HENAC

HENAC
Komunikazio-gaitasunak Hizkuntza-gaitasunak Gaitasun-gramatikala
HITZ-ORDENA
- Mintzagaia (lehendik emana dagoen informazioa):
Mintzagai hanpatua (mintzagaiaren osagairik garrantzitsuenak), esaldi
hasieran, koma baten aurretik; mintzagaiaren gainontzeko elementuak, ordea,
esaldiaren amaieran.
Kepak Mireni oparia erosi dio. Non erosi dio?
→ Kepak, ALDE ZAHARREAN erosi dio oparia Mireni.
Mintzagai hanpatua: Kepak
Mintzagai hanpatu gabeak: oparia eta Mireni
- Iruzkina (informazio berria):
Iruzkina hanpatua izan daiteke (galdegaia), edo hanpatu gabea. Iruzkin
hanpatua edo galdegaia (informazio berri garrantzitsuena) aditzaren aurrean
jartzen da. Iruzkinaren gainontzeko elementuak, hanpatuak ez direnak, ordea,
aditzaren atzean jartzen dira:
Aitziberrek egunero kotxea hartzen du.
→ LANERAKO hartzen du kotxea GARAJETIK.
Iruzkina hanpatua edo galdegaia: LANERAKO
Iruzkin hanpatu gabea: GARAJETIK
- Mintzagaia eta galdegaia baliabide gramatikalen bidez nabarmentzea:
. Ordena bereziak (Gogoa daukat, ikaragarria!...).
. Lexikoa baliatuta (Jan? Irentsi egin duzu!...).
- Fokalizazio osagarriak, zenbait egitura sintaktiko baliatuta:
. Zerrendatzea (Dei egin dizut eta komunikatzen ari zen, eta pixka
batean itxaron dut, eta berriz ere deitu behar izan dut…).
204
C1