06.05.2013 Views

qarTuli ena da literatura

qarTuli ena da literatura

qarTuli ena da literatura

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

gamocdebis erovnuli centri<br />

rogor movemzadoT pe<strong>da</strong>gogTa<br />

sasertifikacio gamocdisaTvis<br />

<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> <strong>literatura</strong><br />

(III Sevsebuli gamocema)<br />

2013


<strong>qarTuli</strong> enisa <strong>da</strong> literaturis jgufi<br />

konsultantebi:<br />

eliso kalan<strong>da</strong>riSvili<br />

giorgi cocaniZe<br />

2


S e s a v a l i<br />

saqarTvelos ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis saministros ga<strong>da</strong>wyvetilebiT grZeldeba<br />

<strong>qarTuli</strong> enisa <strong>da</strong> literaturis maswavlebelTa sasertifikacio gamocdebis<br />

procesi, rac pe<strong>da</strong>gogTa kvalifikaciis Semowmebasa <strong>da</strong> Sesabamisi sertifikatis<br />

gacemas gulisxmobs.<br />

winamdebare krebulis <strong>da</strong>niSnulebaa gaacnos saSualo <strong>da</strong> sabazo skolis qar-<br />

Tuli enisa <strong>da</strong> literaturis pe<strong>da</strong>gogebs sasertifikacio gamocdis moTxovnebi,<br />

sagamocdo programa <strong>da</strong> testur <strong>da</strong>valebaTa nimuSebi.<br />

gamocdebis erovnuli centris <strong>qarTuli</strong> enisa <strong>da</strong> literaturis jgufma Seqmna<br />

testur <strong>da</strong>valebaTa baza, romlis didma nawilmac gaiara Semowmeba saqarTvelos<br />

sxva<strong>da</strong>sxva regionSi. krebulSi Setanili <strong>da</strong>valebebis nimuSebi SeirCa araerTi<br />

aprobaciis Sedegebis analizis safuZvelze <strong>da</strong> sakonsultacio jgufis<br />

wevrebTan SeTanxmebiT. gar<strong>da</strong> amisa, krebulSi Setanilia testur <strong>da</strong>valebaTa<br />

Sefasebis sqemebi, kandi<strong>da</strong>tTa mier Sesrulebuli saintereso namuSevrebis nimu-<br />

Sebi <strong>da</strong> calkeul <strong>da</strong>valebebTan <strong>da</strong>kavSirebuli rekomen<strong>da</strong>ciebi.<br />

sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze Semowmdeba:<br />

• erovnuli saswavlo gegmis ZiriTad moTxovnaTa codna;<br />

• sagnis swavlebisaTvis aucilebeli lingvisturi <strong>da</strong> literaturuli masalis<br />

codna;<br />

• gakveTilis <strong>da</strong>gegmvisa <strong>da</strong> warmarTvis unari;<br />

• swavlebis meTodikis codna <strong>da</strong> praqtikuli gamoyenebis unari;<br />

• Sefasebis sxva<strong>da</strong>sxva meTodis gamoyeneba saswavlo procesis uzrunvelsayofad;<br />

• ucnobi teqstis gaazrebisa <strong>da</strong> reziumirebis unari;<br />

• kritikuli azrovnebis unari;<br />

• weris kultura.<br />

vfiqrobT, am krebulSi gamoqveynebuli masala <strong>qarTuli</strong> enisa <strong>da</strong> literaturis<br />

pe<strong>da</strong>gogebs saTanado <strong>da</strong>xmarebas gauwevs sasertifikacio gamocdisaTvis momzadebaSi.<br />

gisurvebT warmatebas!<br />

3


I. Sesavali<br />

sagamocdo programa<br />

a) <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong><br />

1. <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> rogorc qarTveli eris saerTo erovnuli <strong>ena</strong> <strong>da</strong> saqarTvelos saxelmwifo<br />

<strong>ena</strong>. <strong>qarTuli</strong> enis adgili msoflio <strong>ena</strong>Ta Soris. qarTveluri enebi. <strong>qarTuli</strong><br />

enis roli <strong>da</strong> mniSvneloba qarTveluri tomebis erovnuli <strong>da</strong> saxelmwifoebrivi Camoyalibebis<br />

procesSi.<br />

2. <strong>qarTuli</strong> saliteraturo enis <strong>da</strong>sabami <strong>da</strong> misi ganviTarebis ZiriTadi etapebi. qar-<br />

Tuli <strong>da</strong>mwerlobis Camoyalibebisa <strong>da</strong> mwignobrobis ganviTarebis ZiriTadi etapebi.<br />

<strong>qarTuli</strong> saliteraturo enis ganviTarebis periodebad <strong>da</strong>yofis problema. anton I<br />

<strong>da</strong> <strong>qarTuli</strong> saliteraturo <strong>ena</strong>. samocianelTaA roli axali <strong>qarTuli</strong> saliteraturo<br />

enis <strong>da</strong>mkvidrebis saqmeSi; TaobaTa <strong>da</strong> SexedulebaTa brZola saliteraturo<br />

enis ganviTarebis sakiTxebze.<br />

3. Tanamedrove saliteraturo <strong>qarTuli</strong> rogorc mravalfunqciuri saxelmwifo <strong>ena</strong> _<br />

srulfasovani komunikaciis, mwerlobisa <strong>da</strong> mecnierebis <strong>ena</strong>.<br />

4. <strong>qarTuli</strong> saliteraturo <strong>ena</strong> <strong>da</strong> erovnuli <strong>ena</strong>. <strong>qarTuli</strong> enis dialeqtebi <strong>da</strong> sxva<br />

enobrivi qvesistemebi _ <strong>qarTuli</strong> saliteraturo enis gamdidrebis wyaro <strong>da</strong> enobriv<br />

variantulobaTa ZiriTadi mizezi. normaTa <strong>da</strong>dgenis principebi. normatiuli muSaobis<br />

dRevandeli mdgomareoba.<br />

II. fonetika-fonologia<br />

5. Tanamedrove <strong>qarTuli</strong> saliteraturo enis fonemuri struqtura. bgera <strong>da</strong> fonema.<br />

anbani. xmarebi<strong>da</strong>n gasuli asoebi. xmovnebi <strong>da</strong> Tanxmovnebi. xmovanTa klasifikacia.<br />

TanxmovanTa klasifikacia.<br />

6. marcvali. Ria <strong>da</strong> <strong>da</strong>xuruli marcvali. <strong>da</strong>marcvlis safuZveli <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>tanis wesebi<br />

qarTulSi.<br />

7. ZiriTadi fonetikuri movlenebi.<br />

8. sityvisa <strong>da</strong> frazis maxvilis sakiTxi qarTul saliteraturo <strong>ena</strong>Si.<br />

III. morfologia<br />

9. sityva. sityva morfologiuri TvalsazrisiT: formacvalebadi <strong>da</strong> formaucvleli<br />

sityvebi. srulmniSvnelovani <strong>da</strong> <strong>da</strong>mxmare sityvebi. gramatikuli kategoriis raoba.<br />

sityvis morfologiuri agebuleba: Ziri, fuZe, morfema (afiqsebi). afiqsTa klasifikacia.<br />

10. metyvelebis nawilebis klasifikacia.<br />

11. arsebiTi saxeli. arsebiT saxelTaA <strong>da</strong>jgufeba Sinaarsis mixedviT. arsebiT saxel-<br />

TaAbruneba. brunvebi <strong>da</strong> maTi niSnebi. brunvaTa rigi. brunebis tipebi <strong>da</strong> maTi gamoyofis<br />

safuZveli. sakuTar saxelTa bruneba. Taviseburad brunebadi arsebiTi saxelebi.<br />

Tandebuliani brunvebi. adgilobiTi (lokaluri) brunvebis sakiTxi. nawilakiani<br />

brunvebi.<br />

12. arsebiTi saxelis brunebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli marTlweris sakiTxebi.<br />

13. zedsarTavi saxeli. viTarebiTi <strong>da</strong> mimarTebiTi zedsarTavi saxeli. TanxmovanfuZiani<br />

<strong>da</strong> xmovanfuZiani zedsarTavi saxelis bruneba calke <strong>da</strong> arsebiT saxelTan erTad<br />

pir<strong>da</strong>piri <strong>da</strong> Sebrunebuli wyobiT. naTesaobiTSi <strong>da</strong>smuli saxelis bruneba arsebiT<br />

saxelTan erTad pir<strong>da</strong>piri <strong>da</strong> Sebrunebuli wyobiT.<br />

14. zedsarTavi saxelis brunebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli marTlweris sakiTxebi.<br />

15. ricxviTi saxeli. raodenobiTi, rigobiTi <strong>da</strong> wilobiTi ricxviTi saxelebi. raodenobiTi<br />

ricxviTi saxeli Sedgenilobis mixedviT. ricxviTi saxelis bruneba calke <strong>da</strong><br />

arsebiT saxelTan erTad. nawilakiani ricxviTi saxeli <strong>da</strong> misi bruneba.<br />

16. ricxviT saxelTan <strong>da</strong>kavSirebuli marTlweris sakiTxebi.<br />

17. nacvalsaxeli. nacvalsaxelTa jgufebi. nacvalsaxelTa bruneba calke <strong>da</strong> arsebiT<br />

saxelTan erTad. nawilakian nacvalsaxelTa bruneba.<br />

4


18. nacvalsaxelTan <strong>da</strong>kavSirebuliAmarTlweris sakiTxebi.<br />

19. zmna. zmnis kategoriebi. pirisa <strong>da</strong> ricxvis asaxva zmnaSi. piris romloba, rogoroba.<br />

pirTa raodenoba erT formaSi. subieqturi <strong>da</strong> obieqturi piris niSnebi. subieqturi<br />

<strong>da</strong> obieqturi wyoba. inversia <strong>da</strong> misi safuZveli. zmniswini. misi adgili <strong>da</strong> funqciebi.<br />

zmniswinis martivi <strong>da</strong> rTuli saxeebi. zmniswinis Zveli saxiT xmareba. uzmniswino<br />

zmnebi. dro. gezisa <strong>da</strong> orientaciis sakiTxi. kilo. aspeqti. gzisoba. gar<strong>da</strong>mavloba.<br />

dinamikuroba-statikuroba. gvari. konversia. qceva. gar<strong>da</strong>mavloba <strong>da</strong> qceva. qcevanakli<br />

zmnebi. kontaqti. kontaqti <strong>da</strong> gar<strong>da</strong>mavloba. mwkrivi. mwkrivTa raodenoba <strong>da</strong><br />

klasifikacia seriaTa mixedviT. seriebad <strong>da</strong>yofis safuZveli. zmnis Ziri, fuZe <strong>da</strong><br />

Tema. Temis niSnebi. erTTemiani <strong>da</strong> orTemiani zmnebi. fuZedrekadi (xmovanmonacvle)<br />

zmnebi. Taviseburi zmnebi. zmnis uRvlileba.<br />

20. zmnis formawarmoebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli marTlweris sakiTxebi. SualobiTi kontaqtis<br />

formaTa marTlwera.<br />

21. saxelzmna: sawyisi <strong>da</strong> mimReoba. sawyisis (mas<strong>da</strong>ris) warmoeba. mimReobaTa warmoeba.<br />

sawyisSi <strong>da</strong> mimReobaSi Semavali zmnis kategoriebi. sawyisi <strong>da</strong> mimReoba rogorc saxeli.<br />

22. zmnize<strong>da</strong>. zmnize<strong>da</strong>Ta <strong>da</strong>jgufeba funqciisa (adgilisa, droisa, viTarebisa, mizezisa,<br />

miznisa) <strong>da</strong> formis mixedviT. zmnizedis marTlwera.<br />

23. Tandebuli. calke mdgomi <strong>da</strong> saxelTan Serwymuli Tandebulebi. zmnize<strong>da</strong> Tandebulis<br />

mniSvnelobiT.<br />

24. kavSiri. kavSiris saxeebi. maerTebeli <strong>da</strong> maqvemdebarebeli kavSirebi.<br />

25. Sorisdebuli. SorisdebulTa jgufebi.<br />

26. nawilaki. nawilakTa jgufebi.<br />

IV. sintaqsi<br />

27. wina<strong>da</strong>deba rogorc sintaqsuri erTeuli.<br />

28. sintagmis cneba. sityvaTa sintaqsuri SekavSirebis saxeebi: SeTanxmeba, marTva, mirTva.<br />

marTvisa <strong>da</strong> SeTanxmebis specifikuroba qarTulSi.<br />

29. wina<strong>da</strong>debis mTavari wevrebi:<br />

a) Semasmeneli. Semasmenlis kiTxvebi. martivi <strong>da</strong> Sedgenili Semasmeneli.<br />

b) qvemdebare. sintaqsuri urTierToba qvemdebaresa <strong>da</strong> Semasmenels Soris.<br />

g) pirmimarTi <strong>da</strong>matebebi. pir<strong>da</strong>piri <strong>da</strong> iribi <strong>da</strong>mateba <strong>da</strong> maTi specifikuroba qar-<br />

TulSi. sintaqsuri urTierToba pirmimarT <strong>da</strong>matebebsa <strong>da</strong> Semasmenels Soris.<br />

30. wina<strong>da</strong>debis meorexarisxovani wevrebi:<br />

a) ubralo <strong>da</strong>mateba. ubralo <strong>da</strong>matebis brunvebi (uTandebulo <strong>da</strong> Tandebuliani).<br />

ubralo <strong>da</strong>matebis sintaqsuri urTierToba wina<strong>da</strong>debis sxva wevrebTan.<br />

b) gansazRvreba. SeTanxmebuli, marTuli <strong>da</strong> marTul-SeTanxmebuli gansazRvrebebi.<br />

arsebiTi saxelis gamoyeneba gansazRvrebad (adieqtivacia) <strong>da</strong> piruku, zedsarTavisa<br />

– qvemdebared (substantivacia).<br />

g) garemoeba. garemoebaTa klasifikacia: drois, adgilis, viTarebis, mizezisa <strong>da</strong><br />

miznis garemoebebi. brunvis formebi (uTandebulo <strong>da</strong> Tandebuliani), rogorc garemoebis<br />

gadmocemis saSualebebi.<br />

31. wina<strong>da</strong>debis tipebi mo<strong>da</strong>lobis mixedviT: TxrobiTi, kiTxviTi, Zaxilisa, brZanebiTi<br />

<strong>da</strong> kiTxva-Zaxilisa. maTi gamoxatvis saSualebani: intonacia, sityvaTa wyoba, <strong>da</strong>mxmare<br />

sityvebi <strong>da</strong> nawilakebi.<br />

32. wina<strong>da</strong>debis tipebi agebulebis mixedviT: martivi, Serwymuli <strong>da</strong> rTuli.<br />

33. martivi wina<strong>da</strong>deba. martivi wina<strong>da</strong>debis tipebi wevrTa Semadgenlobis mixedviT.<br />

34. erTSemadgenliani wina<strong>da</strong>deba. erTSemadgenliani wina<strong>da</strong>debis tipebi. arasruli wina<strong>da</strong>debis<br />

garCeva erTSemadgenliani wina<strong>da</strong>debisagan. saxeldebiTi wina<strong>da</strong>deba.<br />

35. Serwymuli wina<strong>da</strong>deba. Serwymuli wina<strong>da</strong>debis tipebi. erTgvar wevrTa SeerTebis sa-<br />

Sualebani: ukavSiro <strong>da</strong> kavSiriani SeerTeba. Semasmenlis SeTanxmeba ricxvSi erTgvar<br />

qvemdebareebTan. qvemdebaris brunva sxva<strong>da</strong>sxva gvaris zmniT gadmocemul erTgvarSemasmenlian<br />

wina<strong>da</strong>debaSi.<br />

36. sityvaTa wyoba wina<strong>da</strong>debaSi. sityvaTa wyobis mniSvneloba stilistikisaTvis.<br />

37. gankerZoebuli sityvebi <strong>da</strong> gamoTqmebi.<br />

5


38. wina<strong>da</strong>debasTan gramatikulad <strong>da</strong>ukavSirebeli sityvebi. mimarTva, Sorisdebuli, migebiTi<br />

nawilakebi. am sityvebTan sasveni niSnebis gamoyenebis wesebi.<br />

39. rTuli wina<strong>da</strong>deba. Tanwyoba (parataqsi) <strong>da</strong> qvewyoba (hipotaqsi).<br />

40. rTuli Tanwyobili wina<strong>da</strong>deba. SeerTebis saSualebani (intonacia, maerTebeli kav-<br />

Sirebi). Tanwyobil wina<strong>da</strong>debaTa azrobrivi urTierTmimarTeba. sasveni niSnebi<br />

rTul Tanwyobil wina<strong>da</strong>debaSi.<br />

41. rTuli qvewyobili wina<strong>da</strong>deba. <strong>da</strong>mokidebuli wina<strong>da</strong>debis garegani <strong>da</strong> Sinagani niSnebi.<br />

kiTxvis <strong>da</strong>sma, maqvemdebarebeli kavSirebi <strong>da</strong> sityvebi. sakorelacio sityva<br />

mTavar wina<strong>da</strong>debaSi. <strong>da</strong>mokidebul wina<strong>da</strong>debaTa klasifikacia adgilis, kavSirisa<br />

<strong>da</strong> funqciis mixedviT.<br />

42. rTuli qvewyobili wina<strong>da</strong>deba erTi an ramdenime <strong>da</strong>mokidebuli wina<strong>da</strong>debiT. qvewyobis<br />

saxeebi.<br />

43. sityvaTa wyoba mTavarsa <strong>da</strong> <strong>da</strong>mokidebul wina<strong>da</strong>debaSi. kavSirTa <strong>da</strong> sakorelacio<br />

sityvaTa adgili mTavarsa <strong>da</strong> <strong>da</strong>mokidebul wina<strong>da</strong>debaSi. sasveni niSnebis saxeebi <strong>da</strong><br />

adgili rTul qvewyobil wina<strong>da</strong>debaSi.<br />

44. Sereuli saxis rTuli wina<strong>da</strong>deba.<br />

45. <strong>da</strong>mokidebuli wina<strong>da</strong>debis wevr-kavSirTa Sexamebis zogi sakiTxi mTavari wina<strong>da</strong>debis<br />

asaxsnel wevrTan.<br />

46. sxvaTa sityva. pir<strong>da</strong>piri <strong>da</strong> iribi naTqvami. sxvaTa sityvis nawilakebi. pir<strong>da</strong>piri <strong>da</strong><br />

iribi naTqvamis mniSvneloba stilistikisaTvis. sasveni niSnis saxeebi <strong>da</strong> adgili<br />

sxvaTa sityvasTan. sxvaTa sityvis marTlwera.<br />

47. mizezisa <strong>da</strong> miznis garemoebiTi <strong>da</strong>mokidebuli wina<strong>da</strong>debebis aRrevis SemTxvevebi.<br />

V. leqsikologia<br />

48. leqsikologiis sagani, misi adgili sxva sa<strong>ena</strong>Tmecniero disciplinebs Soris. enobrivi<br />

niSnis problema. leqsikuri erTeuli. leqsika. leqsikuri fondi. leqsikografia.<br />

49. sityva mniSvnelobis TvalsazrisiT. sityvis gamoyeneba ZiriTadi <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>taniTi<br />

mniSvnelobiT. sityvis mniSvnelobis cvla istoriulad. mniSvnelobis gafarToeba,<br />

<strong>da</strong>viwroeba <strong>da</strong> `polarizacia~. sityvis polisemiuroba. polisemia <strong>da</strong> omonimia. sinonimia,<br />

antonimia.<br />

50. frazeologizmebi <strong>da</strong> idiomebi.<br />

51. dialeqtizmebi, profesiuli leqsika, Jargoni, barbarizmebi, neologizmebi, arqaizmebi.<br />

52. axal sityvaTa warmoqmnis ZiriTadi saSualebani. sityvawarmoeba rogorc leqsikologiis<br />

sagani. Zireuli <strong>da</strong> warmoqmnili saxelebi. afiqsuri sityvawarmoeba. warmoqmnil<br />

saxelTa jgufebi mawarmoebeli afiqsebisa <strong>da</strong> Sinaarsis mixedviT. formamawarmoebeli<br />

afiqsebi sityvawarmoebiTi funqciiT. brunvisa <strong>da</strong> Tandebulian brunvis<br />

formaTagan warmoqmnili saxelebi. nasesxebi afiqsebi.<br />

53. Txzva (kompozicia) rogorc leqsikis gamdidrebis saSualeba. fuZegaorkeceba (reduplikacia).<br />

kompozitebi fuZeTa Semadgenlobis mixedviT. erTcnebiani <strong>da</strong> orcnebiani<br />

kompozitebi.<br />

54. kompozitebis marTlweris sakiTxebi.<br />

VI. stilistika<br />

55. stilistika rogorc <strong>ena</strong>Tmecnierebis <strong>da</strong>rgi. stilistikis sagani. stilis raoba.<br />

56. funqciuri stilistika. mwignobruli <strong>da</strong> sasaubro stili.<br />

57. publicisturi, mxatvruli, samecniero <strong>da</strong> oficialur-saqmiani stili.<br />

58. leqsikuri stilistika. sityvaTa SerCeva mniSvnelobis mixedviT. paronimebi, evfemizmebi,<br />

Tavazianobis gamomxatveli sityvebi.<br />

59. stilistikuri xarvezebi: tavtologia, kalki, atrofia.<br />

6


sarekomen<strong>da</strong>cio literaturis sia:<br />

1. avTandil arabuli, <strong>qarTuli</strong> metyvelebis kultura, Tb., 2004.<br />

2. Suqia afridoniZe, Cveni <strong>ena</strong> <strong>qarTuli</strong>, Tb., 2002.<br />

3. giorgi axvlediani, zogadi fonetikis safuZvlebi, Tb., 1999.<br />

4. Tamaz gamyreliZe, weris anbanuri sistema <strong>da</strong> Zveli <strong>qarTuli</strong> <strong>da</strong>mwerloba, Tb., 1989.<br />

5. mariam TalakvaZe, <strong>qarTuli</strong> enis gramatikis swavlebis meTodika, Tb., 1959.<br />

6. Tanamedrove <strong>qarTuli</strong> saliteraturo enis normebi, I, Tb., 1989.<br />

7. varlam Tofuria, <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> marTlweris zogierTi sakiTxi, Tb., 1965.<br />

8. leo kvaWaZe, Tanamedrove <strong>qarTuli</strong> enis sintaqsi, Tb., 1977.<br />

9. biZina foCxua, <strong>qarTuli</strong> enis leqsikologia, Tb., 1974.<br />

10. <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> <strong>literatura</strong> (maswavleblis biblioTeka), 5 tomad, Sedgenili gamocdebis<br />

erovnuli centris <strong>qarTuli</strong> enisa <strong>da</strong> literaturis jgufis mier, <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong>,<br />

re<strong>da</strong>qtorebi: elene babunaSvili <strong>da</strong> mzeqala SaniZe, I-II, Tb., 2009.<br />

11. <strong>qarTuli</strong> sityvis kulturis sakiTxebi, VII, Tb., 1985.<br />

12. akaki SaniZe, <strong>qarTuli</strong> enis gramatikis safuZvlebi, Tb., 1980.<br />

13. akaki SaniZe, Zveli <strong>qarTuli</strong> enis gramatika, Tb., 1976.<br />

14. arnold Ciqobava, <strong>ena</strong>Tmecnierebis Sesavali, Tb., 1952.<br />

15. arnold Ciqobava, <strong>qarTuli</strong> enis zogadi <strong>da</strong>xasiaTeba, <strong>qarTuli</strong> enis ganmartebiTi<br />

leqsikoni, I, Tb., 1950 (calke gamocema, Tb., 1998).<br />

16. SoTa ZiZiguri, <strong>qarTuli</strong> enis Tavga<strong>da</strong>savali, Tb., 1969; an: sa<strong>ena</strong>Tmecniero saubrebi,<br />

Tb., 1975.<br />

17. zurab WumburiZe, <strong>qarTuli</strong> saliteraturo enisa <strong>da</strong> stilis sakiTxebi, Tb., 1956.<br />

18. besarion jorb<strong>ena</strong>Ze, <strong>ena</strong> <strong>da</strong> kultura, Tb., 1995.<br />

leqsikonebi:<br />

1. ilia abulaZe, Zveli <strong>qarTuli</strong> enis leqsikoni (masalebi), Tb., 1973.<br />

2. varlam Tofuria, ivane gigineiSvili, <strong>qarTuli</strong> enis orTografiuli leqsikoni, Tb.,<br />

1998.<br />

3. zurab sarjvelaZe, Zveli <strong>qarTuli</strong> enis leqsikoni (masalebi), Tb., 1995.<br />

4. sulxan-saba orbeliani, leqsikoni <strong>qarTuli</strong>, I, Tb., 1991; II, Tb., 1993.<br />

5. Jurnalistis stilistikuri cnobari, Tb., 2002.<br />

6. Jurnalistis orTografiul-stilistikuri leqsikoni, Tb., 2009.<br />

7. <strong>qarTuli</strong> enis ganmartebiTi leqsikoni, I-VIII, Tb., 1950-1954; I, Tb., 2009.<br />

8. <strong>qarTuli</strong> enis ganmartebiTi leqsikoni, erTtomeuli, Tb., 1986.<br />

7


) <strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong><br />

I. mxatvruli teqstis analizisaTvis aucilebeli literaturismcodneobiTi terminebi:<br />

alegoria, aliteracia, aluzia, an<strong>da</strong>za, asonansi, aforizmi, bala<strong>da</strong>, biografia, ganmeoreba,<br />

gapirovneba, gmiri, groteski, dialogi, drama, elegia, epigrafi, epiTeti,<br />

epilogi, eposi, ese, zRapari, Tema, Tqmuleba, igav-araki, idea, intonacia, ironia, iumori,<br />

kolizia, komedia, kompozicia (kompoziciuri elementebis CaTvliT), legen<strong>da</strong>,<br />

leqsi, lirika, licencia, memuari, metafora, miTi, moTxroba, monologi, motivi,<br />

mxatvruli <strong>ena</strong>, mxatvruli saxe, novela, peizaJi, perifrazi, personaJi, piesa, poezia,<br />

poema, portreti, proza, prologi, Janri, remarka, reminiscencia, riTma, ritmi, romani,<br />

satira, saxe, simbolo, siuJeti, strofi, taepi, tragedia, tropi, fabula, Sairi,<br />

Se<strong>da</strong>reba, citata, xasiaTi, xatovani Tqma, himni, hiperbola.<br />

II. literaturuli procesis ZiriTadi etapebi: sasuliero mwerloba, klasikuri xanis<br />

mwerloba, aRorZinebis xanis mwerloba, romantizmi, realizmi, modernizmi, postmodernizmi.<br />

III. rekomendebul avtorTa <strong>da</strong> nawarmoebTa CamonaTvali:<br />

1. hagiografia <strong>da</strong> himnografia: `cxorebaÁ wmidisa ninoÁsi~, `wamebaÁ wmidisa SuSanikisi<br />

dedoflisaÁ~, `wamebaÁ wmidisa <strong>da</strong> netarisa haboÁsi~, `sibrZne balahvarisi~, `cxorebaÁ<br />

wmidisa grigol xanZTelisaÁ~, `cxorebaÁ netarisa mamisa Cuenisa iovanesi <strong>da</strong><br />

efTÂmesi~, `qebaÁ <strong>da</strong> didebaÁ <strong>qarTuli</strong>sa enisaÁ~, `galobani sinanulisani~.<br />

2. klasikuri xanis mwerloba: `amiran<strong>da</strong>rejaniani~, `abdulmesiani~, `Tamariani~, `visramiani~,<br />

`vefxistyaosani~.<br />

3. aRorZinebis xanis mwerloba: vaxtang VI, sulxan-saba orbeliani, <strong>da</strong>viT guramiSvili,<br />

besiki.<br />

4. axali <strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong>: aleqsandre WavWavaZe, grigol orbeliani, vaxtang orbeliani,<br />

nikoloz baraTaSvili, giorgi erisTavi, <strong>da</strong>niel WonqaZe, lavrenti ar<strong>da</strong>ziani,<br />

ilia WavWavaZe, akaki wereTeli, aleqsandre yazbegi, vaJa-fSavela.<br />

5. uaxlesi <strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong>: <strong>da</strong>viT kldiaSvili, vasil barnovi, niko lorTqifaniZe,<br />

leo qiaCeli, konstantine gamsaxurdia, mixeil javaxiSvili, grigol robaqiZe,<br />

demna Sengelaia, polikarpe kakabaZe, galaktion tabiZe, tician tabiZe, paolo iaSvili,<br />

valerian gafrin<strong>da</strong>Svili, kolau nadiraZe, terenti graneli, giorgi leoniZe,<br />

simon Ciqovani, ioseb griSaSvili, levan goTua, giorgi SatberaSvili, lado asaTiani,<br />

mirza gelovani, niko sama<strong>da</strong>Svili, SoTa CantlaZe, murman lebaniZe, givi gegeWkori,<br />

guram rCeuliSvili, no<strong>da</strong>r dumbaZe, revaz inaniSvili, arCil sulakauri, oTar<br />

CxeiZe, jemal qarCxaZe, goderZi Coxeli, ana kalan<strong>da</strong>Ze, muxran maWavariani, Wabua amirejibi,<br />

oTar WilaZe, guram doCanaSvili.<br />

8


sarekomen<strong>da</strong>cio <strong>literatura</strong>:<br />

a) literaturuli kritika <strong>da</strong> publicistika<br />

1. kita abaSiZe, gons modiT! wignSi: `cxovreba <strong>da</strong> xelovneba~, Tb., 1971.<br />

2. kita abaSiZe, XIX saukune saqarTvelos literaturisaTvis, iqve.<br />

3. iakob gogebaSvili, burji erovnebisa, wignSi: rCeuli Txzulebani xuT tomad, t. II,<br />

Tb., 1990.<br />

4. revaz erisTavi, pasuxi Tavadi ilia WavWavaZis kritikisa, wignSi: <strong>qarTuli</strong> literaturuli<br />

kritikis istoriisaTvis, Semdgeneli s. xuciSvili, t. I, Tb., 1954.<br />

5. vaJa-fSavela, kosmopolitizmi <strong>da</strong> patriotizmi, wignSi: TxzulebaTa sruli krebuli<br />

xuT tomad, t. V, Tb., 1961.<br />

6. vaJa-fSavela, kritika b. ip. varTagavasi, iqve.<br />

7. vaJa-fSavela, Pro domo sua, iqve.<br />

8. vaJa-fSavela, sad aris poezia? iqve.<br />

9. niko nikolaZe, kritika <strong>da</strong> misi mniSvneloba <strong>literatura</strong>Si, Txzulebani, t. II, Tb.,<br />

1960.<br />

10. grigol robaqiZe, akakis qnari, Tb., 1991.<br />

11. <strong>qarTuli</strong> literaturuli esse (96 esse), (Semdgeneli manana xelaia), Tb., 1986.<br />

12. geronti qiqoZe, erovneba, <strong>ena</strong> <strong>da</strong> esTetikuri kultura, wignSi: rCeuli Txzulebani<br />

sam tomad, t. II, Tb., 1964.<br />

13. geronti qiqoZe, Zveli iberielebis fsiqologii<strong>da</strong>n, iqve.<br />

14. akaki wereTeli, axirebuli furceli, wignSi: TxzulebaTa sruli krebuli TxuTmet<br />

tomad, t. XI, Tb., 1960.<br />

15. akaki wereTeli, raodenime sityva `Canguris~ Sesaxeb, iqve.<br />

16. giorgi wereTeli, ramdenime sityva zemouri imerlis goriselis statiazed,<br />

<strong>qarTuli</strong> literaturuli kritikis istoriisaTvis... t. I, Tb., 1954.<br />

17. ilia WavWavaZe, ai istoria, wignSi: TxzulebaTa sruli krebuli aT tomad, t. IV,<br />

Tb., 1955.<br />

18. ilia WavWavaZe, eri <strong>da</strong> istoria, iqve.<br />

19. ilia WavWavaZe, oriode sityva Tavad revaz Salvas Zis erisTavis kazlovis mier<br />

`SeSlilis~ Targmnaze<strong>da</strong>, iqve, t. III, Tb., 1953.<br />

20. ilia WavWavaZe, pasuxi, iqve.<br />

21. ilia WavWavaZe, saqarTvelos moambezed, iqve.<br />

22. ilia WavWavaZe, qvaTa RaRadi, iqve, t. VIII, Tb., 1957.<br />

23. ilia WavWavaZe, werilebi qarTul <strong>literatura</strong>ze, iqve, t. III, Tb., 1953.<br />

24. arCil jorjaZe, publicisti _ ilia WavWavaZe, wignSi: werilebi, Tb., 1989.<br />

25. barbare jorjaZe, T. ilia WavWavaZis kritikazed, wignSi: <strong>qarTuli</strong> literaturuli<br />

kritikis istoriisaTvis... t. I, Tb., 1954.<br />

26. barbare jorjaZe, pasuxs pasuxi, iqve.<br />

b) samecniero <strong>literatura</strong><br />

1. kita abaSiZe, etiudebi XIX saukunis <strong>qarTuli</strong> literaturis istorii<strong>da</strong>n, Tb., 1962.<br />

2. guram asaTiani, saukunis poetebi, Tb., 1988.<br />

3. axali <strong>qarTuli</strong> literaturis istoria, t. I, Tb., 1956.<br />

4. akaki baqraZe, akaki wereTeli, ilia WavWavaZe, Txzulebani, t. I, Tb., 2004.<br />

5. baCana bregvaZe, rusTaveli <strong>da</strong> platoni, wignSi: dro <strong>da</strong> maradisoba, I, Tb., 2006, gv.<br />

237-456.<br />

6. akaki gawerelia, grigol orbeliani, nikoloz baraTaSvili, rCeuli nawerebi, t. II,<br />

Tb., 1978.<br />

7. manana gigineiSvili, iakob xucesis `SuSanikis wameba~, krebulSi: `naTeli qristesi.<br />

saqarTvelo~, t. I, Tb., 2003.<br />

8. laura grigolaSvili, <strong>da</strong>viT aRmaSeneblis `galobani sinanulisani~, Tb., 2005.<br />

9. Tamaz vasaZe, `vefxistyaosnis~ mxatvruli samyaro, Tb., 2003.<br />

9


10. mariam TaboriZe, vefxistyaosnis literaturul-esTetikuri analizi skolaSi, Tb.,<br />

2000.<br />

11. revaz TvaraZe, ga<strong>da</strong>saxedi, Tb., 1997.<br />

12. gaioz ime<strong>da</strong>Svili, vefxistyaosani <strong>da</strong> <strong>qarTuli</strong> kultura, Tb., 1968.<br />

13. pavle ingoroyva, nikoloz baraTaSvili, ilia WavWavaZe, akaki wereTeli, wignSi:<br />

TxzulebaTa krebuli Svid tomad, t. I, Tb., 1963.<br />

14. korneli kekeliZe, Zveli <strong>qarTuli</strong> literaturis istoria, t. I, Tb., 1980; t. II, Tb.,<br />

1981.<br />

15. korneli kekeliZe, kulturuli <strong>da</strong>moukideblobisaTvis brZolis anarekli Zvel qar-<br />

Tul <strong>literatura</strong>Si, wignSi: etiudebi Zveli <strong>qarTuli</strong> literaturis istorii<strong>da</strong>n, t.<br />

IV, Tb., 1957.<br />

16. korneli kekeliZe, `wmi<strong>da</strong>~ mxe<strong>da</strong>ri Zvel qarTul mwerlobaSi, iqve, t. II, Tb., 1945.<br />

17. mixeil kveselava, poeturi integralebi, Tb., 1977.<br />

18. grigol kiknaZe, vaJa-fSavelas Semoqmedeba, Tb., 1957.<br />

19. grigol kiknaZe, romantikosebi<strong>da</strong>n realistebisaken, wignSi: axali <strong>qarTuli</strong> literaturis<br />

istoria, t. I, Tb., 1956.<br />

20. vaxtang kotetiSvili, rCeuli nawerebi or wignad, wgn. I, Tb., 1965.<br />

21. giorgi leoniZe, gamokvlevebi <strong>da</strong> werilebi, Tb., 1958.<br />

22. levan m<strong>ena</strong>bde, Zveli <strong>qarTuli</strong> kulturis kerebi, Tb., 1992.<br />

23. iona meunargia, cxovreba <strong>da</strong> poezia nikoloz baraTaSvilisa, wignSi: qarTveli mwerlebi,<br />

t. I, Tb., 1954.<br />

24. giorgi nadiraZe, rusTavelis esTetika, Tb., 1958.<br />

25. no<strong>da</strong>r naTaZe, sargis caiSvili, rusTaveli <strong>da</strong> misi poema, Tb., 1966.<br />

26. revaz siraZe, saxismetyveleba, Tb., 1982.<br />

27. revaz siraZe, <strong>qarTuli</strong> kulturis safuZvlebi, Tb., 2000.<br />

28. revaz siraZe, Zveli <strong>qarTuli</strong> literaturis istoria, Tb., 2005.<br />

29. griver farulava, <strong>qarTuli</strong> hagiografia, krebulSi: `naTeli qristesi. saqarTvelo~,<br />

t. I, Tb., 2003.<br />

30. griver farulava, wm. grigol xanZTeli, iqve.<br />

31. <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> <strong>literatura</strong> (maswavleblis biblioTeka), 5 tomad, Sedgenili gamocdebis<br />

erovnuli centris <strong>qarTuli</strong> enisa <strong>da</strong> literaturis jgufis mier, Zveli qar-<br />

Tuli <strong>literatura</strong>, XIX saukunis <strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong>, XX saukunis <strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong>,<br />

re<strong>da</strong>qtorebi: revaz siraZe, griver farulava, baCana bregvaZe, <strong>da</strong>viT werediani,<br />

nona leiaSvili <strong>da</strong> gulavr WareliSvili, III-V, Tb., 2009.<br />

32. geronti qiqoZe, rCeuli Txzulebani sam tomad, t. III, Tb., 1965.<br />

33. Tamaz Cxenkeli, mSvenieri mZlevari, Tb., 1989.<br />

34. sargis caiSvili, maradiuli saxeebi, Tb., 1981.<br />

35. sargis caiSvili, SoTa rusTaveli _ <strong>da</strong>viT guramiSvili, Tb., 1980.<br />

36. <strong>da</strong>viT werediani, anarekli, Tb., 2005.<br />

37. elguja xinTibiZe, aTonis <strong>qarTuli</strong> literaturuli skolis istoriisaTvis, krebul-<br />

Si: ivironi _ 1000, Tb., 1983.<br />

38. nikoloz janaSia, `SuSanikis wameba~, Tb., 1988 * .<br />

* sagamocdo programa <strong>da</strong> sarekomen<strong>da</strong>cio literaturis sia Seadgines: elene babunaSvilma, baCana<br />

bregvaZem, nona leiaSvilma, revaz siraZem, griver farulavam, mzeqala SaniZem, <strong>da</strong>viT weredianma<br />

<strong>da</strong> gulavr WareliSvilma.<br />

10


maswavlebels un<strong>da</strong> SeeZlos sagamocdo programiT gaTvaliswinebuli teqstebis gaazreba,<br />

rac gulisxmobs mxatvrul nawarmoebSi gamokveTili saxeebis, Temisa <strong>da</strong> ideis,<br />

motivebis, calkeuli dialogebis, situaciis, koliziis, qveteqstis arsisa <strong>da</strong> personaJTa<br />

qcevis motivaciis adekvatur gagebas; gar<strong>da</strong> amisa, lirikuli nawarmoebebis azrobrivi<br />

<strong>da</strong> emociuri Sinaarsis wvdomas, tropis gaazrebas; eseisturi Tu literaturismcodneobiTi<br />

teqstebis gagebas, risTvisac aucilebelia avtoriseuli argumentaciis<br />

kritikuli analizisa <strong>da</strong> Sefasebis unari, msjelobis logikis wvdoma <strong>da</strong> samsjelo<br />

sakiTxis Sesaxeb sakuTari poziciis gamokveTa.<br />

pe<strong>da</strong>gogs moeTxoveba literaturul teqstebSi asaxuli ama Tu im epoqisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli<br />

specifikuri ideebisa Tu problematikis codna; agreTve, un<strong>da</strong> gaaCndes,<br />

erTi mxriv, literaturul procesze epoqis Taviseburebebisa <strong>da</strong>, meore mxriv, mxatvruli<br />

Semoqmedebis sazogadoebriv cnobierebaze zegavlenis wvdomis unari.<br />

maswavlebels un<strong>da</strong> SeeZlos erTi <strong>da</strong> imave epoqis teqstebSi asaxuli problematikis<br />

gaanalizeba msgavseba-gansxvavebis TvalsazrisiT (sxva<strong>da</strong>sxva epoqis teqstebSi erTi <strong>da</strong><br />

imave Temebis, ideebis, problemebisa <strong>da</strong> maTi interpretaciebis erTmaneTTan Se<strong>da</strong>reba);<br />

msgavsi an erTnairi problemis gaanalizeba sxva<strong>da</strong>sxva qveynisa Tu kulturis warmomadgenelTa<br />

SemoqmedebaSi.<br />

imisaTvis, rom amgvar moTxovnebs upasuxos, maswavlebels ganviTarebuli un<strong>da</strong> hqondes<br />

<strong>da</strong>moukidebeli, SemoqmedebiTi azrovneba, nawarmoebis Sesaxeb kritikuli, logikuri<br />

<strong>da</strong> argumentirebuli msjelobisa <strong>da</strong> literaturuli teqstis monakveTebsa Tu sxva<strong>da</strong>sxva<br />

mxatvrul nawarmoebs Soris kavSirebis <strong>da</strong>myarebis unari.<br />

gTxovT yuradReba miaqcioT Semdeg gancxadebas:<br />

gamocdebis erovnuli centris <strong>qarTuli</strong> enisa <strong>da</strong> literaturis jgufis wevrebma Seadgines<br />

xuTtomeuli, romlis zogadi saTauria `<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> <strong>literatura</strong> (maswavleblis<br />

biblioTeka)~.<br />

gamocemaSi Tavmoyrilia mniSvnelovani gamokvlevebi, statiebi Tu eseebi, romelTa<br />

moZiebac sxva<strong>da</strong>sxva mizezis gamo rTulia (zogi maTgani <strong>da</strong>beWdilia mcire tiraJiT gamocemul<br />

wignebsa Tu JurnalebSi, zogi ki mxolod centralur biblioTekebSi moipoveba<br />

<strong>da</strong>, amd<strong>ena</strong>d, maTi gamoyeneba regionebSi mcxovrebi pe<strong>da</strong>gogebisaTvis garkveul siZneleebTan<br />

aris <strong>da</strong>kavSirebuli).<br />

pirvel tomSi Setanilia statiebi <strong>qarTuli</strong> <strong>da</strong>mwerlobis Camoyalibebisa <strong>da</strong> <strong>qarTuli</strong><br />

saliteraturo enis ganviTarebis etapebis Sesaxeb, ganxilulia leqsikologiisa <strong>da</strong><br />

stilistikis mniSvnelovani sakiTxebi;<br />

meore tomi eTmoba <strong>qarTuli</strong> enis gramatikis ZiriTad problemebs;<br />

mesame tomSi Sesulia gamokvlevebi Zveli <strong>qarTuli</strong> mwerlobis saukeTeso nimuSebis<br />

Sesaxeb;<br />

meoTxe tomSi Tavmoyrilia statiebi, romlebic XIX saukunis qarTul <strong>literatura</strong>s<br />

eZRvneba;<br />

mexuTe tomi ki XX saukunis <strong>qarTuli</strong> mwerlobis Sesaxeb Seqmnil gamokvlevebs aer-<br />

Tianebs;<br />

krebulis calkeul tomebSi Setanilia agreTve naSromebi, romlebSic ZiriTadi literaturuli<br />

mimdinareobebis analizia mocemuli.<br />

imedia, es gamocema <strong>da</strong>exmareba maswavleblebs rogorc sasertifikacio gamocdis<br />

warmatebiT CabarebaSi, ise profesiul zr<strong>da</strong>Si.<br />

11


testur <strong>da</strong>valebaTa nimuSebi<br />

a) <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> enis swavlebis meTodika<br />

(1) 1. <strong>da</strong>asaxeleT <strong>qarTuli</strong> saliteraturo enis ganviTarebis ZiriTadi etapebi.<br />

(1) 2. ganmarteT, ras niSnavs termini `xanmeti Zegli~.<br />

(2) 3. warmoidgineT, rom Tqveni gakveTilis Temaa _ 60-ianelTa <strong>da</strong>msaxureba <strong>qarTuli</strong><br />

saliteraturo enis reformirebaSi.<br />

CamoayalibeT Tezisebad is informacia, romelic gin<strong>da</strong>T ga<strong>da</strong>sceT moswavleebs.<br />

(1) 4. CamoTvlilTagan romel sityvebs Soris aris gvareobriv-saxeobrivi mimarTeba?<br />

a) <strong>da</strong>qiraveba _ gaqiraveba; b) feri _ mwvane; g) ymawvili _ CogburTeli.<br />

(1) 5. Sea<strong>da</strong>reT erTmaneTs sinonimuri wyvilebi: guladi _ mamaci; beberi _ mxcovani.<br />

CamoayalibeT, ra ganasxvavebs pirvel wyvils meorisagan.<br />

(1) 6. romel sityvebs ewodeba omonimebi?<br />

(1) 7. ganmarteT, ra stilisturi xarvezia am wina<strong>da</strong>debaSi:<br />

yvelaze umniSvnelovanesi problema, sabednierod, ukve mogvarebulia.<br />

(2) 8. gaasworeT stilisturi xarvezi.<br />

zarzmis samreklo yvelaze uZvelesia saqarTveloSi.<br />

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------es<br />

stilisturi xarvezi aris:<br />

a) atrofia; b) kalki; g) tavtologia.<br />

(2) 9. gaasworeT stilisturi xarvezi.<br />

am saqonlis fasi sagrZnoblad gaZvir<strong>da</strong>.<br />

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

ganmarteT, ram gamoiwvia es xarvezi.<br />

(1) 10. ganmarteT, ra stilisturi xarvezia am wina<strong>da</strong>debaSi:<br />

qalaqis Zveli ubnebis iersaxe pirvandeli saxiT un<strong>da</strong> S<strong>ena</strong>rCundes.<br />

(2) 11. gaasworeT stilisturi xarvezi.<br />

mogzaurma Tavis wignSi aRwera indoeTis mkvidri aborigenebis zne-Cveulebebi.<br />

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

ganmarteT, ram gamoiwvia es xarvezi.<br />

(1) 12. gaasworeT stilisturi xarvezi.<br />

ojaxurma garemom Tavisi <strong>da</strong>Ri <strong>da</strong>atyo giorgis xasiaTs.<br />

(2) 13. gaasworeT stilisturi xarvezi.<br />

maspinZlebma sanaqebo stumarTmoyvareoba gauwies ucxoelebs.<br />

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

ganmarteT, ra iwvevs analogiur xarvezebs.<br />

(2) 14. gaasworeT stilisturi xarvezi.<br />

12


araerTi imperia aRigava miwisagan pirisa.<br />

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

ganmarteT, ram gamoiwvia igi.<br />

(3) 15. gaasworeT stilisturi xarvezi.<br />

aq bavSvebisaTvis ukiduresad sasiamovno garemoa Seqmnili.<br />

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

miuTiTeT, ra tipisaa es stilisturi xarvezi.<br />

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

ganmarteT, ram gamoiwvia igi.<br />

(2) 16. ras niSnavs <strong>da</strong> sai<strong>da</strong>n momdinareobs gamoTqma: xeli <strong>da</strong>ibana?<br />

(2) 17. ganmarteT, ras niSnavs gamoTqma _ aqilevsis qusli.<br />

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

sai<strong>da</strong>n momdinareobs es gamoTqma?<br />

a) antikuri miTologii<strong>da</strong>n; b) <strong>qarTuli</strong> miTologii<strong>da</strong>n; g) biblii<strong>da</strong>n.<br />

(3) 18. ras uwodeben sityvaTa wyvils: masobrivi _ masiuri?<br />

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

am sityvebi<strong>da</strong>n romeli un<strong>da</strong> gamoviyenoT mocemul wina<strong>da</strong>debaSi <strong>da</strong> ratom?<br />

axalgazrdebi xSirad monawileobdnen . . . gamosvlebSi.<br />

(1) 19. ganmarteT, ra stilisturi xarvezia wina<strong>da</strong>debaSi:<br />

biWma cacia xeli CamomarTva.<br />

(1) 20. moswavlem <strong>da</strong>wera Semdegi kompozitebi: ded-mama, Cif-Cifi, quCa-quCa.<br />

ganumarteT, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva man.<br />

(2) 21. gaasworeT Secdoma.<br />

erekle II gailaSqra axalcixis safaSos winaaRmdeg.<br />

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

am wina<strong>da</strong>debaSi <strong>da</strong>Svebulia:<br />

a) morfologiur-orTografiuli Secdoma; b) sintaqsuri Secdoma;<br />

g) stilisturi xarvezi.<br />

(2) 22. gaasworeT Secdoma.<br />

qalbaton mariamis <strong>da</strong>valeba ukve SevasruleT.<br />

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

ra un<strong>da</strong> icodes moswavlem, raTa ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri Secdoma?<br />

(2) 23. xSiria amgvari Secdomebi: Cem megobars <strong>da</strong> Cems maxloblad.<br />

gaaanalizeT TiToeuli maTgani.<br />

(1) 24. gaaanalizeT, ra Secdomaa <strong>da</strong>Svebuli wina<strong>da</strong>debaSi:<br />

yovel CvenTagans TiTo-TiTo SekiTxva un<strong>da</strong> <strong>da</strong>esva konkursantebisaTvis.<br />

(1) 25. gaaanalizeT, ra Secdomaa <strong>da</strong>Svebuli wina<strong>da</strong>debaSi:<br />

<strong>da</strong>vinaxe Cemsken momavali ramdenime moswavle.<br />

(2) 26. gaasworeT Secdoma.<br />

ukve ori welia, rac arasamTavrobo organizaciebTan TanavmSromlobT.<br />

13


--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

ganmarteT, ra iwvevs analogiur Secdomebs.<br />

(2) 27. ganmarteT, ratom aris mc<strong>da</strong>ri forma avadvmyofob.<br />

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

ra tipis zmnaTa gavl<strong>ena</strong> ganapirobebs amgvar Secdomas?<br />

(2) 28. moswavlem CamoTvala -av TemisniSniani zmnebi: bzinavs, zniqavs, Tibavs, Wimavs,<br />

tvirTavs.<br />

miuTiTeT, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva man.<br />

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

ganumarteT moswavles, ra un<strong>da</strong> icodes man, raTa ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri Secdoma.<br />

(2) 29. moswavlem myofadis formis magaliTad moiyvana ga<strong>da</strong>ugrixavs. <strong>da</strong>wereT es zmna<br />

swori formiT.<br />

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

ganumarteT moswavles, ra Tavisebureba axasiaTebs am zmnas.<br />

(3) 30. moswavlem zmnis saTaviso qcevis formis magaliTad moiyvana izrdeba.<br />

miuTiTeT, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva man <strong>da</strong> gaaanalizeT, ra ganapirobebs amgvar<br />

Secdomas.<br />

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

ganmarteT qcevis raoba.<br />

(2) 31. gaasworeT Secdoma.<br />

es wina<strong>da</strong>deba qarTulad ga<strong>da</strong>maTargmnie!<br />

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

ganmarteT, ra iwvevs analogiur Secdomebs.<br />

(2) 32. gaasworeT Secdoma.<br />

nikam Tixi<strong>da</strong>n patara figura gamoZerwa.<br />

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

ra un<strong>da</strong> icodes moswavlem, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri Secdoma?<br />

(2) 33. gaasworeT Secdoma.<br />

XIII-XIV saukuneebSi jayelebma safara Tavis rezidenciad ga<strong>da</strong>akeTes.<br />

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

ra un<strong>da</strong> icodes moswavlem, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri Secdoma?<br />

(1) 34. gaaanalizeT, ra Secdomaa wina<strong>da</strong>debaSi:<br />

de<strong>da</strong>-Svili Zalian hgvanan erTmaneTs.<br />

(1) 35. moswavlem ganmarta: roca pirveli piri imeorebs Tavissave naTqvams, un<strong>da</strong> gamoviyenoT<br />

mxolod -meTqi nawilaki.<br />

<strong>da</strong>azusteT misi pasuxi.<br />

(1) 36. gaaanalizeT, ra Secdomaa wina<strong>da</strong>debaSi:<br />

Sua oTaxSi magi<strong>da</strong> idga, magi<strong>da</strong>ze carieli larnaki.<br />

(2) 37. gaasworeT Secdoma.<br />

iqve, soflis ganapiras <strong>da</strong>idga moxucma qoxi.<br />

14


--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

ra un<strong>da</strong> icodes moswavlem, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri Secdoma?<br />

(4) 38. warmoidgineT, rom Tqveni mizania moswavleebs auxsnaT zmniswinian formaTa mar-<br />

Tlweris sakiTxebi <strong>da</strong> gamoumuSaoT maT miRebuli informaciis praqtikuli gamoyenebis<br />

Cvevebi.<br />

I. <strong>da</strong>asaxeleT, ra tipis Secdomebs uSveben moswavleebi zmniswinian formaTa werisas<br />

(moiyvaneT magaliTebi).<br />

II. aRwereT is saswavlo qmedeba, romliTac <strong>da</strong>iwyebT am sakiTxze muSaobas gakve-<br />

Tilze.<br />

III. <strong>da</strong>asabuTeT am qmedebis efeqtianoba.<br />

(3) 39. warmoidgineT, rom Tqveni gakveTilis Temaa _ enis leqsikuri fondis Sevseba-gamdidrebis<br />

gzebi.<br />

I. CamoayalibeT Tezisebad is informacia, romelic un<strong>da</strong> miawodoT moswavleebs.<br />

II. aRwereT saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>gexmarebaT gamoumuSaoT moswavleebs<br />

kvlevis elementaruli unar-Cveva (pasuxi <strong>da</strong>asabuTeT).<br />

(4) 40. Tqveni mizania, ganvlili masali<strong>da</strong>n gaaxsenoT moswavleebs is sakiTxebi, romlebic<br />

<strong>da</strong>exmareba maT gansazRvrebiTi <strong>da</strong>mokidebuli wina<strong>da</strong>debis arsis ukeT gaazrebaSi;<br />

I. CamoTvaleT es sakiTxebi;<br />

II. qvemoT CamoTvlilTagan SearCieT mxolod erTi saswavlo qmedeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>asabu-<br />

TeT, rom swored is <strong>da</strong>gexmarebaT am miznis miRwevaSi;<br />

qmedebebi: 1. tabulebis analizi; 2. zepiri gamokiTxva; 3. weriTi samuSao.<br />

III. ganixileT <strong>da</strong>narCeni ori qmedeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>asabuTeT, ratom ar gamoiyeneT isini.<br />

(4) 41. waikiTxeT nawyveti ilia WavWavaZis kritikuli werili<strong>da</strong>n.<br />

I. imsjeleT, ra mizniT gamoiyenebT am teqsts (gaaanalizeT teqsti am TvalsazrisiT).<br />

II. aRwereT erT-erTi qmedeba, romelsac gamoiyenebT miznis misaRwevad <strong>da</strong> <strong>da</strong>asabu-<br />

TeT misi efeqtianoba.<br />

rac un<strong>da</strong> kargad moigono sityva, Tun<strong>da</strong> wmin<strong>da</strong> <strong>qarTuli</strong> iyos, raki sityvas<br />

axal mniSvnelobas miscem, isic ise gaugebari iqneba jer-xanad, rogorc ucxo enis sityva.<br />

am ukanasknel dros ramdeni axali sityva Sedga wmin<strong>da</strong> <strong>qarTuli</strong>:ASig-mdebareoba,Awarltolvili,<br />

moTxovnileba, gavl<strong>ena</strong>, mimarTuleba, mecniereba. TviT `mamuli~<br />

uwin ixmarebo<strong>da</strong> rogorc marto dedul-mamulis saxeli, exla egrec ixmareba <strong>da</strong> isec,<br />

rogorc mTeli samSoblo qveynis sazogado saxeli. Aai, es sityvebi xom sul <strong>qarTuli</strong>a,<br />

magram mainc kidev advili gasagebni ar arian, imitom rom axlebi arian, e. i. axlis<br />

azriT <strong>da</strong> mniSvnelobiT ixmarebian. vinc iZaxis, nu ixmarebT axals sityvebso, is<br />

amiT ambobs, rom azrs nu gvmatebTo, gonebas mxedvelobas nu uvrcelebTo, win fexs nu<br />

gvadgmevinebTo...<br />

(7) 42. Tqveni mizania moswavleebs gamoumuSaoT argumentirebuli msjelobis unari.<br />

I. waikiTxeT nawyveti ilia WavWavaZis kritikuli werili<strong>da</strong>n <strong>da</strong> <strong>da</strong>asabuTeT, rom<br />

es teqsti <strong>da</strong>gexmarebaT diskusiis warmarTvaSi.<br />

II. CamoayalibeT sadiskusio Tema <strong>da</strong> argumentebi avtoris Tvalsazrisis rogorc<br />

gasamyareblad, ise uarsayofad.<br />

III. <strong>da</strong>asaxeleT am argumentebis gasamyarebeli TiTo-TiTo magaliTi im ucxo sityvaTagan,<br />

romlebic dRes mkvidrdeba Tanamedrove qarTulSi.<br />

originali, sentimentaluri <strong>da</strong> sxvani magvari sityvebi, xmarebuli Cems aprilis<br />

statiaSi, Tqven ucxo sityvebad migiRiaT. eg, marTalia, <strong>qarTuli</strong> sityvebi ar aris, mTeli<br />

kacobrivoba ki xmarobs. yovel xalxs, cotaoden ganviTarebuls <strong>da</strong> fexSedgmuls<br />

evropiis ganaTlebaSi, Semoutania <strong>da</strong> miuRia eg sityvebi, rogorc Tavis RviZli enis<br />

leqsni; maSasa<strong>da</strong>me, arc CvenTvis aris <strong>da</strong>saZraxisi, rom Cvenc vixmaroT. me `ostrovebi~,<br />

15


`liniebi~ <strong>da</strong> sxva sityvebi amisTvis <strong>da</strong>vZraxe, rom magis Tanaswor mniSvnelobis sityvebi<br />

arian Cvens <strong>ena</strong>Si... me rom axali sityvebi momegona <strong>da</strong> Semedgina, isini ise gaugebarni<br />

iqnebo<strong>da</strong> yvelasaTvis, rogorc exla egeni arian gaugebarni zogierTisaTvis. ganaTlebul<br />

kacs mainc esmis eg sityvebi <strong>da</strong> im <strong>qarTuli</strong>sa, romelsac me Sevadgendi, verc<br />

ganaTlebuli gaigeb<strong>da</strong> <strong>da</strong> verc gaunaTlebeli. Tund rom me ar vixmaro eg sityvebi, mainc<br />

kidev ufro Semogveparebian, rogorc Semogveparnen: poema, poezia, filosofia, kritika,<br />

statia, loRika <strong>da</strong> sxvani mravalni. eg ara xalxs <strong>da</strong>eZraxeba, is hcruobs, romelica<br />

Zraxavs magvar sityvebis Semotanas <strong>ena</strong>Si.<br />

(6) 43. gaasworeT moswavlis namuSevari qvemoT mocemuli sqemis meSveobiT <strong>da</strong> Tqveni<br />

Sefaseba <strong>da</strong>asabuTeT. I <strong>da</strong> II kriteriumebiT Sefasebis komentirebisas moixmeT saTanado<br />

magaliTebi Txzulebi<strong>da</strong>n; III <strong>da</strong> IV kriteriumebiT Sefasebis komentirebisas ki amoiwereT<br />

yoveli Secdoma <strong>da</strong> xarvezi, mieciT TiToeul maTgans saTanado kvalifikacia.<br />

#<br />

I<br />

II<br />

III<br />

IV<br />

kriteriumebi<br />

msjelobis <strong>da</strong>sabuTeba<br />

(argumentireba <strong>da</strong> citireba)<br />

<strong>da</strong>moukidebeli azrovneba<br />

<strong>da</strong> zogadi ganaTleba<br />

leqsika <strong>da</strong> stili<br />

orTografia-morfologia,<br />

sintaqsi <strong>da</strong> punqtuacia<br />

Sefasebis sqema<br />

16<br />

kriteriumebis ganmarteba qulebi<br />

a) teqsti adekvaturad aris gagebuli; msjeloba<br />

mkafioa; argumentebi <strong>da</strong>majerebelia <strong>da</strong><br />

gamyarebulia teqsturi masaliT; ar aris <strong>da</strong>Svebuli<br />

arc erTi faqtobrivi Secdoma;<br />

b) teqsti adekvaturad aris gagebuli, msjeloba<br />

mkafioa; argumentebi mTlianobaSi <strong>da</strong>majerebelia,<br />

magram ar aris gamyarebuli teqsturi<br />

masaliT; ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi<br />

faqtobrivi Secdoma;<br />

g) teqsti nawilobriv adekvaturad aris gagebuli,<br />

msjeloba mkafioa; argumentebi mTlianobaSi<br />

<strong>da</strong>majerebelia <strong>da</strong> gamyarebulia teqsturi<br />

masaliT; an<strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebuli erTi faqtobrivi<br />

Secdoma;<br />

d) teqsti nawilobriv adekvaturad aris gagebuli,<br />

msjeloba mTlianobaSi <strong>da</strong>majerebelia<br />

<strong>da</strong> gamyarebulia teqsturi masaliT, <strong>da</strong>Svebulia<br />

erTi faqtobrivi Secdoma.<br />

e) teqsti araadekvaturad aris gagebuli; an<br />

msjeloba ara<strong>da</strong>majerebelia <strong>da</strong> ar aris gamyarebuli<br />

teqsturi masaliT (an teqsturi magaliTebi<br />

msjelobis araadekvaturia); an<strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia<br />

erTze meti faqtobrivi Secdoma; naSromi<br />

teqstis perifrazia.<br />

a) mkafiod Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovneba;<br />

b) nawilobriv Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovneba;<br />

g) ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovneba.<br />

a) azri zustad <strong>da</strong> mkafiod aris gamoxatuli,<br />

naweri stilisturad gamarTulia;<br />

b) azri zustad aris gamoxatuli, magram<br />

gvxvdeba stilisturi xarvezebi;<br />

g) azri ZiriTa<strong>da</strong>d gasagebia, leqsika mwiria,<br />

naweri stilisturad gaumarTavia.<br />

a) ar aris am tipis samze meti Secdoma;<br />

b) ar aris am tipis eqvsze meti Secdoma;<br />

g) am tipis Secdoma eqvsze metia.<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0<br />

2<br />

1<br />

0<br />

2<br />

1<br />

0<br />

2<br />

1<br />

0


waikiTxeT nawyveti moswavlis Txzulebi<strong>da</strong>n, romelic upasuxebs miTiTebas: imsjeleT<br />

sosias mxatvruli saxis Sesaxeb ilia WavWavaZis moTxroba ,,oTaraanT qvrivis~ mixedviT.<br />

sosia mewisqvile sasaflaoze sxvis laparakis mosasm<strong>ena</strong>d ar mosula. misi aq<br />

yofna glexebis naTqvams _ `vinc mohkv<strong>da</strong>, Tavsa moukv<strong>da</strong>o,~ _ ar amarTleb<strong>da</strong>. is oTaraanT<br />

qvrivis <strong>da</strong>satireblad mivi<strong>da</strong>. mxolod axla eRirsa masTan axlos yofna. Znelia<br />

oc<strong>da</strong>aTi wlis ganmavlobaSi yovel gvari imedis gareSe giyvardes. sosia mewisqvile,<br />

rogorc Cans, Zalian erTguli pirovneba iyo. mis grZnobebze sxva<strong>da</strong>sxva garemoebebma<br />

moaxdina zegavl<strong>ena</strong>. teqstSi naTlad Cans sosias xasiaTis sirbile. is Zalian mZime wu-<br />

TebSic ki Semwynarebelia <strong>da</strong> <strong>da</strong>cinvas alersiT upasuxebs `nu ambob magas, Cemo mamav<br />

<strong>da</strong> Svilo~. Cemi azriT, misi saqcieli laCrobad <strong>da</strong> gaube<strong>da</strong>obad ar un<strong>da</strong> CaiTvalos.<br />

a<strong>da</strong>mianebs nebismier situaciaSi marTebT Tavis Sekaveba <strong>da</strong> es faqtori maTze mxolod<br />

<strong>da</strong> mxolod kargad metyvelebs.<br />

17


<strong>qarTuli</strong> enisa <strong>da</strong> enis swavlebis meTodikis <strong>da</strong>valebaTa Sefasebis sqema<br />

1. <strong>qarTuli</strong> saliteraturo enis ganviTarebis ZiriTadi etapebia: Zveli (V-XI ss.) <strong>da</strong><br />

axali <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> (XII s. - dRemde) [Zveli (V-XI ss.), saSuali (XII-XVIII ss.) <strong>da</strong> axali<br />

<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> (XIX s. - dRemde)]. --------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. am terminiT aRiniSneba is uZvelesi werilobiTi Zeglebi, romlebSic II sub. <strong>da</strong> III<br />

obieqt. piris niSnad (agreTve zedsarTavis xarisxis sawarmoeblad) ixmarebo<strong>da</strong> prefiqsi<br />

x. mogvianebiT (IX-XI ss.) saliteraturo enisaTvis es x zedmeti gax<strong>da</strong>, aqe<strong>da</strong>n momdinareobs<br />

termini xanmeti. ---------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

3. 1. Tu Camoyalibebulia ori Tezisi mainc (ilia WavWavaZis werili: ,,oriode sityva...~;<br />

saliteraturo enis <strong>da</strong>axloeba sasaubrosTan; erTiani saliteraturo enis ganviTareba;<br />

anbanis reforma...). -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------2q.<br />

2. Tu Camoyalibebulia erTi Tezisi. ---------------------------------------------------------------------------1q.<br />

3. Tu Tezisebi arasworad aris Camoyalibebuli. ------------------------------------------------------0q.<br />

4. b) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

5. pirvel sinonimur wyvilSi Semavali sityvebis _ guladi <strong>da</strong> mamaci _ mniSvneloba<br />

neitraluria <strong>da</strong> Tavisuflad Ca<strong>ena</strong>cvleba erTmaneTs (semantikuri sinonimebia). beberi<br />

<strong>da</strong> mxcovani emociuri elferis mqone sityvebia <strong>da</strong> maT SerCevas mTqmelis <strong>da</strong>mokidebuleba<br />

gansazRvravs (stilisturi sinonimebia). --------------------------------------------------------------------1q.<br />

6. omonimebi ewodeba sityvebs, romlebsac erTnairi bgeriTi Sedgeniloba, magram gansxvavebuli<br />

mniSvneloba aqvT. -----------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

7. yvelaze umniSvnelovanesi tavtologiuri Sesityvebaa. -----------------------------------------------1q.<br />

8. 1. zarzmis samreklo uZvelesia saqarTveloSi / yvelaze Zvelia. -------------------------------1q.<br />

2. g) ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

9. 1. es saqoneli sagrZnoblad gaZvir<strong>da</strong>. / am saqonlis fasma sagrZnoblad imata. ------1q.<br />

2. fasi aRniSnavs saqonlis Rirebulebas, Zviri niSnavs didi fasis mqones. amd<strong>ena</strong>d,<br />

Zviri an gaZvirebuli SeiZleba iyos mxolod saqoneli <strong>da</strong> ara misi fasi. ---------------------1q.<br />

10. am wina<strong>da</strong>debaSi iersaxe saxiT tavtologiaa. ----------------------------------------------------------------1q.<br />

11. 1. mogzaurma Tavis wignSi aRwera indoeTis aborigenebis (indoeTis mkvidrTa) zne-<br />

Cveulebebi. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. aborigeni niSnavs adgilobrivs, mkvidrs. amitom sityva aborigenTan msazRvrelad<br />

mkvidri zedmetia. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

12. ojaxurma garemom Tavisi <strong>da</strong>Ri <strong>da</strong>asva giorgis xasiaTs. ---------------------------------------------1q.<br />

13. 1. maspinZlebma sanaqebo stumarTmoyvareoba gamoiCines ucxoelebis mimarT. ------------1q.<br />

2. analogiur xarvezebs iwvevs sxva<strong>da</strong>sxva gamoTqmis aRreva _ kontaminacia. kerZod,<br />

zmna gauwies aRebulia gamoTqmi<strong>da</strong>n _ maspinZloba gauwies. --------------------------------------------1q.<br />

14. 1. araerTi imperia aRigava pirisagan miwisa. ------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. am arqaul frazeologizms gauazreblad iyeneben, sityvebs umarTebulod akavSireben<br />

<strong>da</strong> amaxinjeben gamoTqmas. -------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

15. 1. aq bavSvebisaTvis uaRresad / Zalze / Zalian sasiamovno garemoa Seqmnili (aq bav-<br />

SvebisaTvis sasiamovno garemoa Seqmnili). --------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. sityvaTa araadekvaturi gamoyeneba. -----------------------------------------------------------------------------1q.<br />

3. es xarvezi gamoiwvia iman, rom sityva ukiduresad mxolod uaryofiTi semantikuri<br />

niuansis mqone SesityvebaSi gamoiyeneba, amitom am konteqstSi igi umarTebuloa. --------1q.<br />

16. 1. xeli <strong>da</strong>ibana niSnavs _ pasuxismgebloba moixsna. -----------------------------------------------------1q.<br />

2. momdinareobs saxarebi<strong>da</strong>n (biblii<strong>da</strong>n). ----------------------------------------------------------------------1q.<br />

17. 1. aqilevsis qusli niSnavs a<strong>da</strong>mianis sust mxares. -------------------------------------------------------1q.<br />

2. a) ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

18. 1. paronimebs. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. am wina<strong>da</strong>debaSi un<strong>da</strong> gamoviyenoT sityva masobrivi. ------------------------------------------------1q.<br />

3. masobrivi niSnavs imas, raSic bevri a<strong>da</strong>miani monawileobs, mravalricxovans, sayovelTaos,<br />

xolo masiuri niSnavs didi moculobis mqones. -----------------------------------------------1q.<br />

19. cacia niSnavs: 1. a<strong>da</strong>mians, romelic marcx<strong>ena</strong> xels ufro marjved xmarobs. 2. marcx<strong>ena</strong><br />

xels, amitom cacia xeli Secdomaa. --------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

20. CifCifi erTcnebiani fuZegaorkecebuli kompozitia, iwereba udefisod. ------------------1q.<br />

21. erekle II-m gailaSqra axalcixis safaSos winaaRmdeg. ------------------------------------------------1q.<br />

a) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

22. 1. qalbatoni mariamis <strong>da</strong>valeba ukve SevasruleT. -------------------------------------------------------1q.<br />

18


2. qalbatoni <strong>da</strong> batoni sakuTar saxelTan erTad brunebisas, xeloba-wodebisa <strong>da</strong><br />

Tanamdebobis sxva saxelebisagan gansxvavebiT, inarCunebs -i niSans naTesaobiTsa <strong>da</strong><br />

moqmedebiT brunvebSi. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

23. pirvel sintaqsur wyvilSi Cemi kuTvnilebiTi nacvalsaxelia <strong>da</strong> micemiT brunvaSi<br />

mas un<strong>da</strong> <strong>da</strong>vurToT brunvis niSani, xolo meore wyvilSi Cem piris nacvalsaxelia <strong>da</strong><br />

brunvis niSans ar <strong>da</strong>irTavs. ------------------------------------------------------------------------------------------------2q.<br />

24. nacvalsaxeli Cven Tavad gamoxatavs simravles, amitom mravlobiTis -Ta niSani aRar<br />

sWirdeba. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

25. Cem piris nacvalsaxelia <strong>da</strong> brunvis niSans ar <strong>da</strong>irTavs. ------------------------------------------1q.<br />

26. 1. ukve ori welia, rac arasamTavrobo organizaciebTan vTanamSromlobT. --------------1q.<br />

2. analogiur Secdomebs iwvevs kompozitisagan nawarmoeb zmnaSi piris niSnis araswori<br />

gamoyeneba. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

27. 1. es zmna nawarmoebia kompozitisagan avadmyofi, piris niSani aseTi tipis zmnebis<br />

fuZes TavSi <strong>da</strong>erTvis _ vavadmyofob. ---------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. amgvar Secdomas ganapirobebs rTul zmnaTa gavl<strong>ena</strong>. --------------------------------------------1q.<br />

28. 1. zniqavs mc<strong>da</strong>ria, un<strong>da</strong> iyos zneqs. -------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. xmovanmonacvle (fuZedrekadi) zmnaa <strong>da</strong> Temis niSans ar <strong>da</strong>irTavs. -----------------------1q.<br />

29. 1. sworia _ ga<strong>da</strong>ugrexs. ---------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. es zmna xmovanmonacvlea (fuZedrekadia) <strong>da</strong> Temis niSans ar <strong>da</strong>irTavs. ----------------1q.<br />

30. 1. izrdeba erTpiriani vnebiTis formaa. -------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. Secdomas ganapirobebs vnebiTi gvarisa <strong>da</strong> saTaviso qcevis kategoriebis arasrulyofili<br />

codna. am SemTxvevaSi moswavles uWirs gaarkvios i- prefiqsis funqcia. -1q.<br />

3. qceva ewodeba zmnis formas, romelic gamoxatavs kuTvnilebiT-<strong>da</strong>niSnulebiT ur-<br />

TierTobas subieqtsa <strong>da</strong> obieqts an obieqtebs Soris. ------------------------------------------------------1q.<br />

31. 1. es wina<strong>da</strong>deba qarTulad ga<strong>da</strong>maTargmnine! -----------------------------------------------------------------1q.<br />

2. analogiur Secdomebs iwvevs SualobiTi kontaqtis mawarmoeblis araswori gamoyeneba.<br />

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

32. 1. nikam Tixisagan patara figura gamoZerwa. ------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. rodesac saxeli aRniSnavs masalas, -gan Tandebuli naTesaobiTi brunvis formas<br />

un<strong>da</strong> <strong>da</strong>erTos. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

33. 1. XIII-XIV saukuneebSi jayelebma safara TavianT rezidenciad ga<strong>da</strong>akeTes. --------------1q.<br />

2. rodesac subieqti mravlobiT ricxvSia, misi kuTvnilebis gamosaxatavad gamoiyeneba<br />

nacvalsaxeli TavianTi. ------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

34. qvemdebare de<strong>da</strong>-Svili orcnebiani kompozitia. am tipis qvemdebares Semasmeneli mxolobiT<br />

ricxvSi Seewyoba. ------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

35. roca pirveli piri imeorebs Tavissave naTqvams <strong>da</strong> es piri mxolobiTi ricxvis formiTaa<br />

warmodgenili, gamoiyeneba nawilaki -meTqi. -------------------------------------------------------------1q.<br />

36. am wina<strong>da</strong>debaSi gamotovebuli meore Semasmenlis nacvlad ar aris <strong>da</strong>smuli tire.<br />

un<strong>da</strong> iyos: Sua oTaxSi magi<strong>da</strong> idga, magi<strong>da</strong>ze _ carieli larnaki. ---------------------------------1q.<br />

37. 1. iqve, soflis ganapiras, <strong>da</strong>idga moxucma qoxi. -----------------------------------------------------------1q.<br />

2. gankerZoebuli adgilis garemoeba mZimiT gamoiyofa. -----------------------------------------------1q.<br />

38. I. a) Tu <strong>da</strong>saxelebulia ori tipi mainc (Zveli zmniswinis gaTiSva piris niSniT _ av-<br />

RniSne; uzmniswino formebSi Zveli zmniswinis bolokiduri Tanxmovnis umarTebulo<br />

xmareba _ anTavisuflebs; zmniswinian formebSi xmovnis <strong>da</strong>kleba erTi <strong>da</strong> imave xmovnebis<br />

Tavmoyris SemTxvevaSi _ <strong>da</strong>arsa...). --------------------------------------------------------------------------------2q.<br />

b) Tu <strong>da</strong>saxelebulia mxolod erTi tipi. ----------------------------------------------------------------1q.<br />

II. a) Tu aRwerilia qmedeba. ---------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

b) Tu qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia. ---------------------------------------------------------------------0q.<br />

III. a) Tu <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia. ------------------------------------------------------------------------1q.<br />

b) Tu miTiTeba ar aris Sesrulebuli an <strong>da</strong>sabuTeba ara aris argumentirebuli.<br />

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />

39. I. a) Tu Camoyalibebulia ori Tezisi mainc. -----------------------------------------------------------------1q.<br />

b) Tu Tezisebi arasworad aris Camoyalibebuli. -----------------------------------------------------0q.<br />

II. a) Tu qmedeba aRwerili <strong>da</strong> <strong>da</strong>sabuTebulia. --------------------------------------------------------------2q.<br />

b) Tu qmedeba mxolod aRwerilia. -----------------------------------------------------------------------------1q.<br />

g) Tu qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia. ---------------------------------------------------------------------0q.<br />

19


40. I. a) Tu CamoTvlilia ori sakiTxi mainc (gansazRvrebis, rTuli qvewyobili wina<strong>da</strong>debis,<br />

misaTiTebeli sityvisa <strong>da</strong> wevr-kavSiris raoba, mimarTebiT nacalsaxelTa bruneba,<br />

maqvemdebarebeli kavSirebi...). ------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

b) Tu <strong>da</strong>saxelebulia mxolod erTi sakiTxi. -----------------------------------------------------------0q.<br />

II. a) Tu <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia. -------------------------------------------------------------------------1q.<br />

b) Tu miTiTeba ar aris Sesrulebuli an <strong>da</strong>sabuTeba ara aris argumentirebuli.<br />

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />

III. a) Tu orive qmedebis uaryofiTi mxareebia gamokveTili <strong>da</strong> <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia.<br />

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------2q.<br />

b) Tu erT-erTi qmedebis uaryofiTi mxarea gamokveTili <strong>da</strong> <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia.<br />

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

g) Tu miTiTeba ar aris Sesrulebuli an <strong>da</strong>sabuTeba ara aris argumentirebuli.<br />

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />

41. I. a) Tu gansazRvrulia mizani <strong>da</strong> msjeloba <strong>da</strong>sabuTebulia. -------------------------------------2q.<br />

b) Tu gansazRvrulia mizani, magram msjeloba <strong>da</strong>sabuTebuli ar aris. ----------------1q.<br />

g) Tu ar aris gansazRvruli mizani. -------------------------------------------------------------------------0q.<br />

II. a) Tu aRwerilia qmedeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>sabuTebulia misi efeqtianoba. -------------------------------2q.<br />

b) Tu aRwerilia qmedeba, magram <strong>da</strong>sabuTebuli ar aris. ----------------------------------------1q.<br />

g) Tu qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia. ---------------------------------------------------------------------0q.<br />

42. I. a) Tu msjeloba kargad aris <strong>da</strong>sabuTebuli. -------------------------------------------------------------2q.<br />

b) Tu msjeloba nawilobriv aris <strong>da</strong>sabuTebuli. ----------------------------------------------------1q.<br />

g) Tu msjeloba <strong>da</strong>sabuTebuli ar aris. -------------------------------------------------------------------0q.<br />

II. a) Tu Camoyalibebulia sadiskusio Tema <strong>da</strong> argumentebi. ----------------------------------------3q.<br />

b) Tu Camoyalibebulia mxolod sadiskusio Tema an argumentebi. ------------------------2q.<br />

g) Tu Camoyalibebulia mxolod sadiskusio Tema an erTi argumenti. ------------------1q.<br />

III. a) Tu <strong>da</strong>saxelebulia orive argumentis gasamyarebeli magaliTebi. ---------------------2q.<br />

b) Tu <strong>da</strong>saxelebulia erT-erT argumentis gasamyarebeli magaliTi. ---------------------1q.<br />

43. komentaris Sefasebis maqsimaluri qulaa 6.<br />

1. Sinaarsobrivi mxaris (I-II) Sefaseba:<br />

a) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba pirveli ori kriteriumis mixedviT <strong>da</strong><br />

argumentirebuli komentari <strong>da</strong>urTo magaliTebis moxmobiT. ------------------------------------------3q.<br />

b) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba pirveli ori kriteriumis mixedviT <strong>da</strong><br />

argumentirebuli komentari <strong>da</strong>urTo, magram magaliTebi ar moixmo. ------------------------------2q.<br />

g) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba mxolod erTi kriteriumis mixedviT <strong>da</strong><br />

argumentirebuli komentari <strong>da</strong>urTo. ---------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

d) Tu gadmowerilia mxolod kriteriumis miTiTebebi. ----------------------------------------------------0q.<br />

2. enobrivi mxaris (III-V) Sefaseba:<br />

a) Tu maswavlebelma ipova yvela enobrivi Secdoma, xarvezi <strong>da</strong> TiToeulis kvalifikacia<br />

sworia. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------3q.<br />

b) Tu maswavlebels gamorCa erTi enobrivi Secdoma an xarvezi, an<strong>da</strong> ipova yvela, magram<br />

erTis kvalifikacia arasworia. ------------------------------------------------------------------------------------2q.<br />

g) Tu maswavlebels gamorCa ori enobrivi Secdoma an xarvezi, an<strong>da</strong> ipova yvela, magram<br />

oris kvalifikacia arasworia. ---------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

d) Tu maswavlebels gamorCa sami <strong>da</strong> meti enobrivi Secdoma an xarvezi, an<strong>da</strong> ipova yvela,<br />

magram samis an metis kvalifikacia arasworia. ----------------------------------------------------------0q.<br />

sosia mewisqvile sasaflaoze sxvisi laparakis mosasm<strong>ena</strong>d ar mosula. misi aq yofna<br />

glexebis naTqvams _ `vinc mohkv<strong>da</strong>, Tavsa moukv<strong>da</strong>o~ _ ar amarTleb<strong>da</strong>. is oTaraanT<br />

qvrivis <strong>da</strong>satireblad mivi<strong>da</strong>. mxolod axla eRirsa masTan axlos yofna. Znelia oc<strong>da</strong>a-<br />

Ti wlis ganmavlobaSi yovelgvari imedis gareSe giyvardes. sosia mewisqvile, rogorc<br />

Cans, Zalian erTguli pirovneba iyo. mis grZnobebze sxva<strong>da</strong>sxva garemoebam moaxdina zegavl<strong>ena</strong>.<br />

teqstSi naTlad Cans sosias xasiaTis sirbile. is Zalian mZime wuTebSic ki<br />

Semwynarebelia <strong>da</strong> <strong>da</strong>cinvas alersiT upasuxebs: `nu ambob magas, Cemo mamav <strong>da</strong> Svilo~.<br />

Cemi azriT, misi saqcieli laCrobad <strong>da</strong> gaube<strong>da</strong>obad ar un<strong>da</strong> CaiTvalos. a<strong>da</strong>mianebs nebismier<br />

situaciaSi marTebT Tavis Sekaveba <strong>da</strong> es faqti maTze mxolod <strong>da</strong> mxolod kargad<br />

metyvelebs.<br />

20


) <strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong><br />

(2) 1. `wmin<strong>da</strong> ninos cxovrebis~ <strong>da</strong>weris TariRis Sesaxeb orgvari Tvalsazrisi arsebobs.<br />

moiyvaneT mkvlevarTa orive varaudi (mosazrebaTa <strong>da</strong>sabuTeba saWiro ar<br />

aris).<br />

(1) 2. giorgi merCulis teqstze muSaobis dros moswavleebma ver upasuxes maswavleblis<br />

SekiTxvas: `rogor un<strong>da</strong> gavigoT is, rom Teodoresa <strong>da</strong> qristefores pirveli<br />

gaparvis Semdeg grigol xanZTelma ar <strong>da</strong>tova isini afxazeTSi, raTa <strong>da</strong>moukideblad<br />

eSenebinaT monastrebi, xolo meore SemTxvevaSi TviTonve <strong>da</strong>exmara maT<br />

samonastro adgilebis SerCevaSi?~<br />

ganumarteT maT grigolis qcevis motivacia (SegiZliaT gamoiyenoT sakiTxis Sesaxeb<br />

arsebuli samecniero <strong>literatura</strong>).<br />

(2) 3. ganumarteT moswavleebs, rogor gamoiTvleba grigol xanZTelis <strong>da</strong>badebisa <strong>da</strong><br />

`grigol xanZTelis cxovrebis~ <strong>da</strong>weris TariRebi.<br />

(2) 4. rogorc giorgi mTawmindeli gviambobs, Tornikes uyvar<strong>da</strong> Txroba Tavisi laSqrobebis<br />

Sesaxeb. iovanem mas uTxra: `sayuarelo Zmao, aw <strong>da</strong>acade soflioTa magaT<br />

saqmeTa ubnobaÁ <strong>da</strong> amieriTgan sxuasa nu vis eubnebi, garna gabriels xolo<br />

xucessa~.<br />

ganumarteT moswavleebs, iovane ratom sTxovs Tornikes, rom gar<strong>da</strong> gabrielisa,<br />

sxva berebs ar uambos Tavisi laSqrobebis Sesaxeb.<br />

(1) 5. moswavleebma ver gaiges `vefxistyaosnis~ Semdegi striqonebi:<br />

`ucnauro <strong>da</strong> uTqmelo, ufalo uflebaTao,<br />

momec <strong>da</strong>Tmoba survilTa, mflobelo gulisTqmaTao!~<br />

<strong>da</strong>wvrilebiT ganumarteT maT, ras gulisxmobs SoTa rusTveli am striqonebSi.<br />

(2) 6. `vefxistyaosnis~ Sesaxeb msjelobisas moswavlem Tqva: `fatmani uaryofiTi personaJia~.<br />

moiyvaneT ori argumenti imis <strong>da</strong>sasabuTeblad, rom fatmanis amgvari<br />

Sefaseba calmxrivia.<br />

(2) 7. `vefxistyaosnis~ aforizmi _ `borotsa sZlia keTilman, arseba misi grZelia~ _<br />

moswavlem amgvarad ganmarta: `sikeTem borotebas ZaliT ajoba~.<br />

auxseniT moswavles, ra uzustoba <strong>da</strong>uSva man am aforizmis ganmartebisas.<br />

(1) 8. moswavlem <strong>da</strong>gisvaT SekiTxva: `ratom ar aris Sesuli sulxan-saba orbelianis<br />

TxzulebaSi `mogzauroba evropaSi~ mwerlis safrangeTSi yofnis amsaxveli epizodebi?~<br />

gaeciT pasuxi moswavlis SekiTxvas.<br />

(2) 9. moswavlem naxa miniatura: sulxan-saba orbeliani wigns ga<strong>da</strong>scems vaxtang meeqvses.<br />

ganumarteT moswavles, ra wignia es <strong>da</strong> ra akavSirebs mas sulxan-sabas saxel-<br />

Tan.<br />

(2) 10. `<strong>da</strong>viTianis~ teqstis analizisas moswavlem amgvari Tvalsazrisi gamoTqva: `XVIII<br />

saukunis pirveli naxevris saqarTvelos ganadgurebis mizezi gareSe mtrebis Semosevebi<br />

iyo~.<br />

<strong>da</strong>usaxeleT moswavles, ra iyo is ori arsebiTi mizezi, romlebmac, <strong>da</strong>viT guramiSvilis<br />

azriT, qarTvelTa Tavs <strong>da</strong>texili ubedureba ganapiroba.<br />

(2) 11. Tqveni mizania, moswavleebs auxsnaT, rom aleqsandre WavWavaZis leqsi `visac<br />

gsurT~ patriotul Temaze Seqmnili alegoriuli nawarmoebia.<br />

moiyvaneT ori konkretuli magaliTi leqsi<strong>da</strong>n zemoTqmuli mosazrebis <strong>da</strong>sasabuTeblad.<br />

(2) 12. moswavleebma <strong>da</strong>moukideblad waikiTxes aleqsandre WavWavaZis leqsi `vah, droni,<br />

droni~. erT-erTma maTganma gamoTqva mosazreba: `rogor SeiZleba, kacs aTasgvari<br />

ubedureba <strong>da</strong>atydes Tavs, moSordes yvelas, vinc uyvar<strong>da</strong>, imedic ki ga<strong>da</strong>ewuros<br />

21


<strong>da</strong> mainc ucvleli <strong>da</strong>rCes. saerTo<strong>da</strong>c, warmoudgenelia, rom a<strong>da</strong>miani drois<br />

msvlelobas ar emorCilebodes. amitom, Cemi azriT, avtori ar aris gulwrfeli.~<br />

moiyvaneT ori konkretuli magaliTi leqsi<strong>da</strong>n imis <strong>da</strong>sasabuTeblad, rom moswavlis<br />

mosazreba mc<strong>da</strong>ria.<br />

(2) 13. Tqveni mizania, yuradReba gaamaxviloT imaze, rom satrfosTan Tun<strong>da</strong>c samu<strong>da</strong>mo<br />

ganSorebis SemTxvevaSic ki romantikos avtorTa nawarmoebebSi arasodes SeiniSneba<br />

gaRizianeba an sibraze. piriqiT, isini mu<strong>da</strong>m mxolod bednierebasa <strong>da</strong> sike-<br />

Tes usurveben TavianT rCeulebs.<br />

moiyvaneT grigol orbelianis leqsi<strong>da</strong>n `saRamo gamosalmebisa~ ori konkretuli<br />

magaliTi, romlebic zemoTqmul mosazrebas <strong>da</strong>a<strong>da</strong>sturebs.<br />

(2) 14. romantizmis Sesaxeb saubrisas drois <strong>da</strong>undoblobisa <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianis xeliT Seqmnilis<br />

warmavlobis sakiTxi <strong>da</strong>isva. moswavleebs Tqven ganumarteT, rom amgvari<br />

ganwyobilebebi metad <strong>da</strong>maxasiaTebelia am mimdinareobisaTvis.<br />

moiyvaneT grigol orbelianis leqsi<strong>da</strong>n `Tamar mefis saxe beTaniis eklesiaSi~<br />

ori konkretuli magaliTi, romlebic zemoTqmul mosazrebas <strong>da</strong>a<strong>da</strong>sturebs.<br />

(2) 15. grigol orbelianis poemis Sesaxeb saubrisas moswavleebs ganumarteT, rom `sad-<br />

RegrZelo~ patriotuli suliskveTebiT gamsWvaluli nawarmoebia, Tumca am poemaSi<br />

mravali sxva motivic gvxvdeba, magaliTad, bunebis romantikuli gaidealebis<br />

motivi.<br />

moiyvaneT ori konkretuli magaliTi nawarmoebi<strong>da</strong>n zemoTqmuli mosazrebis <strong>da</strong>sasabuTeblad.<br />

(2) 16. nikoloz baraTaSvilis lirikis swavlebisas gsurT moswavleebs aCvenoT, rom<br />

zecisaken swrafva, laJvardisferis siyvaruli <strong>da</strong>maxasiaTebelia romantikosTaTvis.<br />

moiyvaneT ori konkretuli magaliTi poetis sxva<strong>da</strong>sxva nawarmoebi<strong>da</strong>n zemoTqmuli<br />

mosazrebis <strong>da</strong>sasabuTeblad.<br />

(2) 17. nikoloz baraTaSvilis leqsis `fiqrni mtkvris piras~ ganxilvisas Tqven aRniSneT,<br />

rom avtori am nawarmoebSi ramdenime ritorikul SekiTxvas svams.<br />

moiyvaneT ori konkretuli magaliTi leqsi<strong>da</strong>n naTqvamis <strong>da</strong>sasabuTeblad.<br />

(1) 18. klasSi <strong>da</strong>isva SekiTxva: `ra arsebiTi sxvaobaa lavrenti ar<strong>da</strong>zianis personaJ solomon<br />

isakiC mejRanuaSvilsa <strong>da</strong> giorgi erisTavis mikirtum gaspariC tr<strong>da</strong>tovs<br />

Soris?~<br />

moswavleebma sxva<strong>da</strong>sxvagvarad upasuxes kiTxvas. SemoxazeT swori pasuxi:<br />

a) mikirtum gaspariCma SeZlo Tavisi qaliSvilis sasurveli sasiZosaTvis miTxoveba,<br />

mejRanuaSvilma ki es ver moaxerxa. b) mikirtum gaspariCs ironiuli <strong>da</strong>mokidebuleba<br />

aqvs aristokratiis mimarT, xolo solomon isakiCi pativs scems aristokratul<br />

warmomavlobas. g) mikirtum gaspariC tr<strong>da</strong>tovsa <strong>da</strong> solomon isakiC<br />

mejRanuaSvils Soris arsebiTi gansxvaveba ar aris. d) mikurtumi tkbeba sakuTari<br />

materialuri keTildReobiT, xolo solomons codvis simZime awevs <strong>da</strong> amitomac<br />

simdidre sulier kmayofilebas ar aniWebs.<br />

(2) 19. ganumarteT moswavles, ra codvas gulisxmob<strong>da</strong> solomon isakiC mejRanuaSvili<br />

sityvebSi: `me mdevni<strong>da</strong> codva, Cemi mteri iyo codva. sxva mteri me ara myvan<strong>da</strong>~.<br />

ganmartebis gasamyareblad <strong>da</strong>imowmeT konkretuli magaliTi teqsti<strong>da</strong>n.<br />

(2) 20. moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva: `ras gulisxmobs avtori `aCrdilis~ am monakveTSi?~<br />

`vidre Ze Seni ar gaikvlevs zogad cxovrebas<br />

<strong>da</strong> mcnebis naTliT ze-aRzidul, amaRlebuli<br />

WkviT ar gansWvritavs sazogado cxovrebis d<strong>ena</strong>s,<br />

im dromde igi uimedo, Sewuxebuli,<br />

uqmisa drtvinviT, gulis-wviTa mware cremls <strong>da</strong>Rvris,<br />

magram ar irwmens, wamebulo, Sens aRdg<strong>ena</strong>sa,<br />

<strong>da</strong> igi cremli urwmunobis, eWvis <strong>da</strong> tanjvis,<br />

hRaRadebs mxolod Zisa Senis uZlurebasa.~<br />

22


ganumarteT moswavles am teqstis mTavari saTqmeli.<br />

(2) 21. `gandegilis~ swavlebisas moswavlem waikiTxa poemis strofi:<br />

`ganSorebia am wuTisofels,<br />

sad yovli niWi macdurebaa,<br />

sad TviT siturfe <strong>da</strong> saTnoeba<br />

eSmakis maxe <strong>da</strong> cdunebaa.~<br />

Semdeg ki man aseTi SekiTxva <strong>da</strong>sva: `ratom un<strong>da</strong> iyos silamaze eSmakis mier <strong>da</strong>gebuli<br />

maxe?~<br />

upasuxeT am SekiTxvas <strong>da</strong> <strong>da</strong>imowmeT Sesabamisi magaliTi <strong>qarTuli</strong> literaturi<strong>da</strong>n.<br />

(2) 22. konkretulad ra garemoebam aiZula ilia WavWavaZe <strong>da</strong>ewera `qvaTa RaRadi~ <strong>da</strong> ratom<br />

SeurCia Txzulebas amgvari saTauri?<br />

(2) 23. `ganTiadis~ swavlebisas moswavlem gTxovaT ganumartoT, vis gulisxmob<strong>da</strong> akaki<br />

wereTeli am leqsSi <strong>da</strong> ratom CaTvala saWirod lirikulma gmirma samSobloSi<br />

<strong>da</strong>krZalvis survili anderZad <strong>da</strong>ebarebina?<br />

(2) 24. ratom <strong>da</strong>akisra akaki wereTelma baxtrionis cixis aRebis istoriaSi erT-erTi<br />

mTavari funqcia imereTi<strong>da</strong>n gadmosul glaxuna baqraZes? Tqveni Sexedulebis gasamyareblad<br />

teqsti<strong>da</strong>nve <strong>da</strong>imowmeT sxva magaliTi.<br />

(1) 25. klasSi <strong>da</strong>isva SekiTxva: `romeli epizodiT mTavrdebo<strong>da</strong> aleqsandre yazbegis<br />

`elgujas~ teqstis pirveli publikacia?~<br />

moswavleebma sxva<strong>da</strong>sxvagvarad upasuxes kiTxvas. SemoxazeT swori pasuxi:<br />

a) 1804 wlis ajanyebis <strong>da</strong>marcxebiT. b) gagi CofikaSvilis sikvdiliT. g) elguja<br />

nasyi<strong>da</strong>Svilis sikvdiliT. d) svimon CofikaSvilis sikvdiliT.<br />

(1) 26. klasSi <strong>da</strong>isva SekiTxva: `ratom gaanadgures aleqsandre yazbegis `elgujas~ pirveli<br />

gamocema?~<br />

moswavleebma sxva<strong>da</strong>sxvagvarad upasuxes kiTxvas. SemoxazeT swori pasuxi:<br />

a) giorgi meTormetis politikisadmi kritikuli <strong>da</strong>mokidebulebis gamo. b) istoriuli<br />

faqtebis araswori interpretaciis gamo. g) nawarmoebis antirusuli suliskveTebis<br />

gamo. d) saqarTvelos warsulis gaidealebis gamo.<br />

(2) 27. gaixseneT vaJa-fSavelas poema `gvelismWameli~:<br />

vin aris is istoriuli piri, romelic poemaSia naxsenebi <strong>da</strong> mindias ra <strong>da</strong>msaxurebas<br />

aRniSnavs igi?<br />

(2) 28. gaixseneT vaJa-fSavelas poema `gvelismWameli~:<br />

ra naxa mziam sizmarSi <strong>da</strong> ris momaswavebeli aRmoCn<strong>da</strong> igi?<br />

(2) 29. mindia sayveduriT eubneba cols:<br />

`uflisgan momadlebuli<br />

didi codna <strong>da</strong> Zalia<br />

<strong>da</strong>vkarge Senis ayoliT,<br />

welze radRa mrtyav xmalia?~<br />

`uflisgan momadlebuli~ ra `didi codna <strong>da</strong> Zali~ <strong>da</strong>karga mindiam <strong>da</strong> konkretulad<br />

ram gamoiwvia es?<br />

(1) 30. ganumarteT moswavles, ratom gamoiwvia <strong>da</strong>viT kldiaSvilma duelSi baTumis gazeT<br />

`Cernomorski vestnikis~ re<strong>da</strong>qtori palmi.<br />

(2) 31. <strong>da</strong>viT kldiaSvilis moTxroba `bakulas Rorebis~ Sesaxeb saubris dros Tqveni<br />

mizania, yuradReba gaamaxviloT, Tu rogor agebs avtori Txrobas situaciur komizmze.<br />

moiyvaneT nawarmoebi<strong>da</strong>n ori konkretuli magaliTi, romlebic zemoTqmul mosazrebas<br />

<strong>da</strong>a<strong>da</strong>sturebs (epizodebis Sinaarsebis gadmocema aucilebeli ar aris).<br />

23


(1) 32. moswavlem ver gaigo, ratom axsenebs grigol robaqiZe dostoevskis am monakveT-<br />

Si: `...italiel Jurnalistebs dostoevskic ki <strong>da</strong>aviwy<strong>da</strong>T. magram Tamazs ar <strong>da</strong>viwyebia.<br />

mis tvins eWvi wvav<strong>da</strong>... ratom mainc<strong>da</strong>mainc `eSmakebze~ Camougdes sityva~.<br />

ganumarteT moswavles, ra mizniT iyenebs avtori dostoevskis wigns Tavis romanSi.<br />

(2) 33. konstantine gamsaxurdias romanis teqstze muSaobisas moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva:<br />

`ratom ar uyvar<strong>da</strong>T erTmaneTi melqisedek kaTalikossa <strong>da</strong> mefe giorgis?~<br />

<strong>da</strong>asaxeleT ori mizezi, romlebic ganapirobeb<strong>da</strong> mefesa <strong>da</strong> kaTalikoss Soris<br />

`uCinrad warmoebul brZolas~.<br />

(1) 34. upasuxeT moswavlis SekiTxvas: `ratom aRwers avtori moTxrobaSi `lambalo <strong>da</strong><br />

yaSa~ amden sisastikesa <strong>da</strong> <strong>da</strong>undoblobas?~<br />

(1) 35. upasuxeT moswavlis SekiTxvas: `ra mizans isaxavs mixeil javaxiSvili, rodesac<br />

ase xSirad usvams xazs Teimuraz xevisTavis ususurobas?~<br />

(1) 36. moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva: `ratom moixseniebs mixeil javaxiSvili ase ironiulad<br />

mwignobrebs `jayos xiznebis~ mocemul monakveTSi?~<br />

`axali <strong>da</strong> cocxali cxovreba ara hgav<strong>da</strong> Teimurazis <strong>da</strong> imis maswavlebel mwignobarTa<br />

naroSvars. hxe<strong>da</strong>v<strong>da</strong> am ucnaurobas Teimurazi <strong>da</strong> gulubryvilod brazob<strong>da</strong><br />

imis gamo, rom cxovreba wignebs ar emorCilebo<strong>da</strong>, arc ki ekiTxebo<strong>da</strong>, <strong>da</strong><br />

brZenTa neba<strong>da</strong>urTvelad, Tavisi gziT Tavxedurad miabijeb<strong>da</strong>~.<br />

ganumarteT moswavles, ris Tqma surs avtors.<br />

(2) 37. niko lorTqifaniZis moTxrobis `Selocva radioTi~ ganxilvisas moswavleTa er-<br />

Ti nawili amtkiceb<strong>da</strong>, rom nawarmoebis mTavari Temaa nostalgia; meore nawili<br />

ki cdilob<strong>da</strong> <strong>da</strong>esabuTebina, rom moTxroba tragikuli siyvarulis Sesaxebaa <strong>da</strong>werili.<br />

erTi-ori wina<strong>da</strong>debiT ganumarteT moswavleebs moTxrobis Tema <strong>da</strong> idea.<br />

(1) 38. moswavlem ver gaigo, ris Tqma surs niko lorTqifaniZes moTxrobis `Selocva<br />

radioTi~ am monakveTiT~: `xelovnebis nawarmoebs yuradRebiT aTvaliereb<strong>da</strong> igi<br />

ara `fiqrT gasarTvelad~, codnis SeZenisa <strong>da</strong> esTetikur ganc<strong>da</strong>Ta misaRebaT,<br />

aramed piradi tkivilebis gasamwvaveblad, miviwyebulis gasaxseneblad, axal iaris<br />

misaRebad <strong>da</strong> aRsaZvrelad. es iyo mwuxarebiT loToba. <strong>da</strong> rac ufro xSirad<br />

<strong>da</strong>aqrolebden gamijnurebuli vaJebi drami<strong>da</strong>n Ramis yavaxanebSi, doRi<strong>da</strong>n samxris<br />

Caize, rac ufro Zvirfasi iyo ambaCa <strong>da</strong> siraqlemas kalmebi<strong>da</strong>n Sekerili<br />

ze<strong>da</strong>weli, miT ufro didxans rCebo<strong>da</strong> igi idumal tanjvis gamomxatvel qan<strong>da</strong>kebasTan,<br />

naxatTan... nervebs swvav<strong>da</strong> oriv mxri<strong>da</strong>n~.<br />

axseniT, ra aris am monakveTis mTavari saTqmeli.<br />

(1) 39. gamoyaviT mocemuli teqstis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba: `qali <strong>da</strong>ixara.<br />

gvelTa kudebi ze-aitana. gvelebi aqac SemoeWvden <strong>da</strong>sxepil mklavebs; qalma moalerse<br />

xelebi Semoavlo gvelebis Tavebs... siyvaruliT gaJRenTili, amRvreuli,<br />

minelebuli Tvalebi qve <strong>da</strong>xara <strong>da</strong> gapobili bage undo<strong>da</strong> <strong>da</strong>ekona Wrel mijnurebisTvis,<br />

rom Semdeg yelsabmurad Semoevlo... <strong>da</strong>retianebul ge<strong>da</strong>T tortmaniT<br />

<strong>da</strong>eSva noxze. suraTis <strong>da</strong>samTavreblad esec mSvenieri gamodga. sul-ganabuli<br />

iyo yvela, aRtacebis gamosaTqmelad eloden wuTs, roca eli fexze wamodgebo<strong>da</strong>.<br />

ga<strong>da</strong>isriales tanze urwmunoebma <strong>da</strong> sisiniT gaizlaznen kalaTebisken... pirveli<br />

heqslei gaeqana...~<br />

(2) 40. `yvaryvare TuTaberis~ teqstze muSaobis dros moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva: riT<br />

hgavs <strong>da</strong> riT gansxvavdeba yvaryvare TuTaberi xalxuri nacarqeqiasagan?<br />

(2) 41. `yvaryvare TuTaberis~ teqstze muSaobis dros moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva: _ rogor<br />

un<strong>da</strong> gavigoT quCaras sityvebi: `bolSevikebs, Turme, erTi kalapoti moutaniaT,<br />

vinc pataraa, imaze gaadideben <strong>da</strong> vinc didia, imaze <strong>da</strong>amokleben. rac un<strong>da</strong><br />

ixtuno, Turme, im kalapots ver gaeqcevi~.<br />

24


ganumarteT moswavles, ra igulisxmeba personaJis sityvebSi <strong>da</strong> <strong>da</strong>asaxeleT antikuri<br />

miTologii<strong>da</strong>n momdinare romel gamoTqmas gamoiyenebdiT msjelobis<br />

dros.<br />

(2) 42. galaktion tabiZis poeziis analizisas erT-erTma moswavlem gamoTqva mosazreba,<br />

rom galaktionis zogierT leqsSi azri ar Cans <strong>da</strong> mxolod musikaluroba (ritmi<br />

<strong>da</strong> riTma) xiblavs a<strong>da</strong>mians. Tavisi Tvalsazrisis <strong>da</strong>sasabuTeblad man moiyvana<br />

strofi leqsi<strong>da</strong>n `saubari edgarze~:<br />

`landebs sasaxleSi mxolod maSin eli,<br />

roca saubari edgar poezea!<br />

aCrdils Tanaziars marad saSineli<br />

<strong>da</strong>sdevs ganwirulTa Savi poezia.~<br />

ganumarteT moswavles, rom misi Tvalsazrisi mc<strong>da</strong>ria.<br />

(1) 43. moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva _ `ras gulisxmobs grigol robaqiZe sityvebSi: `giorgi<br />

leoniZes ar esaWiroeba miwasTan <strong>da</strong>bruneba. igi TviTon aris miwa~.<br />

upasuxeT moswavlis SekiTxvas.<br />

(1) 44. moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva _ `ras gulisxmobs kolau nadiraZe am sityvebSi:<br />

`TeTr cxenze mjdomi, nabijiT neliT<br />

Semodio<strong>da</strong> sikvdili celiT!~<br />

upasuxeT moswavlis SekiTxvas.<br />

(1) 45. klasSi <strong>da</strong>isva SekiTxva: `ratom <strong>da</strong>wera paolo iaSvilma es strofi?~<br />

`ufalo! usmine Savardens,<br />

mis piriT gigzavni baraTs,<br />

miSvele RorebSi Cavardnils,<br />

RorebSi <strong>da</strong>rCenils marad.~<br />

moswavleebma sxva<strong>da</strong>sxvagvarad upasuxes kiTxvas. SemoxazeT swori pasuxi:<br />

a) imitom, rom bolSevikebma <strong>da</strong>xvrites tician tabiZe <strong>da</strong> mixeil javaxiSvili.<br />

b) imitom, rom ver eguebo<strong>da</strong> bolSevikur reJims saqarTveloSi.<br />

g) imitom, rom Tavisi materialuri gaWirveba eCvenebina mkiTxvelisaTvis.<br />

d) imitom, rom sur<strong>da</strong>, gamoexata xelovanis yofa bolSevikur saqarTveloSi.<br />

(2) 46. paolo iaSvili wers:<br />

`asuli mwvelia Zveli surnelebiT,<br />

dedoflis alersi grZelia, Znelia;<br />

leila loculobs <strong>da</strong>Ralul xelebiT,<br />

qalebi galobiT alions elian.~<br />

ra mxatvruli saSualeba aniWebs am strofs gansakuTrebul JReradobas? ganumarteT<br />

moswavleebs am mxatvruli saSualebis Tavisebureba.<br />

(1) 47. moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva _ `ras gulisxmobs tician tabiZe am strofSi:<br />

`gafizis vardi me prudomis<br />

Cavde vazaSi.<br />

besikis baRSi vrgav bodleris<br />

borot yvavilebs.~<br />

upasuxeT moswavlis SekiTxvas.<br />

(1) 48. tician tabiZe wers:<br />

`...<strong>da</strong> me xandisxan meCveneba,<br />

viTom samyaro<br />

baRia didi, <strong>da</strong>wyevlili<br />

<strong>da</strong> Sxamiani.<br />

mZime mxe<strong>da</strong>rni, SublSekrulni<br />

<strong>da</strong> uabjaro,<br />

mohqrian: rembo, eredia,<br />

emil verharni.~<br />

ganumarteT moswavleebs: ratom axsenebs avtori evropel poetebs.<br />

25


(2) 49. moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva: `ratom iwyeba guram doCanaSvilis moTxroba `kaci,<br />

romelsac <strong>literatura</strong> Zlier uyvar<strong>da</strong>~ aseTi <strong>da</strong>xlarTuli wina<strong>da</strong>debebiT?~<br />

`yvelaferi <strong>da</strong>iwyo imiT, rom xelmZRvanelma <strong>da</strong>mibara <strong>da</strong> Tqva: `Tqvens momaval<br />

naSromSi un<strong>da</strong> aisaxos qalaqis tipis <strong>da</strong>saxlebaSi mcxovreb muSa-mosamsaxureTa<br />

yoveldRiuri saqcielis aspeqtebis asaxva <strong>da</strong> gamomJRavndes kanonzomierebani,<br />

romlebic gansazRvraven mis <strong>da</strong>mokidebulebas cxovrebis pirobebisadmi. sazogadoebis<br />

funqcionerobebisa <strong>da</strong> ganviTarebis im mxareebSi, romelsac amJamad gacilebiT<br />

meti yuradReba eqceva, vidre aqamde, patara adgils rodi iWers yofacxovreba,<br />

warmoebis gareTa sfero a<strong>da</strong>mianis saqcielsa <strong>da</strong> moqmedebaSi.~<br />

ganumarteT moswavles, ra mizans isaxavs mocemuli teqsti <strong>da</strong> ra ZiriTad mxatvrul<br />

saSualebas iyenebs avtori miznis misaRwevad.<br />

26


<strong>qarTuli</strong> literaturis <strong>da</strong>valebaTa Sefasebis sqema<br />

1. erTi varaudis mixedviT, Txzuleba Seiqmna IX saukuneSi, xolo meore Tvalsazrisis<br />

mixedviT, igi IV saukuneSi <strong>da</strong>iwera.<br />

1. IX saukuneSi ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. IV saukuneSi ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. afxazeTi <strong>da</strong>culi iyo arabTa uRlisagan <strong>da</strong> safrTxe arc sarwmunoebas emuqrebo<strong>da</strong><br />

<strong>da</strong> arc erovnul TviTmyofadobas. rac Seexeba qarTlsa <strong>da</strong> samcxeSi gaparvas, grigolma<br />

Teodore <strong>da</strong> qristefore ukan ar <strong>da</strong>abruna, piriqiT _ mouwona ganzraxva <strong>da</strong> miexmara<br />

kidec samonastro adgilebis SerCevaSi (<strong>da</strong>saSvebia agreTve _ Tav<strong>da</strong>pirvelad grigolma<br />

CaTvala, rom misi mowafeebi mzad ar iyvnen samonastro mSeneblobisaTvis, xolo Semdeg<br />

<strong>da</strong>rwmun<strong>da</strong> maTs SesaZleblobebSi). ------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

3. teqstSi naTqvamia, rom grigoli gar<strong>da</strong>icvala `qoronikonsa oTxmeoc <strong>da</strong> erTsa~.<br />

dRevandel sistemaze ga<strong>da</strong>sayvanad am ricxvs (81-s) un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ematos 780, radgan qoronikonis<br />

sistema 532 wlian cikls moicav<strong>da</strong> <strong>da</strong>, Zvelebis angariSiT, 780 wels <strong>da</strong>mTavrebula<br />

12 aseTi moqceva-cikli. grigoli gar<strong>da</strong>icvala mecamete moqcevis 81-e wels, e. i. gamodis<br />

861 weli. avtoris cnobiT, grigoli 102 wlis asakSi gar<strong>da</strong>cvlila, maSasa<strong>da</strong>me, grigoli<br />

<strong>da</strong>badebula 759 wels. raki teqstSi miTiTebulia, rom Txzuleba grigolis gar<strong>da</strong>cvalebi<strong>da</strong>n<br />

90 wlis Semdeg <strong>da</strong>iwera, maSasa<strong>da</strong>me, teqstis Seqmnis TariRia 951 weli.<br />

1. Tormeti qoronikonis welTa raodenobas (780-s) un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ematos teqstSi miTiTebuli<br />

81 weli <strong>da</strong> miRebul 861 wels gamoakldes 102 <strong>da</strong> miviRebT 758 wels ------------------------1q.<br />

2. 861 wels un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ematos 90 weli <strong>da</strong> miviRebT 951 wels ----------------------------------------------1q.<br />

4. iovane imitom sTxovs Tornikes, Tavisi laSqrobebis Sesaxeb gabrielis gar<strong>da</strong> sxva<br />

berebs araferi uambos, rom Tornikes monaTxrobma SesaZloa gaufantos berebs yurad-<br />

Reba <strong>da</strong> moswyvitos isini sulier cxovrebas; gabrielis rwm<strong>ena</strong> ki imd<strong>ena</strong>d mtkice <strong>da</strong><br />

uryevia, rom misTvis amgvari sacduri ar arsebobs.<br />

1. rom berebis yuradReba ar gaifantos --------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. gabrielis rwm<strong>ena</strong> Seuryevelia --------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

5. Seucnobelo <strong>da</strong> eniT gamouTqmelo, yovelgvari zeciuri Tu miwieri Zalauflebis<br />

patrono (ufalo), momaniWe vnebaTa <strong>da</strong>Zlevis (<strong>da</strong>Trgunvis) unari; gamabatone yvela im<br />

survilze, romlebic xels SemiSlis maRali miznisaken svlaSi. ------------------------------------1q.<br />

6. fatmanis amgvari Sefaseba, upirveles yovlisa, imis gamoa umarTebulo, rom igi megobrobas<br />

uwevs nestan-<strong>da</strong>rejans <strong>da</strong> swored misi <strong>da</strong>xmarebiT axerxebs avTandili nestanis<br />

adgilsamyoflis <strong>da</strong>dg<strong>ena</strong>s. fatmanma ara marto sakuTari Tavi, mTeli ojaxis interesebi<br />

<strong>da</strong>do sasworze nestanis ga<strong>da</strong>sarC<strong>ena</strong>d (xolo roca gaigo, rom avTandilis<br />

grZnobebi moCvenebiTi iyo, ki ar gabraz<strong>da</strong>, aramed ganagrZo zrunva nestanisa <strong>da</strong> tarielis<br />

siyvarulis ga<strong>da</strong>sarC<strong>ena</strong>d).<br />

1. mTavari personaJebis bedniereba fatmanis gareSe SeuZlebeli iqnebo<strong>da</strong> ------------------1q.<br />

2. fatmanis <strong>da</strong>msaxurebas sagangebod aRniSnaven poemis gmirebi ------------------------------------1q.<br />

7. dionise areopagelis moZRvrebis mixedviT, sikeTes aqvs substancia (`arseba~), rasac<br />

boroteba moklebulia. ase rom, `vefxistyaosnis~ aforizmiT gamoxatulia azri, rom<br />

`arsebis~ mqone sikeTem sZlia `arsebis~ armqones _ borotebas. Sesabamisad, moswavlis<br />

pasuxi _ `...ZaliT ajoba~ _ ar aris swori.<br />

1. am aforizmiT gamoxatulia azri, rom sikeTes maradiuli arseboba axasiaTebs, boroteba<br />

ki uarsoa -------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. avtoris es Sexeduleba eyrdnoba dionise areopagelis moZRvrebas sikeTis maradiulobisa<br />

<strong>da</strong> borotebis `uarsobis~ Sesaxeb (boroteba `ararsia~) -------------------------------1q.<br />

8. TxzulebaSi `mogzauroba evropaSi~ mwerlis safrangeTSi yofnis amsaxveli epizodebi<br />

imitom ar aris Sesuli, rom nawarmoebis es monakveTi <strong>da</strong>kargulia.<br />

es monakveTi <strong>da</strong>kargulia -----------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

9. sulxan-saba orbeliani vaxtang meeqvses ga<strong>da</strong>scems `qilila <strong>da</strong> <strong>da</strong>manas~ teqsts, romelic<br />

vaxtangma sparsuli<strong>da</strong>n Targmna, xolo sulxan-sabam Targmans re<strong>da</strong>qcia gaukeTa<br />

(`gaCalxa~) <strong>da</strong> calkeuli monakveTebi galeqsa.<br />

1. `qilila <strong>da</strong> <strong>da</strong>mana~ ----------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. zogierTi monakveTi galeqsa ------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

10. qarTvelTa Tavs <strong>da</strong>texili ubedureba pirvel rigSi gamoiwvia iman, rom qarTvelebma<br />

TavianTi codvebiT RmerTi ganarisxes; agreTve imanac, rom qveyana <strong>da</strong>asusta <strong>da</strong> <strong>da</strong>auZlura<br />

ZmaTa Soris Camovardnilma SuRlma, siZulvilma, SinaaSlilobam <strong>da</strong> Sinaomebma.<br />

27


1. RvTis risxvam -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. ZmaTa SuRlma -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

11. nawarmoebi imitomaa alegoriuli xasiaTis, rom satrfoSi aq samSoblo igulisxmeba.<br />

`mas vsWvret patimrad, vis monebs guli...~ <strong>da</strong> `guSagni bevrni TviTosa mcvelad gvyvan<br />

nebis warmtacvelad...~<br />

1. `mas vsWvret patimrad, vis monebs guli...~ --------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. `guSagni bevrni TviTosa mcvelad gvyvan nebis warmtacvelad...~ --------------------------------1q.<br />

12. es magaliTebia: `hsajeT, pyrobilman uwyisa trfoba? saca gind viyo, masTan var marad~;<br />

`me erTman erTgzis erTs vuZRven Tavi, masve vmonebde mtkiced <strong>da</strong> myarad...~<br />

1. `hsajeT: pyrobilman uwyisa trfoba? saca gind viyo, masTan var marad...~ ----------------1q.<br />

2. `Tu masca Cemebr ucavs simtkice, vibraleb rayifs, Svrebis momc<strong>da</strong>rad, me igive var<br />

marad <strong>da</strong> marad, ar vsdev JamTa cvlas, me igive var marad <strong>da</strong> marad!~ ----------------------1q.<br />

13. es magaliTebia: `midixar satrfov? mSvidobiT! marad dRe Cemi kurTxeva cad mimarT Sen-<br />

Tvis meqneba, vidremdis suli meleva!~; `...mSvidobiT! Sens guls nu hSordes mSvidoba!~<br />

1. `marad dRe Cemi kurTxeva cad mimarT SenTvis meqneba...~ ---------------------------------------------1q.<br />

2. `...Sens guls nu hSordes mSvidoba!~ ------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

14. es magaliTebia: `vah, Tu rac waxdes, veRara aRhsdges, veRar aRyvavdes axlis SvenebiT?<br />

<strong>da</strong> rac <strong>da</strong>eca is waritaca Savman yoranma viT umwe msxverpli!~; `nuTu esRa gvaqvs,<br />

vhxe<strong>da</strong>vT rasaca? <strong>da</strong>yruebulsa, gza Seuvalsa, u<strong>da</strong>burs tyeSi taZars <strong>da</strong>rRveuls...~<br />

1. `vah, Tu rac waxdes, veRara aRhsdges...~ -------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. `vhxe<strong>da</strong>vT... u<strong>da</strong>burs tyeSi taZars <strong>da</strong>rRveuls...~ ----------------------------------------------------------1q.<br />

15. es magaliTebia: `ciskarman aRmosavleTi vardisa ferad SehReba, cas sixaruli mohfina<br />

<strong>da</strong> qveyanasa Sveneba!~; `oh, ra lamazad iRviZebs buneba miZinebuli! <strong>da</strong>CumdiT... yuri<br />

miugdeT... ar gesmiT, hgalobs bulbuli?~<br />

1. `ciskarman aRmosavleTi vardisa ferad SehReba...~ -------------------------------------------------------1q.<br />

2. `oh, ra lamazad iRviZebs buneba miZinebuli!~ --------------------------------------------------------------1q.<br />

16. zecisaken swrafva <strong>da</strong> laJvardisferis siyvaruli Cans nikoloz baraTaSvilis leqsebSi:<br />

`cisa fers~ (`cisa fers, lurjsa fers <strong>da</strong> ara am qveyniers, siyrmidgan vetrfodi...~)<br />

<strong>da</strong> `SemoRameba mTawmin<strong>da</strong>ze~ (`awca ra Tvalni laJvards gixilven...~).<br />

1. `cisa fers, lurjsa fers...~ -------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. `awca ra Tvalni laJvards gixilven...~ -------------------------------------------------------------------------1q.<br />

17. es magaliTebia: `ar vici, am dros Cems winaSe Cveni cxovreba rad iyo fuWi <strong>da</strong> mxolo<strong>da</strong><br />

amaoeba?..~; `mainc ra aris Cveni yofa _ wuTisofeli, Tu ara oden sawyauli aRuvsebeli?~;<br />

`vin aris igi, vis Tvis guli erTxel aRevsos, <strong>da</strong>, rac mieRos erTxel natvriT,<br />

isi ekmaros?~; `Tund keTil mefe rodis aris mosvenebuli?~; `magram Tu erTxel<br />

sofelsac und bolo moeRos, maSin viRam sTqvas maTi saqme, vin sadRa iyos?..~<br />

1. `mainc ra aris Cveni yofa _ wuTisofeli, Tu ara oden sawyauli aRuvsebeli?~ -----1q.<br />

2. `maSin viRam sTqvas maTi saqme, vin sadRa iyos?..~ --------------------------------------------------------1q.<br />

18. d) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

19. solomon isakiC mejRanuaSvilma mevaxSeobiT (a<strong>da</strong>mianebis motyuebiT) <strong>da</strong>agrova qoneba.<br />

man sastikad iZia Suri gaspar sarqisbegaSvilze (gaakotra igi).<br />

1. a<strong>da</strong>mianebis motyuebas ------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. gaspar sarqisbegaSvilis gakotreba -------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

20. sanam qarTveli qristianuli rwmeniTa <strong>da</strong> zneobiT ar ganmtkicdeba <strong>da</strong> ar gaacnobierebs<br />

sazogadoebrivi cxovrebis arssa <strong>da</strong> mniSvnelobas, manamde igi <strong>da</strong>itanjeba uimedobiT,<br />

urwmunoebiTa <strong>da</strong> eWviT, rac misi uZlurebis gamomxatvelic iqneba.<br />

1. qarTvelma un<strong>da</strong> gaiazros sazogadoebrivi interesebis sasicocxlo mniSvneloba -1q.<br />

2. sanam amas ar SeZlebs, ver irwmunebs, rom mamulis ga<strong>da</strong>rC<strong>ena</strong> SesaZlebelia -----------1q.<br />

21. xorcieli silamaze <strong>da</strong> amqveyniuri miswrafebebi, gandegilis azriT, eSmakis mier<br />

<strong>da</strong>gebuli maxea, radgan yovelive es cdunebisaken, codvisaken ubiZgebs a<strong>da</strong>mians; raki<br />

materialuri samyaro cdunebis safuZvelia (igi, beris azriT, codviTaa savse), sulieri<br />

srulyofilebis miRwevis mizniT a<strong>da</strong>mianma un<strong>da</strong> <strong>da</strong>Tmos yvelaferi <strong>da</strong> ganudges amqveyniurobas.<br />

grigol xanZTelma TviT episkoposis wodebac ki xorciel didebad miiCnia<br />

<strong>da</strong> RvTis samsaxuris mizniT u<strong>da</strong>bnosken gaeSura.<br />

1. imitom, rom yovelive es cdunebisaken, codvisaken ubiZgebs a<strong>da</strong>mians -----------------------1q.<br />

2. grigol xanZTelma materialurad uzrunvelyofili cxovreba miatova -------------------1q.<br />

28


22. `qvaTa RaRadis~ <strong>da</strong>wera ilia WavWavaZes aiZula somex mecnierTa mier saqarTvelos<br />

istoriis gayalbebam. amgvari <strong>da</strong>saTaurebiT avtori mianiSnebs imas, rom eyrdnoba istoriul-dokumentur<br />

wyaroebs.<br />

1. saqarTvelos istoriis gayalbebam ---------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. ilia eyrdnoba istoriul-dokumentur wyaroebs ----------------------------------------------------------1q.<br />

23. am leqsSi akaki wereTeli dimitri yifians gulisxmob<strong>da</strong>, romelic, rogorc cnobilia,<br />

samSoblo<strong>da</strong>n Sors, ruseTSi mokles.<br />

1. dimitri yifians ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. imitom, rom igi ucxoeTSi <strong>da</strong>iRupa --------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

24. avtorma baxtrionis cixis aRebis istoriaSi erT-erTi mTavari funqcia imereTi<strong>da</strong>n<br />

gadmosul glaxuna baqraZes imitom <strong>da</strong>akisra, rom gamoexata sakuTari pozicia: qarTvelebi<br />

mxolod gaerTianebuli ZalebiT SeZleben mterze gamarjvebas. amas a<strong>da</strong>sturebs<br />

is garemoebac, rom baxtrionis aRebaSi arsebiTi roli qsnis erisTavebma <strong>da</strong> aragvelebmac<br />

Seasrules.<br />

1. saqarTvelos erTianobis ideis gamosaxatavad -------------------------------------------------------------1q.<br />

2. ajanyebaSi qsnis erisTavebica <strong>da</strong> aragvelebic monawileobdnen --------------------------------1q.<br />

25. g) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

26. g) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

27. `gvirgvinosani Tamari~. Tamar mefe aRniSnavs mindias Tav<strong>da</strong>debas mtris winaaRmdeg<br />

brZolaSi.<br />

1. Tamar mefe -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. Tav<strong>da</strong>debas mtris winaaRmdeg brZolaSi ------------------------------------------------------------------------1q.<br />

28. mziam sizmarSi naxa, rom sofels delgma <strong>da</strong>aty<strong>da</strong> Tavs (rom is <strong>da</strong> misi ojaxi movardnilma<br />

wyalma waiRo). mzias sizmari imis momaswavebeli aRmoCn<strong>da</strong>, rom xevsurebi<br />

<strong>da</strong>marcxdnen qistebTan (mterTan) brZolaSi (aRmoCn<strong>da</strong> mindias sikvdilis momaswavebeli).<br />

1. maTi saxl-kari wyalma waiRo -----------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. mindias sikvdilis momaswavebeli ----------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

29. mindiam <strong>da</strong>karga bunebis (cxovelTa, frinvelTa <strong>da</strong> mc<strong>ena</strong>reTa) enis gagebis unari. es<br />

gamoiwvia iman, rom man colis <strong>da</strong>Jinebuli moTxovnis gamo inadira <strong>da</strong> xe moWra.<br />

1. <strong>da</strong>karga Tavisi gamorCeuli unari ----------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. inadira (xe moWra) -----------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

30. baTumis gazeT `Cernomorski vestnikSi~ gamoqveyn<strong>da</strong> werili, romelSic gaSarJebuli<br />

iyo imereTis episkoposis gabrielis <strong>da</strong>krZalvis ceremoniali.<br />

gabriel episkoposis gasvenebis gaSarJeba -------------------------------------------------------------------1q.<br />

31. z<strong>ena</strong>Tis wyevlis epizodi nawarmoebis <strong>da</strong>sawyisSi; galaqtionis ga<strong>da</strong>wyvetileba SaSasa<br />

<strong>da</strong> rusi moxelis <strong>da</strong>patiJebiT SeaSinos bakula <strong>da</strong> misi Rorebi; SaSasa <strong>da</strong> galaqtionisa<br />

<strong>da</strong> SaSasa <strong>da</strong> rusi `sekretaris~ dialogebi; Rorebis Semoseva qeifis dros...<br />

1. bakulasa <strong>da</strong> misi Rorebis SeSineba -------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. sufris epizodi ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

32. grigol robaqiZe paralels avlebs dostoevskis wignSi <strong>da</strong>xatul realobasa <strong>da</strong><br />

bolSevikur reJims Soris (<strong>da</strong>saSvebia agreTve _ dostoevskis wignis arSiebze ioseb<br />

stalinis metsaxelis `juRas~ miweriT gamoxatulia Tamaz enguris pozicia).<br />

Tamaz enguris <strong>da</strong>Weris erT-erTi sababi dostoevskis wignis arSiebze gakeTebuli<br />

minawerebi xdeba ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

33. upirveles yovlisa imitom, rom kaTalikosi rjulis erTianobis gamo aidealeb<strong>da</strong><br />

yovelive bizantiurs, mefe ki ebrZo<strong>da</strong> bizantielebis politikur <strong>da</strong> kulturul gavl<strong>ena</strong>s,<br />

gar<strong>da</strong> amisa, melqisedeki giorgi pirvels rjulis upativcemulobaSi a<strong>da</strong>naSauleb<strong>da</strong><br />

(kaTalikosi mefisaTvis Sor<strong>ena</strong>s Camocilebas cdilob<strong>da</strong>).<br />

1. imitom, rom bizantiis imperiis mimarT maT urTierT<strong>da</strong>pirispirebuli poziciebi hqon<strong>da</strong>T<br />

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. melqisedeki rjulis upativcemulobaSi a<strong>da</strong>naSauleb<strong>da</strong> giorgis ------------------------------1q.<br />

34. moTxrobaSi `lambalo <strong>da</strong> yaSa~ avtori imitom aRwers amden sisastikesa <strong>da</strong> <strong>da</strong>undoblobas,<br />

rom Seqmnas epoqis suraTi <strong>da</strong> kidev ufro <strong>da</strong>majereblad gamoxatos personaJTa<br />

tragizmi.<br />

epoqis asaxvis mizniT -----------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

35. Teimuraz xevisTavis ususurobis CvenebiT mixeil javaxiSvili gamoxatavs <strong>qarTuli</strong><br />

inteligenciis (aristokratiis erTi nawilis) ga<strong>da</strong>gvarebas.<br />

29


aTa gamoxatos sazogadoebis inteleqtualuri nawilis degra<strong>da</strong>cia ---------------------1q.<br />

36. `jayos xiznebis~ am monakveTSi mixeil javaxiSvili mwignobrebs ironiulad imitom<br />

moixseniebs, rom arsebuli (bolSevikuri) realoba Zalze <strong>da</strong>Sorebulia wignebSi asaxuli<br />

sinamdvilisagan.<br />

wignebSi asaxuli realoba <strong>da</strong> Teimurazis cxovreba erTmaneTs ar Seesabameba ------1q.<br />

37. nawarmoebis Temaa emigrantis tragikuli cxovreba XX s-is <strong>da</strong>sawyisis rTuli istoriuli<br />

viTarebis fonze; idea ki is aris, rom qarTvels samSoblos gareSe cxovreba ar<br />

SeuZlia.<br />

1. emigrantis cxovrebis tragizmi --------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. qarTvelisaTvis samSoblos gareT uzrunveli cxovrebac ki momakvdinebelia --------1q.<br />

38. mwerals surs aCvenos, rom nostalgias esTetikuri ganc<strong>da</strong> amZafrebs.<br />

xelovnebis nimuSebi nostalgias amZafrebs ----------------------------------------------------------------1q.<br />

39. am teqstis ZiriTadi mxatvruli Taviseburebaa Txrobis dinamizmi <strong>da</strong> eqspresiuloba.<br />

dinamizmi (eqspresiuloba) ---------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

40. yvaryvare nacarqeqias cru saqmianobiTa <strong>da</strong> maxvilgonierebiT (eSmakobiT...) hgavs, xolo<br />

gansxvavdeba imiT, rom yvaryvare borotebas emsaxureba, nacarqeqia ki _ sikeTes.<br />

1. cru saqmianobiT (maxvilgonierebiT) -----------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. erTi borotebas emsaxureba, xolo meore _ sikeTes ----------------------------------------------------1q.<br />

41. bolSevikuri sistema ebrZvis pirovnul TviTmyofadobasa <strong>da</strong> Tavisuflebas (bolSevikuri<br />

sistema axSobs gansxvavebul azrs). `prokrustes sarecels~.<br />

1. bolSevizmi spobs pirovnul Tavisuflebas ------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. `prokrustes sarecels~ --------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

42. am strofis azri is aris, rom avtori gamoxatavs Tavis sulier siaxloves amerikel<br />

romantikos poet edgar posTan <strong>da</strong>, amave dros, Taviseburad axasiaTebs mis poezias<br />

(`marad saSineli... <strong>da</strong>sdevs ganwirulTa Savi poezia~).<br />

1. axsenebs edgar pos -----------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. axasiaTebs mis poezias ----------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

43. grigol robaqiZe gulisxmobs, rom giorgi leoniZe Tavisi SemoqmedebiT realistia,<br />

axlosaa `miwasTan~ <strong>da</strong> simbolizmi ucxoa misi SemoqmedebiTi meTodisaTvis.<br />

giorgi leoniZe mxolod piradi urTierTobebis gamo iyo `cisferi ordenis~ wevri,<br />

SemoqmedebiTi meTodis TvalsazrisiT ki igi ar iyo simbolisti ----------------------------1q.<br />

44. kolau nadiraZe am sityvebSi gulisxmobs 1921 wlis 25 Tebervlis tragedias _ saqarTvelos<br />

<strong>da</strong>pyrobas ruseTis me-11 armiis mier.<br />

avtori gulisxmobs, rom wiTeli armiis saxiT TbilisSi sikvdili Semovi<strong>da</strong> ----------1q.<br />

45. d) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

46. am strofs gansakuTrebul JReradobas aniWebs aliteracia. aliteraciis Taviseburebaa<br />

TanxmovanTa ganmeoreba musikaluri (bgerweruli) efeqtis Sesaqmnelad.<br />

1. aliteracia -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. TanxmovanTa ganmeoreba ---------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

47. ticiani gamoxatavs azrs, rom misi Semoqmedeba aerTianebs aRmosavluri <strong>da</strong> <strong>da</strong>savluri<br />

mxatvruli azrovnebis miRwevebs.<br />

xdeba aRmosavluri <strong>da</strong> <strong>da</strong>savluri motivebis Serwyma ------------------------------------------------1q.<br />

48. tician tabiZe imitom axsenebs evropel poetebs, rom gamoxatos Tavisi poeturi orientirebi<br />

_ Tavad poetis TqmiT, misi mizani iyo `<strong>qarTuli</strong> poeziis evropul radiusze<br />

gamarTva~.<br />

avtori gamoxatavs qarTveli simbolistebis swrafvas evropuli kulturisaken ---1q.<br />

49. guram doCanaSvilis am teqstis mizania xelmZRvanelis metyvelebis meSveobiT gamoxatos<br />

personaJis xasiaTi (ampartavani <strong>da</strong> ganswavlulobis niRabs amofarebuli ugemovno<br />

a<strong>da</strong>mianis saxe). am miznis misaRwevad avtori gvTavazobs maRalfardovan, kancelarizmebiTa<br />

<strong>da</strong> fuWsityvaobiT gajerebul teqsts.<br />

1. personaJis <strong>da</strong>xasiaTebas --------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. xelovnurad <strong>da</strong>mZimebul stils --------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

30


g) mxatvruli teqstis analizi<br />

(4) 1. waikiTxeT miniatura ilia WavWavaZis moTxrobi<strong>da</strong>n `ambavad gagonilni~.<br />

mefe giorgi XIII erTs dros yazax-borCalos mibrZanebula <strong>da</strong> swvevia erTs <strong>da</strong>rbaisels,<br />

saqarTvelos erTguls moxucebuls aRalarsa. Camovardnila laparaki cxenebzed<br />

<strong>da</strong> mefes ukiTxavs aRalarisaTvis:<br />

_ yazax-borCalos cxeni uwin ganTqmuli iyo mTels saqarTveloSi, exla ki amis-<br />

Tana cxenebi aRar gamodian. ra iqnen is uwindeli cxenebio?<br />

_ im cxenebzed is uwindeli qarTvelebi Sesxdnen <strong>da</strong> wavidneno, _ upasuxa gulamojdomiT<br />

moxucebulma aRalarma.<br />

gaaanalizeT mocemuli teqsti Semdegi miTiTebebis mixedviT:<br />

• ganmarteT, ra ganwyobilebis Seqmna surs avtors am teqstiT;<br />

• CamoayalibeT, ra saSualebebs iyenebs avtori <strong>da</strong>saxuli miznis misaRwevad.<br />

Tqveni Tvalsazrisi <strong>da</strong>asabuTeT!<br />

(naSromi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

(4) 2. waikiTxeT miniatura niko lorTqifaniZis moTxrobi<strong>da</strong>n `xelovanTa yavaxana~.<br />

bavSi, xuTi wlis bavSi wmends forToxals.<br />

TiTo Wdos <strong>da</strong>urigebs stumrebs: ukanaskneli <strong>da</strong>rCeba _ un<strong>da</strong> pirSi Caidvas... am<br />

dros Semodis de<strong>da</strong>; SesTavazebs; de<strong>da</strong> uyuradReboT arTmevs <strong>da</strong> Wams.<br />

bavSi Caidebs salok TiTs pirSi; bevri moTmenis Semdeg Tvalebi aucremldeba...<br />

stumrebs eRimeba. bavSi iwyebs gulamoskvnil tirils.<br />

msxali!<br />

Txili!<br />

kanfeti!<br />

sicil-narevi TanagrZnobiT awvdian bavSs.<br />

_ ar min<strong>da</strong>! ara! forToxali! _ tiris bavSi.<br />

forToxali ki gamoleula...<br />

kargi bavSi, keTili bavSi, suleli bavSi!<br />

gaaanalizeT mocemuli teqsti Semdegi miTiTebebis mixedviT:<br />

• imsjeleT, ra aris am miniaturis mTavari saTqmeli;<br />

• imsjeleT, ra saSualebebs iyenebs avtori saTqmelis gamosaxatavad.<br />

Tqveni Tvalsazrisi <strong>da</strong>asabuTeT!<br />

(naSromi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

(4) 3. waikiTxeT nawyveti <strong>da</strong>viT kldiaSvilis moTxrobi<strong>da</strong>n `rostom manveliZe~.<br />

zRapruli saxlTuxucesis Semdeg manveliZeTa gvari mainc<strong>da</strong>mainc aravis usaxelebia,<br />

Tu mxedvelobaSi ar miviRebT ramodenime ymawvils, romelTac maTma arasakadrisma<br />

saqcielma cimbirSi amoayofina Tavi. magram manveliZeebs mainc di<strong>da</strong>d mohqon<strong>da</strong>T<br />

Tavi, Zvirad Tu vismes itolebdnen <strong>da</strong> sxva aznaurebSi arCevdnen TavianT<br />

Tavs... amgvarma <strong>da</strong>urideblobam amas winaT, magaliTad, mxiaruli qorwili gaaugemura<br />

<strong>da</strong> kinaRam sisxliTac SeReba.<br />

erTi manveliZeTagani sakmarisad CamoqveiTebuli Tavadis qalze iwer<strong>da</strong> jvars.<br />

siZis saxlikacma saxel<strong>da</strong>xelo SemTxvevad miiCnia aexsna Sekrebili sazogadoebisaTvis,<br />

Tu ra RirsSesaniSnavi ambavi xdebo<strong>da</strong>, aexsna, rom didebul saxlTuxucesis<br />

<strong>da</strong> sxvaTa gamoCenil manveliZeTa STamomavali anaxleb<strong>da</strong> kavSirs maTsaviT didebul<br />

Tavadis ojaxTan, romlis winaSe erT dros TrTo<strong>da</strong> mTeli qvemo mxare, <strong>da</strong> am ganaxlebuli<br />

kavSiriT viTom safuZveli eyrebo<strong>da</strong> qvemo <strong>da</strong> zemo mxareTa aRorZinebas <strong>da</strong><br />

ayvavebas am or gvarTa gavlenis qveS imave didebiT, rogorc es winaT yofila.<br />

rasakvirvelia, mWevrmetyvelis ganmarteba gazviadebuli iyo, axsna sruliad usa-<br />

Wiro <strong>da</strong> umniSvnelo _ magivrad zogierTTaTvis saoxunjo masalad gamosadegi aRmoCn<strong>da</strong>,<br />

ramac gulzviadi oratori ise gaabraza, rom gulmosulma Tavi veRar Seikava,<br />

mTel sazogadoebas uSveri sityvebiT mimarTa, <strong>da</strong>, rac sruliad saWiro aRar<br />

iyo, sityvas furTxi miayola. Seginebis magivrad _ erTi yvirili, miwev-moweva <strong>da</strong><br />

Cveulebriv xanjlebze xelis gasma...<br />

gaaanalizeT mocemuli teqsti Semdegi miTiTebebis mixedviT:<br />

• ganmarteT, ra aris am teqstis mTavari saTqmeli;<br />

31


• CamoayalibeT, ra mxatvrul saSualebebs iyenebs avtori <strong>da</strong>saxuli miznis misaRwevad.<br />

Tqveni Tvalsazrisi <strong>da</strong>asabuTeT!<br />

(naSromi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

sailustraciod gTavazobT testis aprobaciebis dros ori kandi<strong>da</strong>tis mier<br />

Sesrulebul naSromebs, romlebic mxatvruli teqstis analizis # 3 <strong>da</strong>valebis<br />

pirobis adekvaturia (stili <strong>da</strong>culia):<br />

I<br />

am teqstis mTavari saTqmeli aris is, rom a<strong>da</strong>mians ar SeuZlia sazogadoebas qceviT<br />

<strong>da</strong>umtkicos Tavisi Rirseuleba <strong>da</strong> maRalfardovan sityvebs iSveliebs, rac sasacilo<br />

mdgomareobaSi agdebs. manveliZeTa gvari erT dros didebulic ki yofila, magram dRes<br />

am gvars asparezi <strong>da</strong>sclia, rasac verafriT egueba.<br />

miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom sazogadoebisaTvis cnobilia am gvaris zogierTi warmomadgenlis<br />

mier Cadenili `sagmiro saqmeni~, maT `cimbirSi rom amoayofina Tavi~, erT-erTi<br />

manveliZe mainc cdilobs qorwilSi TavSeyril sazogadoebas <strong>da</strong>umtkicos, ramd<strong>ena</strong>d<br />

cnobilia maTi gvari. yovelive aman ki is gamoiwvia, rom misi naTqvami `zogierTTaTvis<br />

saoxunjo masalad gamosadegi aRmoCn<strong>da</strong>~, rasac mohyva oratoris ukmayofileba <strong>da</strong> gawev-gamoweva.<br />

avtoris mizania gviCvenos, ra SeiZleba mohyves fuWsityvaobas, sityvisa <strong>da</strong> realobis<br />

<strong>da</strong>SoriSorebas; agreTve isic, Tu ramd<strong>ena</strong>d sasaciloa, roca a<strong>da</strong>miani Rirsebis farad<br />

saqmis nacvlad sityvas iSveliebs.<br />

teqsts ironiuli elferi <strong>da</strong>hkravs. avtori iyenebs xatovan gamoTqmebs: `Zvirad Tu<br />

vismes itolebdnen~, `sisxliTac SeReba~, `xanjlebze xelis gasma~... sityvebis araadekvatur<br />

konteqstSi gamoyenebiT ki gamoixateba avtoris <strong>da</strong>mokidebuleba personaJebis mimarT,<br />

mag.: `sakmarisad CamoqveiTebuli~, `mWevrmetyvelis ganmarteba~, `gulzviadi oratori~.<br />

swored am mxatvruli saSualebebiT qmnis avtori teqstis ironiul elfers.<br />

II<br />

warmodgenili teqstis mTavari saTqmelia aCvenos mkiTxvels, raoden mtkivneulia,<br />

roca gvari (am konkretul SemTxvevaSi _ manveliZeTa) degradirebis gzaze dgeba. erTi<br />

mxriv, zRapruli saxlTuxucesis saukuneebs miRma <strong>da</strong>rCenili, magram STamomavlobisaTvis<br />

saamayo gmiroba <strong>da</strong>, meore mxriv, STamomavalTa uniaToba. erTi mxriv, usagno siamaye<br />

(`Zvirad Tu vismes itolebdnen~) <strong>da</strong>, meore mxriv, realuri SesaZlebloba (mxolod<br />

isRa SeuZliaT, mxiaruli qorwili gaaugemuron).<br />

Seusabamoba a<strong>da</strong>mianis survilisa (ganaxlebuli kavSiriT viTom safuZveli eyrebodes<br />

qvemo <strong>da</strong> zemo mxareTa aRorZinebas) <strong>da</strong> realobisa (`axsna... saoxunjo masalad gamosadegi<br />

aRmoCn<strong>da</strong>~), iwvevs konfliqts (`...oratori ise gaabraza, rom gulmosulma Tavi ve-<br />

Rar Seikava...~) pirovnebasa (SesaZloa, pirovnebebsa) <strong>da</strong> garSemomyofTa Soris, rac, SesaZloa,<br />

qorwilis gaugemurebaze rom aRaraferi vTqvaT, sisxlisRvriTac ki <strong>da</strong>mTavrdes.<br />

a<strong>da</strong>mianebs uWirT realobasTan Segueba (miT umetes, roca realoba mZimea) <strong>da</strong> qmnian<br />

iluziur samyaros Tavis mowonebis, STabeWdilebis moxdenis mizniT, rac, SesaZloa,<br />

Tav<strong>da</strong>cvis erT-erT saSualeba<strong>da</strong>c ki gaviazroT, sabolood ki viRebT konfliqts.<br />

avtori <strong>da</strong>pirispirebis xerxs iyenebs miznis misaRwevad: zRapruli saqcieli – arasakadrisi<br />

saqcieli; CamoqveiTebuli Tavadis qali – kavSiris ganaxleba massaviT didebuli<br />

Tavadis ojaxTan. warmodgenil <strong>da</strong>pirispirebas Tan sdevs ironia <strong>da</strong> frazebi, romlebic<br />

avtoris pozicias gamoxatavs: `rasakvirvelia, mWevrmetyvelis ganmarteba gazviadebuli<br />

iyo~, `rac sruliad saWiro aRar iyo~. ironia igrZnoba mTeli teqstis kiTxvisas,<br />

rac mkiTxvelSi Rimilsac iwvevs <strong>da</strong> mas mwerlis mizan<strong>da</strong>saxulobasac TvalnaTliv<br />

agrZnobinebs.<br />

32


#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

5.<br />

mxatvruli teqstis analizis Sefasebis kriteriumebi<br />

kriteriumebi qulebi<br />

orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli<br />

<strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma an stilisturi<br />

xarvezi.<br />

orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli,<br />

magram <strong>da</strong>Svebulia erTi-ori enobrivi Secdoma an stilisturi xarvezi;<br />

an<strong>da</strong> erT-erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a<br />

Camoyalibebuli, xolo meore miTiTeba arasrulia (Seicavs garkveul<br />

xarvezebs) <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma an stilisturi<br />

xarvezi.<br />

orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli,<br />

magram <strong>da</strong>Svebulia orze meti enobrivi Secdoma an stilisturi<br />

xarvezi; an<strong>da</strong> erT-erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a<br />

Camoyalibebuli, xolo meore miTiTeba arasrulia (Seicavs garkveul<br />

xarvezebs) <strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia erTi-ori enobrivi Secdoma an stilisturi<br />

xarvezi.<br />

erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, meore miTiTeba ar aris Sesrulebuli<br />

(an araadekvatura<strong>da</strong>a Sesrulebuli); an<strong>da</strong> orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a<br />

gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli, magram <strong>da</strong>Svebulia<br />

samze meti enobrivi Secdoma an stilisturi xarvezi.<br />

miTiTebebi ar aris adekvaturad gaazrebuli; an pasuxi enobrivad gaumar-<br />

Tavia; an<strong>da</strong> 50 sityvaze naklebi moculobisaa.<br />

gTavazobT zemoT gamoqveynebuli naSromebis Sefasebas mcire komentariT, romelic,<br />

Cveni azriT, warmodg<strong>ena</strong>s SegiqmniT, Tu rogor gaswordeba nawerebi mocemuli sqemis<br />

mixedviT:<br />

moyvanil naSromTagan pirveli Sefas<strong>da</strong> 3 quliT, vinai<strong>da</strong>n aq orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a<br />

gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli, magram <strong>da</strong>Svebulia erTi stilisturi<br />

xarvezi (`a<strong>da</strong>miani Rirsebis farad saqmis nacvlad sityvas iSveliebs~; safiqrebelia,<br />

avtors sur<strong>da</strong> eTqva, rom a<strong>da</strong>miani sakuTari Rirsebis warmosaC<strong>ena</strong>d saqmis nacvlad<br />

sityvas iSveliebs).<br />

meore naSromma <strong>da</strong>imsaxura maqsimaluri 4 qula, radganac, pirvelis msgavsad, isic<br />

srulad upasuxebs <strong>da</strong>valebis pirobas <strong>da</strong>, amasTanave, ar Seicavs arc erT stilistur<br />

xarvezsa Tu enobriv Secdomas.<br />

33<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0


d) literaturis swavlebis meTodika<br />

(7) 1. `vefxistyaosnis~ prologSi avtori wers:<br />

`vTqva mijnuroba _ pirveli <strong>da</strong> tomi gvarTa z<strong>ena</strong>Ta,<br />

Znelad saTqmeli, saWiro gamosagebi <strong>ena</strong>Ta;<br />

igia saqme sazeo, momcemi aRmafr<strong>ena</strong>Ta;<br />

vinca ecdebis, Tmobamca hqon<strong>da</strong> mravalTa wy<strong>ena</strong>Ta.<br />

mas erTsa mijnurobasa Wkvianni ver mihxvdebian,<br />

<strong>ena</strong> <strong>da</strong>Svrebis, msmenlisa yurnica <strong>da</strong>valdebian;<br />

vTqvne xelobani qv<strong>ena</strong>ni, romelni xorcTa hxvdebian;<br />

marT masve hbaZven, Tu oden ar siZven, SoriT bndebian.~<br />

auxseniT prologis es ori strofi moswavleebs:<br />

• sityvasityviT gadmoeciT orive strofis Sinaarsi;<br />

• gamoyaviT, ra saxis sirTules SeiZleba waawydeT am strofebis axsnis (swavlebis)<br />

dros <strong>da</strong> ganmarteT, ram SeiZleba gamoiwvios es sirTule;<br />

• aRwereT is ori saswavlo qmedeba, romlebic <strong>da</strong>gexmarebaT am sirTulis <strong>da</strong>ZlevaSi.<br />

Tqveni ganmartebebi <strong>da</strong> saswavlo qmedebebi un<strong>da</strong> Seesabamebodes XI klasis moswavlis<br />

codnis dones. (TiToeuli miTiTebis pasuxi ar un<strong>da</strong> Seicavdes 30 sityvaze naklebs,<br />

winaaRmdeg SemTxvevaSi es konkretuli miTiTeba ar Sefasdeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula).<br />

literaturis swavlebis meTodikis # 1 <strong>da</strong>valebis Sefasebis kriteriumebi<br />

<strong>da</strong>valeba sami nawilisagan Sedgeba. misi maqsimaluri qulaa 7. Tu romelime miTiTebis<br />

pasuxi enobrivad gaumarTavi iqneba an<strong>da</strong> 30 sityvaze naklebi moculobisa aRmoCndeba,<br />

am konkretuli miTiTebis pasuxi ar Sefasdeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />

#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

<strong>da</strong>valebis yoveli nawili amgvarad un<strong>da</strong> Sefasdes:<br />

I miTiTebis Sefasebis sqema:<br />

kriteriumebi qulebi<br />

sityvasityviTaa gadmocemuli orive strofis Sinaarsi <strong>da</strong> msjeloba Seesabameba<br />

XI klasis moswavlis codnis dones.<br />

sityvasityviTaa gadmocemuli orive strofis Sinaarsi <strong>da</strong> msjeloba nawilobriv<br />

Seesabameba XI klasis moswavlis codnis dones; an<strong>da</strong> sityvasityviTaa<br />

gadmocemuli erT-erTi strofis Sinaarsi <strong>da</strong> msjeloba Seesabameba<br />

XI klasis moswavlis codnis dones.<br />

ar aris sityvasityviT gadmocemuli strofebis Sinaarsi; an<strong>da</strong> msjeloba<br />

ar Seesabameba XI klasis moswavlis codnis dones.<br />

II miTiTebis Sefasebis sqema:<br />

kriteriumebi qulebi<br />

gamoyofilia is sirTule, romelsac SeiZleba waawydes pe<strong>da</strong>gogi am<br />

strofebis axsnis dros <strong>da</strong> ganmartebulia, ram SeiZleba gamoiwvios es<br />

sirTule.<br />

gamoyofilia is sirTule, romelsac SeiZleba waawydes pe<strong>da</strong>gogi am<br />

strofebis axsnis dros <strong>da</strong> ar aris ganmartebuli, ram SeiZleba gamoiwvios<br />

es sirTule.<br />

ar aris gamoyofili is sirTule, romelsac SeiZleba waawydes pe<strong>da</strong>gogi<br />

am strofebis axsnis dros.<br />

34<br />

2<br />

1<br />

0<br />

2<br />

1<br />

0


#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

III miTiTebis Sefasebis sqema:<br />

kriteriumebi qulebi<br />

aRwerilia orive saswavlo qmedeba, romlebic <strong>da</strong>exmareba pe<strong>da</strong>gogs <strong>da</strong>saxelebuli<br />

sirTulis <strong>da</strong>ZlevaSi.<br />

aRwerilia erTi saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>exmareba pe<strong>da</strong>gogs <strong>da</strong>saxelebuli<br />

sirTulis <strong>da</strong>ZlevaSi.<br />

ar aris aRwerili arc erTi saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>exmareba pe<strong>da</strong>gogs<br />

<strong>da</strong>saxelebuli sirTulis <strong>da</strong>ZlevaSi.<br />

Tu naSromSi ar aris <strong>da</strong>Svebuli erTze meti enobrivi Secdoma an/<strong>da</strong> stilisturi<br />

xarvezi, qulaTa jams <strong>da</strong>emateba 1 qula.<br />

(11) 2. warmoidgineT, rom aswavliT X klass. Tqveni mizania <strong>da</strong>exmaroT moswavleebs<br />

amoicnon <strong>da</strong> gaiazron Sesaswavli teqstebis mxatvruli Taviseburebebi.<br />

SearCieT qvemoT CamoTvlil teqstTagan erT-erTi. gamoyaviT <strong>da</strong> aRwereT misi<br />

Taviseburebebi, romlebic gulisxmobs (Tumca mxolod amiT ar Semoifargleba) Tematur<br />

Tu ideur Taviseburebebs, kulturul-istoriul konteqsts, qveteqstsa Tu aluzias,<br />

kompoziciur Taviseburebebs (nawarmoebis arqiteqtonikas), personaJTa <strong>da</strong>xasiaTebisa<br />

Tu Txrobis specifikur meTodebs, stils, Janrulsa Tu qveJanrul maxasiaTeblebs, sagangebo<br />

literaturul (mxatvrul) saSualebebsa Tu specifikur poetur ostatobas:<br />

nikoloz baraTaSvilis `bedi qarTlisa~;<br />

lavrenti ar<strong>da</strong>zianis `solomon isakiC mejRanuaSvili~;<br />

vaJa-fSavelas `alu<strong>da</strong> qeTelauri~ an `stumar-maspinZeli~;<br />

giorgi leoniZis `marita~;<br />

jemal qarCxaZis `igi~.<br />

literaturuli nawarmoebis arCevis Semdeg SeasruleT mocemuli <strong>da</strong>valeba:<br />

a. gamoyaviT <strong>da</strong> aRwereT am nawarmoebis ori ZiriTadi Tavisebureba, romlebic, Tqveni<br />

azriT, umniSvnelovanesia mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisaTvis <strong>da</strong> miiCnevT,<br />

rom moswavleebma aucileblad un<strong>da</strong> amoicnon (<strong>da</strong>inaxon), gaigon, gaiazron isini.<br />

analizis dros:<br />

• sagangebod <strong>da</strong>imowmeT Tqveni msjelobisaTvis Sesaferisi magaliTebi SerCeuli nawarmoebi<strong>da</strong>n;<br />

• <strong>da</strong>asabuTeT, rom X klasis moswavleebi gaigeben <strong>da</strong> gaiazreben im Taviseburebebs,<br />

romelTa axsnac ganizraxeT (msjelobisas gaiTvaliswineT aRniSnuli klasis moswavleTa<br />

codnis done);<br />

• CamoayalibeT, gar<strong>da</strong> ukve aRniSnulisa, kidev ra un<strong>da</strong> icodes moswavlem <strong>da</strong> ra un<strong>da</strong><br />

SeeZlos mas, rom adekvaturad gaigos <strong>da</strong> gaiazros Tqven mier gamoyofili TiToeuli<br />

Tavisebureba.<br />

b. <strong>da</strong>asaxeleT <strong>da</strong> gaaanalizeT ori problema, romlebsac Tqven mier aRwerili Taviseburebebisa<br />

<strong>da</strong>, Sesabamisad, mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisas SeiZleba waawydnen<br />

moswavleebi.<br />

analizis dros:<br />

• moixmeT teqsti<strong>da</strong>n is magaliTebi, romlebic TvalsaCinos gaxdis Tqven mier gamoyofili<br />

TiToeuli problemis arsebobas;<br />

• axseniT, ra mizeziT (mizezebiT) SeiZleba SeeqmnaT es problemebi moswavleebs am<br />

konkretuli nawarmoebis Seswavlisas;<br />

g. aRwereT is ori saswavlo qmedeba, romlebic <strong>da</strong>gexmarebaT <strong>da</strong>anaxvoT <strong>da</strong> gaaazrebinoT<br />

moswavleebs Tqveni msjelobis I nawilSi gamoyofili Taviseburebebi <strong>da</strong> <strong>da</strong>aZlevinoT<br />

amave msjelobis II nawilSi aRniSnuli problemebi.<br />

msjelobisas:<br />

• axseniT, ra gziT <strong>da</strong>exmareba es saswavlo qmedebebi moswavleebs am nawarmoebis Taviseburebebis<br />

gagebasa <strong>da</strong> gaazrebaSi <strong>da</strong> ra gziT <strong>da</strong>aZlevinebs teqstis Seswavlisas<br />

wamoWril problemebs;<br />

35<br />

2<br />

1<br />

0


• mkafiod CamoayalibeT, rogor uzrunvelyofs Tqven mier SerCeuli saswavlo qmedebebi<br />

sagakveTilo procesSi TiToeuli moswavlis uSualo monawileobas;<br />

• <strong>da</strong>asabuTeT, rom es saswavlo qmedebebi Seesabameba X klasis moswavleebis momzadebis<br />

dones.<br />

TiToeuli miTiTebis (a, b, g) pasuxi ar un<strong>da</strong> Seicavdes 50 sityvaze naklebs, winaaRmdeg<br />

SemTxvevaSi es konkretuli miTiTeba ar Sefasdeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />

(11) 3. warmoidgineT, rom aswavliT X klass. Tqveni mizania <strong>da</strong>exmaroT moswavleebs<br />

amoicnon <strong>da</strong> gaiazron Sesaswavli teqstebis mxatvruli Taviseburebebi.<br />

SearCieT qvemoT CamoTvlil teqstTagan erT-erTi:<br />

nikoloz baraTaSvilis `bedi qarTlisa~;<br />

lavrenti ar<strong>da</strong>zianis `solomon isakiC mejRanuaSvili~;<br />

vaJa-fSavelas `alu<strong>da</strong> qeTelauri~ an `stumar-maspinZeli~;<br />

giorgi leoniZis `marita~;<br />

jemal qarCxaZis `igi~.<br />

a. literaturuli nawarmoebis arCevis Semdeg SeasruleT mocemuli <strong>da</strong>valeba:<br />

gamoyaviT <strong>da</strong> aRwereT am nawarmoebis ori ZiriTadi Tavisebureba, romlebic, Tqveni<br />

azriT, umniSvnelovanesia mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisaTvis. es Taviseburebebi<br />

gulisxmobs (Tumca mxolod amiT ar Semoifargleba) Tematur Tu ideur problematikas,<br />

kulturul-istoriul konteqsts, qveteqstsa Tu aluzias, kompoziciur Taviseburebebs<br />

(nawarmoebis arqiteqtonikas), personaJTa <strong>da</strong>xasiaTebisa Tu Txrobis meTodebs,<br />

stils, Janrul maxasiaTeblebs, mxatvrul saSualebebsa Tu poetur ostatobas.<br />

msjelobisas <strong>da</strong>imowmeT saTanado magaliTebi SerCeuli nawarmoebi<strong>da</strong>n. (pasuxi, romelic<br />

50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

b. vinai<strong>da</strong>n Tqven gamoyaviT SerCeuli nawarmoebis ori ZiriTadi Tavisebureba, ukve SegiZliaT<br />

<strong>da</strong>asaxeloT <strong>da</strong> gaaanalizoT is ori problema (sirTule), romlebsac Tqven<br />

mier aRwerili Taviseburebebisa <strong>da</strong>, Sesabamisad, mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisas<br />

SeiZleba waawydnen moswavleebi.<br />

analizis dros:<br />

• moixmeT teqsti<strong>da</strong>n is magaliTebi, romlebic TvalsaCinos gaxdis Tqven mier gamoyofili<br />

TiToeuli problemis arsebobas;<br />

• axseniT, ra mizeziT (mizezebiT) SeiZleba SeeqmnaT es problemebi moswavleebs am<br />

konkretuli nawarmoebis Seswavlisas. (pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs,<br />

ar gaswordeba).<br />

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

g. Tqven ukve <strong>da</strong>asaxeleT <strong>da</strong> gaaanalizeT is ori problema, romlebsac teqstis gagebisa<br />

<strong>da</strong> gaazrebisas SeiZleba waawydnen moswavleebi.<br />

amjerad aRwereT is ori saswavlo qmedeba, romlebic <strong>da</strong>gexmarebaT <strong>da</strong>anaxvoT <strong>da</strong><br />

gaaazrebinoT moswavleebs Tqveni msjelobis I nawilSi gamoyofili Taviseburebebi <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>aZlevinoT amave msjelobis II nawilSi aRniSnuli problemebi.<br />

msjelobisas axseniT, rogor (ra gziT) <strong>da</strong>exmareba es saswavlo qmedebebi moswavleebs<br />

am nawarmoebis Taviseburebebis gagebasa <strong>da</strong> gaazrebaSi <strong>da</strong> rogor (ra gziT) <strong>da</strong>aZlevinebs<br />

teqstis Seswavlisas wamoWril problemebs. (pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs<br />

Seicavs, ar gaswordeba).<br />

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

(11) 4. warmoidgineT, rom aswavliT IX klass. Tqveni mizania <strong>da</strong>exmaroT moswavleebs<br />

gaiazron Sesaswavli teqstebis mxatvruli Taviseburebebi.<br />

SearCieT qvemoT CamoTvlil teqstTagan erT-erTi:<br />

a) `cxorebaÁ wmidisa ninoÁsi~;<br />

36


) giorgi mTawmidelis `cxorebaÁ netarisa mamisa Cuenisa iovanesi <strong>da</strong> efTÂmesi~;<br />

g) sulxan-saba orbelianis `sibrZne sicruisa~;<br />

d) <strong>da</strong>viT guramiSvilis `<strong>da</strong>viTiani~.<br />

a. literaturuli nawarmoebis arCevis Semdeg SeasruleT mocemuli <strong>da</strong>valeba:<br />

gamoyaviT <strong>da</strong> aRwereT am nawarmoebis erTi ZiriTadi Tavisebureba, romelic, Tqveni<br />

azriT, umniSvnelovanesia mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisaTvis. es Tavisebureba<br />

gulisxmobs (Tumca mxolod amiT ar Semoifargleba) Tematur Tu ideur problematikas,<br />

kulturul-istoriul konteqsts, qveteqstsa Tu aluzias, kompoziciur Taviseburebas<br />

(nawarmoebis arqiteqtonikas), personaJTa <strong>da</strong>xasiaTebisa Tu Txrobis meTods,<br />

stils, Janrul maxasiaTeblebs, mxatvrul saSualebebsa Tu poetur ostatobas.<br />

msjelobisas <strong>da</strong>imowmeT saTanado magaliTebi SerCeuli nawarmoebi<strong>da</strong>n. (pasuxi, romelic<br />

50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

b. vinai<strong>da</strong>n gamoyaviT SerCeuli nawarmoebis ZiriTadi Tavisebureba, SegiZliaT <strong>da</strong>asaxeloT<br />

<strong>da</strong> gaaanalizoT is problema (sirTule), romelsac Tqven mier aRwerili Taviseburebis<br />

(Sesabamisad, mTeli teqstis) gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisas SeiZleba waawydnen<br />

moswavleebi.<br />

analizis dros moixmeT teqsti<strong>da</strong>n imgvari magaliTebi, romlebic TvalsaCinos gaxdis,<br />

rom Tqven mier gamoyofili problema realurad arsebobs.<br />

axseniT, ra mizeziT (mizezebiT) SeiZleba SeeqmnaT es problema moswavleebs konkretuli<br />

nawarmoebis Seswavlisas. (pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar<br />

gaswordeba).<br />

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

g. Tqven <strong>da</strong>asaxeleT <strong>da</strong> gaaanalizeT is problema, romelsac teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisas<br />

SeiZleba waawydnen moswavleebi.<br />

aRwereT is saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>gexmarebaT gaaazrebinoT moswavleebs<br />

Tqveni msjelobis I nawilSi gamoyofili Tavisebureba <strong>da</strong> <strong>da</strong>aZlevinoT amave msjelobis<br />

II nawilSi aRniSnuli problema.<br />

axseniT <strong>da</strong> <strong>da</strong>asabuTeT, ra gziT <strong>da</strong>exmareba es saswavlo qmedeba moswavleebs am nawarmoebis<br />

Taviseburebis gaazrebaSi <strong>da</strong> rogor <strong>da</strong>aZlevinebs miTiTebul problemas. (pasuxi,<br />

romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

sailustraciod gTavazobT testis aprobaciebis dros erT-erTi kandi<strong>da</strong>tis<br />

mier Sesrulebul naSroms, romelic literaturis swavlebis meTodikis # 4<br />

<strong>da</strong>valebis pirobis adekvaturia (stili <strong>da</strong>culia):<br />

a.<br />

`<strong>da</strong>viTianze~ muSaobisas upirvelesad un<strong>da</strong> gaviazroT misi kompoziciuri Tavisebureba.<br />

moswavles es krebuli araTanamimdevruli <strong>da</strong> qaosuri moeCveneba, Tu mas ar ganvumartavT,<br />

rogor moiazrebs poeti a<strong>da</strong>mianis <strong>da</strong>niSnulebasa <strong>da</strong> mis funqcias samyaro-<br />

Si. a<strong>da</strong>miani olamuri erTianobis nawilia, olamSi igi cxovrobs yvelas cxovrebiT:<br />

vinc icxovra, vinc cxovrobs <strong>da</strong> vinc icxovrebs. Sesabamisad, igi mikrokosmosia <strong>da</strong> moiazreba,<br />

rogorc RvTis Svili, rogorc konkretuli, kerZo a<strong>da</strong>miani Tavisi piradi<br />

cxovrebiTa <strong>da</strong> bediT <strong>da</strong> rogorc romelime konkretuli eris Svili. guramiSvili rodesac<br />

wers, `ymawvili un<strong>da</strong> swavlobdes sacnoblad Tavisa<strong>da</strong>o: vin aris, si<strong>da</strong>n mosuli,<br />

sad aris, wava sa<strong>da</strong>o~, swored amas gulisxmob<strong>da</strong>. e. i. Tavis Secnoba gulisxmobs icode,<br />

rom xar: a) RvTis Svili, kacobriobis nawili; b) konkretuli a<strong>da</strong>miani piradi cxov-<br />

37


ebiT; g) romelime eris Svili. `si<strong>da</strong>n mosuli~ _ RvTisagan qmnili, sasufevli<strong>da</strong>n gamoZevebuli,<br />

`sad aris~ _ wuTisofelSi, `wava sa<strong>da</strong>o~ _ ufalTan. poets es kargad hqon<strong>da</strong><br />

gaazrebuli <strong>da</strong> Tavisi krebulis kompoziciac am principis Sesabamisad aago. religiuri<br />

xasiaTis leqsebi gviCvenebs guramiSvils, rogorc RvTis Svils, biografiuli<br />

xasiaTis leqsebi, rogorc kerZo pirovnebas, patriotuli xasiaTis leqsebi, rogorc<br />

saqarTvelos nawils.<br />

b.<br />

problema iqneba im codnisa <strong>da</strong> gamocdilebis nakleboba, romelic saWiroa am sakiTxze<br />

muSaobisas. moswavleebs un<strong>da</strong> ganemartos, Tu rogor moiazrebs biblia istoriul<br />

ganviTarebasa <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianis <strong>da</strong>niSnulebis arss.<br />

problemis mizezi iqneba teqstis gacnobisas wamoWrili kiTxvebi. leqsebi araTanamimdevrulia,<br />

Sinaarsobrivad xSirad erTmaneTis gagrZelebas ar warmoadgens, <strong>ena</strong>cvleba<br />

religiuri, patriotuli, biografiuli xasiaTis Tavebi. amd<strong>ena</strong>d, bunebrivia, moswavles<br />

gauCndes SekiTxva: ratomaa aseTi araTanamimdevruli krebulSi moTavsebuli masala<br />

Sinaarsobrivi TvalsazrisiT?<br />

g.<br />

gakveTilis pirveli etapi iqneba minileqcia, romelSic moswavleebs gavacnob maT-<br />

Tvis ucnob masalas (a<strong>da</strong>miani, rogorc olamuri erTianobis nawili).<br />

meore aqtivobisas me maT mivuTiTeb, waikiTxon strofi: `ymawvili un<strong>da</strong> swavlobdes...<br />

xelfasa<strong>da</strong>o~ <strong>da</strong> gamoTqvan sakuTari Sexeduleba am strofTan <strong>da</strong>kavSirebiT.<br />

Semdeg etapze maTi Tvalsazrisebis Sejamebis safuZvelze mivawvdi ganmartebebs <strong>da</strong><br />

msjelobas Sevafaseb Cemi informaciiT <strong>da</strong> vTxov, ga<strong>da</strong>aTvalieron saxelmZRvaneloSi<br />

<strong>da</strong>beWdili monakveTi, <strong>da</strong>akvirdnen saTaurebs <strong>da</strong> <strong>da</strong>ajgufon leqsebi im sami mimarTulebiT,<br />

romlebzec zemoT visaubreT <strong>da</strong> romelTa gaazrebis gareSec SeuZlebelia `<strong>da</strong>vi-<br />

Tianis~ analizi.<br />

literaturis swavlebis meTodikis # 4 <strong>da</strong>valebis Sefasebis kriteriumebi<br />

<strong>da</strong>valeba sami nawilisagan Sedgeba. misi maqsimaluri qulaa 11. Tu romelime miTiTebis<br />

pasuxi enobrivad gaumarTavi iqneba an<strong>da</strong> 50 sityvaze naklebi moculobisa aRmoCndeba,<br />

am konkretuli miTiTebis pasuxi ar Sefasdeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />

<strong>da</strong>valebis yoveli nawili amgvarad un<strong>da</strong> Sefasdes:<br />

38


#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

5.<br />

#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

I miTiTebis Sefasebis sqema:<br />

kriteriumebi qulebi<br />

adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; ar aris<br />

<strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma; msjeloba Seesabameba IX klasis moswavlis<br />

codnis dones <strong>da</strong> gamoirCeva sakiTxisadmi originaluri, aratrafaretuli<br />

midgomiT.<br />

adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; ar aris<br />

<strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma; msjeloba nawilobriv Seesabameba IX<br />

klasis moswavlis codnis dones <strong>da</strong> gamoirCeva sakiTxisadmi originaluri,<br />

aratrafaretuli midgomiT.<br />

adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba,<br />

magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; ar aris <strong>da</strong>Svebuli<br />

faqtobrivi Secdoma; msjeloba nawilobriv Seesabameba IX klasis<br />

moswavlis codnis dones <strong>da</strong> ar gamoirCeva sakiTxisadmi originaluri,<br />

aratrafaretuli midgomiT.<br />

adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba,<br />

magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT <strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia<br />

faqtobrivi Secdoma; msjeloba Seesabameba IX klasis moswavlis codnis<br />

dones. an<strong>da</strong> adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli<br />

Tavisebureba, magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; ar<br />

aris <strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma; msjeloba ar Seesabameba IX klasis<br />

moswavlis codnis dones <strong>da</strong> ar gamoirCeva sakiTxisadmi originaluri,<br />

aratrafaretuli midgomiT.<br />

araadekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba.<br />

an<strong>da</strong> adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli<br />

Tavisebureba, magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>Svebulia faqtobrivi Secdoma; msjeloba ar Seesabameba IX klasis moswavlis<br />

codnis dones <strong>da</strong> trafaretulia.<br />

II miTiTebis Sefasebis sqema:<br />

kriteriumebi qulebi<br />

gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />

ganmartebuli misi gamomwvevi mizezi (mizezebi); msjeloba <strong>da</strong>sabuTebulia<br />

saTanado magaliTebiT.<br />

gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />

ganmartebuli misi gamomwvevi mizezi (mizezebi), magram ar aris<br />

<strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT. an<strong>da</strong> gamokveTilia teqstis gaazrebis<br />

<strong>da</strong>mabrkolebeli problema, moxmobilia magaliTebi, magram ar aris<br />

<strong>da</strong>majereblad ganmartebuli problemis gamomwvevi mizezi (mizezebi).<br />

gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema, magram <strong>da</strong>majereblad<br />

ar aris ganmartebuli misi gamomwvevi mizezi (mizezebi) <strong>da</strong> ar<br />

aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT.<br />

ar aris gamokveTili teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema.<br />

39<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0


#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

III miTiTebis Sefasebis sqema:<br />

kriteriumebi<br />

aRwerilia is saswavlo qmedeba, romelic moswavles <strong>da</strong>exmareba aRniSnuli<br />

ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili problemis<br />

<strong>da</strong>ZlevaSi; <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli, Tu ra gziT uzrunvelyofs<br />

es saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />

aRwerilia is saswavlo qmedeba, romelic moswavles <strong>da</strong>exmareba aRniSnuli<br />

ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili problemis<br />

<strong>da</strong>ZlevaSi, magram <strong>da</strong>majereblad ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli, Tu ra<br />

gziT uzrunvelyofs es saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />

aRwerilia is saswavlo qmedeba, romelic moswavles <strong>da</strong>exmareba aRniSnuli<br />

ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili problemis<br />

<strong>da</strong>ZlevaSi, magram ar aris naCvenebi, Tu ra gziT uzrunvelyofs es<br />

saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />

ar aris aRwerili is saswavlo qmedeba, romelic moswavles <strong>da</strong>exmareba<br />

aRniSnuli ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili<br />

problemis <strong>da</strong>ZlevaSi.<br />

40<br />

qulebi<br />

Tu naSromSi <strong>da</strong>Svebuli ar aris samze meti enobrivi Secdoma an/<strong>da</strong> stilisturi xarvezi,<br />

qulaTa jams <strong>da</strong>emateba 1 qula.<br />

gTavazobT zemoT gamoqveynebuli naSromis Sefasebas mcire komentariT, romelic,<br />

Cveni azriT, warmodg<strong>ena</strong>s SegiqmniT, Tu rogor gaswordeba nawerebi mocemuli sqemis<br />

TiToeuli kriteriumis mixedviT:<br />

I miTiTebis pasuxi Sefas<strong>da</strong> 3 quliT, vinai<strong>da</strong>n naSromSi adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili<br />

SerCeuli nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli<br />

saTanado magaliTebiT teqsti<strong>da</strong>n. ar aris <strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma (Tu<br />

mxedvelobaSi ar miviRebT mcireoden uzustobebs citirebisas). aRsaniSnavia, rom msjeloba<br />

nawilobriv Seesabameba IX klasis moswavlis codnis dones (mag., safiqrebelia,<br />

rom IX klasis moswavlisaTvis rTulad aRsaqmeli aRmoCndeba Semdegi mosazreba: `a<strong>da</strong>miani<br />

olamuri erTianobis nawilia, olamSi igi cxovrobs yvelas cxovrebiT~). amasTanave,<br />

naSromi gamoirCeva sakiTxisadmi originaluri <strong>da</strong> aratrafaretuli midgomiT.<br />

II miTiTebis pasuxi Sefas<strong>da</strong> maqsimaluri 3 quliT, vinai<strong>da</strong>n naSromSi gamokveTilia<br />

teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a ganmartebuli misi<br />

gamomwvevi mizezebi (bibliis arcodna <strong>da</strong> TviT `<strong>da</strong>viTianis~ teqstis kompoziciuri Tavisebureba).<br />

marTalia, <strong>da</strong>mowmebuli magaliTebi moklebulia konkretulobas, magram<br />

mTlianobaSi msjeloba <strong>da</strong>sabuTebulia.<br />

III miTiTebis pasuxic Sefas<strong>da</strong> maqsimaluri 3 quliT, vinai<strong>da</strong>n naSromSi aRwerilia<br />

is saswavlo qmedebebi, romlebic moswavles <strong>da</strong>exmareba aRniSnuli ZiriTadi mxatvruli<br />

Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili problemis <strong>da</strong>ZlevaSi. <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />

<strong>da</strong>sabuTebuli, Tu ra gziT uzrunvelyofs es saswavlo qmedebebi <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />

marTalia, naSromi uxeS enobriv Secdomebs ar Seicavs, magram am SecdomaTa <strong>da</strong> xarvezTa<br />

raodenoba ar iZleva <strong>da</strong>matebiTi 1 qulis miniWebis saSualebas; kerZod:<br />

a) stilisturi xarvezebia: `problema iqneba im codnisa <strong>da</strong> gamocdilebis nakleboba,<br />

romelic saWiroa am sakiTxze muSaobisas~; `leqsebi araTanamimdevrulia~ (safiqrebelia,<br />

avtors imis Tqma sur<strong>da</strong>, rom `<strong>da</strong>viTianSi~ leqsTa Tanamimdevroba Sinaarsobriv<br />

Tu Tematur logikas ar eqvemdebareba <strong>da</strong> ara imisa, rom araTanamimdevrulia calkeul<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0


nawarmoebTa teqstebi); `<strong>ena</strong>cvleba religiuri, patriotuli, biografiuli xasiaTis Tavebi~<br />

(un<strong>da</strong> iyos _ urTierTs <strong>ena</strong>cvleba...); `gakveTilis pirveli etapi iqneba minileqcia,<br />

romelSic moswavleebs gavacnob...~ (ara leqciaSi gavacnob, aramed leqciis meSveobiT<br />

gavacnob); `meore aqtivobisas me maT mivuTiTeb, waikiTxon...~ (miTiTeba Tava<strong>da</strong>a aqtivoba);<br />

`msjelobas Sevafaseb Cemi informaciiT~; `<strong>da</strong>ajgufon leqsebi im sami mimarTulebiT...~<br />

b) citirebisas <strong>da</strong>Svebuli uzustobebia: `si<strong>da</strong>n mosuli~ (un<strong>da</strong> iyos _ `si<strong>da</strong>m mosula~);<br />

`...waikiTxon strofi: `ymawvili un<strong>da</strong> swavlobdes... xelfasa<strong>da</strong>o~ <strong>da</strong> gamoTqvan sakuTari<br />

Sexeduleba am strofTan <strong>da</strong>kavSirebiT.~ (aRniSnuli strofi sruldeba sityebiT<br />

_ `ulagmo <strong>da</strong> usa<strong>da</strong>o~, sityva `xelfasa<strong>da</strong>o~ mesame striqons asrulebs).<br />

g) sintaqsuri Secdomebia: `guramiSvili rodesac wers, ...gulisxmob<strong>da</strong>~ (un<strong>da</strong> iyos _<br />

gulisxmobs); `im codnisa <strong>da</strong> gamocdilebis nakleboba, romelic saWiroa...~ (un<strong>da</strong> iyos _<br />

romlebic saWiroa).<br />

yovelive zemoTqmulis gaTvaliswinebiT, moyvanili naSromis jamuri qulaa _ 9.<br />

41


e) wakiTxulis gaazreba<br />

waikiTxeT teqsti bolomde. kiTxvebze pasuxebis gacema maSin <strong>da</strong>iwyeT, rodesac statiis<br />

Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli sam-sami pasuxi<strong>da</strong>n swori SemoxazeT<br />

(<strong>da</strong>uSvebelia Semoxazuli asos waSla <strong>da</strong> mis nacvlad romelime sxva asos Semoxazva).<br />

Ria kiTxvebis pasuxebi CawereT sagangebod gamoyofil adgilebSi.<br />

<strong>da</strong>wereT teqstis mokle reziume.<br />

1. ori mTavari mimarTuleba kacobriobis azrisa <strong>da</strong> grZnobisa ibrZvis mu<strong>da</strong>m Jams <strong>da</strong>,<br />

vin icis, <strong>da</strong>mTavrdeba ki odesme igi brZola? mohyveba odesme am <strong>da</strong>usrulebel brZolas<br />

mSvidobianoba, SeTanxmeba <strong>da</strong> Serigeba? Tu am brZolas, rogorc <strong>da</strong>sabami ara hqonia,<br />

ise <strong>da</strong>sasrulic ar eqneba <strong>da</strong> yovelTvis kacobrioba iqneba <strong>da</strong>tanjuli saukuno<br />

ryeviT or mebrZol mxareTa Soris? ar viciT.<br />

2. <strong>da</strong> es ki viciT <strong>da</strong>namdvilebiT, ramd<strong>ena</strong><strong>da</strong>c warsuli gvaswavlis <strong>da</strong> awmyo amas gva-<br />

Cvenebs, rom kacobriobisaTvis yovlad SeuZlebelia, romelime mebrZolTaganis mxare<br />

<strong>da</strong>iWiros ise, rom meoreze Tvali <strong>da</strong> guli ar <strong>da</strong>rCes <strong>da</strong> erT dros am meorisaken ar<br />

ga<strong>da</strong>vides, rom mere isev winandel megobars <strong>da</strong>ubrundes.<br />

3. ra mimarTulebaa es ori mimarTuleba, ra hqvian am or mebrZol mxares, romelic<br />

bedSav kacobriobis gulsa <strong>da</strong> suls, azrsa <strong>da</strong> gonebas hqenjnis <strong>da</strong> swiwknis? es gaxlavT<br />

brZola sulisa <strong>da</strong> gonebisa xorcTan <strong>da</strong> sxeulTan, brZola sulis moTxovnilebaTa<br />

xorcis moTxovnilebasTan, an Tu gin<strong>da</strong>T sarwmunoebrivi saxe mivceT, es gaxlavT<br />

brZola kerpobisa qristianobasTan.<br />

4. moTxovnileba xorcisa _ es iyo umTavresi sagani, romelsac emsaxurebo<strong>da</strong> berZenTa<br />

<strong>da</strong> romaelTa kultura; moTxovnileba sulisa _ es iyo umTavresi sagani, romelic <strong>da</strong>adgina<br />

qristianobam berZenTa <strong>da</strong> romaelTa civilizaciis nangrevebze <strong>da</strong> romelic misca<br />

principad <strong>da</strong> mTavar azrad ganaxlebul kacobriobas, <strong>da</strong> mas aqeT igi <strong>da</strong>edva sarCulad<br />

saqristiano eris civilizaciasa <strong>da</strong> kulturas.<br />

5. filosofiis mimarTulebis <strong>da</strong>saxasiaTeblad miRebuli sityvebiT rom vTqvaT, saber-<br />

ZneTisa <strong>da</strong> romis civilizacia umTavresad naturalisturi, materialisturi iyo, xolo<br />

saqristiano evropisa _ spiritualisturi <strong>da</strong> idealisturi... Zveli qveynebis (saberZne-<br />

Tisa <strong>da</strong> romis) istoriam <strong>da</strong>gvimtkica, rom a<strong>da</strong>mians <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianTa krebuls _ sazogadoebas<br />

ar ZaluZs `puriTa mxolod erTiTa cxoneba~, _ a<strong>da</strong>mians <strong>da</strong> sazogadoebas, romlis<br />

idealicaa marto xorcis gancxroma, marto xorcis moTxovnilebaTa <strong>da</strong>kmayofileba _<br />

moelis mospoba <strong>da</strong> gacamtvereba.<br />

6. erTi ucnauri ram sCans kidev am istorii<strong>da</strong>n _ is sazogadoeba, is civilizacia, romelsac<br />

xorci gauxdia cxovrebis umTavres principad <strong>da</strong> am principis samsaxurisaTvis<br />

Seulevia Tavisi Zal-Rone, veRar SeiTvisebs axal princips _ sulis gabatonebas _ <strong>da</strong><br />

am sulieri principis Tan<strong>da</strong>Tan ganmtkiceba Zirs uTxris Zvel principze aSenebul sazogadoebas.<br />

saberZneTi <strong>da</strong> romi un<strong>da</strong> ganaxlebuliyo, un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>mdnariyo <strong>da</strong> mxolod<br />

amgvarad SeeZlo ganaxlebul kacobriobas axali, didi principis gaRmerTeba.<br />

7. saqristiano evropa TxuTmeti saukune emsaxura am axal princips _ suls <strong>da</strong> sulis<br />

moTxovnilebaTa <strong>da</strong>kmayofilebas. magram cxovrebam amcno, rom Zveli principi xorcis<br />

Tayvaniscemisa ubralo Cveuleba ki ar yofila galaRebuli saberZneTisa <strong>da</strong> romis<br />

kulturisa, igi ZiriTadi mxare iyo kacis _ a<strong>da</strong>mianis <strong>da</strong> sazogadoebis arsebobisa.<br />

8. gamocdilebam amcno, rom, rogorc marto xorcis <strong>da</strong>kmayofileba ara kmara <strong>da</strong> ar<br />

aris xelsayreli, aseve mxolod sulis gabatoneba <strong>da</strong> xorcis ki <strong>da</strong>Trgunva kacobriobis<br />

arsebobis mTavar moTxovnilebaTa miviwyebaa, calmxrivi <strong>da</strong>kmayofilebaa kacobriobis<br />

sawadelTa <strong>da</strong> amitomac ara xangrZlivi, ara safuZvliani. am gamocdilebam gamoiwvia<br />

xana ganaxlebisa <strong>da</strong> reformaciebisa, rodesac saberZneTisa <strong>da</strong> romis kerpuli kultura<br />

gaRmerTebul iqna <strong>da</strong> roca qristianul sarwmunoebaSi azrTa aRreva mox<strong>da</strong>. magram<br />

rogorc Zvelma qveynebma ver SeiTvises maTTvis ucxo principi _ saqristiano qveynisagan<br />

wamoyenebuli, ise verc saqristiano erma, romelic arsebiTad gamsWvaluli iyo<br />

sulis moTxovnilebaTa TayvaniscemiT, Zveli _ kerpuli principi ver SeiTvisa.<br />

9. magram saukunis meore meoTxedi<strong>da</strong>n kvlav uecrad saqristiano evropa mieca sasowarkveTilebas.<br />

suli tkbilia, magram xorcic tkbili aRmoCn<strong>da</strong>, erTi umeoreod warmoudgeneli<br />

Seiqna <strong>da</strong> isev Zvel qveyanaTa kulturis trfiali Semovi<strong>da</strong> xmarebaSi. am sau-<br />

42


kunis saukeTeso SvilTa tanjva <strong>da</strong> vaeba, sulieri mwuxareba <strong>da</strong> sev<strong>da</strong> Sedegia swored<br />

im gamourkvevlobisac, romelic gamoiwvia xorcisa <strong>da</strong> sulis kulturas Soris ryevam.<br />

10. Tanamedrove a<strong>da</strong>miani, romelsac grZnoba <strong>da</strong> goneba aqvs, rac ar un<strong>da</strong> iuaros, Svilia<br />

saqristiano civilizaciisa; masSi Rrma<strong>da</strong> aqvs gamj<strong>da</strong>ri fesvebi am civilizaciis<br />

umTavres principebs, magram es a<strong>da</strong>miani _ a<strong>da</strong>miania, ise, rogorc Zveli berZeni <strong>da</strong> romaeli,<br />

rogorc ganaxlebuli evropis italieli, gind holandieli, <strong>da</strong> rogorc kacs,<br />

meore didi moTxovnilebaca aqvs _ moTxovnileba xorcisa. xorcis moTxovnilebis<br />

principi ki Zvelma kulturam SeimuSava.<br />

11. amitomac, Zveli saberZneTisa <strong>da</strong> romis civilizaciac Zalauneburad, fatalurad iwvevs<br />

mas. am brZolaSi, raki cxovrebaSi Sua adgilis amorCeva yovlad SeuZlebelia,<br />

zogierTi gacxarebul qristianTa banakSi midis, zogierTi aranakleb gacxarebul kerp-<br />

TayvanismcemelT aZlevs xels. umetesi nawili sazogadoebisa am suraTs warmoadgens<br />

<strong>da</strong> es suraTi metad waagavs im suraTs, romelsac Zveli qveyana warmoadgen<strong>da</strong> Tavisi<br />

arsebobis ukanasknel xanaSi.<br />

kita abaSiZe, l. tolstois axali romani `aRdgoma~,<br />

wignSi: cxovreba <strong>da</strong> xelovneba, Tb., 1971, gv. 533-535.<br />

(1) 1. ra aris pirveli abzacis umTavresi azri?<br />

a) arasodes eqneba <strong>da</strong>sasruli msoflaRqmis or mTavar <strong>da</strong>pirispirebas. b) gaurkvevelia,<br />

msoflaRqmis ori mTavari mimarTuleba odesme SeTanxmdeba Tu ara. g) or<br />

mTavar mimarTulebas Soris <strong>da</strong>usrulebel brZolas odesme SeTanxmeba mohveba.<br />

(1) 2. ra aris meore abzacis funqcia?<br />

a) pirvel abzacSi gamoTqmuli mosazrebis gameoreba. b) pirvel abzacSi gamoTqmuli<br />

mosazrebis <strong>da</strong>zusteba. g) pirvel abzacSi gamoTqmuli mosazrebis uaryofa.<br />

(1) 3. ram ganapiroba <strong>da</strong>pirispireba `kerpobisa qristianobasTan~?<br />

a) a<strong>da</strong>mianis arsis sxva<strong>da</strong>sxvagvarma gaazrebam. b) a<strong>da</strong>mianis sulisa <strong>da</strong> gonebis erTmaneTTan<br />

brZolam. g) `kerpobis~ mier sulieri sawyisis upiratesobis aRiarebam.<br />

(1) 4. ra akavSirebs meoTxe abzacs wina abzacebTan?<br />

a) meoTxe abzacSi gameorebulia wina abzacebSi gamoTqmuli mosazrebebi.<br />

b) meoTxe abzacSi gafarToebulia wina abzacebSi gamoTqmuli mosazrebebi.<br />

g) meoTxe abzacSi <strong>da</strong>konkretebulia wina abzacebSi gamoTqmuli mosazrebebi.<br />

(1) 5. ram gamoiwvia antikuri civilizaciis ganadgureba mexuTe abzacis mixedviT?<br />

a) sazogadoebis mier idealisturi msoflaRqmis aRiarebam.<br />

b) sazogadoebis mier naturalisturi msoflaRqmis uaryofam.<br />

g) sazogadoebis mier xorcieli sawyisis gafetiSebam.<br />

(1) 6. ra procesma gamoiwvia `axali, didi principis gaRmerTeba~?<br />

a) antikuri civilizaciis ganaxlebam <strong>da</strong> ganviTarebam.<br />

b) sulieri sawyisis Tanamimdevrulma gabatonebam.<br />

g) xorcieli <strong>da</strong> sulieri sawyisebis Tanabarzomierma Serwymam.<br />

(1) 7. ratom ver aRmofxvra a<strong>da</strong>mianSi sulierma xorcieli sawyisi?<br />

a) imitom, rom mox<strong>da</strong> sulieri <strong>da</strong> xorcieli sawyisebis Serwyma.<br />

b) imitom, rom xorcieli sawyisi ganuyofelia a<strong>da</strong>mianis bunebisagan.<br />

g) imitom, rom xorcis Tayvaniscema ubralo Cveuleba yofila.<br />

(1) 8. moiyvaneT <strong>qarTuli</strong> hagiografii<strong>da</strong>n Semdegi Sexedulebis sapirispiro Tvalsazrisi:<br />

`rogorc marto xorcis <strong>da</strong>kmayofileba ara kmara <strong>da</strong> ar aris xelsayreli,<br />

aseve mxolod sulis gabatoneba...~<br />

(1) 9. romeli epoqa igulisxmeba `ganaxlebisa <strong>da</strong> reformaciebis~ xanaSi?<br />

(1) 10. <strong>da</strong>imowmeT ilias `gandegili<strong>da</strong>n~ is monakveTi, romelSic gamoxatulia Semdegi<br />

Sexedulebis sapirispiro Tvalsazrisi: `suli tkbilia, magram xorcic tkbili<br />

aRmoCn<strong>da</strong>, erTi umeoreod warmoudgeneli Seiqna~.<br />

43


(1) 11. ra ganapirobebs Tanamedrove evropuli civilizaciis tragizms?<br />

a) arCevanis gakeTebis SeuZlebloba sulier <strong>da</strong> xorciel sawyisebs Soris.<br />

b) is, rom `saqristiano erma~ ver SeiTvisa `Zveli _ kerpuli principi~.<br />

g) sulieri sawyisisaTvis upiratesobis miniWeba xorcielTan Se<strong>da</strong>rebiT.<br />

(1) 12. amoiwereT fraza, romelSic Cans, rom avtoris Tanadrouli sazogadoeba ganicdis<br />

sulier kriziss.<br />

(1) 13. ra ganasxvavebs Tanamedrove evropels Zveli berZnisa <strong>da</strong> romaelisagan?<br />

a) is, rom Tanamedrove evropeli uars acxadebs qristianul civilizaciaze.<br />

b) is, rom Tanamedrove evropeli uaryofs xorciel sawyiss.<br />

g) is, rom Tanamedrove evropeli qristianuli kulturis pirmSoa.<br />

(1) 14. ras gulisxmobs avtori sityvebSi: `Zveli saberZneTisa <strong>da</strong> romis civilizaciac<br />

Zalauneburad, fatalurad iwvevs mas~.<br />

a) Tanamedrove evropa mTlianad ver gaTavisufl<strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianis antikuri gagebisagan.<br />

b) Tanamedrove evropaSi `zogierTi gacxarebul qristianTa banakSi midis~.<br />

g) Tanamedrove evropeli mTlianad Tavisufalia a<strong>da</strong>mianis antikuri gagebisagan.<br />

(1) 15. ra aris am teqstis umTavresi saTqmeli?<br />

a) Tanamedrove evropas sulieri krizisi uciloblad <strong>da</strong>Rupavs.<br />

b) xorcieli <strong>da</strong> sulieri sawyisebis harmoniuli Serwyma ver xerxdeba.<br />

g) xorcis moTxovnilebaTa gafetiSebas sazogadoebis ganadgureba mohyveba.<br />

(1) 16. ris Sesaxeb ar saubrobs avtori?<br />

a) antikuri filosofiis Sesaxeb. b) qristianobis genezisis Sesaxeb. g) warmarTuli<br />

msoflmxedvelobis Sesaxeb.<br />

(4) 17. <strong>da</strong>wereT mocemuli teqstis reziume (aranakleb 50 sityvisa).<br />

sailustraciod gTavazobT testis aprobaciebis dros ori kandi<strong>da</strong>tis mier<br />

Sesrulebul naSromebs, romlebic reziumes moTxovnebs akmayofilebs (stili<br />

<strong>da</strong>culia):<br />

I<br />

kacobriobis ganviTarebis ori ZiriTadi mimarTuleba arsebobs _ materialisturi<br />

<strong>da</strong> idealisturi. am ori mimarTulebis <strong>da</strong>pirispirebas SeiZleba ewodos sulisa <strong>da</strong> gonebis<br />

maradiuli brZola xorcsa <strong>da</strong> sxeulTan. naturalisturi, materialisturi sawyisis<br />

saukeTeso gamomxatvelia berZnuli <strong>da</strong> romauli civilizaciebi, xolo qristianuli<br />

evropa idealisturi mimarTulebis <strong>da</strong>mamkvidrebelia.<br />

sulieri <strong>da</strong> xorcieli sawyisebis morigeba aucilebelia, Tumca kacobriobam es<br />

dRemde ver moaxerxa. qristianul evropaSi <strong>da</strong>iwyo saazrovno krizisi, romelic swored<br />

am <strong>da</strong>pirispirebam gamoiwvia.<br />

Tanamedrove a<strong>da</strong>miani qristianuli civilizaciis memkvidrea, magram arc am civilizaciis<br />

umTavresi principebis matarebels SeuZlia uaryos moTxovnileba xorcisa.<br />

II<br />

Tavisi arsebobis manZilze kacobrioba <strong>da</strong>usruleblad ibrZvis. aravin icis, mohyveba<br />

Tu ara am brZolas mxareTa Soris SeTanxmeba, maTi Serigeba. is ki cnobilia, rom kacobriobas<br />

uWirs arCevnis gakeTeba. am brZolis azri is gaxlavT, rom suli <strong>da</strong> goneba<br />

xorcsa <strong>da</strong> sxeuls upirispirdeba. sarwmunoebrivi TvalsazrisiT esaa `brZola kerpobisa<br />

qristianobasTan~.<br />

moTxovnileba xorcisa iyo umTavresi ram, rasac berZnul-romauli kultura emsaxurebo<strong>da</strong>.<br />

sulis moTxovnileba ki gax<strong>da</strong> principi, romelic qristianobam <strong>da</strong>adgina <strong>da</strong> Tavisi<br />

arsebobis umTavres sagnad aqcia.<br />

44


Zveli qveynebis istoriam cxadyo, rom a<strong>da</strong>mianTa sazogadoebas ar ZaluZs `puriTa<br />

xolo erTiTa cxoneba~. im sazogadoebas, romelic mxolod xorcis moTxovnilebaTa<br />

<strong>da</strong>kmayofilebas gaixdis arsebobis mTavar principad, ueWveli ganadgureba moelis,<br />

Tumca, mxolod sulier moTxovnilebaTa <strong>da</strong>kmayofilebaca <strong>da</strong> xorcis sruli <strong>da</strong>Trgunvac<br />

kacobriobis sawadelTa mxolod calmxrivi <strong>da</strong>kmayofilebaa, vinai<strong>da</strong>n xorci <strong>da</strong> suli<br />

erTmaneTis gareSe warmoudgenelia. Tanamedrove evropeli qristianuli civilizaciis<br />

Svilia, magram, amasTanave, is imgvarive a<strong>da</strong>mianicaa, rogorebic Zveli berZnebi <strong>da</strong><br />

romaelebi iyvnen. amitomac, am mudmivi brZolis gamo harmoniis miRweva SeuZlebelia.<br />

wakiTxulis gaazrebis Sefasebis sqema<br />

1. b) ---------------------1q. 2. b) ---------------------1q. 3. b) ---------------------1q. 4. b) ---------------------1q.<br />

5. g) ---------------------1q. 6. a) ---------------------1q. 7. b) ---------------------1q.<br />

8. grigol xanZTelma uari Tqva episkoposobis pativze, radgan es xorciel didebad<br />

miiCnia. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

9. renesansis (aRorZinebis) xana. -----------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

10. `...ra giTxra, Svilo? / yvelaze ufro suli tkbilia, / igi tyve aris wuTis-soflisa<br />

/ <strong>da</strong> eg yoveli mis borkilia.~ ----------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

11. g) -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

12. es suraTi metad waagavs im suraTs, romelsac Zveli qveyana warmoadgen<strong>da</strong> Tavisi<br />

arsebobis ukanasknel xanaSi. ------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

13. b) ----------------------1q. 14. a) ----------------------1q. 15. b) ----------------------1q. 16. a) ----------------------1q.<br />

reziumes Sefasebis kriteriumebi<br />

reziumes maqsimaluri qulaa 4. upirveles yovlisa, gamsworebelma un<strong>da</strong> gaarkvios,<br />

warmoadgens Tu ara Sesrulebuli <strong>da</strong>valeba reziumes. Tu pasuxi statiis Sinaarsis<br />

Txrobaa (vrceli perifrazia), werilis kritikuli analizia, misi Sefaseba-komentaria<br />

an enobrivad gaumarTavia an<strong>da</strong> 50 sityvaze naklebi moculobisaa, igi ar Sefasdeba <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />

Tu <strong>da</strong>valebis pasuxi reziumea, igi un<strong>da</strong> Sefasdes mocemuli sqemis mixedviT.<br />

# kriteriumebi qulebi<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

5.<br />

<strong>da</strong>valeba amomwurava<strong>da</strong>a Sesrulebuli (saubaria statiis yvela arsebiTi<br />

aspeqtis Sesaxeb) <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma.<br />

<strong>da</strong>valeba amomwurava<strong>da</strong>a Sesrulebuli (saubaria statiis yvela arsebiTi<br />

aspeqtis Sesaxeb), magram <strong>da</strong>Svebulia erTi-ori enobrivi Secdoma.<br />

<strong>da</strong>valeba nawilobrivaa Sesrulebuli (ar aris saubari statiis erT-erTi<br />

arsebiTi aspeqtis Sesaxeb) <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma;<br />

an<strong>da</strong> <strong>da</strong>valeba amomwurava<strong>da</strong>a Sesrulebuli (saubaria statiis yvela<br />

arsebiTi aspeqtis Sesaxeb), magram <strong>da</strong>Svebulia orze meti enobrivi Secdoma.<br />

<strong>da</strong>valeba nawilobrivaa Sesrulebuli (ar aris saubari statiis erT-erTi<br />

arsebiTi aspeqtis Sesaxeb) <strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia erTi-ori enobrivi Secdoma.<br />

naSromSi ar aris saubari statiis ori an meti arsebiTi aspeqtis Sesaxeb<br />

an<strong>da</strong> enobrivad gaumarTavia.<br />

45<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0


gTavazobT zemoT gamoqveynebuli reziumeebis Sefasebas mcire komentarebiT, romlebic,<br />

Cveni azriT, warmodg<strong>ena</strong>s SegiqmniT, Tu rogor gaswordeba naSromebi mocemuli<br />

sqemis mixedviT:<br />

moyvanil naSromTagan pirveli Sefas<strong>da</strong> 2 quliT, vinai<strong>da</strong>n <strong>da</strong>valeba nawilobrivaa<br />

Sesrulebuli (ar aris saubari statiis erT-erTi arsebiTi aspeqtis, kerZod, kita aba-<br />

SiZis statiis me-10 abzacSi gamoTqmuli mosazrebebis Sesaxeb. am abzacSi naCvenebia Tanamedrove<br />

a<strong>da</strong>mianis winaSe mdgari dramatuli arCevanis gamomwvevi mizezi), amasTanave,<br />

naSromSi ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma.<br />

meore naSromma <strong>da</strong>imsaxura maqsimaluri 4 qula, radganac <strong>da</strong>valeba amomwurava<strong>da</strong>a<br />

Sesrulebuli (saubaria statiis yvela arsebiTi aspeqtis Sesaxeb) <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli<br />

arc erTi enobrivi Secdoma.<br />

46


v) weriTi <strong>da</strong>valeba<br />

(10) 1. XI klasis <strong>da</strong>mamTavrebel etapze moswavleebs un<strong>da</strong> urCioT, ra waikiTxon zafxulis<br />

ar<strong>da</strong>degebze. warmoidgineT, rom esaubrebiT Tqveni klasis saukeTeso moswavles,<br />

romelsac wasakiTxad sTavazobT konkretul nawarmoebs (Tqven mier arCeuli Txzuleba<br />

SesaZloa <strong>qarTuli</strong>c iyos <strong>da</strong> ucxouric, oRond ar un<strong>da</strong> iyos Setanili saskolo saxelmZRvaneloebSi).<br />

<strong>da</strong>wereT, rogor <strong>da</strong>ainteresebT moswavles:<br />

• gadmoeciT, rogor warudgenT moswavles Tqven mier SerCeul teqsts;<br />

• CamoayalibeT, rogor gauRviZebT mas am teqstis wakiTxvis interess;<br />

• calke abzacad gamoyaviT Tqveni msjeloba imis Sesaxeb, Tu ras miscems, Tqveni azriT,<br />

SerCeuli nawarmoebis wakiTxva am asakis moswavles.<br />

(naSromi, romelic 150 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

(10) 2. galaktion tabiZis Semoqmedebis analizma XII klasis moswavleebSi azrTa sxva<strong>da</strong>sxvaoba<br />

gamoiwvia. moswavleTa erTi nawili amtkicebs, rom poeti urwmuno iyo <strong>da</strong> am<br />

Tvalsazrisis <strong>da</strong>sasabuTeblad mohyavs Semdegi strofi:<br />

`vewvevi gandegil mamaTa<br />

`umanko Casaxvis~ savanes.<br />

iq Savi TovliviT <strong>da</strong>maTovs<br />

Wvartli <strong>da</strong> burusi Tavanis.<br />

simkacriT Sexe<strong>da</strong>vs saSveni<br />

Tvalebi Sekruli kamaris:<br />

jvars ecvi, Tu gin<strong>da</strong>! saSveli<br />

ar aris, ar aris, ar aris!~<br />

moswavleTa meore nawili ar iziarebs am pozicias <strong>da</strong> mis sapirispirod imowmebs<br />

sxva strofs amave leqsi<strong>da</strong>n:<br />

`<strong>da</strong>hqrian u<strong>da</strong>bnos qarebi,<br />

mtanjaven <strong>da</strong> vici: gaxsovar!<br />

samreklos angreven zarebi...<br />

wmin<strong>da</strong>o, wmin<strong>da</strong>o macxovar!~<br />

argumentirebuli msjelobiT CamoayalibeT Tqveni pozicia. <strong>da</strong>saSvebia Tqveni<br />

msjeloba mxolod am leqsiT^ar SemofargloT. (naSromi, romelic 150 sityvaze naklebs<br />

Seicavs, ar gaswordeba).<br />

(10) 3. <strong>da</strong>viT weredianis azriT, `nestani mSvenieria, nestani sikeTiT savsea, magram nestani<br />

saSiSia. tarieli poemis yvela epizodSi cotaTi ufrTxis nestans~.<br />

argumentirebuli msjelobiT <strong>da</strong>asabuTeT an uaryaviT mkvlevris es mosazreba.<br />

(naSromi, romelic 150 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

(10) 4. Tamaz WilaZe wignSi `vardis furclobis niSani~ wers: `fatmani nestanis, TinaTinis,<br />

tarielisa <strong>da</strong> avTandilis `c a l i a~, megobaria, meore qajeTis cixeSi _ gulan-<br />

SaroSi _ samu<strong>da</strong>mod CarCenili sxivi~.<br />

argumentirebuli msjelobiT <strong>da</strong>asabuTeT an uaryaviT avtoris es mosazreba.<br />

(naSromi, romelic 150 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

(10) 5. grigol kiknaZe wers: `faqtebze didi Zaladobis Sedegi iyo, rodesac zogierTma<br />

kritikosma zvia<strong>da</strong>urisadmi aRazas TanagrZnobaSi satrfialo niuansi <strong>da</strong>inaxa~.<br />

Tamaz Cxenkeli ki aRniSnavs: `zvia<strong>da</strong>uris Zalgulovnebis, vaJkacuri Seupovrobisa<br />

<strong>da</strong> gautexelobis suliskveTeba aRazas gulSi mamruli siqvelis sxva, am SemTxveva-<br />

Si, erotiul aspeqts ukavSirdeba~.<br />

argumentirebuli msjelobiT <strong>da</strong>asabuTeT, romel Tvalsazriss iziarebT <strong>da</strong> ratom.<br />

(naSromi, romelic 150 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

47


sailustraciod gTavazobT testis aprobaciebis dros ori kandi<strong>da</strong>tis mier<br />

Sesrulebul naSromebs, romlebic # 5 weriTi <strong>da</strong>valebis pirobis adekvaturia<br />

(stili <strong>da</strong>culia):<br />

I<br />

veTanxmebi grigol kiknaZis Tvalsazriss. Secdomaa, vifiqroT, rom aRazas TanagrZnoba<br />

zvia<strong>da</strong>urisadmi satrfialo niuanss Seicavs, an, rogorc Tamaz Cxenkeli aRniSnavs,<br />

`aRazas gulSi erotiuli aspeqtis~ gamoRviZebas ukavSirdeba. amis <strong>da</strong>samtkiceblad<br />

joyolas sityvebic kmara: `itire? madli giqnia, me ra gamge var magisa, diacs mu<strong>da</strong>mac<br />

uxdeba glova vaJkacis kargisa~. aRazac iseTive Svilia pirimzisa, rogoric arian<br />

joyola <strong>da</strong> zvia<strong>da</strong>uri. igi joyolas nawilia <strong>da</strong> im Tvalsazrisis gamomxatveli, romelic<br />

joyolas saxes ekisreba poemaSi.<br />

vfiqrob, Tamaz Cxenkelis mosazreba eyrdnoba epizods, romelSic aRaza S<strong>ena</strong>tris<br />

imas, vinc zvia<strong>da</strong>uris mklavze wvebo<strong>da</strong>. Cemi azriT, es mxolod niuansia, romliTac va-<br />

Jam kai ymis fasi kidev erTxel <strong>da</strong> axla ukve qaluri sawyisis pozicii<strong>da</strong>n gviCv<strong>ena</strong>. aRazaSi<br />

satrfialo-erotikuli SegrZnebebi ki ar iRviZebs, aramed igi de<strong>da</strong>kacurad <strong>da</strong>stiris<br />

Tavis `lamaz Zmas~ ise, rogorc alu<strong>da</strong> qeTelauri _ mucals. gana SemTxveviTia:<br />

`alu<strong>da</strong>s Tofi ar un<strong>da</strong>, atir<strong>da</strong> rogorc qalio~. vifiqroT, rom alu<strong>da</strong>s de<strong>da</strong>kacurad<br />

moewona mucali? es xom mkrexelobac iqnebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> didi uzustobac!<br />

qeTelaurica <strong>da</strong> aRazac <strong>da</strong>stirian TavianT `lamaz Zmebs~, sulier naTesavebs, `vaJkacuri<br />

rjuliT~ <strong>da</strong>naxul-ganWvretilT <strong>da</strong>, rogorc ganicdis qeTelauri, ise ganicdis<br />

aRazac: oRond qalurad, de<strong>da</strong>kacurad. es ki kidev ufro metyveli <strong>da</strong> STambeW<strong>da</strong>via<br />

mkiTxvelisaTvis. amiT vaJam de<strong>da</strong>kacad <strong>da</strong>badebuli `kai yma~ gviCv<strong>ena</strong>. aRazac `kai ymaa~<br />

iseve, rogorc joyola, zvia<strong>da</strong>uri, qeTelauri, mucali. ilia ambob<strong>da</strong>: `gmiroba sulis<br />

Ronea <strong>da</strong> ara xorcisa~. aRazas pirovnebac amas a<strong>da</strong>sturebs.<br />

aRazam joyolas saqme gaakeTa _ joyola xelfexSekruli rom ar yofiliyo, zvia<strong>da</strong>uris<br />

mkvlelT xmliT SeebrZolebo<strong>da</strong>. ra Tqma un<strong>da</strong>, aRaza amas ver SeZleb<strong>da</strong>, magram<br />

man de<strong>da</strong>kacurad ibrZola: <strong>da</strong>itira `qedCaJangebuli mTa~ _ zvia<strong>da</strong>uri. amitomac mouwona<br />

qmarma mas saqcieli.<br />

`kacis kacurad sikvdili~ aRazas msgavsi qalebisaTvis tragikulicaa <strong>da</strong> saamayoc.<br />

RvTisSvilni xom movlenebs ara mxolod xorciel-esTetikuri TvaliT uyureben, aramed<br />

_ sulis TvaliTac...<br />

II<br />

kiTxvaze pasuxis gasacemad uTuod un<strong>da</strong> gavixsenoT is epizodi, romelSic moTxrobilia,<br />

Tu rogor sjian zvia<strong>da</strong>urs qistebi <strong>da</strong> ra gancdebi eufleba am dros aRazas.<br />

vaJa-fSavelas TqmiT, aRaza, am suraTis Semyure, `bndebo<strong>da</strong>~. mas ebralebo<strong>da</strong> zvia<strong>da</strong>uri<br />

ara marto imis gamo, rom klavdnen, aramed imitomac, rom, ucxo miwaze mokluls,<br />

<strong>da</strong>mtirebelic ar eRirsebo<strong>da</strong>. aRazas gancdebSi, sibralulis gar<strong>da</strong>, Tavs iCens aSkarad<br />

erotikuli elferis mqone aseTi ganc<strong>da</strong>c: mas moswons zvia<strong>da</strong>uri rogorc ara marto<br />

vaJkaci (mamaci, Seupovari mebrZoli), aramed rogorc mamric _ aRaza S<strong>ena</strong>tris im<br />

qals, romelsac Rirsebia zvia<strong>da</strong>uris mklavze wola. am detalze <strong>da</strong>yrdnobiT SesaZloa<br />

vimsjeloT imaze, rom Tamaz Cxenkelis mosazreba savsebiT misaRebia.<br />

Cemi azriT, aRazas sulSi namdvilad gaiRviZa zvia<strong>da</strong>uris, rogorc mamris, mSvenierebiT<br />

aRtacebis ganc<strong>da</strong>m. <strong>da</strong>saxelebuli detalis gar<strong>da</strong>, naTqvamis <strong>da</strong>sasabuTeblad<br />

teqstis sxva epizodebis <strong>da</strong>saxelebac aris SesaZlebeli. gavixsenoT, rogor iqceva aRaza,<br />

roca zvia<strong>da</strong>urs <strong>da</strong>itirebs: mas `sam balans~ aaWris <strong>da</strong> sagul<strong>da</strong>gulod inaxavs Ciqilis<br />

`yurSi~. es `sami balani~ misTvis zvia<strong>da</strong>uris fizikuri mSvenierebis simboloa, misi,<br />

rogorc mamakacis, silamazis saxsovari...<br />

gavixsenoT isic, rogor uWirs aRazas joyolasaTvis imis gamxela, rom xevsuri zvia<strong>da</strong>uri<br />

<strong>da</strong>itira. mas rcxvenia sakuTari saqcielisa <strong>da</strong> ara mxolod imitom, rom Tavad<br />

qistia <strong>da</strong> zvia<strong>da</strong>uri _ xevsuri. joyolasTan amis gamxelisas, wesiT, sircxvilis<br />

48


grZnoba ar un<strong>da</strong> ipyrobdes _ cota xniT adre xom joyolam ase gamoido Tavi xevsuri<br />

stumrisaTvis. rogorc Cans, aRazas sircxvils iwvevs sakuTari grZnobebi _ vaiTu, joyola<br />

mixv<strong>da</strong>, rom misma erTgulma colma `sxva kacs~ `sxva TvaliT~ Sexe<strong>da</strong> ise, rogorc<br />

qalma _ kacs. albaT, amitomac urCevnia, qmars uambos raRac `zRapari~, vidre is,<br />

rac realurad mox<strong>da</strong>.<br />

aRazas grZnobebi zvia<strong>da</strong>uris mimarT, SesaZloa, didi siRrmiT ar gamoirCeva, magram<br />

faqtia: igi namdvilad moixibla misi `mamruli siqvelis sxva... erotiuli aspeqtiT~.<br />

# 5 weriTi <strong>da</strong>valebis Sefasebis kriteriumebi<br />

weriTi <strong>da</strong>valebis maqsimaluri qulaa 10. upirveles yovlisa, gamsworebelma un<strong>da</strong><br />

gansazRvros, upasuxebs Tu ara naweri mocemuli <strong>da</strong>valebis pirobas. Tu namuSevari <strong>da</strong>valebis<br />

pirobas ar upasuxebs an 150 sityvaze naklebi moculobisaa an<strong>da</strong> enobrivad gaumarTavia,<br />

igi ar Sefasdeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />

#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

I tabula<br />

sakiTxis gaazreba <strong>da</strong> msjelobis <strong>da</strong>sabuTeba qulebi<br />

<strong>da</strong>valeba karga<strong>da</strong>a gaazrebuli, mosazrebebi <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli,<br />

msjeloba gamyarebulia Sesaferisi magaliTebiT vaJa-fSavelas poemi<strong>da</strong>n<br />

<strong>da</strong>/an literaturismcodneobiTi naSromebi<strong>da</strong>n.<br />

<strong>da</strong>valeba karga<strong>da</strong>a gaazrebuli, Tumca zogjer mosazrebebi ar aris <strong>da</strong>majereblad<br />

<strong>da</strong>sabuTebuli <strong>da</strong>/an ar aris gamyarebuli Sesaferisi magali-<br />

TebiT vaJa-fSavelas poemi<strong>da</strong>n <strong>da</strong>/an literaturismcodneobiTi naSromebi<strong>da</strong>n.<br />

<strong>da</strong>valeba gaazrebulia, Tumca msjeloba ar aris saTanadod <strong>da</strong>sabuTebuli<br />

<strong>da</strong> ar aris gamyarebuli Sesaferisi magaliTebiT vaJa-fSavelas poemi<strong>da</strong>n<br />

<strong>da</strong>/an literaturismcodneobiTi naSromebi<strong>da</strong>n; an<strong>da</strong> <strong>da</strong>valeba ze<strong>da</strong>pirula<strong>da</strong>a<br />

gaazrebuli, Tumca calkeul SemTxvevebSi msjeloba saTanado<strong>da</strong>a<br />

<strong>da</strong>sabuTebuli <strong>da</strong> gamyarebulia Sesaferisi magaliTebiT vaJa-fSavelas<br />

poemi<strong>da</strong>n <strong>da</strong>/an literaturismcodneobiTi naSromebi<strong>da</strong>n.<br />

<strong>da</strong>valeba ar aris gaazrebuli <strong>da</strong>/an warmoadgens vaJa-fSavelas poemisa<br />

<strong>da</strong>/an literaturismcodneobiTi naSromebis perifrazs.<br />

II tabula<br />

originaluri azrovneba<br />

naSromSi gamovlin<strong>da</strong> originaluri azrovneba.<br />

naSromSi ar gamovlin<strong>da</strong> originaluri azrovneba.<br />

49<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0<br />

qulebi<br />

1<br />

0


#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4<br />

5.<br />

III tabula<br />

naSromis organizeba, logikurad ageba <strong>da</strong> faqtobrivi sizuste<br />

naSromi organizebulia <strong>da</strong> monakveTTa Soris <strong>da</strong>culia logikuri kavSirebi,<br />

ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi faqtobrivi Secdoma.<br />

naSromi ar aris saTanadod organizebuli <strong>da</strong>/an monakveTTa Soris <strong>da</strong>r-<br />

Rveulia logikuri kavSirebi, ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi faqtobrivi<br />

Secdoma; an<strong>da</strong> naSromi organizebulia <strong>da</strong> monakveTTa Soris <strong>da</strong>culia<br />

logikuri kavSirebi, magram <strong>da</strong>Svebulia erTi faqtobrivi Secdoma.<br />

naSromi ar aris saTanadod organizebuli <strong>da</strong>/an monakveTTa Soris <strong>da</strong>r-<br />

Rveulia logikuri kavSirebi; an<strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia erTze meti faqtobrivi<br />

Secdoma.<br />

IV tabula<br />

naSromis enobrivi mxare<br />

naSromSi azri enobrivad (leqsikurad) zustad <strong>da</strong> mkafio<strong>da</strong>a gamoxatuli,<br />

SerCeulia <strong>da</strong>smuli amocanis Sesaferisi stili, <strong>da</strong>culia naSromis<br />

stilisturi erTgvarovneba, ar aris <strong>da</strong>Svebuli orTografiul-morfologiuri,<br />

punqtuaciuri <strong>da</strong> sintaqsuri Secdomebi.<br />

naSromSi azri enobrivad (leqsikurad) zustad <strong>da</strong> mkafio<strong>da</strong>a gamoxatuli,<br />

SerCeulia <strong>da</strong>smuli amocanis Sesaferisi stili, <strong>da</strong>culia naSromis<br />

stilisturi erTgvarovneba, gvxvdeba oriode stilisturi xarvezi <strong>da</strong>/an<br />

erTi orTografiul-morfologiuri <strong>da</strong> punqtuaciuri Secdoma.<br />

naSromSi azri enobrivad (leqsikurad) zustad <strong>da</strong> mkafio<strong>da</strong>a gamoxatuli,<br />

SerCeulia <strong>da</strong>smuli amocanis Sesaferisi stili, <strong>da</strong>culia naSromis<br />

stilisturi erTgvarovneba, gvxvdeba samze meti stilisturi xarvezi<br />

<strong>da</strong>/an ori orTografiul-morfologiuri <strong>da</strong> punqtuaciuri <strong>da</strong>/an erTi sintaqsuri<br />

Secdoma.<br />

SerCeulia <strong>da</strong>smuli amocanisaTvis Sesaferisi stili, Tumca leqsika mwiria,<br />

zogjer <strong>da</strong>rRveulia stilisturi erTgvarovneba <strong>da</strong>/an gvxvdeba ramdenime<br />

stilisturi xarvezi <strong>da</strong>/an sami-oTxi orTografiul-morfologiuri<br />

<strong>da</strong> punqtuaciuri <strong>da</strong>/an ori sintaqsuri Secdoma.<br />

SerCeulia <strong>da</strong>smuli amocanisaTvis Seuferebeli stili <strong>da</strong>/an <strong>da</strong>rRveulia<br />

stilisturi erTgvarovneba, gvxvdeba xuTze meti stilisturi xarvezi<br />

<strong>da</strong>/an xuTze meti orTografiul-morfologiuri <strong>da</strong> punqtuaciuri <strong>da</strong>/an<br />

orze meti sintaqsuri Secdoma.<br />

50<br />

qulebi<br />

2<br />

1<br />

0<br />

qulebi<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0


gTavazobT zemoT gamoqveynebuli naSromebis Sefasebas mcire komentarebiT, romlebic,<br />

Cveni azriT, warmodg<strong>ena</strong>s SegiqmniT, Tu rogor gaswordeba nawerebi mocemuli sqemis<br />

TiToeuli kriteriumis mixedviT:<br />

I tabulis mixedviT pirveli naSromi Sefas<strong>da</strong> maqsimaluri 3 quliT, radganac <strong>da</strong>valeba<br />

karga<strong>da</strong>a gaazrebuli, mosazrebebi <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli, msjeloba ki<br />

gamyarebulia Sesaferisi magaliTebiT vaJa-fSavelas poemebi<strong>da</strong>n <strong>da</strong>, agreTve, citirebulia<br />

ilia WavWavaZis mosazrebac.<br />

II tabulis mixedviTac naSromi maqsimaluri 1 quliT Sefas<strong>da</strong>, vinai<strong>da</strong>n teqstSi mkafiod<br />

gamovlin<strong>da</strong> avtoris individualoba <strong>da</strong> saintereso, aratrafaretuli <strong>da</strong>mokidebuleba<br />

<strong>da</strong>smuli sakiTxis mimarT.<br />

III tabulis mixedviT naSromma 2 qula <strong>da</strong>imsaxura, radganac teqsti organizebulia<br />

<strong>da</strong> monakveTTa Soris <strong>da</strong>culia logikuri kavSirebi, amasTanave, ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc<br />

erTi faqtobrivi Secdoma.<br />

IV tabulis mixedviT naSromma 2 qula <strong>da</strong>imsaxura, radganac, marTalia, teqstSi azri<br />

leqsikurad zustad <strong>da</strong> mkafio<strong>da</strong>a gamoxatuli, SerCeulia <strong>da</strong>smuli amocanis Sesaferisi<br />

stili <strong>da</strong> <strong>da</strong>culia naSromis stilisturi erTgvarovneba, magram gvxvdeba ori<br />

stilisturi xarvezi: `igi joyolas nawilia <strong>da</strong> im Tvalsazrisis gamomxatveli, romelic<br />

joyolas saxes ekisreba poemaSi.~ <strong>da</strong> `...rogorc ganicdis qeTelauri, ise ganicdis<br />

aRazac~; ori punqtuaciuri Secdoma: `me ra gamge var magisa,~ (striqonis bolos mZimis<br />

nacvlad un<strong>da</strong> eweros kiTxvis niSani) <strong>da</strong> `atir<strong>da</strong> rogorc qalio...~ (kavSiris win aklia<br />

mZime) <strong>da</strong>, agreTve, erTi sintaqsuri Secdoma _ `...rogoric arian joyola <strong>da</strong> zvia<strong>da</strong>uri~).<br />

yovelive zemoTqmulis gaTvaliswinebiT, moyvanili naSromis jamuri qulaa _ 8.<br />

meore naSromma yvela tabulis mixedviT maqsimaluri qulebi <strong>da</strong>imsaxura <strong>da</strong>, Sesabamisad,<br />

misi jamuri qulaa _ 10.<br />

Zvirfaso pe<strong>da</strong>gogebo,<br />

gaiTvaliswineT, rom am krebulSi gamoqveynebuli kiTxvebi <strong>da</strong> <strong>da</strong>valebebi ar Seva sagamocdo<br />

testebSi, Tumca, maTi gacnoba, vfiqrobT, gagiiolebT analogiuri tipis samuSaos<br />

Sesrulebas. agreTve sasurvelia, yuradReba miaqcioT testur kiTxvaTa <strong>da</strong> <strong>da</strong>valeba-<br />

Ta aprobaciebis dros Sesrulebuli naSromebis nimuSebsa <strong>da</strong> maTs komentarebs, romlebic<br />

krebulis bolosaa mocemuli. vimedovnebT, rom gamoqveynebuli masalis gacnoba <strong>da</strong><br />

gaTvaliswineba <strong>da</strong>gexmarebaT sasertifikacio gamocdisaTvis saTanadod momzadebaSi.<br />

gisurvebT warmatebas!<br />

51


d a n a r T i<br />

I. quTaisSi 2010 wlis 28 Tebervals Catarebul aprobaciaze<br />

gamoyenebuli testi Sefasebis sqemiTurT<br />

instruqcia<br />

Tqven winaSea testis bukleti <strong>da</strong> pasuxebis furceli.<br />

gaiTvaliswineT, gaswordeba mxolod pasuxebis furceli!<br />

pasuxebis furclis gakecva <strong>da</strong>uSvebelia!<br />

testis bukleti SegiZliaT gamoiyenoT Savi samuSaosaTvis!<br />

testis maqsimaluri qulaa _ 80.<br />

## 1-14 <strong>da</strong>valebebis pasuxebi SegiZliaT testis bukletSi SemoxazoT <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>itanoT<br />

pasuxebis furcelSi Semdegnairad: yoveli <strong>da</strong>valebis nomris gverdiT ganTavsebul<br />

ujredebSi X niSani un<strong>da</strong> <strong>da</strong>svaT im ujredSi, romelic, Tqveni azriT, swor pasuxs Seesabameba;<br />

am <strong>da</strong>valebaTa pasuxebis ga<strong>da</strong>tanisas ar un<strong>da</strong> agerioT <strong>da</strong>valebebis nomrebi. nomrebis<br />

arevis SemTxvevaSi kompiuteri swori pasuxis amocnobas veRar SeZlebs;<br />

pasuxebis furcelSi <strong>da</strong>Svebuli Secdomis SemTxvevaSi mTlianad gaaSaveT is ujredi<br />

<strong>da</strong> imave nomris gaswvriv moniSneT sxva (es exeba mxolod ## 1-14 <strong>da</strong>valebebs);<br />

## 15-32 <strong>da</strong>valebebis pasuxebi Sesabamisi nomrebis gaswvriv un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>itanoT pasuxebis<br />

furcelSi;<br />

# 32 <strong>da</strong>valeba sami nawilisagan Sedgeba: a), b) <strong>da</strong> g). pasuxebis furcelSic amgvara<strong>da</strong>a<br />

miTiTebuli;<br />

savaldebuloa, rom # 32 <strong>da</strong>valebis a), b) <strong>da</strong> g) nawilebi pasuxebis furcelSi sagangebod<br />

am a), b) <strong>da</strong> g) nawilebisaTvis gamoyofil adgilebSi ga<strong>da</strong>itanoT;<br />

# 32 <strong>da</strong>valebis TiToeuli nawili (a, b, g) cal-calke swordeba Sefasebis sxva<strong>da</strong>sxva<br />

sqemis meSveobiT <strong>da</strong>, amd<strong>ena</strong>d, am <strong>da</strong>valebis Semadgeneli nawilebis erTmaneTSi areva<br />

<strong>da</strong>uSvebelia;<br />

# 32 <strong>da</strong>valeba, romlis Semadgeneli nawilebi pasuxebis furcelSi erTmaneTSi iqneba<br />

areuli, ar Sefasdeba.<br />

arsad miuTiToT Tqveni saxeli <strong>da</strong> gvari <strong>da</strong> arc pirovnebis identificirebis sxva<br />

saSualeba, winaaRmdeg SemTxvevaSi naSromi ar gaswordeba!<br />

testis Sesasruleblad geZlevaT 5 saaTi.<br />

gisurvebT warmatebas!<br />

52


wakiTxulis gaazreba<br />

yuradRebiT gaecaniT teqsts. kiTxvebze pasuxebis gacema maSin <strong>da</strong>iwyeT, rodesac<br />

teqstis Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli sam-sami pasuxi<strong>da</strong>n airCieT mxolod<br />

erTi <strong>da</strong> SemoxazeT. moniSnuli pasuxi ga<strong>da</strong>itaneT pasuxebis furcelSi amgvarad:<br />

pasuxis Sesabamis ujredSi gaakeTeT aRniSvna _ X (Tu pasuxebis furcelSi Secdomas<br />

<strong>da</strong>uSvebT, SegiZliaT mTlianad gaaSavoT is ujredi <strong>da</strong> mis nacvlad sxva moniSnoT).<br />

<strong>da</strong>wereT teqstis mokle reziume.<br />

<strong>da</strong>valebis maqsimaluri qulaa _ 18.<br />

romantizmi, hegelis marjve gamoTqmiT, SeiZleba <strong>da</strong>vaxasiaToT rogorc `ubeduri<br />

cnobiereba~, anu is cnobiereba, romelsac Tavisi arsebobis mizani usasrulobaSi,<br />

grZnobadi samyaros miRma egulvis <strong>da</strong> uwyis misi miuRwevloba, magram, meore mxriv, ar<br />

SeuZlia am miuRwevel mizans ar eswrafos: `raRac umaRlesi sibrZne gvaswavlis, rom<br />

kacobriobam did SecdomaSi Cavardnis gamo samSoblo <strong>da</strong>karga. amd<strong>ena</strong>d, misi miwieri<br />

yofnis <strong>da</strong>niSnuleba isaa, rom ukan (<strong>da</strong>karguli samSoblosaken _ k. k.) un<strong>da</strong> iswrafodes,<br />

sa<strong>da</strong>mde miRwevasac Tavis Tavs mindobili a<strong>da</strong>miani ver axerxebs... aqe<strong>da</strong>n warmodgeba ma-<br />

Ti (axali drois xalxebis _ k. k.) poeziis ltolva im ori samyaros _ grZnobadisa <strong>da</strong><br />

zegrZnobadis _ SeerTebisaken, romelTa Sorisac vmoZraobT~, _ wer<strong>da</strong> avgust Slegeli.<br />

romantizmisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebelia grZnobadi <strong>da</strong> zegrZnobadi, movl<strong>ena</strong>Ta <strong>da</strong> gamocdilebis<br />

miRma mdebare, `miwieri~ <strong>da</strong> `ciuri~ samyaroebis principuli <strong>da</strong>pirispireba. am<br />

azriT, romantizmi Suasaukuneobrivi msoflgancdis Taviseburi aRorZinebaa, romelic<br />

axali drois renesansul-ganmanaTlebluri suliskveTebis winaaRmdegaa mimarTuli.<br />

magram romantizmi ar iyo Sua saukuneebis msoflmxedvelobis ubralo gameoreba. man<br />

bevr iseT momentze gaamaxvila yuradReba, Sua saukuneebSi an ucnobi rom iyo, an<strong>da</strong> ukana<br />

planze idga. erT-erTi aseTi momentia a<strong>da</strong>mianuri `me~-s aqtiuri xasiaTis wina planze<br />

wamoweva. romantizmis mixedviT, is, rasac Cven movl<strong>ena</strong>Ta samyaros vuwodebT, miRmuri,<br />

zegrZnobadi samyaros zemoqmedebisa <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianuri `me~-s aqtivobis urTierTgamsWvalvis<br />

Sedegad Cndeba.<br />

a<strong>da</strong>mians raRac Seaqvs `samyaroSi~, raRacnairad agebs movl<strong>ena</strong>Ta sinamdviles, igi<br />

movl<strong>ena</strong>Ta samyaros Seqmnis Tanamoziarea <strong>da</strong> am azriT demiurgul xasiaTs atarebs.<br />

samyaros amgvar TanaSeqmnas germanul idealizmSi transcendentaluri konstruireba<br />

ewodeba. am moZRvrebiT romantizmi gaemijna Sua saukuneebis Tvalsazriss, romlis mixedviTac<br />

sagnebi a<strong>da</strong>mians ise ecxadeba, rogorc arsebobs `TavisTavad~.<br />

gar<strong>da</strong> amisa, Suasaukuneobrivi msoflgancdisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli ar aris `ciuris~<br />

wvdomasTan <strong>da</strong>kavSirebuli romantikuli dramatizmi. aseTi dramatizmi Sua saukuneebSi<br />

saerTod gaugebari iqnebo<strong>da</strong>, magram savsebiT gasagebia XVIII saukunis <strong>da</strong>sasrulisa <strong>da</strong><br />

XIX saukunis <strong>da</strong>sawyisis evropaSi, rodesac ganmanaTleblobam safuZvlianad Searyia<br />

religiuri rwm<strong>ena</strong>, Tumca es ukanaskneli jer kidev inarCunebs sicocxlisunarianobas...<br />

romantikosebisaTvis a<strong>da</strong>mianis mowyveta zegrZnobadisagan misi yofierebis mxolod<br />

erTi mxarea. amis miuxe<strong>da</strong>vad, a<strong>da</strong>mians ar SeuZlia zegrZnobads ar eswrafodes. SesaZloa,<br />

sakiTxis amgvar ga<strong>da</strong>WraSi didi roli kantis filosofiam Seasrula (samwuxarod,<br />

romantizmisadmi miZRvnil SromebSi kantis <strong>da</strong>msaxureba am msoflmxedvelobrivmxatvruli<br />

mimarTulebis CamoyalibebaSi zogjer ignorirebulia).<br />

kantma uaryo metafizika, rogorc mecniereba zegrZnobadi sinamdvilis Sesaxeb, magram<br />

SeinarCuna metafizika, rogorc a<strong>da</strong>mianis bunebrivi, e. i. a<strong>da</strong>mianis arsebi<strong>da</strong>n gamomdinare<br />

miswrafeba. a<strong>da</strong>miani Tavisi arsiT metafizikuri, e. i. movl<strong>ena</strong>Ta samyaros miRma<br />

mswrafveli arsebaa. magram rogor SeuZlia grZnobad samyaroSi mcxovreb a<strong>da</strong>mians zegrZnobadi<br />

sinamdvilisaken ltolva? romantikosebis pasuxi am kiTxvaze erTmniSvnelovania<br />

_ sakuTar TavSi, sakuTar subieqturobaSi CaRrmavebis gziT.<br />

grZnobadisa <strong>da</strong> zegrZnobadis, `cisa~ <strong>da</strong> `miwis~ radikaluri <strong>da</strong>pirispirebis viTarebaSi,<br />

Cveni miwieri yofnis pirobebSi `ciuri~ a<strong>da</strong>mianur `me~-Si CaRrmavebiT miiRweva, vinai<strong>da</strong>n<br />

a<strong>da</strong>mianis sulieri yofa, `miwier~ arsebobasTan misi kavSiris miuxe<strong>da</strong>vad, yovelgvari<br />

sagnobriobi<strong>da</strong>n <strong>da</strong>, Sesabamisad, movl<strong>ena</strong>Ta sinamdvilisagan yvelaze ufro <strong>da</strong>Sorebuli<br />

ramaa: `...Cven samyaroSi mogzaurobaze vocnebobT: magram gana samyaro Cvens SigniT<br />

araa? Cven ar vuwyiT Cveni sulis siRrme. swored iq mivyavarT idumal gzas. maradi-<br />

53


uloba misi samyaroebiT, warsuliTa <strong>da</strong> momavliT, Cvens SigniTaa moTavsebuli, an arsad~,<br />

_ wer<strong>da</strong> novalisi...<br />

a<strong>da</strong>mianis romantikuli gageba pirovnebis subieqturobis analizis safuZvelze dgindeba.<br />

aseTi gageba aqcentirebas axdens a<strong>da</strong>mianis sasrulobaze. romantikosebi am sakiTxSic<br />

kants emyarebian. kantma filosofias miznad <strong>da</strong>usaxa pasuxi gaeca sam kiTxvaze: 1. ra<br />

SemiZlia vicode? 2. ra SemiZlia gavakeTo? 3. ris imedi SemiZlia viqonio? magram am sam<br />

kiTxvaze pasuxis gacema mxolod maSin SegveZleba, Tu gvecodineba, vin aris is, vinc<br />

imecnebs, moqmedebs <strong>da</strong> imedovnebs, e. i. Tu gvecodineba, ra aris a<strong>da</strong>miani.<br />

magram _ `ra SemiZlia vicode?~ _ kantis mixedviT, Semecnebis sazRvars exeba. sazRvari<br />

iqaa, sa<strong>da</strong>c raimes SemosazRvra xdeba. magram SemosazRvruli niSnavs sasruls. amd<strong>ena</strong>d,<br />

pirveli kiTxva a<strong>da</strong>mianuri Semecnebis specifikur sasrulobas exeba, meore _<br />

qcevisas <strong>da</strong> mesame _ imedovnebisas. magram saWiroa is instancia, romelic sasrulobis<br />

am formebs gaaerTianebs, aseTi ki, kantis mixedviT, saerTod a<strong>da</strong>mianuri yofierebis<br />

sasrulobaa (m. haidegeri).<br />

romantizmma kidev ufro gaamZafra sakiTxis amgvari <strong>da</strong>sma. a<strong>da</strong>mianis sasrulobaze<br />

aqcentireba Sua saukuneebSic gvxvdeba, magram am epoqaSi eWvqveS ar <strong>da</strong>mdgara imis SesaZlebloba,<br />

rom a<strong>da</strong>mians SeuZlia usasrulos eziaros. problema mxolod saWiro sa-<br />

SualebaTa gamonaxvaSi mdgomareob<strong>da</strong>. romantikuli msoflgancdis safuZveli swored<br />

miRmurTan am ziarebis SesaZleblobis rwmenis moSlaa.<br />

k. kacitaZe, solomon do<strong>da</strong>Svili <strong>da</strong> nikoloz baraTaSvili,<br />

Jurnali `<strong>literatura</strong> <strong>da</strong> xelovneba~, 1990, #1.<br />

(1) 1. ra mizniT iyenebs hegeli gamoTqmas `ubeduri cnobiereba~?<br />

a) grZnobadisa <strong>da</strong> zegrZnobadis <strong>da</strong>saxasiaTeblad; b) `miwieri yofnis~ <strong>da</strong>niSnulebis<br />

gasarkvevad; g) romantizmis bunebis saCveneblad.<br />

(1) 2. ra TvalsazrisiT iyo romantizmi Suasaukuneobrivi msoflgancdis Taviseburi<br />

aRorZineba?<br />

a) a<strong>da</strong>mianuri `me~-s wina planze wamoweviT; b) grZnobadisa <strong>da</strong> zegrZnobadis SeerTebisaken<br />

swrafviT; g) miwieri <strong>da</strong> ciuri samyaroebis <strong>da</strong>pirispirebiT.<br />

(1) 3. ra ganasxvavebs romantizms Sua saukuneebis msoflmxedvelobisagan?<br />

a) a<strong>da</strong>mianis yofierebis sasrulobis gaazreba;<br />

b) pirovnebis subieqtur samyaroze yuradRebis gamaxvileba;<br />

g) renesansul-ganmanaTleblur suliskveTebasTan <strong>da</strong>pirispireba.<br />

(1) 4. ra TvalsazrisiT aris a<strong>da</strong>miani `samyaros Seqmnis Tanamoziare~?<br />

a) a<strong>da</strong>miani Tavad aris demiurgi; b) a<strong>da</strong>miani `raRacnairad agebs~ movl<strong>ena</strong>Ta sinamdviles;<br />

g) a<strong>da</strong>mians sagnebi ise ecxadeba, rogorc arsebobs `TavisTavad~.<br />

(1) 5. ras niSnavs `samyaros transcendentaluri konstruireba~?<br />

a) a<strong>da</strong>mianis ltolvas zegrZnobadi sinamdvilisaken;<br />

b) grZnobadisa <strong>da</strong> zegrZnobadis radikalur <strong>da</strong>pirispirebas;<br />

g) zegrZnobadi samyarosa <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianuri `me~-s urTierTgamsWvalvas.<br />

(1) 6. ra ganapirobebs `romantikul dramatizms~?<br />

a) <strong>da</strong>eWveba miRmuri samyaros Secnobis SesaZleblobaSi;<br />

b) principuli <strong>da</strong>pirispireba `miwier~ <strong>da</strong> `ciur~ samyaroebs Soris;<br />

g) swrafva grZnobadisa <strong>da</strong> zegrZnobadis SeerTebisaken.<br />

(1) 7. romantikosTa azriT, ris miuxe<strong>da</strong>vad ar SeuZlia a<strong>da</strong>mians moswydes zegrZnobads?<br />

a) imis miuxe<strong>da</strong>vad, rom es yofierebis erTi mxarea;<br />

b) imis miuxe<strong>da</strong>vad, rom misTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli araa romantikuli dramatizmi;<br />

g) imis miuxe<strong>da</strong>vad, rom romantizmi gaemijna Sua saukuneebis Tvalsazriss.<br />

54


(1) 8. ra gziT miiRweva `ciuri~ `miwieri yofnis~ pirobebSi?<br />

a) a<strong>da</strong>mianur `me~-Si CaRrmavebis gziT; b) `miwier~ arsebobasTan misi <strong>da</strong>kavSirebis<br />

gziT; g) movl<strong>ena</strong>Ta samyaros miRma swrafvis gziT.<br />

(1) 9. ratom miiCnevs imanuel kanti a<strong>da</strong>mians metafizikur arsebad?<br />

a) imitom, rom a<strong>da</strong>miani zegrZnobadi samyarosaken iltvis;<br />

b) imitom, rom a<strong>da</strong>miani mowy<strong>da</strong> zegrZnobad samyaros;<br />

g) imitom, rom a<strong>da</strong>mianis Semecnebas sazRvari ar gaaCnia.<br />

(1) 10. ra aris novalisis <strong>da</strong>mowmebuli citatis mTavari saTqmeli?<br />

a) maradiuli samyaro Cven SigniTaa; b) maradiuli sulis siRrme Seucnobelia; g) maradiuloba<br />

saerTod ar arsebobs.<br />

(1) 11. ra aris romantikuli msoflgancdis ZiriTadi maxasiaTebeli?<br />

a) grZnobadisa <strong>da</strong> zegrZnobadis SeerTebis SesaZleblobaSi <strong>da</strong>eWveba;<br />

b) miRmurTan ziarebis SesaZleblobis rwmenis moSla;<br />

g) usasrulosTan a<strong>da</strong>mianis ziarebis SesaZleblobis rwm<strong>ena</strong>.<br />

(1) 12. ris meSveobiT ganixilavs avtori romantizmis msoflxedvas?<br />

a) evropel moazrovneebTan kamaTis meSveobiT; b) evropel filosofosTa mosazrebebis<br />

analizis meSveobiT; g) mxolod sakuTari argumentebis moxmobis meSveobiT.<br />

(1) 13. ra sakiTxi ar aris ganxiluli moyvanil teqstSi?<br />

a) romantizmis <strong>da</strong>pirispireba ganmanaTleblobis filosofiasTan;<br />

b) romantizmis warmoSobis istoriuli pirobebi;<br />

g) romantizmis warmoSobis filosofiuri safuZvlebi.<br />

(1) 14. ra aris am teqstis ZiriTadi funqcia?<br />

a) romantizmis mier Suasaukuneobrivi msoflgancdis aRorZinebis Cveneba;<br />

b) romantizmis nacionaluri Taviseburebebis <strong>da</strong>xasiaTeba;<br />

g) romantizmis ZiriTadi filosofiuri safuZvlebis analizi.<br />

(4) 15. 4-5 wina<strong>da</strong>debiT <strong>da</strong>wereT mocemuli teqstis reziume.<br />

<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong><br />

(2) 16. mokled CamoayalibeT, ra mosazrebebi arsebobs <strong>qarTuli</strong> saliteraturo enis periodizaciasTan<br />

<strong>da</strong>kavSirebiT.<br />

(3) 17. ras uwodeben sityvaTa wyvils: gacnobierebuli _ gaTviTcnobierebuli?<br />

romeli maTgani un<strong>da</strong> gamoviyenoT mocemul wina<strong>da</strong>debaSi: mas kargad hqon<strong>da</strong> . . . ,<br />

Tu ra pasuxismgebloba <strong>da</strong>ekisra.<br />

pasuxi <strong>da</strong>asabuTeT.<br />

(2) 18. gaasworeT stilisturi xarvezi: man safuZveli <strong>da</strong>udo qarTul filosofiur skolas.<br />

ganmarteT, ram gamoiwvia es xarvezi.<br />

55


(2) 19. moswavlem <strong>da</strong>faze <strong>da</strong>wera Semdegi kompozitebi: misvla-mosvla, knawa-knuwi, quCa-qu-<br />

Ca.<br />

gaasworeT Secdoma <strong>da</strong> ganumarteT mas, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri<br />

Secdoma.<br />

(3) 20. moswavlem zmnis saTaviso qcevis magaliTad moiyvana miSenebs.<br />

miuTiTeT, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva man <strong>da</strong> gaaanalizeT, ra ganapirobebs amgvar Secdomas.<br />

ganmarteT saTaviso qcevis raoba.<br />

(2) 21. moswavlem <strong>da</strong>wera: erT-erT CvenTagans konkursSi un<strong>da</strong> mieRo monawileoba.<br />

gaasworeT Secdoma <strong>da</strong> ganumarteT mas, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri<br />

Secdoma.<br />

(2) 22. moswavlem Seadgina wina<strong>da</strong>deba: ga<strong>da</strong>eci de<strong>da</strong>s, kviris bolos Camoval-meTqi.<br />

miuTiTeT, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva man <strong>da</strong> ganumarteT, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas<br />

analogiuri Secdoma.<br />

(2) 23. moswavlem <strong>da</strong>wera: maia <strong>da</strong> nino Cemi naTesavebia.<br />

gaasworeT Secdoma <strong>da</strong> ganumarteT mas, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri<br />

Secdoma.<br />

(5) 24. Tqveni mizania, ganvlili masali<strong>da</strong>n gaaxsenoT moswavleebs is sakiTxebi, romlebic<br />

<strong>da</strong>exmareba maT Serwymuli wina<strong>da</strong>debis arsis ukeT gaazrebaSi.<br />

(2) I. CamoTvaleT es sakiTxebi;<br />

(3) II. aRwereT erT-erTi saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>gexmarebaT am miznis miRwevaSi<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>asabuTeT misi efeqtianoba.<br />

(7) 25. waikiTxeT nawyveti mixeil javaxiSvilis kritikuli werili<strong>da</strong>n `isev <strong>qarTuli</strong><br />

enis Sesaxeb~.<br />

(2) I. imsjeleT, romeli sakiTxis swavlebisas gamoiyenebT am teqsts.<br />

(2) II. imsjeleT, romeli unari SegiZliaT gamoumuSaoT moswavles am teqstis saSualebiT.<br />

(3) III. aRwereT ori saswavlo qmedeba, romlebic <strong>da</strong>gexmarebaT TiToeuli miznis miRwevaSi<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>asabuTeT maTi efeqtianoba.<br />

Wiri <strong>da</strong>umalavi sjobiao. es Wiric Cveni Zveli nacnobia, TiTqmis naCvevi <strong>da</strong> gaSinaurebuli.<br />

<strong>qarTuli</strong> enis amRvrevisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>maxinjebis Sesaxeb mogaxsenebT. yvelas bavSvobi<strong>da</strong>nve<br />

gvaxsovs am saganze Civili <strong>da</strong> zrunva, magram Cveni <strong>da</strong>sneulebuli <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong><br />

fexze wamodgomisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>wmendis magier uaresad <strong>da</strong>avad<strong>da</strong> <strong>da</strong> atalax<strong>da</strong>.<br />

gvaxsovs `droebis~, `iveriis~, `moambis~ <strong>da</strong> `cnobis furclis~ <strong>qarTuli</strong>, axla ki, `qar-<br />

Tuli sityvis~ erTi werilis avtorisa ar iyos, nawerze advilad gamoicnobT <strong>da</strong>mweris<br />

<strong>da</strong>badebis kuTxes. cotaodeni codna enis kanonebisa savaldebulod aRaravis miaCnia.<br />

(10) 26. gaasworeT namuSevari qvemoT mocemuli sqemis mixedviT <strong>da</strong> <strong>da</strong>wereT komentari.<br />

I. <strong>da</strong>usabuTeT moswavles Tqveni Sefaseba: I kriteriumiT Sefasebis komentirebisas<br />

moixmeT saTanado magaliTebi Txzulebi<strong>da</strong>n; II <strong>da</strong> III kriteriumebiT Sefasebis<br />

komentirebisas ki amoiwereT yoveli Secdoma <strong>da</strong> xarvezi, mieciT TiToeul<br />

maTgans saTanado kvalifikacia.<br />

II. CamoayalibeT saTanado rCevebi, romelTa gaTvaliswinebac <strong>da</strong>exmareba moswavles<br />

analogiuri <strong>da</strong>valebis ukeT SesrulebaSi.<br />

56


#<br />

I<br />

II<br />

III<br />

kriteriumebi<br />

msjelobis <strong>da</strong>sabuTeba<br />

(argumentireba <strong>da</strong> citireba)<br />

leqsika <strong>da</strong> stili<br />

orTografia-morfologia,<br />

sintaqsi <strong>da</strong> punqtuacia<br />

Sefasebis sqema<br />

57<br />

kriteriumebis ganmarteba qulebi<br />

a) msjeloba mkafioa, argumentirebulia, argumentebi<br />

gamyarebulia teqsturi masaliT;<br />

b) msjeloba nawilobriv mkafioa, nawilobriv<br />

argumentirebulia, ar aris gamyarebuli teqsturi<br />

masaliT an <strong>da</strong>Svebulia faqtobrivi Secdoma;<br />

g) teqsti araadekvatura<strong>da</strong>a gagebuli, msjeloba<br />

ara<strong>da</strong>majerebelia, teqsturi masalac<br />

araadekvaturad aris moxmobili.<br />

a) azri zustad <strong>da</strong> mkafiod aris gamoxatuli,<br />

naweri stilisturad gamarTulia;<br />

b) azri zustad aris gamoxatuli, magram<br />

leqsika mwiria an gvxvdeba stilisturi xarvezebi;<br />

g) azri ZiriTa<strong>da</strong>d gasagebia, magram stilisturad<br />

gaumarTavia, gvxvdeba araadekvaturi<br />

leqsika.<br />

a) ar aris am tipis samze meti Secdoma;<br />

b) ar aris am tipis eqvsze meti Secdoma;<br />

g) am tipis Secdoma eqvsze metia.<br />

moswavlem gaaanaliza mwyemsi qalisa <strong>da</strong> gandegilis dialogis fragmentebi ilia<br />

WavWavaZis poemi<strong>da</strong>n ,,gandegili~.<br />

_ `moSordi <strong>da</strong> aq sul martoka xar?~<br />

_ `egeTi aris, sCans, neba RvTisa...~<br />

_ `rogor Tu RvTisa? RmerTs raSi un<strong>da</strong><br />

am yinulebSi yofna kacisa?<br />

vfiqrobdi: neta maS risTvis morTo<br />

ese lamazad wuTisofeli?<br />

gana misTvis, rom a<strong>da</strong>mianma<br />

SeaCvenos <strong>da</strong> aiRos xeli?<br />

an Sen rogor sZleb uwuTisoflod!<br />

mere ici ki, ra-rig tkbilia!<br />

aq sikvdilia, iq ki sicocxle,<br />

aq Wiria <strong>da</strong> iq ki _ lxinia.<br />

nuTu Tvistomi, toli <strong>da</strong> swori<br />

yvela guli<strong>da</strong>m amogiRia?<br />

nuTu naRveli, <strong>da</strong>rdi <strong>da</strong> javri<br />

Tan aravisi wamogiRia,<br />

ar gagondeba arc mama, de<strong>da</strong>,<br />

an Zma, anu <strong>da</strong>, an saxli, kari?<br />

nuTu mis-dReSi ara gyolia<br />

mokeTe, gulis Sematkivari?<br />

rogor moSordi?..~ _`ra giTxra, Svilo?<br />

yvelaze ufro suli tkbilia,<br />

igi tyve aris wuTis-soflisa<br />

<strong>da</strong> eg yoveli mis borkilia~.<br />

_ `maS vinc qveynad varT, yvela<br />

wavwydebiT,<br />

veRar <strong>da</strong>vixsniT verafriT sulsa?~<br />

_ `xsna yvelgan aris... xolo gza xsnisa<br />

eseTi mergo me... ubedursa...~<br />

SeafaseT nawyveti moswavlis Txzulebi<strong>da</strong>n, romelic upasuxebs miTiTebas: Tqveni<br />

sityvebiT CamoayalibeT mwyemsi qalis pozicia.<br />

qali, vinc gansacdelis saxiT gamougzavna ufalma gandegil bers, ver xvdeba TuU<br />

ratom un<strong>da</strong> mowydes a<strong>da</strong>miani amqveyniur cxovrebas <strong>da</strong> ratom un<strong>da</strong> gaataros Tavis sicocxle<br />

martoobaSi. igi miiCnevs, rom es wuTisofeli ufalma a<strong>da</strong>mianebisaTvis Seqmna <strong>da</strong><br />

misca maT, radgan <strong>da</strong>mtkbariyvnen amqveyniuri cxovrebiT. ilia WavWavaZis azriT, uZravad<br />

yofna aravis argebs <strong>da</strong> am nawarmoebis de<strong>da</strong> azric swored es aris. imitomaa mwyemsi<br />

qalis pozicia ase mkveTrad gamokveTili, rom is eTanxmeba ilias mosazrebas amqveyniur<br />

cxovrebaze.<br />

2<br />

1<br />

0<br />

2<br />

1<br />

0<br />

2<br />

1<br />

0


<strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong><br />

(1) 27. moswavleebma ver gaiges `vefxistyaosnis~ Semdegi striqoni:<br />

`nura nu gSurs saqoneli Cemi CemTvis wasageblad!~<br />

ganumarteT maT, ra igulisxmeba am taepSi.<br />

(4) 28. <strong>da</strong>usaxeleT moswavleebs romantizmisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli ori ZiriTadi niSani<br />

<strong>da</strong> moiyvaneT orive maTganis Sesabamisi magaliTebi <strong>qarTuli</strong> mwerlobi<strong>da</strong>n.<br />

(1) 29. moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva: ra funqcia <strong>da</strong>akisra iliam sosia mewisqvilis saxes?<br />

upasuxeT moswavlis am SekiTxvas.<br />

(1) 30. Tqveni mizania moswavleebs gaacnoT vaJa-fSavelas werili `kosmopolitizmi <strong>da</strong><br />

patriotizmi~.<br />

mokled CamoayalibeT am statiis mTavari saTqmeli.<br />

mxatvruli teqstis analizi<br />

(4) 31. waikiTxeT sandro cirekiZis miniatura `epilogi~.<br />

buxarTan Tbila.<br />

bebia ikunteba <strong>da</strong> TiTistars atrialebs.<br />

_ Tovs isev.<br />

_ Tovs.<br />

<strong>da</strong>Cumdnen. <strong>da</strong>Rlil Zvlebs asveneben.<br />

babua akankalebs Zvel wigns <strong>da</strong> gayviTlebul pwkarebs kiTxulobs isev.<br />

_ ra Cumi zamTaria.<br />

_ aRaravin modis.<br />

babuam wigni <strong>da</strong>xura. Subli Seikra <strong>da</strong> Zvel savarZels miesv<strong>ena</strong>. fiqrebi irevian<br />

TovliviT.<br />

bebia TiTistars atrialebs <strong>da</strong> ikunteba Tbil buxarTan. babuam CaTvlima.<br />

gaaanalizeT mocemuli teqsti Semdegi miTiTebebis mixedviT:<br />

• ganmarteT, ra aris am teqstis mTavari saTqmeli;<br />

• CamoayalibeT, ra mxatvrul saSualebebs iyenebs avtori <strong>da</strong>saxuli miznis misaRwevad.<br />

Tqveni Tvalsazrisi <strong>da</strong>asabuTeT!<br />

(naSromi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

literaturis swavlebis meTodika<br />

(11) 32. warmoidgineT, rom aswavliT X klass. Tqveni mizania <strong>da</strong>exmaroT moswavleebs amoicnon<br />

<strong>da</strong> gaiazron Sesaswavli teqstebis mxatvruli Taviseburebebi.<br />

SearCieT qvemoT CamoTvlil teqstTagan erT-erTi:<br />

iovane sabanisZis Txzuleba `abos wameba~;<br />

ilia WavWavaZis statia `ra giTxraT? riT gagaxaroT?~;<br />

akaki wereTlis poema `gamzrdeli~;<br />

galaktion tabiZis leqsebi: `lurja cxenebi~ <strong>da</strong> `silaJvarde anu vardi silaSi~;<br />

guram rCeuliSvilis moTxroba `alaverdoba~.<br />

literaturuli nawarmoebis arCevis Semdeg SeasruleT mocemuli <strong>da</strong>valeba:<br />

a) gamoyaviT <strong>da</strong> aRwereT am nawarmoebis ori ZiriTadi Tavisebureba, romlebic, Tqveni<br />

azriT, umniSvnelovanesia mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisaTvis. es Taviseburebebi<br />

58


gulisxmobs (Tumca mxolod amiT ar Semoifargleba) Tematur Tu ideur problematikas,<br />

kulturul-istoriul konteqsts, qveteqstsa Tu aluzias, kompoziciur Taviseburebebs<br />

(nawarmoebis arqiteqtonikas), personaJTa <strong>da</strong>xasiaTebisa Tu Txrobis meTodebs,<br />

stils, Janrul maxasiaTeblebs, mxatvrul saSualebebs, poetur ostatobas.<br />

msjelobisas <strong>da</strong>imowmeT saTanado magaliTebi SerCeuli nawarmoebi<strong>da</strong>n.<br />

(pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

b) vinai<strong>da</strong>n Tqven gamoyaviT SerCeuli nawarmoebis ori ZiriTadi Tavisebureba, ukve SegiZliaT<br />

<strong>da</strong>asaxeloT <strong>da</strong> gaaanalizoT is ori problema (sirTule), romlebsac Tqven<br />

mier aRwerili Taviseburebebisa <strong>da</strong>, Sesabamisad, mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisas<br />

SeiZleba waawydnen moswavleebi.<br />

analizis dros:<br />

• moixmeT teqsti<strong>da</strong>n is magaliTebi, romlebic TvalsaCinos gaxdis Tqven mier gamoyofili<br />

TiToeuli problemis arsebobas;<br />

• axseniT, ra mizeziT (mizezebiT) SeiZleba SeeqmnaT es problemebi moswavleebs am<br />

konkretuli nawarmoebis Seswavlisas.<br />

(pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

g) Tqven ukve <strong>da</strong>asaxeleT <strong>da</strong> gaaanalizeT is ori problema (sirTule), romlebsac teqstis<br />

gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisas SeiZleba waawydnen moswavleebi.<br />

amjerad aRwereT is ori saswavlo qmedeba, romlebic <strong>da</strong>gexmarebaT <strong>da</strong>anaxvoT <strong>da</strong><br />

gaaazrebinoT moswavleebs Tqveni msjelobis I nawilSi gamoyofili Taviseburebebi <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>aZlevinoT amave msjelobis II nawilSi aRniSnuli problemebi.<br />

msjelobisas axseniT, rogor (ra gziT) <strong>da</strong>exmareba es saswavlo qmedebebi moswavleebs<br />

am nawarmoebis Taviseburebebis gagebasa <strong>da</strong> gaazrebaSi <strong>da</strong> rogor (ra gziT) <strong>da</strong>aZlevinebs<br />

teqstis Seswavlisas wamoWril problemebs.<br />

(pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

59


2010 wlis 28 Tebervlis saaprobacio testis Sefasebis sqema<br />

wakiTxulis gaazreba (<strong>da</strong>valebebi ## 1-14)<br />

1. g) --------------1q. 2. g) --------------1q. 3. b) --------------1q. 4. b) --------------1q. 5. g) --------------1q.<br />

6. a) --------------1q. 7. a) --------------1q. 8. a) --------------1q. 9. a) --------------1q. 10. a) --------------1q.<br />

11. b) --------------1q. 12. b) --------------1q. 13. b) --------------1q. 14. g) --------------1q.<br />

reziumes (<strong>da</strong>valeba # 15) Sefasebis kriteriumebi<br />

reziumes maqsimaluri qulaa 4. upirveles yovlisa, gamsworebelma un<strong>da</strong> gaarkvios,<br />

warmoadgens Tu ara Sesrulebuli <strong>da</strong>valeba reziumes. Tu pasuxi statiis Sinaarsis<br />

Txrobaa (vrceli perifrazia), werilis kritikuli analizia, misi Sefaseba-komentaria<br />

an<strong>da</strong> enobrivad gaumarTavia, igi ar Sefasdeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />

Tu <strong>da</strong>valebis pasuxi reziumea, igi un<strong>da</strong> Sefasdes mocemuli sqemis mixedviT.<br />

# kriteriumebi<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

<strong>da</strong>valeba amomwurava<strong>da</strong>a Sesrulebuli (saubaria statiis yvela arsebiTi<br />

aspeqtis Sesaxeb) <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma.<br />

<strong>da</strong>valeba amomwurava<strong>da</strong>a Sesrulebuli (saubaria statiis yvela arsebiTi<br />

aspeqtis Sesaxeb), magram <strong>da</strong>Svebulia erTi an ori enobrivi Secdoma.<br />

<strong>da</strong>valeba nawilobrivaa Sesrulebuli (ar aris saubari statiis erT-erTi<br />

arsebiTi aspeqtis Sesaxeb) <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma;<br />

an<strong>da</strong> <strong>da</strong>valeba amomwurava<strong>da</strong>a Sesrulebuli (saubaria statiis yvela<br />

arsebiTi aspeqtis Sesaxeb), magram <strong>da</strong>Svebulia orze meti enobrivi Secdoma.<br />

<strong>da</strong>valeba nawilobrivaa Sesrulebuli (ar aris saubari statiis erT-erTi<br />

arsebiTi aspeqtis Sesaxeb) <strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia erTi an ori enobrivi Secdoma.<br />

5. naSromSi ar aris saubari statiis ori an meti arsebiTi aspeqtis Sesaxeb.<br />

<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> (<strong>da</strong>valebebi ## 16-26)<br />

60<br />

qulebi<br />

16. arsebobs mosazreba, rom <strong>qarTuli</strong> saliteraturo enis ganviTarebis ZiriTadi etapebia:<br />

Zveli (V-XI ss.) <strong>da</strong> axali <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> (XII s. _ dRemde). ---------------------------------------1q.<br />

meore TvalsazrisiT: Zveli (V-XI ss.), saSuali (XII-XVIII ss.) <strong>da</strong> axali <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong><br />

(XIX s. _ dRemde). -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

17. paronimebs --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

gacnobierebuli ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

gacnobierebuli aqvs niSnavs gaazrebuli aqvs raime, gaTviTcnobierebuli niSnavs garkveuli<br />

aris raimeSi. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

18. man safuZveli Cauyara qarTul filosofiur skolas. -------------------------------------------------1q.<br />

es xarvezi gamoiwvia sxva<strong>da</strong>sxva gamoTqmis (safuZveli Cauyara <strong>da</strong> saTave <strong>da</strong>udo) aRrevam<br />

(kontaminacia). kerZod, zmna <strong>da</strong>udo aRebulia gamoTqmi<strong>da</strong>n _ saTave <strong>da</strong>udo. ------------1q.<br />

19. knawaknuwi --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

fuZegaorkecebuli kompoziti, romlis erT-erT fuZeSi Secvlilia xmovani an Tanxmovani,<br />

udefisod iwereba. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

20. miSenebs _ sasxviso qcevis formaa. --------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

am Secdomas ganapirobebs is, rom -i saTaviso qcevis niSanic aris <strong>da</strong> sasxviso qcevisac.<br />

-i sasxviso qvevis niSania maSin, rodesac irib obieqtad pirveli an meore piria. -1q.<br />

saTaviso qceva zmnis is formaa, romelic gamoxatavs, rom pir<strong>da</strong>piri obieqti subieqtisaa<br />

an subieqtisaTvisaa <strong>da</strong>niSnuli. ---------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0


21. Cvengans ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

Cven I piris nacvalsaxelis mravlobiTi ricxvis formaa, mas -T(a) mravlobiTi ricxvis<br />

mawarmoebeli ar sWirdeba. ---------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

22. Camoval-Tqo ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

-meTqi nawilaki araswora<strong>da</strong>a gamoyenebuli. Tu pirveli piri avalebs meore pirs ga<strong>da</strong>sces<br />

Tavisi naTqvami mesame pirs, aseT SemTxvevaSi saWiroa -Tqo nawilakis gamoyeneba. -1q.<br />

23. naTesavebi arian ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

roca Sedgenili Semasmenlis saxeladi nawili sulieri sagnis aRmniSvneli arsebiTi<br />

saxelia <strong>da</strong> dgas mravlobiT ricxvSi, igi <strong>da</strong>mxmare zmnas mravlobiT ricxvSi iTanxmebs.<br />

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

24. I. a) Tu CamoTvlilia ori sakiTxi mainc (wina<strong>da</strong>debis tipebi agebulebis mixedviT,<br />

wina<strong>da</strong>debis mTavari wevrebi, wina<strong>da</strong>debis meorexarisxovani wevrebi, martivi wina<strong>da</strong>debis<br />

raoba, wina<strong>da</strong>debis erTgvarovani wevrebi...). ----------------------------------------------------------------2q.<br />

b) Tu <strong>da</strong>saxelebulia mxolod erTi sakiTxi. ---------------------------------------------------------------------1q.<br />

II. a) Tu aRwerilia qmedeba <strong>da</strong> misi efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia. --------3q.<br />

b) Tu aRwerilia qmedeba, magram <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebuli ar aris. ------------------------2q.<br />

g) Tu qmedeba mxolod aRwerilia. ---------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

d) Tu qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia. ------------------------------------------------------------------------------0q.<br />

25. I. a) Tu adekvaturad aris gamoyofili sakiTxi <strong>da</strong> <strong>da</strong>sabuTebulia. --------------------------2q.<br />

b) Tu adekvaturad aris gamoyofili sakiTxi, magram <strong>da</strong>sabuTebuli ar aris. ---------------1q.<br />

g) Tu adekvaturad ar aris gamoyofili sakiTxi --------------------------------------------------------------0q.<br />

II. a) Tu msjeloba kargad aris <strong>da</strong>sabuTebuli. -----------------------------------------------------------------2q.<br />

b) Tu msjeloba nawilobriv aris <strong>da</strong>sabuTebuli. -------------------------------------------------------------1q.<br />

g) Tu msjeloba <strong>da</strong>sabuTebuli ar aris. -----------------------------------------------------------------------------0q.<br />

III. a) Tu aRwerilia qmedeba <strong>da</strong> misi efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia. -------3q.<br />

b) Tu aRwerilia qmedeba, magram <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebuli ar aris. ------------------------2q.<br />

g) Tu qmedeba mxolod aRwerilia. ---------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

d) Tu qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia. ------------------------------------------------------------------------------0q.<br />

26. I.<br />

1. (I kriteriumis mixedviT)<br />

a) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba pirveli kriteriumis mixedviT <strong>da</strong><br />

argumentirebuli komentari <strong>da</strong>urTo magaliTebis moxmobiT -------------------------------------------2q.<br />

b) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba pirveli kriteriumis mixedviT <strong>da</strong> argumentirebuli<br />

komentari <strong>da</strong>urTo, magram magaliTebi ar moixmo -----------------------------------1q.<br />

g) Tu gadmowerilia mxolod kriteriumis miTiTebebi -----------------------------------------------------0q.<br />

2. (II <strong>da</strong> III kriteriumebis mixedviT)<br />

a) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba II <strong>da</strong> III kriteriumebis mixedviT --------1q.<br />

b) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba mxolod II an III kriteriumis mixedviT<br />

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />

3. I. Secdomebis aRmoC<strong>ena</strong>:<br />

a) Tu maswavlebels gamorCa erTi enobrivi Secdoma an xarvezi ------------------------------------2q.<br />

b) Tu maswavlebels gamorCa ori enobrivi Secdoma an xarvezi, an<strong>da</strong> arasworad amoiwera<br />

erTi -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

g) Tu maswavlebels gamorCa sami enobrivi Secdoma an xarvezi, an<strong>da</strong> arasworad amoiwera<br />

ori ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />

II. Secdomebis kvalifikacia:<br />

a) Tu xuTi enobrivi Secdomisa <strong>da</strong> xarvezis kvalifikacia sworia --------------------------------3q.<br />

b) Tu oTxi Secdomisa an xarvezis kvalifikacia sworia -------------------------------------------------2q.<br />

g) Tu sami Secdomisa an xarvezis kvalifikacia sworia --------------------------------------------------1q.<br />

d) Tu mxolod ori Secdomisa an xarvezis kvalifikacia aris sworia --------------------------0q.<br />

II.<br />

a) Tu komentaris es nawili meTodurad sworia <strong>da</strong> msjeloba argumentirebulia --------2q.<br />

b) Tu komentaris es nawili meTodurad sworia, magram msjeloba nawilobriv aris argumentirebuli<br />

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

g) Tu komentaris es nawili meTodurad gaumarTavia <strong>da</strong> msjeloba ar aris argumentirebuli<br />

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />

61


<strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong> (<strong>da</strong>valebebi ## 27-30)<br />

27. am striqonSi igulisxmeba Semdegi: avTandili anderZSi TxovniT mimarTavs rostevans<br />

_ nu <strong>da</strong>g<strong>ena</strong>nebaT Cemi qonebis gacema Cemive sulis sacxoneblad. ----------------------1q.<br />

28. romantizmis ZiriTadi <strong>da</strong>maxasiaTebeli niSnebia: zegrZnobadisaken (miRmuri samyarosaken)<br />

swrafva; Tavisuflebismoyvare (meamboxe) a<strong>da</strong>mianis, rogorc samyaros centris<br />

ideis <strong>da</strong>mkvidreba; warsulisa <strong>da</strong> bunebis gaidealeba; laJvardisfris siyvaruli <strong>da</strong><br />

sxv. es Cans mag.: nikoloz baraTaSvilis leqsebSi `cisa fers~ (`cisa fers, lurjsa<br />

fers pirvelad qmnilsa fers <strong>da</strong> ar am qveyniers, siyrmidgan vetrfodi...~), `merani~<br />

(`gaswi, gafrindi, Cemo merano, gar<strong>da</strong>matare bedis samZRvari, Tu aqamomde ar emona<br />

mas, arc aw emonos Seni mxe<strong>da</strong>ri!..~), `SemoRameba mTawmin<strong>da</strong>ze~ (`awca ra Tvalni laJvards<br />

gixilven...~), grigol orbelianis `sadRegrZelo~ (`ciskarman aRmosavleTi vardisa<br />

ferad SehReba...) <strong>da</strong> sxv.<br />

1. a)Azecisaken swrafva; warsulis, bunebis idealizacia... ----------------------------------------------2q.<br />

b) zecisaken swrafva... ------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. a) `cisa fers, lurjsa fers~; `Tu aqamomde ar emona mas, arc aw emonos Seni mxe<strong>da</strong>ri...~;<br />

`awca ra Tvalni laJvards gixilven...~ ----------------------------------------------------------2q.<br />

b) `cisa fers, lurjsa fers~ -----------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

29. iliam sosia mewisqvilis mxatvruli saxis saSualebiT nawarmoebis mTavari saTqmeli<br />

(mTavari problema) warmoaCina: es aris gaucxoeba a<strong>da</strong>mianebs Soris. `xidi Catexilia~<br />

rogorc sxva<strong>da</strong>sxva, ise erTi <strong>da</strong> imave wodebis warmomadgenelTa Soris. ----1q.<br />

30. vaJas statiis mTavari saTqmeli aris is, rom patriotizmi <strong>da</strong> kosmopolitizmi erTmaneTs<br />

ar ewinaaRmdegeba. Tu a<strong>da</strong>miani iRvwis Tavisi qveynis sakeTildReod, is patriotic<br />

aris <strong>da</strong> kosmopolitic. -------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

5.<br />

mxatvruli teqstis analizis (<strong>da</strong>valeba # 31) Sefasebis kriteriumebi<br />

kriteriumebi qulebi<br />

orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli<br />

<strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma an stilisturi<br />

xarvezi.<br />

orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli,<br />

magram <strong>da</strong>Svebulia erTi enobrivi Secdoma an<strong>da</strong> stilisturi xarvezi;<br />

an<strong>da</strong> erT-erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a<br />

Camoyalibebuli, xolo meore miTiTeba arasrulia (Seicavs garkveul<br />

xarvezebs) <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma an stilisturi<br />

xarvezi.<br />

orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli,<br />

magram <strong>da</strong>Svebulia ori enobrivi Secdoma an<strong>da</strong> stilisturi xarvezi;<br />

an<strong>da</strong> erT-erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a<br />

Camoyalibebuli, xolo meore miTiTeba arasrulia (Seicavs garkveul<br />

xarvezebs) <strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia erTi enobrivi Secdoma an<strong>da</strong> stilisturi xarvezi.<br />

erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, meore miTiTeba ar aris Sesrulebuli<br />

(an araadekvatura<strong>da</strong>a Sesrulebuli); an<strong>da</strong> orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a<br />

gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli, magram <strong>da</strong>Svebulia<br />

orze meti enobrivi Secdoma an stilisturi xarvezi.<br />

miTiTebebi ar aris adekvaturad gaazrebuli; an pasuxi enobrivad gaumar-<br />

Tavia; an<strong>da</strong> 50 sityvaze naklebi moculobisaa.<br />

62<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0


literaturis swavlebis meTodikis (<strong>da</strong>valeba # 32) Sefasebis kriteriumebi<br />

<strong>da</strong>valeba sami nawilisagan Sedgeba. misi maqsimaluri qulaa 11. Tu romelime miTiTebis<br />

pasuxi enobrivad gaumarTavi iqneba an<strong>da</strong> 50 sityvaze naklebi moculobisa aRmoCndeba,<br />

am konkretuli miTiTebis pasuxi ar Sefasdeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />

#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

5.<br />

<strong>da</strong>valebis yoveli nawili amgvarad un<strong>da</strong> Sefasdes:<br />

I miTiTebis Sefasebis sqema:<br />

kriteriumebi qulebi<br />

adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis orive ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; ar<br />

aris <strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma, msjeloba Seesabameba X klasis moswavlis<br />

codnis dones.<br />

adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis erTi ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT, xolo<br />

meore mxatvruli Tavisebureba warmoCenilia adekvaturad, magram ara<strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />

<strong>da</strong>sabuTebuli magaliTebiT, ar aris <strong>da</strong>Svebuli uxeSi<br />

faqtobrivi Secdoma, msjeloba Seesabameba X klasis moswavlis codnis<br />

dones.<br />

adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis orive ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT, ar<br />

aris <strong>da</strong>Svebuli uxeSi faqtobrivi Secdoma, msjeloba ar Seesabameba X<br />

klasis moswavlis codnis dones; an adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis<br />

orive ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba, magram ara<strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />

<strong>da</strong>sabuTebuli magaliTebiT, ar aris <strong>da</strong>Svebuli uxeSi faqtobrivi Secdoma,<br />

msjeloba Seesabameba X klasis moswavlis codnis dones.<br />

adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis orive ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba,<br />

magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT, ar aris<br />

<strong>da</strong>Svebuli uxeSi faqtobrivi Secdoma, msjeloba Seesabameba X klasis<br />

moswavlis codnis dones; an adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis er-<br />

Ti ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli<br />

saTanado magaliTebiT, magram ar aris warmoCenili nawarmoebis meore ZiriTadi<br />

mxatvruli Tavisebureba, ar aris <strong>da</strong>Svebuli uxeSi faqtobrivi<br />

Secdoma, msjeloba Seesabameba X klasis moswavlis codnis dones.<br />

araadekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis orive ZiriTadi mxatvruli<br />

Tavisebureba; an adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis erTi ZiriTadi<br />

mxatvruli Tavisebureba, xolo meore mxatvruli Tavisebureba warmoCenilia<br />

adekvaturad, magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT;<br />

an<strong>da</strong> adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis orive ZiriTadi mxatvruli<br />

Tavisebureba <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT,<br />

magram <strong>da</strong>Svebulia uxeSi faqtobrivi Secdoma <strong>da</strong> msjeloba ar Seesabameba<br />

X klasis moswavlis codnis dones.<br />

63<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0


#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

II miTiTebis Sefasebis sqema:<br />

kriteriumebi qulebi<br />

gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli orive problema <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />

ganmartebuli maTi gamomwvevi mizezebi, msjeloba <strong>da</strong>sabu-<br />

Tebulia saTanado magaliTebiT.<br />

gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli orive problema <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />

ganmartebuli maTi gamomwvevi mizezebi, magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli<br />

saTanado magaliTebiT; an<strong>da</strong> gamokveTilia teqstis gaazrebis<br />

<strong>da</strong>mabrkolebeli orive problema, moxmobilia magaliTebi, magram ar aris<br />

<strong>da</strong>majereblad ganmartebuli am problemebis gamomwvevi mizezebi.<br />

gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli erTi problema, <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />

ganmartebuli misi gamomwvevi mizezebi, <strong>da</strong>sabuTebulia saTanado<br />

magaliTebiT, magram ar aris gamokveTili teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli<br />

meore problema; an<strong>da</strong> gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli<br />

orive problema, magram <strong>da</strong>majereblad ar aris ganmartebuli<br />

maTi gamomwvevi mizezebi <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT.<br />

ar aris gamokveTili teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problemebi.<br />

III miTiTebis Sefasebis sqema:<br />

kriteriumebi<br />

aRwerilia orive saswavlo qmedeba, romlebic moswavles <strong>da</strong>exmareba aRniSnuli<br />

ZiriTadi mxatvruli Taviseburebebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili<br />

problemebis <strong>da</strong>ZlevaSi, <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli, Tu ra gziT uzrunvelyofs<br />

es saswavlo qmedebebi <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />

aRwerilia orive saswavlo qmedeba, romlebic moswavles <strong>da</strong>exmareba aRniSnuli<br />

ZiriTadi mxatvruli Taviseburebebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili<br />

problemebis <strong>da</strong>ZlevaSi, magram <strong>da</strong>majereblad ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli, Tu<br />

ra gziT uzrunvelyofs es saswavlo qmedebebi <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />

aRwerilia erTi saswavlo qmedeba, romelic moswavles <strong>da</strong>exmareba aRniSnuli<br />

ZiriTadi mxatvruli Taviseburebebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili<br />

problemebis <strong>da</strong>ZlevaSi, <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli, Tu ra gziT uzrunvelyofs<br />

es saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas, magram ar<br />

aris aRwerili meore saswavlo qmedeba; an<strong>da</strong> aRwerilia orive saswavlo<br />

qmedeba, magram ar aris naCvenebi, Tu ra gziT uzrunvelyofs es saswavlo<br />

qmedebebi <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />

ar aris aRwerili is saswavlo qmedebebi, romlebic moswavles <strong>da</strong>exmareba<br />

aRniSnuli ZiriTadi mxatvruli Taviseburebebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili<br />

problemebis <strong>da</strong>ZlevaSi.<br />

64<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0<br />

qulebi<br />

Tu naSromSi <strong>da</strong>Svebuli ar aris samze meti enobrivi Secdoma an/<strong>da</strong> stilisturi xarvezi,<br />

qulaTa jams <strong>da</strong>emateba 1 qula.<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0


II. 2010 wlis sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze gamoyenebuli<br />

testi Sefasebis sqemiTurT<br />

i n s t r u q c i a<br />

Tqven winaSea testis bukleti <strong>da</strong> pasuxebis furceli.<br />

gaiTvaliswineT, gaswordeba mxolod pasuxebis furceli!<br />

pasuxebis furclis gakecva <strong>da</strong>uSvebelia!<br />

testis bukleti SegiZliaT gamoiyenoT Savi samuSaosaTvis!<br />

testis maqsimaluri qulaa _ 80.<br />

## 1-9 <strong>da</strong>valebebis pasuxebi SegiZliaT testis bukletSi SemoxazoT <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>itanoT<br />

pasuxebis furcelSi Semdegnairad: yoveli <strong>da</strong>valebis nomris gverdiT ganTavsebul ujredebSi<br />

X niSani un<strong>da</strong> <strong>da</strong>svaT im ujredSi, romelic, Tqveni azriT, swor pasuxs Seesabameba;<br />

am <strong>da</strong>valebaTa pasuxebis ga<strong>da</strong>tanisas ar un<strong>da</strong> agerioT <strong>da</strong>valebebis nomrebi. nomrebis<br />

arevis SemTxvevaSi kompiuteri swori pasuxis amocnobas veRar SeZlebs;<br />

pasuxebis furcelSi <strong>da</strong>Svebuli Secdomis SemTxvevaSi mTlianad gaaSaveT is ujredi<br />

<strong>da</strong> imave nomris gaswvriv moniSneT sxva (es exeba mxolod ## 1-9 <strong>da</strong>valebebs);<br />

## 10-31 <strong>da</strong>valebebis pasuxebi Sesabamisi nomrebis gaswvriv un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>itanoT pasuxebis<br />

furcelSi;<br />

# 31 <strong>da</strong>valeba sami nawilisagan Sedgeba: a), b) <strong>da</strong> g). pasuxebis furcelSic amgvara<strong>da</strong>a<br />

miTiTebuli;<br />

savaldebuloa, rom # 31 <strong>da</strong>valebis a), b) <strong>da</strong> g) nawilebi pasuxebis furcelSi sagangebod<br />

am a), b) <strong>da</strong> g) nawilebisaTvis gamoyofil adgilebSi ga<strong>da</strong>itanoT;<br />

# 31 <strong>da</strong>valebis TiToeuli nawili (a, b, g) cal-calke swordeba Sefasebis sxva<strong>da</strong>sxva<br />

sqemis meSveobiT <strong>da</strong>, amd<strong>ena</strong>d, am <strong>da</strong>valebis Semadgeneli nawilebis erTmaneTSi areva<br />

<strong>da</strong>uSvebelia;<br />

# 31 <strong>da</strong>valeba, romlis Semadgeneli nawilebi pasuxebis furcelSi erTmaneTSi iqneba<br />

areuli, ar Sefasdeba.<br />

arsad miuTiToT Tqveni saxeli <strong>da</strong> gvari <strong>da</strong> arc pirovnebis identificirebis sxva sa-<br />

Sualeba, winaaRmdeg SemTxvevaSi naSromi ar gaswordeba!<br />

testis Sesasruleblad geZlevaT 5 saaTi.<br />

gisurvebT warmatebas!<br />

65


wakiTxulis gaazreba<br />

yuradRebiT gaecaniT teqsts. kiTxvebze pasuxebis gacema maSin <strong>da</strong>iwyeT, rodesac teqstis<br />

Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli oTx-oTxi pasuxi<strong>da</strong>n airCieT mxolod<br />

erTi <strong>da</strong> SemoxazeT. moniSnuli pasuxi ga<strong>da</strong>itaneT pasuxebis furcelSi amgvarad: pasuxis<br />

Sesabamis ujredSi gaakeTeT aRniSvna _ X (Tu pasuxebis furcelSi Secdomas <strong>da</strong>uSvebT,<br />

SegiZliaT mTlianad gaaSavoT is ujredi <strong>da</strong> mis nacvlad sxva moniSnoT).<br />

<strong>da</strong>wereT teqstis mokle reziume.<br />

<strong>da</strong>valebis maqsimaluri qulaa _ 13.<br />

erTaderTi mowinaaRmdege, romelsac igi [baraTaSvili] ebrZvis <strong>da</strong> romlis winaSec<br />

bolos aucileblad qedi un<strong>da</strong> moixaros yovelma momakv<strong>da</strong>vma, aris bediswera...<br />

baraTaSvilis meranis ugzo ukvlod fr<strong>ena</strong>, misi giJuri, umizno ltolva saukeTeso<br />

lirikuli saxea Sopenhaueris pesimisturi filosofiisa. rogorc msoflio nebisyofa,<br />

romelic mudmiv <strong>da</strong>ukmayofilebeli wyurviliT itanjeba, is mudmiv Tavis sazRvrebis<br />

ga<strong>da</strong>laxvas scdilobs, magram sazRvrebs vera xe<strong>da</strong>vs, iltvis, magram Tavis survilis<br />

<strong>da</strong>kmayofilebas vera sZlebs, eZiebs, magram yovelgan mxolod Tavisave Tavs poulobs,<br />

swored imitom, rom mxolod TviTon isaa erTaderTi `namdvili sinamdvile~, yovelive<br />

ki, rac imis gareSe arsebobs, aris movl<strong>ena</strong>, aCrdili... _ ise baraTaSvilis mxe<strong>da</strong>ri, es<br />

usaxelo tragikuli me, drtvinavs <strong>da</strong> Relavs, qars hkveTavs <strong>da</strong> wyals apobs, umiznod<br />

mihqris, umiznod itanjeba <strong>da</strong> amaod lamobs gaeqces Tavis bedisweras, romelic yovel-<br />

Tvis ukan aris, mitom, rom misi sazRvrebi gar<strong>da</strong>uvali <strong>da</strong> absoluturia. esaa brZola<br />

mesi TavisTavTan, Tavis sabediswero sazRvrebTan, tragikuli gaTiSva, romlis Serigeba<br />

<strong>da</strong> mospoba yovlad SeuZlebelia...<br />

grZnoba, romelic tragizmSi sWarbobs, aris tanjva SeerTebuli sidiadesTan: ibr-<br />

Zvis, itanjeba <strong>da</strong> bolos iRupeba ara ubralo, saSualo a<strong>da</strong>miani, aramed araCveulebrivi<br />

pirovneba, diadi TviT Secodebasa <strong>da</strong> <strong>da</strong>naSaulobaSi... tragizmi msoflio yofnis bnels<br />

<strong>da</strong> saSiSs mxares aaSkaravebs, yoveli Cvengani mis ganc<strong>da</strong>Si erTgvar siamovnebas<br />

grZnobs. es aris tanjvis sitkboeba, anu `tanjvis samoTxe~, rogorc i. WavWavaZe ambobs<br />

erTs Tavis leqsSi: erTi amocana Cveni fsixiuri bunebis. a<strong>da</strong>miani xSirad... Seubraleblad<br />

atitvlebs Tavis Zvel Wrilobebs, aaxlebs ganvlil tkivilebs, eSveba ukve gamTelebuli<br />

sulis siRrmeSi <strong>da</strong> hqmnis axals wyaros tanjvisa <strong>da</strong> mwuxarebisa. Cemis azriT,<br />

am movlenis axsna mxolod maSin SeiZleba, Tu im SexedulebiT vixelmZRvanelebT, rom<br />

a<strong>da</strong>mianuri cxovrebis mizans pirovnebis gafarToeba Seadgens <strong>da</strong> ara SeuSfoTebeli<br />

bedniereba. <strong>da</strong> marTlac, TiTqmis arsad ara hgrZnobs a<strong>da</strong>miani ise aSkarad Tavis pirovnebis<br />

gafarToebas, rogorc tanjvasa <strong>da</strong> tragikul bedis ganc<strong>da</strong>Si...<br />

aq, tragikuls safrTxesa <strong>da</strong> tanjvaSi hgrZnobs me Tavis batonobis sferos gafarToebas<br />

im sazRvrebamdi, romelic misawvdomia sazogadod momakv<strong>da</strong>vTaTvis...…<br />

zRude, romelsac verasodes ver ga<strong>da</strong>abijebs pirovneba, aris droebis mier Seqmnili<br />

sazRvrebi. a<strong>da</strong>mianisTvis saSineli <strong>da</strong> mtanjvelia ara marto azri droebiTi gansazRvrulobisa,<br />

ara marto sikvdilis idea, TviT droebis viTarebaSi amas gar<strong>da</strong>c imaleba<br />

ramdenime momenti, romelic xSirad uimiso<strong>da</strong>c swamlavs am qveyniurs cxovrebas. erTs<br />

maTgans karga xania yuradReba miaqcia filosofiurma azrovnebam: yovels siamovnebas<br />

<strong>da</strong> bednierebas realuri fasi <strong>da</strong> Rirebuleba aqvs, roca is awmyos ekuTvnis; ganvlili<br />

siamovneba <strong>da</strong> bedniereba ukve aCrdilia sinamdvilisa. momaval drois <strong>da</strong>pirebebsa <strong>da</strong><br />

imedebs azri aqvs mxolod im SemTxvevaSi, Tu rodisme awmyo sinamdvilis sisxlsa <strong>da</strong><br />

xorcs Seisxamen. amgvarad, a<strong>da</strong>mianuri cxovrebis simdidre, mravalmxrianoba <strong>da</strong> bedniereba<br />

awmyos CarCoebSia moTavsebuli. raRaa TviT es awmyo? bewvis xidi, warsulisa <strong>da</strong><br />

myobadobis Tvaluwvdenels okeaneT Soris gadebuli, moCveneba, romlisaken mudmiv amaod<br />

xels iwvdis a<strong>da</strong>miani. xolo, radgan arsebiTad bedniereba mxolod awmyoSia, awmyo<br />

ki moCvenebaa, romlis <strong>da</strong>saxelebasac ver aswrebs a<strong>da</strong>miani, rom is ukve <strong>da</strong>ubruneblad<br />

gamqralia, TviT bednierebasac aCrdilisebri elferi eZleva. <strong>da</strong> swored Cveni arsebobis<br />

am mxares miaqcia yuradReba baraTaSvilma Tavis filosofiur leqsSi: `vpove taZari,<br />

Sesafari...~<br />

es aris tragedia soflis RelviT maSvrali mwirisa, romelsac bednierebam elvasaviT<br />

erTis wuTiT gauRima, udidesi mSveniereba gaunaTa <strong>da</strong> <strong>da</strong>anaxva. gauRima erTis wu-<br />

66


TiT, rom Semdeg samu<strong>da</strong>mod gamqraliyo <strong>da</strong> amiT misi obloba <strong>da</strong> miusafroba kidev ufro<br />

autaneli gaexa<strong>da</strong>:<br />

magram sawuTro gana visme didxans axarebs?<br />

ganqra taZari <strong>da</strong> u<strong>da</strong>bno Cem<strong>da</strong> mdumarebs;<br />

mas aqeT Cems guls netareba ar asa<strong>da</strong>rebs,<br />

mis nacvlad sev<strong>da</strong> <strong>da</strong> wyvdiadi <strong>da</strong>isadgurebs!<br />

Tumca naTesaoba Sopenhaueris nebisyofis metafizikasa <strong>da</strong> baraTaSvilis lirikuls<br />

tragizms Soris TvalsaCinoa, magram ara nakleb mniSvnelovania winaaRmdegobac maT<br />

Soris. germanel pesimistisTvis istoriuls msvlelobas araviTari azri <strong>da</strong> realuri<br />

Sinaarsi ara aqvs: arsebiTad is, rasac kacobriobis istoriuls ganviTarebas uwodeben,<br />

winsvla ki ara, umizno, Smagi trialia erTs gar<strong>da</strong>uvals wreSi, uTvalavi ganmeoreba<br />

erTisa <strong>da</strong> imave tragi-komediisa, romelSiac mxolod SemTxveviTi, umniSvnelo rolebi<br />

<strong>da</strong> garegnuli dekoracia icvleba, ZiriTadi metafizikuri azri, anu, ukeT vsTqvaT, uazroba<br />

ki <strong>da</strong>sabamiTve Seuryeveli rCeba.<br />

xelovneba, gansakuTrebiT tragedia, Sopenhaueris piriT, swored far<strong>da</strong>sa hxdis im<br />

WeSmaritebas, rom individualuri arsebobis erTaderTs namdvils mizans Tavisive Tavis<br />

ZirSi aRmofxvra Seadgens. tragikuli gmiri xangrZliv brZolisa <strong>da</strong> tanjvis Semdeg<br />

scnobs, rom is iRupeba ara ama Tu im Secodebis an <strong>da</strong>naSaulisTvis, ara ama Tu im<br />

pirad moqmedebisTvis, aramed TviT msoflio codvis simZimis gamo. amgvarad tragikuli<br />

suli rezignaciisken * uTiTebs: is gvaswavlis Tvali <strong>da</strong>vuxuWoT am qveyniurs silamazes,<br />

yuri ar vaTxovoT momxiblav xmebs, xeli ar gavuwodoT mis moCvenebebs, romelnic<br />

CagviTreven cxovrebis trialSi, aramed esqilosis, sofoklis <strong>da</strong> Seqspiris gmirebiviT<br />

uari vsTqvaT nebisyofazed.<br />

baraTaSvilis poezii<strong>da</strong>n individualizmis Sesaxeb amis sawinaaRmdego Sexeduloba<br />

gamokrTis. es mgosani pirveli qarTveli mociqulia Zlieris individualizmisa, diadi<br />

tragikuli pirovnebisa, romelic Tavis <strong>da</strong>niSnulebas hxe<strong>da</strong>vs ara arsebobis gayinvasa<br />

<strong>da</strong> ganadgurebaSi, aramed mis gamdidrebaSi <strong>da</strong> gamravalferebaSi. Tavis mousv<strong>ena</strong>rs ZiebaSi<br />

man samyaroSi aRmoaCina geniosuri individualoba, diadi me, raTa Semdeg amave me-<br />

Si piriqiT mTeli qveynis mravalmxrivoba <strong>da</strong><strong>ena</strong>xvebina <strong>da</strong> mgosanma ramodenimeT marTlac<br />

SesZlo <strong>da</strong><strong>ena</strong>xvebina, rom Zlieri, Semomqmedi pirovneba grZnobaTa <strong>da</strong> gulisTqmaTa<br />

<strong>da</strong>uSreteli wyaroa, romelsac SeuZlian cxovelhyos am qveyniuri usuldgmulo arseboba.<br />

ciur mnaTobTa <strong>da</strong> kosmiur ZalTa Tu vera, man momakv<strong>da</strong>vT mainc gvagrZnobina raodeni<br />

saunje imaleba individualurs yofnaSi, ra mSvenieria udidesi a<strong>da</strong>mianoba: amiT<br />

man Rirseba <strong>da</strong> fasi <strong>da</strong>ubruna pirovnebas, romelsac gareSe tlanqi Zalni ganadgurebiT<br />

emuqrebian, misi arseboba Zvirfasi gaxa<strong>da</strong> <strong>da</strong> mis sabediswero brZolisTvis guli agvicema.<br />

aris raRac gamouTqmelad ammaRlebeli am ZlierebaSi, romelic TviT tragikuls<br />

gaTiSvaSi cxovrebas zurgs ar ubrunebs, sulmokled qeds ar ixris TviT sikvdilis<br />

winaSec <strong>da</strong> STamomavlobas medgrad uTiTebs im gzisaken, romelze<strong>da</strong>c man amayad Sesdga<br />

fexi: `sruli cxovreba, farTe arseboba, Zlieri pirovneba!~<br />

geronti qiqoZe, tragikuli grZnoba n. baraTaSvilis lirikaSi,<br />

gaz. `saqarTvelo~, 1916, ## 260-261.<br />

(1) 1. ratomaa, avtoris azriT, `baraTaSvilis meranis ugzo ukvlod fr<strong>ena</strong>... saukeTeso<br />

lirikuli saxe Sopenhaueris pesimisturi filosofiisa~?<br />

a) imitom, rom `mernis~ lirikuli gmiri amaod cdilobs gaeqces sakuTar bedisweras.<br />

b) imitom, rom `mernis~ lirikuli gmiri `aris movl<strong>ena</strong>, aCrdili...~<br />

g) imitom, rom `mernis~ lirikuli gmiri `drtvinavs <strong>da</strong> Relavs...~<br />

d) imitom, rom `mernis~ lirikuli gmiri warmatebiT ibrZvis bedisweris winaaRmdeg.<br />

(1) 2. ra akavSirebs erTmaneTTan pirvel <strong>da</strong> meore abzacebs?<br />

a) meore abzacSi gameorebulia pirvel abzacSi gamoTqmuli mosazrebebi.<br />

b) meore abzacSi ganzogadebulia pirvel abzacSi gamoTqmuli mosazrebebi.<br />

g) meore abzacSi <strong>da</strong>sabuTebulia pirvel abzacSi gamoTqmuli mosazrebebi.<br />

d) meore abzacSi uaryofilia pirvel abzacSi gamoTqmuli mosazrebebi.<br />

* rezignacia _ reziniacia (frang. resignation) _ beds <strong>da</strong>morCileba usityvod, udrtvinvelad.<br />

67


(1) 3. ras gulisxmobs avtori sityvebSi: `yovelive..., rac imis gareSe arsebobs, aris<br />

movl<strong>ena</strong>, aCrdili...~?<br />

a) amqveyniuri realoba iluzorulia.<br />

b) amqveyniuri realoba maradiulia.<br />

g) amqveyniuri realoba miuRebelia.<br />

d) amqveyniuri realoba tragikulia.<br />

(1) 4. avtoris azriT, ratom grZnobs `yoveli Cvengani~ tragizmis ganc<strong>da</strong>Si `erTgvar<br />

siamovnebas~?<br />

a) imitom, rom `a<strong>da</strong>miani... Seubraleblad atitvlebs Tavis Zvel Wrilobebs~.<br />

b) imitom, rom `a<strong>da</strong>mianuri cxovrebis mizans pirovnebis gafarToeba Seadgens~.<br />

g) imitom, rom `a<strong>da</strong>mianuri cxovrebis mizans... SeuSfoTebeli bedniereba~ Seadgens.<br />

d) imitom, rom `tragizmi msoflio yofnis bnels <strong>da</strong> saSiSs mxares aaSkaravebs~.<br />

(1) 5. ras miaqcia yuradReba, avtoris azriT, `baraTaSvilma Tavis filosofiur leqs-<br />

Si: `vpove taZari, Sesafari...~?<br />

a) bedniereba mxolod awmyoSia SesaZlebeli.<br />

b) `bednierebas realuri fasi <strong>da</strong> Rirebuleba aqvs~.<br />

g) bednierebas `sikvdilis idea... swamlavs~.<br />

d) bedniereba warsulsa <strong>da</strong> myofadSicaa SesaZlebeli.<br />

(1) 6. avtoris SexedulebiT, ra aris Sopenhaueris filosofiis umTavresi azri?<br />

a) bedTan brZola uazrobaa.<br />

b) moCvenebebi `CagviTreven cxovrebis trialSi~.<br />

g) sinamdvilis gar<strong>da</strong>qmna SesaZlebelia.<br />

d) `tragikuli gmiri... Secodebis~ gamo iRupeba.<br />

(1) 7. ra umTavresi gansxvavebaa Sopenhauerisa <strong>da</strong> baraTaSvilis Sexedulebebs Soris?<br />

a) baraTaSvilisagan gansxvavebiT, Sopenhaueri miiCnevs, rom individs `SeuZlian<br />

cxovelhyos am qveyniuri usuldgmulo arseboba.~<br />

b) baraTaSvilisagan gansxvavebiT, Sopenhauerma `momakv<strong>da</strong>vT mainc gvagrZnobina raodeni<br />

saunje imaleba individualurs yofnaSi~.<br />

g) Sopenhauerisagan gansxvavebiT, baraTaSvili ar hkargavs individis sidiadis rwm<strong>ena</strong>s.<br />

d) Sopenhauerisagan gansxvavebiT, baraTaSvils <strong>da</strong>karguli aqvs individis sidiadis<br />

rwm<strong>ena</strong>.<br />

(1) 8. ra sakiTxi ar aris ganxiluli moyvanil teqstSi?<br />

a) baraTaSvilisa <strong>da</strong> Sopenhaueris msoflmxedvelobaTa <strong>da</strong>pirispireba.<br />

b) evropuli filosofiisa <strong>da</strong> <strong>qarTuli</strong> mwerlobis msoflmxedvelobrivi urTierTmimarTeba.<br />

g) naTesaoba Sopenhaueris metafizikasa <strong>da</strong> baraTaSvilis poeziis tragizms Soris.<br />

d) romantizmis <strong>da</strong>pirispireba ganmanaTleblobis filosofiasTan.<br />

(1) 9. ra aris bolo abzacis umTavresi azri?<br />

a) a<strong>da</strong>mianis <strong>da</strong>niSnulebaa Seupovrad gausworos Tvali sinamdviles.<br />

b) a<strong>da</strong>mianis <strong>da</strong>niSnulebaa qedi moixaros sikvdilis winaSe.<br />

g) a<strong>da</strong>mianis <strong>da</strong>niSnuleba `tragikuls gaTiSvaSi~ mdgomareobs.<br />

d) a<strong>da</strong>mianis <strong>da</strong>niSnuleba cxovrebis uaryofaSi mdgomareobs.<br />

(4) 10. 4-5 wina<strong>da</strong>debiT <strong>da</strong>wereT mocemuli teqstis reziume.<br />

68


<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong><br />

(1) 11. mokled CamoayalibeT erT-erTi principi, romelic safuZvlad udevs saliteraturo<br />

enis normebis <strong>da</strong>dg<strong>ena</strong>s.<br />

(3) 12. ras uwodeben sityvaTa wyvils: aRqma _ aRTqma?<br />

ganmarteT orive sityva.<br />

romeli maTgani un<strong>da</strong> gamoviyenoT mocemul wina<strong>da</strong>debaSi: gamokvleva exeba bavSvis<br />

mier sinamdvilis . . . <strong>da</strong> masTan <strong>da</strong>kavSirebul problemebs.<br />

(2) 13. moswavlem <strong>da</strong>wera: arasamTavrobo organizaciam sazogadoebrivi azris Seswavla<br />

moaxdina.<br />

auxseniT mas, ra stilisturi xarvezi aqvs am wina<strong>da</strong>debas.<br />

ganumarteT, ra un<strong>da</strong> gaiTvaliswinos moswavlem, rom Tavi<strong>da</strong>n aicilos analogiuri<br />

xarvezi.<br />

(1) 14. moswavlem gaaanaliza kompozitebi: butbuti, raxraxi, laqlaqi. misi ganmartebiT,<br />

es kompozitebi udefisod iwereba, radgan fuZeTa Soris <strong>da</strong> kavSirs ver CavsvamT.<br />

<strong>da</strong>azusteT moswavlis pasuxi.<br />

(2) 15. moswavlem <strong>da</strong>wera: imaTma, ufrosebis qebiT frTaSesxmulebma, konkursisTvis<br />

mzadeba <strong>da</strong>iwyes.<br />

miuTiTeT mas, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva.<br />

ganumarteT moswavles, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri Secdoma.<br />

(2) 16. moswavlem <strong>da</strong>wera: <strong>da</strong>viT aRmaSenebelma samSvilde Turqebisagan gaanTavisufla.<br />

miuTiTeT mas, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva.<br />

ganumarteT moswavles, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri Secdoma.<br />

(2) 17. moswavlem <strong>da</strong>faze <strong>da</strong>wera Semdegi zmnebi: <strong>da</strong>uweria, Caucvia, gauwyvetia.<br />

gaasworeT Secdoma <strong>da</strong> ganumarteT moswavles, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas<br />

analogiuri Secdoma.<br />

(1) 18. moswavlem <strong>da</strong>wera: xelovnebis muzeumSi araerTi eqsponatia, romlis restavracias<br />

didi Tanxa sWirdeba.<br />

miuTiTeT moswavles, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva.<br />

(2) 19. moswavlem <strong>da</strong>wera: gansakuTrebulia ekaterine gabaSvilis wvlili iseT mniSvnelovan<br />

saqmeSi, rogorc qalTa uflebebis <strong>da</strong>cvaa.<br />

miuTiTeT mas, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva.<br />

ganumarteT moswavles, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri Secdoma.<br />

(5) 20. Tqveni mizania, ganvlili masali<strong>da</strong>n gaaxsenoT moswavleebs is sakiTxebi, romelTa<br />

codnac aucilebelia qvemdebaruli <strong>da</strong>mokidebuli wina<strong>da</strong>debis arsis ukeT<br />

gasaazreblad.<br />

69


(2) I. CamoTvaleT es sakiTxebi.<br />

(3) II. aRwereT erT-erTi saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>gexmarebaT am miznis miRwevaSi<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>asabuTeT misi efeqtianoba.<br />

(5) 21. Tqveni mizania moswavleebs gamoumuSaoT argumentirebuli msjelobis unari.<br />

(2) I. waikiTxeT nawyveti jemal qarCxaZis publicisturi werili<strong>da</strong>n <strong>da</strong> <strong>da</strong>asabuTeT,<br />

rom es teqsti <strong>da</strong>gexmarebaT diskusiis warmarTvaSi.<br />

(3) II. CamoayalibeT sadiskusio Tema <strong>da</strong> TiTo argumenti avtoris Tvalsazrisis rogorc<br />

gasamyareblad, ise uarsayofad.<br />

`Cveni sazogadoebis absolutur umravlesobaSi `Tavisufleba~ gaigivebulia erovnul<br />

TavisuflebasTan, pirovnuli Tavisufleba ganixileba misi, rogorc mTelis, nawili.<br />

es uaRresad saSiSi Secdomaa, radgan aq simarTle yirazea <strong>da</strong>yenebuli. sinamdvile-<br />

Si swored pirovnuli Tavisuflebaa mTeli, xolo erovnuli Tavisufleba _ nawili...<br />

erovnuli Tavisufleba _ pirovnuli Tavisuflebisagan mowyvetili _ SeiZleba erTgvar<br />

kerpTayvanismcemlobas Seva<strong>da</strong>roT~.<br />

(4) 22. waikiTxeT qvemoT mocemuli teqsti.<br />

(1) I. <strong>da</strong>asaxeleT sakiTxi, romlis swavlebis mizniTac gamoiyenebdiT am teqsts.<br />

(3) II. aRwereT erT-erTi saswavlo qmedeba, romlis meSveobiTac aCvenebT, rogor gamoiyenebT<br />

am teqsts. <strong>da</strong>asabuTeT Tqven mier SerCeuli qmedebis efeqtianoba.<br />

aleqsandre sarajiSvili gadmogvcems viRac vaWris naambobs: `erTs manufakturis<br />

maRaziaSi Sevi<strong>da</strong> Cveni pristavi <strong>da</strong> saroCkebi ikiTxa.<br />

_ ra saroCkebi gnebavTo, _ hkiTxa kupewma, _ palatniani YTu Solkovi?<br />

_ me neJnad gazrdili ara var, sitecze<strong>da</strong>c saRlasni varo.<br />

CamoiRo prikaSCikma polki<strong>da</strong>n erTi paCka saroCka <strong>da</strong> <strong>da</strong>uwyo prilavkazed.<br />

pristavma ga<strong>da</strong>arCia oTxi saroCka sxva<strong>da</strong>sxva ferisa: lilovi, galubovi, kariCnovi<br />

<strong>da</strong> sirenevi. bumagaSi gaaxvevina <strong>da</strong> Caido veSCebiT gatenils sakvoiaJSi...~<br />

aleqsandre sarajiSvili ganagrZobs: `javri momdio<strong>da</strong>: nuTu rusTavelis <strong>ena</strong><br />

iseTi Raribi yofila, rom erTi ubralo ambis Tqma ver mogvixerxebia, Tu rusuli sityvebi<br />

ar CavurTeT? aviRe <strong>da</strong> vaWris naambobi gadmovaqarTule... magram vai Sens mters,<br />

me rom momivi<strong>da</strong>...<br />

ratom?! ra mox<strong>da</strong>?!<br />

saqme isaa, rom yvela gadmoqarTulebuli sityva _ farCa, duqani, boqauli, perangi,<br />

vaWari, tilo, abreSumi, azizi, CiTi, noqari, laJvardi, mixaki, qaRaldi, bargi,<br />

xurjini... _ sul TaTruli, sparsuli, arabuli, somxuri <strong>da</strong> laTinuri gamodga!<br />

<strong>da</strong>e, gaixaros Cvenma mterma, romelsac hgonia, viTomc enis siwminde Taviseburi<br />

sityvebia <strong>da</strong> ara Taviseburi sintaqsi~.<br />

(10) 23. gaasworeT moswavlis namuSevari qvemoT mocemuli sqemis mixedviT <strong>da</strong> <strong>da</strong>wereT<br />

komentari.<br />

(8) I. <strong>da</strong>wereT qula TiToeuli kriteriumis mixedviT <strong>da</strong> <strong>da</strong>usabuTeT moswavles Tqveni<br />

Sefaseba: I kriteriumiT Sefasebis komentirebisas moixmeT saTanado magaliTebi<br />

Txzulebi<strong>da</strong>n; II <strong>da</strong> III kriteriumebiT Sefasebis komentirebisas ki amoiwereT<br />

yoveli Secdoma <strong>da</strong> xarvezi; TiToeul maTgans miuwereT _ orTografiulia es<br />

Secdoma, morfologiuri, sintaqsuri, punqtuaciuri Tu stilisturi xarvezia.<br />

(2) II. CamoayalibeT saTanado rCevebi, romelTa gaTvaliswinebac <strong>da</strong>exmareba moswavles<br />

analogiuri <strong>da</strong>valebis ukeT SesrulebaSi.<br />

70


#<br />

I<br />

II<br />

III<br />

kriteriumebi<br />

msjelobis <strong>da</strong>sabuTeba<br />

(argumentireba <strong>da</strong> citireba)<br />

leqsika <strong>da</strong> stili<br />

orTografia-morfologia,<br />

sintaqsi <strong>da</strong> punqtuacia<br />

Sefasebis sqema<br />

71<br />

kriteriumebis ganmarteba<br />

a) msjeloba mkafioa, argumentirebulia, argumentebi<br />

gamyarebulia teqsturi masaliT (Cans<br />

teqstis codna);<br />

b) msjeloba nawilobriv mkafioa <strong>da</strong> nawilobriv<br />

argumentirebuli, ar aris gamyarebuli<br />

teqsturi masaliT an <strong>da</strong>Svebulia faqtobrivi<br />

Secdoma;<br />

g) teqsti araadekvatura<strong>da</strong>a gagebuli, msjeloba<br />

ara<strong>da</strong>majerebelia, teqsturi masalac<br />

araadekvaturad aris moxmobili.<br />

a) azri zustad <strong>da</strong> mkafiod aris gamoxatuli,<br />

naweri stilisturad gamarTulia;<br />

b) azri zustad aris gamoxatuli, magram leqsika<br />

mwiria an gvxvdeba stilisturi xarvezebi;<br />

g) azri ZiriTa<strong>da</strong>d gasagebia, magram stilisturad<br />

gaumarTavia, gvxvdeba araadekvaturi<br />

leqsika.<br />

a) ar aris am tipis samze meti Secdoma;<br />

b) ar aris am tipis eqvsze meti Secdoma;<br />

g) am tipis Secdoma eqvsze metia.<br />

qulebi<br />

nawyveti moswavlis Txzulebi<strong>da</strong>n, romelic upasuxebs miTiTebas: CamoayalibeT Tqveni<br />

pozicia <strong>da</strong>naSaulisa <strong>da</strong> sasjelis zneobrivi problemis Sesaxeb `gamzrdelSi~.<br />

baTus azriT sindisi a<strong>da</strong>mianis yvelaze mkacri msajulia, megobrebis ndobis <strong>da</strong>kargva<br />

<strong>da</strong> sicocxlis simartoveSi gatareba _ Zalian udidesi satanjveli.<br />

haji-usubisa <strong>da</strong> baTus ganaCeni erT sakiTxSi emTxveva erTmaneTs. safar-begi sikvdilis<br />

Rirsi ar aris. sikvdili Svebaa imgvar cxovrebasTan Se<strong>da</strong>rebiT, rac man un<strong>da</strong> ganvlos.<br />

ra mizeziT Caidina safar-begma es mZime <strong>da</strong>naSauli? rogor un<strong>da</strong> <strong>da</strong>sajon igi? ori<br />

SesaZleblobisgan ufro sastiki airCia mweralma _ safari <strong>da</strong>tova sakuTari sindisis<br />

pirispir. ufro metic, gamzrdelis sikvdilis mizezi gaxa<strong>da</strong>. avtoris pozicia gasagebia<br />

moRalate un<strong>da</strong> <strong>da</strong>isajos.<br />

me ar vamarTleb safar-begs, magram aseTi sasjeli gana metismeti ar aris? ar vici,<br />

SeiZleba mTeli saukunis Semdeg es <strong>da</strong>naSauli arc ise mZimed mogveCvenos. im dros<br />

zneobrivi principebi ufro sxvagvarad aRiqmebo<strong>da</strong>. aq kargad sCans, Tu rogor ganicdis<br />

safari sakuTar saqciels. igi inaniebs Cadenils. vfiqrob, man ukve aTas wilad<br />

zRo.<br />

2<br />

1<br />

0<br />

2<br />

1<br />

0<br />

2<br />

1<br />

0


<strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong><br />

(2) 24. moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva: ratom gax<strong>da</strong> sa<strong>da</strong>vo qarTlis episkoposTaTvis arsenis<br />

kaTalikosad kurTxeva <strong>da</strong> ratom <strong>da</strong>uWira grigol xanZTelma mxari arsenis<br />

kandi<strong>da</strong>turas?<br />

ganumarteT moswavles qarTlis episkoposTa guliswyromis mizezi <strong>da</strong> grigolis<br />

ga<strong>da</strong>wyvetilebis motivi.<br />

(2) 25. Sairobis Sesaxeb msjelobisas SoTa rusTaveli upiratesobas aniWebs epikuri<br />

poemis Janrs. <strong>da</strong>asaxeleT ori argumenti, romlebic mohyavs poets Tavisi Tvalsazrisis<br />

<strong>da</strong>sasabuTeblad.<br />

(3) 26. Tqveni mizania auxsnaT moswavleebs, ra <strong>da</strong>tvirTva aqvs Rames (`SemoRamebas~) nikoloz<br />

baraTaSvilisa <strong>da</strong> ilia WavWavaZis nawarmoebebSi: `SemoRameba mTawmin<strong>da</strong>ze~<br />

<strong>da</strong> `mgzavris werilebi~.<br />

am miznis misaRwevad mokled CamoayalibeT:<br />

a) ra <strong>da</strong>mokidebuleba vlindeba SemoRamebis mimarT nikoloz baraTaSvilis leqsSi<br />

`SemoRameba mTawmin<strong>da</strong>ze~;<br />

b) rogor aris Sefasebuli Rame ilia WavWavaZis moTxrobaSi `mgzavris werilebi~;<br />

g) ra ganapirobebs rogorc erTi, ise meore avtoris amgvar <strong>da</strong>mokidebulebas.<br />

(1) 27. moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva: Tu alu<strong>da</strong> qeTelauri mklavis moWris tradiciis winaaRmdegi<br />

iyo, ratom moaWra marjv<strong>ena</strong> mucalis Zmas?<br />

mokled ganumarteT moswavles misTvis saintereso sakiTxi.<br />

(2) 28. <strong>da</strong>usaxeleT moswavleebs simbolizmisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli erT-erTi niSani <strong>da</strong><br />

moiyvaneT Sesabamisi magaliTi qarTvel simbolistTa Semoqmedebi<strong>da</strong>n.<br />

(2) 29. moswavlis azriT, kuzma kilga marTalia, rodesac haki aZbas monas uwodebs.<br />

ganumarteT moswavles, rom misi Sexeduleba mc<strong>da</strong>ria <strong>da</strong> konkretul magaliTze<br />

<strong>da</strong>yrdnobiT <strong>da</strong>usabuTeT Tqveni mosazreba.<br />

mxatvruli teqstis analizi<br />

(4) 30. waikiTxeT rezo inaniSvilis miniatura `maradiuli peizaJi~.<br />

sul iqiT ca aris, Semodgomis lurjadmiyuCebuli ca. mis win _ SemreSiltyiani<br />

grZladwasuli gora. goris win _ sanTlebiviT sworad asuli alvebi, alvebis win _<br />

msubuqad gafenili yviTeli simindebi (jafara mifrinavs im msubuq siyviTleSi), simindebis<br />

win _ ZeZvis muqi Robe, RobesTan _ Sava<strong>da</strong>gragnili totebSekafuli muxa<br />

(nakafze funjebad amohyria wvrili ylortebi), muxasTan _ grZeli sacalfexo xidi,<br />

xidqveS miedineba wmin<strong>da</strong>, oqrosfrad mocimcime wyali, xidze gamodis welSi moxrili<br />

TiTqmis muxlebamde cxvirmitanili Savi de<strong>da</strong>beri, zurgze hkidia pirTamde savse<br />

tomara, fexis wverebi erTmaneTis moyolebiT moiweven Cemken.<br />

. . . . . . . . . . .<br />

ver vcnob <strong>da</strong> mainc:<br />

de<strong>da</strong>Cems im savse tomariT <strong>da</strong>rdi moaqvs CemTan.<br />

gaaanalizeT mocemuli teqsti Semdegi miTiTebebis mixedviT:<br />

• ganmarteT, ra aris am teqstis mTavari saTqmeli;<br />

• CamoayalibeT, ra mxatvrul saSualebebs iyenebs avtori <strong>da</strong>saxuli miznis misaRwevad.<br />

Tqveni Tvalsazrisi <strong>da</strong>asabuTeT!<br />

(naSromi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

72


literaturis swavlebis meTodika<br />

(11) 31. warmoidgineT, rom Tqveni mizania <strong>da</strong>exmaroT moswavleebs amoicnon <strong>da</strong> gaiazron<br />

Sesaswavli teqstebis mxatvruli Taviseburebebi.<br />

SearCieT qvemoT CamoTvlil teqstTagan erT-erTi:<br />

iakob xucesis Txzuleba `SuSanikis wameba~;<br />

<strong>da</strong>viT guramiSvilis leqsi `moTqma xmiTa Tav-bolo erTi~;<br />

akaki wereTlis moTxroba `baSi-aCuki~;<br />

vaJa-fSavelas poema `gvelis mWameli~;<br />

galaktion tabiZis leqsebi: `usiyvarulod~ <strong>da</strong> `Tovli~;<br />

mixeil javaxiSvilis moTxroba `lambalo <strong>da</strong> yaSa~.<br />

literaturuli nawarmoebis arCevis Semdeg SeasruleT mocemuli <strong>da</strong>valeba:<br />

a) gamoyaviT <strong>da</strong> aRwereT am nawarmoebis erTi ZiriTadi Tavisebureba, romelic, Tqveni<br />

azriT, umniSvnelovanesia mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisaTvis. es Tavisebureba<br />

gulisxmobs (Tumca mxolod amiT ar Semoifargleba) Tematur Tu ideur problematikas,<br />

kulturul-istoriul konteqsts, qveteqstsa Tu aluzias, kompoziciur Taviseburebas<br />

(nawarmoebis arqiteqtonikas), personaJTa <strong>da</strong>xasiaTebisa Tu Txrobis meTodebs, stils,<br />

Janrul maxasiaTeblebs, mxatvrul saSualebebs, poetur ostatobas.<br />

msjelobisas <strong>da</strong>imowmeT saTanado magaliTebi SerCeuli nawarmoebi<strong>da</strong>n.<br />

(pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

b) vinai<strong>da</strong>n Tqven gamoyaviT SerCeuli nawarmoebis ZiriTadi Tavisebureba, ukve SegiZliaT<br />

<strong>da</strong>asaxeloT <strong>da</strong> gaaanalizoT is erTi problema, romelsac Tqven mier aRwerili<br />

Taviseburebisa <strong>da</strong>, Sesabamisad, mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisas SeiZleba waawydnen<br />

moswavleebi.<br />

analizis dros:<br />

• moixmeT teqsti<strong>da</strong>n is magaliTebi, romlebic TvalsaCinos gaxdis Tqven mier gamoyofili<br />

problemis arsebobas;<br />

• axseniT, ra mizeziT (mizezebiT) SeiZleba SeeqmnaT es problema moswavleebs am konkretuli<br />

nawarmoebis Seswavlisas.<br />

(pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

g) Tqven ukve <strong>da</strong>asaxeleT <strong>da</strong> gaaanalizeT is problema, romelsac teqstis gagebisa <strong>da</strong><br />

gaazrebisas SeiZleba waawydnen moswavleebi.<br />

amjerad aRwereT is erTi saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>gexmarebaT <strong>da</strong>anaxvoT <strong>da</strong><br />

gaaazrebinoT moswavleebs Tqveni msjelobis I nawilSi gamoyofili Tavisebureba <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>aZlevinoT amave msjelobis II nawilSi aRniSnuli problema.<br />

msjelobisas axseniT, rogor (ra gziT) <strong>da</strong>exmareba es saswavlo qmedeba moswavleebs<br />

am nawarmoebis Taviseburebis gagebasa <strong>da</strong> gaazrebaSi <strong>da</strong> rogor (ra gziT) <strong>da</strong>aZlevinebs<br />

teqstis Seswavlisas wamoWril problemas.<br />

(pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

73


1. a) ----------------1q.<br />

6. a) ---------------1q.<br />

2010 wlis sasertifikacio testis Sefasebis sqema<br />

wakiTxulis gaazreba (<strong>da</strong>valebebi ## 1-9)<br />

2. g) ---------------1q.<br />

7. g) ---------------1q.<br />

3. a) ----------------1q.<br />

8. d) ---------------1q.<br />

74<br />

4. b) ---------------1q.<br />

9. a) ----------------1q.<br />

reziumes (<strong>da</strong>valeba # 10) Sefasebis kriteriumebi<br />

5. a) ----------------1q.<br />

reziumes maqsimaluri qulaa 4. upirveles yovlisa, gamsworebelma un<strong>da</strong> gaarkvios,<br />

warmoadgens Tu ara Sesrulebuli <strong>da</strong>valeba reziumes. Tu pasuxi statiis Sinaarsis<br />

Txrobaa (perifrazia), werilis kritikuli analizia an misi Sefaseba-komentaria, an<strong>da</strong><br />

enobrivad gaumarTavia, igi ar Sefasdeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />

Tu <strong>da</strong>valebis pasuxi reziumea, igi un<strong>da</strong> Sefasdes mocemuli kriteriumebis mixedviT.<br />

# kriteriumebi qulebi<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

5.<br />

<strong>da</strong>valeba amomwurava<strong>da</strong>a Sesrulebuli (saubaria statiis yvela arsebiTi<br />

aspeqtis Sesaxeb) <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma.<br />

<strong>da</strong>valeba amomwurava<strong>da</strong>a Sesrulebuli (saubaria statiis yvela arsebiTi<br />

aspeqtis Sesaxeb), magram <strong>da</strong>Svebulia erTi-ori enobrivi Secdoma.<br />

<strong>da</strong>valeba nawilobrivaa Sesrulebuli (ar aris saubari statiis erT-erTi<br />

arsebiTi aspeqtis Sesaxeb) <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma;<br />

an<strong>da</strong> <strong>da</strong>valeba amomwurava<strong>da</strong>a Sesrulebuli (saubaria statiis yvela<br />

arsebiTi aspeqtis Sesaxeb), magram <strong>da</strong>Svebulia orze meti enobrivi Secdoma.<br />

<strong>da</strong>valeba nawilobrivaa Sesrulebuli (ar aris saubari statiis erT-erTi<br />

arsebiTi aspeqtis Sesaxeb) <strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia erTi-ori enobrivi Secdoma.<br />

naSromSi ar aris saubari statiis ori an meti arsebiTi aspeqtis Sesaxeb,<br />

an<strong>da</strong> enobrivad gaumarTavia.<br />

<strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> (<strong>da</strong>valebebi ## 11-23)<br />

11. saliteraturo enis normebis <strong>da</strong>dgenisas iTvaliswineben, ramd<strong>ena</strong>d gavrcelebulia<br />

es forma klasikosTa nawerebSi, saerTo-saxalxo <strong>ena</strong>Si; arCeuli forma marTebuli un<strong>da</strong><br />

iyos Tanamedrove <strong>qarTuli</strong> enis gramatikuli sistemis mixedviT; arCeuli forma un<strong>da</strong><br />

Seesabamebodes enis ganviTarebis Sinagan tendenciebs... ----------------------------------------------1q.<br />

12. a) paronimebs ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

b) aRqma _ sinamdvilis (samyaros) asaxva grZnobaTa organoebiT (mxedvelobiT, smeniT),<br />

gaazreba (Semecneba); aRTqma _ pirobis micema, <strong>da</strong>pireba. -----------------------------------------1q.<br />

g) aRqma ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

13. a) Seswavla moaxdina kalkia (sxva enis konstruqciis sityvasityviTi Targmania, romelic<br />

<strong>qarTuli</strong>saTvis arabunebriv Sesityvebas iZleva / arabunebrivia). ------------------------1q.<br />

b) imisaTvis, rom moswavlem Tavi<strong>da</strong>n aicilos analogiuri xarvezi, am tipis Sedgenili<br />

Semasmenlis nacvlad un<strong>da</strong> gamoiyenos martivi Semasmeneli _ zmnis piriani forma<br />

(mag., Seiswavla). ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

14. es kompozitebi erTcnebiania (erTmniSvnelobiania) <strong>da</strong> miRebulia mniSvnelobas moklebuli<br />

marcvlebis gaorkecebiT, amitom iwereba udefisod. ------------------------------------------1q.<br />

15. a) maT piris nacvalsaxels <strong>da</strong>urTo brunvis niSani (<strong>da</strong>saSvebia: maT _ piris nacvalsaxelis<br />

nacvlad gamoiy<strong>ena</strong> kuTvnilebiTi _ imaTma). -------------------------------------------------------1q.<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0


) maT III piris nacvalsaxelis mravlobiTi ricxvis moTxrobiTi brunvis formaa <strong>da</strong><br />

-ma brunvis niSani zedmetia (<strong>da</strong>saSvebia: un<strong>da</strong> icodes piris nacvalsaxelTa bruneba,<br />

nacvalsaxelTa funqciebi). ---------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

16. a) gaanTavisufla araswori formaa, un<strong>da</strong> iyos gaaTavisufla. -----------------------------------1q.<br />

b) gan- zmniswinis gaTiSva <strong>da</strong>uSvebelia. -------------------------------------------------------------------------1q.<br />

17. a) Caucvams -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

b) -am Temis niSani zmnis fuZes ga<strong>da</strong>hyveba I TurmeobiTSi. ------------------------------------------1q.<br />

18. un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ewera romelTa. ----------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

19. a) arasworad gamoiy<strong>ena</strong> wevr-kavSiri rogorc. --------------------------------------------------------------1q.<br />

b) rodesac mTavar wina<strong>da</strong>debaSi misaTiTebeli sityvaa iseTi, <strong>da</strong>mokidebul wina<strong>da</strong>debaSi<br />

gamoiyeneba wevr-kavSiri rogoric. ------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

20. I a) Tu CamoTvlilia ori sakiTxi mainc: wina<strong>da</strong>debis tipebi agebulebis mixedviT,<br />

qvewyobili wina<strong>da</strong>debis Sedgeniloba (mTavari, <strong>da</strong>mokidebuli), misaTiTebeli sityvebi,<br />

wina<strong>da</strong>debis mTavari wevrebi (qvemdebare <strong>da</strong> Semasmeneli), wevr-kavSirebi... -------------------2q.<br />

b) Tu <strong>da</strong>saxelebulia mxolod erTi sakiTxi. -----------------------------------------------------------1q.<br />

g) Tu <strong>da</strong>saxelebuli sakiTxi (sakiTxebi) <strong>da</strong>valebis pirobas ar Seesabameba. -------0q.<br />

II a) Tu srulyofilad aris aRwerili saswavlo qmedeba <strong>da</strong> misi efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTeba<br />

argumentirebulia. ---------------------------------------------------------------------------------------------------3q.<br />

b) Tu srulyofilad aris aRwerili saswavlo qmedeba, magram misi efeqtianoba<br />

<strong>da</strong>sabuTebuli ar aris an saswavlo qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia <strong>da</strong> misi efeqtianobis<br />

<strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia, an<strong>da</strong> saswavlo qmedebis aRwera srulyofili ar<br />

aris <strong>da</strong> arc misi efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTebaa argumentirebuli. --------------------------------------2q.<br />

g) Tu saswavlo qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia <strong>da</strong> misi efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTeba<br />

argumentirebuli ar aris an saswavlo qmedebis aRwera srulyofili ar aris <strong>da</strong> arc<br />

misi efeqtianobaa <strong>da</strong>sabuTebuli. ----------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

d) Tu saswavlo qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia. ---------------------------------------------------0q.<br />

21. I. a) Tu <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia. --------------------------------------------------------------------------2q.<br />

b) Tu <strong>da</strong>sabuTeba nawilobriv aris argumentirebuli. ----------------------------------------------1q.<br />

g) Tu <strong>da</strong>sabuTeba ar aris argumentirebuli an argumentebi ara<strong>da</strong>majerebelia. --0q.<br />

II. a) Tu Camoyalibebulia sadiskusio Tema <strong>da</strong> argumentebi. ----------------------------------------3q.<br />

b) Tu Camoyalibebulia sadiskusio Tema <strong>da</strong> erT-erTi argumenti mainc an Camoyalibebulia<br />

orive argumenti. ------------------------------------------------------------------------------------------------2q.<br />

g) Tu Camoyalibebulia mxolod sadiskusio Tema an erT-erTi argumenti. -----------1q.<br />

d) Tu araadekvaturad aris Camoyalibebuli sadiskusio Tema <strong>da</strong> argumentebi. ---0q.<br />

22. I. a) Tu sakiTxi adekvaturad aris <strong>da</strong>saxelebuli. -------------------------------------------------------1q.<br />

b) Tu sakiTxi adekvaturad ar aris <strong>da</strong>saxelebuli. ------------------------------------------------0q.<br />

II. a) Tu srulyofilad aris aRwerili saswavlo qmedeba <strong>da</strong> misi efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTeba<br />

argumentirebulia. ---------------------------------------------------------------------------------------------------3q.<br />

b) Tu srulyofilad aris aRwerili saswavlo qmedeba, magram misi efeqtianoba<br />

<strong>da</strong>sabuTebuli ar aris an saswavlo qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia <strong>da</strong> misi efeqtianobis<br />

<strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia, an<strong>da</strong> saswavlo qmedebis aRwera srulyofili ar<br />

aris <strong>da</strong> arc misi efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTebaa argumentirebuli. --------------------------------------2q.<br />

g) Tu saswavlo qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia <strong>da</strong> misi efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTeba<br />

argumentirebuli ar aris an saswavlo qmedebis aRwera srulyofili ar aris <strong>da</strong> arc<br />

misi efeqtianobaa <strong>da</strong>sabuTebuli. ----------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

d) Tu saswavlo qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia. ---------------------------------------------------0q.<br />

23. I.<br />

1. a) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba I kriteriumis mixedviT <strong>da</strong> argumentirebuli<br />

komentari <strong>da</strong>urTo magaliTebis moxmobiT. -------------------------------------------------------2q.<br />

b) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba I kriteriumis mixedviT <strong>da</strong> argumentirebuli<br />

komentari <strong>da</strong>urTo, magram magaliTebi ar moixmo an ar <strong>da</strong>wera Sesabamisi qula.<br />

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

g) Tu gadmowerilia mxolod kriteriumis miTiTebebi. ------------------------------------------------0q.<br />

2. a) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba II <strong>da</strong> III kriteriumebis mixedviT. ---1q.<br />

b) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba mxolod II an III kriteriumebis mixedviT.<br />

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />

3. a) Tu maswavlebels gamorCa mxolod erTi enobrivi Secdoma an xarvezi. -----------------2q.<br />

75


) Tu maswavlebels gamorCa ori enobrivi Secdoma an xarvezi, an/<strong>da</strong> arasworad CaTvala<br />

erTi an ori marTebuli forma an Sesityveba. ----------------------------------------------------------1q.<br />

g) Tu maswavlebels gamorCa sami enobrivi Secdoma an xarvezi, an/<strong>da</strong> arasworad CaTvala<br />

sami marTebuli forma an Sesityveba. ------------------------------------------------------------------------0q.<br />

4. a) Tu sworia xuTi enobrivi Secdomisa <strong>da</strong> xarvezis kvalifikacia. ----------------------------3q.<br />

b) Tu sworia oTxi Secdomisa <strong>da</strong> xarvezis kvalifikacia. ------------------------------------------2q.<br />

g) Tu sworia sami Secdomisa <strong>da</strong> xarvezis kvalifikacia. --------------------------------------------1q.<br />

d) Tu sworia mxolod ori Secdomisa <strong>da</strong> xarvezis kvalifikacia. ----------------------------0q.<br />

II.<br />

5. a) Tu komentaris es nawili meTodurad sworia <strong>da</strong> msjeloba argumentirebulia. ----2q.<br />

b) Tu komentaris es nawili meTodurad sworia, magram msjeloba nawilobriv aris<br />

argumentirebuli. -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

g) Tu komentaris es nawili meTodurad arasworia <strong>da</strong> msjeloba ar aris argumentirebuli.<br />

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />

maswavlebels ar un<strong>da</strong> gamorCeno<strong>da</strong> qvemoT miTiTebuli Secdomebi <strong>da</strong> stilisturi<br />

xarvezi. gar<strong>da</strong> amisa, mas SeeZlo sasveni niSnebisa <strong>da</strong> zogierTi Sesityvebis (stilisturi<br />

xarvezis) gansxvavebuli interpretacia.<br />

baTus azriT (punqt.) sindisi a<strong>da</strong>mianis yvelaze mkacri msajulia, megobrebis ndobis<br />

<strong>da</strong>kargva <strong>da</strong> sicocxlis simartoveSi gatareba _ Zalian udidesi (stil.) satanjveli.<br />

haji-usubisa <strong>da</strong> baTus ganaCeni erT sakiTxSi emTxveva erTmaneTs. safar-begi sikvdilis<br />

Rirsi ar aris. sikvdili Svebaa imgvar cxovrebasTan Se<strong>da</strong>rebiT, rac (sint.) man<br />

un<strong>da</strong> ganvlos.<br />

ra mizeziT Caidina safar-begma es mZime <strong>da</strong>naSauli? rogor un<strong>da</strong> <strong>da</strong>sajon igi? ori<br />

SesaZleblobisgan (sint.) ufro sastiki airCia mweralma _ safari <strong>da</strong>tova sakuTari<br />

sindisis pirispir. ufro metic, gamzrdelis sikvdilis mizezi gaxa<strong>da</strong>. avtoris pozicia<br />

gasagebia (punqt.) moRalate un<strong>da</strong> <strong>da</strong>isajos.<br />

me ar vamarTleb safar-begs. magram aseTi sasjeli gana metismeti ar aris? ar vici,<br />

SeiZleba mTeli saukunis Semdeg es <strong>da</strong>naSauli arc ise mZimed mogveCvenos. im dros<br />

zneobrivi principebi ufro sxvagvarad aRiqmebo<strong>da</strong>. aq kargad sCans (morf.), Tu rogor<br />

ganicdis safari sakuTar saqciels. igi inaniebs Cadenils. vfiqrob, man ukve aTas wilad<br />

(orT.) zRo.<br />

<strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong> (<strong>da</strong>valebebi ## 24-29)<br />

24. qarTlis episkoposTaTvis arsenis kaTalikosad kurTxeva sa<strong>da</strong>vo imitom gax<strong>da</strong>, rom<br />

arsenis kurTxeva episkoposTa umravlesobis azris gauTvaliswineblad mox<strong>da</strong>; mirianma<br />

Tavisi Ze arseni episkoposTa mxolod mcire nawilis TanxmobiT <strong>da</strong>adgina kaTalikosad<br />

(`mirean... Ze Tvisi <strong>da</strong>adgina kaTalikosad TanadgomiTa <strong>da</strong> kurTxeviTa mciredTa<br />

episkoposTaiTa~). grigol xanZTelma arsenis kandi<strong>da</strong>turas mxari imitom <strong>da</strong>u-<br />

Wira, rom, grigolis azriT, arsenis kaTalikosoba RvTis neba iyo (`.arseni kaTalikosi<br />

nebiTa RmrTisaiTa kaTalikosi ars...~).<br />

1. arsenis kaTalikosad kurTxeva episkoposTa umravlesobis <strong>da</strong>ukiTxavad mox<strong>da</strong> --------1q.<br />

2. grigolis azriT, arsenis kaTalikosad kurTxeva RvTis neba iyo -------------------------------1q.<br />

25. Sairobis Sesaxeb msjelobisas SoTa rusTaveli upiratesobas epikuri poemis Janrs<br />

imitom aniWebs, rom, avtoris azriT, mxolod vrcel epikur nawarmoebSia SesaZlebeli<br />

saTqmelis srulfasovnad gadmocema (`...ra veRar mixvdes qarTulsa, <strong>da</strong>uwyos<br />

leqsman Zviroba / ar Seamoklos <strong>qarTuli</strong>, ara qmnas sityva-mciroba...~). rusTavelis<br />

SexedulebiT, epikur nawarmoebSi yvelaze ukeT vlindeba poetis SemoqmedebiTi SesaZleblobebi<br />

(`viTa cxensa Sara grZeli <strong>da</strong> gamoscdis didi rbeva... / marT agreTve<br />

meleqsesa _ leqsTa grZelTa Tqma <strong>da</strong> xeva...~; `didsa ver mohklven, xelad aqvs xoca<br />

nadirTa mcireTa~; `moSaire ara hqvian, veras ityvis vinca grZelad.~).<br />

1. mxolod vrcel epikur nawarmoebSia SesaZlebeli saTqmelis srulfasovnad gadmocema<br />

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

76


2. vrcel epikur nawarmoebSi yvelaze ukeT vlindeba poetis SemoqmedebiTi SesaZleblobebi<br />

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

26. Rame (`SemoRameba~) nikoloz baraTaSvilis leqsSi `SemoRameba mTawmin<strong>da</strong>ze~ aris<br />

poetis mwuxarebisa <strong>da</strong> sevdis Tanaziari; SemoRameba avtors Svebas hgvris (`mxolod<br />

suli grZnobs, Tu viTari sZRveniT mas Sveba~); Rame n. baraTaSvilisaTvis mWmunvarebis<br />

ganqarvebis saSualebaa (`ros mWmunvareba Semomesevis, Sen<strong>da</strong> moviltvi gansaqarveblad!~);<br />

SemoRameba avtors sulierad amSvidebs <strong>da</strong> aRamaRlebs. ilia WavWavaZis<br />

`mgzavris werilebSi~ Rame Sefasebulia, rogorc a<strong>da</strong>mianTa ubedurebis wyaro (`Sen<br />

rom ar <strong>da</strong>arsebuliyav qveynisaTvisa, me mgonia, rom naxevari ubedurobac a<strong>da</strong>mianisa<br />

qveyanazed ar iqnebo<strong>da</strong>~); ilia afasebs Rames, rogorc borotebisa <strong>da</strong> umecrebis simbolos<br />

(`Sen xar Jami <strong>da</strong> dro kudianebis serobisa, saca ismis sadRegrZelo sibnelisa<br />

<strong>da</strong> umecrebisa. hoi, boroto, warved Cemgan...~). Ramisadmi (`SemoRamebisadmi~) nikoloz<br />

baraTaSvilisa <strong>da</strong> ilia WavWavaZis <strong>da</strong>mokidebulebaTa sxva<strong>da</strong>sxvaobas ganapirobebs<br />

maTi msoflaRqmisa <strong>da</strong> esTetikuri principebis gansxvavebuloba (isini sxva<strong>da</strong>sxva<br />

literaturul mimdinareobebs miekuTvnebian, kerZod, n. baraTaSvili romantikosia,<br />

i. WavWavaZe ki _ realisti).<br />

a) Rame (`SemoRameba~) n. baraTaSvils Svebas hgvris ----------------------------------------------------------1q.<br />

b) ilia WavWavaZisaTvis Rame aris a<strong>da</strong>mianTa ubedurebis wyaro (borotebis simbolo) -1q.<br />

g) literaturul-esTetikur msoflmxedvelobaTa sxva<strong>da</strong>sxvaoba ------------------------------------1q.<br />

27. mucalsa <strong>da</strong> mis ZmasTan Setakebisas alu<strong>da</strong> jer kidev ar iyo mklavis moWris tradiciis<br />

winaaRmdegi (`bevrs qists maaWra marjv<strong>ena</strong>, / sca<strong>da</strong> franguli fxiani~; `ramden<br />

sxva mahkal, Sens qavze / xeleb jRrdesaviT hkidia...~); alu<strong>da</strong>m simamace, rogorc Rirebuleba,<br />

ufro maRla <strong>da</strong>ay<strong>ena</strong>, vidre mokluli mtrisaTvis mklavis moWris tradicia<br />

<strong>da</strong> amisaken mas mucalis vaJkacobam ubiZga (`mklavze<strong>da</strong>c gebas marjv<strong>ena</strong>, / Senzed<br />

alali ario! / Sen xel Sens gulzed <strong>da</strong>miwdes, / numc xarobs qavis kario!~);Aalu<strong>da</strong>s<br />

gar<strong>da</strong>qmna mucalTan Serkinebis Semdeg <strong>da</strong>iwyo (`ver gavimete mucali<br />

/ marjvenis mosaWrela<strong>da</strong>, / guli gamiwyra, ara hqna...~); qistis vaJkacobam imd<strong>ena</strong>d<br />

SeZra alu<strong>da</strong>, rom is didi sulieri tkivilis fasad <strong>da</strong>upirispir<strong>da</strong> Temis arahumanur<br />

tradicias (`wesi ar aris mtris mokvla, Tu xel ar masWer <strong>da</strong>niTa~, _ / vai ege-<br />

Tas samarTals, / monaTluls codva-braliTa!~).<br />

mucalsa <strong>da</strong> mis ZmasTan Setakebisas alu<strong>da</strong> jer kidev ar iyo mklavis moWris winaaRmdegi<br />

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

28. simbolizmisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli erT-erTi niSani samyaros idumalebis gancdis<br />

gamoxatvaa (simbolizmisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebelia sinamdvilis intuiciuri Wvreta, individualizmi,<br />

ganc<strong>da</strong>Ta musikaluri <strong>da</strong> ferweruli xatebiT gadmocema, asociaciuri<br />

azrovneba...). magaliTad: `Cems samSobloSi me movvle mxolod / u<strong>da</strong>bno lurjad<br />

naxaverdebi...~, `me Zlier miyvars iisfer Tovlis / qalwulebiviT xidi<strong>da</strong>n f<strong>ena</strong>...~,<br />

`caze hkidia mze-malaRuri, / aprili akravs mwvane afiSebs...~<br />

1. samyaros idumalebis gancdis gamoxatva -------------------------------------------------------------------------1q.<br />

2. `Cems samSobloSi me movvle mxolod / u<strong>da</strong>bno lurjad naxaverdebi~ -----------------------1q.<br />

29. haki aZba ujuS emxas ZiZiSvilia, maTs urTierTobas tradiciiT ganmtkicebuli siyvaruli<br />

<strong>da</strong> erTguleba udevs safuZvlad (`me ar SemiZlia Seni Tavi sikvdils <strong>da</strong>vuTmo,<br />

ujuS, sanam cocxali var. Senma gamzrdelma mamaCemma mianderZa, roca kvdebo<strong>da</strong>:<br />

ujuSi Seni mze aris, es icodeo~); TavadiSvil ujuS emxas iseve uyvars <strong>da</strong> eimedeba<br />

glexi haki aZba, rogorc hakis _ ujuSi (`[ujuSi] hakis ukio<strong>da</strong>: _ haki! a, haki! sad<br />

xar, haki! sikvdilze ufro mware iyo uimedobis grZnoba~); yvelasgan gawiruli ZiZi-<br />

Svilis ga<strong>da</strong>rC<strong>ena</strong>s haki gulwrfeli siyvaruliTa <strong>da</strong> erTgulebiT cdilob<strong>da</strong>, klasobrivi<br />

ideologiiT mowamlul kuzmas ki amis <strong>da</strong>Sveba ar SeeZlo (`roca [kuzma]<br />

saqmis namdvil viTarebas gaecno, misi revoluciuri Segneba ise aRSfoT<strong>da</strong>, rom hakis<br />

klasobrivi sibrmave sakuTar Seuracxyofad miiRo...~); hakis Tavganwirvas safuZvlad<br />

udevs ara monuri fsiqologia, aramed ZiZiSvilis gulwrfeli siyvaruli <strong>da</strong><br />

mis<strong>da</strong>mi erTguleba. haki aZbam sakuTar Tavze aiRo vaska-piratis mkvleloba <strong>da</strong> amgvari<br />

Tavganwiruli nabijiT sca<strong>da</strong> ujuSis ga<strong>da</strong>rC<strong>ena</strong> (`Tav<strong>da</strong>msxmelebs me vesrole<br />

iaraRi... ujuS emxas ki iaraRisaTvis xelic ar uxlia...~; `aZba ibraleb<strong>da</strong> emxas <strong>da</strong>na-<br />

Sauls, raTa igi sasjelisagan <strong>da</strong>exsna. arc es ewinaaRmdegebo<strong>da</strong> hakis xasiaTs <strong>da</strong><br />

mis sayovelTaod cnobil Tavganwirul erTgulebas ujuSisadmi~).<br />

1. haki aZbas saqcieli ganpirobebulia ZiZiSvilisadmi gulwrfeli erTgulebiT ---------1q.<br />

2. hakim sakuTar Tavze aiRo ujuSis mier Cadenili mkvleloba --------------------------------------1q.<br />

77


#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

5.<br />

mxatvruli teqstis analizis (<strong>da</strong>valeba # 30) Sefasebis kriteriumebi<br />

kriteriumebi qulebi<br />

orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli<br />

<strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma an stilisturi<br />

xarvezi.<br />

orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli,<br />

magram <strong>da</strong>Svebulia erTi-ori enobrivi Secdoma an stilisturi xarvezi;<br />

an<strong>da</strong> erT-erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a<br />

Camoyalibebuli, xolo meore miTiTeba arasrulia (Seicavs garkveul<br />

xarvezebs) <strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma an stilisturi<br />

xarvezi.<br />

orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli,<br />

magram <strong>da</strong>Svebulia orze meti enobrivi Secdoma an stilisturi<br />

xarvezi; an<strong>da</strong> erT-erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a<br />

Camoyalibebuli, xolo meore miTiTeba arasrulia (Seicavs garkveul<br />

xarvezebs) <strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia erTi-ori enobrivi Secdoma an stilisturi<br />

xarvezi.<br />

erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, meore miTiTeba ar aris Sesrulebuli<br />

(an araadekvatura<strong>da</strong>a Sesrulebuli); an<strong>da</strong> orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a<br />

gaazrebuli, pasuxi mkafio<strong>da</strong>a Camoyalibebuli, magram <strong>da</strong>Svebulia<br />

samze meti enobrivi Secdoma an stilisturi xarvezi.<br />

miTiTebebi ar aris adekvaturad gaazrebuli; an pasuxi enobrivad gaumar-<br />

Tavia; an<strong>da</strong> 50 sityvaze naklebi moculobisaa.<br />

literaturis swavlebis meTodikis (<strong>da</strong>valeba # 31) Sefasebis kriteriumebi<br />

<strong>da</strong>valebis maqsimaluri qulaa 11. aRniSnuli <strong>da</strong>valeba sami nawilisagan Sedgeba. Tu<br />

romelime miTiTebis (Semadgeneli nawilis) pasuxi enobrivad gaumarTavi iqneba an<strong>da</strong> 50<br />

sityvaze naklebi moculobisa aRmoCndeba, am konkretuli miTiTebis (monakveTis) pasuxi<br />

ar Sefasdeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />

<strong>da</strong>valebis yoveli nawili amgvarad un<strong>da</strong> Sefasdes:<br />

78<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0


#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

5.<br />

#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

I miTiTebis Sefasebis sqema:<br />

kriteriumebi qulebi<br />

adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; ar aris<br />

<strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma; msjeloba Seesabameba moswavlis codnis<br />

dones <strong>da</strong> gamoirCeva sakiTxisadmi originaluri, aratrafaretuli midgomiT.<br />

adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; ar aris<br />

<strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma; msjeloba nawilobriv Seesabameba moswavlis<br />

codnis dones <strong>da</strong> gamoirCeva sakiTxisadmi originaluri, aratrafaretuli<br />

midgomiT.<br />

adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba,<br />

magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; ar aris <strong>da</strong>Svebuli<br />

faqtobrivi Secdoma; msjeloba nawilobriv Seesabameba moswavlis<br />

codnis dones <strong>da</strong> ar gamoirCeva sakiTxisadmi originaluri, aratrafaretuli<br />

midgomiT.<br />

adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba,<br />

magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT <strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia<br />

faqtobrivi Secdoma; msjeloba Seesabameba IX klasis moswavlis codnis<br />

dones. an<strong>da</strong> adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli<br />

Tavisebureba, magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; ar<br />

aris <strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma; msjeloba ar Seesabameba moswavlis<br />

codnis dones <strong>da</strong> ar gamoirCeva sakiTxisadmi originaluri, aratrafaretuli<br />

midgomiT.<br />

araadekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba.<br />

an<strong>da</strong> adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli<br />

Tavisebureba, magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>Svebulia faqtobrivi Secdoma; msjeloba ar Seesabameba moswavlis<br />

codnis dones <strong>da</strong> trafaretulia.<br />

II miTiTebis Sefasebis sqema:<br />

kriteriumebi qulebi<br />

gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />

ganmartebuli misi gamomwvevi mizezi (mizezebi); msjeloba <strong>da</strong>sabuTebulia<br />

saTanado magaliTebiT.<br />

gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />

ganmartebuli misi gamomwvevi mizezi (mizezebi), magram ar aris<br />

<strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT. an<strong>da</strong> gamokveTilia teqstis gaazrebis<br />

<strong>da</strong>mabrkolebeli problema, moxmobilia magaliTebi, magram ar aris<br />

<strong>da</strong>majereblad ganmartebuli problemis gamomwvevi mizezi (mizezebi).<br />

gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema, magram <strong>da</strong>majereblad<br />

ar aris ganmartebuli misi gamomwvevi mizezi (mizezebi) <strong>da</strong> ar<br />

aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT.<br />

ar aris gamokveTili teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema.<br />

79<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0


#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

III miTiTebis Sefasebis sqema:<br />

kriteriumebi<br />

aRwerilia is saswavlo qmedeba, romelic moswavles <strong>da</strong>exmareba aRniSnuli<br />

ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili problemis<br />

<strong>da</strong>ZlevaSi; <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli, Tu ra gziT uzrunvelyofs<br />

es saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />

aRwerilia is saswavlo qmedeba, romelic moswavles <strong>da</strong>exmareba aRniSnuli<br />

ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili problemis<br />

<strong>da</strong>ZlevaSi, magram <strong>da</strong>majereblad ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli, Tu ra<br />

gziT uzrunvelyofs es saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />

aRwerilia is saswavlo qmedeba, romelic moswavles <strong>da</strong>exmareba aRniSnuli<br />

ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili problemis<br />

<strong>da</strong>ZlevaSi, magram ar aris naCvenebi, Tu ra gziT uzrunvelyofs es<br />

saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />

ar aris aRwerili is saswavlo qmedeba, romelic moswavles <strong>da</strong>exmareba<br />

aRniSnuli ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili<br />

problemis <strong>da</strong>ZlevaSi.<br />

80<br />

qulebi<br />

Tu naSromSi <strong>da</strong>Svebuli ar aris samze meti enobrivi Secdoma an/<strong>da</strong> stilisturi xarvezi,<br />

qulaTa jams <strong>da</strong>emateba 1 qula.<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0


ekomen<strong>da</strong>ciebi maswavleblebisaTvis<br />

maswavlebelTa sasertifikacio gamocdis <strong>da</strong>valebaTa nawili (## 11-19) sagnobriv<br />

codnas amowmeb<strong>da</strong>. maswavlebels un<strong>da</strong> mieTiTebina moswavlisaTvis mis mier <strong>da</strong>Svebuli<br />

orTografiul-morfologiuri, sintaqsuri Secdomebisa Tu stilisturi xarvezebis Sesaxeb<br />

<strong>da</strong> aexsna, ra un<strong>da</strong> icodes moswavlem, rom ar <strong>da</strong>uSvas msgavsi Secdoma.<br />

maswavlebelTa umetesoba kargad arTmev<strong>da</strong> Tavs am <strong>da</strong>valebebis pirvel nawils, romelic<br />

Secdomebis povnas an gasworebas gulisxmob<strong>da</strong>, magram maTTvis rTuli aRmoCn<strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>valebebis meore nawili, romelic moiTxov<strong>da</strong> sakiTxis axsnas. zogierTi pasuxi Zalian<br />

zogadi an arasrulyofili iyo; magaliTad, testis me-16 <strong>da</strong>valebaSi mocemuli iyo<br />

morfologiurad araswori forma _ gaanTavisufla. am konkretul formasTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />

maswavlebels un<strong>da</strong> ganemarta, rom Secdomis Tavi<strong>da</strong>n asacileblad moswavlem<br />

un<strong>da</strong> gaiTvaliswinos Semdegi wesi: zmniswinebis, kerZod, gan- zmniswinis gaTiSva sxva<br />

prefiqsiT <strong>da</strong>uSvebelia. amis nacvlad maswavlebelTa nawili mxolod imas wer<strong>da</strong>, rom<br />

moswavlem un<strong>da</strong> icodes zmniswinebis marTlwera. amgvar pasuxebSi qula ar iwerebo<strong>da</strong>,<br />

radgan mxolod imis aRniSvna, rom moswavlem un<strong>da</strong> icodes zmniswinebis, Temis niSnebis,<br />

wevr-kavSiris swori gamoyeneba an romelime sxva sakiTxi, zogadi xasiaTis gancxadebaa<br />

<strong>da</strong> ara konkretuli rCeva, romelic <strong>da</strong>exmareba moswavles, raTa momavalSi ar <strong>da</strong>uSvas<br />

analogiuri Secdoma Tu xarvezi.<br />

testis ## 20-22 <strong>da</strong>valebebi sagnis codnasTan erTad moiTxov<strong>da</strong> swavlebis meTodikaze<br />

yuradRebis gamaxvilebas; maswavlebels un<strong>da</strong> aRewera SeTavazebuli masalis axsnisa<br />

<strong>da</strong> gagebisaTvis saWiro saswavlo qmedeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>esabuTebina am qmedebis efeqtianoba<br />

miznisa <strong>da</strong> SesaZlo Sedegis gaTvaliswinebiT. <strong>da</strong>valebis am nawilis Sesrulebisas<br />

ZiriTa<strong>da</strong>d ori saxis uzustoba SeimCneo<strong>da</strong>: an saerTod ar iyo saswavlo qmedebis efeqtianobaze<br />

msjeloba, an iyo, magram <strong>da</strong>sabuTebis gareSe, Zalian zogadi frazebiT, – nebismier<br />

sakiTxs rom miesa<strong>da</strong>gebo<strong>da</strong>. ase magaliTad, barbarizmebTan <strong>da</strong>kavSirebuli saswavlo<br />

qmedebis efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTebisas xSirad aRniSnavdnen, rom warmodgenili qmedeba<br />

moswavles gamoumuSavebs msjelobisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>kvirvebis unars, rac, cxadia, Zalian<br />

zogadi axsnaa. barbarizmebze yuradReba maxvildeba enis leqsikuri fondis Seswavlisa<br />

<strong>da</strong> enis siwmindis <strong>da</strong>cvis Cvevebis gamomuSavebis mizniT <strong>da</strong> saswavlo qmedebis efeqtianobis<br />

<strong>da</strong>sabuTebac konkretulad swored aqeTken un<strong>da</strong> yofiliyo mimarTuli.<br />

Sesrulebuli naSromebis erT nawilSi aSkarad SeimCneo<strong>da</strong> argumentaciisa <strong>da</strong> konkretizaciis<br />

deficiti. sasurvelia gansakuTrebuli yuradReba mieqces imas, rom nebismieri<br />

saswavlo qmedebis efeqtianobas gansazRvravs am qmedebis Sedegi, axali masalis<br />

gageba-aTvisebis xarisxi. Sesabamisad, maswavlebels, bunebrivia, winaswar aqvs gaazrebuli<br />

savaraudo Sedegi <strong>da</strong> arCeuli qmedebis efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTebac ar un<strong>da</strong> iyos<br />

misTvis rTuli.<br />

SecdomaTa erTi nawili <strong>da</strong>kavSirebuli iyo <strong>da</strong>valebis pirobis araswor (arazust)<br />

gaazrebasTan. me-20 <strong>da</strong>valebis pirobaSi xazgasmiT iyo miTiTebuli, rom maswavlebels<br />

ganvlili masali<strong>da</strong>n un<strong>da</strong> <strong>da</strong>esaxelebina sakiTxebi, romlebic axali masalis ukeT gaazrebaSi<br />

<strong>da</strong>exmarebo<strong>da</strong> moswavleebs. warmodgenili CamonaTvali <strong>da</strong> Semdeg msjelobac<br />

araiSviaTad uSualod axal, asaxsnel Temas exebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> ara gasaxsenebel sakiTxebs.<br />

saerTod, sasurvelia, ufro lakoniurad <strong>da</strong> konkretulad iyos Camoyalibebuli<br />

msjeloba, ufro mkveTrad <strong>da</strong> logikurad gaimijnos erTi <strong>da</strong>valebis sxva<strong>da</strong>sxva qvekiTxvebis<br />

(miTiTebebis) pasuxebi.<br />

testis # 23 <strong>da</strong>valeba moiTxov<strong>da</strong> moswavlis namuSevris gasworebas, Sefasebasa <strong>da</strong><br />

saTanado komentarebis <strong>da</strong>rTvas.<br />

naSromebis gasworebisas gamoikveTa ramdenime tipis Secdoma <strong>da</strong> uzustoba.<br />

maswavlebels un<strong>da</strong> Seefasebina moswavlis namuSevari mocemuli sqemis gamoyenebiT.<br />

mas kriteriumis Sesabamisad un<strong>da</strong> <strong>da</strong>erTo komentari <strong>da</strong> aucileblad <strong>da</strong>ewera qulebi<br />

TiToeuli kriteriumis mixedviT. Secdomebi ZiriTa<strong>da</strong>d gamowveuli iyo imiT, rom maswavleblebi<br />

yuradRebiT ar kiTxulobdnen <strong>da</strong>valebis pirobas, arasworad iazrebdnen<br />

<strong>da</strong> amis gamo araadekvaturad iyenebdnen Sefasebis sqemas. maswavleblebis nawili saer-<br />

Tod ar wer<strong>da</strong> Sesabamis qulebs.<br />

TvalSi sacemi iyo, rom maswavlebelTa umravlesobas naSromis 1-li kriteriumiT<br />

Sefasebisas gadmowerili hqon<strong>da</strong> kriteriumis miTiTebebi, nacvlad imisa, rom sakuTari<br />

komentari <strong>da</strong>erTo <strong>da</strong> <strong>da</strong>esabuTebina miseuli Sefaseba. gar<strong>da</strong> amisa, komentari xSirad<br />

ar iyo gamyarebuli konkretuli magaliTebiT.<br />

81


me-2 kriteriumiT naSromis enobrivi mxare leqsikisa <strong>da</strong> stilis TvalsazrisiT un<strong>da</strong><br />

SeefasebinaT, me-3 kriteriumiT Sefaseba ki orTografiuli, morfologiuri, sintaqsuri<br />

<strong>da</strong> punqtuaciuri Secdomebis raodenobaze iyo <strong>da</strong>mokidebuli. maswavlebelTa umravlesobas<br />

ar hqon<strong>da</strong> gamijnuli me-2 <strong>da</strong> me-3 kriteriumebi <strong>da</strong> me-3 kriteriumiT Sefasebisas<br />

qulas wer<strong>da</strong> stilisturi xarvezis gaTvaliswinebiT, rac bunebrivia, uzustobas iwvev<strong>da</strong>.<br />

stilisturi xarvezi me-2 kriteriumiT Sefasebisas un<strong>da</strong> yofiliyo amowerili <strong>da</strong><br />

xelaxla gameoreba ar iyo saWiro.<br />

iyo SemTxvevebi, rodesac maswavlebeli araTu ver poulob<strong>da</strong> teqstSi <strong>da</strong>Svebul<br />

Secdomebs, arasworad iwer<strong>da</strong>AmarTebul formebs. xSiri iyo araswori kvalifikaciis<br />

SemTxvevebi an saerTod ar iyo SecdomaTa kvalifikaciis mcdeloba. zogierTi maswavlebeli<br />

orTografiul <strong>da</strong> morfologiur Secdomebs aerTianeb<strong>da</strong>, magaliTad: ,,morfologiur-orTografiuli<br />

Secdomebia: sCans, aTas wilad, SesaZleblobisgan~. <strong>da</strong>valebis<br />

pirobis Tanaxmad, maT cal-calke un<strong>da</strong> gamoeyoT orTografiuli, morfologiuri, sintaqsuri<br />

<strong>da</strong> punqtuaciuri Secdomebi, raTa naTlad warmoCeniliyo, sworad aZlevs Tu<br />

ara maswavlebeli kvalifikacias TiToeul Secdomas.<br />

rac Seexeba bolo miTiTebas, maswavlebelTa rCevebi umetesad iyo mokle <strong>da</strong> zogadi;<br />

ar iyo konkretuli rCevebi, romlebic <strong>da</strong>exmareba moswavles ukeT Seasrulos amgvari<br />

weriTi <strong>da</strong>valeba <strong>da</strong> ar <strong>da</strong>uSvas enobrivi Secdomebi <strong>da</strong> stilisturi xarvezebi.<br />

82


2010 wlis sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze Sesrulebuli namuSevrebi<br />

gTavazobT sam nimuSs 2010 wlis gamoc<strong>da</strong>ze pe<strong>da</strong>gogTa mier Sesrulebuli namuSevrebi<strong>da</strong>n:<br />

reziume (ix. <strong>da</strong>valeba # 10)<br />

baraTaSvilis `mernis~ filosofia Tavisi tragizmiT <strong>ena</strong>Tesaveba Sopenhaueris pesimistur<br />

filosofias arsebobis Sesaxeb. orive miiCnevs, rom arseboba bedisweras ver<br />

gaeqceva; rom individi, pirovneba SemosazRvrulia `amqveyniurobiTa~ <strong>da</strong> `droebiT~. magram<br />

baraTaSvili, romelmac yuradReba miaqcia imas, rom bedniereba mxolod awmyoSia<br />

SesaZlebeli (`vpove taZari Sesafari...~), Sopenhauerisagan gansxvavebiT, miiCnevs, rom<br />

a<strong>da</strong>miani am tragikul awmyoSi poulobs swored im siamovnebas, romelsac pirovnebis<br />

gafarToeba iwvevs; rom es tanjva aris a<strong>da</strong>mianis amamaRlebeli `srul cxovrebamde...,<br />

Zlier pirovnebamde~, romelic, miuxe<strong>da</strong>vad yvelafrisa, beds Seerkineba. esaa pirovnebis<br />

sidiade, romelic STamomavlobas arsebobis rwm<strong>ena</strong>s unarCunebs.<br />

mxatvruli teqstis analizi (ix. <strong>da</strong>valeba # 30)<br />

r. inaniSvilis `maradiuli peizaJi~ TiToeuli mkiTxvelisaTvis nacnob grZnobas aR-<br />

Zravs. teqstis mTavari saTqmelic am `satkivariT~ aRZruli sevdis Cvenebaa. saTaurSi<br />

sityva `maradiuli~ SemTxveviTi ar un<strong>da</strong> iyos. bunebac cvalebadia, magram `grZladwasuli<br />

gora~, `SemreSili tyeebi~, oqrosfrad mocimcime wyali mravali Taobis mzeras<br />

<strong>da</strong>atkbobs. a<strong>da</strong>mianebi ki wavlen <strong>da</strong> monatrebis tkivils <strong>da</strong>gvitoveben. amitom asocirdeba<br />

ucnobi moxuci de<strong>da</strong>sTan, romelsac savse tomriT Cvensken <strong>da</strong>rdi moaqvs. <strong>da</strong>rdi imisa,<br />

rom raRac <strong>da</strong>mTavr<strong>da</strong> <strong>da</strong> es <strong>da</strong>sasruli Sensk<strong>ena</strong>c moiwevs, giaxlovdeba.<br />

avtori Semodgomis STambeW<strong>da</strong>v peizaJs gadmogvcems. Se<strong>da</strong>rebiT _ `sanTlebiviT sworad<br />

asuli alvebi~ _ drois dinebas gvixatavs. Semodgomis sevdiani suraTi saerTo<br />

ganwyobas erwymis. `totebSekafuli muxa~ _ mogonebaa warsuli<strong>da</strong>n. avtori detalebze<br />

xazgasmiT qmnis emociur ganwyobas. martoobis udidesi sev<strong>da</strong> gamosWvivis welSi moxrili<br />

(`muxlebamde cxvirmitanili~) moxucis, miniaturisaTvis <strong>da</strong>maxasiaTebeli Zunwi aRweriT.<br />

simboluria tomara, romelic a<strong>da</strong>mianuri <strong>da</strong>rdebis <strong>da</strong>mtevia. moxucis SeCveul<br />

martoobas gadmoscems Zirs <strong>da</strong>xrili Tvalebi (muxlebs zeviT rom ver swvdeba Tvalsawieri).<br />

imas, rom moxuci mainc zrunavs viRacaze, avtori gvixatavs siarulis maneris<br />

detalizaciiT: `fexis wverebi moyolebiT moiweven Cemken~. TiTqmis fotografiuli sizustiTaa<br />

naCvenebi yvela detali, Txroba dinamikuria. moxuci qalis gamoCenisTanave<br />

dinamizmi matulobs, Cndeba avtoric, igrZnoba mwerlis mRelvareba, romelic bolos<br />

mkveTr, JRerad <strong>da</strong> mravlismetyvel frazad yalibdeba.<br />

literaturis swavlebis meTodika (ix. <strong>da</strong>valeba # 31)<br />

a) iakob xucesis `SuSanikis wamebaze~ muSaobisas mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gazrebisaTvis<br />

umniSvnelovanesia Txzulebis kulturul-istoriuli konteqsti.<br />

moswavleebs mivuTiTeb, rom nawarmoebi eyrdnoba V saukunis saqarTvelos politikur,<br />

socialur viTarebas, kerZod, mazdeanur iranTan urTierTobas, varsqen pitiax-<br />

Sisa <strong>da</strong> vaxtang gorgaslis politikur <strong>da</strong>pirispirebas. amasTanave, umniSvnelovanesia<br />

Txzulebis kulturuli konteqsti. mazdeanur iranTan urTierTobisas qristianuli religia<br />

Cveni erovnuli meobisa <strong>da</strong> fizikuri ga<strong>da</strong>rCenis erTaderTi saSualeba iyo, amitomac<br />

Camoyalib<strong>da</strong> hagiografiuli Janri, romlis mizania rwmenisa <strong>da</strong> idealebisaTvis<br />

Tav<strong>da</strong>debuli pirovnebis saxis Seqmna (wmin<strong>da</strong> SuSanikis saxe). yoveli nawarmoebi xom Ta-<br />

83


visi drois nayofia <strong>da</strong>, amd<strong>ena</strong>d, misi gaazrebisaTvis aucilebelia epoqis msoflmxedvelobisa<br />

<strong>da</strong> kulturuli sakiTxebis gaTvaliswineba. hagiografiaSi qristianuli kulturisaTvis<br />

<strong>da</strong>maxasiaTebeli saxe-simboloebiT azrovneben, magaliTad, saxe-simbolo `sZali<br />

qristesi~ mowamis saxesac Zerwavs, siuJetur Txrobasac warmarTavs <strong>da</strong> nawarmoebs<br />

kompoziciura<strong>da</strong>c kravs. aRniSnuli saxe-simbolo `saxarebiseuli `10 qalwulis~ igavis<br />

gamoZaxilia <strong>da</strong> migvaniSnebs, rom mowame RvTiuri siyvaruliT ganimsWvala.<br />

b) problemas qmnis im codnisa <strong>da</strong> gamocdilebis nakleboba, romelic epoqis istoriuli<br />

fonisa <strong>da</strong> qristianul kulturasTan <strong>da</strong>kavSirebul saxeTa gaazrebisaTvisaa sa-<br />

Wiro. magaliTad, moswavleebs un<strong>da</strong> ganemartoT, rom avtori dedofals `samgzis sanatrels~<br />

uwodebs, xolo varsqens _ `samgzis sawyalobels~ e. i. SuSaniki samive hipostasisaTvis<br />

_ mama RmerTis, Ze RmerTisa <strong>da</strong> suliwmindisaTvis rCeulia, xolo varsqeni samivesagan<br />

uaryofilia. ufro metic, igi `uZRebi Svilia~, arSuSas mier <strong>da</strong>wyebuli saqmis<br />

moRalatea, amitomac mas upirveles braldebad uyenebs: `mamaman Senman aRhmarTna<br />

samartvileni...~, SuSaniki `tarigi qristesi~, anu wmin<strong>da</strong> msxverplia, <strong>qarTuli</strong> eklesiisaTvis<br />

Sewiruli. SuSaniks rom farulad ZaZa acvia, xolo kacTa Tval<strong>da</strong>sanaxad _ antioqiuri<br />

palekarti, Tanac es rom aravin icis _ piradi moZRvris gar<strong>da</strong>, migvaniSnebs _<br />

dedofalma <strong>da</strong>Tmo amqveyniuri cxovreba <strong>da</strong> qristesaTvis tanjvis gza airCia.<br />

bolos, SuSaniki sakuTar Tavs `meaTerTmete moqmeds v<strong>ena</strong>xisas~ uwodebs, riTac<br />

misi Tavm<strong>da</strong>bloba <strong>da</strong> qristianuli mimtevebloba gamoixateba. A<br />

g) jgufuri muSaoba:<br />

moswavleebs <strong>da</strong>vyof or jgufad; I jgufSi gaerTianebul moswavleebs vTxov teqsti<strong>da</strong>n<br />

amoiweron qristianul kulturasTan <strong>da</strong>kavSirebuli sakiTxebi <strong>da</strong>, amasTanave,<br />

gverdiT miuweron, Tu rogor esmiT ama Tu im sakiTxis Sinaarsi, xolo II jgufis wevrebs<br />

<strong>da</strong>vavaleb, rom gaixsenon, ra ician V saukunis saqarTvelos politikuri, religiuri<br />

Tu socialuri viTarebis Sesaxeb. Semdeg etapze Sevajameb maT naazrevs, magali-<br />

Tad: <strong>da</strong>vaxasiaTebT mTavar personaJTa moqmedebebis mniSvnelobasa <strong>da</strong> miznebs V saukunis<br />

saqarTvelos istoriuli fonis gaTvaliswinebiTa <strong>da</strong> epoqis kulturul-msoflmxedvelobrivi<br />

sakiTxebis gaazrebiT, agreTve, warmovaCenT iakob xucesis, rogorc hagiografis<br />

saTqmels.<br />

bolos, kidev erTxel mivuTiTeb Sesabamis <strong>literatura</strong>s <strong>da</strong> <strong>da</strong>vavaleb am naSromebze<br />

<strong>da</strong>yrdnobiT <strong>da</strong>weron analitikuri ese: `V saukunis saqarTvelo <strong>da</strong> iakob xucesis<br />

`SuSanikis wameba~.<br />

84


III. 2011 wlis sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze gamoyenebuli<br />

testi Sefasebis sqemiTurT<br />

i n s t r u q c i a<br />

Tqven winaSea testis bukleti <strong>da</strong> pasuxebis furceli.<br />

gaiTvaliswineT, gaswordeba mxolod pasuxebis furceli!<br />

pasuxebis furclis gakecva <strong>da</strong>uSvebelia!<br />

testis bukleti SegiZliaT gamoiyenoT Savi samuSaosaTvis!<br />

testis maqsimaluri qulaa _ 80.<br />

## 1-10 <strong>da</strong> 23-34 <strong>da</strong>valebebis pasuxebi SegiZliaT testis bukletSi SemoxazoT <strong>da</strong><br />

ga<strong>da</strong>itanoT pasuxebis furcelSi Semdegnairad: yoveli <strong>da</strong>valebis nomris gverdiT gan-<br />

Tavsebul ujredebSi X niSani un<strong>da</strong> <strong>da</strong>svaT im ujredSi, romelic, Tqveni azriT, swor<br />

pasuxs Seesabameba.<br />

pasuxebis ga<strong>da</strong>tanisas ar un<strong>da</strong> agerioT <strong>da</strong>valebebis nomrebi. nomrebis arevis SemTxvevaSi<br />

kompiuteri swori pasuxis amocnobas veRar SeZlebs.<br />

pasuxebis furcelSi <strong>da</strong>Svebuli Secdomis SemTxvevaSi mTlianad gaaSaveT is ujredi<br />

<strong>da</strong> imave nomris gaswvriv moniSneT sxva (es exeba mxolod ## 1-10 <strong>da</strong> 23-34 <strong>da</strong>valebebs).<br />

## 11-22 <strong>da</strong> 35-36 <strong>da</strong>valebebis pasuxebi Sesabamisi nomrebis gaswvriv un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>itanoT<br />

pasuxebis furcelSi.<br />

# 36 <strong>da</strong>valeba sami nawilisagan Sedgeba: a), b) <strong>da</strong> g). pasuxebis furcelSic amgvara<strong>da</strong>a<br />

miTiTebuli.<br />

savaldebuloa, rom # 36 <strong>da</strong>valebis a), b) <strong>da</strong> g) nawilebi pasuxebis furcelSi sagangebod<br />

am a), b) <strong>da</strong> g) nawilebisaTvis gamoyofil adgilebSi ga<strong>da</strong>itanoT.<br />

# 36 <strong>da</strong>valebis TiToeuli nawili (a, b, g) cal-calke swordeba Sefasebis sxva<strong>da</strong>sxva<br />

sqemis meSveobiT <strong>da</strong>, amd<strong>ena</strong>d, am <strong>da</strong>valebis Semadgeneli nawilebis erTmaneTSi areva<br />

<strong>da</strong>uSvebelia.<br />

# 36 <strong>da</strong>valeba, romlis Semadgeneli nawilebi pasuxebis furcelSi erTmaneTSi iqneba<br />

areuli, ar Sefasdeba.<br />

gaxsovdeT: aucilebelia yvela pasuxis ga<strong>da</strong>tana pasuxebis furcelSi!<br />

gaiTvaliswineT, ar gaswordeba is <strong>da</strong>valeba, romelic pasuxebis furcelSi sagangebod<br />

am <strong>da</strong>valebisaTvis gamoyofil adgilas ar iqneba ga<strong>da</strong>tanili!<br />

arsad miuTiToT Tqveni saxeli <strong>da</strong> gvari <strong>da</strong> arc pirovnebis identificirebis sxva<br />

saSualeba, winaaRmdeg SemTxvevaSi naSromi ar gaswordeba!<br />

testis Sesasruleblad geZlevaT 5 saaTi.<br />

gisurvebT warmatebas!<br />

85


I. wakiTxulis gaazreba<br />

yuradRebiT gaecaniT teqsts. kiTxvebze pasuxebis gacema maSin <strong>da</strong>iwyeT, rodesac<br />

teqstis Sinaarsi mTlianad gasagebi iqneba. mocemuli oTx-oTxi pasuxi<strong>da</strong>n airCieT mxolod<br />

erTi <strong>da</strong> SemoxazeT. moniSnuli pasuxi ga<strong>da</strong>itaneT pasuxebis furcelSi amgvarad:<br />

pasuxis Sesabamis ujredSi gaakeTeT aRniSvna _ X (Tu pasuxebis furcelSi Secdomas<br />

<strong>da</strong>uSvebT, SegiZliaT mTlianad gaaSavoT is ujredi <strong>da</strong> mis nacvlad sxva moniSnoT).<br />

<strong>da</strong>valebis maqsimaluri qulaa _ 10.<br />

qristianoba is moZRvrebaa, romelic kacs Seacnobinebs sawuTros, soflis araraobas,<br />

mis srul umniSvnelobas imqveyniur, maradiul, RvTaebriv sauflosTan, zesTasofelTan<br />

Se<strong>da</strong>rebiT. qristianuli mrwamsis Tanaxmad, gonierma kacma uyoymanod un<strong>da</strong> <strong>da</strong>Tmos,<br />

uaryos amqveyniuri cxovrebis wamieri sixaruli, sofliuri siameni, raTa TavisTavi<br />

zeciur samyaros gausakuTros mTlianad <strong>da</strong> warmavalis wil waruvali sixaruli <strong>da</strong>imkvidros.<br />

am Tvalsazrisis ukiduresi gamovlineba ise Sors midio<strong>da</strong>, rom xilul sinamdviles,<br />

yovelsave materialurs, kvlav imdroindel termins Tu mivmarTavT _ sofels borotebad,<br />

satanis sadgurad saxav<strong>da</strong> sulac, miiCnev<strong>da</strong>, rom soflisa <strong>da</strong> sofliur saqme-<br />

Ta moZageba, maTi mtroba upirvelesi piroba iyo sulis xsnisa <strong>da</strong> RvTaebrivTan miaxlebisa.<br />

aqe<strong>da</strong>nac iReb<strong>da</strong> saTaves cxovrebisagan gandgomis, gandegilobisa <strong>da</strong> asketuri<br />

TviTgvemis (rogorc maSin ityodnen _ `xorcTa gvemis~, `xorcTa ganlevis~, `xorcTa<br />

mokvdinebis~) ideali, romlis nimuSebic mravlad ipoveba hagiografiul nawarmoebebSi.<br />

areopagitul wignTa avtorma saukunovani wyevlis <strong>da</strong>Ri axsna xilul sinamdviles _<br />

materialur samyaros, mravalTa <strong>da</strong> mravalTagan borotebad <strong>da</strong>saxuls. rogor SeiZleba<br />

materia boroti iyoso? _ kvirob<strong>da</strong> areopagitul wignTa avtori. _ erTi rom, materia<br />

samyarouli wesrigisa <strong>da</strong> mSvenierebis monawilea <strong>da</strong> aseT rasme boroti verasgziT<br />

ver eTqmiso. gar<strong>da</strong> amisa, Tuki materia araarsia, rogorc zogierTs miaCnia, verc keTili<br />

iqneba <strong>da</strong> verc boroti, xolo Tuki riTime wilnayaria arsTan, maSin ueWvelad Rmer-<br />

Tis mier yofila Seqmnili, xolo RmerTi borots arafers qmnis, yovelive qmnili TavisTavad<br />

sikeTe ariso.<br />

dResdReobiT Zneli warmosadgenicaa, ranair mexis gavardnas niSnav<strong>da</strong> es mosazreba<br />

saimdrood, ranairad un<strong>da</strong> Semcbariyvnen orTodoqsuli azris imJamindeli kanonmdebelni,<br />

romelTagan, vin uwyis, mravalni iyvnen Tu ara wvdomilni qristianobis WeSmarit<br />

arsebas! magram es kidev araferi iyo imasTan Se<strong>da</strong>rebiT, rac iTqva kidev.<br />

boroteba saerTo<strong>da</strong>c ar arsebobs. is, rac SesaZloa boroteba gvegonos, sikeTis moklebaa<br />

mxolod, rameTu, rac ki arsebobs, yovelsaves erTi mizezi, erTi sawyisi aqvs _<br />

keTili RmerTi, mxolod <strong>da</strong> mxolod sikeTis mqmneli. ase rom, boroteba uarsoa, sawyisi<br />

ar gaaCnia, im zomamde, rom TavianTi bunebiT eSmaknic ki keTilni arian <strong>da</strong> ara borotni,<br />

oRond isini arsebobas ewinaaRmdegebian, ararsebobisken iswrafvian <strong>da</strong> mxolod amd<strong>ena</strong>d<br />

ariano borotni. <strong>da</strong> amas eubnebodnen im a<strong>da</strong>mianebs, Tava<strong>da</strong>c rom nia<strong>da</strong>g Zrwodnen<br />

<strong>da</strong> sxvaTac _ uricxv ubir morwmunes _ rom aZrwunebdnen satanis aCrdilis winaSe.<br />

nu ZrwiTo, _ TiTqos anugeSeb<strong>da</strong> sasomixdilT `msoflioSi sakvirvelad saxelganTqmuli<br />

kaci~, _ xiluli Tu uxilavi samyaroebi, rac ki arsebulia, arsia, yovelive zes-<br />

Ta sikeTis mier aris Seqmnili viTarca sikeTe, viTarca mSveniereba, rameTu Seqmnas safuZvlad<br />

udevs zesTakeTili <strong>da</strong> zesTamSvenieri Semoqmedis usazomo siyvaruli Seqmnilisadmi,<br />

siyvaruli aris is Zala, romelmac Seqmna yovelive, <strong>da</strong> es siyvaruli yovel<br />

arss, didsa Tu mcires, TviT yvelaze umniSvnelosac ki, Tanabrad miefineba.<br />

meore mxriv, yovel arsSi, didsa Tu mcireSi, TviT yvelaze umniSvneloSic ki, siyvaruli<br />

aris Cadebuli, viTarca misi mZvreli dvrita, arsTa kvlav zesTasikeTisaken mimaqceveli.<br />

yoveli arsi, didi Tu mcire, TviT yvelaze umniSvneloc ki, imas eswrafvis,<br />

rom meti <strong>da</strong> meti sikeTe <strong>da</strong> mSveniereba Seimosos, Tavisze maRla mdgoms mibaZos <strong>da</strong><br />

amiT mibaZos zesTasikeTes, SeZlebis<strong>da</strong>gvarad <strong>da</strong>emsgavsos mas. siyvaruli, uz<strong>ena</strong>esisken<br />

swrafva aris mZvreli Zala, romlis meoxebiTac arsni un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ubrundnen zesTamSveniersa<br />

<strong>da</strong> zesTasayvarel Semoqmeds _ Tavad siyvaruls (`rameTu RmerTi siyvaruli ars~).<br />

<strong>da</strong> im epoqaSi, raRa Tqma un<strong>da</strong>, aravis gaakvirveb<strong>da</strong> amis gamasrulebeli azri, rom ars-<br />

Ta Semwe <strong>da</strong> zeaRmyvani es Zala aris swored samebis meore wevri, Ze RmerTi, qriste.<br />

86


ase rom, xiluli samyaro, sofeli ga<strong>da</strong>ulaxavi ufskruliT ki ar yofila gaTiSuli<br />

uxilavisgan, zesTasoflisgan, siyvarulis ZaliT yofila masTan Sinaganad, organulad<br />

<strong>da</strong>kavSirebuli <strong>da</strong> gaerTianebuli, satanis saTareSo TvalSeudgami u<strong>da</strong>bno ki ar yofila,<br />

aramed _ Semoqmedis mier nakurTxi <strong>da</strong> Suqfenili navTsayu<strong>da</strong>ri, <strong>da</strong> mis mkvidrT,<br />

maT Soris, uwinares yovelTa, kacs aramcTu ekrZaleba, piruku _ upirveles mcnebad<br />

aqvs micemuli siyvaruli. siyvaruli jer am gonebis wamRebi mSvenierebisa, rasac xiluli<br />

samyaro ewodeba, xolo Semdeg, Tan<strong>da</strong>TanobiT, TiTqos safexurebs miuyvebao, _ ufro<br />

<strong>da</strong> ufro zesTa sferoTa, vidre arsTa swrafvis saboloo mizans ar miswvdeba.<br />

revaz TvaraZe, mxatvruli sityviT gacxadebuli suli,<br />

wignSi: <strong>qarTuli</strong> mwerloba (30 tomad), t. I, Tb., 1987.<br />

(1) 1. ra aris pirveli abzacis umTavresi azri?<br />

a) a<strong>da</strong>mianis <strong>da</strong>niSnulebaa mowameobrivi gzis gavla.<br />

b) a<strong>da</strong>mianma sulis asamaRleblad amqveyniuri un<strong>da</strong> <strong>da</strong>Tmos.<br />

g) qristianoba a<strong>da</strong>mians zeciur samyaros Seacnobinebs.<br />

d) qristianoba erTaderTi WeSmariti moZRvrebaa de<strong>da</strong>miwaze.<br />

(1) 2. ra aris meore abzacis funqcia?<br />

a) pirvel abzacSi gamoTqmuli mosazrebis gameoreba.<br />

b) pirvel abzacSi gamoTqmuli mosazrebis uaryofa.<br />

g) pirvel abzacSi mocemuli msjelobis ganviTareba.<br />

d) pirvel abzacSi mocemuli msjelobis Sejameba.<br />

(1) 3. rogor iyo gaazrebuli xiluli sinamdvile, sanam areopagitul wignTa avtoris<br />

moZRvreba gaxdebo<strong>da</strong> cnobili?<br />

a) rogorc borotebis sauflo.<br />

b) rogorc wamieri sixaruli.<br />

g) rogorc `waruvali sixarulis~ wyaro.<br />

d) rogorc `samyarouli wesrigis~ monawile.<br />

(1) 4. areopagitul wignTa avtoris TvalsazrisiT, ratom ar SeiZleba materia boroti<br />

iyos?<br />

a) imitom, rom materia ar aris wilnayari arsTan.<br />

b) imitom, rom materia `verc keTili iqneba <strong>da</strong> verc boroti~.<br />

g) imitom, rom materia `sikeTis moklebaa mxolod~.<br />

d) imitom, rom materia RmerTis mier aris Seqmnili.<br />

(1) 5. ratom niSnav<strong>da</strong> `saimdrood~ es mosazreba `mexis gavardnas~?<br />

a) imitom, rom ewinaaRmdegebo<strong>da</strong> sayovelTaod aRiarebul Tvalsazriss.<br />

b) imitom, rom ewinaaRmdegebo<strong>da</strong> qristianobis WeSmarit arss.<br />

g) imitom, rom uaryof<strong>da</strong> sikeTis uz<strong>ena</strong>esobis rwm<strong>ena</strong>s.<br />

d) imitom, rom uaryof<strong>da</strong> RvTaebrivi sawyisis upiratesobas.<br />

(1) 6. konkretulad romel azrs gulisxmobs statiis avtori, rodesac wers _ `es kidev<br />

araferi iyo imasTan Se<strong>da</strong>rebiT, rac iTqva kidev~?<br />

a) eSmakni `arsebobas ewinaaRmdegebian, ararsebobisken iswrafvian~.<br />

b) `eSmaknic ki keTilni arian <strong>da</strong> ara borotni~.<br />

g) orTodoqsebi morwmunes aZrwunebdnen satanis aCrdiliT.<br />

d) yovelives, rac arsebobs, erTi mizezi aqvs.<br />

(1) 7. ra aris boroteba areopagitul wignTa avtoris ganmartebiT?<br />

a) borotebaa mTeli xiluli sinamdvile.<br />

b) borotebaa sofliur siameTagan miRebuli tkboba.<br />

g) boroteba sikeTis moklebaa mxolod.<br />

d) boroteba codva <strong>da</strong> eSmakis morCilebaa.<br />

(1) 8. ratom ar yofila xiluli samyaro ga<strong>da</strong>ulaxavi ufskruliT gaTiSuli zesTasoflisagan?<br />

a) imitom, rom a<strong>da</strong>miani `xorcTa gvemiT~ amaRldeba amqveyniur realobaze.<br />

87


) imitom, rom eSmaknic ki TavianTi arsiT keTilni arian.<br />

g) imitom, rom yoveli arsi Tavisze maRla mdgoms upirispirdeba.<br />

d) imitom, rom xiluli samyaro uxilavs siyvarulis ZaliT ukavSirdeba.<br />

(1) 9. ris Cveneba ar aris areopagitul wignTa avtoris mizani?<br />

a) imisa, rom boroteba saerTo<strong>da</strong>c ar arsebobs.<br />

b) imisa, rom materialuri, amqveyniuri realoba borotebaa.<br />

g) imisa, rom siyvaruli uz<strong>ena</strong>esisken swrafvaa.<br />

d) imisa, rom yovelive zesTasikeTis mier aris Seqmnili.<br />

(1) 10. ra aris am teqstis umTavresi funqcia?<br />

a) qristianobis wiaRSi Seqmnili axali moZRvrebis gadmocema.<br />

b) qristianobis wiaRSi Seqmnili dogmatikis kritika.<br />

g) qristianuli Teologiis ZiriTadi principebis gadmocema.<br />

d) qristianuli Teologiis winaaRmdegobrivi bunebis kritika.<br />

II. <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong><br />

(2) 11. XIX saukunis 60-ian wlebSi ganxorciel<strong>da</strong> <strong>qarTuli</strong> anbanis reforma.<br />

mokled CamoayalibeT am reformis arsi.<br />

ganmarteT, riT iyo ganpirobebuli reformis aucilebloba.<br />

(2) 12. ganmarteT, ras niSnavs gamoTqma _ sizifes Sroma.<br />

sai<strong>da</strong>n momdinareobs es gamoTqma?<br />

a) antikuri miTologii<strong>da</strong>n. b) biblii<strong>da</strong>n.<br />

g) mxatvruli literaturi<strong>da</strong>n. d) <strong>qarTuli</strong> miTologii<strong>da</strong>n.<br />

(1) 13. moswavlem <strong>da</strong>wera: am ambis gamo giorgi <strong>da</strong> misi megobrebi <strong>da</strong>debiT xasiaTze iyvnen.<br />

auxseniT moswavles, ra xarvezi aqvs am wina<strong>da</strong>debas.<br />

(2) 14. moswavlem <strong>da</strong>wera: maswavlebelma mama-Svilurad <strong>da</strong>ariga biWebi.<br />

miuTiTeT moswavles, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva.<br />

ganumarteT mas, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri Secdoma.<br />

(2) 15. moswavles un<strong>da</strong> ebrunebina sityva gogona. man naTesaobiTi brunvis mxolobiTi<br />

<strong>da</strong> mravlobiTi ricxvis formebad <strong>da</strong>wera: gogonis _ gogonebis.<br />

miuTiTeT moswavles, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva.<br />

ganumarteT mas, ra ganapirobebs am tipis saxelTa brunebis Taviseburebas.<br />

(2) 16. moswavlem <strong>da</strong>wera: ori wlisa iyo ana, rodesac gangebam mSobliur keras mowyvita.<br />

miuTiTeT mas, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva.<br />

ganumarteT moswavles, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas analogiuri Secdoma.<br />

(2) 17. moswavlem vnebiTi gvaris magaliTad moiyvana zmna gilamazebs.<br />

ganumarteT moswavles, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva.<br />

mokled CamoayalibeT gvaris kategoriis arsi.<br />

(1) 18. moswavles un<strong>da</strong> gaeanalizebina Semdegi wina<strong>da</strong>deba: giga yvelaferze aras ambobs.<br />

misi ganmartebiT, sityva ara wina<strong>da</strong>debis wevri ar aris, radgan nawilakia.<br />

auxseniT moswavles, ra Secdoma <strong>da</strong>uSva.<br />

(1) 19. moswavlem <strong>da</strong>wera: yovel Rones xmarobdnen, raTa saqmis droze gamosworeba undo<strong>da</strong>T.<br />

ganumarteT moswavles, ra un<strong>da</strong> icodes, rom ar <strong>da</strong>uSvas amgvari Secdoma.<br />

88


(6) 20. Tqveni mizania auxsnaT moswavleebs, Tu rogor gaarCion erTmaneTisagan uTandebulo<br />

naTesaobiTSi <strong>da</strong>smuli ubralo <strong>da</strong>mateba <strong>da</strong> gansazRvreba.<br />

(2) I. mokled CamoayalibeT, ra informacia un<strong>da</strong> miawodoT moswavleebs.<br />

(2) II. aRwereT erT-erTi saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>gexmarebaT am miznis miRwevaSi.<br />

(1) III. <strong>da</strong>asabuTeT Tqven mier SerCeuli saswavlo qmedebis efeqtianoba.<br />

(gaiTvaliswineT, Tu am <strong>da</strong>valebis pasuxSi <strong>da</strong>Svebuli iqneba erTi enobrivi Secdoma<br />

an/<strong>da</strong> stilisturi xarvezi mainc, <strong>da</strong>gakldebaT 1 qula).<br />

(5) 21. Tqveni mizania moswavleebs gamoumuSaoT argumentirebuli msjelobis unari.<br />

(1) I. waikiTxeT nawyveti oTar WilaZis publicisturi werili<strong>da</strong>n <strong>da</strong> <strong>da</strong>asabuTeT, rom<br />

es teqsti <strong>da</strong>gexmarebaT diskusiis warmarTvaSi.<br />

(3) II. CamoayalibeT sadiskusio Tema <strong>da</strong> TiTo argumenti avtoris Tvalsazrisis rogorc<br />

gasamyareblad, ise uarsayofad.<br />

`Cveni emigraciis mTavari mizezi mainc arasworad gagebuli Tavisufleba mgonia.<br />

iseTi STabeWdileba iqmneba, TiTqos samSoblosgan vTavisufldebiT, qarTvelobaze<br />

vambobT pirvel rigSi uars <strong>da</strong> Tu es marTla asea, Zalian didi Zalisxmeva gvmarTebs<br />

yvelas am <strong>da</strong>mRupveli procesis SesaCereblad... mSoblebis, bebia-babuebis pativmoyvareobis<br />

<strong>da</strong>sakmayofileblad mSobliur garemos ZaliT mowyvetili bavSvi qveynis qomagad<br />

ver gamodgeba...~.<br />

(gaiTvaliswineT, Tu am <strong>da</strong>valebis pasuxSi <strong>da</strong>Svebuli iqneba erTi enobrivi Secdoma<br />

an/<strong>da</strong> stilisturi xarvezi mainc, <strong>da</strong>gakldebaT 1 qula).<br />

(12) 22. gaasworeT moswavlis namuSevari qvemoT mocemuli sqemis mixedviT <strong>da</strong> <strong>da</strong>wereT<br />

komentari.<br />

(9) I. <strong>da</strong>wereT qula TiToeuli kriteriumis mixedviT <strong>da</strong> <strong>da</strong>usabuTeT moswavles Tqveni<br />

Sefaseba: I kriteriumiT Sefasebis komentirebisas moixmeT saTanado magaliTebi<br />

Txzulebi<strong>da</strong>n; II <strong>da</strong> III kriteriumebiT Sefasebis komentirebisas ki amoiwereT<br />

yoveli Secdoma <strong>da</strong> xarvezi. TiToeul maTgans miuwereT, ra tips miekuTvneba _<br />

orTografiuls, morfologiurs, sintaqsursa Tu stilisturs.<br />

(2) II. CamoayalibeT saTanado rCevebi, romelTa gaTvaliswinebac <strong>da</strong>exmareba moswavles<br />

analogiuri <strong>da</strong>valebis ukeT SesrulebaSi.<br />

#<br />

I<br />

II<br />

III<br />

kriteriumebi<br />

msjelobis <strong>da</strong>sabuTeba<br />

(argumentireba <strong>da</strong> citireba)<br />

leqsika <strong>da</strong> stili<br />

orTografia-morfologia,<br />

sintaqsi <strong>da</strong> punqtuacia<br />

Sefasebis sqema<br />

89<br />

kriteriumebis ganmarteba qulebi<br />

a) msjeloba mkafioa, argumentirebulia, argumentebi<br />

gamyarebulia teqsturi masaliT;<br />

b) msjeloba nawilobriv mkafioa, nawilobriv<br />

argumentirebulia, ar aris gamyarebuli teqsturi<br />

masaliT an <strong>da</strong>Svebulia faqtobrivi Secdoma;<br />

g) teqsti araadekvatura<strong>da</strong>a gagebuli, msjeloba<br />

ara<strong>da</strong>majerebelia, teqsturi masalac araadekvaturad<br />

aris moxmobili.<br />

a) azri zustad <strong>da</strong> mkafiod aris gamoxatuli,<br />

naweri stilisturad gamarTulia;<br />

b) azri zustad aris gamoxatuli, magram leqsika<br />

mwiria an gvxvdeba stilisturi xarvezebi;<br />

g) azri ZiriTa<strong>da</strong>d gasagebia, magram stilisturad<br />

gaumarTavia, gvxvdeba araadekvaturi<br />

leqsika.<br />

a) ar aris am tipis samze meti Secdoma;<br />

b) ar aris am tipis eqvsze meti Secdoma;<br />

g) am tipis Secdoma eqvsze metia.<br />

2<br />

1<br />

0<br />

2<br />

1<br />

0<br />

2<br />

1<br />

0


waikiTxeT <strong>da</strong> SeafaseT monakveTi moswavlis Txzulebi<strong>da</strong>n:<br />

alu<strong>da</strong> qeTelauri Seeca<strong>da</strong> sinaTlisQsxivi Seetana xalxSi, romlebsac Tvalze<br />

sisastikis libri hqon<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>farebuli. mas sur<strong>da</strong> <strong>da</strong><strong>ena</strong>xvebia a<strong>da</strong>mianebisaTvis is sulieri<br />

simaRle, romelic aiZuleb<strong>da</strong> maT, rom uari eTqvaT <strong>da</strong>usrulebel sisxlisRvraze.<br />

amis Segneba arc qeTelaurisaTvis aRmoCn<strong>da</strong> advili. Tav<strong>da</strong>pirvelad alu<strong>da</strong> Seeba<br />

qists, rogorc qurd-bacacas <strong>da</strong> <strong>da</strong>amarcxa igi, rogorc gmiri, romelmac qeTelauris<br />

Rirsebas sazRvrebi gaufarTova. misi vaJkacoba alu<strong>da</strong>s aiZulebs araqristian qist-<br />

Si <strong>da</strong>inaxos ,,lamazi Zma~, vinc qeTelaurs saSualeba misca moesmina Tavis idumali xmisaTvis.<br />

alu<strong>da</strong>c acnobierebs, rom valdebulia sicocxlis ukanasknel wuTamde ibrZolos<br />

samarTlianobisaTvis. winaaRmdeg SemTxvevaSi a<strong>da</strong>mianis ,,wven-xorcis~ Wama samu<strong>da</strong>mod<br />

<strong>da</strong>stanjavs mas. alu<strong>da</strong> Tavis qvecnobierebaSi ganxorcielebuli procesis Sedegad<br />

Seicnobs sikeTes, romelic mas miscems Zalas, rom SeewinaaRmdegos Temis usamarTlobas.<br />

(gaiTvaliswineT, Tu am <strong>da</strong>valebis pasuxSi <strong>da</strong>Svebuli iqneba erTi enobrivi Secdoma<br />

an/<strong>da</strong> stilisturi xarvezi mainc, <strong>da</strong>gakldebaT 1 qula).<br />

III. <strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong><br />

(1) 23. moswavlem <strong>da</strong>sva SekiTxva: ras gulisxmob<strong>da</strong> dedofali, rodesac Tqva _ `hyavT<br />

warmdebad saqmÀ ese Cemi~?<br />

romeli wina<strong>da</strong>deba gamogadgebaT moswavlis SekiTxvis pasuxad?<br />

a) SuSanikma Tavisi gulistkivili gamoxata varsqenis sisastikis gamo.<br />

b) SuSanikma sayveduri Tqva imis gamo, rom mxarSi aravin amoudga.<br />

g) SuSaniks eSino<strong>da</strong>, rom mzad ar iyo ekisra mowamis mZime tvirTi.<br />

d) SuSaniks eSino<strong>da</strong>, rom moRalate pitiaxSi ar <strong>da</strong>indob<strong>da</strong> meuRles.<br />

(1) 24. iovane sabanisZe wers: `<strong>da</strong> ara Tu xolo Cem<strong>da</strong> martoÁsa saZiebel ars sm<strong>ena</strong>d sawadeli<br />

ese martÂlobaÁ wmidisa amis mowamisaÁ, aramed _ yovelTaÁ. jer-ars Tquen<strong>da</strong>ca<br />

<strong>da</strong>kÂrvebad Cem Tana~.<br />

ra mTavari saTqmelisaTvis amzadebs mkiTxvels avtori mocemuli monakveTiT?<br />

a) arabma <strong>da</strong>mpyroblebma moSales mefoba qarTlSi <strong>da</strong> TbilisSi arabi amira <strong>da</strong>sves.<br />

b) arabma <strong>da</strong>mpyroblebma sakuTari Tanamemamulec ki ar <strong>da</strong>indes <strong>da</strong> sastikad awames,<br />

raTa qristianebi <strong>da</strong>eSinebinaT.<br />

g) arabma <strong>da</strong>mpyroblebma WeSmariti rwmenisagan `gar<strong>da</strong>drikes~ qarTvelebi, romelnic<br />

xuTas welze metia, rac gaqristiandnen.<br />

d) arabma <strong>da</strong>mpyroblebma xarkisagan gaaTavisufles is qarTvelebi, romelnic `iryevian,<br />

viTarca lerwamni qarTagan ZlierTa~.<br />

(1) 25. giorgi merCule wers: `ese viTarca esma didebulsa kurapalatsa, Sewirna adgilni<br />

keTilni <strong>da</strong> Satberdisa adgili agarakad xanZTisa. maSin ZeTa kurapalatisa-<br />

Ta _ a<strong>da</strong>rnese <strong>da</strong> bagrat <strong>da</strong> guaram _ Sewires TiToeulad, raÁca saÃmari monastersa<br />

missa uÃm<strong>da</strong>, yoveli uxuebiT~.<br />

romeli sakiTxis Sesaxeb saubris dros gamoiyenebdiT teqstis am monakveTs?<br />

a) eklesiis gavlenis gaZliereba xels uSli<strong>da</strong> centralur xelisuflebas.<br />

b) mefis ojaxsa <strong>da</strong> sasuliero pirebs Soris urTierToba <strong>da</strong>Zabuli iyo.<br />

g) mefis xelisufleba xels uwyob<strong>da</strong> eklesiis gavlenis gaZlierebas.<br />

d) Sua saukuneebis saqarTveloSi eklesias wamyvani roli ekisrebo<strong>da</strong>.<br />

(1) 26. `vefxistyaosnis~ romeli monakveTi<strong>da</strong>n Cans aSkarad, rom avtori kargad icnobs<br />

areopagitul moZRvrebas?<br />

a) `ver <strong>da</strong>iWiravs sikvdilsa gza viwro, verca kldovani~.<br />

b) `vTqva mijnuroba _ pirveli <strong>da</strong> tomi gvarTa z<strong>ena</strong>Ta~.<br />

g) `vin sazRvarsa <strong>da</strong>usazRvrebs, zis ukv<strong>da</strong>vi RmerTi RmerTad~.<br />

d) `RmerTi keTils moavlinebs, miT borotsa ar <strong>da</strong>badebs~.<br />

(1) 27. dedofalma SuSanikma uTxra jojiks: `ese yoveli cxorebaÁ, viTarca yuavili vel-<br />

TaÁ, warmaval ars <strong>da</strong> <strong>da</strong>udgromel, <strong>da</strong> vin sTesa, moimko, <strong>da</strong> vin ganabnia glaxakTaTÂs,<br />

Seikriba...~<br />

`vefxistyaosnis~ romeli citata gamoxatavs analogiur azrs?<br />

90


a) `didTa <strong>da</strong> wvrilTa wyaloba Senca nu mogewyinebis~.<br />

b) `rasaca gascem, Senia, rasc ara, <strong>da</strong>kargulia~.<br />

g) `uxvi axsnilsa <strong>da</strong>abams, igi TviT ebis, vin ebis~.<br />

d) `uxvsa hmorCilobs yoveli, igica, vin orgulia~.<br />

(1) 28. <strong>da</strong>viT guramiSvilis poeziis Seswavlisas romeli mwerlis SemoqmedebasTan aris<br />

mizanSewonili paralelis gavleba?<br />

a) aleqsandre puSkinis SemoqmedebasTan. b) iohan volfgang goeTes SemoqmedebasTan.<br />

g) uiliam Seqspiris SemoqmedebasTan. d) fransua viionis SemoqmedebasTan.<br />

(1) 29. romantizmis Sesaxeb saubrisas moswavlem moixmo gavrcelebuli azri: `nikoloz<br />

baraTaSvili miuwvdomlisaken iswrafvis, rac <strong>da</strong>maxasiaTebelia romantikuli<br />

poeziisaTvis, realobaSi <strong>da</strong>brunebis mtanjveli ganc<strong>da</strong> ki ganapirobebs mis pesimizms~,<br />

magram am Tvalsazrisis <strong>da</strong>sabuTeba saTanado magaliTebiT ver SeZlo.<br />

romeli magaliTi <strong>da</strong>a<strong>da</strong>sturebs zemoTqmul mosazrebas?<br />

a) `magram ver scnoben, glax, mokv<strong>da</strong>vni gangebas ciurs~.<br />

b) `mainc ra aris Cveni yofa _ wuTisofeli, Tu ara oden sawyauli aRuvsebeli?~<br />

g) `<strong>da</strong>mSTa me mxolod mis lamprisgan cecxli <strong>da</strong>mqrali!~<br />

d) `TviT ukv<strong>da</strong>veba mSveniersa sulSi mdgomarebs, mas verc SemTxveva <strong>da</strong> verc xani<br />

ver <strong>da</strong>aberebs~.<br />

(1) 30. ra TvalsazrisiT SeiZleba imis Tqma, rom ilias Semoqmedeba novatorulia?<br />

a) Tavis SemoqmedebaSi <strong>da</strong>sva glexobisa <strong>da</strong> aristokratiis iuridiuli Tanasworobis<br />

sakiTxi.<br />

b) mxatvrul SemoqmedebaSi <strong>da</strong>sva samwerlo enis demokratizaciis aucileblobis sakiTxi.<br />

g) Tavis SemoqmedebaSi pirvelma axs<strong>ena</strong> saqarTvelos <strong>da</strong>moukideblobis aucilebloba.<br />

d) mxatvrul SemoqmedebaSi pirvelma gamokveTa a<strong>da</strong>mianTa urTierTgaucxoebis problema.<br />

(1) 31. ra azrs gamoxatavs vaJa-fSavela gar<strong>da</strong>cvlili personaJebis saubris meSveobiT<br />

`stumar-maspinZlis~ finalSi?<br />

a) idealebi, romlebsac gmirebi Seewirnen, gaugebaria.<br />

b) idealebi, romlebsac gmirebi Seewirnen, <strong>da</strong>fasebulia.<br />

g) idealebi, romlebsac gmirebi Seewirnen, maradiulia.<br />

d) idealebi, romlebsac gmirebi Seewirnen, sayovelTaoa.<br />

(1) 32. 1937 wels galaktion tabiZem <strong>da</strong>wera usaTauro leqsi:<br />

`mowmea rbevis <strong>da</strong> TareSis xvadguris<br />

bindbundi sazizRar rkinigzis sadguris.<br />

agzavnis sadRaca kuboebs _ vagonebs<br />

<strong>da</strong> maTi kivili im dReebs magonebs,<br />

rodesac am gzebze gaekra vaeba...<br />

nuTu is kivili lian<strong>da</strong>gs Caeba?~<br />

romeli istoriuli realobaa asociaciurad asaxuli am leqsSi?<br />

a) antisabWoTa moRvaweobisaTvis <strong>da</strong>sjil a<strong>da</strong>mianebs cimbirSi gzavnidnen.<br />

b) politikuri represiebis Sedegad <strong>qarTuli</strong> inteligencia mTlianad ganadgur<strong>da</strong>.<br />

g) sabWoTa terors evropaSi gaqceviT <strong>da</strong>aRwia Tavi grigol robaqiZem.<br />

d) uamravi a<strong>da</strong>miani <strong>da</strong>xvrites 1924 wlis ajanyebaSi monawileobisaTvis.<br />

(1) 33. paolo iaSvili wers:<br />

`<strong>da</strong>itanja<br />

maja<br />

marjnis<br />

mZime<br />

jaWvis<br />

tarebiT.<br />

Cems <strong>da</strong>mtanjvels<br />

RmerTi<br />

91


<strong>da</strong>sjis<br />

qajad<br />

ga<strong>da</strong>gvarebiT~.<br />

ra umTavresi mxatvruli saSualeba aniWebs am strofs gansakuTrebul JReradobas?<br />

a) anafora. b) bgerwera. g) kontrastuli efeqti. d) ritmuli wyoba.<br />

(1) 34. jemal qarCxaZis moTxrobaSi `biZaCemi iona~ aRwerilia, rogor awerinebs iona<br />

kamkamiZe Tavis disSvils Txzulebas _ `Cemi sanaklio~:<br />

`Tanamedrove sanaklios mi<strong>da</strong>moebSi mikvleuli uZvelesi ConCxi, romelsac mkveTrad<br />

etyoba rogorc a<strong>da</strong>mianis, aseve maimunis <strong>da</strong>maxasiaTebeli niSnebi, eWvmiutanlad amtkicebs,<br />

rom sanaklio ganekuTvneba msoflios im mniSvnelovani raionebis ricxvs, sa<strong>da</strong>c<br />

erT dros a<strong>da</strong>mianad Camoyalibebis procesi mimdinareob<strong>da</strong>. arqeologiuri <strong>da</strong> an-<br />

Tropologiuri Zieba dResac warmatebiT grZeldeba <strong>da</strong> mecnierebs imedi aqvT, rom sanaklioSi<br />

gacilebiT met a<strong>da</strong>mianismagvar maimuns waawydebian, vidre msoflios romelime<br />

sxva regionSi~.<br />

ris Tqma surs avtors am teqstis meSveobiT?<br />

a) iona abuCad igdebs samSoblos warsuls.<br />

b) iona amasxaravebs arqeologiis miRwevebs.<br />

g) iona <strong>da</strong>scinis sabWoTa mecnierebas.<br />

d) iona disSvilis warmatebaze zrunavs.<br />

IV. mxatvruli teqstis analizi<br />

(6) 35. waikiTxeT monakveTi xuan ramon ximenesis wigni<strong>da</strong>n `platero <strong>da</strong> me~ (espanuri<strong>da</strong>n<br />

Targmna manana gigineiSvilma).<br />

gzispira yvavilebis TvalierebaSi gaverTe. uecrad mzera momtaca Tvalismom-<br />

Wrelma Citma. cvarwayrili mwvane moli<strong>da</strong>n caSi aiWrebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> Zirs <strong>ena</strong>rcxebo<strong>da</strong> fex<strong>da</strong>borkili.<br />

Cumad vuaxlovdebiT. win me miviCqari, platero ukan momdevs. iq, ga<strong>da</strong>CrdilulSi,<br />

wyarosTvalTan, onavar bavSvebs ukve <strong>da</strong>ugiaT maxe. am saco<strong>da</strong>vs yovel Sefr-<br />

Txialebaze stkiva <strong>da</strong> uneburad eZaxis, uxmobs Tavis zeciur TanamoZmeT.<br />

sxivnaTeli, kamkama dila lurjad mWvirvalebs. Jivil-xivili ifrqveva maxlobeli<br />

fiWvnari<strong>da</strong>n. WikWiki <strong>da</strong> galoba xan matulobs, xan mineldeba, ar cxreba <strong>da</strong> exmatkbileba<br />

zRvi<strong>da</strong>n oqrosfrad Semocimcimebul naz sios, romelic xeTa kenweroebs atokebs.<br />

ara<strong>da</strong>, zed maxesTanaa miamit mgalobelTa sabralo gundi!<br />

plateros movaxti, qusli vkari <strong>da</strong> fiWvnarisken gavutie, Camoburul tevrSi Seva-<br />

Wene <strong>da</strong> avtexe yvirili, mRera, taSiscema. platero <strong>da</strong>feT<strong>da</strong> <strong>da</strong> ayroyin<strong>da</strong>. gamyivanad<br />

<strong>da</strong> omaxianad SemosZaxa kidev <strong>da</strong> kidev. eqo gamoepasuxa sai<strong>da</strong>nRac, TiTqos Soreuli uRrmesi<br />

Wi<strong>da</strong>n. Citebs Jriamuli ar SeuwyvetiaT, ise aiSalnen <strong>da</strong> maxlobeli Walakisken<br />

gafrindnen.<br />

anci balRebis buzRuni ukan movitoveT. platerom Tavisi gaburZgnili drunCi<br />

madlierebiT ise momicacuna mkerdze, rom guli SemekumSa.<br />

gaaanalizeT mocemuli teqsti Semdegi miTiTebebis mixedviT:<br />

• ganmarteT, ra aris am teqstis mTavari saTqmeli;<br />

• CamoayalibeT, ra mxatvrul saSualebebs iyenebs avtori <strong>da</strong>saxuli miznis misaRwevad.<br />

Tqveni Tvalsazrisi <strong>da</strong>asabuTeT!<br />

(naSromi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

92


V. literaturis swavlebis meTodika<br />

(gaiTvaliswineT, Tu naSromSi <strong>da</strong>Svebuli iqneba samze meti enobrivi Secdoma an/<strong>da</strong> stilisturi<br />

xarvezi, <strong>da</strong>gakldebaT 1 qula).<br />

(14) 36. warmoidgineT, rom Tqveni mizania <strong>da</strong>exmaroT moswavleebs amoicnon <strong>da</strong> gaiazron<br />

Sesaswavli teqstebis mxatvruli Taviseburebebi.<br />

SearCieT qvemoT CamoTvlil teqstTagan erT-erTi:<br />

SoTa rusTvelis `vefxistyaosnis~ <strong>da</strong>sawyisi (prologi);<br />

aleqsandre yazbegis `xevisberi goCa~;<br />

vaJa-fSavelas `gvelis mWameli~;<br />

guram doCanaSvilis `kaci, romelsac <strong>literatura</strong> Zlier uyvar<strong>da</strong>~.<br />

literaturuli nawarmoebis arCevis Semdeg SeasruleT mocemuli <strong>da</strong>valeba:<br />

a) gamoyaviT <strong>da</strong> aRwereT am nawarmoebis erTi ZiriTadi Tavisebureba, romelic, Tqveni<br />

azriT, umniSvnelovanesia mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisaTvis. es Tavisebureba<br />

gulisxmobs (Tumca mxolod amiT ar Semoifargleba) Tematur Tu ideur problematikas,<br />

kulturul-istoriul konteqsts, qveteqstsa Tu aluzias, kompoziciur Taviseburebas<br />

(nawarmoebis arqiteqtonikas), personaJTa <strong>da</strong>xasiaTebisa Tu Txrobis meTodebs, stils,<br />

Janrul maxasiaTeblebs, mxatvrul saSualebebs, poetur ostatobas.<br />

msjelobisas <strong>da</strong>imowmeT saTanado magaliTebi SerCeuli nawarmoebi<strong>da</strong>n.<br />

(pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

b) vinai<strong>da</strong>n Tqven gamoyaviT SerCeuli nawarmoebis ZiriTadi Tavisebureba, ukve SegiZliaT<br />

<strong>da</strong>asaxeloT <strong>da</strong> gaaanalizoT is erTi problema, romelsac Tqven mier aRwerili<br />

Taviseburebisa <strong>da</strong>, Sesabamisad, mTeli teqstis gagebisa <strong>da</strong> gaazrebisas SeiZleba waawydnen<br />

moswavleebi.<br />

analizis dros:<br />

• moixmeT teqsti<strong>da</strong>n is magaliTebi, romlebic TvalsaCinos gaxdis Tqven mier gamoyofili<br />

problemis arsebobas;<br />

• axseniT, ra mizeziT (mizezebiT) SeiZleba SeeqmnaT es problema moswavleebs am konkretuli<br />

nawarmoebis Seswavlisas.<br />

(pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

g) Tqven ukve <strong>da</strong>asaxeleT <strong>da</strong> gaaanalizeT is problema, romelsac teqstis gagebisa <strong>da</strong><br />

gaazrebisas SeiZleba waawydnen moswavleebi.<br />

amjerad aRwereT is erTi saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>gexmarebaT <strong>da</strong>anaxvoT <strong>da</strong><br />

gaaazrebinoT moswavleebs Tqveni msjelobis I nawilSi gamoyofili Tavisebureba <strong>da</strong><br />

<strong>da</strong>aZlevinoT amave msjelobis II nawilSi aRniSnuli problema.<br />

msjelobisas axseniT, rogor (ra gziT) <strong>da</strong>exmareba es saswavlo qmedeba moswavleebs<br />

am nawarmoebis Taviseburebis gagebasa <strong>da</strong> gaazrebaSi <strong>da</strong> rogor (ra gziT) <strong>da</strong>aZlevinebs<br />

teqstis Seswavlisas wamoWril problemas.<br />

(pasuxi, romelic 50 sityvaze naklebs Seicavs, ar gaswordeba).<br />

93


2011 wlis sasertifikacio testis Sefasebis sqema<br />

I. wakiTxulis gaazreba (<strong>da</strong>valebebi ## 1-10)<br />

1. b) --------------1q. 2. g) --------------1q. 3. a) --------------1q. 4. d) -------------1q. 5. a) --------------1q.<br />

6. b) --------------1q. 7. g) --------------1q. 8. d) -------------1q. 9. b) --------------1q. 10. a) --------------1q.<br />

II. <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> (<strong>da</strong>valebebi ## 11-22)<br />

11. a) <strong>qarTuli</strong> anbanis reforma gulisxmob<strong>da</strong> orTografiis gamartivebas (anbani<strong>da</strong>n amoiRes<br />

ramdenime aso: ). -----------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

b) XIX saukunis 60-iani wlebisaTvis am asoebs <strong>da</strong>niSnuleba <strong>da</strong>karguli hqon<strong>da</strong>T. ---1q.<br />

12. a) gamoTqma _ sizifes Sroma niSnavs mZime <strong>da</strong> fuW, amao garjas. -------------------------------1q.<br />

b) a) antikuri miTologii<strong>da</strong>n. ----------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

13. sityvasTan xasiaTi msazRvrelad <strong>da</strong>debiTi Seuferebelia. xasiaTi SeiZleba iyos kargi<br />

<strong>da</strong> ara <strong>da</strong>debiTi. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

14. a) mamaSvilurad iwereba defisis gareSe. ----------------------------------------------------------------------1q.<br />

b) orcnebiani (defisiT SeerTebuli) kompozitisagan warmoqmnili sityva udefisod<br />

iwereba. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

15. a) am sityvis mxolobiTi ricxvis naTesaobiTi brunvis formaa gogonas. ------------------1q.<br />

b) am tipis saxelebSi -a sityvaTmawarmoebeli sufiqsia, amitom es saxelebi mxolobiTSi<br />

ukvecelia. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

16. a) zmnas mowyvita aklia piris niSani, un<strong>da</strong> iyos moswyvita. ---------------------------------------1q.<br />

b) zmna moswyvita am wina<strong>da</strong>debaSi sampiriania, amitom iribi obieqturi piris niSani<br />

aucilebelia. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

17. a) gilamazebs aris moqmedebiTi gvaris sasxviso qcevis forma. i- prefiqsi zmnis am<br />

formaSi sasxviso qcevis niSania <strong>da</strong> ara vnebiTi gvarisa. ------------------------------------------------1q.<br />

b) gvari aris zmnis forma, romelic gviCvenebs, rogoria subieqturi piris mimarTeba<br />

zmniT aRniSnuli moqmedebisadmi. ----------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

18. am wina<strong>da</strong>debaSi ara nawilaki saxelis mniSvnelobiT aris gamoyenebuli, amitom igi<br />

wina<strong>da</strong>debis wevria. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

19. mizezis garemoebiT <strong>da</strong>mokidebul wina<strong>da</strong>debas mTavarTan aerTebs radgan kavSiri, ra-<br />

Ta ki gamoiyeneba miznis garemoebiT <strong>da</strong>mokidebul wina<strong>da</strong>debasTan. --------------------------------1q.<br />

20. I. a) miwodebuli informacia arsebiTia. ------------------------------------------------------------------------2q.<br />

b) informacia zerelea. -------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

g) informacia <strong>da</strong>valebis pirobas ar Seesabameba. -----------------------------------------------------0q.<br />

II. a) srulyofilad aris aRwerili saswavlo qmedeba. ------------------------------------------------2q.<br />

b) saswavlo qmedebis aRwera srulyofili ar aris. -------------------------------------------------1q.<br />

g) saswavlo qmedeba mxolod <strong>da</strong>saxelebulia. -----------------------------------------------------------0q.<br />

III. a) saswavlo qmedebis efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia. ------------------------1q.<br />

b) saswavlo qmedebis efeqtianobis <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebuli ar aris. -----------0q.<br />

ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma <strong>da</strong>/an stilisturi xarvezi. ---1q.<br />

<strong>da</strong>Svebulia erTi enobrivi Secdoma <strong>da</strong>/an stilisturi xarvezi. ------------------------0q.<br />

21. I. a) <strong>da</strong>sabuTeba argumentirebulia. --------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

b) <strong>da</strong>sabuTeba ar aris argumentirebuli an argumentebi ara<strong>da</strong>majerebelia. ---------0q.<br />

II. a) Camoyalibebulia sadiskusio Tema <strong>da</strong> argumentebi. ----------------------------------------------3q.<br />

b) Camoyalibebulia sadiskusio Tema <strong>da</strong> erT-erTi argumenti mainc an Camoyalibebulia<br />

mxolod argumentebi. ----------------------------------------------------------------------------------------------------2q.<br />

g) Camoyalibebulia mxolod sadiskusio Tema an erT-erTi argumenti. -------------------1q.<br />

d) araadekvaturad aris Camoyalibebuli sadiskusio Tema <strong>da</strong>/an argumentebi. -------0q.<br />

ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma <strong>da</strong>/an stilisturi xarvezi. ----1q.<br />

<strong>da</strong>Svebulia erTi enobrivi Secdoma <strong>da</strong>/an stilisturi xarvezi. ------------------------0q.<br />

22. I. Sefaseba<br />

Sinaarsobrivi mxare (I kriteriumi)<br />

a) maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba pirveli kriteriumis mixedviT <strong>da</strong> argumentirebuli<br />

komentari <strong>da</strong>urTo magaliTebis moxmobiT -----------------------------------------------2q.<br />

94


) maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba pirveli kriteriumis mixedviT <strong>da</strong><br />

argumentirebuli komentari <strong>da</strong>urTo, magram magaliTebi ar moixmo -------------------------------1q.<br />

g) gadmowerilia mxolod kriteriumis miTiTebebi --------------------------------------------------0q.<br />

enobrivi mxare (II _ III kriteriumebi)<br />

1. a) maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba II <strong>da</strong> III kriteriumebis mixedviT ------1q.<br />

b) Tu maswavlebelma sworad Seafasa Txzuleba mxolod II an III kriteriumis mixedviT<br />

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />

2. a) maswavlebels gamorCa erTi enobrivi Secdoma an xarvezi ----------------------------------3q.<br />

b) maswavlebels gamorCa ori enobrivi Secdoma an xarvezi, an<strong>da</strong> arasworad amoiwera<br />

erTi -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------2q.<br />

g) maswavlebels gamorCa sami enobrivi Secdoma an xarvezi, an<strong>da</strong> arasworad amoiwera<br />

ori ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

d) maswavlebels gamorCa samze meti enobrivi Secdoma an xarvezi, an<strong>da</strong> arasworad<br />

amoiwera sami -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />

3. a) sworia xuTi enobrivi Secdomisa <strong>da</strong> xarvezis kvalifikacia ------------------------------3q.<br />

b) sworia oTxi Secdomisa an xarvezis kvalifikacia ----------------------------------------------2q.<br />

g) sworia sami Secdomisa an xarvezis kvalifikacia ------------------------------------------------1q.<br />

d) sworia mxolod ori Secdomisa an xarvezis kvalifikacia --------------------------------0q.<br />

II. maswavleblis rekomen<strong>da</strong>ciebi<br />

a) rekomen<strong>da</strong>ciebi meTodurad sworia <strong>da</strong> msjeloba argumentirebulia. ----------------2q.<br />

b) rekomen<strong>da</strong>ciebi meTodurad sworia, magram msjeloba nawilobriv aris argumentirebuli.<br />

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1q.<br />

g) rekomen<strong>da</strong>ciebi meTodurad gaumarTavia <strong>da</strong> msjeloba ar aris argumentirebuli.<br />

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------0q.<br />

ar aris <strong>da</strong>Svebuli arc erTi enobrivi Secdoma <strong>da</strong>/an stilisturi xarvezi. --------1q.<br />

<strong>da</strong>Svebulia erTi enobrivi Secdoma <strong>da</strong>/an stilisturi xarvezi. -----------------------------0q.<br />

III. <strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong> (<strong>da</strong>valebebi ## 23-34)<br />

23. b) ----------------------1q. 24. g) ---------------------1q. 25. g) ---------------------1q. 26. d) ---------------------1q.<br />

27. b) ---------------------1q. 28. d) ---------------------1q. 29. a) ----------------------1q. 30. d) ---------------------1q.<br />

31. g) ----------------------1q. 32. a) ----------------------1q. 33. b) ----------------------1q. 34. g) ---------------------1q.<br />

95


IV. mxatvruli teqstis analizis (<strong>da</strong>valeba # 35) Sefasebis kriteriumebi<br />

# kriteriumebi qulebi<br />

1. orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, msjeloba logikuri <strong>da</strong> Tanamimdevrulia;<br />

Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis unari.<br />

orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, magram calkeul SemTxvevebSi<br />

6<br />

2. <strong>da</strong>rRveulia msjelobis Tanamimdevruloba an ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis<br />

unari.<br />

orive miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, magram calkeul SemTxvevebSi<br />

5<br />

3. <strong>da</strong>rRveulia msjelobis Tanamimdevruloba <strong>da</strong>, agreTve, ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli<br />

azrovnebis unaric.<br />

erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, msjeloba logikuri <strong>da</strong> Tana-<br />

4<br />

4. mimdevrulia, Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis unari, xolo meore miTiTeba<br />

ar aris adekvaturad gaazrebuli.<br />

erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, magram calkeul SemTxvevebSi<br />

<strong>da</strong>rRveulia msjelobis Tanamimdevruloba an/<strong>da</strong> ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli<br />

3<br />

5. azrovnebis unari, xolo meore miTiTeba ar aris adekvaturad gaazrebuli.<br />

erTi miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, magram calkeul SemTxvevebSi<br />

2<br />

6. <strong>da</strong>rRveulia msjelobis Tanamimdevruloba an/<strong>da</strong> ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli<br />

azrovnebis unari, xolo meore miTiTeba saerTod ar aris Sesrulebuli.<br />

miTiTebebi ar aris adekvaturad gaazrebuli, an pasuxi enobrivad gaumar-<br />

1<br />

7. Tavia, an 50 sityvaze naklebi moculobisaa, an<strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia uxeSi faqtobrivi<br />

Secdoma.<br />

0<br />

96


V. literaturis swavlebis meTodikis (<strong>da</strong>valeba # 36) Sefasebis kriteriumebi<br />

<strong>da</strong>valebis maqsimaluri qulaa 14.<br />

aRniSnuli <strong>da</strong>valeba sami nawilisagan Sedgeba. Tu romelime miTiTebis (Semadgeneli<br />

nawilis) pasuxi enobrivad gaumarTavi iqneba an<strong>da</strong> 50 sityvaze naklebi moculobisa aRmoCndeba,<br />

am konkretuli miTiTebis (monakveTis) pasuxi ar Sefasdeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />

#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

5.<br />

6.<br />

<strong>da</strong>valebis yoveli nawili amgvarad un<strong>da</strong> Sefasdes:<br />

I miTiTebis Sefasebis kriteriumi:<br />

kriteriumebi qulebi<br />

adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>sabuTebulia saTanado magaliTebiT; azri Tanamimdevrulad <strong>da</strong><br />

logikura<strong>da</strong>a Camoyalibebuli; Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis unari; ar<br />

aris <strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma; msjeloba Seesabameba moswavleTa<br />

codnis dones.<br />

adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>sabuTebulia saTanado magaliTebiT; calkeul SemTxvevebSi <strong>da</strong>r-<br />

Rveulia msjelobis Tanamimdevruloba; Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis<br />

unari; ar aris <strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma; msjeloba Seesabameba moswavleTa<br />

codnis dones.<br />

adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba,<br />

magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; calkeul SemTxvevebSi<br />

<strong>da</strong>rRveulia msjelobis Tanamimdevruloba; ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli<br />

azrovnebis unari; ar aris <strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma; msjeloba<br />

Seesabameba moswavleTa codnis dones.<br />

adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba,<br />

magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; <strong>da</strong>Svebulia faqtobrivi<br />

Secdoma; Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis unari; msjeloba Seesabameba<br />

moswavleTa codnis dones. an<strong>da</strong> adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis<br />

ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba, magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli<br />

saTanado magaliTebiT; ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis unari; ar aris<br />

<strong>da</strong>Svebuli faqtobrivi Secdoma; msjeloba nawilobriv Seesabameba moswavleTa<br />

codnis dones.<br />

adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba,<br />

magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; <strong>da</strong>Svebulia faqtobrivi<br />

Secdoma; ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis unari; msjeloba nawilobriv<br />

Seesabameba moswavleTa codnis dones. an<strong>da</strong> adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili<br />

nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba, magram ar aris<br />

<strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis<br />

unari; <strong>da</strong>Svebulia faqtobrivi Secdoma; msjeloba nawilobriv Seesabameba<br />

moswavleTa codnis dones.<br />

araadekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli Tavisebureba.<br />

an adekvatura<strong>da</strong>a warmoCenili nawarmoebis ZiriTadi mxatvruli<br />

Tavisebureba, magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT; <strong>da</strong>Svebulia<br />

faqtobrivi Secdoma <strong>da</strong> ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis unari.<br />

an<strong>da</strong> msjeloba ar Seesabameba moswavlis codnis dones.<br />

97<br />

5<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0


#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

5.<br />

#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

5.<br />

II miTiTebis Sefasebis kriteriumi:<br />

kriteriumebi<br />

gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />

ganmartebuli misi gamomwvevi mizezi (mizezebi); msjeloba <strong>da</strong>sabuTebulia<br />

saTanado magaliTebiT.<br />

gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema <strong>da</strong> <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a<br />

ganmartebuli misi gamomwvevi mizezi (mizezebi), magram ar aris<br />

<strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT.<br />

gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema, moxmobilia<br />

magaliTebi, magram ar aris <strong>da</strong>majereblad ganmartebuli problemis gamomwvevi<br />

mizezi (mizezebi).<br />

gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema, magram <strong>da</strong>majereblad<br />

ar aris ganmartebuli misi gamomwvevi mizezi (mizezebi) <strong>da</strong> ar<br />

aris <strong>da</strong>sabuTebuli saTanado magaliTebiT.<br />

ar aris gamokveTili teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli problema. an<strong>da</strong><br />

gamokveTilia teqstis gaazrebis <strong>da</strong>mabrkolebeli imgvari problema, romelic<br />

logikurad ar ukavSirdeba pirveli miTiTebis pasuxs.<br />

III miTiTebis Sefasebis kriteriumi:<br />

kriteriumebi<br />

adekvatura<strong>da</strong>a SerCeuli is saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>exmareba moswavles<br />

aRniSnuli ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili<br />

problemis <strong>da</strong>ZlevaSi; <strong>da</strong>majerebla<strong>da</strong>a <strong>da</strong>sabuTebuli, ra gziT<br />

uzrunvelyofs es saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />

adekvatura<strong>da</strong>a SerCeuli is saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>exmareba moswavles<br />

aRniSnuli ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili<br />

problemis <strong>da</strong>ZlevaSi, magram ar aris <strong>da</strong>majereblad <strong>da</strong>sabuTebuli,<br />

ra gziT uzrunvelyofs es saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />

adekvatura<strong>da</strong>a SerCeuli is saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>exmareba moswavles<br />

aRniSnuli ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili<br />

problemis <strong>da</strong>ZlevaSi, magram ar aris naCvenebi, ra gziT uzrunvelyofs<br />

es saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />

nawilobriv adekvatura<strong>da</strong>a SerCeuli is saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>exmareba<br />

moswavles aRniSnuli ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa<br />

<strong>da</strong> gamokveTili problemis <strong>da</strong>ZlevaSi, magram ar aris naCvenebi, ra<br />

gziT uzrunvelyofs es saswavlo qmedeba <strong>da</strong>saxuli miznis miRwevas.<br />

ar aris aRwerili is saswavlo qmedeba, romelic <strong>da</strong>exmareba moswavles<br />

aRniSnuli ZiriTadi mxatvruli Taviseburebis gaazrebasa <strong>da</strong> gamokveTili<br />

problemis <strong>da</strong>ZlevaSi.<br />

98<br />

qulebi<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0<br />

qulebi<br />

Tu naSromSi <strong>da</strong>Svebuli ar aris samze meti enobrivi Secdoma an/<strong>da</strong> stilisturi xarvezi,<br />

qulaTa jams <strong>da</strong>emateba 1 qula.<br />

4<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0


2011 wlis sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze Sesrulebuli namuSevrebi<br />

gTavazobT or nimuSs 2011 wlis gamoc<strong>da</strong>ze pe<strong>da</strong>gogTa mier Sesrulebuli namuSevrebi<strong>da</strong>n:<br />

mxatvruli teqstis analizi (ix. <strong>da</strong>valeba # 35)<br />

am teqstis mTavari saTqmelia, gauRvivos a<strong>da</strong>mianebs bunebis siyvaruli. epiTetebiT:<br />

`TvalismomWreli~ (Citi), `cvarwayrili~ (moli), `sxivnaTeli <strong>da</strong> kamkama~ (dila), `nazi~<br />

(sio) _ avtori bunebis mSvenierebas, silamazes, ubiwoebas, ganumeoreblobas usvams xazs.<br />

avtori cdilobs a<strong>da</strong>mianebs gagvagebinos, rom RmerTma Cven, `kacTa mogvca qveyana,<br />

gvaqvs uTvalavi feriTa~ (SoTa rusTaveli) <strong>da</strong> gvaswavlos kidec am RvTiT naboZebi sa-<br />

Cuqris gafrTxileba. SemTxveviTi arc is un<strong>da</strong> iyos, rom nawarmoebSi bavSvebi arRveven<br />

bunebis harmonias _ es is asakia, roca, sabednierod, jer kidev SeiZleba yvelafris gamosworeba...<br />

bunebas ar un<strong>da</strong> vuyuroT rogorc mxolod <strong>da</strong> mxolod CvenTvis gamosadegsa <strong>da</strong> gamosayenebels.<br />

Citic iseTive sulieria, rogoric yoveli Cvengani. masac stkiva, masac<br />

swyuria sicocxle: `am saco<strong>da</strong>vs yovel SefrTxialebaze stkiva <strong>da</strong> uneburad eZaxis, uxmobs<br />

Tavis zeciur TanamoZmeT~. avtors swored am azris (Citic Cvennairi sulieria)<br />

mkiTxvelis gulamde mitana surs fraziT: `zed maxesTanaa miamit mgalobelTa sabralo<br />

gundi!~ <strong>da</strong> es fraza, imavdroulad, mkiTxvelSi safrTxis ganc<strong>da</strong>sac aRZravs.<br />

mSvenieri dilis suraTis fonze bavSvebis sisastike gansakuTrebul kontrasts<br />

qmnis. personaJis patara gamarjveba ki (Citebs safrTxe aacila) plateros mier madlierebis<br />

gamoxatviT mTavrdeba, rac, Tavis mxriv, naTlad mianiSnebs, rom bunebasa <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mians<br />

Soris harmoniuli urTierToba un<strong>da</strong> sufevdes.<br />

literaturis swavlebis meTodika (ix. <strong>da</strong>valeba # 36)<br />

a) guram doCanaSvilis am nawarmoebSi yuradReba un<strong>da</strong> mieqces personaJTa xatvis<br />

Taviseburebas. moTxrobis u<strong>da</strong>vo Rirsebaa is, rom avtori qmnis personaJTa metad saintereso,<br />

Tumca aSkarad <strong>da</strong>pirispirebul saxeebs, romelTa urTierTobebic gamokveTs nawarmoebis<br />

ideas. erT mxares dgas Tavi<strong>da</strong>n fexebamde mowesrigebuli, sportuli aRnagobis,<br />

yovelTvis modurad Cacmuli xelmZRvaneli, romelmac `kargad <strong>da</strong>iwyo~, xolo meore<br />

mxares _ cota mouwesrigebeli, odnav <strong>da</strong>bneuli <strong>da</strong> meocnebe kaci, romelsac <strong>literatura</strong><br />

Zlier uyvars, modis Sesaxeb ki mxolod is icis, rom didjibeebiani samosi<br />

ukeTesia, radgan wignebi kargad Cageteva.<br />

am ori centraluri gmiris orbitaze moZraoben Tamazi <strong>da</strong> klimi, romlebic aranakleb<br />

saintereso saxeebs qmnian. isini avseben <strong>da</strong> amTlianeben mTavar personaJebs. ganaTlebuli,<br />

Tavm<strong>da</strong>bali <strong>da</strong> saqmiani klimi saxea sazogadoebis im mcire nawilisa, romelsac<br />

cxovrebaSi swori gza upovia, xolo xelmZRvanelis sityvas `<strong>da</strong>wafebuli~ Tamazi<br />

uferuli <strong>da</strong> nerviulobisagan mTqnarebaatexili axalgazr<strong>da</strong>a. igi saxea im pragmatuli<br />

sazogadoebisa, romelic ufros-umcrosobiT gamijnula <strong>da</strong> `Camolaborantebis~ SiSs<br />

autania.<br />

b) personaJTa xatvis Tavisebureba <strong>da</strong>kavSirebulia garkveul problemebTan. moswavleebs<br />

ar esmiT, Tu ratom SeiZleba CaiTvalos uaryofiT gmirad a<strong>da</strong>miani, romelmac<br />

sakmaod axalgazr<strong>da</strong>m miaRwia warmatebas, xelmZRvanelobs samecniero ganyofilebas <strong>da</strong><br />

xelqveiTTa simpaTiac <strong>da</strong>imsaxura. maTTvis SeiZleba gaugebari <strong>da</strong>rCes avtoris is ironiac,<br />

romelsac igi iCens Tamazis mimarT. axalgazr<strong>da</strong> mecnier-muSaki gulmodgined asrulebs<br />

<strong>da</strong>kisrebul movaleobas <strong>da</strong> ufrTxildeba Tanamdebobas, romelic axlaxan miiRo.<br />

99


mkiTxvelisaTvis SeiZleba arc iyos gasagebi, rogori a<strong>da</strong>miania keJeraZe. igi uwignurobis<br />

gamo `misalocs~ giwodebs, Seni gulwrfelad Surs, samagierod Sens samsaxurebriv<br />

miRwevebs arafrad Tvlis, radgan axsovs, rom `betankurmac kargad <strong>da</strong>iwyo~. personaJis<br />

xatva nawarmoebSi mraval aspeqtTanaa <strong>da</strong>kavSirebuli. moswavlem avtoris Tvali-<br />

Tac un<strong>da</strong> <strong>da</strong>inaxosa <strong>da</strong> Seafasos gmiri, personaJisave qmedebiTa Tu saubriTac <strong>da</strong> sxva<br />

personaJebis TvaliTac. erT-erTic rom gamorCes, SeiZleba veRar Caswvdes avtoris mizan<strong>da</strong>saxulobas<br />

<strong>da</strong> esa Tu is personaJi misTvis bolomde amoucnobi <strong>da</strong>rCes.<br />

g) klass gavyof or jgufad <strong>da</strong> <strong>da</strong>vavaleb, rom erTma teqsti<strong>da</strong>n amoiweros keJera-<br />

Zis <strong>da</strong>maxasiaTebeli adgilebi, meorem _ xelmZRvanelisa. vTxov, rom Seadginon ormxriv<br />

CanawerTa dRiuri: yovel <strong>da</strong>maxasiaTebel adgils miuweron emociuri komentari. prezentaciis<br />

dros yuradRebas gavamaxvilebineb imaze, rom personaJebi <strong>da</strong>axasiaTon samive kuTxiT:<br />

a) rogoria avtoris Sexeduleba <strong>da</strong> azri maT Sesaxeb; b) rogor gamoxataven isini<br />

sakuTar Tavs qmedebiT <strong>da</strong> g) ras fiqroben maTze sxva personaJebi. Semdeg SevajamebT<br />

msjelobas <strong>da</strong> moswavleebi mivlen <strong>da</strong>skvnamde, rom am nawarmoebSi pe<strong>da</strong>ntizmi <strong>da</strong> pragmatuloba<br />

(xelmZRvaneli) upirispirdeba Tavisufal <strong>da</strong> moazrovne sazogadoebas (keJeraZe),<br />

magram am kolizii<strong>da</strong>n gamarjvebuli gamodis zneobrivad amaRlebuli <strong>da</strong> keTil-<br />

Sobili a<strong>da</strong>miani, romlisTvisac <strong>literatura</strong> arsebobis tolfasia, sikvdilisa ki ar eSinia<br />

imis gamo, rom srulyofili <strong>da</strong> sisxlsavse cxovrebiT icxovra.<br />

moswavleebs Sin klimisa <strong>da</strong> Tamazis mokle <strong>da</strong>xasiaTebebis <strong>da</strong>weras <strong>da</strong>vavaleb. am xerxiT<br />

isini iswavlian teqstze muSaobas, Tavad miagneben imas, rac maswavleblisagan mzamzareuli<br />

formiT un<strong>da</strong> mieRoT. gamoumuSavdebaT analitikuri azrovnebis unari. es ki,<br />

Tavis mxriv, sxva teqstebis adekvatur gagebasa <strong>da</strong> gaazrebaSi <strong>da</strong>exmarebaT.<br />

100


IV. 2012 wlis sasertifikacio testis <strong>da</strong>valeba _ mxatvruli teqstis<br />

analizi _ gaswordeba qvemoT mocemuli Sefasebis sqemis mixedviT:<br />

<strong>da</strong>valebis maqsimaluri qulaa 6.<br />

Tu naSromi enobrivad gaumarTavi iqneba, an 50 sityvaze naklebi moculobisa aRmoCndeba,<br />

an<strong>da</strong> masSi uxeSi faqtobrivi Secdomebi iqneba <strong>da</strong>Svebuli, <strong>da</strong>valeba ar Sefasdeba<br />

<strong>da</strong> <strong>da</strong>iwereba 0 qula.<br />

#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

#<br />

N<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4.<br />

<strong>da</strong>valebis yoveli nawili amgvarad un<strong>da</strong> Sefasdes:<br />

I miTiTebis Sefasebis kriteriumi:<br />

kriteriumebi qulebi<br />

miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, msjeloba logikuri <strong>da</strong> Tanamimdevrulia;<br />

Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis unari.<br />

miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, magram calkeul SemTxvevebSi <strong>da</strong>r-<br />

Rveulia msjelobis Tanamimdevruloba, an ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli azrovnebis<br />

unari.<br />

miTiTeba adekvatura<strong>da</strong>a gaazrebuli, magram calkeul SemTxvevebSi <strong>da</strong>r-<br />

Rveulia msjelobis Tanamimdevruloba <strong>da</strong>, agreTve, ar Cans <strong>da</strong>moukidebeli<br />

azrovnebis unari, an/<strong>da</strong> msjeloba zerelea.<br />

miTiTeba ar aris Sesrulebuli, an ar aris adekvaturad gaazrebuli, an<br />

pasuxi enobrivad gaumarTavia, an<strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia uxeSi faqtobrivi Secdoma.<br />

II miTiTebis Sefasebis kriteriumi:<br />

kriteriumebi qulebi<br />

<strong>da</strong>xasiaTebulia mwerlis stili (teqstis stilistika), gamoyofilia teqstis<br />

mxatvruli Taviseburebebi <strong>da</strong> msjeloba <strong>da</strong>sabuTebulia erTze meti<br />

Sesaferisi magaliTiT.<br />

<strong>da</strong>xasiaTebulia mwerlis stili (teqstis stilistika), gamoyofilia teqstis<br />

mxatvruli Taviseburebebi, magram msjeloba <strong>da</strong>sabuTebulia mxolod<br />

erTi Sesaferisi magaliTiT.<br />

<strong>da</strong>xasiaTebulia mwerlis stili (teqstis stilistika), magram ar aris gamoyofili<br />

teqstis mxatvruli Taviseburebebi, an<strong>da</strong> ar aris <strong>da</strong>xasiaTebuli<br />

mwerlis stili (teqstis stilistika), Tumca gamoyofilia teqstis<br />

mxatvruli Taviseburebebi <strong>da</strong> <strong>da</strong>sabuTebulia erTi Sesaferisi magaliTiT<br />

mainc.<br />

ar aris <strong>da</strong>xasiaTebuli mwerlis stili (teqstis stilistika) <strong>da</strong> ar aris<br />

gamoyofili teqstis mxatvruli Taviseburebebi, an ar aris <strong>da</strong>xasiaTebuli<br />

mwerlis stili (teqstis stilistika), Tumca gamoyofilia teqstis<br />

mxatvruli Taviseburebebi, magram ar aris <strong>da</strong>sabuTebuli Sesaferisi magaliTebiT,<br />

an pasuxi enobrivad gaumarTavia, an<strong>da</strong> <strong>da</strong>Svebulia uxeSi faqtobrivi<br />

Secdoma.<br />

101<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0<br />

3<br />

2<br />

1<br />

0


s a r C e v i<br />

1. Sesavali ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 3<br />

2. sagamocdo programa -------------------------------------------------------------------------------------------- 4<br />

a) <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> ---------------------------------------------------------------------------------------------------- 4<br />

b) <strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong> ------------------------------------------------------------------------------------ 7<br />

3. testur <strong>da</strong>valebaTa nimuSebi ----------------------------------------------------------------------------- 12<br />

a) <strong>qarTuli</strong> <strong>ena</strong> <strong>da</strong> enis swavlebis meTodika -------------------------------------------------- 12<br />

b) <strong>qarTuli</strong> <strong>literatura</strong> ---------------------------------------------------------------------------------- 21<br />

g) mxatvruli teqstis analizi ------------------------------------------------------------------------ 31<br />

d) literaturis swavlebis meTodika -------------------------------------------------------------- 34<br />

e) wakiTxulis gaazreba ------------------------------------------------------------------------------------ 42<br />

v) weriTi <strong>da</strong>valeba -------------------------------------------------------------------------------------------- 47<br />

4. <strong>da</strong>narTi ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 52<br />

I. aprobaciaze gamoyenebuli testi Sefasebis sqemiTurT -------------------------------- 52<br />

a) aprobaciaze gamoyenebuli testi ----------------------------------------------------------------- 52<br />

b) saaprobacio testis Sefasebis sqema ----------------------------------------------------------- 60<br />

II. 2010 wlis sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze gamoyenebuli testi Sefasebis sqemi-<br />

TurT ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 65<br />

a) 2010 wlis sasertifikacio testi ----------------------------------------------------------------- 65<br />

b) 2010 wlis sasertifikacio testis Sefasebis sqema ----------------------------------- 74<br />

g) rekomen<strong>da</strong>ciebi maswavleblebisaTvis ---------------------------------------------------------- 81<br />

d) 2010 wlis sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze Sesrulebuli namuSevrebi ---------- 83<br />

III. 2011 wlis sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze gamoyenebuli testi Sefasebis sqemi-<br />

TurT ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 85<br />

a) 2011 wlis sasertifikacio testi ----------------------------------------------------------------- 85<br />

b) 2011 wlis sasertifikacio testis Sefasebis sqema ----------------------------------- 94<br />

g) 2011 wlis sasertifikacio gamoc<strong>da</strong>ze Sesrulebuli namuSevrebi ----------- 99<br />

IV. 2012 wlis sasertifikacio testis erT-erTi <strong>da</strong>valebis (mxatvruli teqstis<br />

analizis) Sefasebis sqema ------------------------------------------------------------------------------ 101<br />

102

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!