Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

128
ARANTZA OZAETA
4.2. METODOLOGIAZKO ERABAKIAK
Esan dugu jada interakzionismo sozio-diskur tsiboaren azterketa enuntziazio
terminotan egingo dela eta berezki bi azter-unitateri ekingo diegula:
per tsona izen-ordainei eta berbaldi ekarriari. Pen tsa tzen dugu bi fenomenook
sermoia ezaugarri tzeko gune onak direla. Baina teoriaren operatibizazioaren
auzia ager tzen zaigu berriz: nola ekin azterketari?
Testuak ez dira instan tzia bakarrekoak; testuetako instan tziak ugariak eta
ani tzak izan ohi dira, testuak fenomeno enun tziatibo-diskur tsibo ugariz baitaude
osaturik, beste hi tz ba tzuetan esanda, enun tziazio-heterogeneotasuna da testuetan
nagusi. Testuetan, orobat, subjektua –bere diskur tsoaren iturri den partez–, alde
guztietan dago present berbaldian zehar. Era berean, gertaera enun tziatibo desberdinak
present daude enun tziatuetan eta berbaldietan, alde guztietan egon ere.
Hau da, antolaketa edo egitura enun tziatiboa maila desberdinetan osa tzen da.
Zeri ekin? Nola? Zein entitate enun tziatibo hautatu?
Enun tziazio fenomenoaren inguruan hainbat azter-unitate hautatu ditzake
ikerlariak, besteak beste, klasikoak diren aktorializazioa, espazioa eta
denbora. Ikerlariaren xede-asmoek ere garran tzi handia dute hautaketa honetan.
Guk geuk analisirako bi gertakariren antolaketa hautatu dugu: batetik,
per tsona izen-ordainena, eta, bestetik, diskur tso ekarriarena (discours rapporté,
discurso referido). Esan dugunez, fenomeno enun tziatibo-diskur tsiboa alderik
alde zeharka tzen du enun tziazio-heterogeneotasunak, eta, zehazki, hetereogenetasunaren
bi alderdi adierazgarri eta “klasiko” aukeratu ditugu sermoiak
analiza tzeko. Gure aburuz, corpuseko testuen egitura enun tziatibo-diskurtsiboa
beha tzeko azter-gune onak edo “pribilegiatuak” dira. Azken buruan,
sermoia den lan enun tziatiboaren oinarrizko helbururako prozedura behinetarikoak
baitira. Elementu dialogiko eta polifonikoak dira.
Baina, galde daiteke, zergatik bi horiek?:
– Batetik, per tsona kategoria azter tzea, eta, bereziki, izenordainen erabilera
abiapuntu tradizionala edo kanonikoa da berbaldiaren analisia egiterakoan
Benvenisteren teorizazioaren ondotik (aktorializazioa-espaziodenbora).
Eszena enun tziatiboa azter tzeko, per tsonen arteko erlazioak
ebazteko, eta posizio diskur tsiboak a tzemateko bide ziur tzat jo tzen da.
Ikus beherago izenordainen gainean Benvenistek dioena.
– Eta berbaldi ekarria hauta tzeaz den bezainbatean, zera esan behar: berbaldi
ekarriak presen tzia altua du sermoietan; areago: osagai zentrala da,