Agirre Asteasukoaren "Eracusaldiac", sermoia ... - Euskaltzaindia

78
ARANTZA OZAETA
zuten sermoiaren eskema eta beraz prebisibilitatea handia zen. Asperduraren
arazoa saihestea izan liteke aldaketa eta bariazio horren fun tsa: Finean Elizak
hasieratik izan bai tzuen arretaren arazoa 28 . Gure aburuz, horrek justifikatuko
luke sermoien bariazioa A blokearen (narratio) eta B blokearen (argumentatio)
faseetan.
Ezen sermoiak errepikakorrak eta errekur tsiboak dira: batetik, formazio
beharrari loturik; bestetik, sermoiak ahozkotasunaren zirkularitatean oinarri
hartu zuelako, eta, hirugarrenik, diskur tso erlijisoaren ezaugarrietarik bat errepikapen
beharra delako, 4. kapituluan jorratuko dugunez. Beraz, sermoi generoak
tasun egonkorrak eta derrigorrezkoak ditu, beste genero batekiko bereizgarriak.
En tzulearen tzat denak lirateke sermoiak; horietako ba tzuk bederatziurrenen
ai tzakiatan eginak lirateke, baina horiek ere lehengo lepotik lukete
burua. Izan ere, osagaien presen tzian dagoen aldaketa ordenari dagozkionak
dira, eta, hala izanik ere, erregulartasunak nabarmenak dira. Ikusi dugunez,
osagai ba tzuk derrigorrezkoak ditu sermoiak, klase mailako osagaiak liratekeenak.
Saiatu gara diskur tsoaren atalak deskriba tzen eta saiatu gara azal tzen
atalon maneiua eta zergatia. Maneiu hau konben tzionala denez gero, entzulearen
ezagu tzen barne dago, eta super-egitura horiek ez ezagu tzeak eragin
dezake testuari zen tzurik ez ematea, edota, testuaren ulermen eta memorizazioan
horren emai tza onak ez izatea. Identifikatu dugun sermoiaren
egitura “sinple” horrek helburu bi lituzke: en tzuleari gaia jarrai tzen eta
ordena tzen lagun tzea; eta, bestetik, sermoilariari testua memoriza tzea erraztea.
Erretorikaren memoria eta actio faseak gida tzeko balioko lukete, izan
ere, XVIII-XIX eta are XX. mende erdira arte, gaizki ikusia bai tzegoen sermoia
irakur tzea.
28 Zaharrak dira predikazioaren historian publikoaren arreta falta eta asperdura: “No son
nuevas las dificultades del servicio homilético, desde el mismo Cristo Jesus que en la primera
homilía en su pueblo de Nazaret estuvo a punto de ser arrojado por un barranco, hasta Pablo,
a quien se le durmió un joven en su platica de Tróade, y San Agustín, que, a pesar de la vivacidad
pedagógica de su lenguaje, se quejaba de que algunos abandonaban la asamblea durante las
homilías, muchos predicadores cristianos han sentido la oposición o la apatía del pueblo frente
a esta faceta de su ministerio pastoral.” (Floristan eta Tamayo 1993: 159). Gure esatariak ere ez
zuen arazoa i tzuri ahal izan: “baicic Jesusi iseca eguitera etorri balira bezala; ba tzuec beguiac
armatu batera, eta bestera beguiratuaz; besteac i tzeguiten; ba tzuec auzabalca, besteac ordu erdi
bat ezin igaroric. Au da, nere Cristauac, Jesusi zor diozcagun esquer onac, ta adoracioac ematea?”
(C 67).