saxelovnebo mecnierebaTa Ziebani #4 (45), 2010 ART SCIENCE ...

saxelovnebo mecnierebaTa Ziebani #4 (45), 2010 ART SCIENCE ... saxelovnebo mecnierebaTa Ziebani #4 (45), 2010 ART SCIENCE ...

06.05.2013 Views

nino sanadiraZe adamianTa cnobierebaze, xels uwyobs pirovnebisa da sazogadoebis sulier ganviTarebas da SemoqmedebiTi potencialis gamovlenas; g) iribi ekonomikuri zegavlena: - kultura da xelovneba socialurad momgebiani sferoa, imdenad, ramdenadac axdenen sazogadoebis faseulobaTa, cnebaTa akumulirebasa da translirebas, romlebic komerciuli da arakomerciuli saqmianobis drosac gamoiyeneba. biznesisa da menejmentis iseTi Tanamedrove teqnologiebis arseboba, rogoricaa, reklama, sazogadoebasTan urTierToba _ PR, personalTan muSaoba, korporaciuli kulturisa da safirmo stilis Camoyalibeba, warmoudgenelia socialur-kulturuli moRvaweobis tradiciuli formebis gamoyenebis, kulturis sferos seqtorTan TanamSromlobis gareSe; d) iribi socialuri zegavlena: - kultura da xelovneba amdidrebs socialur garemos, ris Sedegadac izrdeba kulturisa da xelovnebis roli socialur komunikaciaSi, maT Soris, Tanamedrove teqnologiebis gamoyenebiT. aRniSnulidan gamomdinare, winamdebare statiis mizans warmoadgens kulturis sferos ganviTarebis dagegmvis TaviseburebaTa gamovlena. cnebaSi `kulturis sfero~ igulisxmeba sawarmoTa, dawesebulebaTa da arakomerciul organizaciaTa erToblioba, romlebic, oficialuri klasifikaciis Tanaxmad, ganekuTvneba kulturisa da xelovnebis qmnilebebis, aramaterialuri momsaxurebis mwarmoebel, saxalxo meurneobis sxvadasxva seqtors. kulturis sferos ganviTarebis dagegmva unda warmoadgendes miznobrivi orientaciisa da aucilebeli Sedegebis miRwevis, kulturis sferoSi moRvawe sxvadasxva subieqtis saqmianobis efeqturobis amaRlebis, sazogadoebisTvis kulturis sferos momsaxurebis miwodebis uzrunvelyofis mizniT gansaxorcielebel RonisZiebaTa erTobliobas. kulturis sferos menejeri zedmiwevniT unda flobdes komerciuli da arakomerciuli saqmianobis marketings, erkveodes ekonomikasa da samarTalSi da flobdes menejerisaTvis aucilebel sxva unar-Cvevebs, romleTa gamoyenebiTac unda xdebodes strategiuli dagegmareba. kulturis sferos marTvis procesebis Taviseburebebi strategiuli dagegmarebis SemTxvevaSi misi zemoqmedeba gare cvlilebebze orsaxovania: grZelvadiani zemoqmedeba gulisxmobs strategiul gegmebs, moqmedeba xdeba gegmiuri ciklis gareT, realuri drois reJimSiDda ganxorcieleba aucilebelia eqvemdebarebodes erTian misias, romlis miRweva SesaZlebeli xdeba taqtikuri amocanebis gansazRvris dros. kulturis sferos strategiuli dagegmareba unda xorcieldebodes kulturis yvela qvedargisTvis da sasurvelia gamoyenebuli iqnes Semdegi kriteriumebi: kulturis sferos saerTo-ekonomikuri ganviTareba, rac ganapirobebs ekonomikuri pirobebis formirebas, romlebic, Tavis mxriv, SeZlebs uzrunvelyos kulturis sferoSi moRvawe subieqtTa momsaxurebis bazris konkurentunarianoba da maRali safinanso-ekonomikuri Sedgebi; kulturis sferos dawesebulebebisa da sawarmoebis teqnikuri aRWurvisaken mimarTuli inovaciuri ganviTareba da yvela im samecniero miRwevaTa danergva da gamoyeneba, romelic xels uwyobs efeqturobasa da momsaxurebis xarisxis amaRlebas; kulturis sferos Semadgeneli instituciebis xelSewyoba Tanamderove bazarTan da moTxovnebTan mimarTebaSi, maTi ZiriTadi ekonomikuri parametrebis Semcirebis mniSvnelovani tendenciebis gansazRvra (msgavsi instituciebia: biblioTekebi, samecniero Tu sxva kulturul-dasasvenebeli dawesebulebebi, kulturuli memkvidreobis Zeglebi da sxva). kulturis sferos dafinansebis, mxardaWerisa da ganviTarebis msoflio gamocdilebam gviCvena, rom dafinansebis meqanizmis mixedviT, arsebobs kulturis ekonomikis sami ZiriTadi tipi: `romanuli~ tipi (mag.: italiaSi, espaneTSi, safrangeTSi), rodesac kultura finansdeba centralizebulad, saxelmwifo saxsrebis xarjze. italiaSi kulturuli aqciebisa da xelovnebis dafinansebis ganxorcielebis ufleba aqvT mxolod samTavrobo organizaciebs an saxelmwifos ndobiT aRWurvil kerZo pirebs. 10 11

nino sanadiraZe `germanuli~ ti pi, rac damaxasiaTebelia germaniis federaciuli respublikisa da skandinaviis qveynebisaTvis. am SemTxvevaSi centraluri xelisuflebis mier xorcieldeba mxolod paternaluri mxardaWera, xolo saxelmwifo dafinanseba, umeteswilad, adgilobrivi biujetebidan da damoukidebeli struqturebidan Tu fondebidan warmoebs. `anglo-amerikuli~ tipi, _ saxelmwifo gvevlineba garkveuli mimarTulebebis mxardamWerad, dafinanseba ki xorcieldeba kerZo kapitalis mozidvis, maT Soris, sagadasaxado SeRavaTebis xarjze. kulturis sferos marTvis Taviseburebebze saubrisas aucilebelia aRiniSnos kulturis sferos marketingis Taviseburebebic; zemoT aRniSnuli sakiTxebi ganapirobebs kulturis sferos, rogorc arakomerciuli saqmianobis, marketingis Taviseburebebs da komerciuli sferoebis tradiciuli marketingisagan gansxvavebiT sxvadasxva Srisgan Sedgeba. xSirad, arakomerciul sferoSi, gadaxdisunarianobis mqone subieqti da uSualo momxmarebeli erTi da imave pirs ar warmoadgens. magaliTad, kulturis sferos ti pur momxmareblebs ganekuTvneba sazogadoebis sxvadasxva segmenturi jgufi: bavSvebi, mozardebi, socialurad daucveli pirebi, unarSezRuduli da mzrunvelobas moklebuli sazogadoeba, veteranebi da sxv. maTTan muSaoba, ukamaToa, rom aucilebelia, magram vin anazRaurebs maTTvis gaweuli momsaxurebis safasurs? miRebuli produqtis (iqneba es speqtakli, warmodgena, gamofena, koncerti Tu sxva) safasuris nawils xSir SemTxvevaSi ixdis an mzrunveli/mSobeli, mxolod erTeul SemTxvevebSi finansdeba sabiujeto organizaciebisagan, xSir SemTxvevaSi ki msgavsi tipis RonisZiebebis gamarTva saqvelmoqmedo fondebis, donorebisa Tu sxvadasxva organizaciis patronaJiT xorciledeba. yvela zemoT aRniSnulidan gamomdinare ki, kulturis sferos bazris Taviseburebebis Sesaxeb, SegviZlia davaskvnaT Semdegi: Tanamedrove sazogadoebaSi kulturis sferoSi, ori sxvadasxva tipis bazari moqmedebs: momxmarebelTa bazari da donorTa bazari. sakmaod Znelia imis gansazRvra, Tu romelia maTgan kulturis sferos marTvis procesebis Taviseburebebi pirveladi: jer ganisazRvreba momxmarebelTa moTxovnebi da Semdgom xdeba donorebis moZieba, Tu piriqiT – momxmareblis `SeZena~ warmoebs im donorTa interesebis uzrunvelsayofad, romlebic mzad arian gaiRon Tanxa am jgufebTan garkveuli saqmianobis Catarebis sanacvlod. • James Heilbrun - The Economics of Art and culture. 2007. • Iain Robertson - understanding international art markets and management 2005. • Derrick Chong - Art management 2006. • Armstrong Gary – marketing and art management 2007. • Phillip Kotler – marketing – introduction. 2007. • Тульчинский Г. Л. Менеджмент в сфере культуры: Издательство «Лань» 2009. • Данилец А.В. Управление культурой?// Петербургский репортер №6 2002 . 12 13

nino sanadiraZe<br />

adamianTa cnobierebaze, xels uwyobs pirovnebisa da<br />

sazogadoebis sulier ganviTarebas da SemoqmedebiTi potencialis<br />

gamovlenas;<br />

g) iribi ekonomikuri zegavlena: - kultura da xelovneba<br />

socialurad momgebiani sferoa, imdenad, ramdenadac axdenen<br />

sazogadoebis faseulobaTa, cnebaTa akumulirebasa da<br />

translirebas, romlebic komerciuli da arakomerciuli<br />

saqmianobis drosac gamoiyeneba. biznesisa da menejmentis iseTi<br />

Tanamedrove teqnologiebis arseboba, rogoricaa, reklama,<br />

sazogadoebasTan urTierToba _ PR, personalTan muSaoba,<br />

korporaciuli kulturisa da safirmo stilis Camoyalibeba,<br />

warmoudgenelia socialur-kulturuli moRvaweobis<br />

tradiciuli formebis gamoyenebis, kulturis sferos seqtorTan<br />

TanamSromlobis gareSe;<br />

d) iribi socialuri zegavlena: - kultura da xelovneba<br />

amdidrebs socialur garemos, ris Sedegadac izrdeba<br />

kulturisa da xelovnebis roli socialur komunikaciaSi,<br />

maT Soris, Tanamedrove teqnologiebis gamoyenebiT.<br />

aRniSnulidan gamomdinare, winamdebare statiis mizans<br />

warmoadgens kulturis sferos ganviTarebis dagegmvis<br />

TaviseburebaTa gamovlena. cnebaSi `kulturis sfero~<br />

igulisxmeba sawarmoTa, dawesebulebaTa da arakomerciul<br />

organizaciaTa erToblioba, romlebic, oficialuri<br />

klasifikaciis Tanaxmad, ganekuTvneba kulturisa da xelovnebis<br />

qmnilebebis, aramaterialuri momsaxurebis mwarmoebel, saxalxo<br />

meurneobis sxvadasxva seqtors. kulturis sferos ganviTarebis<br />

dagegmva unda warmoadgendes miznobrivi orientaciisa da<br />

aucilebeli Sedegebis miRwevis, kulturis sferoSi moRvawe<br />

sxvadasxva subieqtis saqmianobis efeqturobis amaRlebis,<br />

sazogadoebisTvis kulturis sferos momsaxurebis miwodebis<br />

uzrunvelyofis mizniT gansaxorcielebel RonisZiebaTa<br />

erTobliobas. kulturis sferos menejeri zedmiwevniT unda<br />

flobdes komerciuli da arakomerciuli saqmianobis marketings,<br />

erkveodes ekonomikasa da samarTalSi da flobdes<br />

menejerisaTvis aucilebel sxva unar-Cvevebs, romleTa<br />

gamoyenebiTac unda xdebodes strategiuli dagegmareba.<br />

kulturis sferos marTvis procesebis Taviseburebebi<br />

strategiuli dagegmarebis SemTxvevaSi misi zemoqmedeba gare<br />

cvlilebebze orsaxovania: grZelvadiani zemoqmedeba gulisxmobs<br />

strategiul gegmebs, moqmedeba xdeba gegmiuri ciklis gareT,<br />

realuri drois reJimSiDda ganxorcieleba aucilebelia<br />

eqvemdebarebodes erTian misias, romlis miRweva SesaZlebeli<br />

xdeba taqtikuri amocanebis gansazRvris dros. kulturis<br />

sferos strategiuli dagegmareba unda xorcieldebodes<br />

kulturis yvela qvedargisTvis da sasurvelia gamoyenebuli<br />

iqnes Semdegi kriteriumebi:<br />

kulturis sferos saerTo-ekonomikuri ganviTareba,<br />

rac ganapirobebs ekonomikuri pirobebis formirebas,<br />

romlebic, Tavis mxriv, SeZlebs uzrunvelyos kulturis<br />

sferoSi moRvawe subieqtTa momsaxurebis bazris<br />

konkurentunarianoba da maRali safinanso-ekonomikuri<br />

Sedgebi;<br />

kulturis sferos dawesebulebebisa da sawarmoebis<br />

teqnikuri aRWurvisaken mimarTuli inovaciuri<br />

ganviTareba da yvela im samecniero miRwevaTa danergva<br />

da gamoyeneba, romelic xels uwyobs efeqturobasa<br />

da momsaxurebis xarisxis amaRlebas;<br />

kulturis sferos Semadgeneli instituciebis<br />

xelSewyoba Tanamderove bazarTan da moTxovnebTan<br />

mimarTebaSi, maTi ZiriTadi ekonomikuri parametrebis<br />

Semcirebis mniSvnelovani tendenciebis gansazRvra<br />

(msgavsi instituciebia: biblioTekebi, samecniero Tu<br />

sxva kulturul-dasasvenebeli dawesebulebebi,<br />

kulturuli memkvidreobis Zeglebi da sxva).<br />

kulturis sferos dafinansebis, mxardaWerisa da ganviTarebis<br />

msoflio gamocdilebam gviCvena, rom dafinansebis meqanizmis<br />

mixedviT, arsebobs kulturis ekonomikis sami ZiriTadi tipi:<br />

`romanuli~ tipi (mag.: italiaSi, espaneTSi, safrangeTSi),<br />

rodesac kultura finansdeba centralizebulad, saxelmwifo<br />

saxsrebis xarjze. italiaSi kulturuli aqciebisa da<br />

xelovnebis dafinansebis ganxorcielebis ufleba aqvT mxolod<br />

samTavrobo organizaciebs an saxelmwifos ndobiT aRWurvil<br />

kerZo pirebs.<br />

10 11

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!