KARDABERAZ BILDUMA - 19 - Euskerazaintza

O
DON KIJOTE MANTXA'KO 79
—(Hásele) olvidado a vuestra merced... (144): Aaztu al zaio berorri
? Euskeraz: nori aaztu edo gogoratu, eta ez nork aaztu edo gogoratu,
obeki noski; erderaz ere, Zerbantes'ek maiz orrelaxe.
P
—(y tornó a pasearse con el mismo reposo que) primero (57); leen
bezaiñ, leen bezela. Aintziñako "primo", "primero", euskerazko "leen"
onekin parean dabil; len-gusu, len-baitlen, lenbizi, lenengo t. a.
—prevenciones que había de llevarse consigo (59); euskeraz, erri-
-izkeran, maiz erabilli oi da "preentzioak", esan-nai auxe adierazteko;
preentzioak artu.
—(daba unos suspiros... de modo que de nuevo obíigó a que el labrador
le) preguntase le dijese (66): esateko galdetzera beartu. Euskeraz
maiz onelako esaerak; gazteleraz ez noski; oarpen bat dator orrialde
onen beeko ertzean esanaz: "le dijese" parece un pegote de la imprenta".
Oarpena, jakiña, argitaratzalleak jarria da, ez Zerbantes'ek.
—(es menester deshacer este tuerto, a todo mi) poderío (86): nere
aal-egiñ guziakin; erderazko posse, poder, poderío... euskerazko aal,
aalgo, aalmen, aal-egiñ.
Q
—quitasoles (86); nori e'tzaio gogoratzen gure "guardasola"?
—quien, de quien, a quien... (99, 100, 123, 95) askorentzat alegia.
a. b.: ladrones y malandrines, de quien era fama que todas (aquellas
sierras) estaban llenas. Eta beste au: es un bálsamo de quien tengo la
receta (95). Dalako quien izen-ordea, berdiñ erabiltzen du Zerbantes'ek
pertsonarentzat naiz gauzarentzat, berdiñ bakarrarentzat naiz askorentzat.
Euskeraz bezelaxe: zein neska, zein zaldi, zein liburu; edo-ta zein
etorri da, edo zein etorri dira. Onela erabilli oi dugu izketakoan; ez
dakit onela izango dan idazterakoan, emendik aurrera; maiz ageri bait-
-dira... zeintzu, zeintzuk... eta onelakoak.
R
—reventar de risa (58); farrez leer-egiñ, farrez leertu.