
(C 15)<br />
“NI” horiek ere biografikoak direla esan daiteke (hala ere, bigarrena esatariari<br />
legokioke). Zer gerta tzen da ondoko adibide honetan?<br />
[IV 18] “Aditu det, guerrariac erri ba tzuetan nescachai nai duena adi tzera<br />
emateco... Ez da basoetan oteric oei su emateco? (B 119)<br />
Arestiko adibidean lekukotasun bat ageri da: esperien tzia partikular baten<br />
berri ematen da. “NI” hori historikoa da. Nor da en tzun edo jaso duena? Beraz,<br />
“aditu det” horren erreferentea autoreak behar du izan. Nork, bestela, jaso<br />
du lekuko hori? Hala ere, azkenego adibideko “aditu det” instan tzia enuntziatibo<br />
orokorrago izan daiteke. Hau da, nahiz eta “guerrariac” hi tzak eragozpenak<br />
jar diezaiokeen, enun tziatu horrek bere horretan ber-enun tzia tzeko<br />
baldin tzak bete tzen ditu (ez ahaztu gure corpuseko <strong>sermoia</strong>k non-nahi<br />
erreproduzi tzeko ereduak direla). Gisa horretako anbiguotasun ugari aurki-
Change language