Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

AGIRRE ASTEASUKOAREN ERACUSALDIAC
tsi eta kon tzien tziarako: prezeptuak, Sakramentuak, Aginduak, dotrinaren
esen tziak, ai tzakiarik gabe jakin behar direnak. Horretatik asko dago, dudarik
gabe. Baina analisi sakonago batek diosku hizketa-egin tza mota horiek testuaren
fase eta une jakinetan ager tzen direla soilik. Hala, hasiera fasean eta garapenean;
nekezago, ostera, azkenean. Eta bukaerak iparrarena egiten du. Sermoian
azalpenak emango dira, konparazioak egingo, analogiak erabiliko,
adibideak ekarriko, anekdotak eta digresioak egingo... Joan-etorrika bata eta
bestea (garapen fasean nagusiki). Baina bukaera fasean beti helburu edo toki
berera i tzuliko da.
Azalpenak ematean, narrazio sekuen tzia luzeak txerta tzen dira; sermoiotako
idazleak erreproduzitu egiten ditu Jesukristoren hi tzak zuzeneko berbaldia
(estilo zuzena) edo zeharkako berbaldia (zehar estiloa) erabiliz. Garran tzitsua
den alderdi bat konstata tzen da horrela: testuotako idazlea Jesukristoren
legearen eta herriaren ( + beste apaiz ba tzuen ) artean koka tzen da “transmisio
katea” gisa, zubi lanak edo mediatizazio lanak eginez bi munduren artean:
Jakin tzaren edo komunitate espezializatuen, eta “ikasleen” artean. Sermoilariak
egiten du transmisio bat, Jacqueline Authierren (1982: 34) hi tzetan esateko:
“activité de diffusion, vers l’exterieur, de connaissances déjá produites et
circulant à l’intèrieur d’une communauté plus restreinte”. Horrek inplikazio
diskur tsibo ba tzuk ditu, besteak beste, edukiaren berformulazioa, dibulgazioaren
izenean:
[III 39] “Galde tzen dio bataya tzalleac: Urlia: ta oraiñ artu nai dezu batayoa?
Vis baptizari? Esaten balio bezala: aditu dezu, nola peleatu bear dan Demonioaren,
munduaren, eta gura charren contra: ezpadezu bio tzic iru e tsai oec garaitzeco,
biur zaitezque echera; e tzera alabaña gauza Jesu-Cristoren gudari, edo soldadu
izateco. Baña baldin prest, eta alai bazaude, au gucia eguiteco, ona ni ere
prest, zuri batayoa emateco.” (A 87)
Baina, horiek horrela, gure sermoietako esataria ez da “dibulga tzailea”, ez
da ari dibulgazio lanetan, edo horretan bakarrik behin tzat. Kontua kristaua
kristauagoa egitea da, hau da, motibaraztea, grina tzea, kosta ala kosta bide
onera (zerurako bidera) ekar tzea. Eta xede eta postulatu horien azpian kokatu
behar dira kristauaren ekin tza guztiak: bekatuak aitor tzea, sermoiak en tzutea,
sakramentuak har tzea, aginduak bete tzea, eta abar. Horiek guztiak jakitea eta,
are, egitea, gidari tza espiritualaren parte lirateke: bidean jar tzeko motibazio lirateke
gure esatariaren tzat.
Hizketa-egin tza deklaratiboei dagokionez, sermoilariak gogoratu egiten
ditu soilik, izan ere, beren autore tza Elizaren eskuetan dago. Noiz datoz eta
103