HENAC
HENAC HENAC
HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkuntza-gaitasunak Gaitasun pragmatikoak Hizkera neutroaren ezaugarri nagusia da ez duela hizkera formalak dituen berariazko baliabideak gehiegi erabiltzen, ezta informalak edo lagunartekoak dituenak ere. Horregatik da hizkera neutroa; tartean gelditzen delako, orekan. Beraz, ez du, batetik, hizkera informalaren tasun nabaririk izaten: ▪ Arrunkeriak, biraoak eta esamolde itsusiak. ▪ Esapide idiomatikoak. ▪ Hitanoa erabiltzea. ▪ Afektibitateak eta emozioek pisu handia hartzea. ▪ … Eta bestetik, ez du gehiegizko formaltasunik ere izaten: ▪ Adeitasunezko formula jasoak. ▪ Egitura eta aditz-forma jasoak. ▪ Oso ahoskera zaindua. ▪ Hiztegi teknikoa. ▪ … Dena den, hizkera formalaren zenbait ezaugarri izan ohi ditu: ▪ Egitura argiak baliatzen dira, gehienbat. Elipsi, digresio eta errepikapenak zaintzen dira. ▪ Eratorpena eta hitz elkarketa asko erabiltzen da kontzeptuak eta ideiak garatzeko. ▪ Lexiko eta kontzeptu zehatz samarrak, betelan handiegirik gabe. ▪ Hizkera ez-xenofoboa edo ez-sexistak garrantzi handia du. ▪ Adeitasun-arau estandarrek garrantzia dute. ▪ Akats gramatikalik ez egiteak badu garrantzirik. ▪ … 104
HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkuntza-gaitasunak Gaitasun pragmatikoak ERREGISTRO INFORMALA EDO LAGUNARTEKOA Erregistro informala konfiantzazko testuinguruetan erabiltzen da: oso giro ezagunak, lagunak, familia, konfiantzazko auzokideak, lantokiko edo ikastetxeko lagunak, txikitako koadrila… Hizkera ez-formalaren ezaugarri diskurtsiboak, honako hauek dira: ▪ Hizkera azkarra; ahozkotasunari lotutako ahoskerak: bustidura (langile/[langille]), kontsonanteen erorketa (puska bat/[puskat]), bokalen alternantzia (dut/det), fonetismo bokalikoak ([geyo]), aditz forma laburtuak (joan behar dugu/[fanbidu])… ▪ Bat-bateko testu-sekuentziak: joskera sinplea, parafrasiak, etenak, errepikapen ugari, digresioak maiz (haritik joatea, alegia)… ▪ Arrunkeriak: esapide zabarrak (kaka zaharra!, idiarena jo, txahala egin…). ▪ Biraoak (Mari purtzila, astazakila, sasikumea, zoaz zakurraren ipurtzulora…). ▪ Piropoak (Zuk zer duzun? Beste inork ez duena!; Horrelako azala baduzu, nolakoa ote da mamia?). ▪ Hitz-makulu edo esapide betegarri ugari (zeratu, bada, horrela, izan ere…). ▪ Elipsiak: aditz laguntzailearena, lokailuena, esaldi zatiena… ▪ Onomatopeia ugari ( zarta-zarta, plausta, dinbi-danba…). ▪ Lokuzioak eta adierazpide idiomatikoak -gazte hizkera, sare sozial digitaletako hizkera…- (mutil katxarroa; Hau pitokeria, hau!; atxurra harrapatu…). ▪ Zuzentasun gramatikalaren garrantzia lausotu egiten da, komunikagarritasunak hartzen baitu garrantzi guztia. ▪ Hitanoa erabiltzea. ▪ Euskalkia erabiltzea, eta tokian tokiko hitz eta lokuzio tradizionalak erabiltzea (Auzomotojorik hago!; Horrek ez dik zimurrik mingainean!; Nekaporraturik zagok!). 105
- Page 54 and 55: HENAC Hizkuntza-jarduerak eta estra
- Page 56 and 57: HENAC Hizkuntza-jarduerak eta estra
- Page 58 and 59: HENAC Hizkuntza-jarduerak eta estra
- Page 60 and 61: HENAC Hizkuntza-jarduerak eta estra
- Page 62 and 63: HENAC Hizkuntza-jarduerak eta estra
- Page 64 and 65: 4. KOMUNIKAZIO-GAITASUNAK 64
- Page 66 and 67: HENAC Komunikazio-gaitasunak Komuni
- Page 68 and 69: HENAC Komunikazio-gaitasunak Komuni
- Page 70 and 71: HENAC Komunikazio-gaitasunak Komuni
- Page 72 and 73: HENAC Komunikazio-gaitasunak Komuni
- Page 74 and 75: HENAC Komunikazio-gaitasunak Komuni
- Page 76 and 77: HENAC Komunikazio-gaitasunak Komuni
- Page 78 and 79: HENAC Komunikazio-gaitasunak Komuni
- Page 80 and 81: HENAC Komunikazio-gaitasunak Komuni
- Page 82 and 83: HENAC Komunikazio-gaitasunak Komuni
- Page 84 and 85: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 86 and 87: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 88 and 89: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 90 and 91: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 92 and 93: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 94 and 95: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 96 and 97: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 98 and 99: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 100 and 101: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 102 and 103: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 106 and 107: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 108 and 109: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 110 and 111: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 112 and 113: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 114 and 115: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 116 and 117: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 118 and 119: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 120 and 121: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 122 and 123: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 124 and 125: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 126 and 127: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 128 and 129: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 130 and 131: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 132 and 133: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 134 and 135: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 136 and 137: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 138 and 139: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 140 and 141: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 142 and 143: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 144 and 145: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 146 and 147: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 148 and 149: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 150 and 151: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
- Page 152 and 153: HENAC Komunikazio-gaitasunak Hizkun
<strong>HENAC</strong><br />
Komunikazio-gaitasunak Hizkuntza-gaitasunak Gaitasun pragmatikoak<br />
ERREGISTRO INFORMALA EDO LAGUNARTEKOA<br />
Erregistro informala konfiantzazko testuinguruetan erabiltzen da: oso giro<br />
ezagunak, lagunak, familia, konfiantzazko auzokideak, lantokiko edo<br />
ikastetxeko lagunak, txikitako koadrila…<br />
Hizkera ez-formalaren ezaugarri diskurtsiboak, honako hauek dira:<br />
▪ Hizkera azkarra; ahozkotasunari lotutako ahoskerak: bustidura<br />
(langile/[langille]), kontsonanteen erorketa (puska bat/[puskat]), bokalen<br />
alternantzia (dut/det), fonetismo bokalikoak ([geyo]), aditz forma laburtuak<br />
(joan behar dugu/[fanbidu])…<br />
▪ Bat-bateko testu-sekuentziak: joskera sinplea, parafrasiak, etenak,<br />
errepikapen ugari, digresioak maiz (haritik joatea, alegia)…<br />
▪ Arrunkeriak: esapide zabarrak (kaka zaharra!, idiarena jo, txahala<br />
egin…).<br />
▪ Biraoak (Mari purtzila, astazakila, sasikumea, zoaz zakurraren<br />
ipurtzulora…).<br />
▪ Piropoak (Zuk zer duzun? Beste inork ez duena!; Horrelako azala<br />
baduzu, nolakoa ote da mamia?).<br />
▪ Hitz-makulu edo esapide betegarri ugari (zeratu, bada, horrela, izan<br />
ere…).<br />
▪ Elipsiak: aditz laguntzailearena, lokailuena, esaldi zatiena…<br />
▪ Onomatopeia ugari ( zarta-zarta, plausta, dinbi-danba…).<br />
▪ Lokuzioak eta adierazpide idiomatikoak -gazte hizkera, sare sozial<br />
digitaletako hizkera…- (mutil katxarroa; Hau pitokeria, hau!; atxurra<br />
harrapatu…).<br />
▪ Zuzentasun gramatikalaren garrantzia lausotu egiten da,<br />
komunikagarritasunak hartzen baitu garrantzi guztia.<br />
▪ Hitanoa erabiltzea.<br />
▪ Euskalkia erabiltzea, eta tokian tokiko hitz eta lokuzio tradizionalak<br />
erabiltzea (Auzomotojorik hago!; Horrek ez dik zimurrik mingainean!;<br />
Nekaporraturik zagok!).<br />
105