saxelovnebo mecnierebaTa Ziebani #4 (45), 2010 ART SCIENCE ...
saxelovnebo mecnierebaTa Ziebani #4 (45), 2010 ART SCIENCE ...
saxelovnebo mecnierebaTa Ziebani #4 (45), 2010 ART SCIENCE ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Mmaia Sengelia<br />
Ddoqtoranturis II kursi<br />
P<br />
amosavali movlena da siuJetis scenuri<br />
dekodirebis problema<br />
(literaturuli siuJeti. pirveli plani. scenuri (qmediTi)<br />
siuJeti. meore plani. moqmedebis motivacia.)<br />
Tanamedrove Teatralur sivrceSi arsebuli mdgomareobis<br />
analizisas, uneblied gaxsendeba eJi grotovskis sityvebi: `saqme<br />
imaSia, rom qreba Teatris warsulSi gasagebi funqcia. dRes<br />
ufro moqmedebs kulturuli avtomatizmi, vidre WeSmariti<br />
moTxovnileba. kulturulma adamianebma ician, rom TeatrSi<br />
unda iaron da ufro metad iq dadian ara Teatris, aramed<br />
kulturuli movaleobis gamo. yvelgan gamefebulia wuxili<br />
rogori gzebiTa da saSualebebiT movizidoT mayurebeli, rogor<br />
SemovityuoT, rogor CaviTrioT igi warmatebulad. sadRac<br />
abonimentTa sistemiT, sadRac pornografiiT, oRond nebismir<br />
fasad uzrunvelvyoT CvenTvis savse darbazi. hoda, mec vfiqrob,<br />
rom gonivrulia vilaparakoT Teatrze, rogorc dangreul,<br />
mitovebul, TiTqmis dacarielebul saxlze.~ 1<br />
SemoqmedebiTi krizisi periodulad sxvadasxva saxiTa da<br />
formiT mJRavndeba da is erTjerad, an erTi qveynisaTvis<br />
damaxasiaTebel movlenas ar warmoadgens: mas sxvadasxva dros,<br />
sxvadasxva mizezi ganapirobebs. dResdReobiT Seqmnili<br />
SemoqmedebiTi krizisis mizezad mravali faqti saxeldeba,<br />
maT Soris aucileblad gasaTvaliswinebelia globaluri<br />
xasiaTis iseTi mizezebi, rogoricaa: Tanamedrove filosofiuri<br />
da sazogadoebriv-politikuri azris stagnacia (roca<br />
gauazrebelia adamianis raobis mimarTeba makro da mikro<br />
kosmosTan, roca upasuxodaa darCenili kiTxva: _ `ra aris<br />
adamiani?~ _ samyaros gvirgvini, Tu misi Semadgeneli nawili?!<br />
roca kacis kvla politikuri mizeziT gamarTlebulia<br />
terorizmis ideologiiTa Tu erayis omiT.); cxovrebis ritmis<br />
arnaxuli zrda; pirovnebis komiqsuri azrovnebis damkvidreba<br />
realur cxovrebaSi (roca adamiani aRiqvams movlenas da ara<br />
process, ramac es movlena gamoiwvia. es sakiTxi pirdapir<br />
kavSirSia cxovrebis ritmis sakiTxTan). ukanaskneli mizezi<br />
erT-erTi mTavari mizezia, ramac gamoiwvia akademiuri Teatris<br />
darbazebis dacarieleba da e. w. sanaxaobiTi (ufro zusti<br />
iqneboda komiqsuri, anu zerele) Teatrebis esTetikis<br />
popularizacia. mayurebeli, cxovrebis ritmidan gamomdinare,<br />
mouTmeneli gaxda. mas TiTqos ar scalia CauRrmavdes movlenis<br />
gamomwvev mizezebs; ambis gageba rac SeiZleba swrafad surs,<br />
yovelgvari peripetiebis Cvenebis gareSe. arada, Teatraluri<br />
xelovnebis arsi sworedac rom procesis cocxlad CvenebaSia<br />
da ara raime faqtis dafiqsirebaSi. Teatri xom fotografia,<br />
an sainformacio gamoSveba ar aris?! avadsaxsenebeli drois <br />
termini rom vixmaroT, Teatraluri xelovneba `formalisturi~<br />
gaxda. Tanamedrove reJisorebi publikis yuradRebis misaqcevad<br />
igoneben aTasgvar formebs, rasac araferi aqvs saerTo<br />
literaturul TavwyaroSi gadmocemul ambavTan. cxadia, Teatri<br />
ver gaeqceva teqnikis uaxles miRwevebs. piriqiT, igi<br />
mowodebulia gamoiyenos yovelgvari teqnikuri siaxle. arc<br />
is azria gamarTlebuli, rom formiseuli <strong>Ziebani</strong> mavne movlenaa<br />
da TiTqos formaze ar unda ifiqros reJisorma; magram<br />
SeuZlebelia uyurebde speqtakls da ar gesmodes, Tu ra<br />
ambavi gaTamaSda scenaze. TviT usiuJeto Tanamedrove prozac<br />
ki ver uvlis gverds ambis gadmocemis aucileblobas, winaaRmdeg<br />
SemTxvevaSi am tipis nawarmoebebi sruli abdaubda iqneboda.<br />
ambis, anu siuJetis ararseboba scenaze dakavSirebulia<br />
imasTan, rom reJisorma xSir SemTxvevaSi ar icis ras dgams.<br />
imisaTvis, rom gaverkveT siuJetis scenuri dekodirebis<br />
problemaSi, aucilebelia gavixseniT, rom dramaturgia, es<br />
aris qmediTi teqsti, anu sityva piesaSi uSualod<br />
ukavSirdeba moqmedebas. arcerTi sityva ar iTqmeba umizezod.<br />
mizezi warmoSobs sityvas, romelic, Tavis mxriv, aris<br />
moqmedeba an iwvevs mas. xazs vusvamT, _ `moqmedeba~ da<br />
ara `qceva~. am or cnebas Soris didi gansxvavebaa. magaliTad:<br />
`varlami: -ga-a-amarjobaT, Tqveni!... cxik!!..~<br />
ra moxda? reJisorma yoveli nakveTis Semdeg unda dasvas<br />
es SekiTxva.<br />
42 43