HENAC

HENAC
Sarrera Printzipio metodologikoak
egokitzeko. Arloak hainbat izan daitezke: publikoa, pertsonala, hezkuntza,
lana, literatura, aisia, komunikabideak, erakundeak…
TESTUAK 5
Testua erabiltzaileek edo ikasleek, ahoz zein idatziz, jasotzen, sortzen edota
trukatzen duten diskurtso-sekuentzia da. Testua prozesu bateko funtsezko
komunikazio-unitatea da, egituratua, koherentzia eta kohesioa duena,
testuinguru jakin batean eta xede jakin baterako sortua. Komunikazioaren
oinarria denez, ezin egon daiteke hizkuntza-jarduerarik testurik gabe, eta
beraz, jarduerak eta prozesuak antolatzeko eta sailkatzeko abiapuntua da
curriculumetan.
Testuek zenbait xede bete ditzakete gizartean, eta, beraz, alde handiak izaten
dira testuen forman eta muinean. Hizkuntza-jarduerak gauzatzeko erabiltzen
diren testu ohikoenak sailkatzeko testu-genero kontzeptua erabiltzen da.
Testu-generoa gizarte bakoitzean hizkuntzaren erabilera jakin baten ondorioz
finkatutako testuak edo testu-sekuentziak dira (konbentzioak, beraz), zenbait
ezaugarri komun dituztenak. Modu askotan sailka daitezke, eta hizkuntzen
irakaskuntzan eta ebaluazioan horietako batzuetan indar eta arreta handiagoa
jartzen da, ikaskuntza- eta irakaskuntza-prozesuan esanguratsuagoak direlako.
Esana dago testu-genero zehatz horiek xede jakin baten arabera sortzen direla.
Eta nahiz eta testu baten helburuak asko izan daitezkeen, oinarrizko testusekuentzia
batzuk bereizten dira, xede komunikatibo nagusiaren arabera (ikusi
Makrofuntzioak, 4.2.1.2. atalean): elkarrizketa bidezkoa, deskriptiboa,
narratiboa, azalpenezkoa, argudiozkoa, instrukziozkoa edo preskripziozkoa,
prediktiboa, gauzatzailea, poetiko-literarioa... Dena den, testu batzuetan
oinarrizko testu-sekuentziaz gain, bestelakoak ere erabiltzen dira; hau da,
narrazioetan deskribapenak tartekatu ahal dira, argudiozko testuetan
azalpenak ere eman ahal dira... Testu-sekuentzia mota horien sailkapen
orokorra oso baliagarria da testu bakoitzaren tasunak lantzeko.
ATAZAK
Orokorrean definituta, ataza gizakiak emaitza edo helburu jakin bat lortzeko
egin behar duen edozein jarduerari esaten zaio; adibidez, ogia erosi,
kutxazainetik dirua lortu, oporrak antolatu, mendi batera igo… Xede hori
lortzeko, batzuetan hizkuntza baliatu behar izaten da, eta beste batzuetan ez.
Baina eremu didaktikora ekarrita, esan daiteke ataza dela hizkuntzen
irakaskuntzaren (edo ikaskuntzaren) arloko edozein jarduera, ariketa, prozesu,
5 Ikusi 4.2.1.1. atala
20