Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

AGIRRE ASTEASUKOAREN ERACUSALDIAC
egoeraren barneko dinamika batean. Enun tziazioaren linguistikak, linguistika
den aldetik, ez ditu diskur tsoak beren baitan beha tzen, baizik eta prozesu
formalen propietate erregularrak, egoera errealetan diskur tsoak
artikula tzea ahalbide tzen dutenak. Austini interesa tzen zaio enun tziatuen
eta egin tzen arteko erlazioen sailkapen bat; eta, aldiz, Benvenisteren hizkuntzalari
tza enun tziatiboak ain tzat har tzen ditu enun tziatuaren eta egoeraren
arteko erlazioak.
Jacques-ek dio (1983) hizketa-egin tzen teoria garatu dela elkarrekin tza
linguistikoaren teoriatik kanpo, axioma austiniarraren azpian, alegia, enuntziatuak
lokutore bakarraren aktibitate diskur tsiboaren produktu direla (ikus
bereziki 67-69. orr.). Benetan da zorro tza Jacques kritika egiten, disziplinen
arteko integrazio saio baten baldin tzen aurkezpena egiten duelarik.
Bange autoreak (1983) aitor tzen du bi korronte horiek etorki edo abiaburu
desberdina dutela (batak, filosofia analitikoa; besteak, hizkun tzalaritza),
eta baliatutako oinarrizko kon tzeptuak ere bestelakoak direla, baita
deskripzioen norabideak eta helburuak ere. Hala eta guztiz ere, baiezta tzen
du bi korronteok ez direla ezinbestean eta bete-betean dibergenteak eta
ezkonezinak.
Iri tzi horiek horrela, badirudi ilokuzio pragmatikak azalpenik gabeko eremuak
uzten dituela; areago, zenbait alderdi ikustezin egiten ere dituela, hala
nola, per tsonen arteko elkarreragina, edota diskur tso mailako enun tziazio fenomenoa.
Hu tsune hori agerian gera tzen da, esaterako, dimen tsio diskur tsiboen
eta enun tziazio-egoeraren arteko lotura eta erlazioei dagokienez. Aipatu berri
diren dimen tsio-diskur tsiboaz eta enun tziazio fenomenoez, eta euren arteko
diferen tziaz, hurrengo puntuan arituko gara.
Ikerlaria muga tzen bada deskripzioa hizketa-egin tza mailan egitera, hau
da, enun tziatuen eta hizketa-egin tzen arteko loturen deskripzioa egitera, aurreko
kapituluan egin dugun bezala, iristen da egin tzen deskripzio taxonomiko
batera. Eta orduan arrisku bat sor tzen da: begien bistan ez izatea hizkuntza
formen eta komunikazio egoeraren (ho ts, instan tzia sozio-diskur tsiboaren)
arteko lotura. Gure sermoien kasuan, zehazki, galduko genuke aukeratu ditugun
bi azter-unitateen lotura aktiboa fenomenook gerta tzen diren komunikazio
egoerarekin; bestela esanda, ez genuke jakingo izernordainak eta diskur tso
ekarria (“bestearen diskur tsoaren”) nola lo tzen diren enun tziazio-instantziarekin,
gure kasuan, Elizaren aurpegi linguistiko batekin, sermoiarekin.
Gogora bedi sarreran esan dugula fenomeno linguistikoak “goitik beherako”
norabidean aztertu beharrean gaudela. Jarraian dakar tzagu argibide gehiago.
121