Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia
Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia
Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
108<br />
ARANTZA OZAETA<br />
“informazioen” transmisioa modu eraginkorrean egiteko. Puntu honetan<br />
arreta jarri behar dugu alderdi batean: zuzeneko hizketa-egin tza bezala definitu<br />
ditugun hizketa-egin tzak, egoera subordinatuan daude, hizketa-egin tza<br />
domina tzailea (kasu idealetan bakarra izan beharko lukeena, cf. arestian aipaturiko<br />
Nef autorea) barreiatua edo “desfokalizatua” dago, ho ts, <strong>sermoia</strong>k balio<br />
ilokutibo direktiboa du, bai, baina ko(n)testuak inplika tzen duena ere hartu<br />
beharko da ain tzat. Bestalde, ilokuzio-ekin tza nagusia, sermoilariaren arabera,<br />
konstatatiboa da esplizituki eta inplizituki direktiboa. Beraz, testu-molde honen<br />
balio ilokutiboa identifika tzeko, kon tsideratu behar dugu <strong>sermoia</strong>ren<br />
makro-egin tzaren indarra bete-betean direktiboa dela. Orobat, faktore ko(n)<br />
testualek bihur tzen dute ilokuzio mota hori hegemoniko.<br />
Lagungarri gerta dakiguke, orobat, “aldaketa kontestualaren” nozioa, izan<br />
ere, <strong>sermoia</strong>ren egitasmo narratiboaren ispilu baita. Aldaketa kontestuala narrazioaren<br />
barruan gerta tzen da. Esatariak programa narratibo bat dauka, <strong>sermoia</strong>ren<br />
barneko programa narratiboa, berea propio dena, hain zuzen ere. Eta<br />
programa horretan eramaten da kristaua sermoi testuaren barnean eta bilbean,<br />
bukaeraraino, “Zerura…”. Sermoiak efektu hori (perlokuzio efektua) mamitzen<br />
du <strong>sermoia</strong>ren barruan bertan, Zerua edo klimaxa <strong>sermoia</strong>ren testu-planak<br />
determinaturik dago, diskur tso erretorikoaren atalak bideraturik, exordioa,<br />
proposizioa, divitioa… harik eta peroratioraino (bukaera patetiko eta emozionaleraino).<br />
Azkenean, dinamika eta praktika aszendente baten bidez, iristen<br />
da kristaua <strong>sermoia</strong>ren barruan dagoen Zerura edo klimax testualera. Beste<br />
hi tz ba tzuekin esanda, sermoietan eman dira betiko bizi tza erdiesteko “pausoak”,<br />
horra hor, prezeptuak jakin, prezeptuen arabera jardun, eta abar, modu<br />
horretara iristeko Zerua, “goratasuna”, “lur prometitua”, “loria”. Bete tzen da,<br />
beraz, sermoi testuaren baitan semiotika narratiboaren logika: badago subjektuaren<br />
transformazioa aktante baten eraginez (eta testua memorian il tza tzen<br />
da aktanteen errepikapenari esker ere bai). Horrela gauzak, transformazioaren<br />
“pauso” horien bidez jakin ahal dugu nondik-norako bidea egiten den sermoietan,<br />
eta erabaki zein den, azken buruan, hizketa-egin tza nagusia. Edo,<br />
hobeto esanda, definitu <strong>sermoia</strong> den hizketa-egin tza berezia. Hurrengo eskeman<br />
deskriba tzen da:
Change language