HENAC

HENAC
Komunikazio-gaitasunak Hizkuntza-gaitasunak Gaitasun pragmatikoak
▪ Ahoskera zaindua (EBAZ) 12 : txistukariak; bokalen ahoskera; aditz
ahoskera estandarra; -a itsatsia; g/j (geologia, ginekologoa…); p/b (bake/
*pake); p/f (nafar/ *napar)…
▪ Hitz-elkarketaren erabilera aberatsa: izena + izena (alfabetatzeikastaro...);
aditzoina + izena (salneurri...); izena + izenondoa (hankamotz...); aditzoina
+ izenondoa (ulergaitz...); izena + aditza (gainbegiratu...).
▪ Eratorpenaren erabilera aberatsa: aurrizkiak: BIR-, DES-…; atzizkiak:
abstraktuak (-tza, -pen, -tasun…), aniztasunekoak ( -kada, -tza…),
materialak (-ki, -kin…), joerazkoak (-bera, -koi, -kor…)…
▪ Lexiko eta kontzeptu zehatzak, eufemismorik gabeak: zergak (ez
fiskalitatea); langabe geratzea (ez lanpostuen amortizazioa)…
▪ Hizkera ez-xenofoboa edo ez-sexista: gizakia (eta ez gizona), semealabak
(eta ez semeak); antropologoa (eta ez antropologa); herrialde
txiroak (ez hirugarren mundua)…
▪ Adeitasun-arau estandarren garrantzia (Jaun hori/Andre hori; esker mila
igortzeagatik; har ezazu nire zorionik beroena; zorionbide izan dadila…).
▪ Sentimenduak eta emozioak lausotzea: Gure atsekabea agertu nahiko
genuke (eta ez Nazka-nazka eginda gaude); Erantzutea ahaztu zaizulakoan
nago (eta ez Badakit ez duzula erantzun nahi izan)…
ERREGISTRO INTIMOA
Erregistro intimoa hurbiltasun emozional handiko pertsona bakan batzuekin
erabiltzen da: gurasoak, anai-arrebak, seme-alabak, amodio-kontuak…
Hizkera intimoan afektibitatea eta emozioa transmititzeko baliabide
diskurtsiboak dira nagusi. Berez, erregistro intimoan hizkera informalaren
baliabide asko erabiltzen da, baina baditu berezko ezaugarriak ere:
▪ Baliabide paralinguistikoen garrantzia: begiradak, keinuak, kontaktu
fisikoa…
▪ Intonazioaren modulazio intimoak garrantzi handia du.
12 Euskara Batuaren ahoskera zaindua; Euskaltzaindiak 1998an onartutako 87. araua.
107