You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
gamocdebis erovnuli centri<br />
rogor movemzadoT pe<strong>da</strong>gogTa<br />
sasertifikacio gamocdisaTvis<br />
<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> <strong>literatura</strong><br />
(III Sevsebuli gamocema)<br />
2013
<strong>qarTuli</strong> enisa <strong>da</strong> literaturis jgufi<br />
konsultantebi:<br />
eliso kalan<strong>da</strong>riSvili<br />
giorgi cocaniZe<br />
2
S e s a v a l i<br />
saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros ga<strong>da</strong>wyvetilebiT grZeldeba<br />
<strong>qarTuli</strong> enisa <strong>da</strong> literaturis maswavlebelTa sasertifikacio gamocdebis<br />
procesi, rac pe<strong>da</strong>gogTa kvalifikaciis Semowmebasa <strong>da</strong> Sesabamisi sertifikatis<br />
gacemas gulisxmobs.<br />
winamdebare krebulis <strong>da</strong>niSnulebaa gaacnos saSualo <strong>da</strong> sabazo skolis qar-<br />
Tuli enisa <strong>da</strong> literaturis pe<strong>da</strong>gogebs sasertifikacio gamocdis moTxovnebi,<br />
sagamocdo programa <strong>da</strong> testur <strong>da</strong>valebaTa nimuSebi.<br />
gamocdebis erovnuli centris <strong>qarTuli</strong> enisa <strong>da</strong> literaturis jgufma Seqmna<br />
testur <strong>da</strong>valebaTa baza, romlis didma nawilmac gaiara Semowmeba saqarTvelos<br />
sxva<strong>da</strong>sxva regionSi. krebulSi Setanili <strong>da</strong>valebebis nimuSebi SeirCa araerTi<br />
aprobaciis Sedegebis analizis safuZvelze <strong>da</strong> sakonsultacio jgufis<br />
wevrebTan SeTanxmebiT. gar<strong>da</strong> amisa, krebulSi Setanilia testur <strong>da</strong>valebaTa<br />
Sefasebis sqemebi, kandi<strong>da</strong>tTa mier Sesrulebuli saintereso namuSevrebis nimu-<br />
Sebi <strong>da</strong> calkeul <strong>da</strong>valebebTan <strong>da</strong>kavSirebuli rekomen<strong>da</strong>ciebi.<br />
sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze Semowmdeba:<br />
• erovnuli saswavlo gegmis ZiriTad moTxovnaTa codna;<br />
• sagnis swavlebisaTvis aucilebeli lingvisturi <strong>da</strong> literaturuli masalis<br />
codna;<br />
• gakveTilis <strong>da</strong>gegmvisa <strong>da</strong> warmarTvis unari;<br />
• swavlebis meTodikis codna <strong>da</strong> praqtikuli gamoyenebis unari;<br />
• Sefasebis sxva<strong>da</strong>sxva meTodis gamoyeneba saswavlo procesis uzrunvelsayofad;<br />
• ucnobi teqstis gaazrebisa <strong>da</strong> reziumirebis unari;<br />
• kritikuli azrovnebis unari;<br />
• weris kultura.<br />
vfiqrobT, am krebulSi gamoqveynebuli masala <strong>qarTuli</strong> enisa <strong>da</strong> literaturis<br />
pe<strong>da</strong>gogebs saTanado <strong>da</strong>xmarebas gauwevs sasertifikacio gamocdisaTvis momzadebaSi.<br />
gisurvebT warmatebas!<br />
3
I. Sesavali<br />
sagamocdo programa<br />
a) <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong><br />
1. <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> rogorc qarTveli eris saerTo erovnuli <strong>ena</strong> <strong>da</strong> saqarTvelos saxelmwifo<br />
<strong>ena</strong>. <strong>qarTuli</strong> enis adgili msoflio <strong>ena</strong>Ta Soris. qarTveluri enebi. <strong>qarTuli</strong><br />
enis roli <strong>da</strong> mniSvneloba qarTveluri tomebis erovnuli <strong>da</strong> saxelmwifoebrivi Camoyalibebis<br />
procesSi.<br />
2. <strong>qarTuli</strong> saliteraturo enis <strong>da</strong>sabami <strong>da</strong> misi ganviTarebis ZiriTadi etapebi. qar-<br />
Tuli <strong>da</strong>mwerlobis Camoyalibebisa <strong>da</strong> mwignobrobis ganviTarebis ZiriTadi etapebi.<br />
<strong>qarTuli</strong> saliteraturo enis ganviTarebis periodebad <strong>da</strong>yofis problema. anton I<br />
<strong>da</strong> <strong>qarTuli</strong> saliteraturo <strong>ena</strong>. samocianelTaA roli axali <strong>qarTuli</strong> saliteraturo<br />
enis <strong>da</strong>mkvidrebis saqmeSi; TaobaTa <strong>da</strong> SexedulebaTa brZola saliteraturo<br />
enis ganviTarebis sakiTxebze.<br />
3. Tanamedrove saliteraturo <strong>qarTuli</strong> rogorc mravalfunqciuri saxelmwifo <strong>ena</strong> _<br />
srulfasovani komunikaciis, mwerlobisa <strong>da</strong> mecnierebis <strong>ena</strong>.<br />
4. <strong>qarTuli</strong> saliteraturo <strong>ena</strong> <strong>da</strong> erovnuli <strong>ena</strong>. <strong>qarTuli</strong> enis dialeqtebi <strong>da</strong> sxva<br />
enobrivi qvesistemebi _ <strong>qarTuli</strong> saliteraturo enis gamdidrebis wyaro <strong>da</strong> enobriv<br />
variantulobaTa ZiriTadi mizezi. normaTa <strong>da</strong>dgenis principebi. normatiuli muSaobis<br />
dRevandeli mdgomareoba.<br />
II. fonetika-fonologia<br />
5. Tanamedrove <strong>qarTuli</strong> saliteraturo enis fonemuri struqtura. bgera <strong>da</strong> fonema.<br />
anbani. xmarebi<strong>da</strong>n gasuli asoebi. xmovnebi <strong>da</strong> Tanxmovnebi. xmovanTa klasifikacia.<br />
TanxmovanTa klasifikacia.<br />
6. marcvali. Ria <strong>da</strong> <strong>da</strong>xuruli marcvali. <strong>da</strong>marcvlis safuZveli <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>tanis wesebi<br />
qarTulSi.<br />
7. ZiriTadi fonetikuri movlenebi.<br />
8. sityvisa <strong>da</strong> frazis maxvilis sakiTxi qarTul saliteraturo <strong>ena</strong>Si.<br />
III. morfologia<br />
9. sityva. sityva morfologiuri TvalsazrisiT: formacvalebadi <strong>da</strong> formaucvleli<br />
sityvebi. srulmniSvnelovani <strong>da</strong> <strong>da</strong>mxmare sityvebi. gramatikuli kategoriis raoba.<br />
sityvis morfologiuri agebuleba: Ziri, fuZe, morfema (afiqsebi). afiqsTa klasifikacia.<br />
10. metyvelebis nawilebis klasifikacia.<br />
11. arsebiTi saxeli. arsebiT saxelTaA <strong>da</strong>jgufeba Sinaarsis mixedviT. arsebiT saxel-<br />
TaAbruneba. brunvebi <strong>da</strong> maTi niSnebi. brunvaTa rigi. brunebis tipebi <strong>da</strong> maTi gamoyofis<br />
safuZveli. sakuTar saxelTa bruneba. Taviseburad brunebadi arsebiTi saxelebi.<br />
Tandebuliani brunvebi. adgilobiTi (lokaluri) brunvebis sakiTxi. nawilakiani<br />
brunvebi.<br />
12. arsebiTi saxelis brunebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli marTlweris sakiTxebi.<br />
13. zedsarTavi saxeli. viTarebiTi <strong>da</strong> mimarTebiTi zedsarTavi saxeli. TanxmovanfuZiani<br />
<strong>da</strong> xmovanfuZiani zedsarTavi saxelis bruneba calke <strong>da</strong> arsebiT saxelTan erTad<br />
pir<strong>da</strong>piri <strong>da</strong> Sebrunebuli wyobiT. naTesaobiTSi <strong>da</strong>smuli saxelis bruneba arsebiT<br />
saxelTan erTad pir<strong>da</strong>piri <strong>da</strong> Sebrunebuli wyobiT.<br />
14. zedsarTavi saxelis brunebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli marTlweris sakiTxebi.<br />
15. ricxviTi saxeli. raodenobiTi, rigobiTi <strong>da</strong> wilobiTi ricxviTi saxelebi. raodenobiTi<br />
ricxviTi saxeli Sedgenilobis mixedviT. ricxviTi saxelis bruneba calke <strong>da</strong><br />
arsebiT saxelTan erTad. nawilakiani ricxviTi saxeli <strong>da</strong> misi bruneba.<br />
16. ricxviT saxelTan <strong>da</strong>kavSirebuli marTlweris sakiTxebi.<br />
17. nacvalsaxeli. nacvalsaxelTa jgufebi. nacvalsaxelTa bruneba calke <strong>da</strong> arsebiT<br />
saxelTan erTad. nawilakian nacvalsaxelTa bruneba.<br />
4
18. nacvalsaxelTan <strong>da</strong>kavSirebuliAmarTlweris sakiTxebi.<br />
19. zmna. zmnis kategoriebi. pirisa <strong>da</strong> ricxvis asaxva zmnaSi. piris romloba, rogoroba.<br />
pirTa raodenoba erT formaSi. subieqturi <strong>da</strong> obieqturi piris niSnebi. subieqturi<br />
<strong>da</strong> obieqturi wyoba. inversia <strong>da</strong> misi safuZveli. zmniswini. misi adgili <strong>da</strong> funqciebi.<br />
zmniswinis martivi <strong>da</strong> rTuli saxeebi. zmniswinis Zveli saxiT xmareba. uzmniswino<br />
zmnebi. dro. gezisa <strong>da</strong> orientaciis sakiTxi. kilo. aspeqti. gzisoba. gar<strong>da</strong>mavloba.<br />
dinamikuroba-statikuroba. gvari. konversia. qceva. gar<strong>da</strong>mavloba <strong>da</strong> qceva. qcevanakli<br />
zmnebi. kontaqti. kontaqti <strong>da</strong> gar<strong>da</strong>mavloba. mwkrivi. mwkrivTa raodenoba <strong>da</strong><br />
klasifikacia seriaTa mixedviT. seriebad <strong>da</strong>yofis safuZveli. zmnis Ziri, fuZe <strong>da</strong><br />
Tema. Temis niSnebi. erTTemiani <strong>da</strong> orTemiani zmnebi. fuZedrekadi (xmovanmonacvle)<br />
zmnebi. Taviseburi zmnebi. zmnis uRvlileba.<br />
20. zmnis formawarmoebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli marTlweris sakiTxebi. SualobiTi kontaqtis<br />
formaTa marTlwera.<br />
21. saxelzmna: sawyisi <strong>da</strong> mimReoba. sawyisis (mas<strong>da</strong>ris) warmoeba. mimReobaTa warmoeba.<br />
sawyisSi <strong>da</strong> mimReobaSi Semavali zmnis kategoriebi. sawyisi <strong>da</strong> mimReoba rogorc saxeli.<br />
22. zmnize<strong>da</strong>. zmnize<strong>da</strong>Ta <strong>da</strong>jgufeba funqciisa (adgilisa, droisa, viTarebisa, mizezisa,<br />
miznisa) <strong>da</strong> formis mixedviT. zmnizedis marTlwera.<br />
23. Tandebuli. calke mdgomi <strong>da</strong> saxelTan Serwymuli Tandebulebi. zmnize<strong>da</strong> Tandebulis<br />
mniSvnelobiT.<br />
24. kavSiri. kavSiris saxeebi. maerTebeli <strong>da</strong> maqvemdebarebeli kavSirebi.<br />
25. Sorisdebuli. SorisdebulTa jgufebi.<br />
26. nawilaki. nawilakTa jgufebi.<br />
IV. sintaqsi<br />
27. wina<strong>da</strong>deba rogorc sintaqsuri erTeuli.<br />
28. sintagmis cneba. sityvaTa sintaqsuri SekavSirebis saxeebi: SeTanxmeba, marTva, mirTva.<br />
marTvisa <strong>da</strong> SeTanxmebis specifikuroba qarTulSi.<br />
29. wina<strong>da</strong>debis mTavari wevrebi:<br />
a) Semasmeneli. Semasmenlis kiTxvebi. martivi <strong>da</strong> Sedgenili Semasmeneli.<br />
b) qvemdebare. sintaqsuri urTierToba qvemdebaresa <strong>da</strong> Semasmenels Soris.<br />
g) pirmimarTi <strong>da</strong>matebebi. pir<strong>da</strong>piri <strong>da</strong> iribi <strong>da</strong>mateba <strong>da</strong> maTi specifikuroba qar-<br />
TulSi. sintaqsuri urTierToba pirmimarT <strong>da</strong>matebebsa <strong>da</strong> Semasmenels Soris.<br />
30. wina<strong>da</strong>debis meorexarisxovani wevrebi:<br />
a) ubralo <strong>da</strong>mateba. ubralo <strong>da</strong>matebis brunvebi (uTandebulo <strong>da</strong> Tandebuliani).<br />
ubralo <strong>da</strong>matebis sintaqsuri urTierToba wina<strong>da</strong>debis sxva wevrebTan.<br />
b) gansazRvreba. SeTanxmebuli, marTuli <strong>da</strong> marTul-SeTanxmebuli gansazRvrebebi.<br />
arsebiTi saxelis gamoyeneba gansazRvrebad (adieqtivacia) <strong>da</strong> piruku, zedsarTavisa<br />
– qvemdebared (substantivacia).<br />
g) garemoeba. garemoebaTa klasifikacia: drois, adgilis, viTarebis, mizezisa <strong>da</strong><br />
miznis garemoebebi. brunvis formebi (uTandebulo <strong>da</strong> Tandebuliani), rogorc garemoebis<br />
gadmocemis saSualebebi.<br />
31. wina<strong>da</strong>debis tipebi mo<strong>da</strong>lobis mixedviT: TxrobiTi, kiTxviTi, Zaxilisa, brZanebiTi<br />
<strong>da</strong> kiTxva-Zaxilisa. maTi gamoxatvis saSualebani: intonacia, sityvaTa wyoba, <strong>da</strong>mxmare<br />
sityvebi <strong>da</strong> nawilakebi.<br />
32. wina<strong>da</strong>debis tipebi agebulebis mixedviT: martivi, Serwymuli <strong>da</strong> rTuli.<br />
33. martivi wina<strong>da</strong>deba. martivi wina<strong>da</strong>debis tipebi wevrTa Semadgenlobis mixedviT.<br />
34. erTSemadgenliani wina<strong>da</strong>deba. erTSemadgenliani wina<strong>da</strong>debis tipebi. arasruli wina<strong>da</strong>debis<br />
garCeva erTSemadgenliani wina<strong>da</strong>debisagan. saxeldebiTi wina<strong>da</strong>deba.<br />
35. Serwymuli wina<strong>da</strong>deba. Serwymuli wina<strong>da</strong>debis tipebi. erTgvar wevrTa SeerTebis sa-<br />
Sualebani: ukavSiro <strong>da</strong> kavSiriani SeerTeba. Semasmenlis SeTanxmeba ricxvSi erTgvar<br />
qvemdebareebTan. qvemdebaris brunva sxva<strong>da</strong>sxva gvaris zmniT gadmocemul erTgvarSemasmenlian<br />
wina<strong>da</strong>debaSi.<br />
36. sityvaTa wyoba wina<strong>da</strong>debaSi. sityvaTa wyobis mniSvneloba stilistikisaTvis.<br />
37. gankerZoebuli sityvebi <strong>da</strong> gamoTqmebi.<br />
5
38. wina<strong>da</strong>debasTan gramatikulad <strong>da</strong>ukavSirebeli sityvebi. mimarTva, Sorisdebuli, migebiTi<br />
nawilakebi. am sityvebTan sasveni niSnebis gamoyenebis wesebi.<br />
39. rTuli wina<strong>da</strong>deba. Tanwyoba (parataqsi) <strong>da</strong> qvewyoba (hipotaqsi).<br />
40. rTuli Tanwyobili wina<strong>da</strong>deba. SeerTebis saSualebani (intonacia, maerTebeli kav-<br />
Sirebi). Tanwyobil wina<strong>da</strong>debaTa azrobrivi urTierTmimarTeba. sasveni niSnebi<br />
rTul Tanwyobil wina<strong>da</strong>debaSi.<br />
41. rTuli qvewyobili wina<strong>da</strong>deba. <strong>da</strong>mokidebuli wina<strong>da</strong>debis garegani <strong>da</strong> Sinagani niSnebi.<br />
kiTxvis <strong>da</strong>sma, maqvemdebarebeli kavSirebi <strong>da</strong> sityvebi. sakorelacio sityva<br />
mTavar wina<strong>da</strong>debaSi. <strong>da</strong>mokidebul wina<strong>da</strong>debaTa klasifikacia adgilis, kavSirisa<br />
<strong>da</strong> funqciis mixedviT.<br />
42. rTuli qvewyobili wina<strong>da</strong>deba erTi an ramdenime <strong>da</strong>mokidebuli wina<strong>da</strong>debiT. qvewyobis<br />
saxeebi.<br />
43. sityvaTa wyoba mTavarsa <strong>da</strong> <strong>da</strong>mokidebul wina<strong>da</strong>debaSi. kavSirTa <strong>da</strong> sakorelacio<br />
sityvaTa adgili mTavarsa <strong>da</strong> <strong>da</strong>mokidebul wina<strong>da</strong>debaSi. sasveni niSnebis saxeebi <strong>da</strong><br />
adgili rTul qvewyobil wina<strong>da</strong>debaSi.<br />
44. Sereuli saxis rTuli wina<strong>da</strong>deba.<br />
45. <strong>da</strong>mokidebuli wina<strong>da</strong>debis wevr-kavSirTa Sexamebis zogi sakiTxi mTavari wina<strong>da</strong>debis<br />
asaxsnel wevrTan.<br />
46. sxvaTa sityva. pir<strong>da</strong>piri <strong>da</strong> iribi naTqvami. sxvaTa sityvis nawilakebi. pir<strong>da</strong>piri <strong>da</strong><br />
iribi naTqvamis mniSvneloba stilistikisaTvis. sasveni niSnis saxeebi <strong>da</strong> adgili<br />
sxvaTa sityvasTan. sxvaTa sityvis marTlwera.<br />
47. mizezisa <strong>da</strong> miznis garemoebiTi <strong>da</strong>mokidebuli wina<strong>da</strong>debebis aRrevis SemTxvevebi.<br />
V. leqsikologia<br />
48. leqsikologiis sagani, misi adgili sxva sa<strong>ena</strong>Tmecniero disciplinebs Soris. enobrivi<br />
niSnis problema. leqsikuri erTeuli. leqsika. leqsikuri fondi. leqsikografia.<br />
49. sityva mniSvnelobis TvalsazrisiT. sityvis gamoyeneba ZiriTadi <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>taniTi<br />
mniSvnelobiT. sityvis mniSvnelobis cvla istoriulad. mniSvnelobis gafarToeba,<br />
<strong>da</strong>viwroeba <strong>da</strong> `polarizacia~. sityvis polisemiuroba. polisemia <strong>da</strong> omonimia. sinonimia,<br />
antonimia.<br />
50. frazeologizmebi <strong>da</strong> idiomebi.<br />
51. dialeqtizmebi, profesiuli leqsika, Jargoni, barbarizmebi, neologizmebi, arqaizmebi.<br />
52. axal sityvaTa warmoqmnis ZiriTadi saSualebani. sityvawarmoeba rogorc leqsikologiis<br />
sagani. Zireuli <strong>da</strong> warmoqmnili saxelebi. afiqsuri sityvawarmoeba. warmoqmnil<br />
saxelTa jgufebi mawarmoebeli afiqsebisa <strong>da</strong> Sinaarsis mixedviT. formamawarmoebeli<br />
afiqsebi sityvawarmoebiTi funqciiT. brunvisa <strong>da</strong> Tandebulian brunvis<br />
formaTagan warmoqmnili saxelebi. nasesxebi afiqsebi.<br />
53. Txzva (kompozicia) rogorc leqsikis gamdidrebis saSualeba. fuZegaorkeceba (reduplikacia).<br />
kompozitebi fuZeTa Semadgenlobis mixedviT. erTcnebiani <strong>da</strong> orcnebiani<br />
kompozitebi.<br />
54. kompozitebis marTlweris sakiTxebi.<br />
VI. stilistika<br />
55. stilistika rogorc <strong>ena</strong>Tmecnierebis <strong>da</strong>rgi. stilistikis sagani. stilis raoba.<br />
56. funqciuri stilistika. mwignobruli <strong>da</strong> sasaubro stili.<br />
57. publicisturi, mxatvruli, samecniero <strong>da</strong> oficialur-saqmiani stili.<br />
58. leqsikuri stilistika. sityvaTa SerCeva mniSvnelobis mixedviT. paronimebi, evfemizmebi,<br />
Tavazianobis gamomxatveli sityvebi.<br />
59. stilistikuri xarvezebi: tavtologia, kalki, atrofia.<br />
6
sarekomen<strong>da</strong>cio literaturis sia:<br />
1. avTandil arabuli, <strong>qarTuli</strong> metyvelebis kultura, Tb., 2004.<br />
2. Suqia afridoniZe, Cveni <strong>ena</strong> <strong>qarTuli</strong>, Tb., 2002.<br />
3. giorgi axvlediani, zogadi fonetikis safuZvlebi, Tb., 1999.<br />
4. Tamaz gamyreliZe, weris anbanuri sistema <strong>da</strong> Zveli <strong>qarTuli</strong> <strong>da</strong>mwerloba, Tb., 1989.<br />
5. mariam TalakvaZe, <strong>qarTuli</strong> enis gramatikis swavlebis meTodika, Tb., 1959.<br />
6. Tanamedrove <strong>qarTuli</strong> saliteraturo enis normebi, I, Tb., 1989.<br />
7. varlam Tofuria, <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> marTlweris zogierTi sakiTxi, Tb., 1965.<br />
8. leo kvaWaZe, Tanamedrove <strong>qarTuli</strong> enis sintaqsi, Tb., 1977.<br />
9. biZina foCxua, <strong>qarTuli</strong> enis leqsikologia, Tb., 1974.<br />
10. <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> <strong>literatura</strong> (maswavleblis biblioTeka), 5 tomad, Sedgenili gamocdebis<br />
erovnuli centris <strong>qarTuli</strong> enisa <strong>da</strong> literaturis jgufis mier, <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong>,<br />
re<strong>da</strong>qtorebi: elene babunaSvili <strong>da</strong> mzeqala SaniZe, I-II, Tb., 2009.<br />
11. <strong>qarTuli</strong> sityvis kulturis sakiTxebi, VII, Tb., 1985.<br />
12. akaki SaniZe, <strong>qarTuli</strong> enis gramatikis safuZvlebi, Tb., 1980.<br />
13. akaki SaniZe, Zveli <strong>qarTuli</strong> enis gramatika, Tb., 1976.<br />
14. arnold Ciqobava, <strong>ena</strong>Tmecnierebis Sesavali, Tb., 1952.<br />
15. arnold Ciqobava, <strong>qarTuli</strong> enis zogadi <strong>da</strong>xasiaTeba, <strong>qarTuli</strong> enis ganmartebiTi<br />
leqsikoni, I, Tb., 1950 (calke gamocema, Tb., 1998).<br />
16. SoTa ZiZiguri, <strong>qarTuli</strong> enis Tavga<strong>da</strong>savali, Tb., 1969; an: sa<strong>ena</strong>Tmecniero saubrebi,<br />
Tb., 1975.<br />
17. zurab WumburiZe, <strong>qarTuli</strong> saliteraturo enisa <strong>da</strong> stilis sakiTxebi, Tb., 1956.<br />
18. besarion jorb<strong>ena</strong>Ze, <strong>ena</strong> <strong>da</strong> kultura, Tb., 1995.<br />
leqsikonebi:<br />
1. ilia abulaZe, Zveli <strong>qarTuli</strong> enis leqsikoni (masalebi), Tb., 1973.<br />
2. varlam Tofuria, ivane gigineiSvili, <strong>qarTuli</strong> enis orTografiuli leqsikoni, Tb.,<br />
1998.<br />
3. zurab sarjvelaZe, Zveli <strong>qarTuli</strong> enis leqsikoni (masalebi), Tb., 1995.<br />
4. sulxan-saba orbeliani, leqsikoni <strong>qarTuli</strong>, I, Tb., 1991; II, Tb., 1993.<br />
5. Jurnalistis stilistikuri cnobari, Tb., 2002.<br />
6. Jurnalistis orTografiul-stilistikuri leqsikoni, Tb., 2009.<br />
7. <strong>qarTuli</strong> enis ganmartebiTi leqsikoni, I-VIII, Tb., 1950-1954; I, Tb., 2009.<br />
8. <strong>qarTuli</strong> enis ganmartebiTi leqsikoni, erTtomeuli, Tb., 1986.<br />
7
) <strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong><br />
I. mxatvruli teqstis analizisaTvis aucilebeli literaturismcodneobiTi terminebi:<br />
alegoria, aliteracia, aluzia, an<strong>da</strong>za, asonansi, aforizmi, bala<strong>da</strong>, biografia, ganmeoreba,<br />
gapirovneba, gmiri, groteski, dialogi, drama, elegia, epigrafi, epiTeti,<br />
epilogi, eposi, ese, zRapari, Tema, Tqmuleba, igav-araki, idea, intonacia, ironia, iumori,<br />
kolizia, komedia, kompozicia (kompoziciuri elementebis CaTvliT), legen<strong>da</strong>,<br />
leqsi, lirika, licencia, memuari, metafora, miTi, moTxroba, monologi, motivi,<br />
mxatvruli <strong>ena</strong>, mxatvruli saxe, novela, peizaJi, perifrazi, personaJi, piesa, poezia,<br />
poema, portreti, proza, prologi, Janri, remarka, reminiscencia, riTma, ritmi, romani,<br />
satira, saxe, simbolo, siuJeti, strofi, taepi, tragedia, tropi, fabula, Sairi,<br />
Se<strong>da</strong>reba, citata, xasiaTi, xatovani Tqma, himni, hiperbola.<br />
II. literaturuli procesis ZiriTadi etapebi: sasuliero mwerloba, klasikuri xanis<br />
mwerloba, aRorZinebis xanis mwerloba, romantizmi, realizmi, modernizmi, postmodernizmi.<br />
III. rekomendebul avtorTa <strong>da</strong> nawarmoebTa CamonaTvali:<br />
1. hagiografia <strong>da</strong> himnografia: `cxorebaÁ wmidisa ninoÁsi~, `wamebaÁ wmidisa SuSanikisi<br />
dedoflisaÁ~, `wamebaÁ wmidisa <strong>da</strong> netarisa haboÁsi~, `sibrZne balahvarisi~, `cxorebaÁ<br />
wmidisa grigol xanZTelisaÁ~, `cxorebaÁ netarisa mamisa Cuenisa iovanesi <strong>da</strong><br />
efTÂmesi~, `qebaÁ <strong>da</strong> didebaÁ <strong>qarTuli</strong>sa enisaÁ~, `galobani sinanulisani~.<br />
2. klasikuri xanis mwerloba: `amiran<strong>da</strong>rejaniani~, `abdulmesiani~, `Tamariani~, `visramiani~,<br />
`vefxistyaosani~.<br />
3. aRorZinebis xanis mwerloba: vaxtang VI, sulxan-saba orbeliani, <strong>da</strong>viT guramiSvili,<br />
besiki.<br />
4. axali <strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong>: aleqsandre WavWavaZe, grigol orbeliani, vaxtang orbeliani,<br />
nikoloz baraTaSvili, giorgi erisTavi, <strong>da</strong>niel WonqaZe, lavrenti ar<strong>da</strong>ziani,<br />
ilia WavWavaZe, akaki wereTeli, aleqsandre yazbegi, vaJa-fSavela.<br />
5. uaxlesi <strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong>: <strong>da</strong>viT kldiaSvili, vasil barnovi, niko lorTqifaniZe,<br />
leo qiaCeli, konstantine gamsaxurdia, mixeil javaxiSvili, grigol robaqiZe,<br />
demna Sengelaia, polikarpe kakabaZe, galaktion tabiZe, tician tabiZe, paolo iaSvili,<br />
valerian gafrin<strong>da</strong>Svili, kolau nadiraZe, terenti graneli, giorgi leoniZe,<br />
simon Ciqovani, ioseb griSaSvili, levan goTua, giorgi SatberaSvili, lado asaTiani,<br />
mirza gelovani, niko sama<strong>da</strong>Svili, SoTa CantlaZe, murman lebaniZe, givi gegeWkori,<br />
guram rCeuliSvili, no<strong>da</strong>r dumbaZe, revaz inaniSvili, arCil sulakauri, oTar<br />
CxeiZe, jemal qarCxaZe, goderZi Coxeli, ana kalan<strong>da</strong>Ze, muxran maWavariani, Wabua amirejibi,<br />
oTar WilaZe, guram doCanaSvili.<br />
8
sarekomen<strong>da</strong>cio <strong>literatura</strong>:<br />
a) literaturuli kritika <strong>da</strong> publicistika<br />
1. kita abaSiZe, gons modiT! wignSi: `cxovreba <strong>da</strong> xelovneba~, Tb., 1971.<br />
2. kita abaSiZe, XIX saukune saqarTvelos literaturisaTvis, iqve.<br />
3. iakob gogebaSvili, burji erovnebisa, wignSi: rCeuli Txzulebani xuT tomad, t. II,<br />
Tb., 1990.<br />
4. revaz erisTavi, pasuxi Tavadi ilia WavWavaZis kritikisa, wignSi: <strong>qarTuli</strong> literaturuli<br />
kritikis istoriisaTvis, Semdgeneli s. xuciSvili, t. I, Tb., 1954.<br />
5. vaJa-fSavela, kosmopolitizmi <strong>da</strong> patriotizmi, wignSi: TxzulebaTa sruli krebuli<br />
xuT tomad, t. V, Tb., 1961.<br />
6. vaJa-fSavela, kritika b. ip. varTagavasi, iqve.<br />
7. vaJa-fSavela, Pro domo sua, iqve.<br />
8. vaJa-fSavela, sad aris poezia? iqve.<br />
9. niko nikolaZe, kritika <strong>da</strong> misi mniSvneloba <strong>literatura</strong>Si, Txzulebani, t. II, Tb.,<br />
1960.<br />
10. grigol robaqiZe, akakis qnari, Tb., 1991.<br />
11. <strong>qarTuli</strong> literaturuli esse (96 esse), (Semdgeneli manana xelaia), Tb., 1986.<br />
12. geronti qiqoZe, erovneba, <strong>ena</strong> <strong>da</strong> esTetikuri kultura, wignSi: rCeuli Txzulebani<br />
sam tomad, t. II, Tb., 1964.<br />
13. geronti qiqoZe, Zveli iberielebis fsiqologii<strong>da</strong>n, iqve.<br />
14. akaki wereTeli, axirebuli furceli, wignSi: TxzulebaTa sruli krebuli TxuTmet<br />
tomad, t. XI, Tb., 1960.<br />
15. akaki wereTeli, raodenime sityva `Canguris~ Sesaxeb, iqve.<br />
16. giorgi wereTeli, ramdenime sityva zemouri imerlis goriselis statiazed,<br />
<strong>qarTuli</strong> literaturuli kritikis istoriisaTvis... t. I, Tb., 1954.<br />
17. ilia WavWavaZe, ai istoria, wignSi: TxzulebaTa sruli krebuli aT tomad, t. IV,<br />
Tb., 1955.<br />
18. ilia WavWavaZe, eri <strong>da</strong> istoria, iqve.<br />
19. ilia WavWavaZe, oriode sityva Tavad revaz Salvas Zis erisTavis kazlovis mier<br />
`SeSlilis~ Targmnaze<strong>da</strong>, iqve, t. III, Tb., 1953.<br />
20. ilia WavWavaZe, pasuxi, iqve.<br />
21. ilia WavWavaZe, saqarTvelos moambezed, iqve.<br />
22. ilia WavWavaZe, qvaTa RaRadi, iqve, t. VIII, Tb., 1957.<br />
23. ilia WavWavaZe, werilebi qarTul <strong>literatura</strong>ze, iqve, t. III, Tb., 1953.<br />
24. arCil jorjaZe, publicisti _ ilia WavWavaZe, wignSi: werilebi, Tb., 1989.<br />
25. barbare jorjaZe, T. ilia WavWavaZis kritikazed, wignSi: <strong>qarTuli</strong> literaturuli<br />
kritikis istoriisaTvis... t. I, Tb., 1954.<br />
26. barbare jorjaZe, pasuxs pasuxi, iqve.<br />
b) samecniero <strong>literatura</strong><br />
1. kita abaSiZe, etiudebi XIX saukunis <strong>qarTuli</strong> literaturis istorii<strong>da</strong>n, Tb., 1962.<br />
2. guram asaTiani, saukunis poetebi, Tb., 1988.<br />
3. axali <strong>qarTuli</strong> literaturis istoria, t. I, Tb., 1956.<br />
4. akaki baqraZe, akaki wereTeli, ilia WavWavaZe, Txzulebani, t. I, Tb., 2004.<br />
5. baCana bregvaZe, rusTaveli <strong>da</strong> platoni, wignSi: dro <strong>da</strong> maradisoba, I, Tb., 2006, gv.<br />
237-456.<br />
6. akaki gawerelia, grigol orbeliani, nikoloz baraTaSvili, rCeuli nawerebi, t. II,<br />
Tb., 1978.<br />
7. manana gigineiSvili, iakob xucesis `SuSanikis wameba~, krebulSi: `naTeli qristesi.<br />
saqarTvelo~, t. I, Tb., 2003.<br />
8. laura grigolaSvili, <strong>da</strong>viT aRmaSeneblis `galobani sinanulisani~, Tb., 2005.<br />
9. Tamaz vasaZe, `vefxistyaosnis~ mxatvruli samyaro, Tb., 2003.<br />
9
10. mariam TaboriZe, vefxistyaosnis literaturul-esTetikuri analizi skolaSi, Tb.,<br />
2000.<br />
11. revaz TvaraZe, ga<strong>da</strong>saxedi, Tb., 1997.<br />
12. gaioz ime<strong>da</strong>Svili, vefxistyaosani <strong>da</strong> <strong>qarTuli</strong> kultura, Tb., 1968.<br />
13. pavle ingoroyva, nikoloz baraTaSvili, ilia WavWavaZe, akaki wereTeli, wignSi:<br />
TxzulebaTa krebuli Svid tomad, t. I, Tb., 1963.<br />
14. korneli kekeliZe, Zveli <strong>qarTuli</strong> literaturis istoria, t. I, Tb., 1980; t. II, Tb.,<br />
1981.<br />
15. korneli kekeliZe, kulturuli <strong>da</strong>moukideblobisaTvis brZolis anarekli Zvel qar-<br />
Tul <strong>literatura</strong>Si, wignSi: etiudebi Zveli <strong>qarTuli</strong> literaturis istorii<strong>da</strong>n, t.<br />
IV, Tb., 1957.<br />
16. korneli kekeliZe, `wmi<strong>da</strong>~ mxe<strong>da</strong>ri Zvel qarTul mwerlobaSi, iqve, t. II, Tb., 1945.<br />
17. mixeil kveselava, poeturi integralebi, Tb., 1977.<br />
18. grigol kiknaZe, vaJa-fSavelas Semoqmedeba, Tb., 1957.<br />
19. grigol kiknaZe, romantikosebi<strong>da</strong>n realistebisaken, wignSi: axali <strong>qarTuli</strong> literaturis<br />
istoria, t. I, Tb., 1956.<br />
20. vaxtang kotetiSvili, rCeuli nawerebi or wignad, wgn. I, Tb., 1965.<br />
21. giorgi leoniZe, gamokvlevebi <strong>da</strong> werilebi, Tb., 1958.<br />
22. levan m<strong>ena</strong>bde, Zveli <strong>qarTuli</strong> kulturis kerebi, Tb., 1992.<br />
23. iona meunargia, cxovreba <strong>da</strong> poezia nikoloz baraTaSvilisa, wignSi: qarTveli mwerlebi,<br />
t. I, Tb., 1954.<br />
24. giorgi nadiraZe, rusTavelis esTetika, Tb., 1958.<br />
25. no<strong>da</strong>r naTaZe, sargis caiSvili, rusTaveli <strong>da</strong> misi poema, Tb., 1966.<br />
26. revaz siraZe, saxismetyveleba, Tb., 1982.<br />
27. revaz siraZe, <strong>qarTuli</strong> kulturis safuZvlebi, Tb., 2000.<br />
28. revaz siraZe, Zveli <strong>qarTuli</strong> literaturis istoria, Tb., 2005.<br />
29. griver farulava, <strong>qarTuli</strong> hagiografia, krebulSi: `naTeli qristesi. saqarTvelo~,<br />
t. I, Tb., 2003.<br />
30. griver farulava, wm. grigol xanZTeli, iqve.<br />
31. <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> <strong>literatura</strong> (maswavleblis biblioTeka), 5 tomad, Sedgenili gamocdebis<br />
erovnuli centris <strong>qarTuli</strong> enisa <strong>da</strong> literaturis jgufis mier, Zveli qar-<br />
Tuli <strong>literatura</strong>, XIX saukunis <strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong>, XX saukunis <strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong>,<br />
re<strong>da</strong>qtorebi: revaz siraZe, griver farulava, baCana bregvaZe, <strong>da</strong>viT werediani,<br />
nona leiaSvili <strong>da</strong> gulavr WareliSvili, III-V, Tb., 2009.<br />
32. geronti qiqoZe, rCeuli Txzulebani sam tomad, t. III, Tb., 1965.<br />
33. Tamaz Cxenkeli, mSvenieri mZlevari, Tb., 1989.<br />
34. sargis caiSvili, maradiuli saxeebi, Tb., 1981.<br />
35. sargis caiSvili, SoTa rusTaveli _ <strong>da</strong>viT guramiSvili, Tb., 1980.<br />
36. <strong>da</strong>viT werediani, anarekli, Tb., 2005.<br />
37. elguja xinTibiZe, aTonis <strong>qarTuli</strong> literaturuli skolis istoriisaTvis, krebul-<br />
Si: ivironi _ 1000, Tb., 1983.<br />
38. nikoloz janaSia, `SuSanikis wameba~, Tb., 1988 * .<br />
* sagamocdo programa <strong>da</strong> sarekomen<strong>da</strong>cio literaturis sia Seadgines: elene babunaSvilma, baCana<br />
bregvaZem, nona leiaSvilma, revaz siraZem, griver farulavam, mzeqala SaniZem, <strong>da</strong>viT weredianma<br />
<strong>da</strong> gulavr WareliSvilma.<br />
10
maswavlebels un<strong>da</strong> SeeZlos sagamocdo programiT gaTvaliswinebuli teqstebis gaazreba,<br />
rac gulisxmobs mxatvrul nawarmoebSi gamokveTili saxeebis, Temisa <strong>da</strong> ideis,<br />
motivebis, calkeuli dialogebis, situaciis, koliziis, qveteqstis arsisa <strong>da</strong> personaJTa<br />
qcevis motivaciis adekvatur gagebas; gar<strong>da</strong> amisa, lirikuli nawarmoebebis azrobrivi<br />
<strong>da</strong> emociuri Sinaarsis wvdomas, tropis gaazrebas; eseisturi Tu literaturismcodneobiTi<br />
teqstebis gagebas, risTvisac aucilebelia avtoriseuli argumentaciis<br />
kritikuli analizisa <strong>da</strong> Sefasebis unari, msjelobis logikis wvdoma <strong>da</strong> samsjelo<br />
sakiTxis Sesaxeb sakuTari poziciis gamokveTa.<br />
pe<strong>da</strong>gogs moeTxoveba literaturul teqstebSi asaxuli ama Tu im epoqisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli<br />
specifikuri ideebisa Tu problematikis codna; agreTve, un<strong>da</strong> gaaCndes,<br />
erTi mxriv, literaturul procesze epoqis Taviseburebebisa <strong>da</strong>, meore mxriv, mxatvruli<br />
Semoqmedebis sazogadoebriv cnobierebaze zegavlenis wvdomis unari.<br />
maswavlebels un<strong>da</strong> SeeZlos erTi <strong>da</strong> imave epoqis teqstebSi asaxuli problematikis<br />
gaanalizeba msgavseba-gansxvavebis TvalsazrisiT (sxva<strong>da</strong>sxva epoqis teqstebSi erTi <strong>da</strong><br />
imave Temebis, ideebis, problemebisa <strong>da</strong> maTi interpretaciebis erTmaneTTan Se<strong>da</strong>reba);<br />
msgavsi an erTnairi problemis gaanalizeba sxva<strong>da</strong>sxva qveynisa Tu kulturis warmomadgenelTa<br />
SemoqmedebaSi.<br />
imisaTvis, rom amgvar moTxovnebs upasuxos, maswavlebels ganviTarebuli un<strong>da</strong> hqondes<br />
<strong>da</strong>moukidebeli, SemoqmedebiTi azrovneba, nawarmoebis Sesaxeb kritikuli, logikuri<br />
<strong>da</strong> argumentirebuli msjelobisa <strong>da</strong> literaturuli teqstis monakveTebsa Tu sxva<strong>da</strong>sxva<br />
mxatvrul nawarmoebs Soris kavSirebis <strong>da</strong>myarebis unari.<br />
gTxovT yuradReba miaqcioT Semdeg gancxadebas:<br />
gamocdebis erovnuli centris <strong>qarTuli</strong> enisa <strong>da</strong> literaturis jgufis wevrebma Seadgines<br />
xuTtomeuli, romlis zogadi saTauria `<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> <strong>literatura</strong> (maswavleblis<br />
biblioTeka)~.<br />
gamocemaSi Tavmoyrilia mniSvnelovani gamokvlevebi, statiebi Tu eseebi, romelTa<br />
moZiebac sxva<strong>da</strong>sxva mizezis gamo rTulia (zogi maTgani <strong>da</strong>beWdilia mcire tiraJiT gamocemul<br />
wignebsa Tu JurnalebSi, zogi ki mxolod centralur biblioTekebSi moipoveba<br />
<strong>da</strong>, amd<strong>ena</strong>d, maTi gamoyeneba regionebSi mcxovrebi pe<strong>da</strong>gogebisaTvis garkveul siZneleebTan<br />
aris <strong>da</strong>kavSirebuli).<br />
pirvel tomSi Setanilia statiebi <strong>qarTuli</strong> <strong>da</strong>mwerlobis Camoyalibebisa <strong>da</strong> <strong>qarTuli</strong><br />
saliteraturo enis ganviTarebis etapebis Sesaxeb, ganxilulia leqsikologiisa <strong>da</strong><br />
stilistikis mniSvnelovani sakiTxebi;<br />
meore tomi eTmoba <strong>qarTuli</strong> enis gramatikis ZiriTad problemebs;<br />
mesame tomSi Sesulia gamokvlevebi Zveli <strong>qarTuli</strong> mwerlobis saukeTeso nimuSebis<br />
Sesaxeb;<br />
meoTxe tomSi Tavmoyrilia statiebi, romlebic XIX saukunis qarTul <strong>literatura</strong>s<br />
eZRvneba;<br />
mexuTe tomi ki XX saukunis <strong>qarTuli</strong> mwerlobis Sesaxeb Seqmnil gamokvlevebs aer-<br />
Tianebs;<br />
krebulis calkeul tomebSi Setanilia agreTve naSromebi, romlebSic ZiriTadi literaturuli<br />
mimdinareobebis analizia mocemuli.<br />
imedia, es gamocema <strong>da</strong>exmareba maswavleblebs rogorc sasertifikacio gamocdis<br />
warmatebiT CabarebaSi, ise profesiul zr<strong>da</strong>Si.<br />
11
testur <strong>da</strong>valebaTa nimuSebi<br />
a) <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> enis swavlebis meTodika<br />
(1) 1. <strong>da</strong>asaxeleT <strong>qarTuli</strong> saliteraturo enis ganviTarebis ZiriTadi etapebi.<br />
(1) 2. ganmarteT, ras niSnavs termini `xanmeti Zegli~.<br />
(2) 3. warmoidgineT, rom Tqveni gakveTilis Temaa _ 60-ianelTa <strong>da</strong>msaxureba <strong>qarTuli</strong><br />
saliteraturo enis reformirebaSi.<br />
CamoayalibeT Tezisebad is informacia, romelic gin<strong>da</strong>T ga<strong>da</strong>sceT moswavleebs.<br />
(1) 4. CamoTvlilTagan romel sityvebs Soris aris gvareobriv-saxeobrivi mimarTeba?<br />
a) <strong>da</strong>qiraveba _ gaqiraveba; b) feri _ mwvane; g) ymawvili _ CogburTeli.<br />
(1) 5. Sea<strong>da</strong>reT erTmaneTs sinonimuri wyvilebi: guladi _ mamaci; beberi _ mxcovani.<br />
CamoayalibeT, ra ganasxvavebs pirvel wyvils meorisagan.<br />
(1) 6. romel sityvebs ewodeba omonimebi?<br />
(1) 7. ganmarteT, ra stilisturi xarvezia am wina<strong>da</strong>debaSi:<br />
yvelaze umniSvnelovanesi problema, sabednierod, ukve mogvarebulia.<br />
(2) 8. gaasworeT stilisturi xarvezi.<br />
zarzmis samreklo yvelaze uZvelesia saqarTveloSi.<br />
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------es<br />
stilisturi xarvezi aris:<br />
a) atrofia; b) kalki; g) tavtologia.<br />
(2) 9. gaasworeT stilisturi xarvezi.<br />
am saqonlis fasi sagrZnoblad gaZvir<strong>da</strong>.<br />
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
ganmarteT, ram gamoiwvia es xarvezi.<br />
(1) 10. ganmarteT, ra stilisturi xarvezia am wina<strong>da</strong>debaSi:<br />
qalaqis Zveli ubnebis iersaxe pirvandeli saxiT un<strong>da</strong> S<strong>ena</strong>rCundes.<br />
(2) 11. gaasworeT stilisturi xarvezi.<br />
mogzaurma Tavis wignSi aRwera indoeTis mkvidri aborigenebis zne-Cveulebebi.<br />
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
ganmarteT, ram gamoiwvia es xarvezi.<br />
(1) 12. gaasworeT stilisturi xarvezi.<br />
ojaxurma garemom Tavisi <strong>da</strong>Ri <strong>da</strong>atyo giorgis xasiaTs.<br />
(2) 13. gaasworeT stilisturi xarvezi.<br />
maspinZlebma sanaqebo stumarTmoyvareoba gauwies ucxoelebs.<br />
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
ganmarteT, ra iwvevs analogiur xarvezebs.<br />
(2) 14. gaasworeT stilisturi xarvezi.<br />
12
araerTi imperia aRigava miwisagan pirisa.<br />
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
ganmarteT, ram gamoiwvia igi.<br />
(3) 15. gaasworeT stilisturi xarvezi.<br />
aq bavSvebisaTvis ukiduresad sasiamovno garemoa Seqmnili.<br />
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
miuTiTeT, ra tipisaa es stilisturi xarvezi.<br />
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
ganmarteT, ram gamoiwvia igi.<br />
(2) 16. ras niSnavs <strong>da</strong> sai<strong>da</strong>n momdinareobs gamoTqma: xeli <strong>da</strong>ibana?<br />
(2) 17. ganmarteT, ras niSnavs gamoTqma _ aqilevsis qusli.<br />
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
sai<strong>da</strong>n momdinareobs es gamoTqma?<br />
a) antikuri miTologii<strong>da</strong>n; b) <strong>qarTuli</strong> miTologii<strong>da</strong>n; g) biblii<strong>da</strong>n.<br />
(3) 18. ras uwodeben sityvaTa wyvils: masobrivi _ masiuri?<br />
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
am sityvebi<strong>da</strong>n romeli un<strong>da</strong> gamoviyenoT mocemul wina<strong>da</strong>debaSi <strong>da</strong> ratom?<br />
axalgazrdebi xSirad monawileobdnen . . . gamosvlebSi.<br />
(1) 19. ganmarteT, ra stilisturi xarvezia wina<strong>da</strong>debaSi:<br />
biWma cacia xeli CamomarTva.<br />
(1) 20. moswavlem <strong>da</strong>wera Semdegi kompozitebi: ded-mama, Cif-Cifi, quCa-quCa.<br />
ganumarteT, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva man.<br />
(2) 21. gaasworeT Secdoma.<br />
erekle II gailaSqra axalcixis safaSos winaaRmdeg.<br />
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
am wina<strong>da</strong>debaSi <strong>da</strong>Svebulia:<br />
a) morfologiur-orTografiuli Secdoma; b) sintaqsuri Secdoma;<br />
g) stilisturi xarvezi.<br />
(2) 22. gaasworeT Secdoma.<br />
qalbaton mariamis <strong>da</strong>valeba ukve SevasruleT.<br />
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
ra un<strong>da</strong> icodes moswavlem, raTa ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri Secdoma?<br />
(2) 23. xSiria amgvari Secdomebi: Cem megobars <strong>da</strong> Cems maxloblad.<br />
gaaanalizeT TiToeuli maTgani.<br />
(1) 24. gaaanalizeT, ra Secdomaa <strong>da</strong>Svebuli wina<strong>da</strong>debaSi:<br />
yovel CvenTagans TiTo-TiTo SekiTxva un<strong>da</strong> <strong>da</strong>esva konkursantebisaTvis.<br />
(1) 25. gaaanalizeT, ra Secdomaa <strong>da</strong>Svebuli wina<strong>da</strong>debaSi:<br />
<strong>da</strong>vinaxe Cemsken momavali ramdenime moswavle.<br />
(2) 26. gaasworeT Secdoma.<br />
ukve ori welia, rac arasamTavrobo organizaciebTan TanavmSromlobT.<br />
13
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
ganmarteT, ra iwvevs analogiur Secdomebs.<br />
(2) 27. ganmarteT, ratom aris mc<strong>da</strong>ri forma avadvmyofob.<br />
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
ra tipis zmnaTa gavl<strong>ena</strong> ganapirobebs amgvar Secdomas?<br />
(2) 28. moswavlem CamoTvala -av TemisniSniani zmnebi: bzinavs, zniqavs, Tibavs, Wimavs,<br />
tvirTavs.<br />
miuTiTeT, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva man.<br />
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
ganumarteT moswavles, ra un<strong>da</strong> icodes man, raTa ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri Secdoma.<br />
(2) 29. moswavlem myofadis formis magaliTad moiyvana ga<strong>da</strong>ugrixavs. <strong>da</strong>wereT es zmna<br />
swori formiT.<br />
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
ganumarteT moswavles, ra Tavisebureba axasiaTebs am zmnas.<br />
(3) 30. moswavlem zmnis saTaviso qcevis formis magaliTad moiyvana izrdeba.<br />
miuTiTeT, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva man <strong>da</strong> gaaanalizeT, ra ganapirobebs amgvar<br />
Secdomas.<br />
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
ganmarteT qcevis raoba.<br />
(2) 31. gaasworeT Secdoma.<br />
es wina<strong>da</strong>deba qarTulad ga<strong>da</strong>maTargmnie!<br />
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
ganmarteT, ra iwvevs analogiur Secdomebs.<br />
(2) 32. gaasworeT Secdoma.<br />
nikam Tixi<strong>da</strong>n patara figura gamoZerwa.<br />
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
ra un<strong>da</strong> icodes moswavlem, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri Secdoma?<br />
(2) 33. gaasworeT Secdoma.<br />
XIII-XIV saukuneebSi jayelebma safara Tavis rezidenciad ga<strong>da</strong>akeTes.<br />
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
ra un<strong>da</strong> icodes moswavlem, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri Secdoma?<br />
(1) 34. gaaanalizeT, ra Secdomaa wina<strong>da</strong>debaSi:<br />
de<strong>da</strong>-Svili Zalian hgvanan erTmaneTs.<br />
(1) 35. moswavlem ganmarta: roca pirveli piri imeorebs Tavissave naTqvams, un<strong>da</strong> gamoviyenoT<br />
mxolod -meTqi nawilaki.<br />
<strong>da</strong>azusteT misi pasuxi.<br />
(1) 36. gaaanalizeT, ra Secdomaa wina<strong>da</strong>debaSi:<br />
Sua oTaxSi magi<strong>da</strong> idga, magi<strong>da</strong>ze carieli larnaki.<br />
(2) 37. gaasworeT Secdoma.<br />
iqve, soflis ganapiras <strong>da</strong>idga moxucma qoxi.<br />
14
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
ra un<strong>da</strong> icodes moswavlem, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri Secdoma?<br />
(4) 38. warmoidgineT, rom Tqveni mizania moswavleebs auxsnaT zmniswinian formaTa mar-<br />
Tlweris sakiTxebi <strong>da</strong> gamoumuSaoT maT miRebuli informaciis praqtikuli gamoyenebis<br />
Cvevebi.<br />
I. <strong>da</strong>asaxeleT, ra tipis Secdomebs uSveben moswavleebi zmniswinian formaTa werisas<br />
(moiyvaneT magaliTebi).<br />
II. aRwereT is saswavlo qmedeba, romliTac <strong>da</strong>iwyebT am sakiTxze muSaobas gakve-<br />
Tilze.<br />
III. <strong>da</strong>asabuTeT am qmedebis efeqtianoba.<br />
(3) 39. warmoidgineT, rom Tqveni gakveTilis Temaa _ enis leqsikuri fondis Sevseba-gamdidrebis<br />
gzebi.<br />
I. CamoayalibeT Tezisebad is informacia, romelic un<strong>da</strong> miawodoT moswavleebs.<br />
II. aRwereT saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>gexmarebaT gamoumuSaoT moswavleebs<br />
kvlevis elementaruli unar-Cveva (pasuxi <strong>da</strong>asabuTeT).<br />
(4) 40. Tqveni mizania, ganvlili masali<strong>da</strong>n gaaxsenoT moswavleebs is sakiTxebi, romlebic<br />
<strong>da</strong>exmareba maT gansazRvrebiTi <strong>da</strong>mokidebuli wina<strong>da</strong>debis arsis ukeT gaazrebaSi;<br />
I. CamoTvaleT es sakiTxebi;<br />
II. qvemoT CamoTvlilTagan SearCieT mxolod erTi saswavlo qmedeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>asabu-<br />
TeT, rom swored is <strong>da</strong>gexmarebaT am miznis miRwevaSi;<br />
qmedebebi: 1. tabulebis analizi; 2. zepiri gamokiTxva; 3. weriTi samuSao.<br />
III. ganixileT <strong>da</strong>narCeni ori qmedeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>asabuTeT, ratom ar gamoiyeneT isini.<br />
(4) 41. waikiTxeT nawyveti ilia WavWavaZis kritikuli werili<strong>da</strong>n.<br />
I. imsjeleT, ra mizniT gamoiyenebT am teqsts (gaaanalizeT teqsti am TvalsazrisiT).<br />
II. aRwereT erT-erTi qmedeba, romelsac gamoiyenebT miznis misaRwevad <strong>da</strong> <strong>da</strong>asabu-<br />
TeT misi efeqtianoba.<br />
rac un<strong>da</strong> kargad moigono sityva, Tun<strong>da</strong> wmin<strong>da</strong> <strong>qarTuli</strong> iyos, raki sityvas<br />
axal mniSvnelobas miscem, isic ise gaugebari iqneba jer-xanad, rogorc ucxo enis sityva.<br />
am ukanasknel dros ramdeni axali sityva Sedga wmin<strong>da</strong> <strong>qarTuli</strong>:ASig-mdebareoba,Awarltolvili,<br />
moTxovnileba, gavl<strong>ena</strong>, mimarTuleba, mecniereba. TviT `mamuli~<br />
uwin ixmarebo<strong>da</strong> rogorc marto dedul-mamulis saxeli, exla egrec ixmareba <strong>da</strong> isec,<br />
rogorc mTeli samSoblo qveynis sazogado saxeli. Aai, es sityvebi xom sul <strong>qarTuli</strong>a,<br />
magram mainc kidev advili gasagebni ar arian, imitom rom axlebi arian, e. i. axlis<br />
azriT <strong>da</strong> mniSvnelobiT ixmarebian. vinc iZaxis, nu ixmarebT axals sityvebso, is<br />
amiT ambobs, rom azrs nu gvmatebTo, gonebas mxedvelobas nu uvrcelebTo, win fexs nu<br />
gvadgmevinebTo...<br />
(7) 42. Tqveni mizania moswavleebs gamoumuSaoT argumentirebuli msjelobis unari.<br />
I. waikiTxeT nawyveti ilia WavWavaZis kritikuli werili<strong>da</strong>n <strong>da</strong> <strong>da</strong>asabuTeT, rom<br />
es teqsti <strong>da</strong>gexmarebaT diskusiis warmarTvaSi.<br />
II. CamoayalibeT sadiskusio Tema <strong>da</strong> argumentebi avtoris Tvalsazrisis rogorc<br />
gasamyareblad, ise uarsayofad.<br />
III. <strong>da</strong>asaxeleT am argumentebis gasamyarebeli TiTo-TiTo magaliTi im ucxo sityvaTagan,<br />
romlebic dRes mkvidrdeba Tanamedrove qarTulSi.<br />
originali, sentimentaluri <strong>da</strong> sxvani magvari sityvebi, xmarebuli Cems aprilis<br />
statiaSi, Tqven ucxo sityvebad migiRiaT. eg, marTalia, <strong>qarTuli</strong> sityvebi ar aris, mTeli<br />
kacobrivoba ki xmarobs. yovel xalxs, cotaoden ganviTarebuls <strong>da</strong> fexSedgmuls<br />
evropiis ganaTlebaSi, Semoutania <strong>da</strong> miuRia eg sityvebi, rogorc Tavis RviZli enis<br />
leqsni; maSasa<strong>da</strong>me, arc CvenTvis aris <strong>da</strong>saZraxisi, rom Cvenc vixmaroT. me `ostrovebi~,<br />
15
`liniebi~ <strong>da</strong> sxva sityvebi amisTvis <strong>da</strong>vZraxe, rom magis Tanaswor mniSvnelobis sityvebi<br />
arian Cvens <strong>ena</strong>Si... me rom axali sityvebi momegona <strong>da</strong> Semedgina, isini ise gaugebarni<br />
iqnebo<strong>da</strong> yvelasaTvis, rogorc exla egeni arian gaugebarni zogierTisaTvis. ganaTlebul<br />
kacs mainc esmis eg sityvebi <strong>da</strong> im <strong>qarTuli</strong>sa, romelsac me Sevadgendi, verc<br />
ganaTlebuli gaigeb<strong>da</strong> <strong>da</strong> verc gaunaTlebeli. Tund rom me ar vixmaro eg sityvebi, mainc<br />
kidev ufro Semogveparebian, rogorc Semogveparnen: poema, poezia, filosofia, kritika,<br />
statia, loRika <strong>da</strong> sxvani mravalni. eg ara xalxs <strong>da</strong>eZraxeba, is hcruobs, romelica<br />
Zraxavs magvar sityvebis Semotanas <strong>ena</strong>Si.<br />
(6) 43. gaasworeT moswavlis namuSevari qvemoT mocemuli sqemis meSveobiT <strong>da</strong> Tqveni<br />
Sefaseba <strong>da</strong>asabuTeT. I <strong>da</strong> II kriteriumebiT Sefasebis komentirebisas moixmeT saTanado<br />
magaliTebi Txzulebi<strong>da</strong>n; III <strong>da</strong> IV kriteriumebiT Sefasebis komentirebisas ki amoiwereT<br />
yoveli Secdoma <strong>da</strong> xarvezi, mieciT TiToeul maTgans saTanado kvalifikacia.<br />
#<br />
I<br />
II<br />
III<br />
IV<br />
kriteriumebi<br />
msjelobis <strong>da</strong>sabuTeba<br />
(argumentireba <strong>da</strong> citireba)<br />
<strong>da</strong>moukidebeli azrovneba<br />
<strong>da</strong> zogadi ganaTleba<br />
leqsika <strong>da</strong> stili<br />
orTografia-morfologia,<br />
sintaqsi <strong>da</strong> punqtuacia<br />
Sefasebis sqema<br />
16<br />
kriteriumebis ganmarteba qulebi<br />
a) teqsti adekvaturad aris gagebuli; msjeloba<br />
mkafioa; argumentebi <strong>da</strong>majerebelia <strong>da</strong><br />
gamyarebulia teqsturi masaliT; ar aris <strong>da</strong>Svebuli<br />
arc erTi faqtobrivi Secdoma;<br />
b) teqsti adekvaturad aris gagebuli, msjeloba<br />
mkafioa; argumentebi mTlianobaSi <strong>da</strong>majerebelia,<br />
magram ar aris gamyarebuli teqsturi<br />
masaliT; ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi<br />
faqtobrivi Secdoma;<br />
g) teqsti nawilobriv adekvaturad aris gagebuli,<br />
msjeloba mkafioa; argumentebi mTlianobaSi<br />
<strong>da</strong>majerebelia <strong>da</strong> gamyarebulia teqsturi<br />
masaliT; an<strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebuli erTi faqtobrivi<br />
Secdoma;<br />
d) teqsti nawilobriv adekvaturad aris gagebuli,<br />
msjeloba mTlianobaSi <strong>da</strong>majerebelia<br />
<strong>da</strong> gamyarebulia teqsturi masaliT, <strong>da</strong>Svebulia<br />
erTi faqtobrivi Secdoma.<br />
e) teqsti araadekvaturad aris gagebuli; an<br />
msjeloba ara<strong>da</strong>majerebelia <strong>da</strong> ar aris gamyarebuli<br />
teqsturi masaliT (an teqsturi magaliTebi<br />
msjelobis araadekvaturia); an<strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia<br />
erTze meti faqtobrivi Secdoma; naSromi<br />
teqstis perifrazia.<br />
a) mkafiod Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovneba;<br />
b) nawilobriv Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovneba;<br />
g) ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovneba.<br />
a) azri zustad <strong>da</strong> mkafiod aris gamoxatuli,<br />
naweri stilisturad gamarTulia;<br />
b) azri zustad aris gamoxatuli, magram<br />
gvxvdeba stilisturi xarvezebi;<br />
g) azri ZiriTa<strong>da</strong>d gasagebia, leqsika mwiria,<br />
naweri stilisturad gaumarTavia.<br />
a) ar aris am tipis samze meti Secdoma;<br />
b) ar aris am tipis eqvsze meti Secdoma;<br />
g) am tipis Secdoma eqvsze metia.<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
2<br />
1<br />
0<br />
2<br />
1<br />
0<br />
2<br />
1<br />
0
waikiTxeT nawyveti moswavlis Txzulebi<strong>da</strong>n, romelic upasuxebs miTiTebas: imsjeleT<br />
sosias mxatvruli saxis Sesaxeb ilia WavWavaZis moTxroba ,,oTaraanT qvrivis~ mixedviT.<br />
sosia mewisqvile sasaflaoze sxvis laparakis mosasm<strong>ena</strong>d ar mosula. misi aq<br />
yofna glexebis naTqvams _ `vinc mohkv<strong>da</strong>, Tavsa moukv<strong>da</strong>o,~ _ ar amarTleb<strong>da</strong>. is oTaraanT<br />
qvrivis <strong>da</strong>satireblad mivi<strong>da</strong>. mxolod axla eRirsa masTan axlos yofna. Znelia<br />
oc<strong>da</strong>aTi wlis ganmavlobaSi yovel gvari imedis gareSe giyvardes. sosia mewisqvile,<br />
rogorc Cans, Zalian erTguli pirovneba iyo. mis grZnobebze sxva<strong>da</strong>sxva garemoebebma<br />
moaxdina zegavl<strong>ena</strong>. teqstSi naTlad Cans sosias xasiaTis sirbile. is Zalian mZime wu-<br />
TebSic ki Semwynarebelia <strong>da</strong> <strong>da</strong>cinvas alersiT upasuxebs `nu ambob magas, Cemo mamav<br />
<strong>da</strong> Svilo~. Cemi azriT, misi saqcieli laCrobad <strong>da</strong> gaube<strong>da</strong>obad ar un<strong>da</strong> CaiTvalos.<br />
a<strong>da</strong>mianebs nebismier situaciaSi marTebT Tavis Sekaveba <strong>da</strong> es faqtori maTze mxolod<br />
<strong>da</strong> mxolod kargad metyvelebs.<br />
17
<strong>qarTuli</strong> enisa <strong>da</strong> enis swavlebis meTodikis <strong>da</strong>valebaTa Sefasebis sqema<br />
1. <strong>qarTuli</strong> saliteraturo enis ganviTarebis ZiriTadi etapebia: Zveli (V-XI ss.) <strong>da</strong><br />
axali <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> (XII s. - dRemde) [Zveli (V-XI ss.), saSuali (XII-XVIII ss.) <strong>da</strong> axali<br />
<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> (XIX s. - dRemde)]. --------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. am terminiT aRiniSneba is uZvelesi werilobiTi Zeglebi, romlebSic II sub. <strong>da</strong> III<br />
obieqt. piris niSnad (agreTve zedsarTavis xarisxis sawarmoeblad) ixmarebo<strong>da</strong> prefiqsi<br />
x. mogvianebiT (IX-XI ss.) saliteraturo enisaTvis es x zedmeti gax<strong>da</strong>, aqe<strong>da</strong>n momdinareobs<br />
termini xanmeti. ---------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
3. 1. Tu Camoyalibebulia ori Tezisi mainc (ilia WavWavaZis werili: ,,oriode sityva...~;<br />
saliteraturo enis <strong>da</strong>axloeba sasaubrosTan; erTiani saliteraturo enis ganviTareba;<br />
anbanis reforma...). -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------2q.<br />
2. Tu Camoyalibebulia erTi Tezisi. ---------------------------------------------------------------------------1q.<br />
3. Tu Tezisebi arasworad aris Camoyalibebuli. ------------------------------------------------------0q.<br />
4. b) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
5. pirvel sinonimur wyvilSi Semavali sityvebis _ guladi <strong>da</strong> mamaci _ mniSvneloba<br />
neitraluria <strong>da</strong> Tavisuflad Ca<strong>ena</strong>cvleba erTmaneTs (semantikuri sinonimebia). beberi<br />
<strong>da</strong> mxcovani emociuri elferis mqone sityvebia <strong>da</strong> maT SerCevas mTqmelis <strong>da</strong>mokidebuleba<br />
gansazRvravs (stilisturi sinonimebia). --------------------------------------------------------------------1q.<br />
6. omonimebi ewodeba sityvebs, romlebsac erTnairi bgeriTi Sedgeniloba, magram gansxvavebuli<br />
mniSvneloba aqvT. -----------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
7. yvelaze umniSvnelovanesi tavtologiuri Sesityvebaa. -----------------------------------------------1q.<br />
8. 1. zarzmis samreklo uZvelesia saqarTveloSi / yvelaze Zvelia. -------------------------------1q.<br />
2. g) ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
9. 1. es saqoneli sagrZnoblad gaZvir<strong>da</strong>. / am saqonlis fasma sagrZnoblad imata. ------1q.<br />
2. fasi aRniSnavs saqonlis Rirebulebas, Zviri niSnavs didi fasis mqones. amd<strong>ena</strong>d,<br />
Zviri an gaZvirebuli SeiZleba iyos mxolod saqoneli <strong>da</strong> ara misi fasi. ---------------------1q.<br />
10. am wina<strong>da</strong>debaSi iersaxe saxiT tavtologiaa. ----------------------------------------------------------------1q.<br />
11. 1. mogzaurma Tavis wignSi aRwera indoeTis aborigenebis (indoeTis mkvidrTa) zne-<br />
Cveulebebi. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. aborigeni niSnavs adgilobrivs, mkvidrs. amitom sityva aborigenTan msazRvrelad<br />
mkvidri zedmetia. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
12. ojaxurma garemom Tavisi <strong>da</strong>Ri <strong>da</strong>asva giorgis xasiaTs. ---------------------------------------------1q.<br />
13. 1. maspinZlebma sanaqebo stumarTmoyvareoba gamoiCines ucxoelebis mimarT. ------------1q.<br />
2. analogiur xarvezebs iwvevs sxva<strong>da</strong>sxva gamoTqmis aRreva _ kontaminacia. kerZod,<br />
zmna gauwies aRebulia gamoTqmi<strong>da</strong>n _ maspinZloba gauwies. --------------------------------------------1q.<br />
14. 1. araerTi imperia aRigava pirisagan miwisa. ------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. am arqaul frazeologizms gauazreblad iyeneben, sityvebs umarTebulod akavSireben<br />
<strong>da</strong> amaxinjeben gamoTqmas. -------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
15. 1. aq bavSvebisaTvis uaRresad / Zalze / Zalian sasiamovno garemoa Seqmnili (aq bav-<br />
SvebisaTvis sasiamovno garemoa Seqmnili). --------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. sityvaTa araadekvaturi gamoyeneba. -----------------------------------------------------------------------------1q.<br />
3. es xarvezi gamoiwvia iman, rom sityva ukiduresad mxolod uaryofiTi semantikuri<br />
niuansis mqone SesityvebaSi gamoiyeneba, amitom am konteqstSi igi umarTebuloa. --------1q.<br />
16. 1. xeli <strong>da</strong>ibana niSnavs _ pasuxismgebloba moixsna. -----------------------------------------------------1q.<br />
2. momdinareobs saxarebi<strong>da</strong>n (biblii<strong>da</strong>n). ----------------------------------------------------------------------1q.<br />
17. 1. aqilevsis qusli niSnavs a<strong>da</strong>mianis sust mxares. -------------------------------------------------------1q.<br />
2. a) ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
18. 1. paronimebs. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. am wina<strong>da</strong>debaSi un<strong>da</strong> gamoviyenoT sityva masobrivi. ------------------------------------------------1q.<br />
3. masobrivi niSnavs imas, raSic bevri a<strong>da</strong>miani monawileobs, mravalricxovans, sayovelTaos,<br />
xolo masiuri niSnavs didi moculobis mqones. -----------------------------------------------1q.<br />
19. cacia niSnavs: 1. a<strong>da</strong>mians, romelic marcx<strong>ena</strong> xels ufro marjved xmarobs. 2. marcx<strong>ena</strong><br />
xels, amitom cacia xeli Secdomaa. --------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
20. CifCifi erTcnebiani fuZegaorkecebuli kompozitia, iwereba udefisod. ------------------1q.<br />
21. erekle II-m gailaSqra axalcixis safaSos winaaRmdeg. ------------------------------------------------1q.<br />
a) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
22. 1. qalbatoni mariamis <strong>da</strong>valeba ukve SevasruleT. -------------------------------------------------------1q.<br />
18
2. qalbatoni <strong>da</strong> batoni sakuTar saxelTan erTad brunebisas, xeloba-wodebisa <strong>da</strong><br />
Tanamdebobis sxva saxelebisagan gansxvavebiT, inarCunebs -i niSans naTesaobiTsa <strong>da</strong><br />
moqmedebiT brunvebSi. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
23. pirvel sintaqsur wyvilSi Cemi kuTvnilebiTi nacvalsaxelia <strong>da</strong> micemiT brunvaSi<br />
mas un<strong>da</strong> <strong>da</strong>vurToT brunvis niSani, xolo meore wyvilSi Cem piris nacvalsaxelia <strong>da</strong><br />
brunvis niSans ar <strong>da</strong>irTavs. ------------------------------------------------------------------------------------------------2q.<br />
24. nacvalsaxeli Cven Tavad gamoxatavs simravles, amitom mravlobiTis -Ta niSani aRar<br />
sWirdeba. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
25. Cem piris nacvalsaxelia <strong>da</strong> brunvis niSans ar <strong>da</strong>irTavs. ------------------------------------------1q.<br />
26. 1. ukve ori welia, rac arasamTavrobo organizaciebTan vTanamSromlobT. --------------1q.<br />
2. analogiur Secdomebs iwvevs kompozitisagan nawarmoeb zmnaSi piris niSnis araswori<br />
gamoyeneba. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
27. 1. es zmna nawarmoebia kompozitisagan avadmyofi, piris niSani aseTi tipis zmnebis<br />
fuZes TavSi <strong>da</strong>erTvis _ vavadmyofob. ---------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. amgvar Secdomas ganapirobebs rTul zmnaTa gavl<strong>ena</strong>. --------------------------------------------1q.<br />
28. 1. zniqavs mc<strong>da</strong>ria, un<strong>da</strong> iyos zneqs. -------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. xmovanmonacvle (fuZedrekadi) zmnaa <strong>da</strong> Temis niSans ar <strong>da</strong>irTavs. -----------------------1q.<br />
29. 1. sworia _ ga<strong>da</strong>ugrexs. ---------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. es zmna xmovanmonacvlea (fuZedrekadia) <strong>da</strong> Temis niSans ar <strong>da</strong>irTavs. ----------------1q.<br />
30. 1. izrdeba erTpiriani vnebiTis formaa. -------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. Secdomas ganapirobebs vnebiTi gvarisa <strong>da</strong> saTaviso qcevis kategoriebis arasrulyofili<br />
codna. am SemTxvevaSi moswavles uWirs gaarkvios i- prefiqsis funqcia. -1q.<br />
3. qceva ewodeba zmnis formas, romelic gamoxatavs kuTvnilebiT-<strong>da</strong>niSnulebiT ur-<br />
TierTobas subieqtsa <strong>da</strong> obieqts an obieqtebs Soris. ------------------------------------------------------1q.<br />
31. 1. es wina<strong>da</strong>deba qarTulad ga<strong>da</strong>maTargmnine! -----------------------------------------------------------------1q.<br />
2. analogiur Secdomebs iwvevs SualobiTi kontaqtis mawarmoeblis araswori gamoyeneba.<br />
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
32. 1. nikam Tixisagan patara figura gamoZerwa. ------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. rodesac saxeli aRniSnavs masalas, -gan Tandebuli naTesaobiTi brunvis formas<br />
un<strong>da</strong> <strong>da</strong>erTos. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
33. 1. XIII-XIV saukuneebSi jayelebma safara TavianT rezidenciad ga<strong>da</strong>akeTes. --------------1q.<br />
2. rodesac subieqti mravlobiT ricxvSia, misi kuTvnilebis gamosaxatavad gamoiyeneba<br />
nacvalsaxeli TavianTi. ------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
34. qvemdebare de<strong>da</strong>-Svili orcnebiani kompozitia. am tipis qvemdebares Semasmeneli mxolobiT<br />
ricxvSi Seewyoba. ------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
35. roca pirveli piri imeorebs Tavissave naTqvams <strong>da</strong> es piri mxolobiTi ricxvis formiTaa<br />
warmodgenili, gamoiyeneba nawilaki -meTqi. -------------------------------------------------------------1q.<br />
36. am wina<strong>da</strong>debaSi gamotovebuli meore Semasmenlis nacvlad ar aris <strong>da</strong>smuli tire.<br />
un<strong>da</strong> iyos: Sua oTaxSi magi<strong>da</strong> idga, magi<strong>da</strong>ze _ carieli larnaki. ---------------------------------1q.<br />
37. 1. iqve, soflis ganapiras, <strong>da</strong>idga moxucma qoxi. -----------------------------------------------------------1q.<br />
2. gankerZoebuli adgilis garemoeba mZimiT gamoiyofa. -----------------------------------------------1q.<br />
38. I. a) Tu <strong>da</strong>saxelebulia ori tipi mainc (Zveli zmniswinis gaTiSva piris niSniT _ av-<br />
RniSne; uzmniswino formebSi Zveli zmniswinis bolokiduri Tanxmovnis umarTebulo<br />
xmareba _ anTavisuflebs; zmniswinian formebSi xmovnis <strong>da</strong>kleba erTi <strong>da</strong> imave xmovnebis<br />
Tavmoyris SemTxvevaSi _ <strong>da</strong>arsa...). --------------------------------------------------------------------------------2q.<br />
b) Tu <strong>da</strong>saxelebulia mxolod erTi tipi. ----------------------------------------------------------------1q.<br />
II. a) Tu aRwerilia qmedeba. ---------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
b) Tu qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia. ---------------------------------------------------------------------0q.<br />
III. a) Tu <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia. ------------------------------------------------------------------------1q.<br />
b) Tu miTiTeba ar aris Sesrulebuli an <strong>da</strong>sabuTeba ara aris argumentirebuli.<br />
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />
39. I. a) Tu Camoyalibebulia ori Tezisi mainc. -----------------------------------------------------------------1q.<br />
b) Tu Tezisebi arasworad aris Camoyalibebuli. -----------------------------------------------------0q.<br />
II. a) Tu qmedeba aRwerili <strong>da</strong> <strong>da</strong>sabuTebulia. --------------------------------------------------------------2q.<br />
b) Tu qmedeba mxolod aRwerilia. -----------------------------------------------------------------------------1q.<br />
g) Tu qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia. ---------------------------------------------------------------------0q.<br />
19
40. I. a) Tu CamoTvlilia ori sakiTxi mainc (gansazRvrebis, rTuli qvewyobili wina<strong>da</strong>debis,<br />
misaTiTebeli sityvisa <strong>da</strong> wevr-kavSiris raoba, mimarTebiT nacalsaxelTa bruneba,<br />
maqvemdebarebeli kavSirebi...). ------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
b) Tu <strong>da</strong>saxelebulia mxolod erTi sakiTxi. -----------------------------------------------------------0q.<br />
II. a) Tu <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia. -------------------------------------------------------------------------1q.<br />
b) Tu miTiTeba ar aris Sesrulebuli an <strong>da</strong>sabuTeba ara aris argumentirebuli.<br />
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />
III. a) Tu orive qmedebis uaryofiTi mxareebia gamokveTili <strong>da</strong> <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia.<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------2q.<br />
b) Tu erT-erTi qmedebis uaryofiTi mxarea gamokveTili <strong>da</strong> <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia.<br />
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
g) Tu miTiTeba ar aris Sesrulebuli an <strong>da</strong>sabuTeba ara aris argumentirebuli.<br />
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />
41. I. a) Tu gansazRvrulia mizani <strong>da</strong> msjeloba <strong>da</strong>sabuTebulia. -------------------------------------2q.<br />
b) Tu gansazRvrulia mizani, magram msjeloba <strong>da</strong>sabuTebuli ar aris. ----------------1q.<br />
g) Tu ar aris gansazRvruli mizani. -------------------------------------------------------------------------0q.<br />
II. a) Tu aRwerilia qmedeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>sabuTebulia misi efeqtianoba. -------------------------------2q.<br />
b) Tu aRwerilia qmedeba, magram <strong>da</strong>sabuTebuli ar aris. ----------------------------------------1q.<br />
g) Tu qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia. ---------------------------------------------------------------------0q.<br />
42. I. a) Tu msjeloba kargad aris <strong>da</strong>sabuTebuli. -------------------------------------------------------------2q.<br />
b) Tu msjeloba nawilobriv aris <strong>da</strong>sabuTebuli. ----------------------------------------------------1q.<br />
g) Tu msjeloba <strong>da</strong>sabuTebuli ar aris. -------------------------------------------------------------------0q.<br />
II. a) Tu Camoyalibebulia sadiskusio Tema <strong>da</strong> argumentebi. ----------------------------------------3q.<br />
b) Tu Camoyalibebulia mxolod sadiskusio Tema an argumentebi. ------------------------2q.<br />
g) Tu Camoyalibebulia mxolod sadiskusio Tema an erTi argumenti. ------------------1q.<br />
III. a) Tu <strong>da</strong>saxelebulia orive argumentis gasamyarebeli magaliTebi. ---------------------2q.<br />
b) Tu <strong>da</strong>saxelebulia erT-erT argumentis gasamyarebeli magaliTi. ---------------------1q.<br />
43. komentaris Sefasebis maqsimaluri qulaa 6.<br />
1. Sinaarsobrivi mxaris (I-II) Sefaseba:<br />
a) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba pirveli ori kriteriumis mixedviT <strong>da</strong><br />
argumentirebuli komentari <strong>da</strong>urTo magaliTebis moxmobiT. ------------------------------------------3q.<br />
b) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba pirveli ori kriteriumis mixedviT <strong>da</strong><br />
argumentirebuli komentari <strong>da</strong>urTo, magram magaliTebi ar moixmo. ------------------------------2q.<br />
g) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba mxolod erTi kriteriumis mixedviT <strong>da</strong><br />
argumentirebuli komentari <strong>da</strong>urTo. ---------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
d) Tu gadmowerilia mxolod kriteriumis miTiTebebi. ----------------------------------------------------0q.<br />
2. enobrivi mxaris (III-V) Sefaseba:<br />
a) Tu maswavlebelma ipova yvela enobrivi Secdoma, xarvezi <strong>da</strong> TiToeulis kvalifikacia<br />
sworia. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------3q.<br />
b) Tu maswavlebels gamorCa erTi enobrivi Secdoma an xarvezi, an<strong>da</strong> ipova yvela, magram<br />
erTis kvalifikacia arasworia. ------------------------------------------------------------------------------------2q.<br />
g) Tu maswavlebels gamorCa ori enobrivi Secdoma an xarvezi, an<strong>da</strong> ipova yvela, magram<br />
oris kvalifikacia arasworia. ---------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
d) Tu maswavlebels gamorCa sami <strong>da</strong> meti enobrivi Secdoma an xarvezi, an<strong>da</strong> ipova yvela,<br />
magram samis an metis kvalifikacia arasworia. ----------------------------------------------------------0q.<br />
sosia mewisqvile sasaflaoze sxvisi laparakis mosasm<strong>ena</strong>d ar mosula. misi aq yofna<br />
glexebis naTqvams _ `vinc mohkv<strong>da</strong>, Tavsa moukv<strong>da</strong>o~ _ ar amarTleb<strong>da</strong>. is oTaraanT<br />
qvrivis <strong>da</strong>satireblad mivi<strong>da</strong>. mxolod axla eRirsa masTan axlos yofna. Znelia oc<strong>da</strong>a-<br />
Ti wlis ganmavlobaSi yovelgvari imedis gareSe giyvardes. sosia mewisqvile, rogorc<br />
Cans, Zalian erTguli pirovneba iyo. mis grZnobebze sxva<strong>da</strong>sxva garemoebam moaxdina zegavl<strong>ena</strong>.<br />
teqstSi naTlad Cans sosias xasiaTis sirbile. is Zalian mZime wuTebSic ki<br />
Semwynarebelia <strong>da</strong> <strong>da</strong>cinvas alersiT upasuxebs: `nu ambob magas, Cemo mamav <strong>da</strong> Svilo~.<br />
Cemi azriT, misi saqcieli laCrobad <strong>da</strong> gaube<strong>da</strong>obad ar un<strong>da</strong> CaiTvalos. a<strong>da</strong>mianebs nebismier<br />
situaciaSi marTebT Tavis Sekaveba <strong>da</strong> es faqti maTze mxolod <strong>da</strong> mxolod kargad<br />
metyvelebs.<br />
20
) <strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong><br />
(2) 1. `wmin<strong>da</strong> ninos cxovrebis~ <strong>da</strong>weris TariRis Sesaxeb orgvari Tvalsazrisi arsebobs.<br />
moiyvaneT mkvlevarTa orive varaudi (mosazrebaTa <strong>da</strong>sabuTeba saWiro ar<br />
aris).<br />
(1) 2. giorgi merCulis teqstze muSaobis dros moswavleebma ver upasuxes maswavleblis<br />
SekiTxvas: `rogor un<strong>da</strong> gavigoT is, rom Teodoresa <strong>da</strong> qristefores pirveli<br />
gaparvis Semdeg grigol xanZTelma ar <strong>da</strong>tova isini afxazeTSi, raTa <strong>da</strong>moukideblad<br />
eSenebinaT monastrebi, xolo meore SemTxvevaSi TviTonve <strong>da</strong>exmara maT<br />
samonastro adgilebis SerCevaSi?~<br />
ganumarteT maT grigolis qcevis motivacia (SegiZliaT gamoiyenoT sakiTxis Sesaxeb<br />
arsebuli samecniero <strong>literatura</strong>).<br />
(2) 3. ganumarteT moswavleebs, rogor gamoiTvleba grigol xanZTelis <strong>da</strong>badebisa <strong>da</strong><br />
`grigol xanZTelis cxovrebis~ <strong>da</strong>weris TariRebi.<br />
(2) 4. rogorc giorgi mTawmindeli gviambobs, Tornikes uyvar<strong>da</strong> Txroba Tavisi laSqrobebis<br />
Sesaxeb. iovanem mas uTxra: `sayuarelo Zmao, aw <strong>da</strong>acade soflioTa magaT<br />
saqmeTa ubnobaÁ <strong>da</strong> amieriTgan sxuasa nu vis eubnebi, garna gabriels xolo<br />
xucessa~.<br />
ganumarteT moswavleebs, iovane ratom sTxovs Tornikes, rom gar<strong>da</strong> gabrielisa,<br />
sxva berebs ar uambos Tavisi laSqrobebis Sesaxeb.<br />
(1) 5. moswavleebma ver gaiges `vefxistyaosnis~ Semdegi striqonebi:<br />
`ucnauro <strong>da</strong> uTqmelo, ufalo uflebaTao,<br />
momec <strong>da</strong>Tmoba survilTa, mflobelo gulisTqmaTao!~<br />
<strong>da</strong>wvrilebiT ganumarteT maT, ras gulisxmobs SoTa rusTveli am striqonebSi.<br />
(2) 6. `vefxistyaosnis~ Sesaxeb msjelobisas moswavlem Tqva: `fatmani uaryofiTi personaJia~.<br />
moiyvaneT ori argumenti imis <strong>da</strong>sasabuTeblad, rom fatmanis amgvari<br />
Sefaseba calmxrivia.<br />
(2) 7. `vefxistyaosnis~ aforizmi _ `borotsa sZlia keTilman, arseba misi grZelia~ _<br />
moswavlem amgvarad ganmarta: `sikeTem borotebas ZaliT ajoba~.<br />
auxseniT moswavles, ra uzustoba <strong>da</strong>uSva man am aforizmis ganmartebisas.<br />
(1) 8. moswavlem <strong>da</strong>gisvaT SekiTxva: `ratom ar aris Sesuli sulxan-saba orbelianis<br />
TxzulebaSi `mogzauroba evropaSi~ mwerlis safrangeTSi yofnis amsaxveli epizodebi?~<br />
gaeciT pasuxi moswavlis SekiTxvas.<br />
(2) 9. moswavlem naxa miniatura: sulxan-saba orbeliani wigns ga<strong>da</strong>scems vaxtang meeqvses.<br />
ganumarteT moswavles, ra wignia es <strong>da</strong> ra akavSirebs mas sulxan-sabas saxel-<br />
Tan.<br />
(2) 10. `<strong>da</strong>viTianis~ teqstis analizisas moswavlem amgvari Tvalsazrisi gamoTqva: `XVIII<br />
saukunis pirveli naxevris saqarTvelos ganadgurebis mizezi gareSe mtrebis Semosevebi<br />
iyo~.<br />
<strong>da</strong>usaxeleT moswavles, ra iyo is ori arsebiTi mizezi, romlebmac, <strong>da</strong>viT guramiSvilis<br />
azriT, qarTvelTa Tavs <strong>da</strong>texili ubedureba ganapiroba.<br />
(2) 11. Tqveni mizania, moswavleebs auxsnaT, rom aleqsandre WavWavaZis leqsi `visac<br />
gsurT~ patriotul Temaze Seqmnili alegoriuli nawarmoebia.<br />
moiyvaneT ori konkretuli magaliTi leqsi<strong>da</strong>n zemoTqmuli mosazrebis <strong>da</strong>sasabuTeblad.<br />
(2) 12. moswavleebma <strong>da</strong>moukideblad waikiTxes aleqsandre WavWavaZis leqsi `vah, droni,<br />
droni~. erT-erTma maTganma gamoTqva mosazreba: `rogor SeiZleba, kacs aTasgvari<br />
ubedureba <strong>da</strong>atydes Tavs, moSordes yvelas, vinc uyvar<strong>da</strong>, imedic ki ga<strong>da</strong>ewuros<br />
21
<strong>da</strong> mainc ucvleli <strong>da</strong>rCes. saerTo<strong>da</strong>c, warmoudgenelia, rom a<strong>da</strong>miani drois<br />
msvlelobas ar emorCilebodes. amitom, Cemi azriT, avtori ar aris gulwrfeli.~<br />
moiyvaneT ori konkretuli magaliTi leqsi<strong>da</strong>n imis <strong>da</strong>sasabuTeblad, rom moswavlis<br />
mosazreba mc<strong>da</strong>ria.<br />
(2) 13. Tqveni mizania, yuradReba gaamaxviloT imaze, rom satrfosTan Tun<strong>da</strong>c samu<strong>da</strong>mo<br />
ganSorebis SemTxvevaSic ki romantikos avtorTa nawarmoebebSi arasodes SeiniSneba<br />
gaRizianeba an sibraze. piriqiT, isini mu<strong>da</strong>m mxolod bednierebasa <strong>da</strong> sike-<br />
Tes usurveben TavianT rCeulebs.<br />
moiyvaneT grigol orbelianis leqsi<strong>da</strong>n `saRamo gamosalmebisa~ ori konkretuli<br />
magaliTi, romlebic zemoTqmul mosazrebas <strong>da</strong>a<strong>da</strong>sturebs.<br />
(2) 14. romantizmis Sesaxeb saubrisas drois <strong>da</strong>undoblobisa <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianis xeliT Seqmnilis<br />
warmavlobis sakiTxi <strong>da</strong>isva. moswavleebs Tqven ganumarteT, rom amgvari<br />
ganwyobilebebi metad <strong>da</strong>maxasiaTebelia am mimdinareobisaTvis.<br />
moiyvaneT grigol orbelianis leqsi<strong>da</strong>n `Tamar mefis saxe beTaniis eklesiaSi~<br />
ori konkretuli magaliTi, romlebic zemoTqmul mosazrebas <strong>da</strong>a<strong>da</strong>sturebs.<br />
(2) 15. grigol orbelianis poemis Sesaxeb saubrisas moswavleebs ganumarteT, rom `sad-<br />
RegrZelo~ patriotuli suliskveTebiT gamsWvaluli nawarmoebia, Tumca am poemaSi<br />
mravali sxva motivic gvxvdeba, magaliTad, bunebis romantikuli gaidealebis<br />
motivi.<br />
moiyvaneT ori konkretuli magaliTi nawarmoebi<strong>da</strong>n zemoTqmuli mosazrebis <strong>da</strong>sasabuTeblad.<br />
(2) 16. nikoloz baraTaSvilis lirikis swavlebisas gsurT moswavleebs aCvenoT, rom<br />
zecisaken swrafva, laJvardisferis siyvaruli <strong>da</strong>maxasiaTebelia romantikosTaTvis.<br />
moiyvaneT ori konkretuli magaliTi poetis sxva<strong>da</strong>sxva nawarmoebi<strong>da</strong>n zemoTqmuli<br />
mosazrebis <strong>da</strong>sasabuTeblad.<br />
(2) 17. nikoloz baraTaSvilis leqsis `fiqrni mtkvris piras~ ganxilvisas Tqven aRniSneT,<br />
rom avtori am nawarmoebSi ramdenime ritorikul SekiTxvas svams.<br />
moiyvaneT ori konkretuli magaliTi leqsi<strong>da</strong>n naTqvamis <strong>da</strong>sasabuTeblad.<br />
(1) 18. klasSi <strong>da</strong>isva SekiTxva: `ra arsebiTi sxvaobaa lavrenti ar<strong>da</strong>zianis personaJ solomon<br />
isakiC mejRanuaSvilsa <strong>da</strong> giorgi erisTavis mikirtum gaspariC tr<strong>da</strong>tovs<br />
Soris?~<br />
moswavleebma sxva<strong>da</strong>sxvagvarad upasuxes kiTxvas. SemoxazeT swori pasuxi:<br />
a) mikirtum gaspariCma SeZlo Tavisi qaliSvilis sasurveli sasiZosaTvis miTxoveba,<br />
mejRanuaSvilma ki es ver moaxerxa. b) mikirtum gaspariCs ironiuli <strong>da</strong>mokidebuleba<br />
aqvs aristokratiis mimarT, xolo solomon isakiCi pativs scems aristokratul<br />
warmomavlobas. g) mikirtum gaspariC tr<strong>da</strong>tovsa <strong>da</strong> solomon isakiC<br />
mejRanuaSvils Soris arsebiTi gansxvaveba ar aris. d) mikurtumi tkbeba sakuTari<br />
materialuri keTildReobiT, xolo solomons codvis simZime awevs <strong>da</strong> amitomac<br />
simdidre sulier kmayofilebas ar aniWebs.<br />
(2) 19. ganumarteT moswavles, ra codvas gulisxmob<strong>da</strong> solomon isakiC mejRanuaSvili<br />
sityvebSi: `me mdevni<strong>da</strong> codva, Cemi mteri iyo codva. sxva mteri me ara myvan<strong>da</strong>~.<br />
ganmartebis gasamyareblad <strong>da</strong>imowmeT konkretuli magaliTi teqsti<strong>da</strong>n.<br />
(2) 20. moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva: `ras gulisxmobs avtori `aCrdilis~ am monakveTSi?~<br />
`vidre Ze Seni ar gaikvlevs zogad cxovrebas<br />
<strong>da</strong> mcnebis naTliT ze-aRzidul, amaRlebuli<br />
WkviT ar gansWvritavs sazogado cxovrebis d<strong>ena</strong>s,<br />
im dromde igi uimedo, Sewuxebuli,<br />
uqmisa drtvinviT, gulis-wviTa mware cremls <strong>da</strong>Rvris,<br />
magram ar irwmens, wamebulo, Sens aRdg<strong>ena</strong>sa,<br />
<strong>da</strong> igi cremli urwmunobis, eWvis <strong>da</strong> tanjvis,<br />
hRaRadebs mxolod Zisa Senis uZlurebasa.~<br />
22
ganumarteT moswavles am teqstis mTavari saTqmeli.<br />
(2) 21. `gandegilis~ swavlebisas moswavlem waikiTxa poemis strofi:<br />
`ganSorebia am wuTisofels,<br />
sad yovli niWi macdurebaa,<br />
sad TviT siturfe <strong>da</strong> saTnoeba<br />
eSmakis maxe <strong>da</strong> cdunebaa.~<br />
Semdeg ki man aseTi SekiTxva <strong>da</strong>sva: `ratom un<strong>da</strong> iyos silamaze eSmakis mier <strong>da</strong>gebuli<br />
maxe?~<br />
upasuxeT am SekiTxvas <strong>da</strong> <strong>da</strong>imowmeT Sesabamisi magaliTi <strong>qarTuli</strong> literaturi<strong>da</strong>n.<br />
(2) 22. konkretulad ra garemoebam aiZula ilia WavWavaZe <strong>da</strong>ewera `qvaTa RaRadi~ <strong>da</strong> ratom<br />
SeurCia Txzulebas amgvari saTauri?<br />
(2) 23. `ganTiadis~ swavlebisas moswavlem gTxovaT ganumartoT, vis gulisxmob<strong>da</strong> akaki<br />
wereTeli am leqsSi <strong>da</strong> ratom CaTvala saWirod lirikulma gmirma samSobloSi<br />
<strong>da</strong>krZalvis survili anderZad <strong>da</strong>ebarebina?<br />
(2) 24. ratom <strong>da</strong>akisra akaki wereTelma baxtrionis cixis aRebis istoriaSi erT-erTi<br />
mTavari funqcia imereTi<strong>da</strong>n gadmosul glaxuna baqraZes? Tqveni Sexedulebis gasamyareblad<br />
teqsti<strong>da</strong>nve <strong>da</strong>imowmeT sxva magaliTi.<br />
(1) 25. klasSi <strong>da</strong>isva SekiTxva: `romeli epizodiT mTavrdebo<strong>da</strong> aleqsandre yazbegis<br />
`elgujas~ teqstis pirveli publikacia?~<br />
moswavleebma sxva<strong>da</strong>sxvagvarad upasuxes kiTxvas. SemoxazeT swori pasuxi:<br />
a) 1804 wlis ajanyebis <strong>da</strong>marcxebiT. b) gagi CofikaSvilis sikvdiliT. g) elguja<br />
nasyi<strong>da</strong>Svilis sikvdiliT. d) svimon CofikaSvilis sikvdiliT.<br />
(1) 26. klasSi <strong>da</strong>isva SekiTxva: `ratom gaanadgures aleqsandre yazbegis `elgujas~ pirveli<br />
gamocema?~<br />
moswavleebma sxva<strong>da</strong>sxvagvarad upasuxes kiTxvas. SemoxazeT swori pasuxi:<br />
a) giorgi meTormetis politikisadmi kritikuli <strong>da</strong>mokidebulebis gamo. b) istoriuli<br />
faqtebis araswori interpretaciis gamo. g) nawarmoebis antirusuli suliskveTebis<br />
gamo. d) saqarTvelos warsulis gaidealebis gamo.<br />
(2) 27. gaixseneT vaJa-fSavelas poema `gvelismWameli~:<br />
vin aris is istoriuli piri, romelic poemaSia naxsenebi <strong>da</strong> mindias ra <strong>da</strong>msaxurebas<br />
aRniSnavs igi?<br />
(2) 28. gaixseneT vaJa-fSavelas poema `gvelismWameli~:<br />
ra naxa mziam sizmarSi <strong>da</strong> ris momaswavebeli aRmoCn<strong>da</strong> igi?<br />
(2) 29. mindia sayveduriT eubneba cols:<br />
`uflisgan momadlebuli<br />
didi codna <strong>da</strong> Zalia<br />
<strong>da</strong>vkarge Senis ayoliT,<br />
welze radRa mrtyav xmalia?~<br />
`uflisgan momadlebuli~ ra `didi codna <strong>da</strong> Zali~ <strong>da</strong>karga mindiam <strong>da</strong> konkretulad<br />
ram gamoiwvia es?<br />
(1) 30. ganumarteT moswavles, ratom gamoiwvia <strong>da</strong>viT kldiaSvilma duelSi baTumis gazeT<br />
`Cernomorski vestnikis~ re<strong>da</strong>qtori palmi.<br />
(2) 31. <strong>da</strong>viT kldiaSvilis moTxroba `bakulas Rorebis~ Sesaxeb saubris dros Tqveni<br />
mizania, yuradReba gaamaxviloT, Tu rogor agebs avtori Txrobas situaciur komizmze.<br />
moiyvaneT nawarmoebi<strong>da</strong>n ori konkretuli magaliTi, romlebic zemoTqmul mosazrebas<br />
<strong>da</strong>a<strong>da</strong>sturebs (epizodebis Sinaarsebis gadmocema aucilebeli ar aris).<br />
23
(1) 32. moswavlem ver gaigo, ratom axsenebs grigol robaqiZe dostoevskis am monakveT-<br />
Si: `...italiel Jurnalistebs dostoevskic ki <strong>da</strong>aviwy<strong>da</strong>T. magram Tamazs ar <strong>da</strong>viwyebia.<br />
mis tvins eWvi wvav<strong>da</strong>... ratom mainc<strong>da</strong>mainc `eSmakebze~ Camougdes sityva~.<br />
ganumarteT moswavles, ra mizniT iyenebs avtori dostoevskis wigns Tavis romanSi.<br />
(2) 33. konstantine gamsaxurdias romanis teqstze muSaobisas moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva:<br />
`ratom ar uyvar<strong>da</strong>T erTmaneTi melqisedek kaTalikossa <strong>da</strong> mefe giorgis?~<br />
<strong>da</strong>asaxeleT ori mizezi, romlebic ganapirobeb<strong>da</strong> mefesa <strong>da</strong> kaTalikoss Soris<br />
`uCinrad warmoebul brZolas~.<br />
(1) 34. upasuxeT moswavlis SekiTxvas: `ratom aRwers avtori moTxrobaSi `lambalo <strong>da</strong><br />
yaSa~ amden sisastikesa <strong>da</strong> <strong>da</strong>undoblobas?~<br />
(1) 35. upasuxeT moswavlis SekiTxvas: `ra mizans isaxavs mixeil javaxiSvili, rodesac<br />
ase xSirad usvams xazs Teimuraz xevisTavis ususurobas?~<br />
(1) 36. moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva: `ratom moixseniebs mixeil javaxiSvili ase ironiulad<br />
mwignobrebs `jayos xiznebis~ mocemul monakveTSi?~<br />
`axali <strong>da</strong> cocxali cxovreba ara hgav<strong>da</strong> Teimurazis <strong>da</strong> imis maswavlebel mwignobarTa<br />
naroSvars. hxe<strong>da</strong>v<strong>da</strong> am ucnaurobas Teimurazi <strong>da</strong> gulubryvilod brazob<strong>da</strong><br />
imis gamo, rom cxovreba wignebs ar emorCilebo<strong>da</strong>, arc ki ekiTxebo<strong>da</strong>, <strong>da</strong><br />
brZenTa neba<strong>da</strong>urTvelad, Tavisi gziT Tavxedurad miabijeb<strong>da</strong>~.<br />
ganumarteT moswavles, ris Tqma surs avtors.<br />
(2) 37. niko lorTqifaniZis moTxrobis `Selocva radioTi~ ganxilvisas moswavleTa er-<br />
Ti nawili amtkiceb<strong>da</strong>, rom nawarmoebis mTavari Temaa nostalgia; meore nawili<br />
ki cdilob<strong>da</strong> <strong>da</strong>esabuTebina, rom moTxroba tragikuli siyvarulis Sesaxebaa <strong>da</strong>werili.<br />
erTi-ori wina<strong>da</strong>debiT ganumarteT moswavleebs moTxrobis Tema <strong>da</strong> idea.<br />
(1) 38. moswavlem ver gaigo, ris Tqma surs niko lorTqifaniZes moTxrobis `Selocva<br />
radioTi~ am monakveTiT~: `xelovnebis nawarmoebs yuradRebiT aTvaliereb<strong>da</strong> igi<br />
ara `fiqrT gasarTvelad~, codnis SeZenisa <strong>da</strong> esTetikur ganc<strong>da</strong>Ta misaRebaT,<br />
aramed piradi tkivilebis gasamwvaveblad, miviwyebulis gasaxseneblad, axal iaris<br />
misaRebad <strong>da</strong> aRsaZvrelad. es iyo mwuxarebiT loToba. <strong>da</strong> rac ufro xSirad<br />
<strong>da</strong>aqrolebden gamijnurebuli vaJebi drami<strong>da</strong>n Ramis yavaxanebSi, doRi<strong>da</strong>n samxris<br />
Caize, rac ufro Zvirfasi iyo ambaCa <strong>da</strong> siraqlemas kalmebi<strong>da</strong>n Sekerili<br />
ze<strong>da</strong>weli, miT ufro didxans rCebo<strong>da</strong> igi idumal tanjvis gamomxatvel qan<strong>da</strong>kebasTan,<br />
naxatTan... nervebs swvav<strong>da</strong> oriv mxri<strong>da</strong>n~.<br />
axseniT, ra aris am monakveTis mTavari saTqmeli.<br />
(1) 39. gamoyaviT mocemuli teqstis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba: `qali <strong>da</strong>ixara.<br />
gvelTa kudebi ze-aitana. gvelebi aqac SemoeWvden <strong>da</strong>sxepil mklavebs; qalma moalerse<br />
xelebi Semoavlo gvelebis Tavebs... siyvaruliT gaJRenTili, amRvreuli,<br />
minelebuli Tvalebi qve <strong>da</strong>xara <strong>da</strong> gapobili bage undo<strong>da</strong> <strong>da</strong>ekona Wrel mijnurebisTvis,<br />
rom Semdeg yelsabmurad Semoevlo... <strong>da</strong>retianebul ge<strong>da</strong>T tortmaniT<br />
<strong>da</strong>eSva noxze. suraTis <strong>da</strong>samTavreblad esec mSvenieri gamodga. sul-ganabuli<br />
iyo yvela, aRtacebis gamosaTqmelad eloden wuTs, roca eli fexze wamodgebo<strong>da</strong>.<br />
ga<strong>da</strong>isriales tanze urwmunoebma <strong>da</strong> sisiniT gaizlaznen kalaTebisken... pirveli<br />
heqslei gaeqana...~<br />
(2) 40. `yvaryvare TuTaberis~ teqstze muSaobis dros moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva: riT<br />
hgavs <strong>da</strong> riT gansxvavdeba yvaryvare TuTaberi xalxuri nacarqeqiasagan?<br />
(2) 41. `yvaryvare TuTaberis~ teqstze muSaobis dros moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva: _ rogor<br />
un<strong>da</strong> gavigoT quCaras sityvebi: `bolSevikebs, Turme, erTi kalapoti moutaniaT,<br />
vinc pataraa, imaze gaadideben <strong>da</strong> vinc didia, imaze <strong>da</strong>amokleben. rac un<strong>da</strong><br />
ixtuno, Turme, im kalapots ver gaeqcevi~.<br />
24
ganumarteT moswavles, ra igulisxmeba personaJis sityvebSi <strong>da</strong> <strong>da</strong>asaxeleT antikuri<br />
miTologii<strong>da</strong>n momdinare romel gamoTqmas gamoiyenebdiT msjelobis<br />
dros.<br />
(2) 42. galaktion tabiZis poeziis analizisas erT-erTma moswavlem gamoTqva mosazreba,<br />
rom galaktionis zogierT leqsSi azri ar Cans <strong>da</strong> mxolod musikaluroba (ritmi<br />
<strong>da</strong> riTma) xiblavs a<strong>da</strong>mians. Tavisi Tvalsazrisis <strong>da</strong>sasabuTeblad man moiyvana<br />
strofi leqsi<strong>da</strong>n `saubari edgarze~:<br />
`landebs sasaxleSi mxolod maSin eli,<br />
roca saubari edgar poezea!<br />
aCrdils Tanaziars marad saSineli<br />
<strong>da</strong>sdevs ganwirulTa Savi poezia.~<br />
ganumarteT moswavles, rom misi Tvalsazrisi mc<strong>da</strong>ria.<br />
(1) 43. moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva _ `ras gulisxmobs grigol robaqiZe sityvebSi: `giorgi<br />
leoniZes ar esaWiroeba miwasTan <strong>da</strong>bruneba. igi TviTon aris miwa~.<br />
upasuxeT moswavlis SekiTxvas.<br />
(1) 44. moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva _ `ras gulisxmobs kolau nadiraZe am sityvebSi:<br />
`TeTr cxenze mjdomi, nabijiT neliT<br />
Semodio<strong>da</strong> sikvdili celiT!~<br />
upasuxeT moswavlis SekiTxvas.<br />
(1) 45. klasSi <strong>da</strong>isva SekiTxva: `ratom <strong>da</strong>wera paolo iaSvilma es strofi?~<br />
`ufalo! usmine Savardens,<br />
mis piriT gigzavni baraTs,<br />
miSvele RorebSi Cavardnils,<br />
RorebSi <strong>da</strong>rCenils marad.~<br />
moswavleebma sxva<strong>da</strong>sxvagvarad upasuxes kiTxvas. SemoxazeT swori pasuxi:<br />
a) imitom, rom bolSevikebma <strong>da</strong>xvrites tician tabiZe <strong>da</strong> mixeil javaxiSvili.<br />
b) imitom, rom ver eguebo<strong>da</strong> bolSevikur reJims saqarTveloSi.<br />
g) imitom, rom Tavisi materialuri gaWirveba eCvenebina mkiTxvelisaTvis.<br />
d) imitom, rom sur<strong>da</strong>, gamoexata xelovanis yofa bolSevikur saqarTveloSi.<br />
(2) 46. paolo iaSvili wers:<br />
`asuli mwvelia Zveli surnelebiT,<br />
dedoflis alersi grZelia, Znelia;<br />
leila loculobs <strong>da</strong>Ralul xelebiT,<br />
qalebi galobiT alions elian.~<br />
ra mxatvruli saSualeba aniWebs am strofs gansakuTrebul JReradobas? ganumarteT<br />
moswavleebs am mxatvruli saSualebis Tavisebureba.<br />
(1) 47. moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva _ `ras gulisxmobs tician tabiZe am strofSi:<br />
`gafizis vardi me prudomis<br />
Cavde vazaSi.<br />
besikis baRSi vrgav bodleris<br />
borot yvavilebs.~<br />
upasuxeT moswavlis SekiTxvas.<br />
(1) 48. tician tabiZe wers:<br />
`...<strong>da</strong> me xandisxan meCveneba,<br />
viTom samyaro<br />
baRia didi, <strong>da</strong>wyevlili<br />
<strong>da</strong> Sxamiani.<br />
mZime mxe<strong>da</strong>rni, SublSekrulni<br />
<strong>da</strong> uabjaro,<br />
mohqrian: rembo, eredia,<br />
emil verharni.~<br />
ganumarteT moswavleebs: ratom axsenebs avtori evropel poetebs.<br />
25
(2) 49. moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva: `ratom iwyeba guram doCanaSvilis moTxroba `kaci,<br />
romelsac <strong>literatura</strong> Zlier uyvar<strong>da</strong>~ aseTi <strong>da</strong>xlarTuli wina<strong>da</strong>debebiT?~<br />
`yvelaferi <strong>da</strong>iwyo imiT, rom xelmZRvanelma <strong>da</strong>mibara <strong>da</strong> Tqva: `Tqvens momaval<br />
naSromSi un<strong>da</strong> aisaxos qalaqis tipis <strong>da</strong>saxlebaSi mcxovreb muSa-mosamsaxureTa<br />
yoveldRiuri saqcielis aspeqtebis asaxva <strong>da</strong> gamomJRavndes kanonzomierebani,<br />
romlebic gansazRvraven mis <strong>da</strong>mokidebulebas cxovrebis pirobebisadmi. sazogadoebis<br />
funqcionerobebisa <strong>da</strong> ganviTarebis im mxareebSi, romelsac amJamad gacilebiT<br />
meti yuradReba eqceva, vidre aqamde, patara adgils rodi iWers yofacxovreba,<br />
warmoebis gareTa sfero a<strong>da</strong>mianis saqcielsa <strong>da</strong> moqmedebaSi.~<br />
ganumarteT moswavles, ra mizans isaxavs mocemuli teqsti <strong>da</strong> ra ZiriTad mxatvrul<br />
saSualebas iyenebs avtori miznis misaRwevad.<br />
26
<strong>qarTuli</strong> literaturis <strong>da</strong>valebaTa Sefasebis sqema<br />
1. erTi varaudis mixedviT, Txzuleba Seiqmna IX saukuneSi, xolo meore Tvalsazrisis<br />
mixedviT, igi IV saukuneSi <strong>da</strong>iwera.<br />
1. IX saukuneSi ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. IV saukuneSi ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. afxazeTi <strong>da</strong>culi iyo arabTa uRlisagan <strong>da</strong> safrTxe arc sarwmunoebas emuqrebo<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> arc erovnul TviTmyofadobas. rac Seexeba qarTlsa <strong>da</strong> samcxeSi gaparvas, grigolma<br />
Teodore <strong>da</strong> qristefore ukan ar <strong>da</strong>abruna, piriqiT _ mouwona ganzraxva <strong>da</strong> miexmara<br />
kidec samonastro adgilebis SerCevaSi (<strong>da</strong>saSvebia agreTve _ Tav<strong>da</strong>pirvelad grigolma<br />
CaTvala, rom misi mowafeebi mzad ar iyvnen samonastro mSeneblobisaTvis, xolo Semdeg<br />
<strong>da</strong>rwmun<strong>da</strong> maTs SesaZleblobebSi). ------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
3. teqstSi naTqvamia, rom grigoli gar<strong>da</strong>icvala `qoronikonsa oTxmeoc <strong>da</strong> erTsa~.<br />
dRevandel sistemaze ga<strong>da</strong>sayvanad am ricxvs (81-s) un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ematos 780, radgan qoronikonis<br />
sistema 532 wlian cikls moicav<strong>da</strong> <strong>da</strong>, Zvelebis angariSiT, 780 wels <strong>da</strong>mTavrebula<br />
12 aseTi moqceva-cikli. grigoli gar<strong>da</strong>icvala mecamete moqcevis 81-e wels, e. i. gamodis<br />
861 weli. avtoris cnobiT, grigoli 102 wlis asakSi gar<strong>da</strong>cvlila, maSasa<strong>da</strong>me, grigoli<br />
<strong>da</strong>badebula 759 wels. raki teqstSi miTiTebulia, rom Txzuleba grigolis gar<strong>da</strong>cvalebi<strong>da</strong>n<br />
90 wlis Semdeg <strong>da</strong>iwera, maSasa<strong>da</strong>me, teqstis Seqmnis TariRia 951 weli.<br />
1. Tormeti qoronikonis welTa raodenobas (780-s) un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ematos teqstSi miTiTebuli<br />
81 weli <strong>da</strong> miRebul 861 wels gamoakldes 102 <strong>da</strong> miviRebT 758 wels ------------------------1q.<br />
2. 861 wels un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ematos 90 weli <strong>da</strong> miviRebT 951 wels ----------------------------------------------1q.<br />
4. iovane imitom sTxovs Tornikes, Tavisi laSqrobebis Sesaxeb gabrielis gar<strong>da</strong> sxva<br />
berebs araferi uambos, rom Tornikes monaTxrobma SesaZloa gaufantos berebs yurad-<br />
Reba <strong>da</strong> moswyvitos isini sulier cxovrebas; gabrielis rwm<strong>ena</strong> ki imd<strong>ena</strong>d mtkice <strong>da</strong><br />
uryevia, rom misTvis amgvari sacduri ar arsebobs.<br />
1. rom berebis yuradReba ar gaifantos --------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. gabrielis rwm<strong>ena</strong> Seuryevelia --------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
5. Seucnobelo <strong>da</strong> eniT gamouTqmelo, yovelgvari zeciuri Tu miwieri Zalauflebis<br />
patrono (ufalo), momaniWe vnebaTa <strong>da</strong>Zlevis (<strong>da</strong>Trgunvis) unari; gamabatone yvela im<br />
survilze, romlebic xels SemiSlis maRali miznisaken svlaSi. ------------------------------------1q.<br />
6. fatmanis amgvari Sefaseba, upirveles yovlisa, imis gamoa umarTebulo, rom igi megobrobas<br />
uwevs nestan-<strong>da</strong>rejans <strong>da</strong> swored misi <strong>da</strong>xmarebiT axerxebs avTandili nestanis<br />
adgilsamyoflis <strong>da</strong>dg<strong>ena</strong>s. fatmanma ara marto sakuTari Tavi, mTeli ojaxis interesebi<br />
<strong>da</strong>do sasworze nestanis ga<strong>da</strong>sarC<strong>ena</strong>d (xolo roca gaigo, rom avTandilis<br />
grZnobebi moCvenebiTi iyo, ki ar gabraz<strong>da</strong>, aramed ganagrZo zrunva nestanisa <strong>da</strong> tarielis<br />
siyvarulis ga<strong>da</strong>sarC<strong>ena</strong>d).<br />
1. mTavari personaJebis bedniereba fatmanis gareSe SeuZlebeli iqnebo<strong>da</strong> ------------------1q.<br />
2. fatmanis <strong>da</strong>msaxurebas sagangebod aRniSnaven poemis gmirebi ------------------------------------1q.<br />
7. dionise areopagelis moZRvrebis mixedviT, sikeTes aqvs substancia (`arseba~), rasac<br />
boroteba moklebulia. ase rom, `vefxistyaosnis~ aforizmiT gamoxatulia azri, rom<br />
`arsebis~ mqone sikeTem sZlia `arsebis~ armqones _ borotebas. Sesabamisad, moswavlis<br />
pasuxi _ `...ZaliT ajoba~ _ ar aris swori.<br />
1. am aforizmiT gamoxatulia azri, rom sikeTes maradiuli arseboba axasiaTebs, boroteba<br />
ki uarsoa -------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. avtoris es Sexeduleba eyrdnoba dionise areopagelis moZRvrebas sikeTis maradiulobisa<br />
<strong>da</strong> borotebis `uarsobis~ Sesaxeb (boroteba `ararsia~) -------------------------------1q.<br />
8. TxzulebaSi `mogzauroba evropaSi~ mwerlis safrangeTSi yofnis amsaxveli epizodebi<br />
imitom ar aris Sesuli, rom nawarmoebis es monakveTi <strong>da</strong>kargulia.<br />
es monakveTi <strong>da</strong>kargulia -----------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
9. sulxan-saba orbeliani vaxtang meeqvses ga<strong>da</strong>scems `qilila <strong>da</strong> <strong>da</strong>manas~ teqsts, romelic<br />
vaxtangma sparsuli<strong>da</strong>n Targmna, xolo sulxan-sabam Targmans re<strong>da</strong>qcia gaukeTa<br />
(`gaCalxa~) <strong>da</strong> calkeuli monakveTebi galeqsa.<br />
1. `qilila <strong>da</strong> <strong>da</strong>mana~ ----------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. zogierTi monakveTi galeqsa ------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
10. qarTvelTa Tavs <strong>da</strong>texili ubedureba pirvel rigSi gamoiwvia iman, rom qarTvelebma<br />
TavianTi codvebiT RmerTi ganarisxes; agreTve imanac, rom qveyana <strong>da</strong>asusta <strong>da</strong> <strong>da</strong>auZlura<br />
ZmaTa Soris Camovardnilma SuRlma, siZulvilma, SinaaSlilobam <strong>da</strong> Sinaomebma.<br />
27
1. RvTis risxvam -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. ZmaTa SuRlma -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
11. nawarmoebi imitomaa alegoriuli xasiaTis, rom satrfoSi aq samSoblo igulisxmeba.<br />
`mas vsWvret patimrad, vis monebs guli...~ <strong>da</strong> `guSagni bevrni TviTosa mcvelad gvyvan<br />
nebis warmtacvelad...~<br />
1. `mas vsWvret patimrad, vis monebs guli...~ --------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. `guSagni bevrni TviTosa mcvelad gvyvan nebis warmtacvelad...~ --------------------------------1q.<br />
12. es magaliTebia: `hsajeT, pyrobilman uwyisa trfoba? saca gind viyo, masTan var marad~;<br />
`me erTman erTgzis erTs vuZRven Tavi, masve vmonebde mtkiced <strong>da</strong> myarad...~<br />
1. `hsajeT: pyrobilman uwyisa trfoba? saca gind viyo, masTan var marad...~ ----------------1q.<br />
2. `Tu masca Cemebr ucavs simtkice, vibraleb rayifs, Svrebis momc<strong>da</strong>rad, me igive var<br />
marad <strong>da</strong> marad, ar vsdev JamTa cvlas, me igive var marad <strong>da</strong> marad!~ ----------------------1q.<br />
13. es magaliTebia: `midixar satrfov? mSvidobiT! marad dRe Cemi kurTxeva cad mimarT Sen-<br />
Tvis meqneba, vidremdis suli meleva!~; `...mSvidobiT! Sens guls nu hSordes mSvidoba!~<br />
1. `marad dRe Cemi kurTxeva cad mimarT SenTvis meqneba...~ ---------------------------------------------1q.<br />
2. `...Sens guls nu hSordes mSvidoba!~ ------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
14. es magaliTebia: `vah, Tu rac waxdes, veRara aRhsdges, veRar aRyvavdes axlis SvenebiT?<br />
<strong>da</strong> rac <strong>da</strong>eca is waritaca Savman yoranma viT umwe msxverpli!~; `nuTu esRa gvaqvs,<br />
vhxe<strong>da</strong>vT rasaca? <strong>da</strong>yruebulsa, gza Seuvalsa, u<strong>da</strong>burs tyeSi taZars <strong>da</strong>rRveuls...~<br />
1. `vah, Tu rac waxdes, veRara aRhsdges...~ -------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. `vhxe<strong>da</strong>vT... u<strong>da</strong>burs tyeSi taZars <strong>da</strong>rRveuls...~ ----------------------------------------------------------1q.<br />
15. es magaliTebia: `ciskarman aRmosavleTi vardisa ferad SehReba, cas sixaruli mohfina<br />
<strong>da</strong> qveyanasa Sveneba!~; `oh, ra lamazad iRviZebs buneba miZinebuli! <strong>da</strong>CumdiT... yuri<br />
miugdeT... ar gesmiT, hgalobs bulbuli?~<br />
1. `ciskarman aRmosavleTi vardisa ferad SehReba...~ -------------------------------------------------------1q.<br />
2. `oh, ra lamazad iRviZebs buneba miZinebuli!~ --------------------------------------------------------------1q.<br />
16. zecisaken swrafva <strong>da</strong> laJvardisferis siyvaruli Cans nikoloz baraTaSvilis leqsebSi:<br />
`cisa fers~ (`cisa fers, lurjsa fers <strong>da</strong> ara am qveyniers, siyrmidgan vetrfodi...~)<br />
<strong>da</strong> `SemoRameba mTawmin<strong>da</strong>ze~ (`awca ra Tvalni laJvards gixilven...~).<br />
1. `cisa fers, lurjsa fers...~ -------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. `awca ra Tvalni laJvards gixilven...~ -------------------------------------------------------------------------1q.<br />
17. es magaliTebia: `ar vici, am dros Cems winaSe Cveni cxovreba rad iyo fuWi <strong>da</strong> mxolo<strong>da</strong><br />
amaoeba?..~; `mainc ra aris Cveni yofa _ wuTisofeli, Tu ara oden sawyauli aRuvsebeli?~;<br />
`vin aris igi, vis Tvis guli erTxel aRevsos, <strong>da</strong>, rac mieRos erTxel natvriT,<br />
isi ekmaros?~; `Tund keTil mefe rodis aris mosvenebuli?~; `magram Tu erTxel<br />
sofelsac und bolo moeRos, maSin viRam sTqvas maTi saqme, vin sadRa iyos?..~<br />
1. `mainc ra aris Cveni yofa _ wuTisofeli, Tu ara oden sawyauli aRuvsebeli?~ -----1q.<br />
2. `maSin viRam sTqvas maTi saqme, vin sadRa iyos?..~ --------------------------------------------------------1q.<br />
18. d) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
19. solomon isakiC mejRanuaSvilma mevaxSeobiT (a<strong>da</strong>mianebis motyuebiT) <strong>da</strong>agrova qoneba.<br />
man sastikad iZia Suri gaspar sarqisbegaSvilze (gaakotra igi).<br />
1. a<strong>da</strong>mianebis motyuebas ------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. gaspar sarqisbegaSvilis gakotreba -------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
20. sanam qarTveli qristianuli rwmeniTa <strong>da</strong> zneobiT ar ganmtkicdeba <strong>da</strong> ar gaacnobierebs<br />
sazogadoebrivi cxovrebis arssa <strong>da</strong> mniSvnelobas, manamde igi <strong>da</strong>itanjeba uimedobiT,<br />
urwmunoebiTa <strong>da</strong> eWviT, rac misi uZlurebis gamomxatvelic iqneba.<br />
1. qarTvelma un<strong>da</strong> gaiazros sazogadoebrivi interesebis sasicocxlo mniSvneloba -1q.<br />
2. sanam amas ar SeZlebs, ver irwmunebs, rom mamulis ga<strong>da</strong>rC<strong>ena</strong> SesaZlebelia -----------1q.<br />
21. xorcieli silamaze <strong>da</strong> amqveyniuri miswrafebebi, gandegilis azriT, eSmakis mier<br />
<strong>da</strong>gebuli maxea, radgan yovelive es cdunebisaken, codvisaken ubiZgebs a<strong>da</strong>mians; raki<br />
materialuri samyaro cdunebis safuZvelia (igi, beris azriT, codviTaa savse), sulieri<br />
srulyofilebis miRwevis mizniT a<strong>da</strong>mianma un<strong>da</strong> <strong>da</strong>Tmos yvelaferi <strong>da</strong> ganudges amqveyniurobas.<br />
grigol xanZTelma TviT episkoposis wodebac ki xorciel didebad miiCnia<br />
<strong>da</strong> RvTis samsaxuris mizniT u<strong>da</strong>bnosken gaeSura.<br />
1. imitom, rom yovelive es cdunebisaken, codvisaken ubiZgebs a<strong>da</strong>mians -----------------------1q.<br />
2. grigol xanZTelma materialurad uzrunvelyofili cxovreba miatova -------------------1q.<br />
28
22. `qvaTa RaRadis~ <strong>da</strong>wera ilia WavWavaZes aiZula somex mecnierTa mier saqarTvelos<br />
istoriis gayalbebam. amgvari <strong>da</strong>saTaurebiT avtori mianiSnebs imas, rom eyrdnoba istoriul-dokumentur<br />
wyaroebs.<br />
1. saqarTvelos istoriis gayalbebam ---------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. ilia eyrdnoba istoriul-dokumentur wyaroebs ----------------------------------------------------------1q.<br />
23. am leqsSi akaki wereTeli dimitri yifians gulisxmob<strong>da</strong>, romelic, rogorc cnobilia,<br />
samSoblo<strong>da</strong>n Sors, ruseTSi mokles.<br />
1. dimitri yifians ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. imitom, rom igi ucxoeTSi <strong>da</strong>iRupa --------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
24. avtorma baxtrionis cixis aRebis istoriaSi erT-erTi mTavari funqcia imereTi<strong>da</strong>n<br />
gadmosul glaxuna baqraZes imitom <strong>da</strong>akisra, rom gamoexata sakuTari pozicia: qarTvelebi<br />
mxolod gaerTianebuli ZalebiT SeZleben mterze gamarjvebas. amas a<strong>da</strong>sturebs<br />
is garemoebac, rom baxtrionis aRebaSi arsebiTi roli qsnis erisTavebma <strong>da</strong> aragvelebmac<br />
Seasrules.<br />
1. saqarTvelos erTianobis ideis gamosaxatavad -------------------------------------------------------------1q.<br />
2. ajanyebaSi qsnis erisTavebica <strong>da</strong> aragvelebic monawileobdnen --------------------------------1q.<br />
25. g) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
26. g) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
27. `gvirgvinosani Tamari~. Tamar mefe aRniSnavs mindias Tav<strong>da</strong>debas mtris winaaRmdeg<br />
brZolaSi.<br />
1. Tamar mefe -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. Tav<strong>da</strong>debas mtris winaaRmdeg brZolaSi ------------------------------------------------------------------------1q.<br />
28. mziam sizmarSi naxa, rom sofels delgma <strong>da</strong>aty<strong>da</strong> Tavs (rom is <strong>da</strong> misi ojaxi movardnilma<br />
wyalma waiRo). mzias sizmari imis momaswavebeli aRmoCn<strong>da</strong>, rom xevsurebi<br />
<strong>da</strong>marcxdnen qistebTan (mterTan) brZolaSi (aRmoCn<strong>da</strong> mindias sikvdilis momaswavebeli).<br />
1. maTi saxl-kari wyalma waiRo -----------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. mindias sikvdilis momaswavebeli ----------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
29. mindiam <strong>da</strong>karga bunebis (cxovelTa, frinvelTa <strong>da</strong> mc<strong>ena</strong>reTa) enis gagebis unari. es<br />
gamoiwvia iman, rom man colis <strong>da</strong>Jinebuli moTxovnis gamo inadira <strong>da</strong> xe moWra.<br />
1. <strong>da</strong>karga Tavisi gamorCeuli unari ----------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. inadira (xe moWra) -----------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
30. baTumis gazeT `Cernomorski vestnikSi~ gamoqveyn<strong>da</strong> werili, romelSic gaSarJebuli<br />
iyo imereTis episkoposis gabrielis <strong>da</strong>krZalvis ceremoniali.<br />
gabriel episkoposis gasvenebis gaSarJeba -------------------------------------------------------------------1q.<br />
31. z<strong>ena</strong>Tis wyevlis epizodi nawarmoebis <strong>da</strong>sawyisSi; galaqtionis ga<strong>da</strong>wyvetileba SaSasa<br />
<strong>da</strong> rusi moxelis <strong>da</strong>patiJebiT SeaSinos bakula <strong>da</strong> misi Rorebi; SaSasa <strong>da</strong> galaqtionisa<br />
<strong>da</strong> SaSasa <strong>da</strong> rusi `sekretaris~ dialogebi; Rorebis Semoseva qeifis dros...<br />
1. bakulasa <strong>da</strong> misi Rorebis SeSineba -------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. sufris epizodi ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
32. grigol robaqiZe paralels avlebs dostoevskis wignSi <strong>da</strong>xatul realobasa <strong>da</strong><br />
bolSevikur reJims Soris (<strong>da</strong>saSvebia agreTve _ dostoevskis wignis arSiebze ioseb<br />
stalinis metsaxelis `juRas~ miweriT gamoxatulia Tamaz enguris pozicia).<br />
Tamaz enguris <strong>da</strong>Weris erT-erTi sababi dostoevskis wignis arSiebze gakeTebuli<br />
minawerebi xdeba ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
33. upirveles yovlisa imitom, rom kaTalikosi rjulis erTianobis gamo aidealeb<strong>da</strong><br />
yovelive bizantiurs, mefe ki ebrZo<strong>da</strong> bizantielebis politikur <strong>da</strong> kulturul gavl<strong>ena</strong>s,<br />
gar<strong>da</strong> amisa, melqisedeki giorgi pirvels rjulis upativcemulobaSi a<strong>da</strong>naSauleb<strong>da</strong><br />
(kaTalikosi mefisaTvis Sor<strong>ena</strong>s Camocilebas cdilob<strong>da</strong>).<br />
1. imitom, rom bizantiis imperiis mimarT maT urTierT<strong>da</strong>pirispirebuli poziciebi hqon<strong>da</strong>T<br />
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. melqisedeki rjulis upativcemulobaSi a<strong>da</strong>naSauleb<strong>da</strong> giorgis ------------------------------1q.<br />
34. moTxrobaSi `lambalo <strong>da</strong> yaSa~ avtori imitom aRwers amden sisastikesa <strong>da</strong> <strong>da</strong>undoblobas,<br />
rom Seqmnas epoqis suraTi <strong>da</strong> kidev ufro <strong>da</strong>majereblad gamoxatos personaJTa<br />
tragizmi.<br />
epoqis asaxvis mizniT -----------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
35. Teimuraz xevisTavis ususurobis CvenebiT mixeil javaxiSvili gamoxatavs <strong>qarTuli</strong><br />
inteligenciis (aristokratiis erTi nawilis) ga<strong>da</strong>gvarebas.<br />
29
aTa gamoxatos sazogadoebis inteleqtualuri nawilis degra<strong>da</strong>cia ---------------------1q.<br />
36. `jayos xiznebis~ am monakveTSi mixeil javaxiSvili mwignobrebs ironiulad imitom<br />
moixseniebs, rom arsebuli (bolSevikuri) realoba Zalze <strong>da</strong>Sorebulia wignebSi asaxuli<br />
sinamdvilisagan.<br />
wignebSi asaxuli realoba <strong>da</strong> Teimurazis cxovreba erTmaneTs ar Seesabameba ------1q.<br />
37. nawarmoebis Temaa emigrantis tragikuli cxovreba XX s-is <strong>da</strong>sawyisis rTuli istoriuli<br />
viTarebis fonze; idea ki is aris, rom qarTvels samSoblos gareSe cxovreba ar<br />
SeuZlia.<br />
1. emigrantis cxovrebis tragizmi --------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. qarTvelisaTvis samSoblos gareT uzrunveli cxovrebac ki momakvdinebelia --------1q.<br />
38. mwerals surs aCvenos, rom nostalgias esTetikuri ganc<strong>da</strong> amZafrebs.<br />
xelovnebis nimuSebi nostalgias amZafrebs ----------------------------------------------------------------1q.<br />
39. am teqstis ZiriTadi mxatvruli Taviseburebaa Txrobis dinamizmi <strong>da</strong> eqspresiuloba.<br />
dinamizmi (eqspresiuloba) ---------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
40. yvaryvare nacarqeqias cru saqmianobiTa <strong>da</strong> maxvilgonierebiT (eSmakobiT...) hgavs, xolo<br />
gansxvavdeba imiT, rom yvaryvare borotebas emsaxureba, nacarqeqia ki _ sikeTes.<br />
1. cru saqmianobiT (maxvilgonierebiT) -----------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. erTi borotebas emsaxureba, xolo meore _ sikeTes ----------------------------------------------------1q.<br />
41. bolSevikuri sistema ebrZvis pirovnul TviTmyofadobasa <strong>da</strong> Tavisuflebas (bolSevikuri<br />
sistema axSobs gansxvavebul azrs). `prokrustes sarecels~.<br />
1. bolSevizmi spobs pirovnul Tavisuflebas ------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. `prokrustes sarecels~ --------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
42. am strofis azri is aris, rom avtori gamoxatavs Tavis sulier siaxloves amerikel<br />
romantikos poet edgar posTan <strong>da</strong>, amave dros, Taviseburad axasiaTebs mis poezias<br />
(`marad saSineli... <strong>da</strong>sdevs ganwirulTa Savi poezia~).<br />
1. axsenebs edgar pos -----------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. axasiaTebs mis poezias ----------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
43. grigol robaqiZe gulisxmobs, rom giorgi leoniZe Tavisi SemoqmedebiT realistia,<br />
axlosaa `miwasTan~ <strong>da</strong> simbolizmi ucxoa misi SemoqmedebiTi meTodisaTvis.<br />
giorgi leoniZe mxolod piradi urTierTobebis gamo iyo `cisferi ordenis~ wevri,<br />
SemoqmedebiTi meTodis TvalsazrisiT ki igi ar iyo simbolisti ----------------------------1q.<br />
44. kolau nadiraZe am sityvebSi gulisxmobs 1921 wlis 25 Tebervlis tragedias _ saqarTvelos<br />
<strong>da</strong>pyrobas ruseTis me-11 armiis mier.<br />
avtori gulisxmobs, rom wiTeli armiis saxiT TbilisSi sikvdili Semovi<strong>da</strong> ----------1q.<br />
45. d) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
46. am strofs gansakuTrebul JReradobas aniWebs aliteracia. aliteraciis Taviseburebaa<br />
TanxmovanTa ganmeoreba musikaluri (bgerweruli) efeqtis Sesaqmnelad.<br />
1. aliteracia -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. TanxmovanTa ganmeoreba ---------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
47. ticiani gamoxatavs azrs, rom misi Semoqmedeba aerTianebs aRmosavluri <strong>da</strong> <strong>da</strong>savluri<br />
mxatvruli azrovnebis miRwevebs.<br />
xdeba aRmosavluri <strong>da</strong> <strong>da</strong>savluri motivebis Serwyma ------------------------------------------------1q.<br />
48. tician tabiZe imitom axsenebs evropel poetebs, rom gamoxatos Tavisi poeturi orientirebi<br />
_ Tavad poetis TqmiT, misi mizani iyo `<strong>qarTuli</strong> poeziis evropul radiusze<br />
gamarTva~.<br />
avtori gamoxatavs qarTveli simbolistebis swrafvas evropuli kulturisaken ---1q.<br />
49. guram doCanaSvilis am teqstis mizania xelmZRvanelis metyvelebis meSveobiT gamoxatos<br />
personaJis xasiaTi (ampartavani <strong>da</strong> ganswavlulobis niRabs amofarebuli ugemovno<br />
a<strong>da</strong>mianis saxe). am miznis misaRwevad avtori gvTavazobs maRalfardovan, kancelarizmebiTa<br />
<strong>da</strong> fuWsityvaobiT gajerebul teqsts.<br />
1. personaJis <strong>da</strong>xasiaTebas --------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. xelovnurad <strong>da</strong>mZimebul stils --------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
30
g) mxatvruli teqstis analizi<br />
(4) 1. waikiTxeT miniatura ilia WavWavaZis moTxrobi<strong>da</strong>n `ambavad gagonilni~.<br />
mefe giorgi XIII erTs dros yazax-borCalos mibrZanebula <strong>da</strong> swvevia erTs <strong>da</strong>rbaisels,<br />
saqarTvelos erTguls moxucebuls aRalarsa. Camovardnila laparaki cxenebzed<br />
<strong>da</strong> mefes ukiTxavs aRalarisaTvis:<br />
_ yazax-borCalos cxeni uwin ganTqmuli iyo mTels saqarTveloSi, exla ki amis-<br />
Tana cxenebi aRar gamodian. ra iqnen is uwindeli cxenebio?<br />
_ im cxenebzed is uwindeli qarTvelebi Sesxdnen <strong>da</strong> wavidneno, _ upasuxa gulamojdomiT<br />
moxucebulma aRalarma.<br />
gaaanalizeT mocemuli teqsti Semdegi miTiTebebis mixedviT:<br />
• ganmarteT, ra ganwyobilebis Seqmna surs avtors am teqstiT;<br />
• CamoayalibeT, ra saSualebebs iyenebs avtori <strong>da</strong>saxuli miznis misaRwevad.<br />
Tqveni Tvalsazrisi <strong>da</strong>asabuTeT!<br />
(naSromi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
(4) 2. waikiTxeT miniatura niko lorTqifaniZis moTxrobi<strong>da</strong>n `xelovanTa yavaxana~.<br />
bavSi, xuTi wlis bavSi wmends forToxals.<br />
TiTo Wdos <strong>da</strong>urigebs stumrebs: ukanaskneli <strong>da</strong>rCeba _ un<strong>da</strong> pirSi Caidvas... am<br />
dros Semodis de<strong>da</strong>; SesTavazebs; de<strong>da</strong> uyuradReboT arTmevs <strong>da</strong> Wams.<br />
bavSi Caidebs salok TiTs pirSi; bevri moTmenis Semdeg Tvalebi aucremldeba...<br />
stumrebs eRimeba. bavSi iwyebs gulamoskvnil tirils.<br />
msxali!<br />
Txili!<br />
kanfeti!<br />
sicil-narevi TanagrZnobiT awvdian bavSs.<br />
_ ar min<strong>da</strong>! ara! forToxali! _ tiris bavSi.<br />
forToxali ki gamoleula...<br />
kargi bavSi, keTili bavSi, suleli bavSi!<br />
gaaanalizeT mocemuli teqsti Semdegi miTiTebebis mixedviT:<br />
• imsjeleT, ra aris am miniaturis mTavari saTqmeli;<br />
• imsjeleT, ra saSualebebs iyenebs avtori saTqmelis gamosaxatavad.<br />
Tqveni Tvalsazrisi <strong>da</strong>asabuTeT!<br />
(naSromi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
(4) 3. waikiTxeT nawyveti <strong>da</strong>viT kldiaSvilis moTxrobi<strong>da</strong>n `rostom manveliZe~.<br />
zRapruli saxlTuxucesis Semdeg manveliZeTa gvari mainc<strong>da</strong>mainc aravis usaxelebia,<br />
Tu mxedvelobaSi ar miviRebT ramodenime ymawvils, romelTac maTma arasakadrisma<br />
saqcielma cimbirSi amoayofina Tavi. magram manveliZeebs mainc di<strong>da</strong>d mohqon<strong>da</strong>T<br />
Tavi, Zvirad Tu vismes itolebdnen <strong>da</strong> sxva aznaurebSi arCevdnen TavianT<br />
Tavs... amgvarma <strong>da</strong>urideblobam amas winaT, magaliTad, mxiaruli qorwili gaaugemura<br />
<strong>da</strong> kinaRam sisxliTac SeReba.<br />
erTi manveliZeTagani sakmarisad CamoqveiTebuli Tavadis qalze iwer<strong>da</strong> jvars.<br />
siZis saxlikacma saxel<strong>da</strong>xelo SemTxvevad miiCnia aexsna Sekrebili sazogadoebisaTvis,<br />
Tu ra RirsSesaniSnavi ambavi xdebo<strong>da</strong>, aexsna, rom didebul saxlTuxucesis<br />
<strong>da</strong> sxvaTa gamoCenil manveliZeTa STamomavali anaxleb<strong>da</strong> kavSirs maTsaviT didebul<br />
Tavadis ojaxTan, romlis winaSe erT dros TrTo<strong>da</strong> mTeli qvemo mxare, <strong>da</strong> am ganaxlebuli<br />
kavSiriT viTom safuZveli eyrebo<strong>da</strong> qvemo <strong>da</strong> zemo mxareTa aRorZinebas <strong>da</strong><br />
ayvavebas am or gvarTa gavlenis qveS imave didebiT, rogorc es winaT yofila.<br />
rasakvirvelia, mWevrmetyvelis ganmarteba gazviadebuli iyo, axsna sruliad usa-<br />
Wiro <strong>da</strong> umniSvnelo _ magivrad zogierTTaTvis saoxunjo masalad gamosadegi aRmoCn<strong>da</strong>,<br />
ramac gulzviadi oratori ise gaabraza, rom gulmosulma Tavi veRar Seikava,<br />
mTel sazogadoebas uSveri sityvebiT mimarTa, <strong>da</strong>, rac sruliad saWiro aRar<br />
iyo, sityvas furTxi miayola. Seginebis magivrad _ erTi yvirili, miwev-moweva <strong>da</strong><br />
Cveulebriv xanjlebze xelis gasma...<br />
gaaanalizeT mocemuli teqsti Semdegi miTiTebebis mixedviT:<br />
• ganmarteT, ra aris am teqstis mTavari saTqmeli;<br />
31
• CamoayalibeT, ra mxatvrul saSualebebs iyenebs avtori <strong>da</strong>saxuli miznis misaRwevad.<br />
Tqveni Tvalsazrisi <strong>da</strong>asabuTeT!<br />
(naSromi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
sailustraciod gTavazobT testis aprobaciebis dros ori kandi<strong>da</strong>tis mier<br />
Sesrulebul naSromebs, romlebic mxatvruli teqstis analizis # 3 <strong>da</strong>valebis<br />
pirobis adekvaturia (stili <strong>da</strong>culia):<br />
I<br />
am teqstis mTavari saTqmeli aris is, rom a<strong>da</strong>mians ar SeuZlia sazogadoebas qceviT<br />
<strong>da</strong>umtkicos Tavisi Rirseuleba <strong>da</strong> maRalfardovan sityvebs iSveliebs, rac sasacilo<br />
mdgomareobaSi agdebs. manveliZeTa gvari erT dros didebulic ki yofila, magram dRes<br />
am gvars asparezi <strong>da</strong>sclia, rasac verafriT egueba.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom sazogadoebisaTvis cnobilia am gvaris zogierTi warmomadgenlis<br />
mier Cadenili `sagmiro saqmeni~, maT `cimbirSi rom amoayofina Tavi~, erT-erTi<br />
manveliZe mainc cdilobs qorwilSi TavSeyril sazogadoebas <strong>da</strong>umtkicos, ramd<strong>ena</strong>d<br />
cnobilia maTi gvari. yovelive aman ki is gamoiwvia, rom misi naTqvami `zogierTTaTvis<br />
saoxunjo masalad gamosadegi aRmoCn<strong>da</strong>~, rasac mohyva oratoris ukmayofileba <strong>da</strong> gawev-gamoweva.<br />
avtoris mizania gviCvenos, ra SeiZleba mohyves fuWsityvaobas, sityvisa <strong>da</strong> realobis<br />
<strong>da</strong>SoriSorebas; agreTve isic, Tu ramd<strong>ena</strong>d sasaciloa, roca a<strong>da</strong>miani Rirsebis farad<br />
saqmis nacvlad sityvas iSveliebs.<br />
teqsts ironiuli elferi <strong>da</strong>hkravs. avtori iyenebs xatovan gamoTqmebs: `Zvirad Tu<br />
vismes itolebdnen~, `sisxliTac SeReba~, `xanjlebze xelis gasma~... sityvebis araadekvatur<br />
konteqstSi gamoyenebiT ki gamoixateba avtoris <strong>da</strong>mokidebuleba personaJebis mimarT,<br />
mag.: `sakmarisad CamoqveiTebuli~, `mWevrmetyvelis ganmarteba~, `gulzviadi oratori~.<br />
swored am mxatvruli saSualebebiT qmnis avtori teqstis ironiul elfers.<br />
II<br />
warmodgenili teqstis mTavari saTqmelia aCvenos mkiTxvels, raoden mtkivneulia,<br />
roca gvari (am konkretul SemTxvevaSi _ manveliZeTa) degradirebis gzaze dgeba. erTi<br />
mxriv, zRapruli saxlTuxucesis saukuneebs miRma <strong>da</strong>rCenili, magram STamomavlobisaTvis<br />
saamayo gmiroba <strong>da</strong>, meore mxriv, STamomavalTa uniaToba. erTi mxriv, usagno siamaye<br />
(`Zvirad Tu vismes itolebdnen~) <strong>da</strong>, meore mxriv, realuri SesaZlebloba (mxolod<br />
isRa SeuZliaT, mxiaruli qorwili gaaugemuron).<br />
Seusabamoba a<strong>da</strong>mianis survilisa (ganaxlebuli kavSiriT viTom safuZveli eyrebodes<br />
qvemo <strong>da</strong> zemo mxareTa aRorZinebas) <strong>da</strong> realobisa (`axsna... saoxunjo masalad gamosadegi<br />
aRmoCn<strong>da</strong>~), iwvevs konfliqts (`...oratori ise gaabraza, rom gulmosulma Tavi ve-<br />
Rar Seikava...~) pirovnebasa (SesaZloa, pirovnebebsa) <strong>da</strong> garSemomyofTa Soris, rac, SesaZloa,<br />
qorwilis gaugemurebaze rom aRaraferi vTqvaT, sisxlisRvriTac ki <strong>da</strong>mTavrdes.<br />
a<strong>da</strong>mianebs uWirT realobasTan Segueba (miT umetes, roca realoba mZimea) <strong>da</strong> qmnian<br />
iluziur samyaros Tavis mowonebis, STabeWdilebis moxdenis mizniT, rac, SesaZloa,<br />
Tav<strong>da</strong>cvis erT-erT saSualeba<strong>da</strong>c ki gaviazroT, sabolood ki viRebT konfliqts.<br />
avtori <strong>da</strong>pirispirebis xerxs iyenebs miznis misaRwevad: zRapruli saqcieli – arasakadrisi<br />
saqcieli; CamoqveiTebuli Tavadis qali – kavSiris ganaxleba massaviT didebuli<br />
Tavadis ojaxTan. warmodgenil <strong>da</strong>pirispirebas Tan sdevs ironia <strong>da</strong> frazebi, romlebic<br />
avtoris pozicias gamoxatavs: `rasakvirvelia, mWevrmetyvelis ganmarteba gazviadebuli<br />
iyo~, `rac sruliad saWiro aRar iyo~. ironia igrZnoba mTeli teqstis kiTxvisas,<br />
rac mkiTxvelSi Rimilsac iwvevs <strong>da</strong> mas mwerlis mizan<strong>da</strong>saxulobasac TvalnaTliv<br />
agrZnobinebs.<br />
32
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
mxatvruli teqstis analizis Sefasebis kriteriumebi<br />
kriteriumebi qulebi<br />
orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli<br />
<strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma an stilisturi<br />
xarvezi.<br />
orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli,<br />
magram <strong>da</strong>Svebulia erTi-ori enobrivi Secdoma an stilisturi xarvezi;<br />
an<strong>da</strong> erT-erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a<br />
Camoyalibebuli, xolo meore miTiTeba arasrulia (Seicavs garkveul<br />
xarvezebs) <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma an stilisturi<br />
xarvezi.<br />
orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli,<br />
magram <strong>da</strong>Svebulia orze meti enobrivi Secdoma an stilisturi<br />
xarvezi; an<strong>da</strong> erT-erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a<br />
Camoyalibebuli, xolo meore miTiTeba arasrulia (Seicavs garkveul<br />
xarvezebs) <strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia erTi-ori enobrivi Secdoma an stilisturi<br />
xarvezi.<br />
erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, meore miTiTeba ar aris Sesrulebuli<br />
(an araadekvatura<strong>da</strong>a Sesrulebuli); an<strong>da</strong> orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a<br />
gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli, magram <strong>da</strong>Svebulia<br />
samze meti enobrivi Secdoma an stilisturi xarvezi.<br />
miTiTebebi ar aris adekvaturad gaazrebuli; an pasuxi enobrivad gaumar-<br />
Tavia; an<strong>da</strong> 50 sityvaze naklebi moculobisaa.<br />
gTavazobT zemoT gamoqveynebuli naSromebis Sefasebas mcire komentariT, romelic,<br />
Cveni azriT, warmodg<strong>ena</strong>s SegiqmniT, Tu rogor gaswordeba nawerebi mocemuli sqemis<br />
mixedviT:<br />
moyvanil naSromTagan pirveli Sefas<strong>da</strong> 3 quliT, vinai<strong>da</strong>n aq orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a<br />
gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli, magram <strong>da</strong>Svebulia erTi stilisturi<br />
xarvezi (`a<strong>da</strong>miani Rirsebis farad saqmis nacvlad sityvas iSveliebs~; safiqrebelia,<br />
avtors sur<strong>da</strong> eTqva, rom a<strong>da</strong>miani sakuTari Rirsebis warmosaC<strong>ena</strong>d saqmis nacvlad<br />
sityvas iSveliebs).<br />
meore naSromma <strong>da</strong>imsaxura maqsimaluri 4 qula, radganac, pirvelis msgavsad, isic<br />
srulad upasuxebs <strong>da</strong>valebis pirobas <strong>da</strong>, amasTanave, ar Seicavs arc erT stilistur<br />
xarvezsa Tu enobriv Secdomas.<br />
33<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0
d) literaturis swavlebis meTodika<br />
(7) 1. `vefxistyaosnis~ prologSi avtori wers:<br />
`vTqva mijnuroba _ pirveli <strong>da</strong> tomi gvarTa z<strong>ena</strong>Ta,<br />
Znelad saTqmeli, saWiro gamosagebi <strong>ena</strong>Ta;<br />
igia saqme sazeo, momcemi aRmafr<strong>ena</strong>Ta;<br />
vinca ecdebis, Tmobamca hqon<strong>da</strong> mravalTa wy<strong>ena</strong>Ta.<br />
mas erTsa mijnurobasa Wkvianni ver mihxvdebian,<br />
<strong>ena</strong> <strong>da</strong>Svrebis, msmenlisa yurnica <strong>da</strong>valdebian;<br />
vTqvne xelobani qv<strong>ena</strong>ni, romelni xorcTa hxvdebian;<br />
marT masve hbaZven, Tu oden ar siZven, SoriT bndebian.~<br />
auxseniT prologis es ori strofi moswavleebs:<br />
• sityvasityviT gadmoeciT orive strofis Sinaarsi;<br />
• gamoyaviT, ra saxis sirTules SeiZleba waawydeT am strofebis axsnis (swavlebis)<br />
dros <strong>da</strong> ganmarteT, ram SeiZleba gamoiwvios es sirTule;<br />
• aRwereT is ori saswavlo qmedeba, romlebic <strong>da</strong>gexmarebaT am sirTulis <strong>da</strong>ZlevaSi.<br />
Tqveni ganmartebebi <strong>da</strong> saswavlo qmedebebi un<strong>da</strong> Seesabamebodes XI klasis moswavlis<br />
codnis dones. (TiToeuli miTiTebis pasuxi ar un<strong>da</strong> Seicavdes 30 sityvaze naklebs,<br />
winaaRmdeg SemTxvevaSi es konkretuli miTiTeba ar Sefasdeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula).<br />
literaturis swavlebis meTodikis # 1 <strong>da</strong>valebis Sefasebis kriteriumebi<br />
<strong>da</strong>valeba sami nawilisagan Sedgeba. misi maqsimaluri qulaa 7. Tu romelime miTiTebis<br />
pasuxi enobrivad gaumarTavi iqneba an<strong>da</strong> 30 sityvaze naklebi moculobisa aRmoCndeba,<br />
am konkretuli miTiTebis pasuxi ar Sefasdeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
<strong>da</strong>valebis yoveli nawili amgvarad un<strong>da</strong> Sefasdes:<br />
I miTiTebis Sefasebis sqema:<br />
kriteriumebi qulebi<br />
sityvasityviTaa gadmocemuli orive strofis Sinaarsi <strong>da</strong> msjeloba Seesabameba<br />
XI klasis moswavlis codnis dones.<br />
sityvasityviTaa gadmocemuli orive strofis Sinaarsi <strong>da</strong> msjeloba nawilobriv<br />
Seesabameba XI klasis moswavlis codnis dones; an<strong>da</strong> sityvasityviTaa<br />
gadmocemuli erT-erTi strofis Sinaarsi <strong>da</strong> msjeloba Seesabameba<br />
XI klasis moswavlis codnis dones.<br />
ar aris sityvasityviT gadmocemuli strofebis Sinaarsi; an<strong>da</strong> msjeloba<br />
ar Seesabameba XI klasis moswavlis codnis dones.<br />
II miTiTebis Sefasebis sqema:<br />
kriteriumebi qulebi<br />
gamoyofilia is sirTule, romelsac SeiZleba waawydes pe<strong>da</strong>gogi am<br />
strofebis axsnis dros <strong>da</strong> ganmartebulia, ram SeiZleba gamoiwvios es<br />
sirTule.<br />
gamoyofilia is sirTule, romelsac SeiZleba waawydes pe<strong>da</strong>gogi am<br />
strofebis axsnis dros <strong>da</strong> ar aris ganmartebuli, ram SeiZleba gamoiwvios<br />
es sirTule.<br />
ar aris gamoyofili is sirTule, romelsac SeiZleba waawydes pe<strong>da</strong>gogi<br />
am strofebis axsnis dros.<br />
34<br />
2<br />
1<br />
0<br />
2<br />
1<br />
0
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
III miTiTebis Sefasebis sqema:<br />
kriteriumebi qulebi<br />
aRwerilia orive saswavlo qmedeba, romlebic <strong>da</strong>exmareba pe<strong>da</strong>gogs <strong>da</strong>saxelebuli<br />
sirTulis <strong>da</strong>ZlevaSi.<br />
aRwerilia erTi saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>exmareba pe<strong>da</strong>gogs <strong>da</strong>saxelebuli<br />
sirTulis <strong>da</strong>ZlevaSi.<br />
ar aris aRwerili arc erTi saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>exmareba pe<strong>da</strong>gogs<br />
<strong>da</strong>saxelebuli sirTulis <strong>da</strong>ZlevaSi.<br />
Tu naSromSi ar aris <strong>da</strong>Svebuli erTze meti enobrivi Secdoma an/<strong>da</strong> stilisturi<br />
xarvezi, qulaTa jams <strong>da</strong>emateba 1 qula.<br />
(11) 2. warmoidgineT, rom aswavliT X klass. Tqveni mizania <strong>da</strong>exmaroT moswavleebs<br />
amoicnon <strong>da</strong> gaiazron Sesaswavli teqstebis mxatvruli Taviseburebebi.<br />
SearCieT qvemoT CamoTvlil teqstTagan erT-erTi. gamoyaviT <strong>da</strong> aRwereT misi<br />
Taviseburebebi, romlebic gulisxmobs (Tumca mxolod amiT ar Semoifargleba) Tematur<br />
Tu ideur Taviseburebebs, kulturul-istoriul konteqsts, qveteqstsa Tu aluzias,<br />
kompoziciur Taviseburebebs (nawarmoebis arqiteqtonikas), personaJTa <strong>da</strong>xasiaTebisa<br />
Tu Txrobis specifikur meTodebs, stils, Janrulsa Tu qveJanrul maxasiaTeblebs, sagangebo<br />
literaturul (mxatvrul) saSualebebsa Tu specifikur poetur ostatobas:<br />
nikoloz baraTaSvilis `bedi qarTlisa~;<br />
lavrenti ar<strong>da</strong>zianis `solomon isakiC mejRanuaSvili~;<br />
vaJa-fSavelas `alu<strong>da</strong> qeTelauri~ an `stumar-maspinZeli~;<br />
giorgi leoniZis `marita~;<br />
jemal qarCxaZis `igi~.<br />
literaturuli nawarmoebis arCevis Semdeg SeasruleT mocemuli <strong>da</strong>valeba:<br />
a. gamoyaviT <strong>da</strong> aRwereT am nawarmoebis ori ZiriTadi Tavisebureba, romlebic, Tqveni<br />
azriT, umniSvnelovanesia mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisaTvis <strong>da</strong> miiCnevT,<br />
rom moswavleebma aucileblad un<strong>da</strong> amoicnon (<strong>da</strong>inaxon), gaigon, gaiazron isini.<br />
analizis dros:<br />
• sagangebod <strong>da</strong>imowmeT Tqveni msjelobisaTvis Sesaferisi magaliTebi SerCeuli nawarmoebi<strong>da</strong>n;<br />
• <strong>da</strong>asabuTeT, rom X klasis moswavleebi gaigeben <strong>da</strong> gaiazreben im Taviseburebebs,<br />
romelTa axsnac ganizraxeT (msjelobisas gaiTvaliswineT aRniSnuli klasis moswavleTa<br />
codnis done);<br />
• CamoayalibeT, gar<strong>da</strong> ukve aRniSnulisa, kidev ra un<strong>da</strong> icodes moswavlem <strong>da</strong> ra un<strong>da</strong><br />
SeeZlos mas, rom adekvaturad gaigos <strong>da</strong> gaiazros Tqven mier gamoyofili TiToeuli<br />
Tavisebureba.<br />
b. <strong>da</strong>asaxeleT <strong>da</strong> gaaanalizeT ori problema, romlebsac Tqven mier aRwerili Taviseburebebisa<br />
<strong>da</strong>, Sesabamisad, mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisas SeiZleba waawydnen<br />
moswavleebi.<br />
analizis dros:<br />
• moixmeT teqsti<strong>da</strong>n is magaliTebi, romlebic TvalsaCinos gaxdis Tqven mier gamoyofili<br />
TiToeuli problemis arsebobas;<br />
• axseniT, ra mizeziT (mizezebiT) SeiZleba SeeqmnaT es problemebi moswavleebs am<br />
konkretuli nawarmoebis Seswavlisas;<br />
g. aRwereT is ori saswavlo qmedeba, romlebic <strong>da</strong>gexmarebaT <strong>da</strong>anaxvoT <strong>da</strong> gaaazrebinoT<br />
moswavleebs Tqveni msjelobis I nawilSi gamoyofili Taviseburebebi <strong>da</strong> <strong>da</strong>aZlevinoT<br />
amave msjelobis II nawilSi aRniSnuli problemebi.<br />
msjelobisas:<br />
• axseniT, ra gziT <strong>da</strong>exmareba es saswavlo qmedebebi moswavleebs am nawarmoebis Taviseburebebis<br />
gagebasa <strong>da</strong> gaazrebaSi <strong>da</strong> ra gziT <strong>da</strong>aZlevinebs teqstis Seswavlisas<br />
wamoWril problemebs;<br />
35<br />
2<br />
1<br />
0
• mkafiod CamoayalibeT, rogor uzrunvelyofs Tqven mier SerCeuli saswavlo qmedebebi<br />
sagakveTilo procesSi TiToeuli moswavlis uSualo monawileobas;<br />
• <strong>da</strong>asabuTeT, rom es saswavlo qmedebebi Seesabameba X klasis moswavleebis momzadebis<br />
dones.<br />
TiToeuli miTiTebis (a, b, g) pasuxi ar un<strong>da</strong> Seicavdes 50 sityvaze naklebs, winaaRmdeg<br />
SemTxvevaSi es konkretuli miTiTeba ar Sefasdeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />
(11) 3. warmoidgineT, rom aswavliT X klass. Tqveni mizania <strong>da</strong>exmaroT moswavleebs<br />
amoicnon <strong>da</strong> gaiazron Sesaswavli teqstebis mxatvruli Taviseburebebi.<br />
SearCieT qvemoT CamoTvlil teqstTagan erT-erTi:<br />
nikoloz baraTaSvilis `bedi qarTlisa~;<br />
lavrenti ar<strong>da</strong>zianis `solomon isakiC mejRanuaSvili~;<br />
vaJa-fSavelas `alu<strong>da</strong> qeTelauri~ an `stumar-maspinZeli~;<br />
giorgi leoniZis `marita~;<br />
jemal qarCxaZis `igi~.<br />
a. literaturuli nawarmoebis arCevis Semdeg SeasruleT mocemuli <strong>da</strong>valeba:<br />
gamoyaviT <strong>da</strong> aRwereT am nawarmoebis ori ZiriTadi Tavisebureba, romlebic, Tqveni<br />
azriT, umniSvnelovanesia mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisaTvis. es Taviseburebebi<br />
gulisxmobs (Tumca mxolod amiT ar Semoifargleba) Tematur Tu ideur problematikas,<br />
kulturul-istoriul konteqsts, qveteqstsa Tu aluzias, kompoziciur Taviseburebebs<br />
(nawarmoebis arqiteqtonikas), personaJTa <strong>da</strong>xasiaTebisa Tu Txrobis meTodebs,<br />
stils, Janrul maxasiaTeblebs, mxatvrul saSualebebsa Tu poetur ostatobas.<br />
msjelobisas <strong>da</strong>imowmeT saTanado magaliTebi SerCeuli nawarmoebi<strong>da</strong>n. (pasuxi, romelic<br />
50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
b. vinai<strong>da</strong>n Tqven gamoyaviT SerCeuli nawarmoebis ori ZiriTadi Tavisebureba, ukve SegiZliaT<br />
<strong>da</strong>asaxeloT <strong>da</strong> gaaanalizoT is ori problema (sirTule), romlebsac Tqven<br />
mier aRwerili Taviseburebebisa <strong>da</strong>, Sesabamisad, mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisas<br />
SeiZleba waawydnen moswavleebi.<br />
analizis dros:<br />
• moixmeT teqsti<strong>da</strong>n is magaliTebi, romlebic TvalsaCinos gaxdis Tqven mier gamoyofili<br />
TiToeuli problemis arsebobas;<br />
• axseniT, ra mizeziT (mizezebiT) SeiZleba SeeqmnaT es problemebi moswavleebs am<br />
konkretuli nawarmoebis Seswavlisas. (pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs,<br />
ar gaswordeba).<br />
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
g. Tqven ukve <strong>da</strong>asaxeleT <strong>da</strong> gaaanalizeT is ori problema, romlebsac teqstis gagebisa<br />
<strong>da</strong> gaazrebisas SeiZleba waawydnen moswavleebi.<br />
amjerad aRwereT is ori saswavlo qmedeba, romlebic <strong>da</strong>gexmarebaT <strong>da</strong>anaxvoT <strong>da</strong><br />
gaaazrebinoT moswavleebs Tqveni msjelobis I nawilSi gamoyofili Taviseburebebi <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>aZlevinoT amave msjelobis II nawilSi aRniSnuli problemebi.<br />
msjelobisas axseniT, rogor (ra gziT) <strong>da</strong>exmareba es saswavlo qmedebebi moswavleebs<br />
am nawarmoebis Taviseburebebis gagebasa <strong>da</strong> gaazrebaSi <strong>da</strong> rogor (ra gziT) <strong>da</strong>aZlevinebs<br />
teqstis Seswavlisas wamoWril problemebs. (pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs<br />
Seicavs, ar gaswordeba).<br />
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
(11) 4. warmoidgineT, rom aswavliT IX klass. Tqveni mizania <strong>da</strong>exmaroT moswavleebs<br />
gaiazron Sesaswavli teqstebis mxatvruli Taviseburebebi.<br />
SearCieT qvemoT CamoTvlil teqstTagan erT-erTi:<br />
a) `cxorebaÁ wmidisa ninoÁsi~;<br />
36
) giorgi mTawmidelis `cxorebaÁ netarisa mamisa Cuenisa iovanesi <strong>da</strong> efTÂmesi~;<br />
g) sulxan-saba orbelianis `sibrZne sicruisa~;<br />
d) <strong>da</strong>viT guramiSvilis `<strong>da</strong>viTiani~.<br />
a. literaturuli nawarmoebis arCevis Semdeg SeasruleT mocemuli <strong>da</strong>valeba:<br />
gamoyaviT <strong>da</strong> aRwereT am nawarmoebis erTi ZiriTadi Tavisebureba, romelic, Tqveni<br />
azriT, umniSvnelovanesia mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisaTvis. es Tavisebureba<br />
gulisxmobs (Tumca mxolod amiT ar Semoifargleba) Tematur Tu ideur problematikas,<br />
kulturul-istoriul konteqsts, qveteqstsa Tu aluzias, kompoziciur Taviseburebas<br />
(nawarmoebis arqiteqtonikas), personaJTa <strong>da</strong>xasiaTebisa Tu Txrobis meTods,<br />
stils, Janrul maxasiaTeblebs, mxatvrul saSualebebsa Tu poetur ostatobas.<br />
msjelobisas <strong>da</strong>imowmeT saTanado magaliTebi SerCeuli nawarmoebi<strong>da</strong>n. (pasuxi, romelic<br />
50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
b. vinai<strong>da</strong>n gamoyaviT SerCeuli nawarmoebis ZiriTadi Tavisebureba, SegiZliaT <strong>da</strong>asaxeloT<br />
<strong>da</strong> gaaanalizoT is problema (sirTule), romelsac Tqven mier aRwerili Taviseburebis<br />
(Sesabamisad, mTeli teqstis) gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisas SeiZleba waawydnen<br />
moswavleebi.<br />
analizis dros moixmeT teqsti<strong>da</strong>n imgvari magaliTebi, romlebic TvalsaCinos gaxdis,<br />
rom Tqven mier gamoyofili problema realurad arsebobs.<br />
axseniT, ra mizeziT (mizezebiT) SeiZleba SeeqmnaT es problema moswavleebs konkretuli<br />
nawarmoebis Seswavlisas. (pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar<br />
gaswordeba).<br />
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
g. Tqven <strong>da</strong>asaxeleT <strong>da</strong> gaaanalizeT is problema, romelsac teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisas<br />
SeiZleba waawydnen moswavleebi.<br />
aRwereT is saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>gexmarebaT gaaazrebinoT moswavleebs<br />
Tqveni msjelobis I nawilSi gamoyofili Tavisebureba <strong>da</strong> <strong>da</strong>aZlevinoT amave msjelobis<br />
II nawilSi aRniSnuli problema.<br />
axseniT <strong>da</strong> <strong>da</strong>asabuTeT, ra gziT <strong>da</strong>exmareba es saswavlo qmedeba moswavleebs am nawarmoebis<br />
Taviseburebis gaazrebaSi <strong>da</strong> rogor <strong>da</strong>aZlevinebs miTiTebul problemas. (pasuxi,<br />
romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
sailustraciod gTavazobT testis aprobaciebis dros erT-erTi kandi<strong>da</strong>tis<br />
mier Sesrulebul naSroms, romelic literaturis swavlebis meTodikis # 4<br />
<strong>da</strong>valebis pirobis adekvaturia (stili <strong>da</strong>culia):<br />
a.<br />
`<strong>da</strong>viTianze~ muSaobisas upirvelesad un<strong>da</strong> gaviazroT misi kompoziciuri Tavisebureba.<br />
moswavles es krebuli araTanamimdevruli <strong>da</strong> qaosuri moeCveneba, Tu mas ar ganvumartavT,<br />
rogor moiazrebs poeti a<strong>da</strong>mianis <strong>da</strong>niSnulebasa <strong>da</strong> mis funqcias samyaro-<br />
Si. a<strong>da</strong>miani olamuri erTianobis nawilia, olamSi igi cxovrobs yvelas cxovrebiT:<br />
vinc icxovra, vinc cxovrobs <strong>da</strong> vinc icxovrebs. Sesabamisad, igi mikrokosmosia <strong>da</strong> moiazreba,<br />
rogorc RvTis Svili, rogorc konkretuli, kerZo a<strong>da</strong>miani Tavisi piradi<br />
cxovrebiTa <strong>da</strong> bediT <strong>da</strong> rogorc romelime konkretuli eris Svili. guramiSvili rodesac<br />
wers, `ymawvili un<strong>da</strong> swavlobdes sacnoblad Tavisa<strong>da</strong>o: vin aris, si<strong>da</strong>n mosuli,<br />
sad aris, wava sa<strong>da</strong>o~, swored amas gulisxmob<strong>da</strong>. e. i. Tavis Secnoba gulisxmobs icode,<br />
rom xar: a) RvTis Svili, kacobriobis nawili; b) konkretuli a<strong>da</strong>miani piradi cxov-<br />
37
ebiT; g) romelime eris Svili. `si<strong>da</strong>n mosuli~ _ RvTisagan qmnili, sasufevli<strong>da</strong>n gamoZevebuli,<br />
`sad aris~ _ wuTisofelSi, `wava sa<strong>da</strong>o~ _ ufalTan. poets es kargad hqon<strong>da</strong><br />
gaazrebuli <strong>da</strong> Tavisi krebulis kompoziciac am principis Sesabamisad aago. religiuri<br />
xasiaTis leqsebi gviCvenebs guramiSvils, rogorc RvTis Svils, biografiuli<br />
xasiaTis leqsebi, rogorc kerZo pirovnebas, patriotuli xasiaTis leqsebi, rogorc<br />
saqarTvelos nawils.<br />
b.<br />
problema iqneba im codnisa <strong>da</strong> gamocdilebis nakleboba, romelic saWiroa am sakiTxze<br />
muSaobisas. moswavleebs un<strong>da</strong> ganemartos, Tu rogor moiazrebs biblia istoriul<br />
ganviTarebasa <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianis <strong>da</strong>niSnulebis arss.<br />
problemis mizezi iqneba teqstis gacnobisas wamoWrili kiTxvebi. leqsebi araTanamimdevrulia,<br />
Sinaarsobrivad xSirad erTmaneTis gagrZelebas ar warmoadgens, <strong>ena</strong>cvleba<br />
religiuri, patriotuli, biografiuli xasiaTis Tavebi. amd<strong>ena</strong>d, bunebrivia, moswavles<br />
gauCndes SekiTxva: ratomaa aseTi araTanamimdevruli krebulSi moTavsebuli masala<br />
Sinaarsobrivi TvalsazrisiT?<br />
g.<br />
gakveTilis pirveli etapi iqneba minileqcia, romelSic moswavleebs gavacnob maT-<br />
Tvis ucnob masalas (a<strong>da</strong>miani, rogorc olamuri erTianobis nawili).<br />
meore aqtivobisas me maT mivuTiTeb, waikiTxon strofi: `ymawvili un<strong>da</strong> swavlobdes...<br />
xelfasa<strong>da</strong>o~ <strong>da</strong> gamoTqvan sakuTari Sexeduleba am strofTan <strong>da</strong>kavSirebiT.<br />
Semdeg etapze maTi Tvalsazrisebis Sejamebis safuZvelze mivawvdi ganmartebebs <strong>da</strong><br />
msjelobas Sevafaseb Cemi informaciiT <strong>da</strong> vTxov, ga<strong>da</strong>aTvalieron saxelmZRvaneloSi<br />
<strong>da</strong>beWdili monakveTi, <strong>da</strong>akvirdnen saTaurebs <strong>da</strong> <strong>da</strong>ajgufon leqsebi im sami mimarTulebiT,<br />
romlebzec zemoT visaubreT <strong>da</strong> romelTa gaazrebis gareSec SeuZlebelia `<strong>da</strong>vi-<br />
Tianis~ analizi.<br />
literaturis swavlebis meTodikis # 4 <strong>da</strong>valebis Sefasebis kriteriumebi<br />
<strong>da</strong>valeba sami nawilisagan Sedgeba. misi maqsimaluri qulaa 11. Tu romelime miTiTebis<br />
pasuxi enobrivad gaumarTavi iqneba an<strong>da</strong> 50 sityvaze naklebi moculobisa aRmoCndeba,<br />
am konkretuli miTiTebis pasuxi ar Sefasdeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />
<strong>da</strong>valebis yoveli nawili amgvarad un<strong>da</strong> Sefasdes:<br />
38
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
I miTiTebis Sefasebis sqema:<br />
kriteriumebi qulebi<br />
adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; ar aris<br />
<strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma; msjeloba Seesabameba IX klasis moswavlis<br />
codnis dones <strong>da</strong> gamoirCeva sakiTxisadmi originaluri, aratrafaretuli<br />
midgomiT.<br />
adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; ar aris<br />
<strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma; msjeloba nawilobriv Seesabameba IX<br />
klasis moswavlis codnis dones <strong>da</strong> gamoirCeva sakiTxisadmi originaluri,<br />
aratrafaretuli midgomiT.<br />
adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba,<br />
magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; ar aris <strong>da</strong>Svebuli<br />
faqtobrivi Secdoma; msjeloba nawilobriv Seesabameba IX klasis<br />
moswavlis codnis dones <strong>da</strong> ar gamoirCeva sakiTxisadmi originaluri,<br />
aratrafaretuli midgomiT.<br />
adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba,<br />
magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT <strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia<br />
faqtobrivi Secdoma; msjeloba Seesabameba IX klasis moswavlis codnis<br />
dones. an<strong>da</strong> adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli<br />
Tavisebureba, magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; ar<br />
aris <strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma; msjeloba ar Seesabameba IX klasis<br />
moswavlis codnis dones <strong>da</strong> ar gamoirCeva sakiTxisadmi originaluri,<br />
aratrafaretuli midgomiT.<br />
araadekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba.<br />
an<strong>da</strong> adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli<br />
Tavisebureba, magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>Svebulia faqtobrivi Secdoma; msjeloba ar Seesabameba IX klasis moswavlis<br />
codnis dones <strong>da</strong> trafaretulia.<br />
II miTiTebis Sefasebis sqema:<br />
kriteriumebi qulebi<br />
gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />
ganmartebuli misi gamomwvevi mizezi (mizezebi); msjeloba <strong>da</strong>sabuTebulia<br />
saTanado magaliTebiT.<br />
gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />
ganmartebuli misi gamomwvevi mizezi (mizezebi), magram ar aris<br />
<strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT. an<strong>da</strong> gamokveTilia teqstis gaazrebis<br />
<strong>da</strong>mabrkolebeli problema, moxmobilia magaliTebi, magram ar aris<br />
<strong>da</strong>majereblad ganmartebuli problemis gamomwvevi mizezi (mizezebi).<br />
gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema, magram <strong>da</strong>majereblad<br />
ar aris ganmartebuli misi gamomwvevi mizezi (mizezebi) <strong>da</strong> ar<br />
aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT.<br />
ar aris gamokveTili teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema.<br />
39<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
III miTiTebis Sefasebis sqema:<br />
kriteriumebi<br />
aRwerilia is saswavlo qmedeba, romelic moswavles <strong>da</strong>exmareba aRniSnuli<br />
ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili problemis<br />
<strong>da</strong>ZlevaSi; <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli, Tu ra gziT uzrunvelyofs<br />
es saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />
aRwerilia is saswavlo qmedeba, romelic moswavles <strong>da</strong>exmareba aRniSnuli<br />
ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili problemis<br />
<strong>da</strong>ZlevaSi, magram <strong>da</strong>majereblad ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli, Tu ra<br />
gziT uzrunvelyofs es saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />
aRwerilia is saswavlo qmedeba, romelic moswavles <strong>da</strong>exmareba aRniSnuli<br />
ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili problemis<br />
<strong>da</strong>ZlevaSi, magram ar aris naCvenebi, Tu ra gziT uzrunvelyofs es<br />
saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />
ar aris aRwerili is saswavlo qmedeba, romelic moswavles <strong>da</strong>exmareba<br />
aRniSnuli ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili<br />
problemis <strong>da</strong>ZlevaSi.<br />
40<br />
qulebi<br />
Tu naSromSi <strong>da</strong>Svebuli ar aris samze meti enobrivi Secdoma an/<strong>da</strong> stilisturi xarvezi,<br />
qulaTa jams <strong>da</strong>emateba 1 qula.<br />
gTavazobT zemoT gamoqveynebuli naSromis Sefasebas mcire komentariT, romelic,<br />
Cveni azriT, warmodg<strong>ena</strong>s SegiqmniT, Tu rogor gaswordeba nawerebi mocemuli sqemis<br />
TiToeuli kriteriumis mixedviT:<br />
I miTiTebis pasuxi Sefas<strong>da</strong> 3 quliT, vinai<strong>da</strong>n naSromSi adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili<br />
SerCeuli nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli<br />
saTanado magaliTebiT teqsti<strong>da</strong>n. ar aris <strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma (Tu<br />
mxedvelobaSi ar miviRebT mcireoden uzustobebs citirebisas). aRsaniSnavia, rom msjeloba<br />
nawilobriv Seesabameba IX klasis moswavlis codnis dones (mag., safiqrebelia,<br />
rom IX klasis moswavlisaTvis rTulad aRsaqmeli aRmoCndeba Semdegi mosazreba: `a<strong>da</strong>miani<br />
olamuri erTianobis nawilia, olamSi igi cxovrobs yvelas cxovrebiT~). amasTanave,<br />
naSromi gamoirCeva sakiTxisadmi originaluri <strong>da</strong> aratrafaretuli midgomiT.<br />
II miTiTebis pasuxi Sefas<strong>da</strong> maqsimaluri 3 quliT, vinai<strong>da</strong>n naSromSi gamokveTilia<br />
teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a ganmartebuli misi<br />
gamomwvevi mizezebi (bibliis arcodna <strong>da</strong> TviT `<strong>da</strong>viTianis~ teqstis kompoziciuri Tavisebureba).<br />
marTalia, <strong>da</strong>mowmebuli magaliTebi moklebulia konkretulobas, magram<br />
mTlianobaSi msjeloba <strong>da</strong>sabuTebulia.<br />
III miTiTebis pasuxic Sefas<strong>da</strong> maqsimaluri 3 quliT, vinai<strong>da</strong>n naSromSi aRwerilia<br />
is saswavlo qmedebebi, romlebic moswavles <strong>da</strong>exmareba aRniSnuli ZiriTadi mxatvruli<br />
Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili problemis <strong>da</strong>ZlevaSi. <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />
<strong>da</strong>sabuTebuli, Tu ra gziT uzrunvelyofs es saswavlo qmedebebi <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />
marTalia, naSromi uxeS enobriv Secdomebs ar Seicavs, magram am SecdomaTa <strong>da</strong> xarvezTa<br />
raodenoba ar iZleva <strong>da</strong>matebiTi 1 qulis miniWebis saSualebas; kerZod:<br />
a) stilisturi xarvezebia: `problema iqneba im codnisa <strong>da</strong> gamocdilebis nakleboba,<br />
romelic saWiroa am sakiTxze muSaobisas~; `leqsebi araTanamimdevrulia~ (safiqrebelia,<br />
avtors imis Tqma sur<strong>da</strong>, rom `<strong>da</strong>viTianSi~ leqsTa Tanamimdevroba Sinaarsobriv<br />
Tu Tematur logikas ar eqvemdebareba <strong>da</strong> ara imisa, rom araTanamimdevrulia calkeul<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0
nawarmoebTa teqstebi); `<strong>ena</strong>cvleba religiuri, patriotuli, biografiuli xasiaTis Tavebi~<br />
(un<strong>da</strong> iyos _ urTierTs <strong>ena</strong>cvleba...); `gakveTilis pirveli etapi iqneba minileqcia,<br />
romelSic moswavleebs gavacnob...~ (ara leqciaSi gavacnob, aramed leqciis meSveobiT<br />
gavacnob); `meore aqtivobisas me maT mivuTiTeb, waikiTxon...~ (miTiTeba Tava<strong>da</strong>a aqtivoba);<br />
`msjelobas Sevafaseb Cemi informaciiT~; `<strong>da</strong>ajgufon leqsebi im sami mimarTulebiT...~<br />
b) citirebisas <strong>da</strong>Svebuli uzustobebia: `si<strong>da</strong>n mosuli~ (un<strong>da</strong> iyos _ `si<strong>da</strong>m mosula~);<br />
`...waikiTxon strofi: `ymawvili un<strong>da</strong> swavlobdes... xelfasa<strong>da</strong>o~ <strong>da</strong> gamoTqvan sakuTari<br />
Sexeduleba am strofTan <strong>da</strong>kavSirebiT.~ (aRniSnuli strofi sruldeba sityebiT<br />
_ `ulagmo <strong>da</strong> usa<strong>da</strong>o~, sityva `xelfasa<strong>da</strong>o~ mesame striqons asrulebs).<br />
g) sintaqsuri Secdomebia: `guramiSvili rodesac wers, ...gulisxmob<strong>da</strong>~ (un<strong>da</strong> iyos _<br />
gulisxmobs); `im codnisa <strong>da</strong> gamocdilebis nakleboba, romelic saWiroa...~ (un<strong>da</strong> iyos _<br />
romlebic saWiroa).<br />
yovelive zemoTqmulis gaTvaliswinebiT, moyvanili naSromis jamuri qulaa _ 9.<br />
41
e) wakiTxulis gaazreba<br />
waikiTxeT teqsti bolomde. kiTxvebze pasuxebis gacema maSin <strong>da</strong>iwyeT, rodesac statiis<br />
Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli sam-sami pasuxi<strong>da</strong>n swori SemoxazeT<br />
(<strong>da</strong>uSvebelia Semoxazuli asos waSla <strong>da</strong> mis nacvlad romelime sxva asos Semoxazva).<br />
Ria kiTxvebis pasuxebi CawereT sagangebod gamoyofil adgilebSi.<br />
<strong>da</strong>wereT teqstis mokle reziume.<br />
1. ori mTavari mimarTuleba kacobriobis azrisa <strong>da</strong> grZnobisa ibrZvis mu<strong>da</strong>m Jams <strong>da</strong>,<br />
vin icis, <strong>da</strong>mTavrdeba ki odesme igi brZola? mohyveba odesme am <strong>da</strong>usrulebel brZolas<br />
mSvidobianoba, SeTanxmeba <strong>da</strong> Serigeba? Tu am brZolas, rogorc <strong>da</strong>sabami ara hqonia,<br />
ise <strong>da</strong>sasrulic ar eqneba <strong>da</strong> yovelTvis kacobrioba iqneba <strong>da</strong>tanjuli saukuno<br />
ryeviT or mebrZol mxareTa Soris? ar viciT.<br />
2. <strong>da</strong> es ki viciT <strong>da</strong>namdvilebiT, ramd<strong>ena</strong><strong>da</strong>c warsuli gvaswavlis <strong>da</strong> awmyo amas gva-<br />
Cvenebs, rom kacobriobisaTvis yovlad SeuZlebelia, romelime mebrZolTaganis mxare<br />
<strong>da</strong>iWiros ise, rom meoreze Tvali <strong>da</strong> guli ar <strong>da</strong>rCes <strong>da</strong> erT dros am meorisaken ar<br />
ga<strong>da</strong>vides, rom mere isev winandel megobars <strong>da</strong>ubrundes.<br />
3. ra mimarTulebaa es ori mimarTuleba, ra hqvian am or mebrZol mxares, romelic<br />
bedSav kacobriobis gulsa <strong>da</strong> suls, azrsa <strong>da</strong> gonebas hqenjnis <strong>da</strong> swiwknis? es gaxlavT<br />
brZola sulisa <strong>da</strong> gonebisa xorcTan <strong>da</strong> sxeulTan, brZola sulis moTxovnilebaTa<br />
xorcis moTxovnilebasTan, an Tu gin<strong>da</strong>T sarwmunoebrivi saxe mivceT, es gaxlavT<br />
brZola kerpobisa qristianobasTan.<br />
4. moTxovnileba xorcisa _ es iyo umTavresi sagani, romelsac emsaxurebo<strong>da</strong> berZenTa<br />
<strong>da</strong> romaelTa kultura; moTxovnileba sulisa _ es iyo umTavresi sagani, romelic <strong>da</strong>adgina<br />
qristianobam berZenTa <strong>da</strong> romaelTa civilizaciis nangrevebze <strong>da</strong> romelic misca<br />
principad <strong>da</strong> mTavar azrad ganaxlebul kacobriobas, <strong>da</strong> mas aqeT igi <strong>da</strong>edva sarCulad<br />
saqristiano eris civilizaciasa <strong>da</strong> kulturas.<br />
5. filosofiis mimarTulebis <strong>da</strong>saxasiaTeblad miRebuli sityvebiT rom vTqvaT, saber-<br />
ZneTisa <strong>da</strong> romis civilizacia umTavresad naturalisturi, materialisturi iyo, xolo<br />
saqristiano evropisa _ spiritualisturi <strong>da</strong> idealisturi... Zveli qveynebis (saberZne-<br />
Tisa <strong>da</strong> romis) istoriam <strong>da</strong>gvimtkica, rom a<strong>da</strong>mians <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianTa krebuls _ sazogadoebas<br />
ar ZaluZs `puriTa mxolod erTiTa cxoneba~, _ a<strong>da</strong>mians <strong>da</strong> sazogadoebas, romlis<br />
idealicaa marto xorcis gancxroma, marto xorcis moTxovnilebaTa <strong>da</strong>kmayofileba _<br />
moelis mospoba <strong>da</strong> gacamtvereba.<br />
6. erTi ucnauri ram sCans kidev am istorii<strong>da</strong>n _ is sazogadoeba, is civilizacia, romelsac<br />
xorci gauxdia cxovrebis umTavres principad <strong>da</strong> am principis samsaxurisaTvis<br />
Seulevia Tavisi Zal-Rone, veRar SeiTvisebs axal princips _ sulis gabatonebas _ <strong>da</strong><br />
am sulieri principis Tan<strong>da</strong>Tan ganmtkiceba Zirs uTxris Zvel principze aSenebul sazogadoebas.<br />
saberZneTi <strong>da</strong> romi un<strong>da</strong> ganaxlebuliyo, un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>mdnariyo <strong>da</strong> mxolod<br />
amgvarad SeeZlo ganaxlebul kacobriobas axali, didi principis gaRmerTeba.<br />
7. saqristiano evropa TxuTmeti saukune emsaxura am axal princips _ suls <strong>da</strong> sulis<br />
moTxovnilebaTa <strong>da</strong>kmayofilebas. magram cxovrebam amcno, rom Zveli principi xorcis<br />
Tayvaniscemisa ubralo Cveuleba ki ar yofila galaRebuli saberZneTisa <strong>da</strong> romis<br />
kulturisa, igi ZiriTadi mxare iyo kacis _ a<strong>da</strong>mianis <strong>da</strong> sazogadoebis arsebobisa.<br />
8. gamocdilebam amcno, rom, rogorc marto xorcis <strong>da</strong>kmayofileba ara kmara <strong>da</strong> ar<br />
aris xelsayreli, aseve mxolod sulis gabatoneba <strong>da</strong> xorcis ki <strong>da</strong>Trgunva kacobriobis<br />
arsebobis mTavar moTxovnilebaTa miviwyebaa, calmxrivi <strong>da</strong>kmayofilebaa kacobriobis<br />
sawadelTa <strong>da</strong> amitomac ara xangrZlivi, ara safuZvliani. am gamocdilebam gamoiwvia<br />
xana ganaxlebisa <strong>da</strong> reformaciebisa, rodesac saberZneTisa <strong>da</strong> romis kerpuli kultura<br />
gaRmerTebul iqna <strong>da</strong> roca qristianul sarwmunoebaSi azrTa aRreva mox<strong>da</strong>. magram<br />
rogorc Zvelma qveynebma ver SeiTvises maTTvis ucxo principi _ saqristiano qveynisagan<br />
wamoyenebuli, ise verc saqristiano erma, romelic arsebiTad gamsWvaluli iyo<br />
sulis moTxovnilebaTa TayvaniscemiT, Zveli _ kerpuli principi ver SeiTvisa.<br />
9. magram saukunis meore meoTxedi<strong>da</strong>n kvlav uecrad saqristiano evropa mieca sasowarkveTilebas.<br />
suli tkbilia, magram xorcic tkbili aRmoCn<strong>da</strong>, erTi umeoreod warmoudgeneli<br />
Seiqna <strong>da</strong> isev Zvel qveyanaTa kulturis trfiali Semovi<strong>da</strong> xmarebaSi. am sau-<br />
42
kunis saukeTeso SvilTa tanjva <strong>da</strong> vaeba, sulieri mwuxareba <strong>da</strong> sev<strong>da</strong> Sedegia swored<br />
im gamourkvevlobisac, romelic gamoiwvia xorcisa <strong>da</strong> sulis kulturas Soris ryevam.<br />
10. Tanamedrove a<strong>da</strong>miani, romelsac grZnoba <strong>da</strong> goneba aqvs, rac ar un<strong>da</strong> iuaros, Svilia<br />
saqristiano civilizaciisa; masSi Rrma<strong>da</strong> aqvs gamj<strong>da</strong>ri fesvebi am civilizaciis<br />
umTavres principebs, magram es a<strong>da</strong>miani _ a<strong>da</strong>miania, ise, rogorc Zveli berZeni <strong>da</strong> romaeli,<br />
rogorc ganaxlebuli evropis italieli, gind holandieli, <strong>da</strong> rogorc kacs,<br />
meore didi moTxovnilebaca aqvs _ moTxovnileba xorcisa. xorcis moTxovnilebis<br />
principi ki Zvelma kulturam SeimuSava.<br />
11. amitomac, Zveli saberZneTisa <strong>da</strong> romis civilizaciac Zalauneburad, fatalurad iwvevs<br />
mas. am brZolaSi, raki cxovrebaSi Sua adgilis amorCeva yovlad SeuZlebelia,<br />
zogierTi gacxarebul qristianTa banakSi midis, zogierTi aranakleb gacxarebul kerp-<br />
TayvanismcemelT aZlevs xels. umetesi nawili sazogadoebisa am suraTs warmoadgens<br />
<strong>da</strong> es suraTi metad waagavs im suraTs, romelsac Zveli qveyana warmoadgen<strong>da</strong> Tavisi<br />
arsebobis ukanasknel xanaSi.<br />
kita abaSiZe, l. tolstois axali romani `aRdgoma~,<br />
wignSi: cxovreba <strong>da</strong> xelovneba, Tb., 1971, gv. 533-535.<br />
(1) 1. ra aris pirveli abzacis umTavresi azri?<br />
a) arasodes eqneba <strong>da</strong>sasruli msoflaRqmis or mTavar <strong>da</strong>pirispirebas. b) gaurkvevelia,<br />
msoflaRqmis ori mTavari mimarTuleba odesme SeTanxmdeba Tu ara. g) or<br />
mTavar mimarTulebas Soris <strong>da</strong>usrulebel brZolas odesme SeTanxmeba mohveba.<br />
(1) 2. ra aris meore abzacis funqcia?<br />
a) pirvel abzacSi gamoTqmuli mosazrebis gameoreba. b) pirvel abzacSi gamoTqmuli<br />
mosazrebis <strong>da</strong>zusteba. g) pirvel abzacSi gamoTqmuli mosazrebis uaryofa.<br />
(1) 3. ram ganapiroba <strong>da</strong>pirispireba `kerpobisa qristianobasTan~?<br />
a) a<strong>da</strong>mianis arsis sxva<strong>da</strong>sxvagvarma gaazrebam. b) a<strong>da</strong>mianis sulisa <strong>da</strong> gonebis erTmaneTTan<br />
brZolam. g) `kerpobis~ mier sulieri sawyisis upiratesobis aRiarebam.<br />
(1) 4. ra akavSirebs meoTxe abzacs wina abzacebTan?<br />
a) meoTxe abzacSi gameorebulia wina abzacebSi gamoTqmuli mosazrebebi.<br />
b) meoTxe abzacSi gafarToebulia wina abzacebSi gamoTqmuli mosazrebebi.<br />
g) meoTxe abzacSi <strong>da</strong>konkretebulia wina abzacebSi gamoTqmuli mosazrebebi.<br />
(1) 5. ram gamoiwvia antikuri civilizaciis ganadgureba mexuTe abzacis mixedviT?<br />
a) sazogadoebis mier idealisturi msoflaRqmis aRiarebam.<br />
b) sazogadoebis mier naturalisturi msoflaRqmis uaryofam.<br />
g) sazogadoebis mier xorcieli sawyisis gafetiSebam.<br />
(1) 6. ra procesma gamoiwvia `axali, didi principis gaRmerTeba~?<br />
a) antikuri civilizaciis ganaxlebam <strong>da</strong> ganviTarebam.<br />
b) sulieri sawyisis Tanamimdevrulma gabatonebam.<br />
g) xorcieli <strong>da</strong> sulieri sawyisebis Tanabarzomierma Serwymam.<br />
(1) 7. ratom ver aRmofxvra a<strong>da</strong>mianSi sulierma xorcieli sawyisi?<br />
a) imitom, rom mox<strong>da</strong> sulieri <strong>da</strong> xorcieli sawyisebis Serwyma.<br />
b) imitom, rom xorcieli sawyisi ganuyofelia a<strong>da</strong>mianis bunebisagan.<br />
g) imitom, rom xorcis Tayvaniscema ubralo Cveuleba yofila.<br />
(1) 8. moiyvaneT <strong>qarTuli</strong> hagiografii<strong>da</strong>n Semdegi Sexedulebis sapirispiro Tvalsazrisi:<br />
`rogorc marto xorcis <strong>da</strong>kmayofileba ara kmara <strong>da</strong> ar aris xelsayreli,<br />
aseve mxolod sulis gabatoneba...~<br />
(1) 9. romeli epoqa igulisxmeba `ganaxlebisa <strong>da</strong> reformaciebis~ xanaSi?<br />
(1) 10. <strong>da</strong>imowmeT ilias `gandegili<strong>da</strong>n~ is monakveTi, romelSic gamoxatulia Semdegi<br />
Sexedulebis sapirispiro Tvalsazrisi: `suli tkbilia, magram xorcic tkbili<br />
aRmoCn<strong>da</strong>, erTi umeoreod warmoudgeneli Seiqna~.<br />
43
(1) 11. ra ganapirobebs Tanamedrove evropuli civilizaciis tragizms?<br />
a) arCevanis gakeTebis SeuZlebloba sulier <strong>da</strong> xorciel sawyisebs Soris.<br />
b) is, rom `saqristiano erma~ ver SeiTvisa `Zveli _ kerpuli principi~.<br />
g) sulieri sawyisisaTvis upiratesobis miniWeba xorcielTan Se<strong>da</strong>rebiT.<br />
(1) 12. amoiwereT fraza, romelSic Cans, rom avtoris Tanadrouli sazogadoeba ganicdis<br />
sulier kriziss.<br />
(1) 13. ra ganasxvavebs Tanamedrove evropels Zveli berZnisa <strong>da</strong> romaelisagan?<br />
a) is, rom Tanamedrove evropeli uars acxadebs qristianul civilizaciaze.<br />
b) is, rom Tanamedrove evropeli uaryofs xorciel sawyiss.<br />
g) is, rom Tanamedrove evropeli qristianuli kulturis pirmSoa.<br />
(1) 14. ras gulisxmobs avtori sityvebSi: `Zveli saberZneTisa <strong>da</strong> romis civilizaciac<br />
Zalauneburad, fatalurad iwvevs mas~.<br />
a) Tanamedrove evropa mTlianad ver gaTavisufl<strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianis antikuri gagebisagan.<br />
b) Tanamedrove evropaSi `zogierTi gacxarebul qristianTa banakSi midis~.<br />
g) Tanamedrove evropeli mTlianad Tavisufalia a<strong>da</strong>mianis antikuri gagebisagan.<br />
(1) 15. ra aris am teqstis umTavresi saTqmeli?<br />
a) Tanamedrove evropas sulieri krizisi uciloblad <strong>da</strong>Rupavs.<br />
b) xorcieli <strong>da</strong> sulieri sawyisebis harmoniuli Serwyma ver xerxdeba.<br />
g) xorcis moTxovnilebaTa gafetiSebas sazogadoebis ganadgureba mohyveba.<br />
(1) 16. ris Sesaxeb ar saubrobs avtori?<br />
a) antikuri filosofiis Sesaxeb. b) qristianobis genezisis Sesaxeb. g) warmarTuli<br />
msoflmxedvelobis Sesaxeb.<br />
(4) 17. <strong>da</strong>wereT mocemuli teqstis reziume (aranakleb 50 sityvisa).<br />
sailustraciod gTavazobT testis aprobaciebis dros ori kandi<strong>da</strong>tis mier<br />
Sesrulebul naSromebs, romlebic reziumes moTxovnebs akmayofilebs (stili<br />
<strong>da</strong>culia):<br />
I<br />
kacobriobis ganviTarebis ori ZiriTadi mimarTuleba arsebobs _ materialisturi<br />
<strong>da</strong> idealisturi. am ori mimarTulebis <strong>da</strong>pirispirebas SeiZleba ewodos sulisa <strong>da</strong> gonebis<br />
maradiuli brZola xorcsa <strong>da</strong> sxeulTan. naturalisturi, materialisturi sawyisis<br />
saukeTeso gamomxatvelia berZnuli <strong>da</strong> romauli civilizaciebi, xolo qristianuli<br />
evropa idealisturi mimarTulebis <strong>da</strong>mamkvidrebelia.<br />
sulieri <strong>da</strong> xorcieli sawyisebis morigeba aucilebelia, Tumca kacobriobam es<br />
dRemde ver moaxerxa. qristianul evropaSi <strong>da</strong>iwyo saazrovno krizisi, romelic swored<br />
am <strong>da</strong>pirispirebam gamoiwvia.<br />
Tanamedrove a<strong>da</strong>miani qristianuli civilizaciis memkvidrea, magram arc am civilizaciis<br />
umTavresi principebis matarebels SeuZlia uaryos moTxovnileba xorcisa.<br />
II<br />
Tavisi arsebobis manZilze kacobrioba <strong>da</strong>usruleblad ibrZvis. aravin icis, mohyveba<br />
Tu ara am brZolas mxareTa Soris SeTanxmeba, maTi Serigeba. is ki cnobilia, rom kacobriobas<br />
uWirs arCevnis gakeTeba. am brZolis azri is gaxlavT, rom suli <strong>da</strong> goneba<br />
xorcsa <strong>da</strong> sxeuls upirispirdeba. sarwmunoebrivi TvalsazrisiT esaa `brZola kerpobisa<br />
qristianobasTan~.<br />
moTxovnileba xorcisa iyo umTavresi ram, rasac berZnul-romauli kultura emsaxurebo<strong>da</strong>.<br />
sulis moTxovnileba ki gax<strong>da</strong> principi, romelic qristianobam <strong>da</strong>adgina <strong>da</strong> Tavisi<br />
arsebobis umTavres sagnad aqcia.<br />
44
Zveli qveynebis istoriam cxadyo, rom a<strong>da</strong>mianTa sazogadoebas ar ZaluZs `puriTa<br />
xolo erTiTa cxoneba~. im sazogadoebas, romelic mxolod xorcis moTxovnilebaTa<br />
<strong>da</strong>kmayofilebas gaixdis arsebobis mTavar principad, ueWveli ganadgureba moelis,<br />
Tumca, mxolod sulier moTxovnilebaTa <strong>da</strong>kmayofilebaca <strong>da</strong> xorcis sruli <strong>da</strong>Trgunvac<br />
kacobriobis sawadelTa mxolod calmxrivi <strong>da</strong>kmayofilebaa, vinai<strong>da</strong>n xorci <strong>da</strong> suli<br />
erTmaneTis gareSe warmoudgenelia. Tanamedrove evropeli qristianuli civilizaciis<br />
Svilia, magram, amasTanave, is imgvarive a<strong>da</strong>mianicaa, rogorebic Zveli berZnebi <strong>da</strong><br />
romaelebi iyvnen. amitomac, am mudmivi brZolis gamo harmoniis miRweva SeuZlebelia.<br />
wakiTxulis gaazrebis Sefasebis sqema<br />
1. b) ---------------------1q. 2. b) ---------------------1q. 3. b) ---------------------1q. 4. b) ---------------------1q.<br />
5. g) ---------------------1q. 6. a) ---------------------1q. 7. b) ---------------------1q.<br />
8. grigol xanZTelma uari Tqva episkoposobis pativze, radgan es xorciel didebad<br />
miiCnia. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
9. renesansis (aRorZinebis) xana. -----------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
10. `...ra giTxra, Svilo? / yvelaze ufro suli tkbilia, / igi tyve aris wuTis-soflisa<br />
/ <strong>da</strong> eg yoveli mis borkilia.~ ----------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
11. g) -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
12. es suraTi metad waagavs im suraTs, romelsac Zveli qveyana warmoadgen<strong>da</strong> Tavisi<br />
arsebobis ukanasknel xanaSi. ------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
13. b) ----------------------1q. 14. a) ----------------------1q. 15. b) ----------------------1q. 16. a) ----------------------1q.<br />
reziumes Sefasebis kriteriumebi<br />
reziumes maqsimaluri qulaa 4. upirveles yovlisa, gamsworebelma un<strong>da</strong> gaarkvios,<br />
warmoadgens Tu ara Sesrulebuli <strong>da</strong>valeba reziumes. Tu pasuxi statiis Sinaarsis<br />
Txrobaa (vrceli perifrazia), werilis kritikuli analizia, misi Sefaseba-komentaria<br />
an enobrivad gaumarTavia an<strong>da</strong> 50 sityvaze naklebi moculobisaa, igi ar Sefasdeba <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />
Tu <strong>da</strong>valebis pasuxi reziumea, igi un<strong>da</strong> Sefasdes mocemuli sqemis mixedviT.<br />
# kriteriumebi qulebi<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
<strong>da</strong>valeba amomwurava<strong>da</strong>a Sesrulebuli (saubaria statiis yvela arsebiTi<br />
aspeqtis Sesaxeb) <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma.<br />
<strong>da</strong>valeba amomwurava<strong>da</strong>a Sesrulebuli (saubaria statiis yvela arsebiTi<br />
aspeqtis Sesaxeb), magram <strong>da</strong>Svebulia erTi-ori enobrivi Secdoma.<br />
<strong>da</strong>valeba nawilobrivaa Sesrulebuli (ar aris saubari statiis erT-erTi<br />
arsebiTi aspeqtis Sesaxeb) <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma;<br />
an<strong>da</strong> <strong>da</strong>valeba amomwurava<strong>da</strong>a Sesrulebuli (saubaria statiis yvela<br />
arsebiTi aspeqtis Sesaxeb), magram <strong>da</strong>Svebulia orze meti enobrivi Secdoma.<br />
<strong>da</strong>valeba nawilobrivaa Sesrulebuli (ar aris saubari statiis erT-erTi<br />
arsebiTi aspeqtis Sesaxeb) <strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia erTi-ori enobrivi Secdoma.<br />
naSromSi ar aris saubari statiis ori an meti arsebiTi aspeqtis Sesaxeb<br />
an<strong>da</strong> enobrivad gaumarTavia.<br />
45<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0
gTavazobT zemoT gamoqveynebuli reziumeebis Sefasebas mcire komentarebiT, romlebic,<br />
Cveni azriT, warmodg<strong>ena</strong>s SegiqmniT, Tu rogor gaswordeba naSromebi mocemuli<br />
sqemis mixedviT:<br />
moyvanil naSromTagan pirveli Sefas<strong>da</strong> 2 quliT, vinai<strong>da</strong>n <strong>da</strong>valeba nawilobrivaa<br />
Sesrulebuli (ar aris saubari statiis erT-erTi arsebiTi aspeqtis, kerZod, kita aba-<br />
SiZis statiis me-10 abzacSi gamoTqmuli mosazrebebis Sesaxeb. am abzacSi naCvenebia Tanamedrove<br />
a<strong>da</strong>mianis winaSe mdgari dramatuli arCevanis gamomwvevi mizezi), amasTanave,<br />
naSromSi ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma.<br />
meore naSromma <strong>da</strong>imsaxura maqsimaluri 4 qula, radganac <strong>da</strong>valeba amomwurava<strong>da</strong>a<br />
Sesrulebuli (saubaria statiis yvela arsebiTi aspeqtis Sesaxeb) <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli<br />
arc erTi enobrivi Secdoma.<br />
46
v) weriTi <strong>da</strong>valeba<br />
(10) 1. XI klasis <strong>da</strong>mamTavrebel etapze moswavleebs un<strong>da</strong> urCioT, ra waikiTxon zafxulis<br />
ar<strong>da</strong>degebze. warmoidgineT, rom esaubrebiT Tqveni klasis saukeTeso moswavles,<br />
romelsac wasakiTxad sTavazobT konkretul nawarmoebs (Tqven mier arCeuli Txzuleba<br />
SesaZloa <strong>qarTuli</strong>c iyos <strong>da</strong> ucxouric, oRond ar un<strong>da</strong> iyos Setanili saskolo saxelmZRvaneloebSi).<br />
<strong>da</strong>wereT, rogor <strong>da</strong>ainteresebT moswavles:<br />
• gadmoeciT, rogor warudgenT moswavles Tqven mier SerCeul teqsts;<br />
• CamoayalibeT, rogor gauRviZebT mas am teqstis wakiTxvis interess;<br />
• calke abzacad gamoyaviT Tqveni msjeloba imis Sesaxeb, Tu ras miscems, Tqveni azriT,<br />
SerCeuli nawarmoebis wakiTxva am asakis moswavles.<br />
(naSromi, romelic 150 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
(10) 2. galaktion tabiZis Semoqmedebis analizma XII klasis moswavleebSi azrTa sxva<strong>da</strong>sxvaoba<br />
gamoiwvia. moswavleTa erTi nawili amtkicebs, rom poeti urwmuno iyo <strong>da</strong> am<br />
Tvalsazrisis <strong>da</strong>sasabuTeblad mohyavs Semdegi strofi:<br />
`vewvevi gandegil mamaTa<br />
`umanko Casaxvis~ savanes.<br />
iq Savi TovliviT <strong>da</strong>maTovs<br />
Wvartli <strong>da</strong> burusi Tavanis.<br />
simkacriT Sexe<strong>da</strong>vs saSveni<br />
Tvalebi Sekruli kamaris:<br />
jvars ecvi, Tu gin<strong>da</strong>! saSveli<br />
ar aris, ar aris, ar aris!~<br />
moswavleTa meore nawili ar iziarebs am pozicias <strong>da</strong> mis sapirispirod imowmebs<br />
sxva strofs amave leqsi<strong>da</strong>n:<br />
`<strong>da</strong>hqrian u<strong>da</strong>bnos qarebi,<br />
mtanjaven <strong>da</strong> vici: gaxsovar!<br />
samreklos angreven zarebi...<br />
wmin<strong>da</strong>o, wmin<strong>da</strong>o macxovar!~<br />
argumentirebuli msjelobiT CamoayalibeT Tqveni pozicia. <strong>da</strong>saSvebia Tqveni<br />
msjeloba mxolod am leqsiT^ar SemofargloT. (naSromi, romelic 150 sityvaze naklebs<br />
Seicavs, ar gaswordeba).<br />
(10) 3. <strong>da</strong>viT weredianis azriT, `nestani mSvenieria, nestani sikeTiT savsea, magram nestani<br />
saSiSia. tarieli poemis yvela epizodSi cotaTi ufrTxis nestans~.<br />
argumentirebuli msjelobiT <strong>da</strong>asabuTeT an uaryaviT mkvlevris es mosazreba.<br />
(naSromi, romelic 150 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
(10) 4. Tamaz WilaZe wignSi `vardis furclobis niSani~ wers: `fatmani nestanis, TinaTinis,<br />
tarielisa <strong>da</strong> avTandilis `c a l i a~, megobaria, meore qajeTis cixeSi _ gulan-<br />
SaroSi _ samu<strong>da</strong>mod CarCenili sxivi~.<br />
argumentirebuli msjelobiT <strong>da</strong>asabuTeT an uaryaviT avtoris es mosazreba.<br />
(naSromi, romelic 150 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
(10) 5. grigol kiknaZe wers: `faqtebze didi Zaladobis Sedegi iyo, rodesac zogierTma<br />
kritikosma zvia<strong>da</strong>urisadmi aRazas TanagrZnobaSi satrfialo niuansi <strong>da</strong>inaxa~.<br />
Tamaz Cxenkeli ki aRniSnavs: `zvia<strong>da</strong>uris Zalgulovnebis, vaJkacuri Seupovrobisa<br />
<strong>da</strong> gautexelobis suliskveTeba aRazas gulSi mamruli siqvelis sxva, am SemTxveva-<br />
Si, erotiul aspeqts ukavSirdeba~.<br />
argumentirebuli msjelobiT <strong>da</strong>asabuTeT, romel Tvalsazriss iziarebT <strong>da</strong> ratom.<br />
(naSromi, romelic 150 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
47
sailustraciod gTavazobT testis aprobaciebis dros ori kandi<strong>da</strong>tis mier<br />
Sesrulebul naSromebs, romlebic # 5 weriTi <strong>da</strong>valebis pirobis adekvaturia<br />
(stili <strong>da</strong>culia):<br />
I<br />
veTanxmebi grigol kiknaZis Tvalsazriss. Secdomaa, vifiqroT, rom aRazas TanagrZnoba<br />
zvia<strong>da</strong>urisadmi satrfialo niuanss Seicavs, an, rogorc Tamaz Cxenkeli aRniSnavs,<br />
`aRazas gulSi erotiuli aspeqtis~ gamoRviZebas ukavSirdeba. amis <strong>da</strong>samtkiceblad<br />
joyolas sityvebic kmara: `itire? madli giqnia, me ra gamge var magisa, diacs mu<strong>da</strong>mac<br />
uxdeba glova vaJkacis kargisa~. aRazac iseTive Svilia pirimzisa, rogoric arian<br />
joyola <strong>da</strong> zvia<strong>da</strong>uri. igi joyolas nawilia <strong>da</strong> im Tvalsazrisis gamomxatveli, romelic<br />
joyolas saxes ekisreba poemaSi.<br />
vfiqrob, Tamaz Cxenkelis mosazreba eyrdnoba epizods, romelSic aRaza S<strong>ena</strong>tris<br />
imas, vinc zvia<strong>da</strong>uris mklavze wvebo<strong>da</strong>. Cemi azriT, es mxolod niuansia, romliTac va-<br />
Jam kai ymis fasi kidev erTxel <strong>da</strong> axla ukve qaluri sawyisis pozicii<strong>da</strong>n gviCv<strong>ena</strong>. aRazaSi<br />
satrfialo-erotikuli SegrZnebebi ki ar iRviZebs, aramed igi de<strong>da</strong>kacurad <strong>da</strong>stiris<br />
Tavis `lamaz Zmas~ ise, rogorc alu<strong>da</strong> qeTelauri _ mucals. gana SemTxveviTia:<br />
`alu<strong>da</strong>s Tofi ar un<strong>da</strong>, atir<strong>da</strong> rogorc qalio~. vifiqroT, rom alu<strong>da</strong>s de<strong>da</strong>kacurad<br />
moewona mucali? es xom mkrexelobac iqnebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> didi uzustobac!<br />
qeTelaurica <strong>da</strong> aRazac <strong>da</strong>stirian TavianT `lamaz Zmebs~, sulier naTesavebs, `vaJkacuri<br />
rjuliT~ <strong>da</strong>naxul-ganWvretilT <strong>da</strong>, rogorc ganicdis qeTelauri, ise ganicdis<br />
aRazac: oRond qalurad, de<strong>da</strong>kacurad. es ki kidev ufro metyveli <strong>da</strong> STambeW<strong>da</strong>via<br />
mkiTxvelisaTvis. amiT vaJam de<strong>da</strong>kacad <strong>da</strong>badebuli `kai yma~ gviCv<strong>ena</strong>. aRazac `kai ymaa~<br />
iseve, rogorc joyola, zvia<strong>da</strong>uri, qeTelauri, mucali. ilia ambob<strong>da</strong>: `gmiroba sulis<br />
Ronea <strong>da</strong> ara xorcisa~. aRazas pirovnebac amas a<strong>da</strong>sturebs.<br />
aRazam joyolas saqme gaakeTa _ joyola xelfexSekruli rom ar yofiliyo, zvia<strong>da</strong>uris<br />
mkvlelT xmliT SeebrZolebo<strong>da</strong>. ra Tqma un<strong>da</strong>, aRaza amas ver SeZleb<strong>da</strong>, magram<br />
man de<strong>da</strong>kacurad ibrZola: <strong>da</strong>itira `qedCaJangebuli mTa~ _ zvia<strong>da</strong>uri. amitomac mouwona<br />
qmarma mas saqcieli.<br />
`kacis kacurad sikvdili~ aRazas msgavsi qalebisaTvis tragikulicaa <strong>da</strong> saamayoc.<br />
RvTisSvilni xom movlenebs ara mxolod xorciel-esTetikuri TvaliT uyureben, aramed<br />
_ sulis TvaliTac...<br />
II<br />
kiTxvaze pasuxis gasacemad uTuod un<strong>da</strong> gavixsenoT is epizodi, romelSic moTxrobilia,<br />
Tu rogor sjian zvia<strong>da</strong>urs qistebi <strong>da</strong> ra gancdebi eufleba am dros aRazas.<br />
vaJa-fSavelas TqmiT, aRaza, am suraTis Semyure, `bndebo<strong>da</strong>~. mas ebralebo<strong>da</strong> zvia<strong>da</strong>uri<br />
ara marto imis gamo, rom klavdnen, aramed imitomac, rom, ucxo miwaze mokluls,<br />
<strong>da</strong>mtirebelic ar eRirsebo<strong>da</strong>. aRazas gancdebSi, sibralulis gar<strong>da</strong>, Tavs iCens aSkarad<br />
erotikuli elferis mqone aseTi ganc<strong>da</strong>c: mas moswons zvia<strong>da</strong>uri rogorc ara marto<br />
vaJkaci (mamaci, Seupovari mebrZoli), aramed rogorc mamric _ aRaza S<strong>ena</strong>tris im<br />
qals, romelsac Rirsebia zvia<strong>da</strong>uris mklavze wola. am detalze <strong>da</strong>yrdnobiT SesaZloa<br />
vimsjeloT imaze, rom Tamaz Cxenkelis mosazreba savsebiT misaRebia.<br />
Cemi azriT, aRazas sulSi namdvilad gaiRviZa zvia<strong>da</strong>uris, rogorc mamris, mSvenierebiT<br />
aRtacebis ganc<strong>da</strong>m. <strong>da</strong>saxelebuli detalis gar<strong>da</strong>, naTqvamis <strong>da</strong>sasabuTeblad<br />
teqstis sxva epizodebis <strong>da</strong>saxelebac aris SesaZlebeli. gavixsenoT, rogor iqceva aRaza,<br />
roca zvia<strong>da</strong>urs <strong>da</strong>itirebs: mas `sam balans~ aaWris <strong>da</strong> sagul<strong>da</strong>gulod inaxavs Ciqilis<br />
`yurSi~. es `sami balani~ misTvis zvia<strong>da</strong>uris fizikuri mSvenierebis simboloa, misi,<br />
rogorc mamakacis, silamazis saxsovari...<br />
gavixsenoT isic, rogor uWirs aRazas joyolasaTvis imis gamxela, rom xevsuri zvia<strong>da</strong>uri<br />
<strong>da</strong>itira. mas rcxvenia sakuTari saqcielisa <strong>da</strong> ara mxolod imitom, rom Tavad<br />
qistia <strong>da</strong> zvia<strong>da</strong>uri _ xevsuri. joyolasTan amis gamxelisas, wesiT, sircxvilis<br />
48
grZnoba ar un<strong>da</strong> ipyrobdes _ cota xniT adre xom joyolam ase gamoido Tavi xevsuri<br />
stumrisaTvis. rogorc Cans, aRazas sircxvils iwvevs sakuTari grZnobebi _ vaiTu, joyola<br />
mixv<strong>da</strong>, rom misma erTgulma colma `sxva kacs~ `sxva TvaliT~ Sexe<strong>da</strong> ise, rogorc<br />
qalma _ kacs. albaT, amitomac urCevnia, qmars uambos raRac `zRapari~, vidre is,<br />
rac realurad mox<strong>da</strong>.<br />
aRazas grZnobebi zvia<strong>da</strong>uris mimarT, SesaZloa, didi siRrmiT ar gamoirCeva, magram<br />
faqtia: igi namdvilad moixibla misi `mamruli siqvelis sxva... erotiuli aspeqtiT~.<br />
# 5 weriTi <strong>da</strong>valebis Sefasebis kriteriumebi<br />
weriTi <strong>da</strong>valebis maqsimaluri qulaa 10. upirveles yovlisa, gamsworebelma un<strong>da</strong><br />
gansazRvros, upasuxebs Tu ara naweri mocemuli <strong>da</strong>valebis pirobas. Tu namuSevari <strong>da</strong>valebis<br />
pirobas ar upasuxebs an 150 sityvaze naklebi moculobisaa an<strong>da</strong> enobrivad gaumarTavia,<br />
igi ar Sefasdeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
I tabula<br />
sakiTxis gaazreba <strong>da</strong> msjelobis <strong>da</strong>sabuTeba qulebi<br />
<strong>da</strong>valeba karga<strong>da</strong>a gaazrebuli, mosazrebebi <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli,<br />
msjeloba gamyarebulia Sesaferisi magaliTebiT vaJa-fSavelas poemi<strong>da</strong>n<br />
<strong>da</strong>/an literaturismcodneobiTi naSromebi<strong>da</strong>n.<br />
<strong>da</strong>valeba karga<strong>da</strong>a gaazrebuli, Tumca zogjer mosazrebebi ar aris <strong>da</strong>majereblad<br />
<strong>da</strong>sabuTebuli <strong>da</strong>/an ar aris gamyarebuli Sesaferisi magali-<br />
TebiT vaJa-fSavelas poemi<strong>da</strong>n <strong>da</strong>/an literaturismcodneobiTi naSromebi<strong>da</strong>n.<br />
<strong>da</strong>valeba gaazrebulia, Tumca msjeloba ar aris saTanadod <strong>da</strong>sabuTebuli<br />
<strong>da</strong> ar aris gamyarebuli Sesaferisi magaliTebiT vaJa-fSavelas poemi<strong>da</strong>n<br />
<strong>da</strong>/an literaturismcodneobiTi naSromebi<strong>da</strong>n; an<strong>da</strong> <strong>da</strong>valeba ze<strong>da</strong>pirula<strong>da</strong>a<br />
gaazrebuli, Tumca calkeul SemTxvevebSi msjeloba saTanado<strong>da</strong>a<br />
<strong>da</strong>sabuTebuli <strong>da</strong> gamyarebulia Sesaferisi magaliTebiT vaJa-fSavelas<br />
poemi<strong>da</strong>n <strong>da</strong>/an literaturismcodneobiTi naSromebi<strong>da</strong>n.<br />
<strong>da</strong>valeba ar aris gaazrebuli <strong>da</strong>/an warmoadgens vaJa-fSavelas poemisa<br />
<strong>da</strong>/an literaturismcodneobiTi naSromebis perifrazs.<br />
II tabula<br />
originaluri azrovneba<br />
naSromSi gamovlin<strong>da</strong> originaluri azrovneba.<br />
naSromSi ar gamovlin<strong>da</strong> originaluri azrovneba.<br />
49<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
qulebi<br />
1<br />
0
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4<br />
5.<br />
III tabula<br />
naSromis organizeba, logikurad ageba <strong>da</strong> faqtobrivi sizuste<br />
naSromi organizebulia <strong>da</strong> monakveTTa Soris <strong>da</strong>culia logikuri kavSirebi,<br />
ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi faqtobrivi Secdoma.<br />
naSromi ar aris saTanadod organizebuli <strong>da</strong>/an monakveTTa Soris <strong>da</strong>r-<br />
Rveulia logikuri kavSirebi, ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi faqtobrivi<br />
Secdoma; an<strong>da</strong> naSromi organizebulia <strong>da</strong> monakveTTa Soris <strong>da</strong>culia<br />
logikuri kavSirebi, magram <strong>da</strong>Svebulia erTi faqtobrivi Secdoma.<br />
naSromi ar aris saTanadod organizebuli <strong>da</strong>/an monakveTTa Soris <strong>da</strong>r-<br />
Rveulia logikuri kavSirebi; an<strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia erTze meti faqtobrivi<br />
Secdoma.<br />
IV tabula<br />
naSromis enobrivi mxare<br />
naSromSi azri enobrivad (leqsikurad) zustad <strong>da</strong> mkafio<strong>da</strong>a gamoxatuli,<br />
SerCeulia <strong>da</strong>smuli amocanis Sesaferisi stili, <strong>da</strong>culia naSromis<br />
stilisturi erTgvarovneba, ar aris <strong>da</strong>Svebuli orTografiul-morfologiuri,<br />
punqtuaciuri <strong>da</strong> sintaqsuri Secdomebi.<br />
naSromSi azri enobrivad (leqsikurad) zustad <strong>da</strong> mkafio<strong>da</strong>a gamoxatuli,<br />
SerCeulia <strong>da</strong>smuli amocanis Sesaferisi stili, <strong>da</strong>culia naSromis<br />
stilisturi erTgvarovneba, gvxvdeba oriode stilisturi xarvezi <strong>da</strong>/an<br />
erTi orTografiul-morfologiuri <strong>da</strong> punqtuaciuri Secdoma.<br />
naSromSi azri enobrivad (leqsikurad) zustad <strong>da</strong> mkafio<strong>da</strong>a gamoxatuli,<br />
SerCeulia <strong>da</strong>smuli amocanis Sesaferisi stili, <strong>da</strong>culia naSromis<br />
stilisturi erTgvarovneba, gvxvdeba samze meti stilisturi xarvezi<br />
<strong>da</strong>/an ori orTografiul-morfologiuri <strong>da</strong> punqtuaciuri <strong>da</strong>/an erTi sintaqsuri<br />
Secdoma.<br />
SerCeulia <strong>da</strong>smuli amocanisaTvis Sesaferisi stili, Tumca leqsika mwiria,<br />
zogjer <strong>da</strong>rRveulia stilisturi erTgvarovneba <strong>da</strong>/an gvxvdeba ramdenime<br />
stilisturi xarvezi <strong>da</strong>/an sami-oTxi orTografiul-morfologiuri<br />
<strong>da</strong> punqtuaciuri <strong>da</strong>/an ori sintaqsuri Secdoma.<br />
SerCeulia <strong>da</strong>smuli amocanisaTvis Seuferebeli stili <strong>da</strong>/an <strong>da</strong>rRveulia<br />
stilisturi erTgvarovneba, gvxvdeba xuTze meti stilisturi xarvezi<br />
<strong>da</strong>/an xuTze meti orTografiul-morfologiuri <strong>da</strong> punqtuaciuri <strong>da</strong>/an<br />
orze meti sintaqsuri Secdoma.<br />
50<br />
qulebi<br />
2<br />
1<br />
0<br />
qulebi<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0
gTavazobT zemoT gamoqveynebuli naSromebis Sefasebas mcire komentarebiT, romlebic,<br />
Cveni azriT, warmodg<strong>ena</strong>s SegiqmniT, Tu rogor gaswordeba nawerebi mocemuli sqemis<br />
TiToeuli kriteriumis mixedviT:<br />
I tabulis mixedviT pirveli naSromi Sefas<strong>da</strong> maqsimaluri 3 quliT, radganac <strong>da</strong>valeba<br />
karga<strong>da</strong>a gaazrebuli, mosazrebebi <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli, msjeloba ki<br />
gamyarebulia Sesaferisi magaliTebiT vaJa-fSavelas poemebi<strong>da</strong>n <strong>da</strong>, agreTve, citirebulia<br />
ilia WavWavaZis mosazrebac.<br />
II tabulis mixedviTac naSromi maqsimaluri 1 quliT Sefas<strong>da</strong>, vinai<strong>da</strong>n teqstSi mkafiod<br />
gamovlin<strong>da</strong> avtoris individualoba <strong>da</strong> saintereso, aratrafaretuli <strong>da</strong>mokidebuleba<br />
<strong>da</strong>smuli sakiTxis mimarT.<br />
III tabulis mixedviT naSromma 2 qula <strong>da</strong>imsaxura, radganac teqsti organizebulia<br />
<strong>da</strong> monakveTTa Soris <strong>da</strong>culia logikuri kavSirebi, amasTanave, ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc<br />
erTi faqtobrivi Secdoma.<br />
IV tabulis mixedviT naSromma 2 qula <strong>da</strong>imsaxura, radganac, marTalia, teqstSi azri<br />
leqsikurad zustad <strong>da</strong> mkafio<strong>da</strong>a gamoxatuli, SerCeulia <strong>da</strong>smuli amocanis Sesaferisi<br />
stili <strong>da</strong> <strong>da</strong>culia naSromis stilisturi erTgvarovneba, magram gvxvdeba ori<br />
stilisturi xarvezi: `igi joyolas nawilia <strong>da</strong> im Tvalsazrisis gamomxatveli, romelic<br />
joyolas saxes ekisreba poemaSi.~ <strong>da</strong> `...rogorc ganicdis qeTelauri, ise ganicdis<br />
aRazac~; ori punqtuaciuri Secdoma: `me ra gamge var magisa,~ (striqonis bolos mZimis<br />
nacvlad un<strong>da</strong> eweros kiTxvis niSani) <strong>da</strong> `atir<strong>da</strong> rogorc qalio...~ (kavSiris win aklia<br />
mZime) <strong>da</strong>, agreTve, erTi sintaqsuri Secdoma _ `...rogoric arian joyola <strong>da</strong> zvia<strong>da</strong>uri~).<br />
yovelive zemoTqmulis gaTvaliswinebiT, moyvanili naSromis jamuri qulaa _ 8.<br />
meore naSromma yvela tabulis mixedviT maqsimaluri qulebi <strong>da</strong>imsaxura <strong>da</strong>, Sesabamisad,<br />
misi jamuri qulaa _ 10.<br />
Zvirfaso pe<strong>da</strong>gogebo,<br />
gaiTvaliswineT, rom am krebulSi gamoqveynebuli kiTxvebi <strong>da</strong> <strong>da</strong>valebebi ar Seva sagamocdo<br />
testebSi, Tumca, maTi gacnoba, vfiqrobT, gagiiolebT analogiuri tipis samuSaos<br />
Sesrulebas. agreTve sasurvelia, yuradReba miaqcioT testur kiTxvaTa <strong>da</strong> <strong>da</strong>valeba-<br />
Ta aprobaciebis dros Sesrulebuli naSromebis nimuSebsa <strong>da</strong> maTs komentarebs, romlebic<br />
krebulis bolosaa mocemuli. vimedovnebT, rom gamoqveynebuli masalis gacnoba <strong>da</strong><br />
gaTvaliswineba <strong>da</strong>gexmarebaT sasertifikacio gamocdisaTvis saTanadod momzadebaSi.<br />
gisurvebT warmatebas!<br />
51
d a n a r T i<br />
I. quTaisSi 2010 wlis 28 Tebervals Catarebul aprobaciaze<br />
gamoyenebuli testi Sefasebis sqemiTurT<br />
instruqcia<br />
Tqven winaSea testis bukleti <strong>da</strong> pasuxebis furceli.<br />
gaiTvaliswineT, gaswordeba mxolod pasuxebis furceli!<br />
pasuxebis furclis gakecva <strong>da</strong>uSvebelia!<br />
testis bukleti SegiZliaT gamoiyenoT Savi samuSaosaTvis!<br />
testis maqsimaluri qulaa _ 80.<br />
## 1-14 <strong>da</strong>valebebis pasuxebi SegiZliaT testis bukletSi SemoxazoT <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>itanoT<br />
pasuxebis furcelSi Semdegnairad: yoveli <strong>da</strong>valebis nomris gverdiT ganTavsebul<br />
ujredebSi X niSani un<strong>da</strong> <strong>da</strong>svaT im ujredSi, romelic, Tqveni azriT, swor pasuxs Seesabameba;<br />
am <strong>da</strong>valebaTa pasuxebis ga<strong>da</strong>tanisas ar un<strong>da</strong> agerioT <strong>da</strong>valebebis nomrebi. nomrebis<br />
arevis SemTxvevaSi kompiuteri swori pasuxis amocnobas veRar SeZlebs;<br />
pasuxebis furcelSi <strong>da</strong>Svebuli Secdomis SemTxvevaSi mTlianad gaaSaveT is ujredi<br />
<strong>da</strong> imave nomris gaswvriv moniSneT sxva (es exeba mxolod ## 1-14 <strong>da</strong>valebebs);<br />
## 15-32 <strong>da</strong>valebebis pasuxebi Sesabamisi nomrebis gaswvriv un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>itanoT pasuxebis<br />
furcelSi;<br />
# 32 <strong>da</strong>valeba sami nawilisagan Sedgeba: a), b) <strong>da</strong> g). pasuxebis furcelSic amgvara<strong>da</strong>a<br />
miTiTebuli;<br />
savaldebuloa, rom # 32 <strong>da</strong>valebis a), b) <strong>da</strong> g) nawilebi pasuxebis furcelSi sagangebod<br />
am a), b) <strong>da</strong> g) nawilebisaTvis gamoyofil adgilebSi ga<strong>da</strong>itanoT;<br />
# 32 <strong>da</strong>valebis TiToeuli nawili (a, b, g) cal-calke swordeba Sefasebis sxva<strong>da</strong>sxva<br />
sqemis meSveobiT <strong>da</strong>, amd<strong>ena</strong>d, am <strong>da</strong>valebis Semadgeneli nawilebis erTmaneTSi areva<br />
<strong>da</strong>uSvebelia;<br />
# 32 <strong>da</strong>valeba, romlis Semadgeneli nawilebi pasuxebis furcelSi erTmaneTSi iqneba<br />
areuli, ar Sefasdeba.<br />
arsad miuTiToT Tqveni saxeli <strong>da</strong> gvari <strong>da</strong> arc pirovnebis identificirebis sxva<br />
saSualeba, winaaRmdeg SemTxvevaSi naSromi ar gaswordeba!<br />
testis Sesasruleblad geZlevaT 5 saaTi.<br />
gisurvebT warmatebas!<br />
52
wakiTxulis gaazreba<br />
yuradRebiT gaecaniT teqsts. kiTxvebze pasuxebis gacema maSin <strong>da</strong>iwyeT, rodesac<br />
teqstis Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli sam-sami pasuxi<strong>da</strong>n airCieT mxolod<br />
erTi <strong>da</strong> SemoxazeT. moniSnuli pasuxi ga<strong>da</strong>itaneT pasuxebis furcelSi amgvarad:<br />
pasuxis Sesabamis ujredSi gaakeTeT aRniSvna _ X (Tu pasuxebis furcelSi Secdomas<br />
<strong>da</strong>uSvebT, SegiZliaT mTlianad gaaSavoT is ujredi <strong>da</strong> mis nacvlad sxva moniSnoT).<br />
<strong>da</strong>wereT teqstis mokle reziume.<br />
<strong>da</strong>valebis maqsimaluri qulaa _ 18.<br />
romantizmi, hegelis marjve gamoTqmiT, SeiZleba <strong>da</strong>vaxasiaToT rogorc `ubeduri<br />
cnobiereba~, anu is cnobiereba, romelsac Tavisi arsebobis mizani usasrulobaSi,<br />
grZnobadi samyaros miRma egulvis <strong>da</strong> uwyis misi miuRwevloba, magram, meore mxriv, ar<br />
SeuZlia am miuRwevel mizans ar eswrafos: `raRac umaRlesi sibrZne gvaswavlis, rom<br />
kacobriobam did SecdomaSi Cavardnis gamo samSoblo <strong>da</strong>karga. amd<strong>ena</strong>d, misi miwieri<br />
yofnis <strong>da</strong>niSnuleba isaa, rom ukan (<strong>da</strong>karguli samSoblosaken _ k. k.) un<strong>da</strong> iswrafodes,<br />
sa<strong>da</strong>mde miRwevasac Tavis Tavs mindobili a<strong>da</strong>miani ver axerxebs... aqe<strong>da</strong>n warmodgeba ma-<br />
Ti (axali drois xalxebis _ k. k.) poeziis ltolva im ori samyaros _ grZnobadisa <strong>da</strong><br />
zegrZnobadis _ SeerTebisaken, romelTa Sorisac vmoZraobT~, _ wer<strong>da</strong> avgust Slegeli.<br />
romantizmisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebelia grZnobadi <strong>da</strong> zegrZnobadi, movl<strong>ena</strong>Ta <strong>da</strong> gamocdilebis<br />
miRma mdebare, `miwieri~ <strong>da</strong> `ciuri~ samyaroebis principuli <strong>da</strong>pirispireba. am<br />
azriT, romantizmi Suasaukuneobrivi msoflgancdis Taviseburi aRorZinebaa, romelic<br />
axali drois renesansul-ganmanaTlebluri suliskveTebis winaaRmdegaa mimarTuli.<br />
magram romantizmi ar iyo Sua saukuneebis msoflmxedvelobis ubralo gameoreba. man<br />
bevr iseT momentze gaamaxvila yuradReba, Sua saukuneebSi an ucnobi rom iyo, an<strong>da</strong> ukana<br />
planze idga. erT-erTi aseTi momentia a<strong>da</strong>mianuri `me~-s aqtiuri xasiaTis wina planze<br />
wamoweva. romantizmis mixedviT, is, rasac Cven movl<strong>ena</strong>Ta samyaros vuwodebT, miRmuri,<br />
zegrZnobadi samyaros zemoqmedebisa <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianuri `me~-s aqtivobis urTierTgamsWvalvis<br />
Sedegad Cndeba.<br />
a<strong>da</strong>mians raRac Seaqvs `samyaroSi~, raRacnairad agebs movl<strong>ena</strong>Ta sinamdviles, igi<br />
movl<strong>ena</strong>Ta samyaros Seqmnis Tanamoziarea <strong>da</strong> am azriT demiurgul xasiaTs atarebs.<br />
samyaros amgvar TanaSeqmnas germanul idealizmSi transcendentaluri konstruireba<br />
ewodeba. am moZRvrebiT romantizmi gaemijna Sua saukuneebis Tvalsazriss, romlis mixedviTac<br />
sagnebi a<strong>da</strong>mians ise ecxadeba, rogorc arsebobs `TavisTavad~.<br />
gar<strong>da</strong> amisa, Suasaukuneobrivi msoflgancdisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli ar aris `ciuris~<br />
wvdomasTan <strong>da</strong>kavSirebuli romantikuli dramatizmi. aseTi dramatizmi Sua saukuneebSi<br />
saerTod gaugebari iqnebo<strong>da</strong>, magram savsebiT gasagebia XVIII saukunis <strong>da</strong>sasrulisa <strong>da</strong><br />
XIX saukunis <strong>da</strong>sawyisis evropaSi, rodesac ganmanaTleblobam safuZvlianad Searyia<br />
religiuri rwm<strong>ena</strong>, Tumca es ukanaskneli jer kidev inarCunebs sicocxlisunarianobas...<br />
romantikosebisaTvis a<strong>da</strong>mianis mowyveta zegrZnobadisagan misi yofierebis mxolod<br />
erTi mxarea. amis miuxe<strong>da</strong>vad, a<strong>da</strong>mians ar SeuZlia zegrZnobads ar eswrafodes. SesaZloa,<br />
sakiTxis amgvar ga<strong>da</strong>WraSi didi roli kantis filosofiam Seasrula (samwuxarod,<br />
romantizmisadmi miZRvnil SromebSi kantis <strong>da</strong>msaxureba am msoflmxedvelobrivmxatvruli<br />
mimarTulebis CamoyalibebaSi zogjer ignorirebulia).<br />
kantma uaryo metafizika, rogorc mecniereba zegrZnobadi sinamdvilis Sesaxeb, magram<br />
SeinarCuna metafizika, rogorc a<strong>da</strong>mianis bunebrivi, e. i. a<strong>da</strong>mianis arsebi<strong>da</strong>n gamomdinare<br />
miswrafeba. a<strong>da</strong>miani Tavisi arsiT metafizikuri, e. i. movl<strong>ena</strong>Ta samyaros miRma<br />
mswrafveli arsebaa. magram rogor SeuZlia grZnobad samyaroSi mcxovreb a<strong>da</strong>mians zegrZnobadi<br />
sinamdvilisaken ltolva? romantikosebis pasuxi am kiTxvaze erTmniSvnelovania<br />
_ sakuTar TavSi, sakuTar subieqturobaSi CaRrmavebis gziT.<br />
grZnobadisa <strong>da</strong> zegrZnobadis, `cisa~ <strong>da</strong> `miwis~ radikaluri <strong>da</strong>pirispirebis viTarebaSi,<br />
Cveni miwieri yofnis pirobebSi `ciuri~ a<strong>da</strong>mianur `me~-Si CaRrmavebiT miiRweva, vinai<strong>da</strong>n<br />
a<strong>da</strong>mianis sulieri yofa, `miwier~ arsebobasTan misi kavSiris miuxe<strong>da</strong>vad, yovelgvari<br />
sagnobriobi<strong>da</strong>n <strong>da</strong>, Sesabamisad, movl<strong>ena</strong>Ta sinamdvilisagan yvelaze ufro <strong>da</strong>Sorebuli<br />
ramaa: `...Cven samyaroSi mogzaurobaze vocnebobT: magram gana samyaro Cvens SigniT<br />
araa? Cven ar vuwyiT Cveni sulis siRrme. swored iq mivyavarT idumal gzas. maradi-<br />
53
uloba misi samyaroebiT, warsuliTa <strong>da</strong> momavliT, Cvens SigniTaa moTavsebuli, an arsad~,<br />
_ wer<strong>da</strong> novalisi...<br />
a<strong>da</strong>mianis romantikuli gageba pirovnebis subieqturobis analizis safuZvelze dgindeba.<br />
aseTi gageba aqcentirebas axdens a<strong>da</strong>mianis sasrulobaze. romantikosebi am sakiTxSic<br />
kants emyarebian. kantma filosofias miznad <strong>da</strong>usaxa pasuxi gaeca sam kiTxvaze: 1. ra<br />
SemiZlia vicode? 2. ra SemiZlia gavakeTo? 3. ris imedi SemiZlia viqonio? magram am sam<br />
kiTxvaze pasuxis gacema mxolod maSin SegveZleba, Tu gvecodineba, vin aris is, vinc<br />
imecnebs, moqmedebs <strong>da</strong> imedovnebs, e. i. Tu gvecodineba, ra aris a<strong>da</strong>miani.<br />
magram _ `ra SemiZlia vicode?~ _ kantis mixedviT, Semecnebis sazRvars exeba. sazRvari<br />
iqaa, sa<strong>da</strong>c raimes SemosazRvra xdeba. magram SemosazRvruli niSnavs sasruls. amd<strong>ena</strong>d,<br />
pirveli kiTxva a<strong>da</strong>mianuri Semecnebis specifikur sasrulobas exeba, meore _<br />
qcevisas <strong>da</strong> mesame _ imedovnebisas. magram saWiroa is instancia, romelic sasrulobis<br />
am formebs gaaerTianebs, aseTi ki, kantis mixedviT, saerTod a<strong>da</strong>mianuri yofierebis<br />
sasrulobaa (m. haidegeri).<br />
romantizmma kidev ufro gaamZafra sakiTxis amgvari <strong>da</strong>sma. a<strong>da</strong>mianis sasrulobaze<br />
aqcentireba Sua saukuneebSic gvxvdeba, magram am epoqaSi eWvqveS ar <strong>da</strong>mdgara imis SesaZlebloba,<br />
rom a<strong>da</strong>mians SeuZlia usasrulos eziaros. problema mxolod saWiro sa-<br />
SualebaTa gamonaxvaSi mdgomareob<strong>da</strong>. romantikuli msoflgancdis safuZveli swored<br />
miRmurTan am ziarebis SesaZleblobis rwmenis moSlaa.<br />
k. kacitaZe, solomon do<strong>da</strong>Svili <strong>da</strong> nikoloz baraTaSvili,<br />
Jurnali `<strong>literatura</strong> <strong>da</strong> xelovneba~, 1990, #1.<br />
(1) 1. ra mizniT iyenebs hegeli gamoTqmas `ubeduri cnobiereba~?<br />
a) grZnobadisa <strong>da</strong> zegrZnobadis <strong>da</strong>saxasiaTeblad; b) `miwieri yofnis~ <strong>da</strong>niSnulebis<br />
gasarkvevad; g) romantizmis bunebis saCveneblad.<br />
(1) 2. ra TvalsazrisiT iyo romantizmi Suasaukuneobrivi msoflgancdis Taviseburi<br />
aRorZineba?<br />
a) a<strong>da</strong>mianuri `me~-s wina planze wamoweviT; b) grZnobadisa <strong>da</strong> zegrZnobadis SeerTebisaken<br />
swrafviT; g) miwieri <strong>da</strong> ciuri samyaroebis <strong>da</strong>pirispirebiT.<br />
(1) 3. ra ganasxvavebs romantizms Sua saukuneebis msoflmxedvelobisagan?<br />
a) a<strong>da</strong>mianis yofierebis sasrulobis gaazreba;<br />
b) pirovnebis subieqtur samyaroze yuradRebis gamaxvileba;<br />
g) renesansul-ganmanaTleblur suliskveTebasTan <strong>da</strong>pirispireba.<br />
(1) 4. ra TvalsazrisiT aris a<strong>da</strong>miani `samyaros Seqmnis Tanamoziare~?<br />
a) a<strong>da</strong>miani Tavad aris demiurgi; b) a<strong>da</strong>miani `raRacnairad agebs~ movl<strong>ena</strong>Ta sinamdviles;<br />
g) a<strong>da</strong>mians sagnebi ise ecxadeba, rogorc arsebobs `TavisTavad~.<br />
(1) 5. ras niSnavs `samyaros transcendentaluri konstruireba~?<br />
a) a<strong>da</strong>mianis ltolvas zegrZnobadi sinamdvilisaken;<br />
b) grZnobadisa <strong>da</strong> zegrZnobadis radikalur <strong>da</strong>pirispirebas;<br />
g) zegrZnobadi samyarosa <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianuri `me~-s urTierTgamsWvalvas.<br />
(1) 6. ra ganapirobebs `romantikul dramatizms~?<br />
a) <strong>da</strong>eWveba miRmuri samyaros Secnobis SesaZleblobaSi;<br />
b) principuli <strong>da</strong>pirispireba `miwier~ <strong>da</strong> `ciur~ samyaroebs Soris;<br />
g) swrafva grZnobadisa <strong>da</strong> zegrZnobadis SeerTebisaken.<br />
(1) 7. romantikosTa azriT, ris miuxe<strong>da</strong>vad ar SeuZlia a<strong>da</strong>mians moswydes zegrZnobads?<br />
a) imis miuxe<strong>da</strong>vad, rom es yofierebis erTi mxarea;<br />
b) imis miuxe<strong>da</strong>vad, rom misTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli araa romantikuli dramatizmi;<br />
g) imis miuxe<strong>da</strong>vad, rom romantizmi gaemijna Sua saukuneebis Tvalsazriss.<br />
54
(1) 8. ra gziT miiRweva `ciuri~ `miwieri yofnis~ pirobebSi?<br />
a) a<strong>da</strong>mianur `me~-Si CaRrmavebis gziT; b) `miwier~ arsebobasTan misi <strong>da</strong>kavSirebis<br />
gziT; g) movl<strong>ena</strong>Ta samyaros miRma swrafvis gziT.<br />
(1) 9. ratom miiCnevs imanuel kanti a<strong>da</strong>mians metafizikur arsebad?<br />
a) imitom, rom a<strong>da</strong>miani zegrZnobadi samyarosaken iltvis;<br />
b) imitom, rom a<strong>da</strong>miani mowy<strong>da</strong> zegrZnobad samyaros;<br />
g) imitom, rom a<strong>da</strong>mianis Semecnebas sazRvari ar gaaCnia.<br />
(1) 10. ra aris novalisis <strong>da</strong>mowmebuli citatis mTavari saTqmeli?<br />
a) maradiuli samyaro Cven SigniTaa; b) maradiuli sulis siRrme Seucnobelia; g) maradiuloba<br />
saerTod ar arsebobs.<br />
(1) 11. ra aris romantikuli msoflgancdis ZiriTadi maxasiaTebeli?<br />
a) grZnobadisa <strong>da</strong> zegrZnobadis SeerTebis SesaZleblobaSi <strong>da</strong>eWveba;<br />
b) miRmurTan ziarebis SesaZleblobis rwmenis moSla;<br />
g) usasrulosTan a<strong>da</strong>mianis ziarebis SesaZleblobis rwm<strong>ena</strong>.<br />
(1) 12. ris meSveobiT ganixilavs avtori romantizmis msoflxedvas?<br />
a) evropel moazrovneebTan kamaTis meSveobiT; b) evropel filosofosTa mosazrebebis<br />
analizis meSveobiT; g) mxolod sakuTari argumentebis moxmobis meSveobiT.<br />
(1) 13. ra sakiTxi ar aris ganxiluli moyvanil teqstSi?<br />
a) romantizmis <strong>da</strong>pirispireba ganmanaTleblobis filosofiasTan;<br />
b) romantizmis warmoSobis istoriuli pirobebi;<br />
g) romantizmis warmoSobis filosofiuri safuZvlebi.<br />
(1) 14. ra aris am teqstis ZiriTadi funqcia?<br />
a) romantizmis mier Suasaukuneobrivi msoflgancdis aRorZinebis Cveneba;<br />
b) romantizmis nacionaluri Taviseburebebis <strong>da</strong>xasiaTeba;<br />
g) romantizmis ZiriTadi filosofiuri safuZvlebis analizi.<br />
(4) 15. 4-5 wina<strong>da</strong>debiT <strong>da</strong>wereT mocemuli teqstis reziume.<br />
<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong><br />
(2) 16. mokled CamoayalibeT, ra mosazrebebi arsebobs <strong>qarTuli</strong> saliteraturo enis periodizaciasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT.<br />
(3) 17. ras uwodeben sityvaTa wyvils: gacnobierebuli _ gaTviTcnobierebuli?<br />
romeli maTgani un<strong>da</strong> gamoviyenoT mocemul wina<strong>da</strong>debaSi: mas kargad hqon<strong>da</strong> . . . ,<br />
Tu ra pasuxismgebloba <strong>da</strong>ekisra.<br />
pasuxi <strong>da</strong>asabuTeT.<br />
(2) 18. gaasworeT stilisturi xarvezi: man safuZveli <strong>da</strong>udo qarTul filosofiur skolas.<br />
ganmarteT, ram gamoiwvia es xarvezi.<br />
55
(2) 19. moswavlem <strong>da</strong>faze <strong>da</strong>wera Semdegi kompozitebi: misvla-mosvla, knawa-knuwi, quCa-qu-<br />
Ca.<br />
gaasworeT Secdoma <strong>da</strong> ganumarteT mas, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri<br />
Secdoma.<br />
(3) 20. moswavlem zmnis saTaviso qcevis magaliTad moiyvana miSenebs.<br />
miuTiTeT, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva man <strong>da</strong> gaaanalizeT, ra ganapirobebs amgvar Secdomas.<br />
ganmarteT saTaviso qcevis raoba.<br />
(2) 21. moswavlem <strong>da</strong>wera: erT-erT CvenTagans konkursSi un<strong>da</strong> mieRo monawileoba.<br />
gaasworeT Secdoma <strong>da</strong> ganumarteT mas, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri<br />
Secdoma.<br />
(2) 22. moswavlem Seadgina wina<strong>da</strong>deba: ga<strong>da</strong>eci de<strong>da</strong>s, kviris bolos Camoval-meTqi.<br />
miuTiTeT, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva man <strong>da</strong> ganumarteT, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas<br />
analogiuri Secdoma.<br />
(2) 23. moswavlem <strong>da</strong>wera: maia <strong>da</strong> nino Cemi naTesavebia.<br />
gaasworeT Secdoma <strong>da</strong> ganumarteT mas, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri<br />
Secdoma.<br />
(5) 24. Tqveni mizania, ganvlili masali<strong>da</strong>n gaaxsenoT moswavleebs is sakiTxebi, romlebic<br />
<strong>da</strong>exmareba maT Serwymuli wina<strong>da</strong>debis arsis ukeT gaazrebaSi.<br />
(2) I. CamoTvaleT es sakiTxebi;<br />
(3) II. aRwereT erT-erTi saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>gexmarebaT am miznis miRwevaSi<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>asabuTeT misi efeqtianoba.<br />
(7) 25. waikiTxeT nawyveti mixeil javaxiSvilis kritikuli werili<strong>da</strong>n `isev <strong>qarTuli</strong><br />
enis Sesaxeb~.<br />
(2) I. imsjeleT, romeli sakiTxis swavlebisas gamoiyenebT am teqsts.<br />
(2) II. imsjeleT, romeli unari SegiZliaT gamoumuSaoT moswavles am teqstis saSualebiT.<br />
(3) III. aRwereT ori saswavlo qmedeba, romlebic <strong>da</strong>gexmarebaT TiToeuli miznis miRwevaSi<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>asabuTeT maTi efeqtianoba.<br />
Wiri <strong>da</strong>umalavi sjobiao. es Wiric Cveni Zveli nacnobia, TiTqmis naCvevi <strong>da</strong> gaSinaurebuli.<br />
<strong>qarTuli</strong> enis amRvrevisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>maxinjebis Sesaxeb mogaxsenebT. yvelas bavSvobi<strong>da</strong>nve<br />
gvaxsovs am saganze Civili <strong>da</strong> zrunva, magram Cveni <strong>da</strong>sneulebuli <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong><br />
fexze wamodgomisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>wmendis magier uaresad <strong>da</strong>avad<strong>da</strong> <strong>da</strong> atalax<strong>da</strong>.<br />
gvaxsovs `droebis~, `iveriis~, `moambis~ <strong>da</strong> `cnobis furclis~ <strong>qarTuli</strong>, axla ki, `qar-<br />
Tuli sityvis~ erTi werilis avtorisa ar iyos, nawerze advilad gamoicnobT <strong>da</strong>mweris<br />
<strong>da</strong>badebis kuTxes. cotaodeni codna enis kanonebisa savaldebulod aRaravis miaCnia.<br />
(10) 26. gaasworeT namuSevari qvemoT mocemuli sqemis mixedviT <strong>da</strong> <strong>da</strong>wereT komentari.<br />
I. <strong>da</strong>usabuTeT moswavles Tqveni Sefaseba: I kriteriumiT Sefasebis komentirebisas<br />
moixmeT saTanado magaliTebi Txzulebi<strong>da</strong>n; II <strong>da</strong> III kriteriumebiT Sefasebis<br />
komentirebisas ki amoiwereT yoveli Secdoma <strong>da</strong> xarvezi, mieciT TiToeul<br />
maTgans saTanado kvalifikacia.<br />
II. CamoayalibeT saTanado rCevebi, romelTa gaTvaliswinebac <strong>da</strong>exmareba moswavles<br />
analogiuri <strong>da</strong>valebis ukeT SesrulebaSi.<br />
56
#<br />
I<br />
II<br />
III<br />
kriteriumebi<br />
msjelobis <strong>da</strong>sabuTeba<br />
(argumentireba <strong>da</strong> citireba)<br />
leqsika <strong>da</strong> stili<br />
orTografia-morfologia,<br />
sintaqsi <strong>da</strong> punqtuacia<br />
Sefasebis sqema<br />
57<br />
kriteriumebis ganmarteba qulebi<br />
a) msjeloba mkafioa, argumentirebulia, argumentebi<br />
gamyarebulia teqsturi masaliT;<br />
b) msjeloba nawilobriv mkafioa, nawilobriv<br />
argumentirebulia, ar aris gamyarebuli teqsturi<br />
masaliT an <strong>da</strong>Svebulia faqtobrivi Secdoma;<br />
g) teqsti araadekvatura<strong>da</strong>a gagebuli, msjeloba<br />
ara<strong>da</strong>majerebelia, teqsturi masalac<br />
araadekvaturad aris moxmobili.<br />
a) azri zustad <strong>da</strong> mkafiod aris gamoxatuli,<br />
naweri stilisturad gamarTulia;<br />
b) azri zustad aris gamoxatuli, magram<br />
leqsika mwiria an gvxvdeba stilisturi xarvezebi;<br />
g) azri ZiriTa<strong>da</strong>d gasagebia, magram stilisturad<br />
gaumarTavia, gvxvdeba araadekvaturi<br />
leqsika.<br />
a) ar aris am tipis samze meti Secdoma;<br />
b) ar aris am tipis eqvsze meti Secdoma;<br />
g) am tipis Secdoma eqvsze metia.<br />
moswavlem gaaanaliza mwyemsi qalisa <strong>da</strong> gandegilis dialogis fragmentebi ilia<br />
WavWavaZis poemi<strong>da</strong>n ,,gandegili~.<br />
_ `moSordi <strong>da</strong> aq sul martoka xar?~<br />
_ `egeTi aris, sCans, neba RvTisa...~<br />
_ `rogor Tu RvTisa? RmerTs raSi un<strong>da</strong><br />
am yinulebSi yofna kacisa?<br />
vfiqrobdi: neta maS risTvis morTo<br />
ese lamazad wuTisofeli?<br />
gana misTvis, rom a<strong>da</strong>mianma<br />
SeaCvenos <strong>da</strong> aiRos xeli?<br />
an Sen rogor sZleb uwuTisoflod!<br />
mere ici ki, ra-rig tkbilia!<br />
aq sikvdilia, iq ki sicocxle,<br />
aq Wiria <strong>da</strong> iq ki _ lxinia.<br />
nuTu Tvistomi, toli <strong>da</strong> swori<br />
yvela guli<strong>da</strong>m amogiRia?<br />
nuTu naRveli, <strong>da</strong>rdi <strong>da</strong> javri<br />
Tan aravisi wamogiRia,<br />
ar gagondeba arc mama, de<strong>da</strong>,<br />
an Zma, anu <strong>da</strong>, an saxli, kari?<br />
nuTu mis-dReSi ara gyolia<br />
mokeTe, gulis Sematkivari?<br />
rogor moSordi?..~ _`ra giTxra, Svilo?<br />
yvelaze ufro suli tkbilia,<br />
igi tyve aris wuTis-soflisa<br />
<strong>da</strong> eg yoveli mis borkilia~.<br />
_ `maS vinc qveynad varT, yvela<br />
wavwydebiT,<br />
veRar <strong>da</strong>vixsniT verafriT sulsa?~<br />
_ `xsna yvelgan aris... xolo gza xsnisa<br />
eseTi mergo me... ubedursa...~<br />
SeafaseT nawyveti moswavlis Txzulebi<strong>da</strong>n, romelic upasuxebs miTiTebas: Tqveni<br />
sityvebiT CamoayalibeT mwyemsi qalis pozicia.<br />
qali, vinc gansacdelis saxiT gamougzavna ufalma gandegil bers, ver xvdeba TuU<br />
ratom un<strong>da</strong> mowydes a<strong>da</strong>miani amqveyniur cxovrebas <strong>da</strong> ratom un<strong>da</strong> gaataros Tavis sicocxle<br />
martoobaSi. igi miiCnevs, rom es wuTisofeli ufalma a<strong>da</strong>mianebisaTvis Seqmna <strong>da</strong><br />
misca maT, radgan <strong>da</strong>mtkbariyvnen amqveyniuri cxovrebiT. ilia WavWavaZis azriT, uZravad<br />
yofna aravis argebs <strong>da</strong> am nawarmoebis de<strong>da</strong> azric swored es aris. imitomaa mwyemsi<br />
qalis pozicia ase mkveTrad gamokveTili, rom is eTanxmeba ilias mosazrebas amqveyniur<br />
cxovrebaze.<br />
2<br />
1<br />
0<br />
2<br />
1<br />
0<br />
2<br />
1<br />
0
<strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong><br />
(1) 27. moswavleebma ver gaiges `vefxistyaosnis~ Semdegi striqoni:<br />
`nura nu gSurs saqoneli Cemi CemTvis wasageblad!~<br />
ganumarteT maT, ra igulisxmeba am taepSi.<br />
(4) 28. <strong>da</strong>usaxeleT moswavleebs romantizmisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli ori ZiriTadi niSani<br />
<strong>da</strong> moiyvaneT orive maTganis Sesabamisi magaliTebi <strong>qarTuli</strong> mwerlobi<strong>da</strong>n.<br />
(1) 29. moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva: ra funqcia <strong>da</strong>akisra iliam sosia mewisqvilis saxes?<br />
upasuxeT moswavlis am SekiTxvas.<br />
(1) 30. Tqveni mizania moswavleebs gaacnoT vaJa-fSavelas werili `kosmopolitizmi <strong>da</strong><br />
patriotizmi~.<br />
mokled CamoayalibeT am statiis mTavari saTqmeli.<br />
mxatvruli teqstis analizi<br />
(4) 31. waikiTxeT sandro cirekiZis miniatura `epilogi~.<br />
buxarTan Tbila.<br />
bebia ikunteba <strong>da</strong> TiTistars atrialebs.<br />
_ Tovs isev.<br />
_ Tovs.<br />
<strong>da</strong>Cumdnen. <strong>da</strong>Rlil Zvlebs asveneben.<br />
babua akankalebs Zvel wigns <strong>da</strong> gayviTlebul pwkarebs kiTxulobs isev.<br />
_ ra Cumi zamTaria.<br />
_ aRaravin modis.<br />
babuam wigni <strong>da</strong>xura. Subli Seikra <strong>da</strong> Zvel savarZels miesv<strong>ena</strong>. fiqrebi irevian<br />
TovliviT.<br />
bebia TiTistars atrialebs <strong>da</strong> ikunteba Tbil buxarTan. babuam CaTvlima.<br />
gaaanalizeT mocemuli teqsti Semdegi miTiTebebis mixedviT:<br />
• ganmarteT, ra aris am teqstis mTavari saTqmeli;<br />
• CamoayalibeT, ra mxatvrul saSualebebs iyenebs avtori <strong>da</strong>saxuli miznis misaRwevad.<br />
Tqveni Tvalsazrisi <strong>da</strong>asabuTeT!<br />
(naSromi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
literaturis swavlebis meTodika<br />
(11) 32. warmoidgineT, rom aswavliT X klass. Tqveni mizania <strong>da</strong>exmaroT moswavleebs amoicnon<br />
<strong>da</strong> gaiazron Sesaswavli teqstebis mxatvruli Taviseburebebi.<br />
SearCieT qvemoT CamoTvlil teqstTagan erT-erTi:<br />
iovane sabanisZis Txzuleba `abos wameba~;<br />
ilia WavWavaZis statia `ra giTxraT? riT gagaxaroT?~;<br />
akaki wereTlis poema `gamzrdeli~;<br />
galaktion tabiZis leqsebi: `lurja cxenebi~ <strong>da</strong> `silaJvarde anu vardi silaSi~;<br />
guram rCeuliSvilis moTxroba `alaverdoba~.<br />
literaturuli nawarmoebis arCevis Semdeg SeasruleT mocemuli <strong>da</strong>valeba:<br />
a) gamoyaviT <strong>da</strong> aRwereT am nawarmoebis ori ZiriTadi Tavisebureba, romlebic, Tqveni<br />
azriT, umniSvnelovanesia mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisaTvis. es Taviseburebebi<br />
58
gulisxmobs (Tumca mxolod amiT ar Semoifargleba) Tematur Tu ideur problematikas,<br />
kulturul-istoriul konteqsts, qveteqstsa Tu aluzias, kompoziciur Taviseburebebs<br />
(nawarmoebis arqiteqtonikas), personaJTa <strong>da</strong>xasiaTebisa Tu Txrobis meTodebs,<br />
stils, Janrul maxasiaTeblebs, mxatvrul saSualebebs, poetur ostatobas.<br />
msjelobisas <strong>da</strong>imowmeT saTanado magaliTebi SerCeuli nawarmoebi<strong>da</strong>n.<br />
(pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
b) vinai<strong>da</strong>n Tqven gamoyaviT SerCeuli nawarmoebis ori ZiriTadi Tavisebureba, ukve SegiZliaT<br />
<strong>da</strong>asaxeloT <strong>da</strong> gaaanalizoT is ori problema (sirTule), romlebsac Tqven<br />
mier aRwerili Taviseburebebisa <strong>da</strong>, Sesabamisad, mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisas<br />
SeiZleba waawydnen moswavleebi.<br />
analizis dros:<br />
• moixmeT teqsti<strong>da</strong>n is magaliTebi, romlebic TvalsaCinos gaxdis Tqven mier gamoyofili<br />
TiToeuli problemis arsebobas;<br />
• axseniT, ra mizeziT (mizezebiT) SeiZleba SeeqmnaT es problemebi moswavleebs am<br />
konkretuli nawarmoebis Seswavlisas.<br />
(pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
g) Tqven ukve <strong>da</strong>asaxeleT <strong>da</strong> gaaanalizeT is ori problema (sirTule), romlebsac teqstis<br />
gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisas SeiZleba waawydnen moswavleebi.<br />
amjerad aRwereT is ori saswavlo qmedeba, romlebic <strong>da</strong>gexmarebaT <strong>da</strong>anaxvoT <strong>da</strong><br />
gaaazrebinoT moswavleebs Tqveni msjelobis I nawilSi gamoyofili Taviseburebebi <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>aZlevinoT amave msjelobis II nawilSi aRniSnuli problemebi.<br />
msjelobisas axseniT, rogor (ra gziT) <strong>da</strong>exmareba es saswavlo qmedebebi moswavleebs<br />
am nawarmoebis Taviseburebebis gagebasa <strong>da</strong> gaazrebaSi <strong>da</strong> rogor (ra gziT) <strong>da</strong>aZlevinebs<br />
teqstis Seswavlisas wamoWril problemebs.<br />
(pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
59
2010 wlis 28 Tebervlis saaprobacio testis Sefasebis sqema<br />
wakiTxulis gaazreba (<strong>da</strong>valebebi ## 1-14)<br />
1. g) --------------1q. 2. g) --------------1q. 3. b) --------------1q. 4. b) --------------1q. 5. g) --------------1q.<br />
6. a) --------------1q. 7. a) --------------1q. 8. a) --------------1q. 9. a) --------------1q. 10. a) --------------1q.<br />
11. b) --------------1q. 12. b) --------------1q. 13. b) --------------1q. 14. g) --------------1q.<br />
reziumes (<strong>da</strong>valeba # 15) Sefasebis kriteriumebi<br />
reziumes maqsimaluri qulaa 4. upirveles yovlisa, gamsworebelma un<strong>da</strong> gaarkvios,<br />
warmoadgens Tu ara Sesrulebuli <strong>da</strong>valeba reziumes. Tu pasuxi statiis Sinaarsis<br />
Txrobaa (vrceli perifrazia), werilis kritikuli analizia, misi Sefaseba-komentaria<br />
an<strong>da</strong> enobrivad gaumarTavia, igi ar Sefasdeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />
Tu <strong>da</strong>valebis pasuxi reziumea, igi un<strong>da</strong> Sefasdes mocemuli sqemis mixedviT.<br />
# kriteriumebi<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
<strong>da</strong>valeba amomwurava<strong>da</strong>a Sesrulebuli (saubaria statiis yvela arsebiTi<br />
aspeqtis Sesaxeb) <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma.<br />
<strong>da</strong>valeba amomwurava<strong>da</strong>a Sesrulebuli (saubaria statiis yvela arsebiTi<br />
aspeqtis Sesaxeb), magram <strong>da</strong>Svebulia erTi an ori enobrivi Secdoma.<br />
<strong>da</strong>valeba nawilobrivaa Sesrulebuli (ar aris saubari statiis erT-erTi<br />
arsebiTi aspeqtis Sesaxeb) <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma;<br />
an<strong>da</strong> <strong>da</strong>valeba amomwurava<strong>da</strong>a Sesrulebuli (saubaria statiis yvela<br />
arsebiTi aspeqtis Sesaxeb), magram <strong>da</strong>Svebulia orze meti enobrivi Secdoma.<br />
<strong>da</strong>valeba nawilobrivaa Sesrulebuli (ar aris saubari statiis erT-erTi<br />
arsebiTi aspeqtis Sesaxeb) <strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia erTi an ori enobrivi Secdoma.<br />
5. naSromSi ar aris saubari statiis ori an meti arsebiTi aspeqtis Sesaxeb.<br />
<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> (<strong>da</strong>valebebi ## 16-26)<br />
60<br />
qulebi<br />
16. arsebobs mosazreba, rom <strong>qarTuli</strong> saliteraturo enis ganviTarebis ZiriTadi etapebia:<br />
Zveli (V-XI ss.) <strong>da</strong> axali <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> (XII s. _ dRemde). ---------------------------------------1q.<br />
meore TvalsazrisiT: Zveli (V-XI ss.), saSuali (XII-XVIII ss.) <strong>da</strong> axali <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong><br />
(XIX s. _ dRemde). -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
17. paronimebs --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
gacnobierebuli ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
gacnobierebuli aqvs niSnavs gaazrebuli aqvs raime, gaTviTcnobierebuli niSnavs garkveuli<br />
aris raimeSi. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
18. man safuZveli Cauyara qarTul filosofiur skolas. -------------------------------------------------1q.<br />
es xarvezi gamoiwvia sxva<strong>da</strong>sxva gamoTqmis (safuZveli Cauyara <strong>da</strong> saTave <strong>da</strong>udo) aRrevam<br />
(kontaminacia). kerZod, zmna <strong>da</strong>udo aRebulia gamoTqmi<strong>da</strong>n _ saTave <strong>da</strong>udo. ------------1q.<br />
19. knawaknuwi --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
fuZegaorkecebuli kompoziti, romlis erT-erT fuZeSi Secvlilia xmovani an Tanxmovani,<br />
udefisod iwereba. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
20. miSenebs _ sasxviso qcevis formaa. --------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
am Secdomas ganapirobebs is, rom -i saTaviso qcevis niSanic aris <strong>da</strong> sasxviso qcevisac.<br />
-i sasxviso qvevis niSania maSin, rodesac irib obieqtad pirveli an meore piria. -1q.<br />
saTaviso qceva zmnis is formaa, romelic gamoxatavs, rom pir<strong>da</strong>piri obieqti subieqtisaa<br />
an subieqtisaTvisaa <strong>da</strong>niSnuli. ---------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0
21. Cvengans ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
Cven I piris nacvalsaxelis mravlobiTi ricxvis formaa, mas -T(a) mravlobiTi ricxvis<br />
mawarmoebeli ar sWirdeba. ---------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
22. Camoval-Tqo ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
-meTqi nawilaki araswora<strong>da</strong>a gamoyenebuli. Tu pirveli piri avalebs meore pirs ga<strong>da</strong>sces<br />
Tavisi naTqvami mesame pirs, aseT SemTxvevaSi saWiroa -Tqo nawilakis gamoyeneba. -1q.<br />
23. naTesavebi arian ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
roca Sedgenili Semasmenlis saxeladi nawili sulieri sagnis aRmniSvneli arsebiTi<br />
saxelia <strong>da</strong> dgas mravlobiT ricxvSi, igi <strong>da</strong>mxmare zmnas mravlobiT ricxvSi iTanxmebs.<br />
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
24. I. a) Tu CamoTvlilia ori sakiTxi mainc (wina<strong>da</strong>debis tipebi agebulebis mixedviT,<br />
wina<strong>da</strong>debis mTavari wevrebi, wina<strong>da</strong>debis meorexarisxovani wevrebi, martivi wina<strong>da</strong>debis<br />
raoba, wina<strong>da</strong>debis erTgvarovani wevrebi...). ----------------------------------------------------------------2q.<br />
b) Tu <strong>da</strong>saxelebulia mxolod erTi sakiTxi. ---------------------------------------------------------------------1q.<br />
II. a) Tu aRwerilia qmedeba <strong>da</strong> misi efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia. --------3q.<br />
b) Tu aRwerilia qmedeba, magram <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebuli ar aris. ------------------------2q.<br />
g) Tu qmedeba mxolod aRwerilia. ---------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
d) Tu qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia. ------------------------------------------------------------------------------0q.<br />
25. I. a) Tu adekvaturad aris gamoyofili sakiTxi <strong>da</strong> <strong>da</strong>sabuTebulia. --------------------------2q.<br />
b) Tu adekvaturad aris gamoyofili sakiTxi, magram <strong>da</strong>sabuTebuli ar aris. ---------------1q.<br />
g) Tu adekvaturad ar aris gamoyofili sakiTxi --------------------------------------------------------------0q.<br />
II. a) Tu msjeloba kargad aris <strong>da</strong>sabuTebuli. -----------------------------------------------------------------2q.<br />
b) Tu msjeloba nawilobriv aris <strong>da</strong>sabuTebuli. -------------------------------------------------------------1q.<br />
g) Tu msjeloba <strong>da</strong>sabuTebuli ar aris. -----------------------------------------------------------------------------0q.<br />
III. a) Tu aRwerilia qmedeba <strong>da</strong> misi efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia. -------3q.<br />
b) Tu aRwerilia qmedeba, magram <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebuli ar aris. ------------------------2q.<br />
g) Tu qmedeba mxolod aRwerilia. ---------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
d) Tu qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia. ------------------------------------------------------------------------------0q.<br />
26. I.<br />
1. (I kriteriumis mixedviT)<br />
a) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba pirveli kriteriumis mixedviT <strong>da</strong><br />
argumentirebuli komentari <strong>da</strong>urTo magaliTebis moxmobiT -------------------------------------------2q.<br />
b) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba pirveli kriteriumis mixedviT <strong>da</strong> argumentirebuli<br />
komentari <strong>da</strong>urTo, magram magaliTebi ar moixmo -----------------------------------1q.<br />
g) Tu gadmowerilia mxolod kriteriumis miTiTebebi -----------------------------------------------------0q.<br />
2. (II <strong>da</strong> III kriteriumebis mixedviT)<br />
a) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba II <strong>da</strong> III kriteriumebis mixedviT --------1q.<br />
b) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba mxolod II an III kriteriumis mixedviT<br />
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />
3. I. Secdomebis aRmoC<strong>ena</strong>:<br />
a) Tu maswavlebels gamorCa erTi enobrivi Secdoma an xarvezi ------------------------------------2q.<br />
b) Tu maswavlebels gamorCa ori enobrivi Secdoma an xarvezi, an<strong>da</strong> arasworad amoiwera<br />
erTi -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
g) Tu maswavlebels gamorCa sami enobrivi Secdoma an xarvezi, an<strong>da</strong> arasworad amoiwera<br />
ori ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />
II. Secdomebis kvalifikacia:<br />
a) Tu xuTi enobrivi Secdomisa <strong>da</strong> xarvezis kvalifikacia sworia --------------------------------3q.<br />
b) Tu oTxi Secdomisa an xarvezis kvalifikacia sworia -------------------------------------------------2q.<br />
g) Tu sami Secdomisa an xarvezis kvalifikacia sworia --------------------------------------------------1q.<br />
d) Tu mxolod ori Secdomisa an xarvezis kvalifikacia aris sworia --------------------------0q.<br />
II.<br />
a) Tu komentaris es nawili meTodurad sworia <strong>da</strong> msjeloba argumentirebulia --------2q.<br />
b) Tu komentaris es nawili meTodurad sworia, magram msjeloba nawilobriv aris argumentirebuli<br />
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
g) Tu komentaris es nawili meTodurad gaumarTavia <strong>da</strong> msjeloba ar aris argumentirebuli<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />
61
<strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong> (<strong>da</strong>valebebi ## 27-30)<br />
27. am striqonSi igulisxmeba Semdegi: avTandili anderZSi TxovniT mimarTavs rostevans<br />
_ nu <strong>da</strong>g<strong>ena</strong>nebaT Cemi qonebis gacema Cemive sulis sacxoneblad. ----------------------1q.<br />
28. romantizmis ZiriTadi <strong>da</strong>maxasiaTebeli niSnebia: zegrZnobadisaken (miRmuri samyarosaken)<br />
swrafva; Tavisuflebismoyvare (meamboxe) a<strong>da</strong>mianis, rogorc samyaros centris<br />
ideis <strong>da</strong>mkvidreba; warsulisa <strong>da</strong> bunebis gaidealeba; laJvardisfris siyvaruli <strong>da</strong><br />
sxv. es Cans mag.: nikoloz baraTaSvilis leqsebSi `cisa fers~ (`cisa fers, lurjsa<br />
fers pirvelad qmnilsa fers <strong>da</strong> ar am qveyniers, siyrmidgan vetrfodi...~), `merani~<br />
(`gaswi, gafrindi, Cemo merano, gar<strong>da</strong>matare bedis samZRvari, Tu aqamomde ar emona<br />
mas, arc aw emonos Seni mxe<strong>da</strong>ri!..~), `SemoRameba mTawmin<strong>da</strong>ze~ (`awca ra Tvalni laJvards<br />
gixilven...~), grigol orbelianis `sadRegrZelo~ (`ciskarman aRmosavleTi vardisa<br />
ferad SehReba...) <strong>da</strong> sxv.<br />
1. a)Azecisaken swrafva; warsulis, bunebis idealizacia... ----------------------------------------------2q.<br />
b) zecisaken swrafva... ------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. a) `cisa fers, lurjsa fers~; `Tu aqamomde ar emona mas, arc aw emonos Seni mxe<strong>da</strong>ri...~;<br />
`awca ra Tvalni laJvards gixilven...~ ----------------------------------------------------------2q.<br />
b) `cisa fers, lurjsa fers~ -----------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
29. iliam sosia mewisqvilis mxatvruli saxis saSualebiT nawarmoebis mTavari saTqmeli<br />
(mTavari problema) warmoaCina: es aris gaucxoeba a<strong>da</strong>mianebs Soris. `xidi Catexilia~<br />
rogorc sxva<strong>da</strong>sxva, ise erTi <strong>da</strong> imave wodebis warmomadgenelTa Soris. ----1q.<br />
30. vaJas statiis mTavari saTqmeli aris is, rom patriotizmi <strong>da</strong> kosmopolitizmi erTmaneTs<br />
ar ewinaaRmdegeba. Tu a<strong>da</strong>miani iRvwis Tavisi qveynis sakeTildReod, is patriotic<br />
aris <strong>da</strong> kosmopolitic. -------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
mxatvruli teqstis analizis (<strong>da</strong>valeba # 31) Sefasebis kriteriumebi<br />
kriteriumebi qulebi<br />
orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli<br />
<strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma an stilisturi<br />
xarvezi.<br />
orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli,<br />
magram <strong>da</strong>Svebulia erTi enobrivi Secdoma an<strong>da</strong> stilisturi xarvezi;<br />
an<strong>da</strong> erT-erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a<br />
Camoyalibebuli, xolo meore miTiTeba arasrulia (Seicavs garkveul<br />
xarvezebs) <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma an stilisturi<br />
xarvezi.<br />
orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli,<br />
magram <strong>da</strong>Svebulia ori enobrivi Secdoma an<strong>da</strong> stilisturi xarvezi;<br />
an<strong>da</strong> erT-erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a<br />
Camoyalibebuli, xolo meore miTiTeba arasrulia (Seicavs garkveul<br />
xarvezebs) <strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia erTi enobrivi Secdoma an<strong>da</strong> stilisturi xarvezi.<br />
erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, meore miTiTeba ar aris Sesrulebuli<br />
(an araadekvatura<strong>da</strong>a Sesrulebuli); an<strong>da</strong> orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a<br />
gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli, magram <strong>da</strong>Svebulia<br />
orze meti enobrivi Secdoma an stilisturi xarvezi.<br />
miTiTebebi ar aris adekvaturad gaazrebuli; an pasuxi enobrivad gaumar-<br />
Tavia; an<strong>da</strong> 50 sityvaze naklebi moculobisaa.<br />
62<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0
literaturis swavlebis meTodikis (<strong>da</strong>valeba # 32) Sefasebis kriteriumebi<br />
<strong>da</strong>valeba sami nawilisagan Sedgeba. misi maqsimaluri qulaa 11. Tu romelime miTiTebis<br />
pasuxi enobrivad gaumarTavi iqneba an<strong>da</strong> 50 sityvaze naklebi moculobisa aRmoCndeba,<br />
am konkretuli miTiTebis pasuxi ar Sefasdeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
<strong>da</strong>valebis yoveli nawili amgvarad un<strong>da</strong> Sefasdes:<br />
I miTiTebis Sefasebis sqema:<br />
kriteriumebi qulebi<br />
adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis orive ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; ar<br />
aris <strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma, msjeloba Seesabameba X klasis moswavlis<br />
codnis dones.<br />
adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis erTi ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT, xolo<br />
meore mxatvruli Tavisebureba warmoCenilia adekvaturad, magram ara<strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />
<strong>da</strong>sabuTebuli magaliTebiT, ar aris <strong>da</strong>Svebuli uxeSi<br />
faqtobrivi Secdoma, msjeloba Seesabameba X klasis moswavlis codnis<br />
dones.<br />
adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis orive ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT, ar<br />
aris <strong>da</strong>Svebuli uxeSi faqtobrivi Secdoma, msjeloba ar Seesabameba X<br />
klasis moswavlis codnis dones; an adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis<br />
orive ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba, magram ara<strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />
<strong>da</strong>sabuTebuli magaliTebiT, ar aris <strong>da</strong>Svebuli uxeSi faqtobrivi Secdoma,<br />
msjeloba Seesabameba X klasis moswavlis codnis dones.<br />
adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis orive ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba,<br />
magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT, ar aris<br />
<strong>da</strong>Svebuli uxeSi faqtobrivi Secdoma, msjeloba Seesabameba X klasis<br />
moswavlis codnis dones; an adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis er-<br />
Ti ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli<br />
saTanado magaliTebiT, magram ar aris warmoCenili nawarmoebis meore ZiriTadi<br />
mxatvruli Tavisebureba, ar aris <strong>da</strong>Svebuli uxeSi faqtobrivi<br />
Secdoma, msjeloba Seesabameba X klasis moswavlis codnis dones.<br />
araadekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis orive ZiriTadi mxatvruli<br />
Tavisebureba; an adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis erTi ZiriTadi<br />
mxatvruli Tavisebureba, xolo meore mxatvruli Tavisebureba warmoCenilia<br />
adekvaturad, magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT;<br />
an<strong>da</strong> adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis orive ZiriTadi mxatvruli<br />
Tavisebureba <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT,<br />
magram <strong>da</strong>Svebulia uxeSi faqtobrivi Secdoma <strong>da</strong> msjeloba ar Seesabameba<br />
X klasis moswavlis codnis dones.<br />
63<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
II miTiTebis Sefasebis sqema:<br />
kriteriumebi qulebi<br />
gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli orive problema <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />
ganmartebuli maTi gamomwvevi mizezebi, msjeloba <strong>da</strong>sabu-<br />
Tebulia saTanado magaliTebiT.<br />
gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli orive problema <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />
ganmartebuli maTi gamomwvevi mizezebi, magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli<br />
saTanado magaliTebiT; an<strong>da</strong> gamokveTilia teqstis gaazrebis<br />
<strong>da</strong>mabrkolebeli orive problema, moxmobilia magaliTebi, magram ar aris<br />
<strong>da</strong>majereblad ganmartebuli am problemebis gamomwvevi mizezebi.<br />
gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli erTi problema, <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />
ganmartebuli misi gamomwvevi mizezebi, <strong>da</strong>sabuTebulia saTanado<br />
magaliTebiT, magram ar aris gamokveTili teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli<br />
meore problema; an<strong>da</strong> gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli<br />
orive problema, magram <strong>da</strong>majereblad ar aris ganmartebuli<br />
maTi gamomwvevi mizezebi <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT.<br />
ar aris gamokveTili teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problemebi.<br />
III miTiTebis Sefasebis sqema:<br />
kriteriumebi<br />
aRwerilia orive saswavlo qmedeba, romlebic moswavles <strong>da</strong>exmareba aRniSnuli<br />
ZiriTadi mxatvruli Taviseburebebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili<br />
problemebis <strong>da</strong>ZlevaSi, <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli, Tu ra gziT uzrunvelyofs<br />
es saswavlo qmedebebi <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />
aRwerilia orive saswavlo qmedeba, romlebic moswavles <strong>da</strong>exmareba aRniSnuli<br />
ZiriTadi mxatvruli Taviseburebebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili<br />
problemebis <strong>da</strong>ZlevaSi, magram <strong>da</strong>majereblad ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli, Tu<br />
ra gziT uzrunvelyofs es saswavlo qmedebebi <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />
aRwerilia erTi saswavlo qmedeba, romelic moswavles <strong>da</strong>exmareba aRniSnuli<br />
ZiriTadi mxatvruli Taviseburebebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili<br />
problemebis <strong>da</strong>ZlevaSi, <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli, Tu ra gziT uzrunvelyofs<br />
es saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas, magram ar<br />
aris aRwerili meore saswavlo qmedeba; an<strong>da</strong> aRwerilia orive saswavlo<br />
qmedeba, magram ar aris naCvenebi, Tu ra gziT uzrunvelyofs es saswavlo<br />
qmedebebi <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />
ar aris aRwerili is saswavlo qmedebebi, romlebic moswavles <strong>da</strong>exmareba<br />
aRniSnuli ZiriTadi mxatvruli Taviseburebebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili<br />
problemebis <strong>da</strong>ZlevaSi.<br />
64<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
qulebi<br />
Tu naSromSi <strong>da</strong>Svebuli ar aris samze meti enobrivi Secdoma an/<strong>da</strong> stilisturi xarvezi,<br />
qulaTa jams <strong>da</strong>emateba 1 qula.<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0
II. 2010 wlis sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze gamoyenebuli<br />
testi Sefasebis sqemiTurT<br />
i n s t r u q c i a<br />
Tqven winaSea testis bukleti <strong>da</strong> pasuxebis furceli.<br />
gaiTvaliswineT, gaswordeba mxolod pasuxebis furceli!<br />
pasuxebis furclis gakecva <strong>da</strong>uSvebelia!<br />
testis bukleti SegiZliaT gamoiyenoT Savi samuSaosaTvis!<br />
testis maqsimaluri qulaa _ 80.<br />
## 1-9 <strong>da</strong>valebebis pasuxebi SegiZliaT testis bukletSi SemoxazoT <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>itanoT<br />
pasuxebis furcelSi Semdegnairad: yoveli <strong>da</strong>valebis nomris gverdiT ganTavsebul ujredebSi<br />
X niSani un<strong>da</strong> <strong>da</strong>svaT im ujredSi, romelic, Tqveni azriT, swor pasuxs Seesabameba;<br />
am <strong>da</strong>valebaTa pasuxebis ga<strong>da</strong>tanisas ar un<strong>da</strong> agerioT <strong>da</strong>valebebis nomrebi. nomrebis<br />
arevis SemTxvevaSi kompiuteri swori pasuxis amocnobas veRar SeZlebs;<br />
pasuxebis furcelSi <strong>da</strong>Svebuli Secdomis SemTxvevaSi mTlianad gaaSaveT is ujredi<br />
<strong>da</strong> imave nomris gaswvriv moniSneT sxva (es exeba mxolod ## 1-9 <strong>da</strong>valebebs);<br />
## 10-31 <strong>da</strong>valebebis pasuxebi Sesabamisi nomrebis gaswvriv un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>itanoT pasuxebis<br />
furcelSi;<br />
# 31 <strong>da</strong>valeba sami nawilisagan Sedgeba: a), b) <strong>da</strong> g). pasuxebis furcelSic amgvara<strong>da</strong>a<br />
miTiTebuli;<br />
savaldebuloa, rom # 31 <strong>da</strong>valebis a), b) <strong>da</strong> g) nawilebi pasuxebis furcelSi sagangebod<br />
am a), b) <strong>da</strong> g) nawilebisaTvis gamoyofil adgilebSi ga<strong>da</strong>itanoT;<br />
# 31 <strong>da</strong>valebis TiToeuli nawili (a, b, g) cal-calke swordeba Sefasebis sxva<strong>da</strong>sxva<br />
sqemis meSveobiT <strong>da</strong>, amd<strong>ena</strong>d, am <strong>da</strong>valebis Semadgeneli nawilebis erTmaneTSi areva<br />
<strong>da</strong>uSvebelia;<br />
# 31 <strong>da</strong>valeba, romlis Semadgeneli nawilebi pasuxebis furcelSi erTmaneTSi iqneba<br />
areuli, ar Sefasdeba.<br />
arsad miuTiToT Tqveni saxeli <strong>da</strong> gvari <strong>da</strong> arc pirovnebis identificirebis sxva sa-<br />
Sualeba, winaaRmdeg SemTxvevaSi naSromi ar gaswordeba!<br />
testis Sesasruleblad geZlevaT 5 saaTi.<br />
gisurvebT warmatebas!<br />
65
wakiTxulis gaazreba<br />
yuradRebiT gaecaniT teqsts. kiTxvebze pasuxebis gacema maSin <strong>da</strong>iwyeT, rodesac teqstis<br />
Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli oTx-oTxi pasuxi<strong>da</strong>n airCieT mxolod<br />
erTi <strong>da</strong> SemoxazeT. moniSnuli pasuxi ga<strong>da</strong>itaneT pasuxebis furcelSi amgvarad: pasuxis<br />
Sesabamis ujredSi gaakeTeT aRniSvna _ X (Tu pasuxebis furcelSi Secdomas <strong>da</strong>uSvebT,<br />
SegiZliaT mTlianad gaaSavoT is ujredi <strong>da</strong> mis nacvlad sxva moniSnoT).<br />
<strong>da</strong>wereT teqstis mokle reziume.<br />
<strong>da</strong>valebis maqsimaluri qulaa _ 13.<br />
erTaderTi mowinaaRmdege, romelsac igi [baraTaSvili] ebrZvis <strong>da</strong> romlis winaSec<br />
bolos aucileblad qedi un<strong>da</strong> moixaros yovelma momakv<strong>da</strong>vma, aris bediswera...<br />
baraTaSvilis meranis ugzo ukvlod fr<strong>ena</strong>, misi giJuri, umizno ltolva saukeTeso<br />
lirikuli saxea Sopenhaueris pesimisturi filosofiisa. rogorc msoflio nebisyofa,<br />
romelic mudmiv <strong>da</strong>ukmayofilebeli wyurviliT itanjeba, is mudmiv Tavis sazRvrebis<br />
ga<strong>da</strong>laxvas scdilobs, magram sazRvrebs vera xe<strong>da</strong>vs, iltvis, magram Tavis survilis<br />
<strong>da</strong>kmayofilebas vera sZlebs, eZiebs, magram yovelgan mxolod Tavisave Tavs poulobs,<br />
swored imitom, rom mxolod TviTon isaa erTaderTi `namdvili sinamdvile~, yovelive<br />
ki, rac imis gareSe arsebobs, aris movl<strong>ena</strong>, aCrdili... _ ise baraTaSvilis mxe<strong>da</strong>ri, es<br />
usaxelo tragikuli me, drtvinavs <strong>da</strong> Relavs, qars hkveTavs <strong>da</strong> wyals apobs, umiznod<br />
mihqris, umiznod itanjeba <strong>da</strong> amaod lamobs gaeqces Tavis bedisweras, romelic yovel-<br />
Tvis ukan aris, mitom, rom misi sazRvrebi gar<strong>da</strong>uvali <strong>da</strong> absoluturia. esaa brZola<br />
mesi TavisTavTan, Tavis sabediswero sazRvrebTan, tragikuli gaTiSva, romlis Serigeba<br />
<strong>da</strong> mospoba yovlad SeuZlebelia...<br />
grZnoba, romelic tragizmSi sWarbobs, aris tanjva SeerTebuli sidiadesTan: ibr-<br />
Zvis, itanjeba <strong>da</strong> bolos iRupeba ara ubralo, saSualo a<strong>da</strong>miani, aramed araCveulebrivi<br />
pirovneba, diadi TviT Secodebasa <strong>da</strong> <strong>da</strong>naSaulobaSi... tragizmi msoflio yofnis bnels<br />
<strong>da</strong> saSiSs mxares aaSkaravebs, yoveli Cvengani mis ganc<strong>da</strong>Si erTgvar siamovnebas<br />
grZnobs. es aris tanjvis sitkboeba, anu `tanjvis samoTxe~, rogorc i. WavWavaZe ambobs<br />
erTs Tavis leqsSi: erTi amocana Cveni fsixiuri bunebis. a<strong>da</strong>miani xSirad... Seubraleblad<br />
atitvlebs Tavis Zvel Wrilobebs, aaxlebs ganvlil tkivilebs, eSveba ukve gamTelebuli<br />
sulis siRrmeSi <strong>da</strong> hqmnis axals wyaros tanjvisa <strong>da</strong> mwuxarebisa. Cemis azriT,<br />
am movlenis axsna mxolod maSin SeiZleba, Tu im SexedulebiT vixelmZRvanelebT, rom<br />
a<strong>da</strong>mianuri cxovrebis mizans pirovnebis gafarToeba Seadgens <strong>da</strong> ara SeuSfoTebeli<br />
bedniereba. <strong>da</strong> marTlac, TiTqmis arsad ara hgrZnobs a<strong>da</strong>miani ise aSkarad Tavis pirovnebis<br />
gafarToebas, rogorc tanjvasa <strong>da</strong> tragikul bedis ganc<strong>da</strong>Si...<br />
aq, tragikuls safrTxesa <strong>da</strong> tanjvaSi hgrZnobs me Tavis batonobis sferos gafarToebas<br />
im sazRvrebamdi, romelic misawvdomia sazogadod momakv<strong>da</strong>vTaTvis...…<br />
zRude, romelsac verasodes ver ga<strong>da</strong>abijebs pirovneba, aris droebis mier Seqmnili<br />
sazRvrebi. a<strong>da</strong>mianisTvis saSineli <strong>da</strong> mtanjvelia ara marto azri droebiTi gansazRvrulobisa,<br />
ara marto sikvdilis idea, TviT droebis viTarebaSi amas gar<strong>da</strong>c imaleba<br />
ramdenime momenti, romelic xSirad uimiso<strong>da</strong>c swamlavs am qveyniurs cxovrebas. erTs<br />
maTgans karga xania yuradReba miaqcia filosofiurma azrovnebam: yovels siamovnebas<br />
<strong>da</strong> bednierebas realuri fasi <strong>da</strong> Rirebuleba aqvs, roca is awmyos ekuTvnis; ganvlili<br />
siamovneba <strong>da</strong> bedniereba ukve aCrdilia sinamdvilisa. momaval drois <strong>da</strong>pirebebsa <strong>da</strong><br />
imedebs azri aqvs mxolod im SemTxvevaSi, Tu rodisme awmyo sinamdvilis sisxlsa <strong>da</strong><br />
xorcs Seisxamen. amgvarad, a<strong>da</strong>mianuri cxovrebis simdidre, mravalmxrianoba <strong>da</strong> bedniereba<br />
awmyos CarCoebSia moTavsebuli. raRaa TviT es awmyo? bewvis xidi, warsulisa <strong>da</strong><br />
myobadobis Tvaluwvdenels okeaneT Soris gadebuli, moCveneba, romlisaken mudmiv amaod<br />
xels iwvdis a<strong>da</strong>miani. xolo, radgan arsebiTad bedniereba mxolod awmyoSia, awmyo<br />
ki moCvenebaa, romlis <strong>da</strong>saxelebasac ver aswrebs a<strong>da</strong>miani, rom is ukve <strong>da</strong>ubruneblad<br />
gamqralia, TviT bednierebasac aCrdilisebri elferi eZleva. <strong>da</strong> swored Cveni arsebobis<br />
am mxares miaqcia yuradReba baraTaSvilma Tavis filosofiur leqsSi: `vpove taZari,<br />
Sesafari...~<br />
es aris tragedia soflis RelviT maSvrali mwirisa, romelsac bednierebam elvasaviT<br />
erTis wuTiT gauRima, udidesi mSveniereba gaunaTa <strong>da</strong> <strong>da</strong>anaxva. gauRima erTis wu-<br />
66
TiT, rom Semdeg samu<strong>da</strong>mod gamqraliyo <strong>da</strong> amiT misi obloba <strong>da</strong> miusafroba kidev ufro<br />
autaneli gaexa<strong>da</strong>:<br />
magram sawuTro gana visme didxans axarebs?<br />
ganqra taZari <strong>da</strong> u<strong>da</strong>bno Cem<strong>da</strong> mdumarebs;<br />
mas aqeT Cems guls netareba ar asa<strong>da</strong>rebs,<br />
mis nacvlad sev<strong>da</strong> <strong>da</strong> wyvdiadi <strong>da</strong>isadgurebs!<br />
Tumca naTesaoba Sopenhaueris nebisyofis metafizikasa <strong>da</strong> baraTaSvilis lirikuls<br />
tragizms Soris TvalsaCinoa, magram ara nakleb mniSvnelovania winaaRmdegobac maT<br />
Soris. germanel pesimistisTvis istoriuls msvlelobas araviTari azri <strong>da</strong> realuri<br />
Sinaarsi ara aqvs: arsebiTad is, rasac kacobriobis istoriuls ganviTarebas uwodeben,<br />
winsvla ki ara, umizno, Smagi trialia erTs gar<strong>da</strong>uvals wreSi, uTvalavi ganmeoreba<br />
erTisa <strong>da</strong> imave tragi-komediisa, romelSiac mxolod SemTxveviTi, umniSvnelo rolebi<br />
<strong>da</strong> garegnuli dekoracia icvleba, ZiriTadi metafizikuri azri, anu, ukeT vsTqvaT, uazroba<br />
ki <strong>da</strong>sabamiTve Seuryeveli rCeba.<br />
xelovneba, gansakuTrebiT tragedia, Sopenhaueris piriT, swored far<strong>da</strong>sa hxdis im<br />
WeSmaritebas, rom individualuri arsebobis erTaderTs namdvils mizans Tavisive Tavis<br />
ZirSi aRmofxvra Seadgens. tragikuli gmiri xangrZliv brZolisa <strong>da</strong> tanjvis Semdeg<br />
scnobs, rom is iRupeba ara ama Tu im Secodebis an <strong>da</strong>naSaulisTvis, ara ama Tu im<br />
pirad moqmedebisTvis, aramed TviT msoflio codvis simZimis gamo. amgvarad tragikuli<br />
suli rezignaciisken * uTiTebs: is gvaswavlis Tvali <strong>da</strong>vuxuWoT am qveyniurs silamazes,<br />
yuri ar vaTxovoT momxiblav xmebs, xeli ar gavuwodoT mis moCvenebebs, romelnic<br />
CagviTreven cxovrebis trialSi, aramed esqilosis, sofoklis <strong>da</strong> Seqspiris gmirebiviT<br />
uari vsTqvaT nebisyofazed.<br />
baraTaSvilis poezii<strong>da</strong>n individualizmis Sesaxeb amis sawinaaRmdego Sexeduloba<br />
gamokrTis. es mgosani pirveli qarTveli mociqulia Zlieris individualizmisa, diadi<br />
tragikuli pirovnebisa, romelic Tavis <strong>da</strong>niSnulebas hxe<strong>da</strong>vs ara arsebobis gayinvasa<br />
<strong>da</strong> ganadgurebaSi, aramed mis gamdidrebaSi <strong>da</strong> gamravalferebaSi. Tavis mousv<strong>ena</strong>rs ZiebaSi<br />
man samyaroSi aRmoaCina geniosuri individualoba, diadi me, raTa Semdeg amave me-<br />
Si piriqiT mTeli qveynis mravalmxrivoba <strong>da</strong><strong>ena</strong>xvebina <strong>da</strong> mgosanma ramodenimeT marTlac<br />
SesZlo <strong>da</strong><strong>ena</strong>xvebina, rom Zlieri, Semomqmedi pirovneba grZnobaTa <strong>da</strong> gulisTqmaTa<br />
<strong>da</strong>uSreteli wyaroa, romelsac SeuZlian cxovelhyos am qveyniuri usuldgmulo arseboba.<br />
ciur mnaTobTa <strong>da</strong> kosmiur ZalTa Tu vera, man momakv<strong>da</strong>vT mainc gvagrZnobina raodeni<br />
saunje imaleba individualurs yofnaSi, ra mSvenieria udidesi a<strong>da</strong>mianoba: amiT<br />
man Rirseba <strong>da</strong> fasi <strong>da</strong>ubruna pirovnebas, romelsac gareSe tlanqi Zalni ganadgurebiT<br />
emuqrebian, misi arseboba Zvirfasi gaxa<strong>da</strong> <strong>da</strong> mis sabediswero brZolisTvis guli agvicema.<br />
aris raRac gamouTqmelad ammaRlebeli am ZlierebaSi, romelic TviT tragikuls<br />
gaTiSvaSi cxovrebas zurgs ar ubrunebs, sulmokled qeds ar ixris TviT sikvdilis<br />
winaSec <strong>da</strong> STamomavlobas medgrad uTiTebs im gzisaken, romelze<strong>da</strong>c man amayad Sesdga<br />
fexi: `sruli cxovreba, farTe arseboba, Zlieri pirovneba!~<br />
geronti qiqoZe, tragikuli grZnoba n. baraTaSvilis lirikaSi,<br />
gaz. `saqarTvelo~, 1916, ## 260-261.<br />
(1) 1. ratomaa, avtoris azriT, `baraTaSvilis meranis ugzo ukvlod fr<strong>ena</strong>... saukeTeso<br />
lirikuli saxe Sopenhaueris pesimisturi filosofiisa~?<br />
a) imitom, rom `mernis~ lirikuli gmiri amaod cdilobs gaeqces sakuTar bedisweras.<br />
b) imitom, rom `mernis~ lirikuli gmiri `aris movl<strong>ena</strong>, aCrdili...~<br />
g) imitom, rom `mernis~ lirikuli gmiri `drtvinavs <strong>da</strong> Relavs...~<br />
d) imitom, rom `mernis~ lirikuli gmiri warmatebiT ibrZvis bedisweris winaaRmdeg.<br />
(1) 2. ra akavSirebs erTmaneTTan pirvel <strong>da</strong> meore abzacebs?<br />
a) meore abzacSi gameorebulia pirvel abzacSi gamoTqmuli mosazrebebi.<br />
b) meore abzacSi ganzogadebulia pirvel abzacSi gamoTqmuli mosazrebebi.<br />
g) meore abzacSi <strong>da</strong>sabuTebulia pirvel abzacSi gamoTqmuli mosazrebebi.<br />
d) meore abzacSi uaryofilia pirvel abzacSi gamoTqmuli mosazrebebi.<br />
* rezignacia _ reziniacia (frang. resignation) _ beds <strong>da</strong>morCileba usityvod, udrtvinvelad.<br />
67
(1) 3. ras gulisxmobs avtori sityvebSi: `yovelive..., rac imis gareSe arsebobs, aris<br />
movl<strong>ena</strong>, aCrdili...~?<br />
a) amqveyniuri realoba iluzorulia.<br />
b) amqveyniuri realoba maradiulia.<br />
g) amqveyniuri realoba miuRebelia.<br />
d) amqveyniuri realoba tragikulia.<br />
(1) 4. avtoris azriT, ratom grZnobs `yoveli Cvengani~ tragizmis ganc<strong>da</strong>Si `erTgvar<br />
siamovnebas~?<br />
a) imitom, rom `a<strong>da</strong>miani... Seubraleblad atitvlebs Tavis Zvel Wrilobebs~.<br />
b) imitom, rom `a<strong>da</strong>mianuri cxovrebis mizans pirovnebis gafarToeba Seadgens~.<br />
g) imitom, rom `a<strong>da</strong>mianuri cxovrebis mizans... SeuSfoTebeli bedniereba~ Seadgens.<br />
d) imitom, rom `tragizmi msoflio yofnis bnels <strong>da</strong> saSiSs mxares aaSkaravebs~.<br />
(1) 5. ras miaqcia yuradReba, avtoris azriT, `baraTaSvilma Tavis filosofiur leqs-<br />
Si: `vpove taZari, Sesafari...~?<br />
a) bedniereba mxolod awmyoSia SesaZlebeli.<br />
b) `bednierebas realuri fasi <strong>da</strong> Rirebuleba aqvs~.<br />
g) bednierebas `sikvdilis idea... swamlavs~.<br />
d) bedniereba warsulsa <strong>da</strong> myofadSicaa SesaZlebeli.<br />
(1) 6. avtoris SexedulebiT, ra aris Sopenhaueris filosofiis umTavresi azri?<br />
a) bedTan brZola uazrobaa.<br />
b) moCvenebebi `CagviTreven cxovrebis trialSi~.<br />
g) sinamdvilis gar<strong>da</strong>qmna SesaZlebelia.<br />
d) `tragikuli gmiri... Secodebis~ gamo iRupeba.<br />
(1) 7. ra umTavresi gansxvavebaa Sopenhauerisa <strong>da</strong> baraTaSvilis Sexedulebebs Soris?<br />
a) baraTaSvilisagan gansxvavebiT, Sopenhaueri miiCnevs, rom individs `SeuZlian<br />
cxovelhyos am qveyniuri usuldgmulo arseboba.~<br />
b) baraTaSvilisagan gansxvavebiT, Sopenhauerma `momakv<strong>da</strong>vT mainc gvagrZnobina raodeni<br />
saunje imaleba individualurs yofnaSi~.<br />
g) Sopenhauerisagan gansxvavebiT, baraTaSvili ar hkargavs individis sidiadis rwm<strong>ena</strong>s.<br />
d) Sopenhauerisagan gansxvavebiT, baraTaSvils <strong>da</strong>karguli aqvs individis sidiadis<br />
rwm<strong>ena</strong>.<br />
(1) 8. ra sakiTxi ar aris ganxiluli moyvanil teqstSi?<br />
a) baraTaSvilisa <strong>da</strong> Sopenhaueris msoflmxedvelobaTa <strong>da</strong>pirispireba.<br />
b) evropuli filosofiisa <strong>da</strong> <strong>qarTuli</strong> mwerlobis msoflmxedvelobrivi urTierTmimarTeba.<br />
g) naTesaoba Sopenhaueris metafizikasa <strong>da</strong> baraTaSvilis poeziis tragizms Soris.<br />
d) romantizmis <strong>da</strong>pirispireba ganmanaTleblobis filosofiasTan.<br />
(1) 9. ra aris bolo abzacis umTavresi azri?<br />
a) a<strong>da</strong>mianis <strong>da</strong>niSnulebaa Seupovrad gausworos Tvali sinamdviles.<br />
b) a<strong>da</strong>mianis <strong>da</strong>niSnulebaa qedi moixaros sikvdilis winaSe.<br />
g) a<strong>da</strong>mianis <strong>da</strong>niSnuleba `tragikuls gaTiSvaSi~ mdgomareobs.<br />
d) a<strong>da</strong>mianis <strong>da</strong>niSnuleba cxovrebis uaryofaSi mdgomareobs.<br />
(4) 10. 4-5 wina<strong>da</strong>debiT <strong>da</strong>wereT mocemuli teqstis reziume.<br />
68
<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong><br />
(1) 11. mokled CamoayalibeT erT-erTi principi, romelic safuZvlad udevs saliteraturo<br />
enis normebis <strong>da</strong>dg<strong>ena</strong>s.<br />
(3) 12. ras uwodeben sityvaTa wyvils: aRqma _ aRTqma?<br />
ganmarteT orive sityva.<br />
romeli maTgani un<strong>da</strong> gamoviyenoT mocemul wina<strong>da</strong>debaSi: gamokvleva exeba bavSvis<br />
mier sinamdvilis . . . <strong>da</strong> masTan <strong>da</strong>kavSirebul problemebs.<br />
(2) 13. moswavlem <strong>da</strong>wera: arasamTavrobo organizaciam sazogadoebrivi azris Seswavla<br />
moaxdina.<br />
auxseniT mas, ra stilisturi xarvezi aqvs am wina<strong>da</strong>debas.<br />
ganumarteT, ra un<strong>da</strong> gaiTvaliswinos moswavlem, rom Tavi<strong>da</strong>n aicilos analogiuri<br />
xarvezi.<br />
(1) 14. moswavlem gaaanaliza kompozitebi: butbuti, raxraxi, laqlaqi. misi ganmartebiT,<br />
es kompozitebi udefisod iwereba, radgan fuZeTa Soris <strong>da</strong> kavSirs ver CavsvamT.<br />
<strong>da</strong>azusteT moswavlis pasuxi.<br />
(2) 15. moswavlem <strong>da</strong>wera: imaTma, ufrosebis qebiT frTaSesxmulebma, konkursisTvis<br />
mzadeba <strong>da</strong>iwyes.<br />
miuTiTeT mas, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva.<br />
ganumarteT moswavles, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri Secdoma.<br />
(2) 16. moswavlem <strong>da</strong>wera: <strong>da</strong>viT aRmaSenebelma samSvilde Turqebisagan gaanTavisufla.<br />
miuTiTeT mas, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva.<br />
ganumarteT moswavles, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri Secdoma.<br />
(2) 17. moswavlem <strong>da</strong>faze <strong>da</strong>wera Semdegi zmnebi: <strong>da</strong>uweria, Caucvia, gauwyvetia.<br />
gaasworeT Secdoma <strong>da</strong> ganumarteT moswavles, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas<br />
analogiuri Secdoma.<br />
(1) 18. moswavlem <strong>da</strong>wera: xelovnebis muzeumSi araerTi eqsponatia, romlis restavracias<br />
didi Tanxa sWirdeba.<br />
miuTiTeT moswavles, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva.<br />
(2) 19. moswavlem <strong>da</strong>wera: gansakuTrebulia ekaterine gabaSvilis wvlili iseT mniSvnelovan<br />
saqmeSi, rogorc qalTa uflebebis <strong>da</strong>cvaa.<br />
miuTiTeT mas, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva.<br />
ganumarteT moswavles, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri Secdoma.<br />
(5) 20. Tqveni mizania, ganvlili masali<strong>da</strong>n gaaxsenoT moswavleebs is sakiTxebi, romelTa<br />
codnac aucilebelia qvemdebaruli <strong>da</strong>mokidebuli wina<strong>da</strong>debis arsis ukeT<br />
gasaazreblad.<br />
69
(2) I. CamoTvaleT es sakiTxebi.<br />
(3) II. aRwereT erT-erTi saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>gexmarebaT am miznis miRwevaSi<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>asabuTeT misi efeqtianoba.<br />
(5) 21. Tqveni mizania moswavleebs gamoumuSaoT argumentirebuli msjelobis unari.<br />
(2) I. waikiTxeT nawyveti jemal qarCxaZis publicisturi werili<strong>da</strong>n <strong>da</strong> <strong>da</strong>asabuTeT,<br />
rom es teqsti <strong>da</strong>gexmarebaT diskusiis warmarTvaSi.<br />
(3) II. CamoayalibeT sadiskusio Tema <strong>da</strong> TiTo argumenti avtoris Tvalsazrisis rogorc<br />
gasamyareblad, ise uarsayofad.<br />
`Cveni sazogadoebis absolutur umravlesobaSi `Tavisufleba~ gaigivebulia erovnul<br />
TavisuflebasTan, pirovnuli Tavisufleba ganixileba misi, rogorc mTelis, nawili.<br />
es uaRresad saSiSi Secdomaa, radgan aq simarTle yirazea <strong>da</strong>yenebuli. sinamdvile-<br />
Si swored pirovnuli Tavisuflebaa mTeli, xolo erovnuli Tavisufleba _ nawili...<br />
erovnuli Tavisufleba _ pirovnuli Tavisuflebisagan mowyvetili _ SeiZleba erTgvar<br />
kerpTayvanismcemlobas Seva<strong>da</strong>roT~.<br />
(4) 22. waikiTxeT qvemoT mocemuli teqsti.<br />
(1) I. <strong>da</strong>asaxeleT sakiTxi, romlis swavlebis mizniTac gamoiyenebdiT am teqsts.<br />
(3) II. aRwereT erT-erTi saswavlo qmedeba, romlis meSveobiTac aCvenebT, rogor gamoiyenebT<br />
am teqsts. <strong>da</strong>asabuTeT Tqven mier SerCeuli qmedebis efeqtianoba.<br />
aleqsandre sarajiSvili gadmogvcems viRac vaWris naambobs: `erTs manufakturis<br />
maRaziaSi Sevi<strong>da</strong> Cveni pristavi <strong>da</strong> saroCkebi ikiTxa.<br />
_ ra saroCkebi gnebavTo, _ hkiTxa kupewma, _ palatniani YTu Solkovi?<br />
_ me neJnad gazrdili ara var, sitecze<strong>da</strong>c saRlasni varo.<br />
CamoiRo prikaSCikma polki<strong>da</strong>n erTi paCka saroCka <strong>da</strong> <strong>da</strong>uwyo prilavkazed.<br />
pristavma ga<strong>da</strong>arCia oTxi saroCka sxva<strong>da</strong>sxva ferisa: lilovi, galubovi, kariCnovi<br />
<strong>da</strong> sirenevi. bumagaSi gaaxvevina <strong>da</strong> Caido veSCebiT gatenils sakvoiaJSi...~<br />
aleqsandre sarajiSvili ganagrZobs: `javri momdio<strong>da</strong>: nuTu rusTavelis <strong>ena</strong><br />
iseTi Raribi yofila, rom erTi ubralo ambis Tqma ver mogvixerxebia, Tu rusuli sityvebi<br />
ar CavurTeT? aviRe <strong>da</strong> vaWris naambobi gadmovaqarTule... magram vai Sens mters,<br />
me rom momivi<strong>da</strong>...<br />
ratom?! ra mox<strong>da</strong>?!<br />
saqme isaa, rom yvela gadmoqarTulebuli sityva _ farCa, duqani, boqauli, perangi,<br />
vaWari, tilo, abreSumi, azizi, CiTi, noqari, laJvardi, mixaki, qaRaldi, bargi,<br />
xurjini... _ sul TaTruli, sparsuli, arabuli, somxuri <strong>da</strong> laTinuri gamodga!<br />
<strong>da</strong>e, gaixaros Cvenma mterma, romelsac hgonia, viTomc enis siwminde Taviseburi<br />
sityvebia <strong>da</strong> ara Taviseburi sintaqsi~.<br />
(10) 23. gaasworeT moswavlis namuSevari qvemoT mocemuli sqemis mixedviT <strong>da</strong> <strong>da</strong>wereT<br />
komentari.<br />
(8) I. <strong>da</strong>wereT qula TiToeuli kriteriumis mixedviT <strong>da</strong> <strong>da</strong>usabuTeT moswavles Tqveni<br />
Sefaseba: I kriteriumiT Sefasebis komentirebisas moixmeT saTanado magaliTebi<br />
Txzulebi<strong>da</strong>n; II <strong>da</strong> III kriteriumebiT Sefasebis komentirebisas ki amoiwereT<br />
yoveli Secdoma <strong>da</strong> xarvezi; TiToeul maTgans miuwereT _ orTografiulia es<br />
Secdoma, morfologiuri, sintaqsuri, punqtuaciuri Tu stilisturi xarvezia.<br />
(2) II. CamoayalibeT saTanado rCevebi, romelTa gaTvaliswinebac <strong>da</strong>exmareba moswavles<br />
analogiuri <strong>da</strong>valebis ukeT SesrulebaSi.<br />
70
#<br />
I<br />
II<br />
III<br />
kriteriumebi<br />
msjelobis <strong>da</strong>sabuTeba<br />
(argumentireba <strong>da</strong> citireba)<br />
leqsika <strong>da</strong> stili<br />
orTografia-morfologia,<br />
sintaqsi <strong>da</strong> punqtuacia<br />
Sefasebis sqema<br />
71<br />
kriteriumebis ganmarteba<br />
a) msjeloba mkafioa, argumentirebulia, argumentebi<br />
gamyarebulia teqsturi masaliT (Cans<br />
teqstis codna);<br />
b) msjeloba nawilobriv mkafioa <strong>da</strong> nawilobriv<br />
argumentirebuli, ar aris gamyarebuli<br />
teqsturi masaliT an <strong>da</strong>Svebulia faqtobrivi<br />
Secdoma;<br />
g) teqsti araadekvatura<strong>da</strong>a gagebuli, msjeloba<br />
ara<strong>da</strong>majerebelia, teqsturi masalac<br />
araadekvaturad aris moxmobili.<br />
a) azri zustad <strong>da</strong> mkafiod aris gamoxatuli,<br />
naweri stilisturad gamarTulia;<br />
b) azri zustad aris gamoxatuli, magram leqsika<br />
mwiria an gvxvdeba stilisturi xarvezebi;<br />
g) azri ZiriTa<strong>da</strong>d gasagebia, magram stilisturad<br />
gaumarTavia, gvxvdeba araadekvaturi<br />
leqsika.<br />
a) ar aris am tipis samze meti Secdoma;<br />
b) ar aris am tipis eqvsze meti Secdoma;<br />
g) am tipis Secdoma eqvsze metia.<br />
qulebi<br />
nawyveti moswavlis Txzulebi<strong>da</strong>n, romelic upasuxebs miTiTebas: CamoayalibeT Tqveni<br />
pozicia <strong>da</strong>naSaulisa <strong>da</strong> sasjelis zneobrivi problemis Sesaxeb `gamzrdelSi~.<br />
baTus azriT sindisi a<strong>da</strong>mianis yvelaze mkacri msajulia, megobrebis ndobis <strong>da</strong>kargva<br />
<strong>da</strong> sicocxlis simartoveSi gatareba _ Zalian udidesi satanjveli.<br />
haji-usubisa <strong>da</strong> baTus ganaCeni erT sakiTxSi emTxveva erTmaneTs. safar-begi sikvdilis<br />
Rirsi ar aris. sikvdili Svebaa imgvar cxovrebasTan Se<strong>da</strong>rebiT, rac man un<strong>da</strong> ganvlos.<br />
ra mizeziT Caidina safar-begma es mZime <strong>da</strong>naSauli? rogor un<strong>da</strong> <strong>da</strong>sajon igi? ori<br />
SesaZleblobisgan ufro sastiki airCia mweralma _ safari <strong>da</strong>tova sakuTari sindisis<br />
pirispir. ufro metic, gamzrdelis sikvdilis mizezi gaxa<strong>da</strong>. avtoris pozicia gasagebia<br />
moRalate un<strong>da</strong> <strong>da</strong>isajos.<br />
me ar vamarTleb safar-begs, magram aseTi sasjeli gana metismeti ar aris? ar vici,<br />
SeiZleba mTeli saukunis Semdeg es <strong>da</strong>naSauli arc ise mZimed mogveCvenos. im dros<br />
zneobrivi principebi ufro sxvagvarad aRiqmebo<strong>da</strong>. aq kargad sCans, Tu rogor ganicdis<br />
safari sakuTar saqciels. igi inaniebs Cadenils. vfiqrob, man ukve aTas wilad<br />
zRo.<br />
2<br />
1<br />
0<br />
2<br />
1<br />
0<br />
2<br />
1<br />
0
<strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong><br />
(2) 24. moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva: ratom gax<strong>da</strong> sa<strong>da</strong>vo qarTlis episkoposTaTvis arsenis<br />
kaTalikosad kurTxeva <strong>da</strong> ratom <strong>da</strong>uWira grigol xanZTelma mxari arsenis<br />
kandi<strong>da</strong>turas?<br />
ganumarteT moswavles qarTlis episkoposTa guliswyromis mizezi <strong>da</strong> grigolis<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebis motivi.<br />
(2) 25. Sairobis Sesaxeb msjelobisas SoTa rusTaveli upiratesobas aniWebs epikuri<br />
poemis Janrs. <strong>da</strong>asaxeleT ori argumenti, romlebic mohyavs poets Tavisi Tvalsazrisis<br />
<strong>da</strong>sasabuTeblad.<br />
(3) 26. Tqveni mizania auxsnaT moswavleebs, ra <strong>da</strong>tvirTva aqvs Rames (`SemoRamebas~) nikoloz<br />
baraTaSvilisa <strong>da</strong> ilia WavWavaZis nawarmoebebSi: `SemoRameba mTawmin<strong>da</strong>ze~<br />
<strong>da</strong> `mgzavris werilebi~.<br />
am miznis misaRwevad mokled CamoayalibeT:<br />
a) ra <strong>da</strong>mokidebuleba vlindeba SemoRamebis mimarT nikoloz baraTaSvilis leqsSi<br />
`SemoRameba mTawmin<strong>da</strong>ze~;<br />
b) rogor aris Sefasebuli Rame ilia WavWavaZis moTxrobaSi `mgzavris werilebi~;<br />
g) ra ganapirobebs rogorc erTi, ise meore avtoris amgvar <strong>da</strong>mokidebulebas.<br />
(1) 27. moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva: Tu alu<strong>da</strong> qeTelauri mklavis moWris tradiciis winaaRmdegi<br />
iyo, ratom moaWra marjv<strong>ena</strong> mucalis Zmas?<br />
mokled ganumarteT moswavles misTvis saintereso sakiTxi.<br />
(2) 28. <strong>da</strong>usaxeleT moswavleebs simbolizmisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli erT-erTi niSani <strong>da</strong><br />
moiyvaneT Sesabamisi magaliTi qarTvel simbolistTa Semoqmedebi<strong>da</strong>n.<br />
(2) 29. moswavlis azriT, kuzma kilga marTalia, rodesac haki aZbas monas uwodebs.<br />
ganumarteT moswavles, rom misi Sexeduleba mc<strong>da</strong>ria <strong>da</strong> konkretul magaliTze<br />
<strong>da</strong>yrdnobiT <strong>da</strong>usabuTeT Tqveni mosazreba.<br />
mxatvruli teqstis analizi<br />
(4) 30. waikiTxeT rezo inaniSvilis miniatura `maradiuli peizaJi~.<br />
sul iqiT ca aris, Semodgomis lurjadmiyuCebuli ca. mis win _ SemreSiltyiani<br />
grZladwasuli gora. goris win _ sanTlebiviT sworad asuli alvebi, alvebis win _<br />
msubuqad gafenili yviTeli simindebi (jafara mifrinavs im msubuq siyviTleSi), simindebis<br />
win _ ZeZvis muqi Robe, RobesTan _ Sava<strong>da</strong>gragnili totebSekafuli muxa<br />
(nakafze funjebad amohyria wvrili ylortebi), muxasTan _ grZeli sacalfexo xidi,<br />
xidqveS miedineba wmin<strong>da</strong>, oqrosfrad mocimcime wyali, xidze gamodis welSi moxrili<br />
TiTqmis muxlebamde cxvirmitanili Savi de<strong>da</strong>beri, zurgze hkidia pirTamde savse<br />
tomara, fexis wverebi erTmaneTis moyolebiT moiweven Cemken.<br />
. . . . . . . . . . .<br />
ver vcnob <strong>da</strong> mainc:<br />
de<strong>da</strong>Cems im savse tomariT <strong>da</strong>rdi moaqvs CemTan.<br />
gaaanalizeT mocemuli teqsti Semdegi miTiTebebis mixedviT:<br />
• ganmarteT, ra aris am teqstis mTavari saTqmeli;<br />
• CamoayalibeT, ra mxatvrul saSualebebs iyenebs avtori <strong>da</strong>saxuli miznis misaRwevad.<br />
Tqveni Tvalsazrisi <strong>da</strong>asabuTeT!<br />
(naSromi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
72
literaturis swavlebis meTodika<br />
(11) 31. warmoidgineT, rom Tqveni mizania <strong>da</strong>exmaroT moswavleebs amoicnon <strong>da</strong> gaiazron<br />
Sesaswavli teqstebis mxatvruli Taviseburebebi.<br />
SearCieT qvemoT CamoTvlil teqstTagan erT-erTi:<br />
iakob xucesis Txzuleba `SuSanikis wameba~;<br />
<strong>da</strong>viT guramiSvilis leqsi `moTqma xmiTa Tav-bolo erTi~;<br />
akaki wereTlis moTxroba `baSi-aCuki~;<br />
vaJa-fSavelas poema `gvelis mWameli~;<br />
galaktion tabiZis leqsebi: `usiyvarulod~ <strong>da</strong> `Tovli~;<br />
mixeil javaxiSvilis moTxroba `lambalo <strong>da</strong> yaSa~.<br />
literaturuli nawarmoebis arCevis Semdeg SeasruleT mocemuli <strong>da</strong>valeba:<br />
a) gamoyaviT <strong>da</strong> aRwereT am nawarmoebis erTi ZiriTadi Tavisebureba, romelic, Tqveni<br />
azriT, umniSvnelovanesia mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisaTvis. es Tavisebureba<br />
gulisxmobs (Tumca mxolod amiT ar Semoifargleba) Tematur Tu ideur problematikas,<br />
kulturul-istoriul konteqsts, qveteqstsa Tu aluzias, kompoziciur Taviseburebas<br />
(nawarmoebis arqiteqtonikas), personaJTa <strong>da</strong>xasiaTebisa Tu Txrobis meTodebs, stils,<br />
Janrul maxasiaTeblebs, mxatvrul saSualebebs, poetur ostatobas.<br />
msjelobisas <strong>da</strong>imowmeT saTanado magaliTebi SerCeuli nawarmoebi<strong>da</strong>n.<br />
(pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
b) vinai<strong>da</strong>n Tqven gamoyaviT SerCeuli nawarmoebis ZiriTadi Tavisebureba, ukve SegiZliaT<br />
<strong>da</strong>asaxeloT <strong>da</strong> gaaanalizoT is erTi problema, romelsac Tqven mier aRwerili<br />
Taviseburebisa <strong>da</strong>, Sesabamisad, mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisas SeiZleba waawydnen<br />
moswavleebi.<br />
analizis dros:<br />
• moixmeT teqsti<strong>da</strong>n is magaliTebi, romlebic TvalsaCinos gaxdis Tqven mier gamoyofili<br />
problemis arsebobas;<br />
• axseniT, ra mizeziT (mizezebiT) SeiZleba SeeqmnaT es problema moswavleebs am konkretuli<br />
nawarmoebis Seswavlisas.<br />
(pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
g) Tqven ukve <strong>da</strong>asaxeleT <strong>da</strong> gaaanalizeT is problema, romelsac teqstis gagebisa <strong>da</strong><br />
gaazrebisas SeiZleba waawydnen moswavleebi.<br />
amjerad aRwereT is erTi saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>gexmarebaT <strong>da</strong>anaxvoT <strong>da</strong><br />
gaaazrebinoT moswavleebs Tqveni msjelobis I nawilSi gamoyofili Tavisebureba <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>aZlevinoT amave msjelobis II nawilSi aRniSnuli problema.<br />
msjelobisas axseniT, rogor (ra gziT) <strong>da</strong>exmareba es saswavlo qmedeba moswavleebs<br />
am nawarmoebis Taviseburebis gagebasa <strong>da</strong> gaazrebaSi <strong>da</strong> rogor (ra gziT) <strong>da</strong>aZlevinebs<br />
teqstis Seswavlisas wamoWril problemas.<br />
(pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
73
1. a) ----------------1q.<br />
6. a) ---------------1q.<br />
2010 wlis sasertifikacio testis Sefasebis sqema<br />
wakiTxulis gaazreba (<strong>da</strong>valebebi ## 1-9)<br />
2. g) ---------------1q.<br />
7. g) ---------------1q.<br />
3. a) ----------------1q.<br />
8. d) ---------------1q.<br />
74<br />
4. b) ---------------1q.<br />
9. a) ----------------1q.<br />
reziumes (<strong>da</strong>valeba # 10) Sefasebis kriteriumebi<br />
5. a) ----------------1q.<br />
reziumes maqsimaluri qulaa 4. upirveles yovlisa, gamsworebelma un<strong>da</strong> gaarkvios,<br />
warmoadgens Tu ara Sesrulebuli <strong>da</strong>valeba reziumes. Tu pasuxi statiis Sinaarsis<br />
Txrobaa (perifrazia), werilis kritikuli analizia an misi Sefaseba-komentaria, an<strong>da</strong><br />
enobrivad gaumarTavia, igi ar Sefasdeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />
Tu <strong>da</strong>valebis pasuxi reziumea, igi un<strong>da</strong> Sefasdes mocemuli kriteriumebis mixedviT.<br />
# kriteriumebi qulebi<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
<strong>da</strong>valeba amomwurava<strong>da</strong>a Sesrulebuli (saubaria statiis yvela arsebiTi<br />
aspeqtis Sesaxeb) <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma.<br />
<strong>da</strong>valeba amomwurava<strong>da</strong>a Sesrulebuli (saubaria statiis yvela arsebiTi<br />
aspeqtis Sesaxeb), magram <strong>da</strong>Svebulia erTi-ori enobrivi Secdoma.<br />
<strong>da</strong>valeba nawilobrivaa Sesrulebuli (ar aris saubari statiis erT-erTi<br />
arsebiTi aspeqtis Sesaxeb) <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma;<br />
an<strong>da</strong> <strong>da</strong>valeba amomwurava<strong>da</strong>a Sesrulebuli (saubaria statiis yvela<br />
arsebiTi aspeqtis Sesaxeb), magram <strong>da</strong>Svebulia orze meti enobrivi Secdoma.<br />
<strong>da</strong>valeba nawilobrivaa Sesrulebuli (ar aris saubari statiis erT-erTi<br />
arsebiTi aspeqtis Sesaxeb) <strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia erTi-ori enobrivi Secdoma.<br />
naSromSi ar aris saubari statiis ori an meti arsebiTi aspeqtis Sesaxeb,<br />
an<strong>da</strong> enobrivad gaumarTavia.<br />
<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> (<strong>da</strong>valebebi ## 11-23)<br />
11. saliteraturo enis normebis <strong>da</strong>dgenisas iTvaliswineben, ramd<strong>ena</strong>d gavrcelebulia<br />
es forma klasikosTa nawerebSi, saerTo-saxalxo <strong>ena</strong>Si; arCeuli forma marTebuli un<strong>da</strong><br />
iyos Tanamedrove <strong>qarTuli</strong> enis gramatikuli sistemis mixedviT; arCeuli forma un<strong>da</strong><br />
Seesabamebodes enis ganviTarebis Sinagan tendenciebs... ----------------------------------------------1q.<br />
12. a) paronimebs ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
b) aRqma _ sinamdvilis (samyaros) asaxva grZnobaTa organoebiT (mxedvelobiT, smeniT),<br />
gaazreba (Semecneba); aRTqma _ pirobis micema, <strong>da</strong>pireba. -----------------------------------------1q.<br />
g) aRqma ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
13. a) Seswavla moaxdina kalkia (sxva enis konstruqciis sityvasityviTi Targmania, romelic<br />
<strong>qarTuli</strong>saTvis arabunebriv Sesityvebas iZleva / arabunebrivia). ------------------------1q.<br />
b) imisaTvis, rom moswavlem Tavi<strong>da</strong>n aicilos analogiuri xarvezi, am tipis Sedgenili<br />
Semasmenlis nacvlad un<strong>da</strong> gamoiyenos martivi Semasmeneli _ zmnis piriani forma<br />
(mag., Seiswavla). ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
14. es kompozitebi erTcnebiania (erTmniSvnelobiania) <strong>da</strong> miRebulia mniSvnelobas moklebuli<br />
marcvlebis gaorkecebiT, amitom iwereba udefisod. ------------------------------------------1q.<br />
15. a) maT piris nacvalsaxels <strong>da</strong>urTo brunvis niSani (<strong>da</strong>saSvebia: maT _ piris nacvalsaxelis<br />
nacvlad gamoiy<strong>ena</strong> kuTvnilebiTi _ imaTma). -------------------------------------------------------1q.<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0
) maT III piris nacvalsaxelis mravlobiTi ricxvis moTxrobiTi brunvis formaa <strong>da</strong><br />
-ma brunvis niSani zedmetia (<strong>da</strong>saSvebia: un<strong>da</strong> icodes piris nacvalsaxelTa bruneba,<br />
nacvalsaxelTa funqciebi). ---------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
16. a) gaanTavisufla araswori formaa, un<strong>da</strong> iyos gaaTavisufla. -----------------------------------1q.<br />
b) gan- zmniswinis gaTiSva <strong>da</strong>uSvebelia. -------------------------------------------------------------------------1q.<br />
17. a) Caucvams -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
b) -am Temis niSani zmnis fuZes ga<strong>da</strong>hyveba I TurmeobiTSi. ------------------------------------------1q.<br />
18. un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ewera romelTa. ----------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
19. a) arasworad gamoiy<strong>ena</strong> wevr-kavSiri rogorc. --------------------------------------------------------------1q.<br />
b) rodesac mTavar wina<strong>da</strong>debaSi misaTiTebeli sityvaa iseTi, <strong>da</strong>mokidebul wina<strong>da</strong>debaSi<br />
gamoiyeneba wevr-kavSiri rogoric. ------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
20. I a) Tu CamoTvlilia ori sakiTxi mainc: wina<strong>da</strong>debis tipebi agebulebis mixedviT,<br />
qvewyobili wina<strong>da</strong>debis Sedgeniloba (mTavari, <strong>da</strong>mokidebuli), misaTiTebeli sityvebi,<br />
wina<strong>da</strong>debis mTavari wevrebi (qvemdebare <strong>da</strong> Semasmeneli), wevr-kavSirebi... -------------------2q.<br />
b) Tu <strong>da</strong>saxelebulia mxolod erTi sakiTxi. -----------------------------------------------------------1q.<br />
g) Tu <strong>da</strong>saxelebuli sakiTxi (sakiTxebi) <strong>da</strong>valebis pirobas ar Seesabameba. -------0q.<br />
II a) Tu srulyofilad aris aRwerili saswavlo qmedeba <strong>da</strong> misi efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTeba<br />
argumentirebulia. ---------------------------------------------------------------------------------------------------3q.<br />
b) Tu srulyofilad aris aRwerili saswavlo qmedeba, magram misi efeqtianoba<br />
<strong>da</strong>sabuTebuli ar aris an saswavlo qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia <strong>da</strong> misi efeqtianobis<br />
<strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia, an<strong>da</strong> saswavlo qmedebis aRwera srulyofili ar<br />
aris <strong>da</strong> arc misi efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTebaa argumentirebuli. --------------------------------------2q.<br />
g) Tu saswavlo qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia <strong>da</strong> misi efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTeba<br />
argumentirebuli ar aris an saswavlo qmedebis aRwera srulyofili ar aris <strong>da</strong> arc<br />
misi efeqtianobaa <strong>da</strong>sabuTebuli. ----------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
d) Tu saswavlo qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia. ---------------------------------------------------0q.<br />
21. I. a) Tu <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia. --------------------------------------------------------------------------2q.<br />
b) Tu <strong>da</strong>sabuTeba nawilobriv aris argumentirebuli. ----------------------------------------------1q.<br />
g) Tu <strong>da</strong>sabuTeba ar aris argumentirebuli an argumentebi ara<strong>da</strong>majerebelia. --0q.<br />
II. a) Tu Camoyalibebulia sadiskusio Tema <strong>da</strong> argumentebi. ----------------------------------------3q.<br />
b) Tu Camoyalibebulia sadiskusio Tema <strong>da</strong> erT-erTi argumenti mainc an Camoyalibebulia<br />
orive argumenti. ------------------------------------------------------------------------------------------------2q.<br />
g) Tu Camoyalibebulia mxolod sadiskusio Tema an erT-erTi argumenti. -----------1q.<br />
d) Tu araadekvaturad aris Camoyalibebuli sadiskusio Tema <strong>da</strong> argumentebi. ---0q.<br />
22. I. a) Tu sakiTxi adekvaturad aris <strong>da</strong>saxelebuli. -------------------------------------------------------1q.<br />
b) Tu sakiTxi adekvaturad ar aris <strong>da</strong>saxelebuli. ------------------------------------------------0q.<br />
II. a) Tu srulyofilad aris aRwerili saswavlo qmedeba <strong>da</strong> misi efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTeba<br />
argumentirebulia. ---------------------------------------------------------------------------------------------------3q.<br />
b) Tu srulyofilad aris aRwerili saswavlo qmedeba, magram misi efeqtianoba<br />
<strong>da</strong>sabuTebuli ar aris an saswavlo qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia <strong>da</strong> misi efeqtianobis<br />
<strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia, an<strong>da</strong> saswavlo qmedebis aRwera srulyofili ar<br />
aris <strong>da</strong> arc misi efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTebaa argumentirebuli. --------------------------------------2q.<br />
g) Tu saswavlo qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia <strong>da</strong> misi efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTeba<br />
argumentirebuli ar aris an saswavlo qmedebis aRwera srulyofili ar aris <strong>da</strong> arc<br />
misi efeqtianobaa <strong>da</strong>sabuTebuli. ----------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
d) Tu saswavlo qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia. ---------------------------------------------------0q.<br />
23. I.<br />
1. a) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba I kriteriumis mixedviT <strong>da</strong> argumentirebuli<br />
komentari <strong>da</strong>urTo magaliTebis moxmobiT. -------------------------------------------------------2q.<br />
b) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba I kriteriumis mixedviT <strong>da</strong> argumentirebuli<br />
komentari <strong>da</strong>urTo, magram magaliTebi ar moixmo an ar <strong>da</strong>wera Sesabamisi qula.<br />
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
g) Tu gadmowerilia mxolod kriteriumis miTiTebebi. ------------------------------------------------0q.<br />
2. a) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba II <strong>da</strong> III kriteriumebis mixedviT. ---1q.<br />
b) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba mxolod II an III kriteriumebis mixedviT.<br />
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />
3. a) Tu maswavlebels gamorCa mxolod erTi enobrivi Secdoma an xarvezi. -----------------2q.<br />
75
) Tu maswavlebels gamorCa ori enobrivi Secdoma an xarvezi, an/<strong>da</strong> arasworad CaTvala<br />
erTi an ori marTebuli forma an Sesityveba. ----------------------------------------------------------1q.<br />
g) Tu maswavlebels gamorCa sami enobrivi Secdoma an xarvezi, an/<strong>da</strong> arasworad CaTvala<br />
sami marTebuli forma an Sesityveba. ------------------------------------------------------------------------0q.<br />
4. a) Tu sworia xuTi enobrivi Secdomisa <strong>da</strong> xarvezis kvalifikacia. ----------------------------3q.<br />
b) Tu sworia oTxi Secdomisa <strong>da</strong> xarvezis kvalifikacia. ------------------------------------------2q.<br />
g) Tu sworia sami Secdomisa <strong>da</strong> xarvezis kvalifikacia. --------------------------------------------1q.<br />
d) Tu sworia mxolod ori Secdomisa <strong>da</strong> xarvezis kvalifikacia. ----------------------------0q.<br />
II.<br />
5. a) Tu komentaris es nawili meTodurad sworia <strong>da</strong> msjeloba argumentirebulia. ----2q.<br />
b) Tu komentaris es nawili meTodurad sworia, magram msjeloba nawilobriv aris<br />
argumentirebuli. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
g) Tu komentaris es nawili meTodurad arasworia <strong>da</strong> msjeloba ar aris argumentirebuli.<br />
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />
maswavlebels ar un<strong>da</strong> gamorCeno<strong>da</strong> qvemoT miTiTebuli Secdomebi <strong>da</strong> stilisturi<br />
xarvezi. gar<strong>da</strong> amisa, mas SeeZlo sasveni niSnebisa <strong>da</strong> zogierTi Sesityvebis (stilisturi<br />
xarvezis) gansxvavebuli interpretacia.<br />
baTus azriT (punqt.) sindisi a<strong>da</strong>mianis yvelaze mkacri msajulia, megobrebis ndobis<br />
<strong>da</strong>kargva <strong>da</strong> sicocxlis simartoveSi gatareba _ Zalian udidesi (stil.) satanjveli.<br />
haji-usubisa <strong>da</strong> baTus ganaCeni erT sakiTxSi emTxveva erTmaneTs. safar-begi sikvdilis<br />
Rirsi ar aris. sikvdili Svebaa imgvar cxovrebasTan Se<strong>da</strong>rebiT, rac (sint.) man<br />
un<strong>da</strong> ganvlos.<br />
ra mizeziT Caidina safar-begma es mZime <strong>da</strong>naSauli? rogor un<strong>da</strong> <strong>da</strong>sajon igi? ori<br />
SesaZleblobisgan (sint.) ufro sastiki airCia mweralma _ safari <strong>da</strong>tova sakuTari<br />
sindisis pirispir. ufro metic, gamzrdelis sikvdilis mizezi gaxa<strong>da</strong>. avtoris pozicia<br />
gasagebia (punqt.) moRalate un<strong>da</strong> <strong>da</strong>isajos.<br />
me ar vamarTleb safar-begs. magram aseTi sasjeli gana metismeti ar aris? ar vici,<br />
SeiZleba mTeli saukunis Semdeg es <strong>da</strong>naSauli arc ise mZimed mogveCvenos. im dros<br />
zneobrivi principebi ufro sxvagvarad aRiqmebo<strong>da</strong>. aq kargad sCans (morf.), Tu rogor<br />
ganicdis safari sakuTar saqciels. igi inaniebs Cadenils. vfiqrob, man ukve aTas wilad<br />
(orT.) zRo.<br />
<strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong> (<strong>da</strong>valebebi ## 24-29)<br />
24. qarTlis episkoposTaTvis arsenis kaTalikosad kurTxeva sa<strong>da</strong>vo imitom gax<strong>da</strong>, rom<br />
arsenis kurTxeva episkoposTa umravlesobis azris gauTvaliswineblad mox<strong>da</strong>; mirianma<br />
Tavisi Ze arseni episkoposTa mxolod mcire nawilis TanxmobiT <strong>da</strong>adgina kaTalikosad<br />
(`mirean... Ze Tvisi <strong>da</strong>adgina kaTalikosad TanadgomiTa <strong>da</strong> kurTxeviTa mciredTa<br />
episkoposTaiTa~). grigol xanZTelma arsenis kandi<strong>da</strong>turas mxari imitom <strong>da</strong>u-<br />
Wira, rom, grigolis azriT, arsenis kaTalikosoba RvTis neba iyo (`.arseni kaTalikosi<br />
nebiTa RmrTisaiTa kaTalikosi ars...~).<br />
1. arsenis kaTalikosad kurTxeva episkoposTa umravlesobis <strong>da</strong>ukiTxavad mox<strong>da</strong> --------1q.<br />
2. grigolis azriT, arsenis kaTalikosad kurTxeva RvTis neba iyo -------------------------------1q.<br />
25. Sairobis Sesaxeb msjelobisas SoTa rusTaveli upiratesobas epikuri poemis Janrs<br />
imitom aniWebs, rom, avtoris azriT, mxolod vrcel epikur nawarmoebSia SesaZlebeli<br />
saTqmelis srulfasovnad gadmocema (`...ra veRar mixvdes qarTulsa, <strong>da</strong>uwyos<br />
leqsman Zviroba / ar Seamoklos <strong>qarTuli</strong>, ara qmnas sityva-mciroba...~). rusTavelis<br />
SexedulebiT, epikur nawarmoebSi yvelaze ukeT vlindeba poetis SemoqmedebiTi SesaZleblobebi<br />
(`viTa cxensa Sara grZeli <strong>da</strong> gamoscdis didi rbeva... / marT agreTve<br />
meleqsesa _ leqsTa grZelTa Tqma <strong>da</strong> xeva...~; `didsa ver mohklven, xelad aqvs xoca<br />
nadirTa mcireTa~; `moSaire ara hqvian, veras ityvis vinca grZelad.~).<br />
1. mxolod vrcel epikur nawarmoebSia SesaZlebeli saTqmelis srulfasovnad gadmocema<br />
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
76
2. vrcel epikur nawarmoebSi yvelaze ukeT vlindeba poetis SemoqmedebiTi SesaZleblobebi<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
26. Rame (`SemoRameba~) nikoloz baraTaSvilis leqsSi `SemoRameba mTawmin<strong>da</strong>ze~ aris<br />
poetis mwuxarebisa <strong>da</strong> sevdis Tanaziari; SemoRameba avtors Svebas hgvris (`mxolod<br />
suli grZnobs, Tu viTari sZRveniT mas Sveba~); Rame n. baraTaSvilisaTvis mWmunvarebis<br />
ganqarvebis saSualebaa (`ros mWmunvareba Semomesevis, Sen<strong>da</strong> moviltvi gansaqarveblad!~);<br />
SemoRameba avtors sulierad amSvidebs <strong>da</strong> aRamaRlebs. ilia WavWavaZis<br />
`mgzavris werilebSi~ Rame Sefasebulia, rogorc a<strong>da</strong>mianTa ubedurebis wyaro (`Sen<br />
rom ar <strong>da</strong>arsebuliyav qveynisaTvisa, me mgonia, rom naxevari ubedurobac a<strong>da</strong>mianisa<br />
qveyanazed ar iqnebo<strong>da</strong>~); ilia afasebs Rames, rogorc borotebisa <strong>da</strong> umecrebis simbolos<br />
(`Sen xar Jami <strong>da</strong> dro kudianebis serobisa, saca ismis sadRegrZelo sibnelisa<br />
<strong>da</strong> umecrebisa. hoi, boroto, warved Cemgan...~). Ramisadmi (`SemoRamebisadmi~) nikoloz<br />
baraTaSvilisa <strong>da</strong> ilia WavWavaZis <strong>da</strong>mokidebulebaTa sxva<strong>da</strong>sxvaobas ganapirobebs<br />
maTi msoflaRqmisa <strong>da</strong> esTetikuri principebis gansxvavebuloba (isini sxva<strong>da</strong>sxva<br />
literaturul mimdinareobebs miekuTvnebian, kerZod, n. baraTaSvili romantikosia,<br />
i. WavWavaZe ki _ realisti).<br />
a) Rame (`SemoRameba~) n. baraTaSvils Svebas hgvris ----------------------------------------------------------1q.<br />
b) ilia WavWavaZisaTvis Rame aris a<strong>da</strong>mianTa ubedurebis wyaro (borotebis simbolo) -1q.<br />
g) literaturul-esTetikur msoflmxedvelobaTa sxva<strong>da</strong>sxvaoba ------------------------------------1q.<br />
27. mucalsa <strong>da</strong> mis ZmasTan Setakebisas alu<strong>da</strong> jer kidev ar iyo mklavis moWris tradiciis<br />
winaaRmdegi (`bevrs qists maaWra marjv<strong>ena</strong>, / sca<strong>da</strong> franguli fxiani~; `ramden<br />
sxva mahkal, Sens qavze / xeleb jRrdesaviT hkidia...~); alu<strong>da</strong>m simamace, rogorc Rirebuleba,<br />
ufro maRla <strong>da</strong>ay<strong>ena</strong>, vidre mokluli mtrisaTvis mklavis moWris tradicia<br />
<strong>da</strong> amisaken mas mucalis vaJkacobam ubiZga (`mklavze<strong>da</strong>c gebas marjv<strong>ena</strong>, / Senzed<br />
alali ario! / Sen xel Sens gulzed <strong>da</strong>miwdes, / numc xarobs qavis kario!~);Aalu<strong>da</strong>s<br />
gar<strong>da</strong>qmna mucalTan Serkinebis Semdeg <strong>da</strong>iwyo (`ver gavimete mucali<br />
/ marjvenis mosaWrela<strong>da</strong>, / guli gamiwyra, ara hqna...~); qistis vaJkacobam imd<strong>ena</strong>d<br />
SeZra alu<strong>da</strong>, rom is didi sulieri tkivilis fasad <strong>da</strong>upirispir<strong>da</strong> Temis arahumanur<br />
tradicias (`wesi ar aris mtris mokvla, Tu xel ar masWer <strong>da</strong>niTa~, _ / vai ege-<br />
Tas samarTals, / monaTluls codva-braliTa!~).<br />
mucalsa <strong>da</strong> mis ZmasTan Setakebisas alu<strong>da</strong> jer kidev ar iyo mklavis moWris winaaRmdegi<br />
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
28. simbolizmisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli erT-erTi niSani samyaros idumalebis gancdis<br />
gamoxatvaa (simbolizmisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebelia sinamdvilis intuiciuri Wvreta, individualizmi,<br />
ganc<strong>da</strong>Ta musikaluri <strong>da</strong> ferweruli xatebiT gadmocema, asociaciuri<br />
azrovneba...). magaliTad: `Cems samSobloSi me movvle mxolod / u<strong>da</strong>bno lurjad<br />
naxaverdebi...~, `me Zlier miyvars iisfer Tovlis / qalwulebiviT xidi<strong>da</strong>n f<strong>ena</strong>...~,<br />
`caze hkidia mze-malaRuri, / aprili akravs mwvane afiSebs...~<br />
1. samyaros idumalebis gancdis gamoxatva -------------------------------------------------------------------------1q.<br />
2. `Cems samSobloSi me movvle mxolod / u<strong>da</strong>bno lurjad naxaverdebi~ -----------------------1q.<br />
29. haki aZba ujuS emxas ZiZiSvilia, maTs urTierTobas tradiciiT ganmtkicebuli siyvaruli<br />
<strong>da</strong> erTguleba udevs safuZvlad (`me ar SemiZlia Seni Tavi sikvdils <strong>da</strong>vuTmo,<br />
ujuS, sanam cocxali var. Senma gamzrdelma mamaCemma mianderZa, roca kvdebo<strong>da</strong>:<br />
ujuSi Seni mze aris, es icodeo~); TavadiSvil ujuS emxas iseve uyvars <strong>da</strong> eimedeba<br />
glexi haki aZba, rogorc hakis _ ujuSi (`[ujuSi] hakis ukio<strong>da</strong>: _ haki! a, haki! sad<br />
xar, haki! sikvdilze ufro mware iyo uimedobis grZnoba~); yvelasgan gawiruli ZiZi-<br />
Svilis ga<strong>da</strong>rC<strong>ena</strong>s haki gulwrfeli siyvaruliTa <strong>da</strong> erTgulebiT cdilob<strong>da</strong>, klasobrivi<br />
ideologiiT mowamlul kuzmas ki amis <strong>da</strong>Sveba ar SeeZlo (`roca [kuzma]<br />
saqmis namdvil viTarebas gaecno, misi revoluciuri Segneba ise aRSfoT<strong>da</strong>, rom hakis<br />
klasobrivi sibrmave sakuTar Seuracxyofad miiRo...~); hakis Tavganwirvas safuZvlad<br />
udevs ara monuri fsiqologia, aramed ZiZiSvilis gulwrfeli siyvaruli <strong>da</strong><br />
mis<strong>da</strong>mi erTguleba. haki aZbam sakuTar Tavze aiRo vaska-piratis mkvleloba <strong>da</strong> amgvari<br />
Tavganwiruli nabijiT sca<strong>da</strong> ujuSis ga<strong>da</strong>rC<strong>ena</strong> (`Tav<strong>da</strong>msxmelebs me vesrole<br />
iaraRi... ujuS emxas ki iaraRisaTvis xelic ar uxlia...~; `aZba ibraleb<strong>da</strong> emxas <strong>da</strong>na-<br />
Sauls, raTa igi sasjelisagan <strong>da</strong>exsna. arc es ewinaaRmdegebo<strong>da</strong> hakis xasiaTs <strong>da</strong><br />
mis sayovelTaod cnobil Tavganwirul erTgulebas ujuSisadmi~).<br />
1. haki aZbas saqcieli ganpirobebulia ZiZiSvilisadmi gulwrfeli erTgulebiT ---------1q.<br />
2. hakim sakuTar Tavze aiRo ujuSis mier Cadenili mkvleloba --------------------------------------1q.<br />
77
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
mxatvruli teqstis analizis (<strong>da</strong>valeba # 30) Sefasebis kriteriumebi<br />
kriteriumebi qulebi<br />
orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli<br />
<strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma an stilisturi<br />
xarvezi.<br />
orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli,<br />
magram <strong>da</strong>Svebulia erTi-ori enobrivi Secdoma an stilisturi xarvezi;<br />
an<strong>da</strong> erT-erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a<br />
Camoyalibebuli, xolo meore miTiTeba arasrulia (Seicavs garkveul<br />
xarvezebs) <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma an stilisturi<br />
xarvezi.<br />
orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli,<br />
magram <strong>da</strong>Svebulia orze meti enobrivi Secdoma an stilisturi<br />
xarvezi; an<strong>da</strong> erT-erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a<br />
Camoyalibebuli, xolo meore miTiTeba arasrulia (Seicavs garkveul<br />
xarvezebs) <strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia erTi-ori enobrivi Secdoma an stilisturi<br />
xarvezi.<br />
erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, meore miTiTeba ar aris Sesrulebuli<br />
(an araadekvatura<strong>da</strong>a Sesrulebuli); an<strong>da</strong> orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a<br />
gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli, magram <strong>da</strong>Svebulia<br />
samze meti enobrivi Secdoma an stilisturi xarvezi.<br />
miTiTebebi ar aris adekvaturad gaazrebuli; an pasuxi enobrivad gaumar-<br />
Tavia; an<strong>da</strong> 50 sityvaze naklebi moculobisaa.<br />
literaturis swavlebis meTodikis (<strong>da</strong>valeba # 31) Sefasebis kriteriumebi<br />
<strong>da</strong>valebis maqsimaluri qulaa 11. aRniSnuli <strong>da</strong>valeba sami nawilisagan Sedgeba. Tu<br />
romelime miTiTebis (Semadgeneli nawilis) pasuxi enobrivad gaumarTavi iqneba an<strong>da</strong> 50<br />
sityvaze naklebi moculobisa aRmoCndeba, am konkretuli miTiTebis (monakveTis) pasuxi<br />
ar Sefasdeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />
<strong>da</strong>valebis yoveli nawili amgvarad un<strong>da</strong> Sefasdes:<br />
78<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
I miTiTebis Sefasebis sqema:<br />
kriteriumebi qulebi<br />
adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; ar aris<br />
<strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma; msjeloba Seesabameba moswavlis codnis<br />
dones <strong>da</strong> gamoirCeva sakiTxisadmi originaluri, aratrafaretuli midgomiT.<br />
adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; ar aris<br />
<strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma; msjeloba nawilobriv Seesabameba moswavlis<br />
codnis dones <strong>da</strong> gamoirCeva sakiTxisadmi originaluri, aratrafaretuli<br />
midgomiT.<br />
adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba,<br />
magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; ar aris <strong>da</strong>Svebuli<br />
faqtobrivi Secdoma; msjeloba nawilobriv Seesabameba moswavlis<br />
codnis dones <strong>da</strong> ar gamoirCeva sakiTxisadmi originaluri, aratrafaretuli<br />
midgomiT.<br />
adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba,<br />
magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT <strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia<br />
faqtobrivi Secdoma; msjeloba Seesabameba IX klasis moswavlis codnis<br />
dones. an<strong>da</strong> adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli<br />
Tavisebureba, magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; ar<br />
aris <strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma; msjeloba ar Seesabameba moswavlis<br />
codnis dones <strong>da</strong> ar gamoirCeva sakiTxisadmi originaluri, aratrafaretuli<br />
midgomiT.<br />
araadekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba.<br />
an<strong>da</strong> adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli<br />
Tavisebureba, magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>Svebulia faqtobrivi Secdoma; msjeloba ar Seesabameba moswavlis<br />
codnis dones <strong>da</strong> trafaretulia.<br />
II miTiTebis Sefasebis sqema:<br />
kriteriumebi qulebi<br />
gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />
ganmartebuli misi gamomwvevi mizezi (mizezebi); msjeloba <strong>da</strong>sabuTebulia<br />
saTanado magaliTebiT.<br />
gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />
ganmartebuli misi gamomwvevi mizezi (mizezebi), magram ar aris<br />
<strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT. an<strong>da</strong> gamokveTilia teqstis gaazrebis<br />
<strong>da</strong>mabrkolebeli problema, moxmobilia magaliTebi, magram ar aris<br />
<strong>da</strong>majereblad ganmartebuli problemis gamomwvevi mizezi (mizezebi).<br />
gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema, magram <strong>da</strong>majereblad<br />
ar aris ganmartebuli misi gamomwvevi mizezi (mizezebi) <strong>da</strong> ar<br />
aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT.<br />
ar aris gamokveTili teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema.<br />
79<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
III miTiTebis Sefasebis sqema:<br />
kriteriumebi<br />
aRwerilia is saswavlo qmedeba, romelic moswavles <strong>da</strong>exmareba aRniSnuli<br />
ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili problemis<br />
<strong>da</strong>ZlevaSi; <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli, Tu ra gziT uzrunvelyofs<br />
es saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />
aRwerilia is saswavlo qmedeba, romelic moswavles <strong>da</strong>exmareba aRniSnuli<br />
ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili problemis<br />
<strong>da</strong>ZlevaSi, magram <strong>da</strong>majereblad ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli, Tu ra<br />
gziT uzrunvelyofs es saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />
aRwerilia is saswavlo qmedeba, romelic moswavles <strong>da</strong>exmareba aRniSnuli<br />
ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili problemis<br />
<strong>da</strong>ZlevaSi, magram ar aris naCvenebi, Tu ra gziT uzrunvelyofs es<br />
saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />
ar aris aRwerili is saswavlo qmedeba, romelic moswavles <strong>da</strong>exmareba<br />
aRniSnuli ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili<br />
problemis <strong>da</strong>ZlevaSi.<br />
80<br />
qulebi<br />
Tu naSromSi <strong>da</strong>Svebuli ar aris samze meti enobrivi Secdoma an/<strong>da</strong> stilisturi xarvezi,<br />
qulaTa jams <strong>da</strong>emateba 1 qula.<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0
ekomen<strong>da</strong>ciebi maswavleblebisaTvis<br />
maswavlebelTa sasertifikacio gamocdis <strong>da</strong>valebaTa nawili (## 11-19) sagnobriv<br />
codnas amowmeb<strong>da</strong>. maswavlebels un<strong>da</strong> mieTiTebina moswavlisaTvis mis mier <strong>da</strong>Svebuli<br />
orTografiul-morfologiuri, sintaqsuri Secdomebisa Tu stilisturi xarvezebis Sesaxeb<br />
<strong>da</strong> aexsna, ra un<strong>da</strong> icodes moswavlem, rom ar <strong>da</strong>uSvas msgavsi Secdoma.<br />
maswavlebelTa umetesoba kargad arTmev<strong>da</strong> Tavs am <strong>da</strong>valebebis pirvel nawils, romelic<br />
Secdomebis povnas an gasworebas gulisxmob<strong>da</strong>, magram maTTvis rTuli aRmoCn<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>valebebis meore nawili, romelic moiTxov<strong>da</strong> sakiTxis axsnas. zogierTi pasuxi Zalian<br />
zogadi an arasrulyofili iyo; magaliTad, testis me-16 <strong>da</strong>valebaSi mocemuli iyo<br />
morfologiurad araswori forma _ gaanTavisufla. am konkretul formasTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
maswavlebels un<strong>da</strong> ganemarta, rom Secdomis Tavi<strong>da</strong>n asacileblad moswavlem<br />
un<strong>da</strong> gaiTvaliswinos Semdegi wesi: zmniswinebis, kerZod, gan- zmniswinis gaTiSva sxva<br />
prefiqsiT <strong>da</strong>uSvebelia. amis nacvlad maswavlebelTa nawili mxolod imas wer<strong>da</strong>, rom<br />
moswavlem un<strong>da</strong> icodes zmniswinebis marTlwera. amgvar pasuxebSi qula ar iwerebo<strong>da</strong>,<br />
radgan mxolod imis aRniSvna, rom moswavlem un<strong>da</strong> icodes zmniswinebis, Temis niSnebis,<br />
wevr-kavSiris swori gamoyeneba an romelime sxva sakiTxi, zogadi xasiaTis gancxadebaa<br />
<strong>da</strong> ara konkretuli rCeva, romelic <strong>da</strong>exmareba moswavles, raTa momavalSi ar <strong>da</strong>uSvas<br />
analogiuri Secdoma Tu xarvezi.<br />
testis ## 20-22 <strong>da</strong>valebebi sagnis codnasTan erTad moiTxov<strong>da</strong> swavlebis meTodikaze<br />
yuradRebis gamaxvilebas; maswavlebels un<strong>da</strong> aRewera SeTavazebuli masalis axsnisa<br />
<strong>da</strong> gagebisaTvis saWiro saswavlo qmedeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>esabuTebina am qmedebis efeqtianoba<br />
miznisa <strong>da</strong> SesaZlo Sedegis gaTvaliswinebiT. <strong>da</strong>valebis am nawilis Sesrulebisas<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d ori saxis uzustoba SeimCneo<strong>da</strong>: an saerTod ar iyo saswavlo qmedebis efeqtianobaze<br />
msjeloba, an iyo, magram <strong>da</strong>sabuTebis gareSe, Zalian zogadi frazebiT, – nebismier<br />
sakiTxs rom miesa<strong>da</strong>gebo<strong>da</strong>. ase magaliTad, barbarizmebTan <strong>da</strong>kavSirebuli saswavlo<br />
qmedebis efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTebisas xSirad aRniSnavdnen, rom warmodgenili qmedeba<br />
moswavles gamoumuSavebs msjelobisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>kvirvebis unars, rac, cxadia, Zalian<br />
zogadi axsnaa. barbarizmebze yuradReba maxvildeba enis leqsikuri fondis Seswavlisa<br />
<strong>da</strong> enis siwmindis <strong>da</strong>cvis Cvevebis gamomuSavebis mizniT <strong>da</strong> saswavlo qmedebis efeqtianobis<br />
<strong>da</strong>sabuTebac konkretulad swored aqeTken un<strong>da</strong> yofiliyo mimarTuli.<br />
Sesrulebuli naSromebis erT nawilSi aSkarad SeimCneo<strong>da</strong> argumentaciisa <strong>da</strong> konkretizaciis<br />
deficiti. sasurvelia gansakuTrebuli yuradReba mieqces imas, rom nebismieri<br />
saswavlo qmedebis efeqtianobas gansazRvravs am qmedebis Sedegi, axali masalis<br />
gageba-aTvisebis xarisxi. Sesabamisad, maswavlebels, bunebrivia, winaswar aqvs gaazrebuli<br />
savaraudo Sedegi <strong>da</strong> arCeuli qmedebis efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTebac ar un<strong>da</strong> iyos<br />
misTvis rTuli.<br />
SecdomaTa erTi nawili <strong>da</strong>kavSirebuli iyo <strong>da</strong>valebis pirobis araswor (arazust)<br />
gaazrebasTan. me-20 <strong>da</strong>valebis pirobaSi xazgasmiT iyo miTiTebuli, rom maswavlebels<br />
ganvlili masali<strong>da</strong>n un<strong>da</strong> <strong>da</strong>esaxelebina sakiTxebi, romlebic axali masalis ukeT gaazrebaSi<br />
<strong>da</strong>exmarebo<strong>da</strong> moswavleebs. warmodgenili CamonaTvali <strong>da</strong> Semdeg msjelobac<br />
araiSviaTad uSualod axal, asaxsnel Temas exebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> ara gasaxsenebel sakiTxebs.<br />
saerTod, sasurvelia, ufro lakoniurad <strong>da</strong> konkretulad iyos Camoyalibebuli<br />
msjeloba, ufro mkveTrad <strong>da</strong> logikurad gaimijnos erTi <strong>da</strong>valebis sxva<strong>da</strong>sxva qvekiTxvebis<br />
(miTiTebebis) pasuxebi.<br />
testis # 23 <strong>da</strong>valeba moiTxov<strong>da</strong> moswavlis namuSevris gasworebas, Sefasebasa <strong>da</strong><br />
saTanado komentarebis <strong>da</strong>rTvas.<br />
naSromebis gasworebisas gamoikveTa ramdenime tipis Secdoma <strong>da</strong> uzustoba.<br />
maswavlebels un<strong>da</strong> Seefasebina moswavlis namuSevari mocemuli sqemis gamoyenebiT.<br />
mas kriteriumis Sesabamisad un<strong>da</strong> <strong>da</strong>erTo komentari <strong>da</strong> aucileblad <strong>da</strong>ewera qulebi<br />
TiToeuli kriteriumis mixedviT. Secdomebi ZiriTa<strong>da</strong>d gamowveuli iyo imiT, rom maswavleblebi<br />
yuradRebiT ar kiTxulobdnen <strong>da</strong>valebis pirobas, arasworad iazrebdnen<br />
<strong>da</strong> amis gamo araadekvaturad iyenebdnen Sefasebis sqemas. maswavleblebis nawili saer-<br />
Tod ar wer<strong>da</strong> Sesabamis qulebs.<br />
TvalSi sacemi iyo, rom maswavlebelTa umravlesobas naSromis 1-li kriteriumiT<br />
Sefasebisas gadmowerili hqon<strong>da</strong> kriteriumis miTiTebebi, nacvlad imisa, rom sakuTari<br />
komentari <strong>da</strong>erTo <strong>da</strong> <strong>da</strong>esabuTebina miseuli Sefaseba. gar<strong>da</strong> amisa, komentari xSirad<br />
ar iyo gamyarebuli konkretuli magaliTebiT.<br />
81
me-2 kriteriumiT naSromis enobrivi mxare leqsikisa <strong>da</strong> stilis TvalsazrisiT un<strong>da</strong><br />
SeefasebinaT, me-3 kriteriumiT Sefaseba ki orTografiuli, morfologiuri, sintaqsuri<br />
<strong>da</strong> punqtuaciuri Secdomebis raodenobaze iyo <strong>da</strong>mokidebuli. maswavlebelTa umravlesobas<br />
ar hqon<strong>da</strong> gamijnuli me-2 <strong>da</strong> me-3 kriteriumebi <strong>da</strong> me-3 kriteriumiT Sefasebisas<br />
qulas wer<strong>da</strong> stilisturi xarvezis gaTvaliswinebiT, rac bunebrivia, uzustobas iwvev<strong>da</strong>.<br />
stilisturi xarvezi me-2 kriteriumiT Sefasebisas un<strong>da</strong> yofiliyo amowerili <strong>da</strong><br />
xelaxla gameoreba ar iyo saWiro.<br />
iyo SemTxvevebi, rodesac maswavlebeli araTu ver poulob<strong>da</strong> teqstSi <strong>da</strong>Svebul<br />
Secdomebs, arasworad iwer<strong>da</strong>AmarTebul formebs. xSiri iyo araswori kvalifikaciis<br />
SemTxvevebi an saerTod ar iyo SecdomaTa kvalifikaciis mcdeloba. zogierTi maswavlebeli<br />
orTografiul <strong>da</strong> morfologiur Secdomebs aerTianeb<strong>da</strong>, magaliTad: ,,morfologiur-orTografiuli<br />
Secdomebia: sCans, aTas wilad, SesaZleblobisgan~. <strong>da</strong>valebis<br />
pirobis Tanaxmad, maT cal-calke un<strong>da</strong> gamoeyoT orTografiuli, morfologiuri, sintaqsuri<br />
<strong>da</strong> punqtuaciuri Secdomebi, raTa naTlad warmoCeniliyo, sworad aZlevs Tu<br />
ara maswavlebeli kvalifikacias TiToeul Secdomas.<br />
rac Seexeba bolo miTiTebas, maswavlebelTa rCevebi umetesad iyo mokle <strong>da</strong> zogadi;<br />
ar iyo konkretuli rCevebi, romlebic <strong>da</strong>exmareba moswavles ukeT Seasrulos amgvari<br />
weriTi <strong>da</strong>valeba <strong>da</strong> ar <strong>da</strong>uSvas enobrivi Secdomebi <strong>da</strong> stilisturi xarvezebi.<br />
82
2010 wlis sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze Sesrulebuli namuSevrebi<br />
gTavazobT sam nimuSs 2010 wlis gamoc<strong>da</strong>ze pe<strong>da</strong>gogTa mier Sesrulebuli namuSevrebi<strong>da</strong>n:<br />
reziume (ix. <strong>da</strong>valeba # 10)<br />
baraTaSvilis `mernis~ filosofia Tavisi tragizmiT <strong>ena</strong>Tesaveba Sopenhaueris pesimistur<br />
filosofias arsebobis Sesaxeb. orive miiCnevs, rom arseboba bedisweras ver<br />
gaeqceva; rom individi, pirovneba SemosazRvrulia `amqveyniurobiTa~ <strong>da</strong> `droebiT~. magram<br />
baraTaSvili, romelmac yuradReba miaqcia imas, rom bedniereba mxolod awmyoSia<br />
SesaZlebeli (`vpove taZari Sesafari...~), Sopenhauerisagan gansxvavebiT, miiCnevs, rom<br />
a<strong>da</strong>miani am tragikul awmyoSi poulobs swored im siamovnebas, romelsac pirovnebis<br />
gafarToeba iwvevs; rom es tanjva aris a<strong>da</strong>mianis amamaRlebeli `srul cxovrebamde...,<br />
Zlier pirovnebamde~, romelic, miuxe<strong>da</strong>vad yvelafrisa, beds Seerkineba. esaa pirovnebis<br />
sidiade, romelic STamomavlobas arsebobis rwm<strong>ena</strong>s unarCunebs.<br />
mxatvruli teqstis analizi (ix. <strong>da</strong>valeba # 30)<br />
r. inaniSvilis `maradiuli peizaJi~ TiToeuli mkiTxvelisaTvis nacnob grZnobas aR-<br />
Zravs. teqstis mTavari saTqmelic am `satkivariT~ aRZruli sevdis Cvenebaa. saTaurSi<br />
sityva `maradiuli~ SemTxveviTi ar un<strong>da</strong> iyos. bunebac cvalebadia, magram `grZladwasuli<br />
gora~, `SemreSili tyeebi~, oqrosfrad mocimcime wyali mravali Taobis mzeras<br />
<strong>da</strong>atkbobs. a<strong>da</strong>mianebi ki wavlen <strong>da</strong> monatrebis tkivils <strong>da</strong>gvitoveben. amitom asocirdeba<br />
ucnobi moxuci de<strong>da</strong>sTan, romelsac savse tomriT Cvensken <strong>da</strong>rdi moaqvs. <strong>da</strong>rdi imisa,<br />
rom raRac <strong>da</strong>mTavr<strong>da</strong> <strong>da</strong> es <strong>da</strong>sasruli Sensk<strong>ena</strong>c moiwevs, giaxlovdeba.<br />
avtori Semodgomis STambeW<strong>da</strong>v peizaJs gadmogvcems. Se<strong>da</strong>rebiT _ `sanTlebiviT sworad<br />
asuli alvebi~ _ drois dinebas gvixatavs. Semodgomis sevdiani suraTi saerTo<br />
ganwyobas erwymis. `totebSekafuli muxa~ _ mogonebaa warsuli<strong>da</strong>n. avtori detalebze<br />
xazgasmiT qmnis emociur ganwyobas. martoobis udidesi sev<strong>da</strong> gamosWvivis welSi moxrili<br />
(`muxlebamde cxvirmitanili~) moxucis, miniaturisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli Zunwi aRweriT.<br />
simboluria tomara, romelic a<strong>da</strong>mianuri <strong>da</strong>rdebis <strong>da</strong>mtevia. moxucis SeCveul<br />
martoobas gadmoscems Zirs <strong>da</strong>xrili Tvalebi (muxlebs zeviT rom ver swvdeba Tvalsawieri).<br />
imas, rom moxuci mainc zrunavs viRacaze, avtori gvixatavs siarulis maneris<br />
detalizaciiT: `fexis wverebi moyolebiT moiweven Cemken~. TiTqmis fotografiuli sizustiTaa<br />
naCvenebi yvela detali, Txroba dinamikuria. moxuci qalis gamoCenisTanave<br />
dinamizmi matulobs, Cndeba avtoric, igrZnoba mwerlis mRelvareba, romelic bolos<br />
mkveTr, JRerad <strong>da</strong> mravlismetyvel frazad yalibdeba.<br />
literaturis swavlebis meTodika (ix. <strong>da</strong>valeba # 31)<br />
a) iakob xucesis `SuSanikis wamebaze~ muSaobisas mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gazrebisaTvis<br />
umniSvnelovanesia Txzulebis kulturul-istoriuli konteqsti.<br />
moswavleebs mivuTiTeb, rom nawarmoebi eyrdnoba V saukunis saqarTvelos politikur,<br />
socialur viTarebas, kerZod, mazdeanur iranTan urTierTobas, varsqen pitiax-<br />
Sisa <strong>da</strong> vaxtang gorgaslis politikur <strong>da</strong>pirispirebas. amasTanave, umniSvnelovanesia<br />
Txzulebis kulturuli konteqsti. mazdeanur iranTan urTierTobisas qristianuli religia<br />
Cveni erovnuli meobisa <strong>da</strong> fizikuri ga<strong>da</strong>rCenis erTaderTi saSualeba iyo, amitomac<br />
Camoyalib<strong>da</strong> hagiografiuli Janri, romlis mizania rwmenisa <strong>da</strong> idealebisaTvis<br />
Tav<strong>da</strong>debuli pirovnebis saxis Seqmna (wmin<strong>da</strong> SuSanikis saxe). yoveli nawarmoebi xom Ta-<br />
83
visi drois nayofia <strong>da</strong>, amd<strong>ena</strong>d, misi gaazrebisaTvis aucilebelia epoqis msoflmxedvelobisa<br />
<strong>da</strong> kulturuli sakiTxebis gaTvaliswineba. hagiografiaSi qristianuli kulturisaTvis<br />
<strong>da</strong>maxasiaTebeli saxe-simboloebiT azrovneben, magaliTad, saxe-simbolo `sZali<br />
qristesi~ mowamis saxesac Zerwavs, siuJetur Txrobasac warmarTavs <strong>da</strong> nawarmoebs<br />
kompoziciura<strong>da</strong>c kravs. aRniSnuli saxe-simbolo `saxarebiseuli `10 qalwulis~ igavis<br />
gamoZaxilia <strong>da</strong> migvaniSnebs, rom mowame RvTiuri siyvaruliT ganimsWvala.<br />
b) problemas qmnis im codnisa <strong>da</strong> gamocdilebis nakleboba, romelic epoqis istoriuli<br />
fonisa <strong>da</strong> qristianul kulturasTan <strong>da</strong>kavSirebul saxeTa gaazrebisaTvisaa sa-<br />
Wiro. magaliTad, moswavleebs un<strong>da</strong> ganemartoT, rom avtori dedofals `samgzis sanatrels~<br />
uwodebs, xolo varsqens _ `samgzis sawyalobels~ e. i. SuSaniki samive hipostasisaTvis<br />
_ mama RmerTis, Ze RmerTisa <strong>da</strong> suliwmindisaTvis rCeulia, xolo varsqeni samivesagan<br />
uaryofilia. ufro metic, igi `uZRebi Svilia~, arSuSas mier <strong>da</strong>wyebuli saqmis<br />
moRalatea, amitomac mas upirveles braldebad uyenebs: `mamaman Senman aRhmarTna<br />
samartvileni...~, SuSaniki `tarigi qristesi~, anu wmin<strong>da</strong> msxverplia, <strong>qarTuli</strong> eklesiisaTvis<br />
Sewiruli. SuSaniks rom farulad ZaZa acvia, xolo kacTa Tval<strong>da</strong>sanaxad _ antioqiuri<br />
palekarti, Tanac es rom aravin icis _ piradi moZRvris gar<strong>da</strong>, migvaniSnebs _<br />
dedofalma <strong>da</strong>Tmo amqveyniuri cxovreba <strong>da</strong> qristesaTvis tanjvis gza airCia.<br />
bolos, SuSaniki sakuTar Tavs `meaTerTmete moqmeds v<strong>ena</strong>xisas~ uwodebs, riTac<br />
misi Tavm<strong>da</strong>bloba <strong>da</strong> qristianuli mimtevebloba gamoixateba. A<br />
g) jgufuri muSaoba:<br />
moswavleebs <strong>da</strong>vyof or jgufad; I jgufSi gaerTianebul moswavleebs vTxov teqsti<strong>da</strong>n<br />
amoiweron qristianul kulturasTan <strong>da</strong>kavSirebuli sakiTxebi <strong>da</strong>, amasTanave,<br />
gverdiT miuweron, Tu rogor esmiT ama Tu im sakiTxis Sinaarsi, xolo II jgufis wevrebs<br />
<strong>da</strong>vavaleb, rom gaixsenon, ra ician V saukunis saqarTvelos politikuri, religiuri<br />
Tu socialuri viTarebis Sesaxeb. Semdeg etapze Sevajameb maT naazrevs, magali-<br />
Tad: <strong>da</strong>vaxasiaTebT mTavar personaJTa moqmedebebis mniSvnelobasa <strong>da</strong> miznebs V saukunis<br />
saqarTvelos istoriuli fonis gaTvaliswinebiTa <strong>da</strong> epoqis kulturul-msoflmxedvelobrivi<br />
sakiTxebis gaazrebiT, agreTve, warmovaCenT iakob xucesis, rogorc hagiografis<br />
saTqmels.<br />
bolos, kidev erTxel mivuTiTeb Sesabamis <strong>literatura</strong>s <strong>da</strong> <strong>da</strong>vavaleb am naSromebze<br />
<strong>da</strong>yrdnobiT <strong>da</strong>weron analitikuri ese: `V saukunis saqarTvelo <strong>da</strong> iakob xucesis<br />
`SuSanikis wameba~.<br />
84
III. 2011 wlis sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze gamoyenebuli<br />
testi Sefasebis sqemiTurT<br />
i n s t r u q c i a<br />
Tqven winaSea testis bukleti <strong>da</strong> pasuxebis furceli.<br />
gaiTvaliswineT, gaswordeba mxolod pasuxebis furceli!<br />
pasuxebis furclis gakecva <strong>da</strong>uSvebelia!<br />
testis bukleti SegiZliaT gamoiyenoT Savi samuSaosaTvis!<br />
testis maqsimaluri qulaa _ 80.<br />
## 1-10 <strong>da</strong> 23-34 <strong>da</strong>valebebis pasuxebi SegiZliaT testis bukletSi SemoxazoT <strong>da</strong><br />
ga<strong>da</strong>itanoT pasuxebis furcelSi Semdegnairad: yoveli <strong>da</strong>valebis nomris gverdiT gan-<br />
Tavsebul ujredebSi X niSani un<strong>da</strong> <strong>da</strong>svaT im ujredSi, romelic, Tqveni azriT, swor<br />
pasuxs Seesabameba.<br />
pasuxebis ga<strong>da</strong>tanisas ar un<strong>da</strong> agerioT <strong>da</strong>valebebis nomrebi. nomrebis arevis SemTxvevaSi<br />
kompiuteri swori pasuxis amocnobas veRar SeZlebs.<br />
pasuxebis furcelSi <strong>da</strong>Svebuli Secdomis SemTxvevaSi mTlianad gaaSaveT is ujredi<br />
<strong>da</strong> imave nomris gaswvriv moniSneT sxva (es exeba mxolod ## 1-10 <strong>da</strong> 23-34 <strong>da</strong>valebebs).<br />
## 11-22 <strong>da</strong> 35-36 <strong>da</strong>valebebis pasuxebi Sesabamisi nomrebis gaswvriv un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>itanoT<br />
pasuxebis furcelSi.<br />
# 36 <strong>da</strong>valeba sami nawilisagan Sedgeba: a), b) <strong>da</strong> g). pasuxebis furcelSic amgvara<strong>da</strong>a<br />
miTiTebuli.<br />
savaldebuloa, rom # 36 <strong>da</strong>valebis a), b) <strong>da</strong> g) nawilebi pasuxebis furcelSi sagangebod<br />
am a), b) <strong>da</strong> g) nawilebisaTvis gamoyofil adgilebSi ga<strong>da</strong>itanoT.<br />
# 36 <strong>da</strong>valebis TiToeuli nawili (a, b, g) cal-calke swordeba Sefasebis sxva<strong>da</strong>sxva<br />
sqemis meSveobiT <strong>da</strong>, amd<strong>ena</strong>d, am <strong>da</strong>valebis Semadgeneli nawilebis erTmaneTSi areva<br />
<strong>da</strong>uSvebelia.<br />
# 36 <strong>da</strong>valeba, romlis Semadgeneli nawilebi pasuxebis furcelSi erTmaneTSi iqneba<br />
areuli, ar Sefasdeba.<br />
gaxsovdeT: aucilebelia yvela pasuxis ga<strong>da</strong>tana pasuxebis furcelSi!<br />
gaiTvaliswineT, ar gaswordeba is <strong>da</strong>valeba, romelic pasuxebis furcelSi sagangebod<br />
am <strong>da</strong>valebisaTvis gamoyofil adgilas ar iqneba ga<strong>da</strong>tanili!<br />
arsad miuTiToT Tqveni saxeli <strong>da</strong> gvari <strong>da</strong> arc pirovnebis identificirebis sxva<br />
saSualeba, winaaRmdeg SemTxvevaSi naSromi ar gaswordeba!<br />
testis Sesasruleblad geZlevaT 5 saaTi.<br />
gisurvebT warmatebas!<br />
85
I. wakiTxulis gaazreba<br />
yuradRebiT gaecaniT teqsts. kiTxvebze pasuxebis gacema maSin <strong>da</strong>iwyeT, rodesac<br />
teqstis Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli oTx-oTxi pasuxi<strong>da</strong>n airCieT mxolod<br />
erTi <strong>da</strong> SemoxazeT. moniSnuli pasuxi ga<strong>da</strong>itaneT pasuxebis furcelSi amgvarad:<br />
pasuxis Sesabamis ujredSi gaakeTeT aRniSvna _ X (Tu pasuxebis furcelSi Secdomas<br />
<strong>da</strong>uSvebT, SegiZliaT mTlianad gaaSavoT is ujredi <strong>da</strong> mis nacvlad sxva moniSnoT).<br />
<strong>da</strong>valebis maqsimaluri qulaa _ 10.<br />
qristianoba is moZRvrebaa, romelic kacs Seacnobinebs sawuTros, soflis araraobas,<br />
mis srul umniSvnelobas imqveyniur, maradiul, RvTaebriv sauflosTan, zesTasofelTan<br />
Se<strong>da</strong>rebiT. qristianuli mrwamsis Tanaxmad, gonierma kacma uyoymanod un<strong>da</strong> <strong>da</strong>Tmos,<br />
uaryos amqveyniuri cxovrebis wamieri sixaruli, sofliuri siameni, raTa TavisTavi<br />
zeciur samyaros gausakuTros mTlianad <strong>da</strong> warmavalis wil waruvali sixaruli <strong>da</strong>imkvidros.<br />
am Tvalsazrisis ukiduresi gamovlineba ise Sors midio<strong>da</strong>, rom xilul sinamdviles,<br />
yovelsave materialurs, kvlav imdroindel termins Tu mivmarTavT _ sofels borotebad,<br />
satanis sadgurad saxav<strong>da</strong> sulac, miiCnev<strong>da</strong>, rom soflisa <strong>da</strong> sofliur saqme-<br />
Ta moZageba, maTi mtroba upirvelesi piroba iyo sulis xsnisa <strong>da</strong> RvTaebrivTan miaxlebisa.<br />
aqe<strong>da</strong>nac iReb<strong>da</strong> saTaves cxovrebisagan gandgomis, gandegilobisa <strong>da</strong> asketuri<br />
TviTgvemis (rogorc maSin ityodnen _ `xorcTa gvemis~, `xorcTa ganlevis~, `xorcTa<br />
mokvdinebis~) ideali, romlis nimuSebic mravlad ipoveba hagiografiul nawarmoebebSi.<br />
areopagitul wignTa avtorma saukunovani wyevlis <strong>da</strong>Ri axsna xilul sinamdviles _<br />
materialur samyaros, mravalTa <strong>da</strong> mravalTagan borotebad <strong>da</strong>saxuls. rogor SeiZleba<br />
materia boroti iyoso? _ kvirob<strong>da</strong> areopagitul wignTa avtori. _ erTi rom, materia<br />
samyarouli wesrigisa <strong>da</strong> mSvenierebis monawilea <strong>da</strong> aseT rasme boroti verasgziT<br />
ver eTqmiso. gar<strong>da</strong> amisa, Tuki materia araarsia, rogorc zogierTs miaCnia, verc keTili<br />
iqneba <strong>da</strong> verc boroti, xolo Tuki riTime wilnayaria arsTan, maSin ueWvelad Rmer-<br />
Tis mier yofila Seqmnili, xolo RmerTi borots arafers qmnis, yovelive qmnili TavisTavad<br />
sikeTe ariso.<br />
dResdReobiT Zneli warmosadgenicaa, ranair mexis gavardnas niSnav<strong>da</strong> es mosazreba<br />
saimdrood, ranairad un<strong>da</strong> Semcbariyvnen orTodoqsuli azris imJamindeli kanonmdebelni,<br />
romelTagan, vin uwyis, mravalni iyvnen Tu ara wvdomilni qristianobis WeSmarit<br />
arsebas! magram es kidev araferi iyo imasTan Se<strong>da</strong>rebiT, rac iTqva kidev.<br />
boroteba saerTo<strong>da</strong>c ar arsebobs. is, rac SesaZloa boroteba gvegonos, sikeTis moklebaa<br />
mxolod, rameTu, rac ki arsebobs, yovelsaves erTi mizezi, erTi sawyisi aqvs _<br />
keTili RmerTi, mxolod <strong>da</strong> mxolod sikeTis mqmneli. ase rom, boroteba uarsoa, sawyisi<br />
ar gaaCnia, im zomamde, rom TavianTi bunebiT eSmaknic ki keTilni arian <strong>da</strong> ara borotni,<br />
oRond isini arsebobas ewinaaRmdegebian, ararsebobisken iswrafvian <strong>da</strong> mxolod amd<strong>ena</strong>d<br />
ariano borotni. <strong>da</strong> amas eubnebodnen im a<strong>da</strong>mianebs, Tava<strong>da</strong>c rom nia<strong>da</strong>g Zrwodnen<br />
<strong>da</strong> sxvaTac _ uricxv ubir morwmunes _ rom aZrwunebdnen satanis aCrdilis winaSe.<br />
nu ZrwiTo, _ TiTqos anugeSeb<strong>da</strong> sasomixdilT `msoflioSi sakvirvelad saxelganTqmuli<br />
kaci~, _ xiluli Tu uxilavi samyaroebi, rac ki arsebulia, arsia, yovelive zes-<br />
Ta sikeTis mier aris Seqmnili viTarca sikeTe, viTarca mSveniereba, rameTu Seqmnas safuZvlad<br />
udevs zesTakeTili <strong>da</strong> zesTamSvenieri Semoqmedis usazomo siyvaruli Seqmnilisadmi,<br />
siyvaruli aris is Zala, romelmac Seqmna yovelive, <strong>da</strong> es siyvaruli yovel<br />
arss, didsa Tu mcires, TviT yvelaze umniSvnelosac ki, Tanabrad miefineba.<br />
meore mxriv, yovel arsSi, didsa Tu mcireSi, TviT yvelaze umniSvneloSic ki, siyvaruli<br />
aris Cadebuli, viTarca misi mZvreli dvrita, arsTa kvlav zesTasikeTisaken mimaqceveli.<br />
yoveli arsi, didi Tu mcire, TviT yvelaze umniSvneloc ki, imas eswrafvis,<br />
rom meti <strong>da</strong> meti sikeTe <strong>da</strong> mSveniereba Seimosos, Tavisze maRla mdgoms mibaZos <strong>da</strong><br />
amiT mibaZos zesTasikeTes, SeZlebis<strong>da</strong>gvarad <strong>da</strong>emsgavsos mas. siyvaruli, uz<strong>ena</strong>esisken<br />
swrafva aris mZvreli Zala, romlis meoxebiTac arsni un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ubrundnen zesTamSveniersa<br />
<strong>da</strong> zesTasayvarel Semoqmeds _ Tavad siyvaruls (`rameTu RmerTi siyvaruli ars~).<br />
<strong>da</strong> im epoqaSi, raRa Tqma un<strong>da</strong>, aravis gaakvirveb<strong>da</strong> amis gamasrulebeli azri, rom ars-<br />
Ta Semwe <strong>da</strong> zeaRmyvani es Zala aris swored samebis meore wevri, Ze RmerTi, qriste.<br />
86
ase rom, xiluli samyaro, sofeli ga<strong>da</strong>ulaxavi ufskruliT ki ar yofila gaTiSuli<br />
uxilavisgan, zesTasoflisgan, siyvarulis ZaliT yofila masTan Sinaganad, organulad<br />
<strong>da</strong>kavSirebuli <strong>da</strong> gaerTianebuli, satanis saTareSo TvalSeudgami u<strong>da</strong>bno ki ar yofila,<br />
aramed _ Semoqmedis mier nakurTxi <strong>da</strong> Suqfenili navTsayu<strong>da</strong>ri, <strong>da</strong> mis mkvidrT,<br />
maT Soris, uwinares yovelTa, kacs aramcTu ekrZaleba, piruku _ upirveles mcnebad<br />
aqvs micemuli siyvaruli. siyvaruli jer am gonebis wamRebi mSvenierebisa, rasac xiluli<br />
samyaro ewodeba, xolo Semdeg, Tan<strong>da</strong>TanobiT, TiTqos safexurebs miuyvebao, _ ufro<br />
<strong>da</strong> ufro zesTa sferoTa, vidre arsTa swrafvis saboloo mizans ar miswvdeba.<br />
revaz TvaraZe, mxatvruli sityviT gacxadebuli suli,<br />
wignSi: <strong>qarTuli</strong> mwerloba (30 tomad), t. I, Tb., 1987.<br />
(1) 1. ra aris pirveli abzacis umTavresi azri?<br />
a) a<strong>da</strong>mianis <strong>da</strong>niSnulebaa mowameobrivi gzis gavla.<br />
b) a<strong>da</strong>mianma sulis asamaRleblad amqveyniuri un<strong>da</strong> <strong>da</strong>Tmos.<br />
g) qristianoba a<strong>da</strong>mians zeciur samyaros Seacnobinebs.<br />
d) qristianoba erTaderTi WeSmariti moZRvrebaa de<strong>da</strong>miwaze.<br />
(1) 2. ra aris meore abzacis funqcia?<br />
a) pirvel abzacSi gamoTqmuli mosazrebis gameoreba.<br />
b) pirvel abzacSi gamoTqmuli mosazrebis uaryofa.<br />
g) pirvel abzacSi mocemuli msjelobis ganviTareba.<br />
d) pirvel abzacSi mocemuli msjelobis Sejameba.<br />
(1) 3. rogor iyo gaazrebuli xiluli sinamdvile, sanam areopagitul wignTa avtoris<br />
moZRvreba gaxdebo<strong>da</strong> cnobili?<br />
a) rogorc borotebis sauflo.<br />
b) rogorc wamieri sixaruli.<br />
g) rogorc `waruvali sixarulis~ wyaro.<br />
d) rogorc `samyarouli wesrigis~ monawile.<br />
(1) 4. areopagitul wignTa avtoris TvalsazrisiT, ratom ar SeiZleba materia boroti<br />
iyos?<br />
a) imitom, rom materia ar aris wilnayari arsTan.<br />
b) imitom, rom materia `verc keTili iqneba <strong>da</strong> verc boroti~.<br />
g) imitom, rom materia `sikeTis moklebaa mxolod~.<br />
d) imitom, rom materia RmerTis mier aris Seqmnili.<br />
(1) 5. ratom niSnav<strong>da</strong> `saimdrood~ es mosazreba `mexis gavardnas~?<br />
a) imitom, rom ewinaaRmdegebo<strong>da</strong> sayovelTaod aRiarebul Tvalsazriss.<br />
b) imitom, rom ewinaaRmdegebo<strong>da</strong> qristianobis WeSmarit arss.<br />
g) imitom, rom uaryof<strong>da</strong> sikeTis uz<strong>ena</strong>esobis rwm<strong>ena</strong>s.<br />
d) imitom, rom uaryof<strong>da</strong> RvTaebrivi sawyisis upiratesobas.<br />
(1) 6. konkretulad romel azrs gulisxmobs statiis avtori, rodesac wers _ `es kidev<br />
araferi iyo imasTan Se<strong>da</strong>rebiT, rac iTqva kidev~?<br />
a) eSmakni `arsebobas ewinaaRmdegebian, ararsebobisken iswrafvian~.<br />
b) `eSmaknic ki keTilni arian <strong>da</strong> ara borotni~.<br />
g) orTodoqsebi morwmunes aZrwunebdnen satanis aCrdiliT.<br />
d) yovelives, rac arsebobs, erTi mizezi aqvs.<br />
(1) 7. ra aris boroteba areopagitul wignTa avtoris ganmartebiT?<br />
a) borotebaa mTeli xiluli sinamdvile.<br />
b) borotebaa sofliur siameTagan miRebuli tkboba.<br />
g) boroteba sikeTis moklebaa mxolod.<br />
d) boroteba codva <strong>da</strong> eSmakis morCilebaa.<br />
(1) 8. ratom ar yofila xiluli samyaro ga<strong>da</strong>ulaxavi ufskruliT gaTiSuli zesTasoflisagan?<br />
a) imitom, rom a<strong>da</strong>miani `xorcTa gvemiT~ amaRldeba amqveyniur realobaze.<br />
87
) imitom, rom eSmaknic ki TavianTi arsiT keTilni arian.<br />
g) imitom, rom yoveli arsi Tavisze maRla mdgoms upirispirdeba.<br />
d) imitom, rom xiluli samyaro uxilavs siyvarulis ZaliT ukavSirdeba.<br />
(1) 9. ris Cveneba ar aris areopagitul wignTa avtoris mizani?<br />
a) imisa, rom boroteba saerTo<strong>da</strong>c ar arsebobs.<br />
b) imisa, rom materialuri, amqveyniuri realoba borotebaa.<br />
g) imisa, rom siyvaruli uz<strong>ena</strong>esisken swrafvaa.<br />
d) imisa, rom yovelive zesTasikeTis mier aris Seqmnili.<br />
(1) 10. ra aris am teqstis umTavresi funqcia?<br />
a) qristianobis wiaRSi Seqmnili axali moZRvrebis gadmocema.<br />
b) qristianobis wiaRSi Seqmnili dogmatikis kritika.<br />
g) qristianuli Teologiis ZiriTadi principebis gadmocema.<br />
d) qristianuli Teologiis winaaRmdegobrivi bunebis kritika.<br />
II. <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong><br />
(2) 11. XIX saukunis 60-ian wlebSi ganxorciel<strong>da</strong> <strong>qarTuli</strong> anbanis reforma.<br />
mokled CamoayalibeT am reformis arsi.<br />
ganmarteT, riT iyo ganpirobebuli reformis aucilebloba.<br />
(2) 12. ganmarteT, ras niSnavs gamoTqma _ sizifes Sroma.<br />
sai<strong>da</strong>n momdinareobs es gamoTqma?<br />
a) antikuri miTologii<strong>da</strong>n. b) biblii<strong>da</strong>n.<br />
g) mxatvruli literaturi<strong>da</strong>n. d) <strong>qarTuli</strong> miTologii<strong>da</strong>n.<br />
(1) 13. moswavlem <strong>da</strong>wera: am ambis gamo giorgi <strong>da</strong> misi megobrebi <strong>da</strong>debiT xasiaTze iyvnen.<br />
auxseniT moswavles, ra xarvezi aqvs am wina<strong>da</strong>debas.<br />
(2) 14. moswavlem <strong>da</strong>wera: maswavlebelma mama-Svilurad <strong>da</strong>ariga biWebi.<br />
miuTiTeT moswavles, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva.<br />
ganumarteT mas, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri Secdoma.<br />
(2) 15. moswavles un<strong>da</strong> ebrunebina sityva gogona. man naTesaobiTi brunvis mxolobiTi<br />
<strong>da</strong> mravlobiTi ricxvis formebad <strong>da</strong>wera: gogonis _ gogonebis.<br />
miuTiTeT moswavles, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva.<br />
ganumarteT mas, ra ganapirobebs am tipis saxelTa brunebis Taviseburebas.<br />
(2) 16. moswavlem <strong>da</strong>wera: ori wlisa iyo ana, rodesac gangebam mSobliur keras mowyvita.<br />
miuTiTeT mas, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva.<br />
ganumarteT moswavles, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri Secdoma.<br />
(2) 17. moswavlem vnebiTi gvaris magaliTad moiyvana zmna gilamazebs.<br />
ganumarteT moswavles, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva.<br />
mokled CamoayalibeT gvaris kategoriis arsi.<br />
(1) 18. moswavles un<strong>da</strong> gaeanalizebina Semdegi wina<strong>da</strong>deba: giga yvelaferze aras ambobs.<br />
misi ganmartebiT, sityva ara wina<strong>da</strong>debis wevri ar aris, radgan nawilakia.<br />
auxseniT moswavles, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva.<br />
(1) 19. moswavlem <strong>da</strong>wera: yovel Rones xmarobdnen, raTa saqmis droze gamosworeba undo<strong>da</strong>T.<br />
ganumarteT moswavles, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas amgvari Secdoma.<br />
88
(6) 20. Tqveni mizania auxsnaT moswavleebs, Tu rogor gaarCion erTmaneTisagan uTandebulo<br />
naTesaobiTSi <strong>da</strong>smuli ubralo <strong>da</strong>mateba <strong>da</strong> gansazRvreba.<br />
(2) I. mokled CamoayalibeT, ra informacia un<strong>da</strong> miawodoT moswavleebs.<br />
(2) II. aRwereT erT-erTi saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>gexmarebaT am miznis miRwevaSi.<br />
(1) III. <strong>da</strong>asabuTeT Tqven mier SerCeuli saswavlo qmedebis efeqtianoba.<br />
(gaiTvaliswineT, Tu am <strong>da</strong>valebis pasuxSi <strong>da</strong>Svebuli iqneba erTi enobrivi Secdoma<br />
an/<strong>da</strong> stilisturi xarvezi mainc, <strong>da</strong>gakldebaT 1 qula).<br />
(5) 21. Tqveni mizania moswavleebs gamoumuSaoT argumentirebuli msjelobis unari.<br />
(1) I. waikiTxeT nawyveti oTar WilaZis publicisturi werili<strong>da</strong>n <strong>da</strong> <strong>da</strong>asabuTeT, rom<br />
es teqsti <strong>da</strong>gexmarebaT diskusiis warmarTvaSi.<br />
(3) II. CamoayalibeT sadiskusio Tema <strong>da</strong> TiTo argumenti avtoris Tvalsazrisis rogorc<br />
gasamyareblad, ise uarsayofad.<br />
`Cveni emigraciis mTavari mizezi mainc arasworad gagebuli Tavisufleba mgonia.<br />
iseTi STabeWdileba iqmneba, TiTqos samSoblosgan vTavisufldebiT, qarTvelobaze<br />
vambobT pirvel rigSi uars <strong>da</strong> Tu es marTla asea, Zalian didi Zalisxmeva gvmarTebs<br />
yvelas am <strong>da</strong>mRupveli procesis SesaCereblad... mSoblebis, bebia-babuebis pativmoyvareobis<br />
<strong>da</strong>sakmayofileblad mSobliur garemos ZaliT mowyvetili bavSvi qveynis qomagad<br />
ver gamodgeba...~.<br />
(gaiTvaliswineT, Tu am <strong>da</strong>valebis pasuxSi <strong>da</strong>Svebuli iqneba erTi enobrivi Secdoma<br />
an/<strong>da</strong> stilisturi xarvezi mainc, <strong>da</strong>gakldebaT 1 qula).<br />
(12) 22. gaasworeT moswavlis namuSevari qvemoT mocemuli sqemis mixedviT <strong>da</strong> <strong>da</strong>wereT<br />
komentari.<br />
(9) I. <strong>da</strong>wereT qula TiToeuli kriteriumis mixedviT <strong>da</strong> <strong>da</strong>usabuTeT moswavles Tqveni<br />
Sefaseba: I kriteriumiT Sefasebis komentirebisas moixmeT saTanado magaliTebi<br />
Txzulebi<strong>da</strong>n; II <strong>da</strong> III kriteriumebiT Sefasebis komentirebisas ki amoiwereT<br />
yoveli Secdoma <strong>da</strong> xarvezi. TiToeul maTgans miuwereT, ra tips miekuTvneba _<br />
orTografiuls, morfologiurs, sintaqsursa Tu stilisturs.<br />
(2) II. CamoayalibeT saTanado rCevebi, romelTa gaTvaliswinebac <strong>da</strong>exmareba moswavles<br />
analogiuri <strong>da</strong>valebis ukeT SesrulebaSi.<br />
#<br />
I<br />
II<br />
III<br />
kriteriumebi<br />
msjelobis <strong>da</strong>sabuTeba<br />
(argumentireba <strong>da</strong> citireba)<br />
leqsika <strong>da</strong> stili<br />
orTografia-morfologia,<br />
sintaqsi <strong>da</strong> punqtuacia<br />
Sefasebis sqema<br />
89<br />
kriteriumebis ganmarteba qulebi<br />
a) msjeloba mkafioa, argumentirebulia, argumentebi<br />
gamyarebulia teqsturi masaliT;<br />
b) msjeloba nawilobriv mkafioa, nawilobriv<br />
argumentirebulia, ar aris gamyarebuli teqsturi<br />
masaliT an <strong>da</strong>Svebulia faqtobrivi Secdoma;<br />
g) teqsti araadekvatura<strong>da</strong>a gagebuli, msjeloba<br />
ara<strong>da</strong>majerebelia, teqsturi masalac araadekvaturad<br />
aris moxmobili.<br />
a) azri zustad <strong>da</strong> mkafiod aris gamoxatuli,<br />
naweri stilisturad gamarTulia;<br />
b) azri zustad aris gamoxatuli, magram leqsika<br />
mwiria an gvxvdeba stilisturi xarvezebi;<br />
g) azri ZiriTa<strong>da</strong>d gasagebia, magram stilisturad<br />
gaumarTavia, gvxvdeba araadekvaturi<br />
leqsika.<br />
a) ar aris am tipis samze meti Secdoma;<br />
b) ar aris am tipis eqvsze meti Secdoma;<br />
g) am tipis Secdoma eqvsze metia.<br />
2<br />
1<br />
0<br />
2<br />
1<br />
0<br />
2<br />
1<br />
0
waikiTxeT <strong>da</strong> SeafaseT monakveTi moswavlis Txzulebi<strong>da</strong>n:<br />
alu<strong>da</strong> qeTelauri Seeca<strong>da</strong> sinaTlisQsxivi Seetana xalxSi, romlebsac Tvalze<br />
sisastikis libri hqon<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>farebuli. mas sur<strong>da</strong> <strong>da</strong><strong>ena</strong>xvebia a<strong>da</strong>mianebisaTvis is sulieri<br />
simaRle, romelic aiZuleb<strong>da</strong> maT, rom uari eTqvaT <strong>da</strong>usrulebel sisxlisRvraze.<br />
amis Segneba arc qeTelaurisaTvis aRmoCn<strong>da</strong> advili. Tav<strong>da</strong>pirvelad alu<strong>da</strong> Seeba<br />
qists, rogorc qurd-bacacas <strong>da</strong> <strong>da</strong>amarcxa igi, rogorc gmiri, romelmac qeTelauris<br />
Rirsebas sazRvrebi gaufarTova. misi vaJkacoba alu<strong>da</strong>s aiZulebs araqristian qist-<br />
Si <strong>da</strong>inaxos ,,lamazi Zma~, vinc qeTelaurs saSualeba misca moesmina Tavis idumali xmisaTvis.<br />
alu<strong>da</strong>c acnobierebs, rom valdebulia sicocxlis ukanasknel wuTamde ibrZolos<br />
samarTlianobisaTvis. winaaRmdeg SemTxvevaSi a<strong>da</strong>mianis ,,wven-xorcis~ Wama samu<strong>da</strong>mod<br />
<strong>da</strong>stanjavs mas. alu<strong>da</strong> Tavis qvecnobierebaSi ganxorcielebuli procesis Sedegad<br />
Seicnobs sikeTes, romelic mas miscems Zalas, rom SeewinaaRmdegos Temis usamarTlobas.<br />
(gaiTvaliswineT, Tu am <strong>da</strong>valebis pasuxSi <strong>da</strong>Svebuli iqneba erTi enobrivi Secdoma<br />
an/<strong>da</strong> stilisturi xarvezi mainc, <strong>da</strong>gakldebaT 1 qula).<br />
III. <strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong><br />
(1) 23. moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva: ras gulisxmob<strong>da</strong> dedofali, rodesac Tqva _ `hyavT<br />
warmdebad saqmÀ ese Cemi~?<br />
romeli wina<strong>da</strong>deba gamogadgebaT moswavlis SekiTxvis pasuxad?<br />
a) SuSanikma Tavisi gulistkivili gamoxata varsqenis sisastikis gamo.<br />
b) SuSanikma sayveduri Tqva imis gamo, rom mxarSi aravin amoudga.<br />
g) SuSaniks eSino<strong>da</strong>, rom mzad ar iyo ekisra mowamis mZime tvirTi.<br />
d) SuSaniks eSino<strong>da</strong>, rom moRalate pitiaxSi ar <strong>da</strong>indob<strong>da</strong> meuRles.<br />
(1) 24. iovane sabanisZe wers: `<strong>da</strong> ara Tu xolo Cem<strong>da</strong> martoÁsa saZiebel ars sm<strong>ena</strong>d sawadeli<br />
ese martÂlobaÁ wmidisa amis mowamisaÁ, aramed _ yovelTaÁ. jer-ars Tquen<strong>da</strong>ca<br />
<strong>da</strong>kÂrvebad Cem Tana~.<br />
ra mTavari saTqmelisaTvis amzadebs mkiTxvels avtori mocemuli monakveTiT?<br />
a) arabma <strong>da</strong>mpyroblebma moSales mefoba qarTlSi <strong>da</strong> TbilisSi arabi amira <strong>da</strong>sves.<br />
b) arabma <strong>da</strong>mpyroblebma sakuTari Tanamemamulec ki ar <strong>da</strong>indes <strong>da</strong> sastikad awames,<br />
raTa qristianebi <strong>da</strong>eSinebinaT.<br />
g) arabma <strong>da</strong>mpyroblebma WeSmariti rwmenisagan `gar<strong>da</strong>drikes~ qarTvelebi, romelnic<br />
xuTas welze metia, rac gaqristiandnen.<br />
d) arabma <strong>da</strong>mpyroblebma xarkisagan gaaTavisufles is qarTvelebi, romelnic `iryevian,<br />
viTarca lerwamni qarTagan ZlierTa~.<br />
(1) 25. giorgi merCule wers: `ese viTarca esma didebulsa kurapalatsa, Sewirna adgilni<br />
keTilni <strong>da</strong> Satberdisa adgili agarakad xanZTisa. maSin ZeTa kurapalatisa-<br />
Ta _ a<strong>da</strong>rnese <strong>da</strong> bagrat <strong>da</strong> guaram _ Sewires TiToeulad, raÁca saÃmari monastersa<br />
missa uÃm<strong>da</strong>, yoveli uxuebiT~.<br />
romeli sakiTxis Sesaxeb saubris dros gamoiyenebdiT teqstis am monakveTs?<br />
a) eklesiis gavlenis gaZliereba xels uSli<strong>da</strong> centralur xelisuflebas.<br />
b) mefis ojaxsa <strong>da</strong> sasuliero pirebs Soris urTierToba <strong>da</strong>Zabuli iyo.<br />
g) mefis xelisufleba xels uwyob<strong>da</strong> eklesiis gavlenis gaZlierebas.<br />
d) Sua saukuneebis saqarTveloSi eklesias wamyvani roli ekisrebo<strong>da</strong>.<br />
(1) 26. `vefxistyaosnis~ romeli monakveTi<strong>da</strong>n Cans aSkarad, rom avtori kargad icnobs<br />
areopagitul moZRvrebas?<br />
a) `ver <strong>da</strong>iWiravs sikvdilsa gza viwro, verca kldovani~.<br />
b) `vTqva mijnuroba _ pirveli <strong>da</strong> tomi gvarTa z<strong>ena</strong>Ta~.<br />
g) `vin sazRvarsa <strong>da</strong>usazRvrebs, zis ukv<strong>da</strong>vi RmerTi RmerTad~.<br />
d) `RmerTi keTils moavlinebs, miT borotsa ar <strong>da</strong>badebs~.<br />
(1) 27. dedofalma SuSanikma uTxra jojiks: `ese yoveli cxorebaÁ, viTarca yuavili vel-<br />
TaÁ, warmaval ars <strong>da</strong> <strong>da</strong>udgromel, <strong>da</strong> vin sTesa, moimko, <strong>da</strong> vin ganabnia glaxakTaTÂs,<br />
Seikriba...~<br />
`vefxistyaosnis~ romeli citata gamoxatavs analogiur azrs?<br />
90
a) `didTa <strong>da</strong> wvrilTa wyaloba Senca nu mogewyinebis~.<br />
b) `rasaca gascem, Senia, rasc ara, <strong>da</strong>kargulia~.<br />
g) `uxvi axsnilsa <strong>da</strong>abams, igi TviT ebis, vin ebis~.<br />
d) `uxvsa hmorCilobs yoveli, igica, vin orgulia~.<br />
(1) 28. <strong>da</strong>viT guramiSvilis poeziis Seswavlisas romeli mwerlis SemoqmedebasTan aris<br />
mizanSewonili paralelis gavleba?<br />
a) aleqsandre puSkinis SemoqmedebasTan. b) iohan volfgang goeTes SemoqmedebasTan.<br />
g) uiliam Seqspiris SemoqmedebasTan. d) fransua viionis SemoqmedebasTan.<br />
(1) 29. romantizmis Sesaxeb saubrisas moswavlem moixmo gavrcelebuli azri: `nikoloz<br />
baraTaSvili miuwvdomlisaken iswrafvis, rac <strong>da</strong>maxasiaTebelia romantikuli<br />
poeziisaTvis, realobaSi <strong>da</strong>brunebis mtanjveli ganc<strong>da</strong> ki ganapirobebs mis pesimizms~,<br />
magram am Tvalsazrisis <strong>da</strong>sabuTeba saTanado magaliTebiT ver SeZlo.<br />
romeli magaliTi <strong>da</strong>a<strong>da</strong>sturebs zemoTqmul mosazrebas?<br />
a) `magram ver scnoben, glax, mokv<strong>da</strong>vni gangebas ciurs~.<br />
b) `mainc ra aris Cveni yofa _ wuTisofeli, Tu ara oden sawyauli aRuvsebeli?~<br />
g) `<strong>da</strong>mSTa me mxolod mis lamprisgan cecxli <strong>da</strong>mqrali!~<br />
d) `TviT ukv<strong>da</strong>veba mSveniersa sulSi mdgomarebs, mas verc SemTxveva <strong>da</strong> verc xani<br />
ver <strong>da</strong>aberebs~.<br />
(1) 30. ra TvalsazrisiT SeiZleba imis Tqma, rom ilias Semoqmedeba novatorulia?<br />
a) Tavis SemoqmedebaSi <strong>da</strong>sva glexobisa <strong>da</strong> aristokratiis iuridiuli Tanasworobis<br />
sakiTxi.<br />
b) mxatvrul SemoqmedebaSi <strong>da</strong>sva samwerlo enis demokratizaciis aucileblobis sakiTxi.<br />
g) Tavis SemoqmedebaSi pirvelma axs<strong>ena</strong> saqarTvelos <strong>da</strong>moukideblobis aucilebloba.<br />
d) mxatvrul SemoqmedebaSi pirvelma gamokveTa a<strong>da</strong>mianTa urTierTgaucxoebis problema.<br />
(1) 31. ra azrs gamoxatavs vaJa-fSavela gar<strong>da</strong>cvlili personaJebis saubris meSveobiT<br />
`stumar-maspinZlis~ finalSi?<br />
a) idealebi, romlebsac gmirebi Seewirnen, gaugebaria.<br />
b) idealebi, romlebsac gmirebi Seewirnen, <strong>da</strong>fasebulia.<br />
g) idealebi, romlebsac gmirebi Seewirnen, maradiulia.<br />
d) idealebi, romlebsac gmirebi Seewirnen, sayovelTaoa.<br />
(1) 32. 1937 wels galaktion tabiZem <strong>da</strong>wera usaTauro leqsi:<br />
`mowmea rbevis <strong>da</strong> TareSis xvadguris<br />
bindbundi sazizRar rkinigzis sadguris.<br />
agzavnis sadRaca kuboebs _ vagonebs<br />
<strong>da</strong> maTi kivili im dReebs magonebs,<br />
rodesac am gzebze gaekra vaeba...<br />
nuTu is kivili lian<strong>da</strong>gs Caeba?~<br />
romeli istoriuli realobaa asociaciurad asaxuli am leqsSi?<br />
a) antisabWoTa moRvaweobisaTvis <strong>da</strong>sjil a<strong>da</strong>mianebs cimbirSi gzavnidnen.<br />
b) politikuri represiebis Sedegad <strong>qarTuli</strong> inteligencia mTlianad ganadgur<strong>da</strong>.<br />
g) sabWoTa terors evropaSi gaqceviT <strong>da</strong>aRwia Tavi grigol robaqiZem.<br />
d) uamravi a<strong>da</strong>miani <strong>da</strong>xvrites 1924 wlis ajanyebaSi monawileobisaTvis.<br />
(1) 33. paolo iaSvili wers:<br />
`<strong>da</strong>itanja<br />
maja<br />
marjnis<br />
mZime<br />
jaWvis<br />
tarebiT.<br />
Cems <strong>da</strong>mtanjvels<br />
RmerTi<br />
91
<strong>da</strong>sjis<br />
qajad<br />
ga<strong>da</strong>gvarebiT~.<br />
ra umTavresi mxatvruli saSualeba aniWebs am strofs gansakuTrebul JReradobas?<br />
a) anafora. b) bgerwera. g) kontrastuli efeqti. d) ritmuli wyoba.<br />
(1) 34. jemal qarCxaZis moTxrobaSi `biZaCemi iona~ aRwerilia, rogor awerinebs iona<br />
kamkamiZe Tavis disSvils Txzulebas _ `Cemi sanaklio~:<br />
`Tanamedrove sanaklios mi<strong>da</strong>moebSi mikvleuli uZvelesi ConCxi, romelsac mkveTrad<br />
etyoba rogorc a<strong>da</strong>mianis, aseve maimunis <strong>da</strong>maxasiaTebeli niSnebi, eWvmiutanlad amtkicebs,<br />
rom sanaklio ganekuTvneba msoflios im mniSvnelovani raionebis ricxvs, sa<strong>da</strong>c<br />
erT dros a<strong>da</strong>mianad Camoyalibebis procesi mimdinareob<strong>da</strong>. arqeologiuri <strong>da</strong> an-<br />
Tropologiuri Zieba dResac warmatebiT grZeldeba <strong>da</strong> mecnierebs imedi aqvT, rom sanaklioSi<br />
gacilebiT met a<strong>da</strong>mianismagvar maimuns waawydebian, vidre msoflios romelime<br />
sxva regionSi~.<br />
ris Tqma surs avtors am teqstis meSveobiT?<br />
a) iona abuCad igdebs samSoblos warsuls.<br />
b) iona amasxaravebs arqeologiis miRwevebs.<br />
g) iona <strong>da</strong>scinis sabWoTa mecnierebas.<br />
d) iona disSvilis warmatebaze zrunavs.<br />
IV. mxatvruli teqstis analizi<br />
(6) 35. waikiTxeT monakveTi xuan ramon ximenesis wigni<strong>da</strong>n `platero <strong>da</strong> me~ (espanuri<strong>da</strong>n<br />
Targmna manana gigineiSvilma).<br />
gzispira yvavilebis TvalierebaSi gaverTe. uecrad mzera momtaca Tvalismom-<br />
Wrelma Citma. cvarwayrili mwvane moli<strong>da</strong>n caSi aiWrebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> Zirs <strong>ena</strong>rcxebo<strong>da</strong> fex<strong>da</strong>borkili.<br />
Cumad vuaxlovdebiT. win me miviCqari, platero ukan momdevs. iq, ga<strong>da</strong>CrdilulSi,<br />
wyarosTvalTan, onavar bavSvebs ukve <strong>da</strong>ugiaT maxe. am saco<strong>da</strong>vs yovel Sefr-<br />
Txialebaze stkiva <strong>da</strong> uneburad eZaxis, uxmobs Tavis zeciur TanamoZmeT.<br />
sxivnaTeli, kamkama dila lurjad mWvirvalebs. Jivil-xivili ifrqveva maxlobeli<br />
fiWvnari<strong>da</strong>n. WikWiki <strong>da</strong> galoba xan matulobs, xan mineldeba, ar cxreba <strong>da</strong> exmatkbileba<br />
zRvi<strong>da</strong>n oqrosfrad Semocimcimebul naz sios, romelic xeTa kenweroebs atokebs.<br />
ara<strong>da</strong>, zed maxesTanaa miamit mgalobelTa sabralo gundi!<br />
plateros movaxti, qusli vkari <strong>da</strong> fiWvnarisken gavutie, Camoburul tevrSi Seva-<br />
Wene <strong>da</strong> avtexe yvirili, mRera, taSiscema. platero <strong>da</strong>feT<strong>da</strong> <strong>da</strong> ayroyin<strong>da</strong>. gamyivanad<br />
<strong>da</strong> omaxianad SemosZaxa kidev <strong>da</strong> kidev. eqo gamoepasuxa sai<strong>da</strong>nRac, TiTqos Soreuli uRrmesi<br />
Wi<strong>da</strong>n. Citebs Jriamuli ar SeuwyvetiaT, ise aiSalnen <strong>da</strong> maxlobeli Walakisken<br />
gafrindnen.<br />
anci balRebis buzRuni ukan movitoveT. platerom Tavisi gaburZgnili drunCi<br />
madlierebiT ise momicacuna mkerdze, rom guli SemekumSa.<br />
gaaanalizeT mocemuli teqsti Semdegi miTiTebebis mixedviT:<br />
• ganmarteT, ra aris am teqstis mTavari saTqmeli;<br />
• CamoayalibeT, ra mxatvrul saSualebebs iyenebs avtori <strong>da</strong>saxuli miznis misaRwevad.<br />
Tqveni Tvalsazrisi <strong>da</strong>asabuTeT!<br />
(naSromi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
92
V. literaturis swavlebis meTodika<br />
(gaiTvaliswineT, Tu naSromSi <strong>da</strong>Svebuli iqneba samze meti enobrivi Secdoma an/<strong>da</strong> stilisturi<br />
xarvezi, <strong>da</strong>gakldebaT 1 qula).<br />
(14) 36. warmoidgineT, rom Tqveni mizania <strong>da</strong>exmaroT moswavleebs amoicnon <strong>da</strong> gaiazron<br />
Sesaswavli teqstebis mxatvruli Taviseburebebi.<br />
SearCieT qvemoT CamoTvlil teqstTagan erT-erTi:<br />
SoTa rusTvelis `vefxistyaosnis~ <strong>da</strong>sawyisi (prologi);<br />
aleqsandre yazbegis `xevisberi goCa~;<br />
vaJa-fSavelas `gvelis mWameli~;<br />
guram doCanaSvilis `kaci, romelsac <strong>literatura</strong> Zlier uyvar<strong>da</strong>~.<br />
literaturuli nawarmoebis arCevis Semdeg SeasruleT mocemuli <strong>da</strong>valeba:<br />
a) gamoyaviT <strong>da</strong> aRwereT am nawarmoebis erTi ZiriTadi Tavisebureba, romelic, Tqveni<br />
azriT, umniSvnelovanesia mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisaTvis. es Tavisebureba<br />
gulisxmobs (Tumca mxolod amiT ar Semoifargleba) Tematur Tu ideur problematikas,<br />
kulturul-istoriul konteqsts, qveteqstsa Tu aluzias, kompoziciur Taviseburebas<br />
(nawarmoebis arqiteqtonikas), personaJTa <strong>da</strong>xasiaTebisa Tu Txrobis meTodebs, stils,<br />
Janrul maxasiaTeblebs, mxatvrul saSualebebs, poetur ostatobas.<br />
msjelobisas <strong>da</strong>imowmeT saTanado magaliTebi SerCeuli nawarmoebi<strong>da</strong>n.<br />
(pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
b) vinai<strong>da</strong>n Tqven gamoyaviT SerCeuli nawarmoebis ZiriTadi Tavisebureba, ukve SegiZliaT<br />
<strong>da</strong>asaxeloT <strong>da</strong> gaaanalizoT is erTi problema, romelsac Tqven mier aRwerili<br />
Taviseburebisa <strong>da</strong>, Sesabamisad, mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisas SeiZleba waawydnen<br />
moswavleebi.<br />
analizis dros:<br />
• moixmeT teqsti<strong>da</strong>n is magaliTebi, romlebic TvalsaCinos gaxdis Tqven mier gamoyofili<br />
problemis arsebobas;<br />
• axseniT, ra mizeziT (mizezebiT) SeiZleba SeeqmnaT es problema moswavleebs am konkretuli<br />
nawarmoebis Seswavlisas.<br />
(pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
g) Tqven ukve <strong>da</strong>asaxeleT <strong>da</strong> gaaanalizeT is problema, romelsac teqstis gagebisa <strong>da</strong><br />
gaazrebisas SeiZleba waawydnen moswavleebi.<br />
amjerad aRwereT is erTi saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>gexmarebaT <strong>da</strong>anaxvoT <strong>da</strong><br />
gaaazrebinoT moswavleebs Tqveni msjelobis I nawilSi gamoyofili Tavisebureba <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>aZlevinoT amave msjelobis II nawilSi aRniSnuli problema.<br />
msjelobisas axseniT, rogor (ra gziT) <strong>da</strong>exmareba es saswavlo qmedeba moswavleebs<br />
am nawarmoebis Taviseburebis gagebasa <strong>da</strong> gaazrebaSi <strong>da</strong> rogor (ra gziT) <strong>da</strong>aZlevinebs<br />
teqstis Seswavlisas wamoWril problemas.<br />
(pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />
93
2011 wlis sasertifikacio testis Sefasebis sqema<br />
I. wakiTxulis gaazreba (<strong>da</strong>valebebi ## 1-10)<br />
1. b) --------------1q. 2. g) --------------1q. 3. a) --------------1q. 4. d) -------------1q. 5. a) --------------1q.<br />
6. b) --------------1q. 7. g) --------------1q. 8. d) -------------1q. 9. b) --------------1q. 10. a) --------------1q.<br />
II. <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> (<strong>da</strong>valebebi ## 11-22)<br />
11. a) <strong>qarTuli</strong> anbanis reforma gulisxmob<strong>da</strong> orTografiis gamartivebas (anbani<strong>da</strong>n amoiRes<br />
ramdenime aso: ). -----------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
b) XIX saukunis 60-iani wlebisaTvis am asoebs <strong>da</strong>niSnuleba <strong>da</strong>karguli hqon<strong>da</strong>T. ---1q.<br />
12. a) gamoTqma _ sizifes Sroma niSnavs mZime <strong>da</strong> fuW, amao garjas. -------------------------------1q.<br />
b) a) antikuri miTologii<strong>da</strong>n. ----------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
13. sityvasTan xasiaTi msazRvrelad <strong>da</strong>debiTi Seuferebelia. xasiaTi SeiZleba iyos kargi<br />
<strong>da</strong> ara <strong>da</strong>debiTi. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
14. a) mamaSvilurad iwereba defisis gareSe. ----------------------------------------------------------------------1q.<br />
b) orcnebiani (defisiT SeerTebuli) kompozitisagan warmoqmnili sityva udefisod<br />
iwereba. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
15. a) am sityvis mxolobiTi ricxvis naTesaobiTi brunvis formaa gogonas. ------------------1q.<br />
b) am tipis saxelebSi -a sityvaTmawarmoebeli sufiqsia, amitom es saxelebi mxolobiTSi<br />
ukvecelia. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
16. a) zmnas mowyvita aklia piris niSani, un<strong>da</strong> iyos moswyvita. ---------------------------------------1q.<br />
b) zmna moswyvita am wina<strong>da</strong>debaSi sampiriania, amitom iribi obieqturi piris niSani<br />
aucilebelia. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
17. a) gilamazebs aris moqmedebiTi gvaris sasxviso qcevis forma. i- prefiqsi zmnis am<br />
formaSi sasxviso qcevis niSania <strong>da</strong> ara vnebiTi gvarisa. ------------------------------------------------1q.<br />
b) gvari aris zmnis forma, romelic gviCvenebs, rogoria subieqturi piris mimarTeba<br />
zmniT aRniSnuli moqmedebisadmi. ----------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
18. am wina<strong>da</strong>debaSi ara nawilaki saxelis mniSvnelobiT aris gamoyenebuli, amitom igi<br />
wina<strong>da</strong>debis wevria. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
19. mizezis garemoebiT <strong>da</strong>mokidebul wina<strong>da</strong>debas mTavarTan aerTebs radgan kavSiri, ra-<br />
Ta ki gamoiyeneba miznis garemoebiT <strong>da</strong>mokidebul wina<strong>da</strong>debasTan. --------------------------------1q.<br />
20. I. a) miwodebuli informacia arsebiTia. ------------------------------------------------------------------------2q.<br />
b) informacia zerelea. -------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
g) informacia <strong>da</strong>valebis pirobas ar Seesabameba. -----------------------------------------------------0q.<br />
II. a) srulyofilad aris aRwerili saswavlo qmedeba. ------------------------------------------------2q.<br />
b) saswavlo qmedebis aRwera srulyofili ar aris. -------------------------------------------------1q.<br />
g) saswavlo qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia. -----------------------------------------------------------0q.<br />
III. a) saswavlo qmedebis efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia. ------------------------1q.<br />
b) saswavlo qmedebis efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebuli ar aris. -----------0q.<br />
ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma <strong>da</strong>/an stilisturi xarvezi. ---1q.<br />
<strong>da</strong>Svebulia erTi enobrivi Secdoma <strong>da</strong>/an stilisturi xarvezi. ------------------------0q.<br />
21. I. a) <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia. --------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
b) <strong>da</strong>sabuTeba ar aris argumentirebuli an argumentebi ara<strong>da</strong>majerebelia. ---------0q.<br />
II. a) Camoyalibebulia sadiskusio Tema <strong>da</strong> argumentebi. ----------------------------------------------3q.<br />
b) Camoyalibebulia sadiskusio Tema <strong>da</strong> erT-erTi argumenti mainc an Camoyalibebulia<br />
mxolod argumentebi. ----------------------------------------------------------------------------------------------------2q.<br />
g) Camoyalibebulia mxolod sadiskusio Tema an erT-erTi argumenti. -------------------1q.<br />
d) araadekvaturad aris Camoyalibebuli sadiskusio Tema <strong>da</strong>/an argumentebi. -------0q.<br />
ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma <strong>da</strong>/an stilisturi xarvezi. ----1q.<br />
<strong>da</strong>Svebulia erTi enobrivi Secdoma <strong>da</strong>/an stilisturi xarvezi. ------------------------0q.<br />
22. I. Sefaseba<br />
Sinaarsobrivi mxare (I kriteriumi)<br />
a) maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba pirveli kriteriumis mixedviT <strong>da</strong> argumentirebuli<br />
komentari <strong>da</strong>urTo magaliTebis moxmobiT -----------------------------------------------2q.<br />
94
) maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba pirveli kriteriumis mixedviT <strong>da</strong><br />
argumentirebuli komentari <strong>da</strong>urTo, magram magaliTebi ar moixmo -------------------------------1q.<br />
g) gadmowerilia mxolod kriteriumis miTiTebebi --------------------------------------------------0q.<br />
enobrivi mxare (II _ III kriteriumebi)<br />
1. a) maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba II <strong>da</strong> III kriteriumebis mixedviT ------1q.<br />
b) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba mxolod II an III kriteriumis mixedviT<br />
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />
2. a) maswavlebels gamorCa erTi enobrivi Secdoma an xarvezi ----------------------------------3q.<br />
b) maswavlebels gamorCa ori enobrivi Secdoma an xarvezi, an<strong>da</strong> arasworad amoiwera<br />
erTi -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------2q.<br />
g) maswavlebels gamorCa sami enobrivi Secdoma an xarvezi, an<strong>da</strong> arasworad amoiwera<br />
ori ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
d) maswavlebels gamorCa samze meti enobrivi Secdoma an xarvezi, an<strong>da</strong> arasworad<br />
amoiwera sami -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />
3. a) sworia xuTi enobrivi Secdomisa <strong>da</strong> xarvezis kvalifikacia ------------------------------3q.<br />
b) sworia oTxi Secdomisa an xarvezis kvalifikacia ----------------------------------------------2q.<br />
g) sworia sami Secdomisa an xarvezis kvalifikacia ------------------------------------------------1q.<br />
d) sworia mxolod ori Secdomisa an xarvezis kvalifikacia --------------------------------0q.<br />
II. maswavleblis rekomen<strong>da</strong>ciebi<br />
a) rekomen<strong>da</strong>ciebi meTodurad sworia <strong>da</strong> msjeloba argumentirebulia. ----------------2q.<br />
b) rekomen<strong>da</strong>ciebi meTodurad sworia, magram msjeloba nawilobriv aris argumentirebuli.<br />
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />
g) rekomen<strong>da</strong>ciebi meTodurad gaumarTavia <strong>da</strong> msjeloba ar aris argumentirebuli.<br />
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />
ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma <strong>da</strong>/an stilisturi xarvezi. --------1q.<br />
<strong>da</strong>Svebulia erTi enobrivi Secdoma <strong>da</strong>/an stilisturi xarvezi. -----------------------------0q.<br />
III. <strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong> (<strong>da</strong>valebebi ## 23-34)<br />
23. b) ----------------------1q. 24. g) ---------------------1q. 25. g) ---------------------1q. 26. d) ---------------------1q.<br />
27. b) ---------------------1q. 28. d) ---------------------1q. 29. a) ----------------------1q. 30. d) ---------------------1q.<br />
31. g) ----------------------1q. 32. a) ----------------------1q. 33. b) ----------------------1q. 34. g) ---------------------1q.<br />
95
IV. mxatvruli teqstis analizis (<strong>da</strong>valeba # 35) Sefasebis kriteriumebi<br />
# kriteriumebi qulebi<br />
1. orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, msjeloba logikuri <strong>da</strong> Tanamimdevrulia;<br />
Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis unari.<br />
orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, magram calkeul SemTxvevebSi<br />
6<br />
2. <strong>da</strong>rRveulia msjelobis Tanamimdevruloba an ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis<br />
unari.<br />
orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, magram calkeul SemTxvevebSi<br />
5<br />
3. <strong>da</strong>rRveulia msjelobis Tanamimdevruloba <strong>da</strong>, agreTve, ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli<br />
azrovnebis unaric.<br />
erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, msjeloba logikuri <strong>da</strong> Tana-<br />
4<br />
4. mimdevrulia, Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis unari, xolo meore miTiTeba<br />
ar aris adekvaturad gaazrebuli.<br />
erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, magram calkeul SemTxvevebSi<br />
<strong>da</strong>rRveulia msjelobis Tanamimdevruloba an/<strong>da</strong> ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli<br />
3<br />
5. azrovnebis unari, xolo meore miTiTeba ar aris adekvaturad gaazrebuli.<br />
erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, magram calkeul SemTxvevebSi<br />
2<br />
6. <strong>da</strong>rRveulia msjelobis Tanamimdevruloba an/<strong>da</strong> ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli<br />
azrovnebis unari, xolo meore miTiTeba saerTod ar aris Sesrulebuli.<br />
miTiTebebi ar aris adekvaturad gaazrebuli, an pasuxi enobrivad gaumar-<br />
1<br />
7. Tavia, an 50 sityvaze naklebi moculobisaa, an<strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia uxeSi faqtobrivi<br />
Secdoma.<br />
0<br />
96
V. literaturis swavlebis meTodikis (<strong>da</strong>valeba # 36) Sefasebis kriteriumebi<br />
<strong>da</strong>valebis maqsimaluri qulaa 14.<br />
aRniSnuli <strong>da</strong>valeba sami nawilisagan Sedgeba. Tu romelime miTiTebis (Semadgeneli<br />
nawilis) pasuxi enobrivad gaumarTavi iqneba an<strong>da</strong> 50 sityvaze naklebi moculobisa aRmoCndeba,<br />
am konkretuli miTiTebis (monakveTis) pasuxi ar Sefasdeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
6.<br />
<strong>da</strong>valebis yoveli nawili amgvarad un<strong>da</strong> Sefasdes:<br />
I miTiTebis Sefasebis kriteriumi:<br />
kriteriumebi qulebi<br />
adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>sabuTebulia saTanado magaliTebiT; azri Tanamimdevrulad <strong>da</strong><br />
logikura<strong>da</strong>a Camoyalibebuli; Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis unari; ar<br />
aris <strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma; msjeloba Seesabameba moswavleTa<br />
codnis dones.<br />
adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>sabuTebulia saTanado magaliTebiT; calkeul SemTxvevebSi <strong>da</strong>r-<br />
Rveulia msjelobis Tanamimdevruloba; Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis<br />
unari; ar aris <strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma; msjeloba Seesabameba moswavleTa<br />
codnis dones.<br />
adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba,<br />
magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; calkeul SemTxvevebSi<br />
<strong>da</strong>rRveulia msjelobis Tanamimdevruloba; ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli<br />
azrovnebis unari; ar aris <strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma; msjeloba<br />
Seesabameba moswavleTa codnis dones.<br />
adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba,<br />
magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; <strong>da</strong>Svebulia faqtobrivi<br />
Secdoma; Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis unari; msjeloba Seesabameba<br />
moswavleTa codnis dones. an<strong>da</strong> adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis<br />
ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba, magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli<br />
saTanado magaliTebiT; ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis unari; ar aris<br />
<strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma; msjeloba nawilobriv Seesabameba moswavleTa<br />
codnis dones.<br />
adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba,<br />
magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; <strong>da</strong>Svebulia faqtobrivi<br />
Secdoma; ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis unari; msjeloba nawilobriv<br />
Seesabameba moswavleTa codnis dones. an<strong>da</strong> adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili<br />
nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba, magram ar aris<br />
<strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis<br />
unari; <strong>da</strong>Svebulia faqtobrivi Secdoma; msjeloba nawilobriv Seesabameba<br />
moswavleTa codnis dones.<br />
araadekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba.<br />
an adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli<br />
Tavisebureba, magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; <strong>da</strong>Svebulia<br />
faqtobrivi Secdoma <strong>da</strong> ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis unari.<br />
an<strong>da</strong> msjeloba ar Seesabameba moswavlis codnis dones.<br />
97<br />
5<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
II miTiTebis Sefasebis kriteriumi:<br />
kriteriumebi<br />
gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />
ganmartebuli misi gamomwvevi mizezi (mizezebi); msjeloba <strong>da</strong>sabuTebulia<br />
saTanado magaliTebiT.<br />
gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />
ganmartebuli misi gamomwvevi mizezi (mizezebi), magram ar aris<br />
<strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT.<br />
gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema, moxmobilia<br />
magaliTebi, magram ar aris <strong>da</strong>majereblad ganmartebuli problemis gamomwvevi<br />
mizezi (mizezebi).<br />
gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema, magram <strong>da</strong>majereblad<br />
ar aris ganmartebuli misi gamomwvevi mizezi (mizezebi) <strong>da</strong> ar<br />
aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT.<br />
ar aris gamokveTili teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema. an<strong>da</strong><br />
gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli imgvari problema, romelic<br />
logikurad ar ukavSirdeba pirveli miTiTebis pasuxs.<br />
III miTiTebis Sefasebis kriteriumi:<br />
kriteriumebi<br />
adekvatura<strong>da</strong>a SerCeuli is saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>exmareba moswavles<br />
aRniSnuli ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili<br />
problemis <strong>da</strong>ZlevaSi; <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli, ra gziT<br />
uzrunvelyofs es saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />
adekvatura<strong>da</strong>a SerCeuli is saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>exmareba moswavles<br />
aRniSnuli ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili<br />
problemis <strong>da</strong>ZlevaSi, magram ar aris <strong>da</strong>majereblad <strong>da</strong>sabuTebuli,<br />
ra gziT uzrunvelyofs es saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />
adekvatura<strong>da</strong>a SerCeuli is saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>exmareba moswavles<br />
aRniSnuli ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili<br />
problemis <strong>da</strong>ZlevaSi, magram ar aris naCvenebi, ra gziT uzrunvelyofs<br />
es saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />
nawilobriv adekvatura<strong>da</strong>a SerCeuli is saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>exmareba<br />
moswavles aRniSnuli ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa<br />
<strong>da</strong> gamokveTili problemis <strong>da</strong>ZlevaSi, magram ar aris naCvenebi, ra<br />
gziT uzrunvelyofs es saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />
ar aris aRwerili is saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>exmareba moswavles<br />
aRniSnuli ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili<br />
problemis <strong>da</strong>ZlevaSi.<br />
98<br />
qulebi<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
qulebi<br />
Tu naSromSi <strong>da</strong>Svebuli ar aris samze meti enobrivi Secdoma an/<strong>da</strong> stilisturi xarvezi,<br />
qulaTa jams <strong>da</strong>emateba 1 qula.<br />
4<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0
2011 wlis sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze Sesrulebuli namuSevrebi<br />
gTavazobT or nimuSs 2011 wlis gamoc<strong>da</strong>ze pe<strong>da</strong>gogTa mier Sesrulebuli namuSevrebi<strong>da</strong>n:<br />
mxatvruli teqstis analizi (ix. <strong>da</strong>valeba # 35)<br />
am teqstis mTavari saTqmelia, gauRvivos a<strong>da</strong>mianebs bunebis siyvaruli. epiTetebiT:<br />
`TvalismomWreli~ (Citi), `cvarwayrili~ (moli), `sxivnaTeli <strong>da</strong> kamkama~ (dila), `nazi~<br />
(sio) _ avtori bunebis mSvenierebas, silamazes, ubiwoebas, ganumeoreblobas usvams xazs.<br />
avtori cdilobs a<strong>da</strong>mianebs gagvagebinos, rom RmerTma Cven, `kacTa mogvca qveyana,<br />
gvaqvs uTvalavi feriTa~ (SoTa rusTaveli) <strong>da</strong> gvaswavlos kidec am RvTiT naboZebi sa-<br />
Cuqris gafrTxileba. SemTxveviTi arc is un<strong>da</strong> iyos, rom nawarmoebSi bavSvebi arRveven<br />
bunebis harmonias _ es is asakia, roca, sabednierod, jer kidev SeiZleba yvelafris gamosworeba...<br />
bunebas ar un<strong>da</strong> vuyuroT rogorc mxolod <strong>da</strong> mxolod CvenTvis gamosadegsa <strong>da</strong> gamosayenebels.<br />
Citic iseTive sulieria, rogoric yoveli Cvengani. masac stkiva, masac<br />
swyuria sicocxle: `am saco<strong>da</strong>vs yovel SefrTxialebaze stkiva <strong>da</strong> uneburad eZaxis, uxmobs<br />
Tavis zeciur TanamoZmeT~. avtors swored am azris (Citic Cvennairi sulieria)<br />
mkiTxvelis gulamde mitana surs fraziT: `zed maxesTanaa miamit mgalobelTa sabralo<br />
gundi!~ <strong>da</strong> es fraza, imavdroulad, mkiTxvelSi safrTxis ganc<strong>da</strong>sac aRZravs.<br />
mSvenieri dilis suraTis fonze bavSvebis sisastike gansakuTrebul kontrasts<br />
qmnis. personaJis patara gamarjveba ki (Citebs safrTxe aacila) plateros mier madlierebis<br />
gamoxatviT mTavrdeba, rac, Tavis mxriv, naTlad mianiSnebs, rom bunebasa <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mians<br />
Soris harmoniuli urTierToba un<strong>da</strong> sufevdes.<br />
literaturis swavlebis meTodika (ix. <strong>da</strong>valeba # 36)<br />
a) guram doCanaSvilis am nawarmoebSi yuradReba un<strong>da</strong> mieqces personaJTa xatvis<br />
Taviseburebas. moTxrobis u<strong>da</strong>vo Rirsebaa is, rom avtori qmnis personaJTa metad saintereso,<br />
Tumca aSkarad <strong>da</strong>pirispirebul saxeebs, romelTa urTierTobebic gamokveTs nawarmoebis<br />
ideas. erT mxares dgas Tavi<strong>da</strong>n fexebamde mowesrigebuli, sportuli aRnagobis,<br />
yovelTvis modurad Cacmuli xelmZRvaneli, romelmac `kargad <strong>da</strong>iwyo~, xolo meore<br />
mxares _ cota mouwesrigebeli, odnav <strong>da</strong>bneuli <strong>da</strong> meocnebe kaci, romelsac <strong>literatura</strong><br />
Zlier uyvars, modis Sesaxeb ki mxolod is icis, rom didjibeebiani samosi<br />
ukeTesia, radgan wignebi kargad Cageteva.<br />
am ori centraluri gmiris orbitaze moZraoben Tamazi <strong>da</strong> klimi, romlebic aranakleb<br />
saintereso saxeebs qmnian. isini avseben <strong>da</strong> amTlianeben mTavar personaJebs. ganaTlebuli,<br />
Tavm<strong>da</strong>bali <strong>da</strong> saqmiani klimi saxea sazogadoebis im mcire nawilisa, romelsac<br />
cxovrebaSi swori gza upovia, xolo xelmZRvanelis sityvas `<strong>da</strong>wafebuli~ Tamazi<br />
uferuli <strong>da</strong> nerviulobisagan mTqnarebaatexili axalgazr<strong>da</strong>a. igi saxea im pragmatuli<br />
sazogadoebisa, romelic ufros-umcrosobiT gamijnula <strong>da</strong> `Camolaborantebis~ SiSs<br />
autania.<br />
b) personaJTa xatvis Tavisebureba <strong>da</strong>kavSirebulia garkveul problemebTan. moswavleebs<br />
ar esmiT, Tu ratom SeiZleba CaiTvalos uaryofiT gmirad a<strong>da</strong>miani, romelmac<br />
sakmaod axalgazr<strong>da</strong>m miaRwia warmatebas, xelmZRvanelobs samecniero ganyofilebas <strong>da</strong><br />
xelqveiTTa simpaTiac <strong>da</strong>imsaxura. maTTvis SeiZleba gaugebari <strong>da</strong>rCes avtoris is ironiac,<br />
romelsac igi iCens Tamazis mimarT. axalgazr<strong>da</strong> mecnier-muSaki gulmodgined asrulebs<br />
<strong>da</strong>kisrebul movaleobas <strong>da</strong> ufrTxildeba Tanamdebobas, romelic axlaxan miiRo.<br />
99
mkiTxvelisaTvis SeiZleba arc iyos gasagebi, rogori a<strong>da</strong>miania keJeraZe. igi uwignurobis<br />
gamo `misalocs~ giwodebs, Seni gulwrfelad Surs, samagierod Sens samsaxurebriv<br />
miRwevebs arafrad Tvlis, radgan axsovs, rom `betankurmac kargad <strong>da</strong>iwyo~. personaJis<br />
xatva nawarmoebSi mraval aspeqtTanaa <strong>da</strong>kavSirebuli. moswavlem avtoris Tvali-<br />
Tac un<strong>da</strong> <strong>da</strong>inaxosa <strong>da</strong> Seafasos gmiri, personaJisave qmedebiTa Tu saubriTac <strong>da</strong> sxva<br />
personaJebis TvaliTac. erT-erTic rom gamorCes, SeiZleba veRar Caswvdes avtoris mizan<strong>da</strong>saxulobas<br />
<strong>da</strong> esa Tu is personaJi misTvis bolomde amoucnobi <strong>da</strong>rCes.<br />
g) klass gavyof or jgufad <strong>da</strong> <strong>da</strong>vavaleb, rom erTma teqsti<strong>da</strong>n amoiweros keJera-<br />
Zis <strong>da</strong>maxasiaTebeli adgilebi, meorem _ xelmZRvanelisa. vTxov, rom Seadginon ormxriv<br />
CanawerTa dRiuri: yovel <strong>da</strong>maxasiaTebel adgils miuweron emociuri komentari. prezentaciis<br />
dros yuradRebas gavamaxvilebineb imaze, rom personaJebi <strong>da</strong>axasiaTon samive kuTxiT:<br />
a) rogoria avtoris Sexeduleba <strong>da</strong> azri maT Sesaxeb; b) rogor gamoxataven isini<br />
sakuTar Tavs qmedebiT <strong>da</strong> g) ras fiqroben maTze sxva personaJebi. Semdeg SevajamebT<br />
msjelobas <strong>da</strong> moswavleebi mivlen <strong>da</strong>skvnamde, rom am nawarmoebSi pe<strong>da</strong>ntizmi <strong>da</strong> pragmatuloba<br />
(xelmZRvaneli) upirispirdeba Tavisufal <strong>da</strong> moazrovne sazogadoebas (keJeraZe),<br />
magram am kolizii<strong>da</strong>n gamarjvebuli gamodis zneobrivad amaRlebuli <strong>da</strong> keTil-<br />
Sobili a<strong>da</strong>miani, romlisTvisac <strong>literatura</strong> arsebobis tolfasia, sikvdilisa ki ar eSinia<br />
imis gamo, rom srulyofili <strong>da</strong> sisxlsavse cxovrebiT icxovra.<br />
moswavleebs Sin klimisa <strong>da</strong> Tamazis mokle <strong>da</strong>xasiaTebebis <strong>da</strong>weras <strong>da</strong>vavaleb. am xerxiT<br />
isini iswavlian teqstze muSaobas, Tavad miagneben imas, rac maswavleblisagan mzamzareuli<br />
formiT un<strong>da</strong> mieRoT. gamoumuSavdebaT analitikuri azrovnebis unari. es ki,<br />
Tavis mxriv, sxva teqstebis adekvatur gagebasa <strong>da</strong> gaazrebaSi <strong>da</strong>exmarebaT.<br />
100
IV. 2012 wlis sasertifikacio testis <strong>da</strong>valeba _ mxatvruli teqstis<br />
analizi _ gaswordeba qvemoT mocemuli Sefasebis sqemis mixedviT:<br />
<strong>da</strong>valebis maqsimaluri qulaa 6.<br />
Tu naSromi enobrivad gaumarTavi iqneba, an 50 sityvaze naklebi moculobisa aRmoCndeba,<br />
an<strong>da</strong> masSi uxeSi faqtobrivi Secdomebi iqneba <strong>da</strong>Svebuli, <strong>da</strong>valeba ar Sefasdeba<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
#<br />
N<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
<strong>da</strong>valebis yoveli nawili amgvarad un<strong>da</strong> Sefasdes:<br />
I miTiTebis Sefasebis kriteriumi:<br />
kriteriumebi qulebi<br />
miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, msjeloba logikuri <strong>da</strong> Tanamimdevrulia;<br />
Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis unari.<br />
miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, magram calkeul SemTxvevebSi <strong>da</strong>r-<br />
Rveulia msjelobis Tanamimdevruloba, an ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis<br />
unari.<br />
miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, magram calkeul SemTxvevebSi <strong>da</strong>r-<br />
Rveulia msjelobis Tanamimdevruloba <strong>da</strong>, agreTve, ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli<br />
azrovnebis unari, an/<strong>da</strong> msjeloba zerelea.<br />
miTiTeba ar aris Sesrulebuli, an ar aris adekvaturad gaazrebuli, an<br />
pasuxi enobrivad gaumarTavia, an<strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia uxeSi faqtobrivi Secdoma.<br />
II miTiTebis Sefasebis kriteriumi:<br />
kriteriumebi qulebi<br />
<strong>da</strong>xasiaTebulia mwerlis stili (teqstis stilistika), gamoyofilia teqstis<br />
mxatvruli Taviseburebebi <strong>da</strong> msjeloba <strong>da</strong>sabuTebulia erTze meti<br />
Sesaferisi magaliTiT.<br />
<strong>da</strong>xasiaTebulia mwerlis stili (teqstis stilistika), gamoyofilia teqstis<br />
mxatvruli Taviseburebebi, magram msjeloba <strong>da</strong>sabuTebulia mxolod<br />
erTi Sesaferisi magaliTiT.<br />
<strong>da</strong>xasiaTebulia mwerlis stili (teqstis stilistika), magram ar aris gamoyofili<br />
teqstis mxatvruli Taviseburebebi, an<strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>xasiaTebuli<br />
mwerlis stili (teqstis stilistika), Tumca gamoyofilia teqstis<br />
mxatvruli Taviseburebebi <strong>da</strong> <strong>da</strong>sabuTebulia erTi Sesaferisi magaliTiT<br />
mainc.<br />
ar aris <strong>da</strong>xasiaTebuli mwerlis stili (teqstis stilistika) <strong>da</strong> ar aris<br />
gamoyofili teqstis mxatvruli Taviseburebebi, an ar aris <strong>da</strong>xasiaTebuli<br />
mwerlis stili (teqstis stilistika), Tumca gamoyofilia teqstis<br />
mxatvruli Taviseburebebi, magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli Sesaferisi magaliTebiT,<br />
an pasuxi enobrivad gaumarTavia, an<strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia uxeSi faqtobrivi<br />
Secdoma.<br />
101<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0<br />
3<br />
2<br />
1<br />
0
s a r C e v i<br />
1. Sesavali ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 3<br />
2. sagamocdo programa -------------------------------------------------------------------------------------------- 4<br />
a) <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> ---------------------------------------------------------------------------------------------------- 4<br />
b) <strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong> ------------------------------------------------------------------------------------ 7<br />
3. testur <strong>da</strong>valebaTa nimuSebi ----------------------------------------------------------------------------- 12<br />
a) <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> enis swavlebis meTodika -------------------------------------------------- 12<br />
b) <strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong> ---------------------------------------------------------------------------------- 21<br />
g) mxatvruli teqstis analizi ------------------------------------------------------------------------ 31<br />
d) literaturis swavlebis meTodika -------------------------------------------------------------- 34<br />
e) wakiTxulis gaazreba ------------------------------------------------------------------------------------ 42<br />
v) weriTi <strong>da</strong>valeba -------------------------------------------------------------------------------------------- 47<br />
4. <strong>da</strong>narTi ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 52<br />
I. aprobaciaze gamoyenebuli testi Sefasebis sqemiTurT -------------------------------- 52<br />
a) aprobaciaze gamoyenebuli testi ----------------------------------------------------------------- 52<br />
b) saaprobacio testis Sefasebis sqema ----------------------------------------------------------- 60<br />
II. 2010 wlis sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze gamoyenebuli testi Sefasebis sqemi-<br />
TurT ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 65<br />
a) 2010 wlis sasertifikacio testi ----------------------------------------------------------------- 65<br />
b) 2010 wlis sasertifikacio testis Sefasebis sqema ----------------------------------- 74<br />
g) rekomen<strong>da</strong>ciebi maswavleblebisaTvis ---------------------------------------------------------- 81<br />
d) 2010 wlis sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze Sesrulebuli namuSevrebi ---------- 83<br />
III. 2011 wlis sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze gamoyenebuli testi Sefasebis sqemi-<br />
TurT ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 85<br />
a) 2011 wlis sasertifikacio testi ----------------------------------------------------------------- 85<br />
b) 2011 wlis sasertifikacio testis Sefasebis sqema ----------------------------------- 94<br />
g) 2011 wlis sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze Sesrulebuli namuSevrebi ----------- 99<br />
IV. 2012 wlis sasertifikacio testis erT-erTi <strong>da</strong>valebis (mxatvruli teqstis<br />
analizis) Sefasebis sqema ------------------------------------------------------------------------------ 101<br />
102