HENAC

HENAC
Komunikazio-gaitasunak Hizkuntza-gaitasunak Gaitasun pragmatikoak
3- Esaldien arteko aurrerabide tematikoa: tema/rema:
Testuetan beharrezko informazioak daude, batetik, eta bigarren mailakoak,
bestetik. Eta informazio hori testuan galdegaia-mintzagaia legearen arabera
garatzen da, informazio ezaguna/ezezaguna, berria/aurretik esana;
nabarmentzekoa/bigarren mailakoa uztartuz eta harilkatuz, esaldi batetik
bestera. Horrek ondorioak ditu esaldien hitz-ordenan, eta esaldien arteko
loturetan.
c. Kohesiorako baliabideak
Kohesioa esaten zaio testuko elementuak elkarrekin lotzen dituen loturabaliabideen
multzoari: hitzak, sintagmak, perpausak, paragrafoak... Nolabait
esateko, koherentzia ideien loturari dagokio; eta kohesioa, berriz, hizkuntzabaliabideak
erabilita sortzen den kateatze formalari.
Kohesio-baliabideak bi mailatakoak izan daitezke: perpaus-mailakoak eta
testu-mailakoak. (ikus baliabide hauek mailaz maila sailkatuta, 4.2.2 Gaitasun
gramatikalak atalean):
1- Perpaus-mailako kohesio-prozedurak:
Perpaus barruko hitz eta sintagmak lotzeko baliabideak:
▪ Deklinabide-kasuak.
▪ Postposizioak (atze, aurrez, barru, bitarte, buruz…).
▪ Juntagailuak: emendiozkoak (eta...), hautakariak (edo…) eta
aurkaritzakoak (baizik…).
▪ Menderagailuak:
- Perpaus osagarriak: konpletiboak; zehar-galderak; subjuntibozko
perpausak…
- Erlatibozko perpausak.
- Perpaus adberbialak: denborazkoak; moduzkoak; konparaziozkoak;
helburuzkoak; kausazkoak; baldintzazkoak; kontzesiozkoak;
ondoriozkoak.
111