06.05.2013 Views

GEORGIAN BUSINESSTODAY

GEORGIAN BUSINESSTODAY

GEORGIAN BUSINESSTODAY

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

6<br />

8<br />

9<br />

13<br />

14<br />

18<br />

20<br />

21<br />

22<br />

sarCevi<br />

biznessiaxleebi<br />

`saerTaSoriso kerZo<br />

mewarmeobis centri~ _ CIPE<br />

biznesmignebebi<br />

gWirdebaT marketinguli<br />

kvlevebi?<br />

saxelmwifo dasaqmebis<br />

programebi _ ekonomikis<br />

ganviTarebis mTavari<br />

berketi Tu siRaribis<br />

aRmofxvris meqanizmi?!<br />

yvelaze `TuxTuxa~<br />

momxmareblebis `favoriti~<br />

brendebi<br />

qarTuli brendebis<br />

warmatebuli biznesi -<br />

saintereso istoriebi<br />

sagadasaxado kodeqsSi<br />

momxdari cvlilebebis statistika<br />

uZravi qonebis bazari<br />

23<br />

25<br />

26<br />

29<br />

31<br />

33<br />

kreatiuli ideebis frTebSemkveci<br />

biujeti<br />

satelevizio reklamis<br />

alternativa _<br />

Indoor & Outdoor TV<br />

cnobili brendis mTvari<br />

sazrunavi<br />

versus starbaqsis yava<br />

turistuli infrastruqtura<br />

saqarTveloSi<br />

samTo saTxilamuro<br />

sportis mimdevrebo, ar<br />

gamogrCeT<br />

3


edaqtori<br />

dodo WumburiZe<br />

nomerze muSaobdnen:<br />

ana qaTamiZe<br />

oliko zedelaSvili<br />

mariam nanitaSvili<br />

qeTi facacia<br />

salome kiRuraZe<br />

mixeil adeiSvili<br />

Temur yanCaveli<br />

qeTi WiTanava<br />

eka kevliSvili<br />

daviT merabiSvili<br />

irakli RuRuniSvili<br />

laSa RuRuniSvili<br />

naTia daReliSvili<br />

elene xaCiZe<br />

nino qitiaSvili<br />

naTia qurcikiZe<br />

Tengo joxaZe<br />

ana oxanaSvili<br />

nino xarCilava<br />

soso yifiani<br />

xatia WumburiZe<br />

dizaini<br />

naTia zedelaSvili<br />

foto<br />

laSa RuRuniSvili<br />

irakli RuRuniSvili<br />

stilist-redaqtori<br />

naTia daReliSvili<br />

stamba: Sps `sezani~<br />

tiraJi: 2000 cali<br />

UDC (uak) 338.22 (47922)<br />

a-37<br />

4<br />

36<br />

38<br />

40<br />

43<br />

45<br />

46<br />

48<br />

50<br />

52<br />

55<br />

55<br />

bora - bora<br />

germaniis<br />

federaciuli<br />

respublika<br />

CineTi<br />

avtomobilebi<br />

2008 wlis yvelaze<br />

cudi avtomobilebi<br />

wignebi<br />

biznesstilis<br />

ganuyofeli<br />

aqsesuari<br />

momajadovebeli<br />

da idumali. . .<br />

jinsi - ubralo<br />

muSis samosi Tu<br />

`Tavisuflebis~<br />

etaloni?<br />

oqro Tu namdvilia<br />

Jangi ar ekideba<br />

stumarTmoyvareobis<br />

`saamayo~<br />

tradicia da...<br />

56<br />

57<br />

59<br />

61<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

testi : ramdenad<br />

kargad arTmevT<br />

Tavs samuSaos?<br />

rogor visaubroT<br />

telefoniT<br />

bizneskalendari<br />

ekonomikuri<br />

indikatorebi<br />

sarCevi


iznessiaxleebi<br />

`Clobal Finance~is<br />

rCeuli banki<br />

saqarTveloSi 2008<br />

wlis saukeTeso bankad<br />

`Clobal Finance~-ma<br />

`saqarTvelos banki~<br />

daasaxela. jildos<br />

miRebis SemTxvevaSi<br />

igulisxmeba, rom banki<br />

unda gamoirCeodes<br />

Semdegi miRwevebiT: aqtivebis,Semosavlianobisa<br />

da strategiuli<br />

kavSirebis zrdis kuTxiT,<br />

aseve konkurentu-<br />

li fasebiT, produqtebis<br />

inovaciiTa da<br />

momsaxurebis maRali<br />

xarisxiT.<br />

`Clobal Finance~- ukve<br />

15 welia yovelwliurad<br />

aqveynebs saukeTeso<br />

bankebis sias aziis regionSi.<br />

igi 1987 wlidan<br />

ibeWdeba da erT-erT<br />

wam-yvan saerTaSorisogamocemadaa<br />

aRiarebuli.<br />

mobilurebze da qalaqis<br />

telefonebze<br />

tarifis Semcireba<br />

igegmeba<br />

1 maisidan saqarTvelo-<br />

Si mobilur telefonze<br />

saubris tarifi<br />

4 TeTriT Semcirdeba.<br />

komunikaciis erovnuli<br />

maregulirebeli<br />

komisiis informaciiT<br />

tarifis Semcireba mobilurebTan<br />

erTad<br />

qalaqis nomrebzec<br />

gavrceldeba.<br />

aRsaniSnavia isic, rom<br />

sacalo tarifze fasebis<br />

cvlileba sabolood<br />

mainc TiToeuli kompaniis<br />

gadasawyvetia.<br />

navTobproduqtebidan<br />

mobilizebuli Tanxebi<br />

2008 wlis ianvar -<br />

martSi saqarTveloSi<br />

importirebuli nav-<br />

Tobproduqtebidan mobilizebulma<br />

Tanxam 90<br />

623 020 lari Seadgina,<br />

rac 2007 wlis analogiur<br />

maCvenebels 26%iT<br />

aRemateba.<br />

`badagonis~ warmateba<br />

italiis qalaq veronaSi<br />

gamarTul Rvinis festival<br />

`vinitalze~, Rvinis<br />

kompania `badagoni~<br />

meored warsdga.<br />

mis mier warmodgenil<br />

Rvinoebs Soris iyo<br />

wels Camosxmuli<br />

`xvanWkara~, romelmac<br />

gamofenis monawileTa<br />

mxridan didi mowoneba<br />

daimsaxura.<br />

`badagonis~ 7 dasa-<br />

xelebis Rvino 160 specialistis<br />

mier iqna dagemovnebuli.<br />

gamofenaze sxvadasxva<br />

qveynebidan sul<br />

4200-mde Rvinis kompania<br />

monawileobda.<br />

Warren Buffett aris<br />

planetis yvelaze<br />

mdidari adamiani.<br />

amerikis yvelaze cnobili<br />

investoris Warren<br />

Buffett - is kapitalma<br />

Seadgina 62 miliardi<br />

amerikuli dolari,<br />

2007 wels misi Semosavali<br />

iyo 10 miliardi.<br />

misma dagrovilma kapitalma<br />

gadaaWarba<br />

maikrosoftis damfuZneblis<br />

bil geiTsis<br />

kapitals, romelic<br />

iyo yvelaze<br />

mdidari adamiani 13<br />

wlis ganmavlobaSi.<br />

geiTsis kapitali am<br />

etapze Seadgens 58 miliard<br />

dolars da<br />

imyofeba msoflios<br />

umdidresi adamianebis<br />

reitingis mesame<br />

poziciaze. wina wels<br />

man miiRo mxolod 2<br />

miliardi dolari.<br />

meqsikis telekomunikaciis<br />

magnati Carlos<br />

Slim Helú aris msoflios<br />

umdidresi ada-<br />

mianebis reitingis<br />

meore poziciaze.<br />

misi kapitali Seadgens<br />

60 miliard amerikul<br />

dolars. misma Semosavalma<br />

wina wels<br />

Seadgina 11 miliardi<br />

amerikuli dolari.<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

,,energo-pro jorjiasa~<br />

da `saqkabelis~<br />

erToblivi kontraqti<br />

,,energo-pro jorjiam~<br />

`saqkabelis~ qarxanas-<br />

Tan 15 milioni laris<br />

Rirebulebis kontraqti<br />

gaaforma, rac sxvadasxva<br />

tipis sakabelo<br />

produqciis warmoebas<br />

gulisxmobs.<br />

`energo-pro jorjia~<br />

gamricxvelianebis procesSi<br />

`saqkabelis~ mier<br />

warmoebul produqcias<br />

gamoiyenebs.<br />

25 yvelaze Zalauflebiani<br />

adamiani<br />

biznesSi:<br />

zogierTi maTgani aris<br />

mSenebeli, zogierTi<br />

daqiravebuli `iaraRi~,<br />

magram isini cnobilni<br />

arian msofliosTvis<br />

rogorc yvelaze, Zalauflebianiadamianebi.<br />

maTi aTeuli ase<br />

gamoiyureba:<br />

• Steve Jobs<br />

• Rupert Murdoch<br />

• Lloyd Blankfein<br />

• Eric Schmidt, Larry Page,<br />

and Sergei Brin<br />

• Warren Buffett<br />

• Rex Tillerson<br />

• Bill Gates<br />

• Jeff Immelt<br />

• Katsuaki Watanabe<br />

• A.G. Lafley<br />

6 biznessiaxleebi


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

foTis wisqvilqarxnis<br />

aqciebi gaiyida<br />

foTis `wisqvil qarxnis~<br />

aqciaTa paketis<br />

92.8%-is mflobeli<br />

gaxda Sps `sonata<br />

alians jorjia~. saaqcio<br />

sazogadoebis 543848<br />

aqciaze 5 marts dadebuli<br />

arasabirJo garigebis<br />

Sedegebi qarxnis<br />

mepatronem kanoniT<br />

gansazRvrul vadaSi<br />

saqarTvelos safondo<br />

birJas miawoda. garigebis<br />

moculoba 2 692<br />

047 lariT ganisazRvra.<br />

vagzlis Senobis<br />

restavrireba 1 weliwadSi<br />

dasruldeba<br />

saqarTvelos rekonstruqciasa<br />

da ganviTarebis<br />

kompania (GRDC)<br />

ramdenime dReSi<br />

Tbilisis centraluri<br />

vagzlis SenobaSi<br />

samSeneblo samuSaoebs<br />

daiwyebs. kompania 20<br />

milioni dolaris Cadebas<br />

gegmavs.<br />

investicia rkinigzis<br />

sadgurSi axali tipis<br />

satransporto da<br />

savaWro kvanZebis Seqmnas<br />

moxmardeba. obieqti<br />

GRDC - ma GMC<br />

holdingTan erTad 49-<br />

wliani ijariTa aiRo.<br />

kompaniam sacxovrebeli<br />

farTiT ukve<br />

daakmayofila afxa-<br />

zeTidan devnili 90<br />

biznessiaxleebi<br />

ojaxi, romlebic wlebis<br />

manZilze rkinigzis sadguris<br />

SenobaSi cxovrobdnen.restavrirebul<br />

rkinigzis sadgurs<br />

investori momavali<br />

wlis gazafxulze gaxsnis.<br />

biznesis warmoebisaTvis<br />

yvelaze iafi<br />

qveyana<br />

biznesis warmoebisTvis<br />

iafi qveynis gamosavlenadauditoriulsakonsultacio<br />

saer-<br />

TaSoriso kompaniam<br />

gamokvleva Caatara.<br />

kvlevis Sedegebis mixedviT,<br />

biznesis warmoebisaTvis<br />

uiafes qveynad<br />

meqsika dasaxelda.<br />

am qveyanaSi biznesis<br />

warmoeba aSS-sTan<br />

SedarebiT 20.5%-iT<br />

iafia. am mxriv meqsikuri<br />

qalaqebi puabla, gvadalaxara<br />

da montereia<br />

gamoirCeva. kvlevisas<br />

iseTi maCveneblebi iqna<br />

gaTvaliswinebuli, rogorebicaa<br />

muSaxelis<br />

Rirebuleba, infrastruqturisganviTareba,<br />

sagadasaxado sistema,<br />

uZravi qonebis bazarze<br />

arsebuli mdgomareoba<br />

da a.S. meqsikis Semdeg,<br />

reitingis pirvel<br />

aTeulSi kanada, aSS,<br />

avstralia, safrangeTi,<br />

didi britaneTi, niderlandebi,<br />

italia, iaponia<br />

da germania moxvdnen.<br />

saerTaSoriso<br />

turistuli gamofena<br />

10-12 aprils `Expogeorgia~-s<br />

sagamofeno<br />

darbazSi gaimarTa<br />

me-10 saerTaSoriso<br />

turistuli gamofena.<br />

qarTul turistul<br />

organizaciebTan erTad<br />

warmodgenili iyo aseve<br />

saerTaSoriso organizaciebic.<br />

gamofenis monawileni<br />

iyvnen saerTaSoriso<br />

turistuli organizaciebi,<br />

turistuli<br />

saagentoebi da turoperatorebi.<br />

monawileobas Rebulobdnen<br />

aseve sastumroebi<br />

da sazafxulo<br />

saxlebi, samTo da saz-<br />

Rvao kurortebis, axalgazrduli<br />

banakebisa<br />

da turistuli aRWurvilobebiswarmomadgenelni.<br />

aRniSnuli gamofenis<br />

monawileni turistul<br />

momsaxurebasTan<br />

erTad gvTavazobdnen<br />

sxvadasxva produqtsa<br />

da momsaxurebas: sakonsultacio<br />

momsaxurebas,<br />

sazogadoebriv urTierTobebs,<br />

ganaTlebas,<br />

turistul JurnalgazeTebs,<br />

gamomcemlobas,<br />

turistul dazRvevas,<br />

sainvesticio programebs,<br />

amave dros musikalur<br />

festivalebs,<br />

restornebs, Teatrsa da<br />

muzeumebs.<br />

`semekma~ mierTebis<br />

tarifebi gansazRvra<br />

saqarTvelos energetikis<br />

maregulirebelma<br />

erovnulma komisiam,<br />

(semeki) eleqtroenergiis<br />

gamanawilebel<br />

qselze mommareblis mierTebis<br />

axali tarifebi<br />

gansazRvra.<br />

semekis informaciiT,<br />

gamanawilebel qselze<br />

mierTebisas momxmarebeli<br />

erTjerad gadasaxads<br />

ixdida.<br />

axali dadgenilebiT, gadasaxadi<br />

kilovatsaa-<br />

Tebis odenobaze iqneba<br />

damokidebuli. semekma<br />

mierTebis tarifi Semdegnairad<br />

gansazRvra:<br />

0kvt-dan 6 kvt-s CaTvliT<br />

– 0 lari; 6 kvtdan<br />

20kvt-s CaTvliT<br />

– 20 lari; 20 kvt-dan<br />

50kvt-s CaTvliT – 70<br />

lari; 50 kvt-dan 100kvt-s<br />

CaTvliT 120 lari<br />

da 100 kvt-dan zeviT<br />

170 lari.<br />

axali tarifi vrceldeba<br />

mxolod im<br />

sacxovrebeli binis,<br />

sawarmos an sxva obieqtis<br />

gamanawilebel<br />

qselTan mierTebaze,<br />

romlebic ar arian<br />

mierTebulni gamanawilebel<br />

qselTan.<br />

7


`saerTaSoriso kerZo mewarmeobis centri~ _ CIPE<br />

`saerTaSoriso kerZo mewarmeobis centri~<br />

_ CIPE amerikis SeerTebuli Statebis<br />

savaWro palatisa da aSS-s demokratiis<br />

erovnuli mxardaWris organizaciis arakomerciuli<br />

wevria. CIPE-i amerikis SeerTebuli<br />

Statebis savaWro palatis mier 1983<br />

wels dafuZnda. CIPE-s mxardaWerili aqvs<br />

1000-ze meti proeqti, maT Soris 100-mde<br />

iniciativa ganviTarebad qveyanaSi. CIPE-i<br />

iTvaliswinebs kerZo seqtoris CarTulobas<br />

saxelmwifo politikis xelSewyobasa<br />

da institucionalur reformeSi, aseve<br />

saxelmwifo mmarTvelobis gaumjobesebasa<br />

da sabazro sawyisebze dafuZnebuli demokratiuli<br />

sistemis mSeneblobas.<br />

CIPE-is misia _ msoflios masStabiT demokratiis<br />

gaZliereba kerZo mewarmeobisa<br />

da sabazro reformebis xelSewyobis gziT.<br />

CIPE-is amocanebi:<br />

• legaluri da instituciona- luri<br />

struqturis ganviTarebis xelSew-yoba,<br />

romelic aucilebelia Ria sabazro sazogadoebis<br />

formirebisa da SenarCunebisaTvis;<br />

• demokratiul procesebSi biznesis<br />

CarTulobis gazrda;<br />

• kerZo moxaliseobrivi biznesorganizaciebisa<br />

da asociaciebis damoukideblobis<br />

xelSewyoba;<br />

• iseTi programebis xelSewyoba, romlebic<br />

uzrunvelyofs biznesis Sesaxeb<br />

codnis amaRlebasa da kerZo seqtoris mewarmeobrivi<br />

kulturis gaZlierebas;<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

• mxardaWeris gazrda uflebebis, Tavisuflebisa<br />

da valdebulebis Sesaxeb, romelic<br />

ganuyofelia demokratiuli kerZo<br />

mewarmeobis sistemisaTvis;•<br />

• biznessazogadoebisaTvis informaciaze<br />

xelmisawvdomobis gazrda, rac aucilebelia<br />

gadawyvetilebebis misaRebad.<br />

•<br />

CIPE-i muSaobs oTxi principuli kuTxiT,<br />

romelic moicavs biznessazogadoebis<br />

daxmarebas, gaxdnen sabazro reformebisa<br />

da demokratiuli mmarTvelobis wamyvani<br />

xelSemwyobebi.<br />

CIPE-i TanamSromlobs biznesasociacieb-<br />

Tan da sxva kerZo seqtoris organizaciebTan<br />

iseT qveynebSi, sadac aris progresis<br />

saWiroeba da reformebis SesaZlebloba.<br />

2007 wlis seqtembridan saqarTvelos axalgazrda<br />

ekonomistTa asociacia CIPE-is<br />

partnioria. TanamSromlobis farglebSi<br />

saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa<br />

asociacia axorcielebs proeqts - `biznesgaremos<br />

gaumjobeseba saqarTveloSi~.<br />

8 CIPE


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

biznesmignebebi<br />

saqarTvelos axalgazrda<br />

ekonomistTa asociaciis<br />

proeqtis - “`biznesgaremos<br />

gaumjobeseba saqarTveloSi~<br />

farglebSi ganxorcielda<br />

biznesgaremos kvleva, romlis<br />

Sedegadac Seswavlil<br />

iqna 1000 sawarmo saqarTvelos<br />

masStabiT. aRniSnuli<br />

raodenobrivi kvlevis<br />

Sedegad gamovlinda, rom<br />

kanonebis xSiri cvalebadoba,<br />

aseve mravali orazrovani<br />

da rTulad gasagebi Canaweri<br />

yvelaze mniSvnelovani problemebia<br />

kerZo seqtorisaTvis.<br />

biznesis winaSe mdgari<br />

problemebisa da sxvdasxva<br />

setorebis SesaZlo rolebis<br />

Sesaxeb wina nomerSi visaubreT.<br />

axla gTavazobT<br />

uSualod kanondeblobasa<br />

da masTan dakavSirebuli<br />

gamovlenili mniSvnelovani<br />

sakiTxebis mimoxilvas.<br />

zogadi Sefasebebi<br />

Seswavlili sawarmoebis<br />

42% -s mxolod 1-dan 5 wlamde<br />

operirebis gamocdileba aqvs.<br />

TiTqmis yovelTviurad izrdeba<br />

registrirebul sawarmoTa<br />

raodenoba, Tumca bevri<br />

maTgani ver axerxebs biznesis<br />

warmatebul marTvas da sakmaod<br />

mokle periodSi tovebs<br />

bazars. yovelive es kidev<br />

erTxel adasturebs im garemoebas,<br />

rom biznesis marTvisa<br />

da dagegmvis kultura Zalian<br />

dabalia. am mimarTulebiT<br />

biznesmignebebi<br />

sakmaod bevria gasakeTebeli,<br />

gansakuTrebul xelSewyobas<br />

ki mikro da mcire biznesi<br />

saWiroebs.<br />

Seswavlili sawarmoebis<br />

funqcionirebis periodebi:<br />

Catarebul kvlevaSi Seswavlilia<br />

mewarmeTa damokidebulebebi<br />

da xedvebi biznesgaremos<br />

sxvadasxva aspeqtebis<br />

mimarT. respodentebma aseve<br />

moaxdines biznesgaremos zogadi<br />

Sefaseba. gamokiTxulTa<br />

umravlesobis (61%) azriT,<br />

biznesgaremo saqarTveloSi<br />

met-naklebad normaluria.<br />

26%-s miaCnia, rom arsebuli<br />

garemo aferxebs biznesis ganviTarebas.<br />

gamokiTxulTa<br />

mxolod 7%-saTvis aris biznesgaremo<br />

_ pozitiuri da<br />

xels uwyobs kerZo seqtoris<br />

ganviTarebas.<br />

biznesgaremos zogadi<br />

Sefaseba<br />

biznesis operirebis ZiriTad<br />

wesebs awesebs saxelmwifo Sesabamisi<br />

sakanonmdeblo baziT.<br />

swored kanonmdeblobazea<br />

damokidebuli, ramdenad gam-<br />

Wvirvale, samarTliani da moqnilia<br />

biznesgaremo. Tumca es<br />

medlis mxolod erTi mxarea.<br />

ara nakleb mniSvnelovania,<br />

ramdenad floben mewarmeebi<br />

informacias maTi saqmianobis<br />

maregulirebeli kanonisa Tu<br />

normatiuli aqtis Sesaxeb.<br />

kvlevis Semdegi bloki miznad<br />

swored kanonmdeblobasTan<br />

mimarTebaSi kerZo seqtoris<br />

cnobierebis donisa da<br />

damokidebulebis gamovlenas<br />

isaxavda.<br />

sakanonmdeblo regulirebis<br />

zogadi Sefaseba<br />

gamokiTxuli 1000 sawarmodan<br />

kiTxvaze: `romeli<br />

kanonebi aregulirebs Tqvens<br />

bizness?~_ sagadasaxado kodeqsi<br />

77%-ma daasaxela. sxva<br />

kanonebze gacilebiT dabali<br />

maCvenebeli modis (saSualod<br />

5%), rac miuTiTebs imaze,<br />

rom mewarmeebis umravlesoba<br />

ubralod ar flobs informacias,<br />

Tu romeli kanonebi<br />

aregulirebs maT saqmianobas.<br />

zogadad, sagadasaxado kodeqsis<br />

mxrivac sakmaod dabali<br />

maCvenebelia, anu Seswavlili<br />

sawarmoebis 23%-ma arc ki<br />

icis, romeli kanonis mixedviT<br />

ixdis gadasaxadebs. amas adasturebs<br />

is faqtic, rom zogierTma<br />

mcire mewramem kiTxvaze:<br />

`ra gadasaxadebs ixdiT?~ -<br />

9


saSemosavlo gadasaxadTan<br />

erTad eleqtroenergiis, gazisa<br />

da sxva komunaluri gadasaxadebic<br />

daasaxela. respodentTa<br />

14%-ma saerTod<br />

ver daasaxela verc erTi<br />

kanoni, romelic mis bizness<br />

aregulirebs. es, albaT, sakmaod<br />

sagangaSo monacemia.<br />

respodentTa TiTqmis 40%-s<br />

miaCnia, rom kanonebi saWiroebs<br />

cvlilebebs; daaxloebiT<br />

25 %-is azriT, kanonmdebloba<br />

Zalian xSirad icvleba<br />

da, amasTan, mravladaa rTuli<br />

da orazrovani Canawerebi.<br />

mxolod mewarmeTa 9%-ma Seafasa<br />

qarTuli biznesmaregulirebeli<br />

kanonmdebloba, rogorc<br />

gamarTuli da savsebiT<br />

gasagebi.<br />

arsebuli kanonmdeblobis<br />

zogadi Sefaseba<br />

licenziebi da nebarTvebi<br />

licenziebi da nebarTvebi<br />

qarTuli biznesis erT-erTi<br />

mZime tvirTi iyo wlebis ganmavlobaSi.<br />

2004 wels miRebuli<br />

axali kanonis Sedegad<br />

mniSvnelovnad Semcirda licenziebisa<br />

da nebarTvebis<br />

raodenoba. aRniSnuli reformis<br />

dadebiTi zegavlena<br />

kidev erTxel daadastura<br />

Catarebulma kvlevam. res-<br />

podentTa mxolod 23%<br />

saWiroebda licenzias, 3%-ma<br />

ki ar icoda eqvemdebareboda<br />

Tu ara maTi saqmianoba licenzirebas.<br />

aq isev informirebulobis<br />

problemas vxvdebiT.<br />

Tumca, sxva kanonebisgan gansxvavebiT<br />

am mimarTulebiT<br />

mewarmeebi yvelaze metad<br />

arian informirebulni. rac<br />

Seexeba im mewarmeebs, romlebic<br />

saWiroeben licenzias an/<br />

da nebarTvas, maTi 96% ukve<br />

flobs Sesabamis licenzias/<br />

nebarTvas, xolo danarCeni 4%<br />

ki kvlevis Catarebis periodisaTvis<br />

Sesabamisi dokumentis<br />

miRebis procesSi<br />

iyo. licenziis mflobelTa<br />

naxevarze metma procedura<br />

uproblemod gaiara, xolo<br />

danarCenTaTvis licenziis/nebarTvis<br />

miRebis procedura<br />

sakmaod problematuri aRmoCnda.<br />

licenziis mflobelTa 31%-s<br />

miaCnia, rom aucilebelia licenziis/nebarTvis<br />

misaRebad<br />

saWiro drois Semcireba, 31%is<br />

azriT ki procedura gamar-<br />

Tulia da ar saWiroebs gaumjobesebas,<br />

23% ukmayofiloa<br />

warsadgeni dokumentebis<br />

saxeebiTa da raodenobiT.<br />

licenziis/nebarTvis miRebis<br />

procesis Sefaseba<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

sagadasaxado kanonmdebloba<br />

rogorc aRiniSna, sagadasaxado<br />

kodeqsi yvelaze xSirad<br />

dasaxelda mewarmeebis mier.<br />

zogadadac, es biznesis maregulirebeli<br />

erT-erTi yvelaze<br />

mniSvnelovani iuridiuli<br />

dokumentia. kvlevis erTerTi<br />

mizani konkretuli<br />

mimarTulebebis mimarT mewarmeebis<br />

cnobierebis donisa da<br />

damokidebulebis Sefasebaa.<br />

kvlevis Sedegad dadginda,<br />

rom mewarmeTa 96% ixdis<br />

saSemosavlo gadasaxads, 86%<br />

ki –socialur (SeniSvna:<br />

savele kvlevis periodisaTvis<br />

sakanonmdeblo cvlileba<br />

socialuri gadasaxadis gauqmebis<br />

Sesaxeb ZalaSi ar iyo<br />

Sesuli). sagulisxmoa is monacemi,<br />

rom sawarmoTa mxolod<br />

61% ixdis mogebis gadasaxads.<br />

damatebuli Rirebulebis gadasaxadis<br />

gadamxdeli gamokiTxul<br />

respodentTa 27%-ia.<br />

gadasaxadebi, romlebsac<br />

ixdis qarTuli biznesi<br />

respodentebma Seafases sagadasaxado<br />

kodeqsi: maT 27%-s<br />

miaCnia, rom kanoni met-naklebad<br />

gamarTuli da gasagebia. Tumca,<br />

respodentTa umravlesobis<br />

(41%) azriT, kodeqsi saWiroebs<br />

cvlilebebs da igi sakmaod<br />

dasaxvewia; 12%-isaTvis<br />

10 biznesmignebebi


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

ki problematuria xSiri<br />

sakanonmdeblo cvlilebebi.<br />

sagadasaxdo kanonmdeblobisa<br />

da mewarmeebis cnobierebis<br />

doneze saubrisas aucilebelia<br />

SevafasoT, ramdenad<br />

xelmisawvdomia informacia<br />

sakanonmdeblo cvlilebebisa<br />

da axali procedurebis Sesaxeb.<br />

respodentTa mxolod<br />

27%-s miaCnia, rom isini sruliad<br />

informirebulni arian;<br />

37% flobs maTTvis aucilebel<br />

ZiriTad informacias;<br />

xolo 35%-sTvis ki informacia<br />

an saerTod araa xelmisawvdomi,<br />

an Zalian uWirT kiTxvebze<br />

pasuxebis miReba.<br />

Seswavlil sawarmoTa 51%<br />

sagadasaxado informacias<br />

uSualod sagadasaxado organoSi<br />

iRebs, rac, alabaT,<br />

sakmaod kargi maCvenebelia<br />

da sagadasaxado organoebis<br />

muSaobis gaumjobesebaze<br />

miuTiTebs.<br />

aseve gamoikveTa mas-mediis<br />

roli. mewarmeTa 39% saWiro<br />

informacias televiziis, radios<br />

an/da gazeTis saSualebiT<br />

iRebs. aqve, albaT, unda<br />

gaviTvaliswinoT finansTa<br />

saministros mier warmoebuli<br />

kampaniebic.zogadad, respodentebma<br />

sagadasaxado procedurebi<br />

Seafases rogorc<br />

uproblemo an naklebad problematuri.<br />

sakmaod kritikulad<br />

Sefasda gadasaxadebis<br />

moculoba, miuxedavad ganxorcielebuli<br />

reformebisa.<br />

unda gaviTvaliswinoT isic,<br />

rom mewarmisaTvis yovelTvis<br />

biznesmignebebi<br />

sasurveli iqneba yvelaze dabali<br />

gadasaxadis Semcirebac ki.<br />

respodentTa 53%-is SefasebiT,<br />

Zalian maRalia saSemosavlo<br />

gadasaxadi. rac Seexeba<br />

mogebis gadasaxads, mewarme-<br />

Ta 40%-sTvis misi ganakveTi<br />

normaluria, xolo 58%-sTvis<br />

_ maRali. respodentTa TiTqmis<br />

60% miiCnevs, rom aseve<br />

Zalian maRalia damatebuli<br />

Rirebulebis gadasaxadi.<br />

qonebis gadasaxadis Sefasebisas<br />

ki respodentTa umravlesobam<br />

(55%) aRniSna, rom<br />

misi ganakveTi normaluria.<br />

savele kvlevis procesisaTvis<br />

cvlileba socialuri<br />

gadasaxadis gauqmebasa da<br />

saSemosavlos zrdasTan dakavSirebiT<br />

sagadasaxado kodeqsSi<br />

ukve Sesuli iyo, Tumca<br />

ar iyo ZalaSi Sesuli. respodentTa<br />

49% ar flobda informacias<br />

am mniSvnelovani<br />

cvlilebis Sesaxeb. instruqciis<br />

Sesabamisad intervius<br />

procesSi maT miewodaT Sesabamisi<br />

informacia. cnobilia,<br />

rom aRniSnul cvlilebas<br />

araerTgvarovani reaqciebi da<br />

Sefasebebi mohyva. sainteresoa<br />

uSualod mewarmeebis azri, Tu<br />

ra gavlenas moaxdenda aRniSnuli<br />

cvlileba maT biznesze.<br />

sakanonmdeblo cvlilebis<br />

zegavlenis Sefaseba<br />

sabaJo kanonmdebloba<br />

Seswavlil sawarmoTa mxolod<br />

13% axorcielebs eqsports<br />

an/da imports. es maCvenebeli,<br />

albaT, imazec miuTiTebs,<br />

rom saerTaSoriso bazrebze<br />

ZiriTadad msxvili kompaniebi<br />

axerxeben gasvlas. amdenad,<br />

aucilebeli iqneba eqsportis<br />

xelSemwyobi RonisZiebebis<br />

gatareba. gamokiTxulTa 51%s<br />

miaCnia, rom kodeqsi sakmaod<br />

dasaxvewia; 25%-is azriT,<br />

sabaJo kanonmdebloba metnaklebad<br />

gamarTulia;13% ki<br />

fiqrobs, rom kodeqsSi mravladaa<br />

orazrovani da rTulad<br />

gasagebi Canawerebi.<br />

informaciaze xelmisawvdomobis<br />

sakiTxebis gamovlenisas<br />

dadginda, rom ZiriTad<br />

sabaJo informacias respodentebis<br />

43% ukve flobs, 32%-s<br />

ki miaCnia, rom sruliad informirebulebi<br />

arian. rac<br />

Seexeba informaciis wyaroebs,<br />

respodentTa 49% informacias<br />

uSualod sabaJo organoebidan<br />

iRebs, xolo 28% ki<br />

_ masobrivi informaciis sa-<br />

Sualebebidan. sabaJo kanonmdebloba,<br />

SeiZleba iTqvas,<br />

sruliad Seicvala da axali<br />

pirobebi daawesa. respodentebma<br />

Seafases sxvaobebi Zvel<br />

da axal sabaJo kanondeblobas<br />

Soris. 35% sakmaod skeptikurad<br />

afasebs axal kodeqss<br />

da fiqrobs, rom araferi<br />

ar Secvlila; 30%-is azriT,<br />

mniSvnelovani sxvaoba imaSi<br />

mdgomareobs, rom gamartivda<br />

procedurebi; 8% ki miiCnevs,<br />

rom Semcirda tarifebi.<br />

11


publikacia<br />

`biznesgaremo saqarTveloSi~<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

publikacia `biznesgaremo saqarTveloSi~ warmoadgens sxvadasxva tipis kvlevebis gaer-<br />

Tianebul analizs, romelic asaxavs saqarTveloSi arsebuli biznesgaremos problemebsa da<br />

gamowvevebs. igi SemuSavebulia saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociaciis mier proeqtis<br />

farglebSi _ `biznesgaremos gaumjobeseba saqarTveloSi~.<br />

angariSi momzadebulia proeqtis farglebSi ganxorcielebuli kvlevebis safuZvelze: sami<br />

fukus-jgufi mcire, saSualo da msxvili biznesis monawileobiT; CaRrmavebuli interviuebi<br />

eqpertebTan; biznesmaregulirebeli kanonmdeblobis analizi da raodenobrivi kvleva saqar-<br />

Tvelos masStabiT (SerCevis zoma: 1000 sawarmo).<br />

publikacia SegiZliaT miiRoT saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociaciis saTao<br />

ofisSi (misamarTi: Tbilisi, orbelianis q. #35)<br />

an eleqtronuli versia gadmotvirToT veb-gverdidan www.economists.ge.<br />

damatebiTi informaciisaTvis dagvikavSirdiT: 990443; 922839; 923122.<br />

12 biznesgaremo saqarTveloSi


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

gWirdebaT marketinguli kvlevebi?<br />

dRes kompaniebi cdiloben sxvadasxva xerxebiTa<br />

da meTodebiT daimkvidron kuTvnili adgili<br />

qarTul biznesseqtorSi, swored amitom isini<br />

xSirad gvevlinebian axali produqtebisa Tu<br />

momsaxurebebis iniciatorebad. xSir SemTxvevaSi<br />

xdeba ise, rom kompaniebi jer awarmoeben ama Tu<br />

im axal produqts/momsaxurebas da mxolod Sem-<br />

dgom aRmoaCenen xolme, rom maT mier SeTavazebuli<br />

produqtis/momsaxurebis gayidva arc Tu ise<br />

advili yofila. Semdeg ki xSirad Cndeba kiTxvebi:<br />

ratom ar iyideba produqti? ra aris amis mizezi?<br />

da bolos ki fiqrobT, rom Tqven ubralod ar<br />

gagimarTlaT.<br />

pasuxi martivia - biznesebis umravlesobas “ar esmis<br />

bazris xma, rac gulisxmobs, rom isini sTavazoben<br />

iseT produqts an momsaxurebas, romelic ar<br />

pasuxobs momxmarebelTa da bazris saWiroebebsa<br />

da moTxovnebs. swored amitom produqciis an<br />

servisis Seqmnamde da SeTavazebamde, TiToeulma<br />

kompaniam kargad unda gaarkvios, ra unda momxmarebels,<br />

ra fasad iyidis am produqts da ratom<br />

iyidis swored am produqts da ara sxvas.<br />

am specifikuri marketinguli problemebis mogvarebis<br />

gza aris marketinguli kvlevebi. aq Cndeba<br />

kidev ramodenime kiTxva: ra aris marketinguli<br />

kvleva da risTvis gvWirdeba igi?<br />

imisaTvis, rom menejerma miiRos marTebuli<br />

gadawyvetileba nebismier sakiTxTan dakav-<br />

SirebiT, igi aucileblad unda flobdes yvela<br />

saxis saWiro informacias. saWiro informaciis<br />

floba xSir SemTxvevaSi did problemas warmoadgens,<br />

menejerebi mimarTaven sxvadasxva meqanizmebsa<br />

da wyaroebs. informaciis moZiebis<br />

erT-erT gavrcelebul da yvelaze aqtualur<br />

wyaros wamoadgens marketinguli kvleva, romlis<br />

mizania uzrunvelyos menejeri gadawyvetilebis<br />

miRebisaTvis saWiro informaciiT.<br />

marketinguli kvlevebis gamoyenebis mizezebi<br />

sxvadasxvaa:<br />

1. bazris SesaZleblobebisa da problemebis identificireba;<br />

2. saWiro marketinguli qmedebebis ganxorcieleba,<br />

daxvewa da Sefaseba;<br />

biznesgaremo saqarTveloSi<br />

3. marketinguli aqtivobebis Sesrulebis monitoringi;<br />

4. marketingis, rogorc procesis gaumjobeseba.<br />

marketinguli kvlevebis ganxorcieleba moicavs<br />

11 etaps:<br />

biznessakonsultacio qseli - saqarTvelo mcire<br />

da saSualo biznesis warmomadgenlebs sTavazobs<br />

konsultaciebsa da treningebs biznesis sxvadasxva<br />

mimarTulebiT. Cven erTi wlis ganmavlobaSi ukve<br />

800-mde mewarmes davexmareT sxvadasxva kuTxiT,<br />

kerZod: sawarmoTa registracia, kadrebis daqiraveba,<br />

kadrebis gadamzadeba, marketinguli gegmis<br />

da strategiis SemuSaveba, bizneskonsultaciebi<br />

da treningebi.<br />

`biznessakonsultacio qseli - saqarTvelo~,<br />

Tbilisi konsaltingi sxvadasxva momsaxurebeb-<br />

Tan erTad gTavazobT marketinguli kvlevebis<br />

ganxorcielebas mTeli saqarTvelos masStabiT.<br />

Cveni momsaxureba moicavs kvlevis ganxorcielebisaTvis<br />

saWiro 11 etaps, anu problemis<br />

identificirebisa da kvlevis tipis dagenidan<br />

saboloo angariSis momzadebis CaTvliT. moTxovnis<br />

SemTxvevaSi Tqven miiRebT Cveni eqspertebis<br />

mier momzadebul rekomendaciebsa da konkretul<br />

qmedebebs, romlebic unda ganaxorcielos<br />

Tqvenma kompaniam. CvenTan TanamSromloba<br />

iqneba Tqveni biznesis warmatebis sawindari.<br />

13


saxelmwifo dasaqmebis programebi _<br />

ekonomikis ganviTarebis mTavari berketi Tu<br />

siRaribis aRmofxvris meqanizmi?!<br />

saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa<br />

asocacia swavlobs Sromis<br />

bazris ganviTarebis xarisxs<br />

saqarTveloSi. proeqt `momavali<br />

siRaribis gareSe~-s fargleb-<br />

Si Seswavlil iqna saxelmwifo<br />

dasaqmebis programebi, risTvisac<br />

gamoikiTxa 1000 sawarmo.<br />

qveyanaSi siRaribis donis Sesamcireblad<br />

erT-erTi mniSvnelovani<br />

amocanaa umuSevrobis<br />

Semcireba, rac miiRweva stabiluri<br />

samuSo adgilebis SeqmniT.<br />

aRniSnulis ganxorcielebisaTvis<br />

ki aucilebelia arsebuli<br />

Sromis bazris Seswavla, misi<br />

moTxovnebis gansazRvra, saxelmwifos<br />

mxridan swori socialuri<br />

politikis SemuSaveba da<br />

gatareba.<br />

saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa<br />

asociaciam ganaxorciela<br />

samagido kvleva proeqt<br />

_ `momavali siRaribis gareSe~is<br />

farglebSi, romelic asaxavs<br />

saqarTvelos Sromis bazris<br />

problemebsa da gamowvevebs,<br />

saxelmwifos rolis mniSvnelobas<br />

umuSevrobis Semcirebis<br />

kuTxiT, saxelmwifo dasaqmebis<br />

programebis Sefasebas da rekomendaciebs.<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa<br />

asociaciam Caatara<br />

sxvadasxva tipis kvlevebi saqarTveloSi<br />

arsebuli Sromis bazris<br />

analizis, aseve saxelmwifo<br />

dasaqmebis programebis Sefasebis<br />

mizniT.<br />

mimdinare saxelmwifo dasaqmebis<br />

programebi<br />

2007 wlis ivnisidan ekonomikuri<br />

ganviTarebis saministros<br />

mier axali samuSao adgilebis<br />

Seqmnis mizniT daiwyo mcire da<br />

saSualo biznesis dafinanseba<br />

dabalprocentiani (low-rate)<br />

kreditiT, romelic mimarTu-<br />

lia turizmis sferos ganviTarebisaken.<br />

dasaqmebis programis mizans warmoadgenda:<br />

14 saxelmwifo dasaqmebis programa


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

• regionuli infrastruqturis<br />

ganviTarebis mxardaWera da ekonomikuri<br />

saqmianobis xelSewyoba;<br />

• mosaxleobis dasaqmebis zrda;<br />

• turizmis seqtorSi mcire biznesebis<br />

da, gansakuTrebiT, ojaxuri<br />

meurneobebis mxardaWera<br />

da maTi ganviTarebis xelSewyoba;<br />

• turistul biznesSi damatebiTi<br />

samuSao adgilebis Seqmna;<br />

• turistuli infrastruqturis<br />

ganviTareba;<br />

• droebiTi sacxovrebeli adgilebiT<br />

uzrunvelyofa (mcire<br />

zomis sastumroebi da a.S.);<br />

• turizmTan dakavSirebuli aqtivobebis<br />

popularizacia, rogoricaa<br />

kempingi, jomardoba,<br />

cxenosnoba da a.S.;<br />

• mcire da saSualo sawarmoebisaTvis<br />

sakredito resursebis<br />

xelmisawvdomoba.<br />

mTavrobam `dasaqmebis programa<br />

2007~-is partniorad tenderis<br />

safuZvelze `prokredit banki~<br />

SearCia, romelsac 5-milioniani<br />

sakredito resursi gamoeyo.<br />

dagegmilisamebr, gacemuli<br />

kreditebis moculobam 1 000<br />

laridan 50 000 laramde Seadgina<br />

5 wlamde vadiT. dafinanseba<br />

gaica maTze, vinc banks warmoudgina<br />

saukeTeso biznesidea.<br />

aRniSnulma programam moicva<br />

Semdegi regionebi: imereTi, kaxeTi,<br />

samegrelo/zemo svaneTi,<br />

mcxeTa-mTianeTi, samcxe-javaxeTi,<br />

qvemo qarTli, Sida qarTli,<br />

raWa/leCxumi/qvemo svaneTi, guria,<br />

aWara. programis farglebSi<br />

upiratesoba im proeqtebs eniWeboda,<br />

romlebic xels uwyobdnen<br />

turizmis ganviTarebas Sesabamis<br />

regionebSi. fondis didi nawili<br />

(4 milioni lari) mimarTuli<br />

saxelmwifo dasaqmebis programa<br />

iyo mcire biznesisa da ojaxuri<br />

meurneobisaken, romlebic turizmis<br />

sferoSi saqmianobdnen da<br />

damatebiT finansur da adamianur<br />

resursebs saWiroebdnen.<br />

turizmis ganviTarebis sesxis<br />

pirobebi Semdegnairad iyo warmodgenili:<br />

• Tanxa _ 1000-dan 50 000<br />

laramde;<br />

• vada _ 60 Tvemde;<br />

• saprocento ganakveTi _ 12%<br />

Tanxis miuxedavd;<br />

• gacemis sakomisio _ 0%;<br />

• sesxis winaswari dafarvis sakomisio<br />

_ 0%;<br />

• sesxis uzrunvelyofa (girao)<br />

_ araa aucilebeli 10 000<br />

laramde kreditis SemTxvevaSi.<br />

kreditis dafarvis grafiki<br />

dgeboda klientTan SeTanxmebiT,<br />

ZiriTadad sesxi gaicemoda sezonuri<br />

dafarvebiT.<br />

sesxebis ganawileba regionebis<br />

mixedviT<br />

2008 wlis ianvris monacemebiT<br />

mcxeTa - mTianeTis regionze modioda<br />

gacemuli sesxebis 24 %,<br />

sul 625 000 laris odenobiT.<br />

am regionSi Tanxebi Semdegnairad<br />

gadanawilda:<br />

• mcxeTa _ 82 000 lari;<br />

• TianeTi _ 99 000 lari;<br />

• duSeTi _ 130 000 lari;<br />

• gudauri _ 125 000 lari;<br />

• yazbegi _ 189 000 lari.<br />

samcxe - javaxeTis regionSi gacemulma<br />

sesxebis jamma Seadgina 521<br />

500 lari (20%), aqedan axalcixeze<br />

- 50 000 lari, xolo borjomis<br />

xeobaze - 471 500 lari.<br />

kaxeTis regionSi gacemul iqna<br />

mTeli Tanxis 17%, anu 432 000<br />

lari, Sesabamisad:<br />

• Telavi _ 273 000 lari;<br />

• gurjaani _ 75 000 lari;<br />

• siRnaRi _ 32 000 lari;<br />

• yvareli _ 52 000 lari.<br />

krediti moculobiT 5 000<br />

(xuTi aTasi) lari miiRo 26-ma<br />

organizaciam. rogorc cxrilidan<br />

Cans, aRniSnul organizaciebze<br />

kreditis micemis<br />

Sedegad dasaqmda 270 adamiani,<br />

anu SeiZleba iTqvas, rom TiTo<br />

organizaciam saSualod daasaqma<br />

10 adamiani. 2008 wlis 31<br />

ianvris monacemebiT sul miRebulia<br />

daaxloebiT 1000-ze<br />

meti ganacxadi, maTgan gasacemad<br />

damtkicda 115 ganacxadi. Ser-<br />

Ceuli ganacxadebis safuZvelze<br />

damtkicebuli da gacemuli<br />

Tanxa udris 2 483 000 lars.<br />

gacemuli kreditebis raodenobam<br />

Seadgina 115, aqedan 92% anu<br />

106 krediti gaica ind. mewarmeze.<br />

mxolod 9 krediti gaica<br />

SezRuduli pasuxismgeblobis<br />

sazogadoebaze.<br />

15


aRsaniSnavia is faqtic, rom 29<br />

damwyebi biznesi dafinansda<br />

saerTo moculobiT _ 664 900<br />

lari, ramac gacemuli sesxebis<br />

mTliani moculobis 26% Seadgina.<br />

Tanxis danarCeni 74%<br />

(1 918 100 lari) 86 arsebuli<br />

sawarmos dafinansebas moxmarda.<br />

treningebi gaiara saqarTvelos<br />

sxvadasxva regionebis 500-ze<br />

metma mcxovrebma. aRniSnuli<br />

programis farglebSi swavlebebi<br />

ganaxorcieles satreningo<br />

centrebma TbilisSi, TelavSi,<br />

quTaisSi, zugdidSi, mestiaSi,<br />

lentexSi, axalcixesa da axalqalaqSi.<br />

prezidentis dasaqmebis es programa<br />

mimarTuli iyo regionebSi<br />

ekonomikuri infrastruqturis<br />

gaZlierebisa da turizmis sferos<br />

gaaqtiurebisaken.<br />

saxelmwifom miiCnia, rom saqar-<br />

Tvelos regionebSi, turistuli<br />

saqmianobis potencialis miuxedavad,<br />

mosaxleobas arasakmarisi<br />

informacia da unar-Cvevebi<br />

gaaCnia turistuli biznesis<br />

ganviTarebis SesaZleblobebsa<br />

da tendenciebze.<br />

moqmed da potenciur mewarme-<br />

Ta mxridan bankSi wardgenil<br />

gancxadebebSi ZiriTadi aqcenti<br />

iyo sacxovrebeli saxlebis<br />

ojaxur sastumroebad, e.w. `gesthauzebad~<br />

gadakeTebaze. unda<br />

aRiniSnos, rom es servisi gaTvlilia<br />

ara mxolod ucxoelebze,<br />

aramed Sida turizmis<br />

ganviTarebazec, garda saojaxo<br />

sastumroebisa, agreTve moTxovnaa<br />

xalxuri rewvis saqmianobis,<br />

turistul ekipirebis da mowyobilobebis<br />

gaqiravebis dafinansebaze<br />

da sxv.<br />

proeqtis monawileTa kontingents<br />

Seadgenda rogorc axalgazrda,<br />

aseve asakovani<br />

mosaxleoba, xolo proeqtis<br />

monawileTa saSualo asakobrivi<br />

maCvenebeli 46 welia. miCneulia,<br />

rom raionebSi mcxovreb<br />

asakovan adamianebs bolo 17<br />

wlis manZilze, faqtobrivad, ar<br />

ganuaxlebiaT TavianTi codnis<br />

maragi, riTac Zalzed CamorCnen<br />

Tnamedrove informacias da minimaluri<br />

codnis standartebs.<br />

Sesabamisad, satreningo programebs<br />

aqvs ori mimarTuleba:<br />

• pirveli _ zogadi informacia<br />

menejmentze, marketingze, finansuri<br />

da adamianuri resursebis<br />

marTvis Temebze, sagadasaxdo<br />

valdebulebaTa codnaze da a.S.<br />

• meore _ informacia konkretulad<br />

turistul biznessa da<br />

turizmis marketingze.<br />

programis farglebSi daibeWda<br />

saxelmZRvaneloebi, romlebic<br />

trenigebis monawileebs gadaecaT.<br />

saxelmwifo miiCnevs, rom arsebuli<br />

5 milionis grZelvadiani<br />

investireba mcire da saSualo<br />

turistul sawarmoebSi radikalurad<br />

ver Secvlis dasaqmebis<br />

kuTxiT arsebul problematikas,<br />

Tumca albaToba kreditis<br />

miRebisa moqmed TuU damwyeb<br />

mcire mewarmes bevrad meti aqvs<br />

swavlebis programis Semdeg, vidre<br />

am swavlebamde. im SemTxvevaSi<br />

Tu banki daafinansebda<br />

mewarmis turistul bizness,<br />

dasaqmebis programa Semdgom<br />

etapebzec seriozul Tanadgomas<br />

uwevda mas konsultirebisa<br />

da marketinguli daxmarebis<br />

saxiT. aseve, banki exmareboda mewarmeebs<br />

turistuli marSutebis<br />

Camoayalibebasa da turoperatorebisaTvis<br />

wardgenaSi.<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

rac Seexeba Tavad programis<br />

Sinaarss, aRniSnuli programis<br />

calkeuli elementebi dasavleT<br />

evropuli da post-komunisturi<br />

sivrcis turistuli proeqtebidan<br />

aris SerCeuli. rogorc<br />

mTavroba acxadebs, prezidentis<br />

dasaqmebis programis mTavari<br />

upiratesoba is aris, rom igi<br />

grZelvadiania da warmatebis<br />

SemTxvevaSi mcire mewarmes socialur<br />

mdgradobas da saku-<br />

Tari saqmis dawyebis SesaZleblobas<br />

aZlevs.<br />

2007-2008 wlis dasaqmebis<br />

saprezidento programa<br />

2007 wlis 5 dekembers saqar-<br />

Tvelos prezidentis iniciativiT<br />

gamoiyo 100 milioni lari<br />

dasaqmebis aqtiuri politikis<br />

ganxorcielebisaTvis, romelic<br />

iTvaliswinebda 100 000-mde samuSaos<br />

maZieblis programaSi<br />

CarTvas. kompaniebs, romlebsac<br />

hqondaT Tavisufali vakansiebi<br />

da esaWiroebodaT TanamSromlebi<br />

sxvadasxva sferoSi, registracia<br />

unda gaevloT ekonomikuri<br />

ganviTarebis saministroSi.<br />

2007-2008 wlis dasaqmebis prog-<br />

rama 25-dan 60-wlamde asakis<br />

100 000 adamianze iyo gaTvlili.<br />

programis farglebSi saxelmwifo<br />

uzrunvelyofda kompaniebisTvis<br />

saWiro kadrebis<br />

samTvian profesiul gadamzadebas,<br />

romlis mimdinareobisas<br />

TiToeuli adamiani stipendiis<br />

saxiT TveSi 200 lars miiRebda.<br />

mTlianad programis gansaxorcieleblad<br />

saxelmwifom 60<br />

milioni lari gamoyo.<br />

saregistracio punqtebi gaixsna<br />

TbilisSi, quTaisSi, rusTavSi, ba-<br />

Tumsa da foTSi.<br />

16 saxelmwifo dasaqmebis programa


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

2008 wlis Tebervlis monacemebiT,<br />

114 aTasi adamianidan 200<br />

lariani stipendia 111 aTasma<br />

adamianma miiRo, ramac jamurad<br />

22 200 000 lari Seadgina. meore<br />

Tvis stipendia aRniSnuli<br />

periodisTvis 109 aTasma adamianma<br />

miiRo. dasaqmebis saprezidento<br />

programis mesame etapi<br />

2008 wlis 5 aprils daiwyo da<br />

erTi Tvis manZilze gagrZeldeba.<br />

saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa<br />

asociaciam ganaxorciela<br />

raodenobrivi kvleva 2007-2008<br />

wlis dasaqmebis saprezidento<br />

programis efeqturobis Sefasebis<br />

mizniT. kvleva Catarda<br />

saqarTvelos masStabiT.<br />

aRniSnuli kvleva iTvaliswinebda<br />

dasaqmebis prog-<br />

ramebis gZelvadiani da moklevadiani<br />

Sedegebis gansazRvras da<br />

maT analizs.<br />

sul gamokiTxuli iqna 1001<br />

organizacia/sawarmo. gamokiTxulTagan<br />

`2007-2008 wlis<br />

dasaqmebis saprezidento programaSi~<br />

monawileoba miiRo<br />

95%-ma anu 945-ma sawarmo/organizaciam,<br />

gamokiTxulTagan 56<br />

sawarmom ki ar miiRo monawileoba<br />

dasaqmebis programaSi.<br />

ratom ar miiReT monawileoba<br />

dasaqmebis programaSi?<br />

saxelmwifo dasaqmebis programa<br />

mizezad respodentTa ZiriTadma<br />

nawilma informaciis simwire<br />

daasaxela, xolo 44%-s ar<br />

esaWiroeboda damatebiTi kadrebi.<br />

rogorc aRvniSneT, 2007-<br />

2008 wlis dasaqmebis saprezidento<br />

programaSi monawileoba<br />

miiRo (anu registracia gaiara)<br />

945-ma respodentma, Tumca aqedan<br />

297 (anu 31.5%) sawarmos/organizaciis<br />

ganacxads ar hqonia<br />

gamoxmaureba saxelmwifos mxridan.<br />

aseTi tipis SemTxvevebi<br />

ZiriTadad dafiqsirda xelva-<br />

CaurSi (65 sawarmo), baTumSi (50<br />

sawarmo), TbilisSi (37 sawarmo),<br />

quTaisSi (33 sawarmo), xuloSi<br />

(25 sawarmo), qobuleTSi, (33<br />

sawarmo), Telavsa (14 sawarmo)<br />

da rusTavSi (6 sawarmo).<br />

im sawarmoebma, romlebmac miiRes<br />

2007-2008 wlis dasaqmebis programaSi<br />

monawileoba, programis<br />

farglebSi sul daasaqmes 50<br />

824 adamiani, Tumca grZelvadian<br />

TanamSromlobas damqiravebelebi<br />

gegmaven mxolod 5 181 kadrTan,<br />

rac Tavdapirvel dasaqmebul-<br />

Ta mxolod 10.2%-s Seadgens.<br />

respodentTa 63%-ma kmayofileba<br />

gamoTqva dasaqmebis programaSi<br />

monawileobaze, 20%<br />

nawilobriv kmayofilia, xolo<br />

17% - ukmayofilo.<br />

gamokiTxulTa 82% apirebs momaval<br />

dasaqmebis programaSi<br />

monawileobis miRebas, 3% uars<br />

acxadebs, xolo 15% jer ar aqvs<br />

gadawyvetili. rac Seexeba kiTxvas:<br />

`moitana Tu ara mimdinare<br />

saxelmwifo dasaqmebis progra-<br />

mam dadebiTi Sedegi umuSevrobis<br />

Semcirebis kuTxiT?~ -<br />

logikuria, rom procentuli<br />

maCveneblebi analogiurad gadanawilda:<br />

kerZod, respodentTa<br />

81% fiqrobs, rom umuSevrobasTan<br />

brZolaSi msgavsi tipis<br />

dasaqmebis programebi efeqturi;<br />

7%-is azriT, ar aris efeqturi;<br />

xolo 12%-s uWirs kiTxvaze pasuxis<br />

gacema.<br />

rac Seexeba kiTxvas, romlis sa-<br />

SualebiTac respodentebs unda<br />

SeefasebinaT saxelmwifos roli<br />

umuSevrobasTan brZolaSi, pasuxebi<br />

Semdegnairad gadanawilda:<br />

mewarmeebis 30% miiCnevs,<br />

rom saxelmwifos mxridan iafi<br />

kreditebis gacema kargi saSualebaa<br />

umuSevrobasTan brZola-<br />

Si; 24%-is azriT, mniSvnelovania<br />

saxelmwifom Tavis Tavze aiRos<br />

potenciur kadrTa teqnikuri<br />

da profesiuli gadamzadeba;<br />

21% Tvlis, rom mTavrobam unda<br />

ganagrZos msgavsi tipis programebis<br />

SemuSaveba, 11%-is azriT,<br />

saxelmwifo unda axdendes ganviTarebadi<br />

dargebis subsidirebas;<br />

respodentTa 9%-ma ki<br />

miuTiTa, rom saxelmwifo dasaqmebas<br />

xels Seuwyobs gadasaxadebis<br />

Rirebulebebis gziT.<br />

kerZo seqtorisTvis mniSvnelovania<br />

dasaqmebis saagentoebis<br />

efeqturi muSaoba,<br />

romlebic periodulad SesTavazeben<br />

maT gamocxadebul vakansiebze<br />

kadrebis alternativebs,<br />

rac, Tavis mxriv, xels Seuwyobs<br />

umuSevrebs dasaqmebaSi.<br />

kvlevis Sedegebma gvaCvena Sromis<br />

bazarze maRalkvalificiuri<br />

kadrebis realuri deficitis<br />

arseboba, rac saxelmwifosaTvisac<br />

ar warmoadgenda siaxles.<br />

Sromis bazris moTxovnebis pasuxad<br />

SeiZleba miviCnioT saqarTvelos<br />

ekonomikuri ganviTarebis<br />

saministros inicirebuli proeqti<br />

- `profesiuli ganaTlebis<br />

infrastruqturis ganviTarebis<br />

saxelmwifo programa~, romelic<br />

daiwyo 2008 wlis aprilSi.<br />

17


yvelaze `TuxTuxa~ momxmareblebis<br />

`favoriti~ brendebi<br />

qarTuli momxmareblis azri<br />

bazarze arsebuli ucxouri<br />

brendebis Sesaxeb, ra Tqma<br />

unda, metad saintereso da<br />

sagulisxmoa. nebismieri cnobili<br />

brendis distributorma<br />

gansakuTrebuli yuradReba<br />

unda dauTmos studentebis<br />

moTxovnilebebis gaTvaliswinebas.<br />

Tqvenc gainteresebT studentebis<br />

azri, ara?<br />

studentebi yvelaze moqnili<br />

auditoriaa. maT SeiZleba<br />

axali brendi Tavdapirvelad<br />

`kritikis qarcecxlSi~ ar<br />

gaataron, ise miiRon, magram<br />

aseve iolad SeuZliaT `favoritebis~<br />

daTmoba.<br />

sainteresoa, rogor irCeven<br />

studentebi sasurvel<br />

produqcias da ramdenad<br />

erTgulebi rCebian mis mimarT.<br />

kvlevis mizania gavarkvioT<br />

yvelaze `TuxTuxa~ momxmareb-<br />

lebis moTxovnebi da produqciis<br />

SeZenisas maTze mamotivirebeli<br />

faqtorebi.<br />

sawyis etapze saWiro iyo<br />

gagverkvia, Tu ramdenad didia<br />

sazogadoebis gavlena<br />

studentebze.<br />

unda daveTanxmoT an uarvyoT<br />

Semdegi mosazreba _ `studentebs<br />

moswonT is brendebi, rac<br />

maT garemocvaSi popularobiT<br />

sargeblobs~.<br />

Cveni hipoTezuri mosazreba<br />

saWiroebda damtkicebas.<br />

SeirCa miznobrivi auditoria<br />

- iv. javaxiSvilis saxelobis<br />

Tbilisis saxelmwifo universitetis<br />

studentebi (Tsu).<br />

kvlevisaTvis SeirCa 1000 studenti,<br />

maTi asaki ZiriTadad<br />

16-dan 21- wlamde meryeobda.<br />

mTavri kiTxvebi:<br />

• romeli brendis teqnika<br />

gaqvT saxlSi?<br />

• axla rom gqondeT yidvis<br />

SesaZlebloba, romeli brendis<br />

produqcias SeiZendiT?<br />

• ratom iyiddiT aRniSnuli<br />

brendis produqcias?<br />

• sasurveli brendis Sesaxeb<br />

informacia saidan SeityveT?<br />

kvlevis Sedegad gamovlenili<br />

Zireuli tendenciebi:<br />

gamokiTxulTa umravlesobas<br />

moswons ZviradRirebuli<br />

brendebi, magram xelmisawvdomobis<br />

mixedviT arian dabalfasiani<br />

teqnikis momxmareblebi.<br />

gamokiTxul studentTa ar-<br />

Cevani mobiluri telefonebis<br />

mwarmoebeli brendis SeZenasTan<br />

dakavSirebiT gadanawilda<br />

Semdegnairad: orive<br />

sqesis warmomadgenelebi upiratesobas<br />

aniWeben `Nokia~-s<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

mobilur telefonebs.<br />

maTi Sexedulebebi erTmaneTs<br />

daemTxva aseve `SonyErison~is<br />

produqciis arCevisas.<br />

studentTa survili televizoris,<br />

Mp3 fleeris, musikaluri<br />

centris, saojaxo kinoTeatris,<br />

DVD fleeris<br />

SeZenisa, gadanawilda Semdeg<br />

brendebze:<br />

MP3 fleeri _ mamrobiTi sqesis<br />

warmomadgenlebis arCevani<br />

TiTqmis Tanabrad gadanawilda<br />

`Sony~-sa da `apple~-is<br />

produqciaze. xolo mdedrobiTi<br />

sqesi calsaxad upiratesobas<br />

aniWebs `Sony~-s pro-<br />

duqcias.<br />

saxlis kinoTeatri - mamrobiTi<br />

sqesis arCevani Tanabrad gadanawilda<br />

`Sony~-s, `LG~-sa da<br />

`Samsung~-is produqciaze,<br />

18 yvelaze `TuxTuxa~ momxmareblebis `favoriti~ brendebi


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

rac Seexeba mdedrobiTi sqesis<br />

warmomadgenlebs, maT survili<br />

aqvT moixmaron `BEKO~s<br />

saxlis kinoTeatri.<br />

rogorc musikalur centrze,<br />

aseve televizorzec orive<br />

sqesis warmomadgenlebma<br />

erToblivad gansakuTrebuli<br />

upiratesoba mianiWes<br />

`Sony~-s produqcias.<br />

musikaluri centri<br />

televizori<br />

DVD fleeri _ rogorc mamrobiTi,<br />

aseve mdedrobiTi<br />

sqesis warmomadgenlebma upiratesoba<br />

mianiWes `Sony~-s<br />

DVD fleerebs.<br />

rogorc kvlevis Sedegebma<br />

gviCvena, gamokiTxuli studentebis<br />

umravlesobis, rogorc<br />

mamrobiTi, aseve mdedrobiTi<br />

sqesis warmomadgenlebis arCe-<br />

vani erTmaneTs daemTxva da<br />

isini upiratesobas aniWeben<br />

`Sony~-s produqcias.<br />

mobilur telefonebSi<br />

yvelaze meti popularobiT<br />

sargeblobs `Nokia~-s<br />

produqcia.<br />

zemoT xsenebuli brendebis<br />

popularoba ganpirobebulia<br />

im faqtoriT, rom respodentebis<br />

azriT, maT yvelaze srulyofili<br />

servisi aqvT. dafiqsirda<br />

saintereso tendencia:<br />

studentTa umravlesobas<br />

`mouZvelda~ teqnika da survili<br />

aqvs SeiZinos axali.<br />

yvelaze `TuxTuxa~ momxmareblebis `favoriti~ brendebi<br />

sainteresoa, ZiriTadad ra<br />

wyaroebidan iReben momxmareblebi<br />

informacias produqciaze.<br />

kvlevis Sedegad gairkva,<br />

rom studentebi sasurveli<br />

produqciis Sesaxeb informacias<br />

Rebuloben sxvadasxva<br />

wyaroebidan, gansakuTrebiT<br />

ki internetisa da televiziis<br />

saSualebiT.<br />

studentTa cnobierebaze<br />

zegavlenas axdenen aseve referentuli<br />

jgufebi.<br />

Tu Tqven SeZlebT, studentebi<br />

aqcioT Tqvens ZiriTad auditoriad<br />

(momxmareblad), anu<br />

xatovnad rom vTqvaT, `daRs<br />

daasvamT~ (skandinaviurad<br />

branna-gamowva) an `cecxls<br />

waukidebT~ (Svedurad brandcecxli),<br />

CaTvaleT, rom isini<br />

TavianT dadebiT emociebs<br />

xmamaRla gaaJRereben da Tqveni<br />

produqtis popularobis<br />

xelSemwyob instrumentadac<br />

mogvevlinebian, magram gaxsovdeT,<br />

rom es yvelaferi droebiTia.<br />

studentebis `mijaWva~<br />

xangrZlivad Zalian rTulia.<br />

miiReT rTuli, Tumca amavdroulad<br />

saintereso<br />

gamowveva _ aqcieT studentebi<br />

Tqvens ZiriTad auditoriad.<br />

19


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

qarTuli brendebis warmatebuli biznesi - saintereso istoriebi<br />

qarTuli biznesis popularizaciis mizniT gTavazobT konkurs `qarTuli brendebis warmatebuli<br />

biznesi - saintereso istoriebi~. aRniSnuli konkursi iTvaliswinebs damwyeb biznes kompaniebis<br />

cnobadobis amaRlebas da bazarze ukve arsebuli brendebis gansxvavebuli rakursiT<br />

warmoCenas.<br />

moTxovnebi:<br />

konkursSi monawileoba SeuZlia yvela biznesorganizacias ganurCevlad<br />

misi zomisa da cnobadobisa.<br />

gamogzavneT Tqveni kompaniis Sesaxeb dawvrilebiTi istoria - informacia statiis saxiT, romelic<br />

SeiZleba exebodes kompaniis Seqmnas an nebismier movlenas, rac daainteresebs mkiTxvels.<br />

stili SeiZleba iyos iumoristuli an raime sxva saxis.<br />

konkursi Catardeba kompaniebidan Semosul statiebs Soris, gamarjvebuli istoria moxvdeba<br />

Jurnalis furclebze da waikiTxavs mas uamravi mkiTxveli.<br />

gamogzavneT Tqveni istoriebi eleqtronul misamarTze: business@economists.ge.<br />

ar dakargoT Sansi, saukeTesod warmoaCinoT Tqveni kompania.<br />

20 konkursi


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

sagadasaxado kodeqsSi momxdari cvlilebebis<br />

statistika<br />

dRes moqmedi sagadasaxado<br />

kanonmdeblobidan sagadasaxado<br />

kodeqsi umniSvnelovanesia<br />

(axali sagadasaxado<br />

kodeqsi ZalaSia 2005 wlis 1<br />

ianvridan). dReis mdgomareobiT<br />

masSi ukve 36 cvlilebaa<br />

Sesuli, rac imaze miuTiTebs,<br />

rom kanoni sakmaod dasaxvewi<br />

Sevida parlamentSi<br />

dasamtkiceblad. imave wels<br />

10 cvlileba iqna ganxorcielebuli,<br />

romelic Seexo<br />

33 muxls. zogierT muxls es<br />

cvlileba ramdenjerme Seexo.<br />

am kuTxiT rekordsmenia 281e<br />

muxli, romelic 3-jer iqna<br />

koreqtirebuli, xolo muxlebi:<br />

121, 123, 131, 275 or-orjer<br />

iqna Sesworebuli. pirvelive<br />

cvlileba exeboda arbitra-<br />

Jis wesiT saqmis ganxilvas.<br />

rac Seexeba 2006 wels, gaumjobesda<br />

Sedegi da cvlilebebis<br />

paketma 13-s miaRwia.<br />

yvelaze masStaburi aRmoCnda<br />

25.05.2006 TariRiT Sesuli<br />

cvlilebebi, romelic 62 muxls<br />

Seexo, rac mTliani kodeqsis<br />

daaxloebiT 20%-is tolia.<br />

muxlebis raodenoba, romlebmac<br />

2006 wels cvlilebebi<br />

ganicades, 158-ia. 275-e muxli,<br />

romelic gadasaxadis gadaxdisa<br />

da gaangariSebis wess<br />

Seexeba, 3-jer iqna koreqtirebuli.<br />

281-e muxlSi ki isev mravali<br />

cvlileba ganxorcielda<br />

da imave wels 7-s miaRwia.<br />

es ZiriTadad gamowveulia<br />

imiT, rom aRniSnuli muxli<br />

exeba gardamaval debulebebs.<br />

2007 wels sagadasaxado kodeqsSi<br />

Setanili cvlilebebis<br />

paketi 9-iT ganisazRvra<br />

da saerTo jamSi 108 muxls<br />

Seexo. yvelaze meti cvlileba<br />

ki Sevida 2007 wlis<br />

11 ivliss, romelic 80 muxls<br />

moicavda da sagadasaxado<br />

kodeqsis 25 %-ze metia. Tu<br />

mxedvelobaSi ar miviRebT<br />

281-e muxls (romelic 6 jer<br />

dakoreqtirda), yvelaze meti<br />

cvlileba ganicades muxlebma:<br />

168 _ romelic Seexeba saSemosavlo<br />

gadasaxadisgan gaTavisuflebas;<br />

230 _ damatebuli<br />

Rirebulebis gadasaxadisgan<br />

gaTavisufleba da 275-e muxli<br />

- gadasaxadis gadaxdisa<br />

da angariSgebis wesi. yvela<br />

zemoT moyvanilma muxlma 3<br />

- jer ganicada cvlileba. albaT,<br />

saintereso iqneba is faqti,<br />

rom 27.04.2007 wlis cvlilebebis<br />

Sedegad moZravi nivTis<br />

mepatroneebi (ZiriTadad exeba<br />

avtomobilebs), romlebic<br />

gayidian TavianT sakuTrebas<br />

yidvidan 6 Tvis Semdeg, nameti<br />

Rirebulebis nawilSi saSemosavlo<br />

gadasaxadiT ar daibegrebian.<br />

rac Seexeba 2008 wels, dReis<br />

mdgomareobiT sagadasaxado<br />

kodeqsSi cvlilebebis<br />

mxolod erTi paketia Sesuli,<br />

Tumca ramdenime muxli,<br />

romlebSic cvlilebebi<br />

Setanil iqna 2007 wels, 1<br />

sagadasaxado kodeqsSi momxdari cvlilebebis statistika<br />

ianvridanac aris amoqmedebuli.<br />

aRniSnuli Sesworeba dakavSirebulia<br />

281-e muxlTan<br />

da moqmedebis vada gansaz-<br />

Rvrulia konkretuli vadiT.<br />

(kerZod, 4 Tvis vadiT), Semdeg<br />

ki Zaladakargulad CaiTvleba.<br />

sagadasaxado kodeqsis cvalebadobis<br />

kvaldakval<br />

icvleba masze damokidebuli<br />

sxva normatiuli aqtebi.<br />

yvelaze aucilebeli am<br />

kuTxiT yovelTviuri da<br />

wliuri deklaraciebia. ker-<br />

Zod, saSemosavlo gadasaxadis<br />

deklaracia ramdenjerme<br />

Seicvala. bolos gauqmebuli<br />

deklaracia Serwymuli<br />

iyo socialuri gadasaxadis<br />

deklaraciasTan. dResdReisobiT<br />

moqmed deklaracias ki<br />

jer-jerobiT cvlilebebi ar<br />

ganucdia. igive SeiZleba<br />

iTqvas socialuri gadasaxadis<br />

deklaraciaze, romelic<br />

sagadasaxado kodeqsis cvlilebis<br />

gamo saerTod gauqmda.<br />

rac Seexeba damatebuli<br />

Rirebulebis gadasaxadis<br />

deklaracias, pirvelad miRebulma<br />

07.02.05-dan 01.10.07mde<br />

imoqmeda. 2007 wlis 1<br />

oqtombers ki ZalaSi Sevida<br />

deklaraciis axali forma,<br />

romelic dRemde moqmedebs,<br />

Tumca masSi erTi cvlileba<br />

mainc aucilebeli gaxda.<br />

unda aRiniSnos, rom xSirad<br />

21


cvalebadobis TvalsazrisiT<br />

yvelaze kargi mdgomareobaa<br />

aqcizis deklaraciasTan,<br />

radgan misi gauqmeba ar momxdara<br />

axali sagadasaxado kodeqsis<br />

moqmedebis dros, Tumca<br />

Setanil iqna erTi cvlileba.<br />

kodeqsSi Setanili cvlilebebiT<br />

gauqmebul iqna saTamaSo<br />

biznesis gadasaxadi da,<br />

Sesabamisad, deklaraciac Zaladakargulia<br />

13.03.2007-dan.<br />

2008 wlis 1 ianvramde moqmed<br />

mogebis gadasaxadis deklaraciaSi<br />

mxolod erTi cvlileba<br />

iyo momxdari. zemoaRniSnuli<br />

TariRidan ki ZalaSi<br />

Sevida mogebis gadasaxadis<br />

axali deklaracia, romelSic<br />

jer-jerobiT cvlilebebi ar<br />

momxdara.<br />

uZravi qonebis bazari<br />

qveyanaSi rom `samSeneblo<br />

bumia~, amaze aravin kamaTobs.<br />

dRiTi dRe ufro da ufro izrdeba<br />

mSeneblobebis masStabebi.<br />

yvelaze maRali moTxovna<br />

aRiniSneba qalaqis centrSi,<br />

sadac samSeneblo farTis deficiti<br />

gansakuTrebiT Sesam-<br />

Cnevia. yovelive es da aseve<br />

samSeneblo resursebze fasebis<br />

zrda ganapirobebs stabilurad<br />

maRal fasebs ara marto<br />

axlad aSenebul binebze, aramed<br />

mTels uZrav qonebaze.<br />

TandaTan mkvidrdeba tendencia,<br />

rom mosaxleoba uZrav<br />

qonebas iyenebs dagrovebis<br />

saSualebad, rac zrdis<br />

binebze moTxovnas. samSeneblo<br />

bazris, rogorc erTerTi<br />

yvelaze mzardi bazris<br />

formirebas, mniSvnelovnad<br />

Seuwyo xeli Cveni mTavrobis<br />

agresiulma saprivatizacio<br />

politikam. Segegad saqarTveloSi<br />

Semodis didi raodenobiT<br />

ucxouri investiciebi.<br />

es kidev ufro amZafrebs<br />

konkurencias. qalaqis yovel<br />

fexis nabijze SexvdebiT<br />

iseTi msoflio brendebis proeqtebis<br />

abrebs, rogorebicaa<br />

`kontinentali~, `hiltoni~,<br />

`haiati~ da a.S.<br />

uZravi qonebis fasebis zrdis<br />

kidev erT mizezad moiazreba<br />

Tbilisis meriis axali proeqti<br />

: `rac Senia, Senia~. es<br />

proeqti gulisxmobs miwisa<br />

da masze arsebuli Senobanagebobebis<br />

legalizacias.<br />

Sedegad xdeba ara marto dokumentaluraddaudasturebeli<br />

miwebisa da Senoba-nagebobebis<br />

dakanoneba, aramed<br />

TviTneburad dakavebuli<br />

da sargeblobaSi arsebule-<br />

bisac.<br />

aRsaniSnavia, rom mniSvnelovnad<br />

gansxvavdeba SedarebiT<br />

Zveli binebisa da<br />

axali sacxovrebeli kompleqsebisa<br />

da elitaruli<br />

saxlebis fasebi. ra Tqma unda,<br />

am ukanasknelis fasebi gacilebiT<br />

maRalia. ubnebis mixedviT<br />

gasayidi erToTaxiani binebis<br />

fasebi (garda sacxovrebeli<br />

kompleqsebisa da elitaruli<br />

saxlebisa) ase gamoyureba:<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

rac Seexeba gaqiravebis bizness,<br />

aqac fasebis zrdis tendenciaa.<br />

saSualoalod erToTaxiani<br />

binebis gaqiravebis fasebi<br />

ubnebis mixedviT Semdegia:<br />

centralur ubnebSi gayidvebisa<br />

da gaqiravebis fasebs<br />

Soris damokidebulebis gasagebad<br />

magaliTisaTvis aviRoT<br />

erToTaxiani bina. sabur-<br />

Taloze aseTi binis saSualo<br />

gasayidi fasia 44270$. rac<br />

Seexeba gaqiravebas, misi sa-<br />

Sualo fasi aris 380 lari.<br />

davuSvaT, rom saburTaloze<br />

erToTaxiani bina viyideT da<br />

vapirebT mis gaqiravebas. amisaTvis<br />

dagvWirdeba misi garemonteba<br />

da keTilmowyoba, rac<br />

daaxloebiT binis fass gaz-<br />

rdis 75 000 laramde. Cven gaqiravebis<br />

SemTxvevaSi Tanxas<br />

daaxloebiT 16 w-Si amoviRebT,<br />

xolo Semdgom Cveni Tviuri<br />

Semosavali minimum 380 lari<br />

iqneba. ase rom, uZravi qonebis<br />

bazari, rogorc erT-erTi<br />

yvelaze myari da stabiluri<br />

dagrovebis saSualebis bazari<br />

saqarTveloSi TandaTan<br />

viTardeba da msofio bazris<br />

ganuyofeli nawili xdeba.<br />

22 uZravi qonebis bazari


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

kreatiuli ideebis<br />

frTebSemkveci<br />

biujeti<br />

rogor fiqrobT, gWirdebaT<br />

PR specialisti organizaciis<br />

biujetis dagegmvisas?<br />

imedi maqvs, pasuxi dadebiTi<br />

iqneba. Tumca, isic cxadia,<br />

rom garkveul nawils organizaciis<br />

sabiujeto sakiTxebis<br />

dagegmvaze zrunva mxolod<br />

da mxolod top da finansuri<br />

menejerebis prerogativad<br />

miaCniaT. `PR-ma mixedos<br />

Tavis saqmes, Cven mivxedavT finansebs~<br />

- es fraza Tqven mier<br />

uaryofilia, ara?<br />

da Tu dagegmili RonisZiebis<br />

wina dRes aRmoaCenT, rom<br />

biujetidan gamoyofili Tanxa<br />

sabrendingo saSualebebis<br />

SesaZenad arasakmarisia, es<br />

imaze miuTiTebs rom Tqveni<br />

uiRbloba PR-Tan cudma<br />

komunikaciam ganapiroba.<br />

albaT, mainc ajobebs davibaroT<br />

da guldasmiT movTxovT<br />

`arasasurveli~ fasebis kidev<br />

erTxel gadamowmeba. sasurveli<br />

`Sedegis~ molodinSi<br />

gulwrfelad vnanobT, rom<br />

`TanamSromloba~ biujetis<br />

dagegmvisas ar ganxorcielda.<br />

usiamovno siurprizebisgan<br />

Tavis daRwevaSi Tqveni PRis<br />

daignoreba namdvilad<br />

ver giSveliT. Tu Tqvens PR<br />

menejers, rbilad rom vTqvaT,<br />

aignorebT, es mxolod da mxolod<br />

imaze miuTiTebs, rom<br />

kreatiuli ideebis frTebSemkveci biujeti<br />

is Tqven ar gWirdebaT. Tu<br />

Tqvn ar cnobT mis rolsa da<br />

mniSvnelobas organizaciaSi,<br />

maSin gauSviT samsaxuridan<br />

da ganagrZeT Tqveni saqmeebi<br />

mis gareSe. Tu igi namdvilad<br />

gexmarebodaT sasurveli imijis<br />

damkvidrebaSi, mis danaklis<br />

ver SeeguebiT.<br />

saintereso ideebis mxolod<br />

mofiqreba rodi kmara, maT<br />

ganxorcieleba sWirdeba. ganaxorcieleT<br />

Tqveni kreatiuli<br />

ideebi gundTan SeTanxmebiT da<br />

nurc PR menejerebs nu daiviwyebT.<br />

SefuTvis avtorebs<br />

iluziuri ideebis realo-<br />

baSi damkvidrebis unaric<br />

SeswevT.<br />

ra roli ekisreba PR - menejers<br />

organizaciis biujetis<br />

dagegmvis procesSi?<br />

berdia nacvliSvili<br />

PRGUIDE.GE - is damfuZnebeli<br />

da redaqtori:<br />

ra roli ekisreba PR menejers<br />

organizaciis biujetis dagegmvis<br />

procesSi<br />

yvela organizacias, ganurCevlad<br />

misi sididisa, romelsac<br />

gacnobierebuli aqvs PR<br />

saqmianobis aucilebloba,<br />

sami ZiriTadi mimarTulebiT<br />

muSaobs: 1. organizaciasa da<br />

mis miznobriv jgufebs Soris<br />

keTilganwyobis Camoyalibeba<br />

da SenarCuneba; 2. organizaciis<br />

arsebuli reputaciis<br />

SenarCuneba da marTva;<br />

3. organizaciis Sida urTierTobebi.<br />

PR saqmianobas<br />

uZRveba an organizaciis mier<br />

daqiravebuli PR menejeri,<br />

an organizaciis mier dakontaqtebuli<br />

PR saagento. PR<br />

saqmianoba _ es aris dagegmili<br />

an araspontanuri procesi,<br />

romlis tipuri modeli ase<br />

gamoiyureba:<br />

• analizi, kvleva da problemis<br />

formulireba;<br />

• samoqmedo programisa da<br />

biujetis SemuSaveba;<br />

• programis koordinacia da<br />

Sesruleba;<br />

• Sedegebis kontroli, Sefasebebis<br />

gakeTeba da SesaZlo<br />

cvlilebebis Setana.<br />

ase rom, Cemi pasuxi Tqvens<br />

kiTxvaze aseTia: `organizaciis<br />

biujetis dagegmvis procesSi,<br />

PR menejers Zalian mniSvnelovani<br />

roli ekisreba. igi<br />

unda monawileobdes biujetis<br />

SedgenaSi da gawerili<br />

unda hqondes mTeli wlis<br />

PR biujeti, rogorc mTliani<br />

biujetis nawili. es gamoricxvas<br />

PR saqmianobis dros finansuri<br />

problemebis Seqmnas,<br />

ramac SeiZleba daazaralos<br />

organizaciis imijisa da reputaciis<br />

formirebisa da marTvis<br />

procesi~.<br />

jguf `fablisiTis~ eqsperti<br />

eldar pirmisaSvili:<br />

23


PR efeqturi meTodia biznesis<br />

dasawyebad da gansavi-<br />

Tareblad, radgan nebismieri<br />

organizacia orientirebulia<br />

sazogadoebaze, mis<br />

moTxovnebze. evropuli mar-<br />

Tvis stilis organizaciebi<br />

orientirebulni arian minimum<br />

erTwlian da maqsimum xuTwliani<br />

biujetis SemuSavebaze,<br />

sadac TiToeul departaments,<br />

ganyofilebas an menejers<br />

Tavisi gawerili biujeti aqvs.<br />

radgan PR procesia, romlis<br />

mTavari davaleba kompaniis<br />

imijisa da reputaciis Seqmnaa,<br />

dasavluri organizaciidan<br />

gamoyofili finansebis daaxloebiT<br />

30 % PR ganyofilebis<br />

an PR menejeris biujetia.<br />

dagegmarebis procesi moicavs<br />

kompaniis sxvadasxva mimar-<br />

Tulebebis menejerebis proeqtebis<br />

warmodgenas, Semdeg<br />

maT ganxilvasa da damtkicebas.<br />

PR specialisti kompaniis<br />

saxe da komunikaciaze<br />

pasuxismgebeli piria da igi<br />

aqtiurad unda erTvebodes<br />

biujetis dagegmvis procesSi.<br />

bil geitsma Tqva: `bolo<br />

dolariani rom mqondes dar-<br />

Cenili, PR-ze davxarjavdi~.<br />

cota vinme Tu SeewinaaRmdegeba<br />

mis biznesalRos.<br />

Tumca, ar unda dagvaviwydes<br />

PR-sTvis mniSvenlovani gamonaTqvami<br />

- `minimaluri xarjebiT<br />

maqsimaluri efeqti~.<br />

imijmeikerTa saerTaSoriso<br />

asociaciis eqsperti maia qav-<br />

TaraSvili:<br />

PR specialisti, Tu is top<br />

menejmentSi moiazreba, organizaciis<br />

biujetis dagegmvis<br />

procesSi iRebs uSualo da<br />

aqtiur monawileobas.<br />

nebismieri organizacia biujetis<br />

dagegmvisas eyrdnoba,<br />

erTi mxriv, PR-is mier gaTvaliswinebul<br />

aqciebs, rac aseve<br />

biujetSi hpovebs asaxvas da,<br />

meore mxriv, PR RonisZiebas.<br />

aseve koreqtivebi Seaqvs kompaniis<br />

mTlian saqmianobaSi.<br />

PR-is maRalprofesionalur<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

doneze dagegmva xels uwyobs<br />

kompaniis aqtivebis<br />

zrdas; sponsorebis, aqcionerebis<br />

motivacias; moxmarebelTa<br />

zrdas; produqtebis<br />

popularizacias; aqtivebisa<br />

da mTlianad kompaniis imijis<br />

ndobis xarisxis gaumjobesebas.<br />

PR-is ZiriTadi movaleobebi:<br />

• sazogadoebrivi urTierTobebi;<br />

• momuSaveTa urTierToebebi;<br />

• samTavrobo urTierToebebi;<br />

• finansuri urTierTobebi;<br />

• media urTierTobebi;<br />

• sazogadoebrivi saqmianobebi.<br />

PR -is menejmentis funqciebi:<br />

• sakomunikacio menejmenti;<br />

• krizisis menejmenti;<br />

• gamosavlebis menejmenti;<br />

•damokidebulebis menejmenti;<br />

• reputaciis an imijis menejmenti;<br />

• resursebis menejmenti;<br />

• riskis menejmenti;<br />

• startegiuli menejmenti.<br />

24 kreatiuli ideebis frTebSemkveci biujeti


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

satelevizio reklamis alternativa _<br />

Indoor & Outdoor TV<br />

nuTu yovelTvis efeqturad<br />

muSaobs Tqveni reklama?!<br />

nuTu ar giCndebaT eWvi, rom<br />

fuWad daxarjeT dro da<br />

uamravi fuli?!<br />

gavixsenoT, ras emsaxureba<br />

reklama:<br />

reklama _ momsaxurebis, nawarmis<br />

an ideis Sesaxeb informaciis<br />

arapersonaluri gziT<br />

miwodeba mediis sxvadasxva sa-<br />

SualebebiT, romelic fasiania<br />

da hyavs garkveuli sponsori.<br />

reklamis mizani _ miznobriv<br />

auditoriasTan komunikaciis<br />

konkretuli amocana, romelic<br />

miRweuli unda iyos drois<br />

gansazRvrul monakveTSi.<br />

dafiqrdiT, Tu ra xdeba im<br />

sareklamo kulisebs miRma,<br />

romelsac aniWebT upiratesobas.<br />

• SearCieT TqvenTvis sasurveli<br />

beWdviTi an satelevizio<br />

reklama?<br />

• ratom mogwonT igi?<br />

• Tqveni azriT, efeqturia?<br />

CauRrmavdiT sakiTxs da-<br />

SeiswavleT is faqtorebi,<br />

INDOOR & OUTDOOR<br />

romlebic reklamis miRma mimdinareobs.<br />

• ra aris am sareklamo kampaniis<br />

miznebi?<br />

• rogoria misi biujeti?<br />

ar imsjeloT reklamisadmi<br />

sakuTari ganwyobis mixedviT<br />

da gansazRvreT, aris es qmedebebi<br />

mogebis momtani?<br />

reklamis Setyobineba sworad<br />

emsaxureba mis mizans?<br />

... da mainc, danaxarjebi ar<br />

aisaxeba mogebaze?!<br />

es srulebiTac ar niSnavs, rom<br />

Tqveni sareklamo rgoli cudia.<br />

ubralod Tqveni reklama<br />

ver SeamCnies an misi auditoria<br />

sworad ver ganisazRvra.<br />

SeiZleba, rogorc ityvian:<br />

`saWiro dros saWiro adgilas<br />

ver aRmoCnda~.<br />

Zalian mniSvnelovania ara<br />

mxolod efeqturi sareklamo<br />

rgolis damzadeba, aramed<br />

misi miznobrivi auditoriisaTvis<br />

sworad SeTavazeba;<br />

aris ki efeqturi uamravi fulis<br />

daxarjva yovlismomcvel<br />

gamowvevebze?<br />

msoflioSi tendencia imisa,<br />

rom sareklamo bazris umetesi<br />

wili dRemde satelevizio<br />

reklamaze modioda,<br />

dRes ukve Seicvala.<br />

bolo periodSi cifruli sistemebis<br />

ganviTarebam da sxva<br />

gare faqtorebma sareklamo<br />

bazarze warmoSves iseTi<br />

produqtis gaCenis saWiroeba,<br />

rogoricaa pirdapiri marketingi<br />

anu, reklamis ganTavseba<br />

swored im adgilebSi, sadac<br />

sareklamo produqti eqvemdebareba<br />

SeZenas.<br />

albaT, gsmeniaT satelevizio<br />

reklamis alternativis<br />

_ Indoor & Outdoor<br />

TV-is Sesaxeb:<br />

Indoor TV _ es aris uSualod<br />

Senobebis SigniT damontaJebuli<br />

monitorebis qseli, romelic<br />

mTlianad orientirebulia<br />

ukve SenobaSi myof<br />

adamianebze (mayurebelze).<br />

Outdoor TV _ es aris Senobebis<br />

fasadebze damontaJebuli<br />

monitorebis qseli,<br />

romelic gamvleli adamianebis<br />

(mayureblis) mozidvazea<br />

orientirebuli;<br />

25


miznobriv jgufebad dayofili<br />

Indoor & Outdoor TVis<br />

mayureblebis vizitebis<br />

xangrZlivoba da sixSire ama<br />

Tu im adgilas pirdapir kav-<br />

SirSia monitorebze translirebuli<br />

videoreklamebis<br />

xangrZlivobasa da gaSvebebis<br />

raodenobasTan.<br />

Indoor & Outdoor TV-is meSveobiT<br />

moaxdenT miznobrivi<br />

auditoriis segmentirebas<br />

rogorc socialur-demografiuli<br />

(diasaxlisebi, saqmiani<br />

adamianebi, bavSvebi, mozardebi,<br />

pensionerebi da a.S.),<br />

aseve geografiuli kuTxiT<br />

(qalaqi, raioni, ubani da sxv).<br />

evropaSi reklamis es saxeoba<br />

sul raRac xuTiode wlis<br />

istorias iTvlis. rac Seexeba<br />

ruseTs, ukrainasa da poloneTs,<br />

iq saerTo sareklamo biujetis<br />

15-20%-s Seadgens.<br />

pirveli kompania saqarTveloSi,<br />

romelmac Seqmna reklamirebis<br />

aRniSnuli saxeoba–<br />

Indoor & Outdoor TV _ aris<br />

media kompania `SBOI~, `saqarTvelos<br />

bankis~ jgufis wevri<br />

kompania, romelic flobs da<br />

marTavs Indoor & Outdoor<br />

TV-is lokalur samauwyeblo<br />

qselebs. Indoor & Outdoor<br />

TV aris lokaluri televizia,<br />

romelic translirebs<br />

swored im adgilebSi, sadac<br />

xalxis (momxmareblebis) maRali<br />

denadobaa.optimalurad<br />

SerCeul adgilebSi damontaJebul<br />

monitorebze translirdeba<br />

videoreklamebi,<br />

romlebic erTmaneTisgan imijneba<br />

gasarTobi `kontentiT~.<br />

`saqarTveloSi sakmaod<br />

swrafad ikidebs fexs reklamirebis<br />

es saxeoba. am sferoSi<br />

muSaobis 2 wlis gamocdileba<br />

sakmaod damaimedebeli prognozebis<br />

gakeTebis safuZvels<br />

gvaZlevs. magaliTad, wels Indoor<br />

& Outdoor TV-is momxmareblebis<br />

raodenoba ukve<br />

2-jer aRemateba gasuli wlis<br />

maCvenebels. es, erTi mxriv,<br />

produqtis efeqturobis<br />

ganmsazRvrelia, xolo meore<br />

mxriv ki - Cvendami ndobis<br />

zrdis maCvenebeli~ _ acxadebs<br />

kompaniis generaluri direqtori<br />

macaco facacia.<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

cnobili brendis<br />

mTvari sazrunavi<br />

cnobili brendis mudam Cvens<br />

gverdiT yofnaze zrunva<br />

`brendmeiqerebma~ 122 wlis<br />

win daiwyes....<br />

albaT icaniT....<br />

mTavari ferebi: wiTeli da<br />

TeTri.<br />

dabadebis weli: 1886, 8 maisi.<br />

dapatentebulia: 1893 wlidan<br />

(aSS).<br />

dabadebis adgili: jorjias<br />

Stati - qalqi atlanta.<br />

slogani: `yovelTvis kokakola~<br />

(1929 weli _ `pauza,<br />

romelic gamogacocxlebs~,<br />

1979 weli _ `miiRe koka-kola da<br />

gaiRime~, 1993 weli `yovel-<br />

Tvis koka-kola~).<br />

hobi: beWdviTi da satelevizio<br />

reklamebi, aqtiuri<br />

sponsoroba.<br />

mTavari sazrunavi: rac SeiZleba<br />

meti siaxle, gamudmebuli<br />

zrunva inovaciebze.<br />

icodiT, rom `misi~ winamorbedi<br />

iyo blanti da Sokoladisferi?<br />

atlantaSi mcxovrebma af-<br />

Tiaqarma John Stithe<br />

Pemberton-ma 1886 wels<br />

Seqmna samedicino sirofi,<br />

26 cnobili brandis mTavari sazrunavi


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

romlisTvisac gamoiyena<br />

Kola-s eqstraqti da Coca - s<br />

foTlebi. man miiRo sqeli,<br />

Sokoladisferi siTxe, romelic<br />

afTiaqSi gasinjvis Semdeg<br />

Seafases dadebiTad. misi<br />

Rirebuleba iyo mxolod 5<br />

centi. karbonirebuli siTxis<br />

damatebis Semdeg aRniSnuli<br />

eqstraqtidan miiRes sasmeli,<br />

romlis Tavdapirveli Sefaseba<br />

iyo - `gemrieli da gamagrilebeli~.<br />

Pemberton-ma 5 wlis Semdeg<br />

Tavis kompania Asa G.<br />

Candler-s mihyida... axalma<br />

mflobelma igi daapatenta<br />

rogorc korporacia `kokakolas<br />

kompania~(The Coca-<br />

Cola Company).<br />

pirveli boTli daibada<br />

1894 wels misisipis StatSi.<br />

es gadawyvetileba maRaziis<br />

gamyidvels ukarnaxa<br />

koka-kolaze gazrdilma<br />

moTxovnilebam. manamde kokakola<br />

mxolod Camosxmuli<br />

saxiT realizdeboda.<br />

masiurad koka-kolas boTliT<br />

gayidvebi daiwyo 1899 wlidan.<br />

koka-kola dRes<br />

kompania dReisaTvis awarmo-<br />

cnobili brandis mTavari sazrunavi<br />

ebs 2800 produqcias, aqvs 450ze<br />

meti brendi, moRvaweobs<br />

200-ze met qveyanaSi da mTel<br />

msoflioSi dasaqmebuli hyavs<br />

daaxloebiT 90500 adamiani.<br />

qarTuli bazrisTvis jerjerobiT<br />

ucnobi brendebi:<br />

1. energiuli sasmelebi<br />

Full Throttle – aris energiuli<br />

sasmeli, romelic Seicavs<br />

energiuli sasmelebis momxmareblebisaTvis<br />

sasurvel<br />

ingredientebs, Jen-<br />

Senis eqstraqts,<br />

kofeins, guaranis<br />

eqstraqtsa da vi-<br />

tamins. aseve arsebobs<br />

uSaqro<br />

Full Throttle -c,<br />

romelic ZiriTadad<br />

vrceldeba Seer-<br />

Tebul Statebsa da kanadaSi.<br />

KMX – aris mravalsivrculienergiuli<br />

sasmeli, Seqmnili<br />

gansakuTrebiT<br />

progresul, kolejis<br />

asakis xalxisTvis,<br />

romlebsac<br />

surT, ar gacdnen.<br />

dizaini aris gemovnebis<br />

gasaRviZeblad maTTvis, visac<br />

surs gamoscados cxovreba<br />

srulyofilad.<br />

2. naturaluri wvenebi<br />

Minute Maid Coolers –<br />

aris yvelgan da yovelTvis<br />

dasalevi gamacocxle-<br />

beli xilis sasmeli.<br />

is aris kargi kalciumis<br />

wyaro da Seicavs<br />

100% C vitamins.<br />

n a t u r a l u r i<br />

wveni aris xilis<br />

l o m o n a T i s<br />

saxiT, alublis,<br />

tropikuli da<br />

atmis aromatiT.<br />

is ZiriTadad vrceldeba<br />

amerikis SeerTebul<br />

StatebSi.<br />

Maaza –<br />

naturaluri<br />

wveni namdvili<br />

xilis gemoTi -<br />

Zalian uyvarT<br />

b a v S v e b s .<br />

d a m a t e b u l i<br />

aqvs kalciumi.<br />

misi qvesaTauri<br />

i n d u r a d<br />

niSnavs `megobrobis momentebi<br />

axal maaza-sTan erTad~. wveni<br />

aris mangos, forToxlisa<br />

da ananasis. igi vrceldeba<br />

bangladeSSi, indoeTsa da<br />

moldovaSi.<br />

3. ualkoholo sasmelebi<br />

Barq’s - aqvs mniSvnelovani<br />

ingredienti, rac uqmnis<br />

Tineijerebs srulyofilad<br />

cxovrebis xaliss. is<br />

aerTianebs memkvidreobiT<br />

miRebul personalurobas<br />

araTanabari muqi gemoTi. es<br />

brendi Seiqmna 1898 wels<br />

misisipiSi da Seisyida kokakolam<br />

1995 wels.sasmeli aris<br />

ludis fesvebisa da vanilis<br />

kremis.<br />

27


igi vrceldeba<br />

amerikaSi, bahamaze,<br />

kanadaSi,<br />

germaniaSi, guamaSi,<br />

marianis<br />

k u n Z u l e b z e ,<br />

f i l i p i n e b S i ,<br />

TurqeTsa da<br />

S e e r T e b u l<br />

StatebSi.<br />

diet Mello<br />

Yello – aris<br />

arakaloriuli,<br />

u a l k o h o l o<br />

s a s m e l i<br />

gansakuTrebuli<br />

gemoTi da<br />

saidumloebiT,<br />

rac kontrolis<br />

mxriv ayenebs<br />

mas sxvebisagan gamorCeulad.<br />

sasmeli aris citrusis -<br />

limniT. ZiriTadad vrceldeba<br />

amerikis SeerTebul<br />

StatebSi.<br />

4. sportuli sasmelebi<br />

Aquarius - aris mineraluri<br />

sportuli sasmeli, romelic<br />

gaTvlilia momxmareblebze,<br />

romelbsac uyvarT sporti<br />

da janmrTeli cxovrebis wesi.<br />

is iyo oficialuri sasmeli<br />

barselonas olimpiuri<br />

TamaSebis dros 1992 wels.<br />

sasmeli aris kenkris, citrusis<br />

kolas, greifrutis, Tafliani<br />

limnis, mangosa da forToxlis<br />

aromatiT.<br />

vrceldeba<br />

b e l g i a S i ,<br />

braziliaSi,<br />

C e x e T S i ,<br />

safrangeTSi,<br />

indoneziaSi,<br />

i t a l i a S i ,<br />

iaponiaSi,<br />

luqsembur<br />

gSi, holandiaSi, irlandiaSi,<br />

espaneTsa da taivanSi.<br />

5. Enviga<br />

– aris mwvane<br />

Cai, romelic<br />

x a s i a T d e b a<br />

gamacocxlebeli<br />

ZaliTa da<br />

k a l o r i e b i s<br />

d a m w v a v i<br />

TvisebebiT. Cai<br />

aris citrusis<br />

aromatiT. is<br />

vrceldeba av-<br />

striaSi, belgiaSi,<br />

CexeTSi, ungreTSi,<br />

holandiaSi, slovakeTSi,<br />

espaneTsa da SeerTebul<br />

StatebSi.<br />

6. wyali<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

Kinley – aris<br />

maRali xarisxis<br />

Camosasxmeli wyali,<br />

damzadebuli<br />

m i n e r a l e b i s<br />

damatebiT. is po-<br />

pularulia axal-<br />

gazrdebs Soris,<br />

romlebic eZeben<br />

cxovrebis ukeTes xarisxsa<br />

da janmrTeli cxovrebis wess.<br />

wyali ZiriTadad vrceldeba<br />

bangladeSSi, bulgareTSi,<br />

indoeTsa da nigeriaSi.<br />

7. k o k a -<br />

kolas supebi<br />

B i s t r o n e<br />

gemrieli marcvleulis<br />

su-<br />

pi, Zalian mosaxerxebeli<br />

m g z a v r o b i s<br />

dros.<br />

damzadebulia marcvleulisagan.<br />

supi realizdeba<br />

ZiriTadad iaponiaSi.<br />

28 cnobili brandis mTavari sazrunavi


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

versus starbaqsis<br />

yava<br />

legenda iwyeba eTiopiaSi,<br />

kafas provinciaSi, iq, sadac<br />

savaraudod yavis pirveli<br />

xe ayvavda. arsebobs yavasTan<br />

dakavSirebuli bevri fantastiuri,<br />

magram ararealuri istoria.<br />

erTi legendis Tanaxmad,<br />

eTiopielma mecxvareebma<br />

SeniSnes, rom maTi cxvrebi<br />

miirTmevdnen ra am marcvlebs,<br />

mozRvavebuli energiisgan<br />

TiTqos cekvas iwyebdnen...<br />

meore mxriv, arsebobs ufro<br />

sarwmuno mosazreba, rom yavis<br />

marcvlebi pirvelad monebma<br />

daagemovnes sudanSi, iemensa<br />

da arabeTSi. swored iemenSi<br />

moxda yavis kultis Camoyalibeba.<br />

moka dRes yavis sinonimia, Tumca<br />

adre es iyo sazRavo porti<br />

meqasTan. is erT-erTi yvelaze<br />

saqmiani adgili gaxldaT im<br />

periodSi, magram arabebs mkacrad<br />

hqondaT gansazRvruli,<br />

ar gaetanaT<br />

versus starbaqsis yava<br />

arainari nergi Tu marcvali,<br />

raTa Tavidan aeridebinaT yavis<br />

gadineba sazRvargareT.<br />

Tavdapirvlead iemenis mmar-<br />

Tveloba mxars uWerda yavis<br />

gavrcelebas qveynis SigniT,<br />

radgan iTvleoboda, rom yavas<br />

bevri dadebiTi Tviseba hqonda.<br />

pirveli yavaxana gaixnsa<br />

meqaSi da mas “`kaveh kanes~<br />

ewoda, mas Semdeg mTel arabul<br />

samyaroSi aseTi dawesebulebebi<br />

farTod gavrcelda<br />

da yavaxanebi gadiqca masobrivi<br />

TavSeyris adgilebad,<br />

sadac TamaSobdnen nards,<br />

cvlidnen axal ambebs, cekvavdenen<br />

da mRerodnen.<br />

male arabuli yavis saxlebi<br />

gadaiqca politikur centrebad<br />

da mTavrobam akrZala<br />

rogroc yava, ise msgavsi dawesebulebebi,<br />

magram isini mainc<br />

ganagrZobdnen arsebobas...<br />

indoeTsa da indoneziaSi<br />

yavis gavrceleba holandielebs<br />

ukavSirdeba. holandiuri<br />

koloniebi iyvnen evropisTvis<br />

yavis marcvlebis<br />

ZiriTadi mimwodeblebi. dRes<br />

indonezia aris msoflioSi<br />

meoTxe yavis eqsportiori<br />

qveyana.evropaSi yava<br />

venecielma vaWrebma Seitanes<br />

1615 wels. pirvelad yava iyideboda<br />

limonaTebTan erTad<br />

da mas asaRebdnen rogorc samkurnalo<br />

saSualebas. pirveli<br />

evropuli yavaxana gaixsna<br />

veneciaSi 1683 wels.<br />

amerikaSi iRebs saTaves yavas-<br />

Tan dakavSirebuli yvelaze<br />

romantikuli istoria: gabriel<br />

meTiu de klieu iyo<br />

frangi sazRvao meomari, romelic<br />

1723 wels gaemgzavra<br />

parizSi, saidanac Camoitana<br />

yavis xe. mgzavrobisas rom<br />

ar dazainebuliyo mcenare,<br />

man minis WurWelSi moaTavsa.<br />

moulodnelad gems tuniseli<br />

mekobreebi daesxnen Tavs<br />

da gabrieli marto aRmoCnda<br />

mtris winaSe, mZarcvelebs mcenaris<br />

motaceba surdaT.<br />

sasamrTlom `Starbucks~-s dauwesa 106 milioni dolaris<br />

gadaxda Tavis momuSaveebisTvis<br />

sandiegos umaRlesi sasamarTlos mosamarTlem gamoutana<br />

ganaCeni `Starbucks~-s. man unda gadauxados Tavis TanamSromlebs<br />

87 milioni amerikuli dolari da aseve damatebiT<br />

momuSaveebisTvis, vinc Tqves, rom momsaxurebisTvis naCuqar<br />

fulSi ecilebodaT zedamxedveli.devid lovem, momuSaveebis<br />

advokatma, ganacxada, rom gadasaxdelma Tanxam mTlianad<br />

Seadgina 106 milioni dolari.<br />

29


Zola saastiki gamodga, mekobreebma<br />

yavis xes toti mostexes,<br />

Tumca misi motaceba<br />

ver moaxerxes.. TiTqosda<br />

yvelaferi kargad damTavrda,<br />

magram gemze sasmeli wyali<br />

TiTqmis aRar iyo. gabrielma<br />

wylis ukanaskneli wveTebi<br />

mcenares dausxa, yavis xe gadarCa,<br />

mezRvauri ki daiRupa.<br />

sabolood, gemma martinikas<br />

miaRwia, xe xelmeored Carges<br />

ukve axal miwaSi, 1726 pirveli<br />

mosavali miiRes. mas Semdeg<br />

mosavali ufro da ufro<br />

izrdeboda da 1777 wels martinikaze<br />

19 milionze meti yavis<br />

xe idga.<br />

msoflio ekonomikaSi dRes<br />

yavas Zalian mniSvnelovani<br />

adgili uWiravs, bevri qveynis<br />

ekonomikisaTvis da politikisaTvis<br />

yavis warmoeba<br />

mniSvenlovan da kritikul<br />

rols TamaSobs. milinobiT<br />

adamiani aris CarTuli yavis<br />

warmoebaSi, mis damuSavebaSi,<br />

gayidvaSi, transportirebasa<br />

Tu marketingSi.<br />

yavisadmi maRal moTxovnas<br />

Semdegi statistikac afiqsirebs:<br />

yava weliwadSi 400<br />

miliard finjanze meti moixmareba;<br />

bolo wlebis monacemebiT<br />

msoflio bazarze 600<br />

tonaze meti yavis marcvlebis<br />

realizeba xdeba; 45 qeveyana<br />

misdevs yavis warmoebas komerciuli<br />

miznebisTvis; brazialiaSi<br />

5 milionze meti<br />

adamiania CarTuli yavis<br />

mrewvelobaSi; niu-iorkSi mosaxleobis<br />

52% yovel dilas<br />

yaviT iwyebs...<br />

yava sasargebloa maSin, rodesac<br />

samsaxurSi Tavzesayreli<br />

saqmea da sifxizle gWirdebaT,<br />

is gexmarebaT SeasruloT<br />

monotonuri saqme da iyoT<br />

koncentrirebuli ukiduresi<br />

daRlilobis dros. yava exmareba<br />

organizms, gandevnos<br />

nikotoni.<br />

zogs miaCnia, rom yava karg<br />

sayvarels hgavs - is mdidaria,<br />

Tbili da SeuZlia mTeli Rame<br />

ar dagaZinos. aRsaniSnavia,<br />

rom yavas adamia-nebi ar miirTmeven<br />

mxolod misi sasargeblo<br />

Tvisebebidan gamomdinare...<br />

yavis moduReba ritualia,<br />

misi aromati _ ganumeorebeli<br />

da, marTlac, rom warmoudgenelia<br />

megobrebTan musaifi<br />

finjani yavis gareSe.<br />

`Starbucks~-ma adamianebs<br />

mouZebna myudro kuTxe saxlsa<br />

da samsaxurs Soris<br />

1971 wels daarsda yavis kompania<br />

_ `Starbucks Coffee<br />

Company~. daarsebis dRidan<br />

`Starbucks~ ar yidda<br />

xis Semwvari marcvlebidan<br />

damzadebul sasmels, romelic<br />

kofeinis Semcvelobis gamo<br />

mastimulirebel moqmedebas<br />

axdenda, aramed `Starbucks~<br />

finjan yavaSi debda sxva<br />

bevrad ufro mniSvnelovan<br />

faseulobebs, STabeWdilebas,<br />

sicocxlesa da energias.<br />

`SeigrZeni yavis surneli da<br />

cxovrebiT odnav ufro metad<br />

datkbi~ - es `Starbucks~is<br />

mTavari slogania, rac<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

ganasxvavebs mas sxva yavisgan<br />

da yavaxanebisgan.<br />

`Cveni biznesi - es sulis<br />

avsebis da ara kuWis avsebis<br />

biznesia~, `Cven SevcvaleT<br />

xalxis cxovrebis stili~.<br />

kompaniam, marTlac, SeZlo<br />

cxovrebis stilis Secvla,<br />

`Starbucks~-ma adamianebs<br />

mouZebna myudro kuTxe saxlsa<br />

da samsaxurs Soris. didia im<br />

adamianTa ricxvi, romelTac<br />

miagnes da ver elevian mas.<br />

mTel msoflioSi yovel kviras<br />

kompaniis 5900-ze met<br />

savaWro adgilas 20 milioni<br />

momxmarebeli stumrobs.<br />

dRes `Starbucks~-is momxmarebeli<br />

ukve mTeli msoflioa<br />

da isini am adgils stumroben<br />

ara finjani yavis dasalevad,<br />

aramed `Starbucks~-is yavis<br />

dasagemovneblad. kiTxvaze,<br />

Tu ris dalevas isurvebda<br />

amerikeli axalgazrda Tu<br />

xanSi Sesuli adamiani, pasuxi<br />

aris ara yava, aramed - `Starbucks~-is<br />

yava. am filosofiam<br />

gaafarTova qseli - ara<br />

marto, daarsebis dRidan vi-<br />

Tardeba da farTovdeba ara<br />

mxolod yavaxanebis raodenoba,<br />

aramed Tavad yavis arCevani.<br />

dRes `Starbucks~-Si 30-ze<br />

meti saxeobis yavaa yvela tipis<br />

momxmareblisaTvis.<br />

Tqven SegiZliaT datkbeT<br />

rogorc Cveulebrivi espreso-<br />

Ti da late klasikuriT, aseve<br />

karameliani da nayiniani civi<br />

da cxeli yaviT, Tafliani<br />

30 versus starbaqsis yava


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

lateTi, aorTqlebuli rZisa<br />

da SaqriT moxatuli mdidari<br />

espresoTi da sxva aRmoCenebiT.<br />

`Cven aseve vcdilobT, Cveni<br />

kafe iyos adgili, sadac siamovnebiT<br />

ikribebian adamianebi,<br />

cvlian ideebs da miirTmeven<br />

ugemrieles sasmels - `Starbucks~-is<br />

yavas. Cveni yavaxanebi<br />

gvinda gadavaqcioT<br />

adgilad, sadac adamianebs<br />

SeeZlebaT gaataron SesaniSnavi<br />

dro da erT finjan yavas-<br />

Tan erTad miiRon bevrad meti<br />

STabeWdileba.~<br />

2002 wlidan `Starbucks~is<br />

moxmarebeli yavaxanebSi<br />

sargeblobs ukabelo swrafi<br />

internetiT. im SemTxvevaSi, Tu<br />

ar gaqvT fuli, `Starbucks~is<br />

plastikuri baraTiT Tqven<br />

ukve aRar gaqvT problema-<br />

`Starbucks~-is maRaziebi ukve<br />

Tqvens safuleSia~.<br />

aseve, momxmarebeli sargeblobs<br />

`Starbucks~-is musikaluri<br />

diskebiT, TamaSebiT,<br />

yavis tolCebiTa da sxvadasxva<br />

saxaliso suvenirebiT.<br />

cnobili adamianebis cnobili<br />

frazebiT gawyobili yavis<br />

finjnebi namdvilad gansakuTrebul<br />

siamovnebas ganiWeben<br />

`Starbucks~-is yavaxanaSi.<br />

ukanaskneli 5 wlis ganmavlobaSi<br />

`Starbucks~-is gayidvebi<br />

da mogeba yovelwliurad<br />

sammagdeba.<br />

`Starbucks~-is mTavari saidumlo<br />

momxamrebelTan megobrobaa,<br />

man kargad icis, rom<br />

turistuli infrastruqtura saqarTveloSi<br />

momxmarebels yavaze metad<br />

sxva emocia sWirdeba; momxmarebeli<br />

iTxovs STabeWdilebas,<br />

romelic mis gulSi<br />

SeiWreba; mis cnobierebaSi<br />

darCeba; iTxovs adgils, sadac<br />

simSvidea da yavis aromati<br />

igrZnoba. `Starbucks~-i<br />

adgilia, sadac Zalian kargad<br />

mogemsaxurebian, sasurvel<br />

yavis gemos SemogTavazeben<br />

da erTi finjani yavis fasis<br />

sanacvlod dauviwyar emocias<br />

gaCuqeben.<br />

turistuli infrastruqtura saqarTveloSi<br />

turizmi, SeiZleba iTqvas,<br />

ekonomikis sakmaod ,,delikaturi~”<br />

dargia, radgan umniSvnelo<br />

faqtorzec ki swrafad<br />

reagirebs.<br />

turizmis ganviTarebis<br />

erovnuli gegma da koncefcia<br />

_ esaa safuZveli nebismier<br />

qveyanaSi turizmis ganviTarebisa,<br />

riTac unda ganisaz-<br />

Rvros, Tu ra da rogor unda<br />

gakeTdes da warimarTos.<br />

Cvens qveyanaSi turizmis ganviTareba,<br />

SeiZleba iTqvas, ori<br />

mxaris prerogativaa. pirveli,<br />

esaa saxelmwifo da meore -<br />

mewarme. swored am ori mxaris<br />

urTierTSeTanxmebis safuZvelze<br />

SeiZleba ekonomikuri<br />

stabilurobisa da ganviTarebis<br />

miRweva. maT Soris meti<br />

valdebuleba akisria pirvel<br />

mxares, raTa uzrunvelyos<br />

qveyanaSi normaluri samewarmeo<br />

saqmianobis garemos<br />

Seqmna.<br />

saqarTveloSi turistuli<br />

momsaxurebis organizatorebi<br />

arian turistuli firmebi.<br />

saqmianobis mixedviT isini<br />

SeiZleba iyvnen sruli momsaxurebis<br />

mqone da specializirebuli<br />

anu SezRuduli<br />

momsaxurebis. turistuli<br />

firmebis srul momsaxurebaSi<br />

igulisxmeba: savizo momsaxureba,<br />

bileTebis gayidva/dajavSna,<br />

tvirTis gadazidva,<br />

sastumroebis dajavSna, mogzaurobis<br />

dazRveva, turistuli,<br />

biznes, saganmanaTleblo, sa-<br />

Tavgadasaalo, avto, Sof da<br />

sxva saxis turebis momzadeba,<br />

restornebis dajavSna da sxva<br />

damatebiTi momsaxurebis gaweva.<br />

aseve arian turistuli<br />

firmebi, romlebic sTavazoben<br />

saqarTvelos turistuli,<br />

rekreaciuli da istoriul-kulturuli<br />

regionebis<br />

monaxulebas da iq dasvenebas.<br />

31


ac Seexeba turistul<br />

firmebs, romlebic turistebis<br />

gayvanaze muSaoben, xasiaTdebian<br />

agreTve SezRuduli<br />

momsaxurebiT, radgan saqarTvelodan<br />

gasuli turistebis<br />

umravlesoba didi xniT rCeba<br />

mimReb qveyanaSi da aRar<br />

saWiroebs damatebiT turistul<br />

Tu biznesmomsaxurebas.<br />

gamyvani firmebis ZiriTad<br />

saqmianobaSi Sedis: savizo<br />

momsaxureba, dazRveva, transportireba,<br />

sastumros dajavSna,<br />

agreTve zogjer firmebi<br />

sTavazoben saswavlo turebs,<br />

romlebic saqarTveloSi Zlier<br />

gavrcelebulia.<br />

saqarTvelos turistuli<br />

firmebis umravlesoba marketinguli<br />

kvlevebis Catarebaze<br />

ar aris orientirebuli,<br />

magram reklamasa da gasaRebis<br />

stimulirebas aqtiurad<br />

axorcieleben.<br />

turistuli firmebis saqmianoba<br />

mimarTuli unda iyos<br />

dadebiTi imijis formirebisaken,<br />

radgan turizmis sferoSi<br />

imiji gadamwyvetia. turistuli<br />

firmebis saqmianobis Sefaseba<br />

SesaZlebelia mxolod<br />

turistuli produqtis/momsaxurebis<br />

moxmarebis proces-<br />

Si, amitom turistebi da mogzaurebi<br />

saagentos mimarTaven<br />

imijidan gamomdinare. imijis<br />

formirebisaTvis ki saWiroa<br />

ara mxolod efeqturi<br />

sareklamo kampaniis warmoeba,<br />

aramed firmis mier gaweuli<br />

momsaxurebis maRali xarisxi<br />

da saimedoba. qveyanaSi arsebuli<br />

sxvadasxva eqstrema-<br />

luri, arasasurveli pirobebi<br />

pirdapir aisaxeba im sfero-<br />

Si, romelic adamianebis gajansaRebas,<br />

dasvenebas, rekreacias<br />

emsaxureba. aqedan gamomdinare,<br />

turistul qveyanaSi unda arsebobdes<br />

mcire garantia mainc<br />

imisa, rom am sferos ganviTarebas<br />

ar SeeSleba xeli qveyanaSi<br />

arsebuli sxvadasxva<br />

xelisSemSleli pirobebiT,<br />

romlebic mravalgvari, araprognozirebadi<br />

da saxifa-<br />

Toa. es iqneba rTuli politikur-ekonomikuri<br />

viTareba,<br />

teraqtebi, turistebisa da<br />

adgilobrivi mosaxleobis<br />

gaqurdva-gataceba, Tu regionebis<br />

dabombva; aRsaniSnavia<br />

bunebrivi stiqiuri movlenebi<br />

Tu ekologiuri problemebi<br />

da sxv.<br />

adamiani mogzaurobis, dawyebamde<br />

afasebs samogzauro<br />

qveyanas, arCevs misTvis misaReb<br />

pirobebs da cxadia, miemgzavreba<br />

iseT qveyanaSi, sadac SesaZlebelia<br />

mSvidi, usafrTxo<br />

dasveneba, sadac safrTxe ar<br />

emuqreba mis sicocxles, janmr-<br />

Telobas. Tumca, aris turistTa<br />

is kategoriac, romelic<br />

eqstremalur pirobebs eZebs,<br />

magram am tipis momxmarebels<br />

ainteresebs mxolod garkveuli<br />

sirTuleebis gadalaxva<br />

da igi sruliad ar isurvebda<br />

iseT qveyanaSi wasvlas, sadac<br />

iqneba bunebriv-ekologiuri<br />

problemebi, turistebis<br />

gaqurdva-gatacebis faqtebi<br />

da sxv.<br />

gasvliTi turizmi, romelic<br />

gansakuTrebiT bolo wlebSi<br />

gaaqtiurda, rogorc bunebrivi<br />

reaqcia sazRvrebis gaxsnaze<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

da qveynis SigniT turizmis<br />

ganuviTarebel infrastruqturaze,<br />

sazRvargareT kapitalis<br />

gadinebisa da iq samuSao<br />

adgilebis Seqmnis Zlier<br />

arxad gadaiqca.<br />

amdenad, turizmis SemorCenili<br />

infrastruqturis gamoyeneba<br />

da axali samuSao adgilebis<br />

Seqmna uSualod saqarTvelo-<br />

Si – Sida turizmis modelis<br />

ZiriTadi arsia.erovnuli<br />

turizmi msoflio turizms ar<br />

upirispirdeba, mxolod is<br />

uars ambobs korporatiuli<br />

meqanizmebis dominirebaze.<br />

erovnuli turizmis CarCoebSi<br />

unda aRmocendnen profesiuli<br />

asociaciebi (mxareTmcodneebisa<br />

da eqskursiamZRol-<br />

Ta gildiebi, muzeumebisa da<br />

turistuli klubebis asociaciebi<br />

da a.S.), romlebic<br />

koleqtiur xelSekrulebebs<br />

dadeben turoperator-<br />

ebis asociaciasTan turistuli<br />

produqtis formirebasa<br />

da bazarze misi gavrcelebis<br />

pirobebze; agreTve, mosalodnelia<br />

xelSekrulebebis<br />

gaformeba momxmarebelTa<br />

sazogadoebebTan (sabavSvo<br />

fondebi, axalgazrduli klubebi,<br />

studenturi asociaciebi,<br />

veteranTa klubebi da a.S.)<br />

socialuri partniorobis<br />

reJimSi maT momsaxurebaze;<br />

erovnuli turizmis amocanaa<br />

adamianTa yoveldRiuri rekreaciuli<br />

moTxovnebis momsaxureba<br />

da “`uik-endis~” programis<br />

organizeba, romelic<br />

socialur aspeqtSi SeiZleba<br />

ufro wonadad CaiTvalos;<br />

32 turistuli infrastruqtura saqarTveloSi


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

samTo saTxilamuro sportis mimdevrebo,<br />

ar gamogrCeT<br />

albaT, am statiis mkiT-<br />

xvelTagan umetesobas garderobis<br />

yvelaze miuwvdenel<br />

Taroze saguldagulod<br />

gaqvT Semonaxuli kombinizoni,<br />

sportuli qurTuki da<br />

sxva danarCeni atributebi<br />

specialurad gudaurisTvis...<br />

Sesabamisad, TqvenTvis nacnobia<br />

sixarulis SegrZneba am<br />

Taromde miRwevis, Tqveni sagudauro<br />

aRWurvilobis Tavidan<br />

Sexebisa da Calagebisa ...<br />

Tqven mouTmenlad gixariaT<br />

kviris bolos mosvla, an Tundac<br />

kviris dasawyisis, radgan<br />

iciT, rom orSabaTs mosdevs<br />

samSabaTi, oTxSabaTi da a.S.<br />

SabaT kviramde. SabaTs diliT<br />

ki uCveulod energiulad<br />

iRviZebT da ukve mouTmelad<br />

gahyurebT gzas gudaurisken...<br />

Tqven ukve gudaurSi xarT… da<br />

yvelaferi swored aq iwyeba…...<br />

saqarTvelos zamTris kuror-<br />

tebi yovel sezonze turistebis<br />

mzard raodenobas<br />

maspinZlobs. Bbakuriansa da<br />

gudaurs Soris arCevanis<br />

gakeTebisas turistebi sxvadasxva<br />

garemoebebs iTvaliswineben<br />

da arCevansac Sesabamisad<br />

akeTeben. magaliTad,<br />

Tu gsurT daisvenoT ojaxTan<br />

erTad, bakuriani TqvenTvis<br />

saukeTeso arCevania. xolo,<br />

Tuki Tqveni mTavari mizani<br />

srialia, girCevT gezi gudaurisken<br />

aiRoT.<br />

aseve gaiTvaliswineT, rom<br />

sezonis xangrZlivobis mxriv<br />

gudauri msoflioSi popularul<br />

bevr kurorts sjobs.<br />

sezoni gudaurSi dekembris<br />

Sua ricxvebidan iwyeba<br />

da aprilis Sua ricvebamde<br />

grZeldeba. bakurianSi ki<br />

sezoni bevrad moklea da rogorc<br />

wesi, martis Sua ricxvebisTvis<br />

mTavrdeba.<br />

saqarTvelos mimzidvelia<br />

samTo saTxilamuro sportis mimdevrebo, ar gamogrCeT<br />

zamTris kurortebi ara marto<br />

adgilobrivi dam-sveneblebisTvis,<br />

aramed turistebisTvisac.<br />

bolo wlebis ganmavlobaSi<br />

mniSvnelovnad imata<br />

ucxoeli turistebis ricxvma.<br />

maTi umravlesoba Camodis<br />

ruseTidan, ukrainidan, somxeTidan<br />

da latviidan. saerTo<br />

jamSi ki, SarSan bakurians,<br />

adgilobrivi da ucxoeli<br />

turistebis CaT-vliT 40 000,<br />

xolo gudaurs 22 000 damsvenebeli<br />

ewvia. wlevandeli<br />

monacemebi ki, savaraudod,<br />

ufro maRal ricxvebs daafiqsirebs.<br />

amasTan aRsaniSnavia,<br />

rom 2006 wels saqarTvelom<br />

vizitorebis zrdis maCveneblis<br />

75 %-iani zrdis gamo<br />

pirveli adgili daikava.<br />

tursitebis raodenoba mTis<br />

kurortebSi wlidan wlamde<br />

izrdeba da Sesabamisad rodesac<br />

sezonis pikia, Znelia sastumroSi<br />

adgilis dajavSna.<br />

am mxriv bakuriani naklebad<br />

problematuria, radgan ufro<br />

did arCevans sTavazobs damsvenebels,<br />

vidre gudauri.<br />

bakurianSi sastumroebTan<br />

erTad, SegiZliaT daiqiravoT<br />

kerZo bina. es ki TavisTavad<br />

am kurortebiT dainteresebis<br />

zrdis maCvenebelia.<br />

rac Seexeba sastumroebSi<br />

nomris fass, gudaurSi igi<br />

meryeobs 40 laridan 110<br />

dolaramde dRe-RameSi.<br />

fasze gavlenas sxva danarCen<br />

faqtorebTan erTad axdens<br />

siaxlove trasebTan (liftebTan)<br />

da sastumros pirobebi.<br />

33


dResdReobiT sastumros<br />

servisis mixedviT gudaurSi<br />

liderobs sastumro “`marko<br />

polo~, romelic damsvenebels<br />

sTavazobs yvela saSualebas<br />

gantvirTvisa da dasvenebis-<br />

Tvis.<br />

rac Seexeba Txilamurebs, maT<br />

yidvasa da gaqiravebas, standartulad,<br />

erTi dRiT Txilamurebis<br />

daqiravebis fasi<br />

25 laria, igive gasaqiravebeli<br />

fasi aqvs `snoubordsac~.<br />

rogorc adgilobrivi<br />

trenerebi aRniSnaven, gudaurSi<br />

`snoubordze~ dgomis<br />

msurvelTa raodenoba da Sesabamisad<br />

snoubordebis gaqiravebis<br />

raodenoba mkveTrad<br />

gaizarda wina welTan SedarebiT.<br />

rac Seexeba Txilamurebis<br />

SeZenas, samoyvarulo Txilamuris<br />

yidva SegiZliaT adgilobriv<br />

sportul maRaziebSi 500<br />

- 800 laris farglebSi. amas-<br />

Tan, Txilamurebis gayidvebis<br />

ricxvi, wina welTan SedarebiT<br />

mkveTrad gaizarda. sportul<br />

maRaziaTa qselebma Tbilis-<br />

Si mniSvnelovnad gazar-<br />

des Txilamurebis gayidvis<br />

maCvenebeli. aseve gaizarda<br />

moTxovna `snoubordzec~.<br />

sasrialo mowyobilobaze<br />

gazrdil moTxovnaze sabanko<br />

seqtormac ar daayovna reagireba<br />

da momxmarebels Sesabamisi<br />

ganvadebis sistema da<br />

sesxi SesTavaza specialurad<br />

sasrialo aRWurvilobis Sesa-<br />

Zenad.<br />

am mxriv novatori bazarze<br />

2007 wlidan “`saqarTvelos<br />

banki~” aRmoCnda, romelmac<br />

momxmarebels Txilamuris ganvadebiT<br />

yidvis Sansi misca<br />

`ski+~- is saSualebiT.<br />

saTxilamuro sportiT dainteresebuli<br />

auditoriisTvis<br />

saintereso iqneba aseve informacia<br />

imis Sesaxeb, rom sadaz-<br />

Rvevo kompaniam `arqimedes<br />

global~ bakurianSi ganaxorciela<br />

sadazRvevo programa.<br />

dazRvevis paketis dRiuri<br />

Rirebulebaa 1 lari da masSi<br />

Sedis: saswrafo gadaudebeli<br />

daxmareba, stomatologiuri<br />

daxmareba da, saWiroebis Sem-<br />

TxvevaSi, hospitalizacia.<br />

garda zemoT CamoTvlili detalebisa,<br />

sasurvelia gaiTvaliswinoT,<br />

rom gudaurSi<br />

mTeli dRis Seuwyveteli srialisTvis<br />

SegiZliaT SeiZinoT<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

25 lariani dRis abonementi,<br />

xolo liftiT erTjeradi<br />

sargeblobisTvis 4 laris<br />

gadaxda mogiwevT. bakurianSi<br />

erTjeradi asvla 3 lari Rirs,<br />

mTeli dRis abonementi ki gudauris<br />

msgavsad - 25 lari.<br />

yoveli SemTxvevisTvis,<br />

mogawvdiT aseve sasargeblo<br />

informacias im auditorias,<br />

romelsac jer arc kombinizoni<br />

gaqvT zeda Taroze<br />

Semodebuli da arc saWiro<br />

aRWurviloba mogimaragebiaT<br />

sasrialo sezonisTvis.<br />

savaraudod, Tqven Semdegi<br />

atributebi da biujeti dag-<br />

WirdebaT:<br />

kombinizoni :<br />

80-dan 300 laramde<br />

qurTuki:<br />

70-dan 250 laramde<br />

fexsacmeli:<br />

40-dan 300 laramde<br />

qudi:<br />

20-dan 150 laramde<br />

saTvale:<br />

25-dan 180 laramde<br />

aseve girCevT, Txilamurze<br />

an `snoubordze~ pirvelad<br />

dadgomisas isargebloT<br />

34 samTo saTxilamuro sportis mimdevrebo, ar gamogrCeT


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

treneris daxmarebT. gaiTvaliswineT,<br />

rom trenerTan erTi<br />

saaTiT varjiSisTvis 25 lari<br />

unda gadaixadoT. treneris<br />

ayvana SegiZliaT adgilze.<br />

calke Temaa, ra ar unda wai-<br />

RoT gudaurSi an bakurianSi:<br />

U<br />

susti sqesis wamomadgenlebo,<br />

upirveles yovlisa Sin datoveT<br />

makiaJisTvis saWiro yvela<br />

saSualeba higienuri pomadis<br />

garda. sastikad arasasurvelia<br />

srialisas saxeze gesvaT<br />

tonaluri kremi an raime kosmetikuri<br />

saSualeba. Tumca,<br />

aucilebelia gamoiyenoT mzis<br />

damcavi kremi, gansakuTrebiT<br />

gudaurSi, sadac didi saSiSroebaa<br />

romelime xarisxis<br />

damwvrobis miiRebisa. gansakuTrebiT<br />

erideT martis mzes<br />

da SeecadeT ar mieficxoT.<br />

aseve gaiTvaliswineT, rom<br />

Sav, elegantur saRamos kabas,<br />

mTaSi Zalian advilad cvlis<br />

irmebis gamosaxulebiani Jaketi<br />

da fumfula kaSne.<br />

rac Seexeba mamakacebs, xels<br />

nu aiRebT saxis kanis movlaze,<br />

radgan Zlieri sqesis warmomadgenlebi<br />

xarT. nu mogeridebaT<br />

damcavi kremis wasma.<br />

gamocdili moTxilamure megobris<br />

rCeviT, aseve araferSi<br />

dagWirdebaT halstuxi, Te-<br />

Tri perangi, wveris saparsi,<br />

savarcxeli, serfingis dafa<br />

da TviT saqorwino beWedi.<br />

SeiZleba garkveuli doziT<br />

alkoholi gamogadgeT,<br />

trasaze mxned gasasvlelad.<br />

Tu adgilobrivi zamTris kurortebi<br />

Tqvens moTxovnilebas<br />

ver akmayofileben,<br />

girCevT ewvioT evropis cnobil<br />

saTxilamuro dasasvenebl<br />

adgilebs. safrangeTSi cnobil<br />

saTxilamuro kurortebze<br />

1 Ramis Rirebuleba saSualo<br />

donis sastumroSi daaxloebiT<br />

60 evro Rirs da fasebi sastumros<br />

varskvlavebis raode-<br />

nobis zrdis Sesabamisad<br />

izrdeba.<br />

italiaSi daaxloebiT igive<br />

situaciaa fasebTan dakav-<br />

SirebiT. garda amisa, SegiZliaT<br />

ewvioT aRmosavleT<br />

samTo saTxilamuro sportis mimdevrebo, ar gamogrCeT<br />

evropis sxvadasxva saTxilamuro<br />

kurortebs, sadac<br />

fasebi SedarebiT naklebia da<br />

servisis done saqarTvelosTan<br />

SedarebiT bevrad maRalia.<br />

piradi gamocdilebidan ki<br />

alpebis dedaqalaqad wodebul<br />

insbruks girCevdiT avstriaSi.<br />

Aam ulamazes adgilas<br />

SegiZliaT Tvalyuri adevnoT<br />

zamTris olimpiur Sejibrebebs<br />

da Tavadac isrialoT<br />

gauTaveblad. sastumroebis<br />

farTo arCevani ki SesaZleblobas<br />

gaZlevT SearCioT<br />

TqvenTvis sasurveli pirobebi<br />

da fasebi. saSualod ki,<br />

biujetis Sedgenisas, girCevT<br />

erT Rameze sastumroSi 80<br />

evro gaiTvaliswinoT.<br />

imedia, mowodebulma informaciam<br />

daakmayofila da kidev<br />

ufro gaaRrmava Tqveni interesi<br />

saTxilamuro sportTan<br />

dakavSirebiT. vimedovneb, isev<br />

SevxvdebiT, oRond amjerad<br />

trasaze...<br />

35


ora - bora<br />

ocneba, romelic realobaa?!<br />

Cemi nacnobebisa da megobrebis<br />

wreSi blic-gamokiTxva<br />

Cavatare: uceb milioni rom<br />

aRmoCndes maT xelSi, rogor<br />

daxarjavdnen?! yvelas pasuxi<br />

gansxvavebuli iyo, Tumca erTi<br />

saerTo ram mainc aRmovaCine.<br />

ocnebebis grZel nusxaSi yvelas<br />

miuCenia adgili romelime<br />

gansakuTrebul, egzotikur<br />

adgilze saucxoo drois<br />

gatarebisaTvis.<br />

albaT, swored aseTi adgilia<br />

bora-bora da milioni Tu<br />

ara, 10-15 000 evro mainc unda<br />

gqondeT am saucxoo adgilis<br />

mosanaxuleblad.<br />

bora-bora Sedis franguli<br />

polineziis livordis<br />

jgufSi, romelic, Tavis mxriv,<br />

warmoadgnes safrangeTis<br />

teritorias wynar okeane-<br />

Si. bora-bora mcire zomis<br />

kunZulia, romlis garSemoc<br />

aris gamaognebeli laguna da<br />

barieruli rifi. kunZulis<br />

centrSi aris antikuri xanis<br />

vulkanuli warmoSobis ori<br />

klde _ paia da otemanu, umaRlesi<br />

wertili ki 727 metrs<br />

aRwevs.<br />

taitur enaze (miekuTvTeba<br />

avstroneziuri enebis ojaxs,<br />

gavrcelebulia frangul poloneziaSi.<br />

am enaze saubrobs<br />

mxolod 100 000 adamiani)<br />

kunZulis saxeli gamoiTqmis<br />

rogorc `fora fora~ da<br />

niSnavs `pirvel dabadebas~.<br />

kunZulze IV saukunidan<br />

cxovrobdnen polinezielebi.<br />

maT polineziur enaze moixseniebdnen,<br />

rogorc `vavau~.<br />

pirvelad es kunZuli<br />

mxolod 1769 wels iqna aRmoCenili<br />

jeims kukis mier. 1822<br />

wels londonis misionerTa<br />

sazogadoebam protestan-<br />

turi eklesia aago. 1842 wlidan<br />

bora-bora safrangeTis<br />

proteqciis qveS moeqca admiral<br />

abel aubertis ZalisxmeviT.<br />

dRes kunZuli sruliad orientirebulia<br />

turizmze. aq<br />

ZiriTadad maRali klasis<br />

sastumro kompleqsebia ganlagebuli<br />

da elitaruli<br />

garTobis savanes warmoadgens.<br />

ZiriTadi informacia,<br />

romelsac sasurvelia flob-<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

deT kunZulze gamgzavrebisaTvis:<br />

• valuta: polineziuri<br />

franki - (XPF); saSualo kursi<br />

1 XPF = 0.8 evro;<br />

• viza: franguli polineziis<br />

teritoriaze yofnisaTvis<br />

aucilebelia safrangeTis<br />

sakonsulos mier<br />

gacemuli viza.<br />

• dro: rodesac boraboraze<br />

kvira dRis SuadRea,<br />

TbilisSi orSbaTia, 12:00.<br />

• geografia: taiti da Sesabamisad<br />

kunZuli bora-bora<br />

wynar okeaneSia ganTavsebuli<br />

da evropisagan 17000 kilometriTaa<br />

daSorebuli.<br />

• klimati: tropikuli.<br />

wlis ganmavlobaSi haeris<br />

saSualo temperatura 27 gradusia,<br />

wylis ki daaxloebiT<br />

- 26. mwvel da cxel mzes arbilebs<br />

wynari okeanis grili<br />

sio.<br />

• medikamentebi. polineziaSi<br />

vizitisaTvis, sxva<br />

tropikuli adgilebisagan<br />

gansxvavebiT, ar aris saWiro<br />

ineqciebis gakeTeba. am teritoriaze<br />

ar aris saSiSi<br />

cxovelebi an/da mwerebi. amas-<br />

Tan, jandacvis sistema sakmaod<br />

maRal donezea ganviTarebuli.<br />

• tansacmeli: adgilobriv<br />

mcxovreblebsac da turistebsac<br />

ubralod acviaT.<br />

tansacmeli sasurvelia iyos<br />

36 bora-bora


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

bambis qsovilis. Tu gemiT<br />

seirnobasac apirebT, aucileblad<br />

waiReT Tbili mosasxami<br />

(saRamoobiT sakmaod grila).<br />

rac Seexeba fexsacmels,<br />

yvelaze aqtiurad dagWir-<br />

debaT sandlebi.<br />

mTebSi eqskuriaze ki rekomendirebulia<br />

moxerxebuli<br />

daxuruli fexsacmeli da,<br />

rac mTavaria, ar dagaviwydeT<br />

rezinis sandlebis waReba, romelic<br />

wyalSi SesvlisTvis<br />

gamogadgebaT (iq bevri rifia<br />

da SeiZleba SiSveli fexi dagiziandeT).<br />

savaldebuloa, Tan<br />

iqonioT mzis damcavi kremi,<br />

muqi saTvaleebi, panama da, ra<br />

Tqma unda, sacurao kostiumi.<br />

• `Sopingi~: maRaziebi iseve,<br />

rogorc sxva dawesebulebi,<br />

muSaoben dilis 8:00 saaTidan<br />

18:00 saaTamde. SuadRes<br />

12:30-dan 13.30-mde yvela obieqti<br />

daketilia. SabaTobiT<br />

didi savaWro centrebi Ramis<br />

11 saaTamde muSaoben.<br />

bora-bora<br />

• religia: adgilobrivi mosaxleobis<br />

ZiriTadi nawili<br />

protestanti an kaTolikea,<br />

daaxloebiT - 2% budisti;<br />

• sabaJo da sapasporto kontroli:<br />

sabaJo sazRvarze<br />

arsebobs standartuli Sez-<br />

Rudvebi Tambaqosa da alkoholuri<br />

sasmelis raodenobas-<br />

Tan dakavSirebiT. sxva raime<br />

specialuri da gansakuTrebuli<br />

moTxovnebi ar aris.<br />

• transportireba: kunZulebs<br />

Soris gadaadgilebis mxolod<br />

ori gza arsebobs _ sahaero<br />

da sazRvao.<br />

bora-boraze dabali donis<br />

sastumro ubralod ar<br />

arsebobs. aq yvelaze iafad,<br />

SedarebiT cudi xediT,<br />

yvelaze patara nomeri<br />

RameSi 250-300 evro Rirs.<br />

xolo Tu marTlac yvelafer<br />

saukeTesos eswrafviT, maSin<br />

Tqven saSualod 700 an/da<br />

umjobesia 1000 evrod Rirebuli<br />

bungaloSi SesaxldeT.<br />

aq Tven, SeiZleba iTqvas,<br />

gaSlil okeaneSi cxovrobT.<br />

Tqven SegiZliaT datkbeT mzis<br />

amosvlisa da Casvlis ulamazesi<br />

xedebiT, mkveTri ferebis<br />

saucxoo kontrastebiT da<br />

ubralod daiviwyoT Tqveni<br />

cxovrebis damRleli yoveldRiuroba.<br />

da Tu am mSvenier<br />

adgilze mainc moxvdiT da<br />

Tan okeaneSi SeWril erTerT<br />

saukeTeso bungaloSi<br />

cxovrobT, aucileblad unda<br />

moinaxuloT poloneziis sxva<br />

RirSesaniSnaobebi.<br />

adgilobrivi tur-agentebi<br />

maraval saintereso eqskursias<br />

SemogTavazeben - okeanesa<br />

Tu mTebSi.<br />

Tqveni turis bolos<br />

ki, rodesac moinaxulebT<br />

uamrav egzotikur adgils,<br />

datkbebiT ra mzis Cas-<br />

vliTa da ulamazesi xedebiT<br />

Tqveni brwyinvale bungal-<br />

odan, saqarTveloSi gamomgzavrebis<br />

win ar dagaviwdeT<br />

sastumros personalsa da<br />

momRimar mesazRvres uTxraT<br />

`mauruuru~, rac adgilobriv<br />

enaze madlobas niSnavs.<br />

37


germaniis federaciuli<br />

respublika<br />

zogadi daxasiaTeba<br />

germaniis federaciuli respublikis<br />

mosaxleobaa 81<br />

milioni. religiis TvalsazrisiT<br />

mosaxleoba iyofa or<br />

nawilad: romauli kaTolikebi,<br />

romlebic ZiriTadad<br />

cxovroben qveynis samxreT<br />

nawilSi da protestantebi,<br />

umetesad CrdiloeT nawilis<br />

mkvidrni. germaniis ekonomika<br />

ganixileba rogorc udidesi<br />

evropaSi da mesame msoflio-<br />

Si, aSS-sa da iaponiis Semdeg.<br />

gadawyvetilebebis miRebis<br />

procesi germaniaSi gacilebiT<br />

nelia, vidre aSS-Si, rac<br />

SeiZleba SemaSfoTebeli iyos<br />

amerikeli xelmZRvanelisTvis.<br />

biznesmenebi germaniaSi atareben<br />

Zalzed konservatiul<br />

tansacmels, rogoricaa: muqi<br />

kostiumebi, konservatiuli<br />

halstuxebi da TeTr perangebi.<br />

qalbatonebi ki ZiriTadad<br />

imosebian muq pijakebsa da<br />

TeTr bluzebSi.<br />

germanelebi individualistebi<br />

arian. maT ar uyvarT<br />

siurprizebi. moulodneli<br />

cvlilebebi biznessaqmianobebSi,<br />

maSinac ki, Tu aman SeiZleba<br />

gazardos warmoeba, miuReblad<br />

iTvleba.<br />

germaniis moqalaqeebs ar<br />

sWirdebaT da arc elian<br />

qaTinaurebs. germaniaSi iT-<br />

vleba, rom zedmeti komlimentebi<br />

saqmes ver waadgeba.<br />

punqtualuroba aucilebelia<br />

germaniaSi. dagvianeba, Tundac<br />

ramdenime wuTiT, Zalian<br />

ganarisxebs germanel ufross.<br />

germaniSi biznesi miiCneva Zalian<br />

seriozulad da iumori<br />

miuRebelia biznesurTierTobaSi.<br />

germanelebi pativs scemen<br />

ufross da yovelTvis win<br />

ayeneben biznesSi. germanelebis<br />

is nawili, romlebic wlebis<br />

manZilze erTad muSaoben, misalmebisas<br />

xels arTmeven er-<br />

TmaneTs, TiTqos es iyos maTi<br />

pirveli Sexvedra. germaneli<br />

kacebi xSirad gvariT mimar-<br />

Taven erTmaneTs, maSinac ki,<br />

roca kargi nacnobebi arian.<br />

germanelebi svamen didi raodenobiT<br />

luds, Tumca cdiloben<br />

ar dakargon zomiereba.<br />

germanuli aris oficialuri<br />

ena, mosaxlebis 99% laparakobs<br />

germanulad, magram arsebobs<br />

ramdenime dialeqtic.<br />

germanelebs uyvarT telefonze<br />

laparaki, Tumca<br />

mniSvnelovani biznes-<br />

gadawyvetilebebis miReba<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

telefoniT ar xdeba. isini<br />

ufrTxildebian pirad<br />

cxovrebas, ase rom ar daurekoT<br />

germanel ufross<br />

saxlSi nebarTvis gareSe.<br />

ekonomika<br />

germanias aqvs mdidari da<br />

teqnologiurad Zlieri ekonomika.<br />

mniSvnelovani gaumjobesebaa<br />

2007 wels, rac<br />

gamoixateba 2.6%-iani zrdiT.<br />

2001-05 wlebis xangrZlivi<br />

gaCerebis periodis Semdeg,<br />

0.7%-iani zrdiTa da maRali<br />

umuSevrobiT, 2007 wlis<br />

Zlieri zrda gaxda umuSevrobis<br />

dacemis mizezi, daaxloebiT<br />

8%-iT. yvelaze mniSvnelovani<br />

mizezebi germaniis<br />

maRali umuSevrobisa iyo makroekonomikuri<br />

gaCereba, investiciebis<br />

Semcireba, kompaniebis<br />

restruqturizacia,<br />

Sromis bazris sixiste, momsaxurebis<br />

seqtorSi konkurenciis<br />

simcire da maRali<br />

saprocento ganakveTi. modernizeba<br />

da aRmosavleT germaniis<br />

ekonomikis integrireba<br />

aris Zviri da xangrZlivi procesi,<br />

wliuri gadaricxvebi<br />

dasavleTidan aRmosavleTisaken<br />

Seadgens daaxloebiT 80<br />

miliard dolars. germaniis<br />

mTavrobam gaatara reformebi<br />

Sromis bazarze: sapensio<br />

asakis zrda 65-dan 67 wlamde,<br />

qalis wilis gazrda Sromis<br />

bazarze da sxv.<br />

2007 wlisTvis germaniis<br />

mTliani Sida produqti<br />

realuri zrdis procentis<br />

mixedviT Seadgenda 2.6%-s.<br />

mSp seqtorebis mixedviT:<br />

38 germania


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

soflis meurneoba - 0.9%,<br />

industria - 29.6% da momsaxurebis<br />

sfero - 69.5%. gasul<br />

wels umuSevrobis done Seadgenda<br />

9.1%-s, xolo inflacia<br />

18.4%-s. siRaribis zRvars<br />

qvemoT imyofeba germaniis<br />

mosaxleobis 11%. germaniaSi<br />

Zalian kargadaa ganviTarebuli<br />

industriuli seqtori.<br />

germania msoflios udides<br />

da teqnologiurad yvelaze<br />

ganviTarebul mwarmoeblebs<br />

Sorisaa rkinis, foladis,<br />

naxSiris, qimiuri nivTierebebis,<br />

manqana-danadgarebis,<br />

eleqtronikis, sakvebis, xomaldebisa<br />

da qsovilebis warmoebiT.<br />

germaniis eqsporti 2007<br />

wlisTvis Seadgenda 1361 trilion<br />

dolars, xolo importi<br />

- 1121 trilion dolars. germaniis<br />

erovnuli valuta 2002<br />

wlidan aris evro.<br />

dedaqalaqi – berlini<br />

berlini meored gaerTianebuli<br />

germaniis dedaqalaqi<br />

gaxda 1990 wels. is aris evropis<br />

aT udides qalaqs Soris<br />

erT-erTi, 890 km 2 far-<br />

TobiTa da daaxloebiT 3.5<br />

milioni mosaxliT. berlinis<br />

kedelis dangrevam 1989<br />

wels moaxdina dramatuli<br />

gavleba qalaqze. Tumca es<br />

kulturuli da ekonomikuri<br />

Zvra aRmoCnda warmatebuli<br />

da berlini gaxda msoflioSi<br />

mniSvnelovani biznescentri.<br />

berlini ekonomikuri TvalsazrisiTac<br />

miiwevs win da<br />

sagrZnoblad viTardeba. didi<br />

SesaZlebelobebi arsebobs qalaqSi<br />

infrastruqturis gasa-<br />

germania<br />

viTareblad da mimdinareobs<br />

seriozuli samuSaoebi. qalaqis<br />

kulturuli memkvidreoba<br />

aris mniSvnelovani:<br />

160-ze meti muzeumi, daaxloebiT<br />

150 Teatri, 8 simfoniuri<br />

orkestri, didi raodenobiT<br />

kafeebi, barebi, ludis saxlebi<br />

da Ramis klubebi aris qalaq-<br />

Si nebismieri gemovnebisaTvis.<br />

bolo wlebSi, berlinSi saofise<br />

farTis qiraobis fasebi<br />

uaxlovdeba msoflios bevr<br />

sxva qalaqebis fasebs. berlinSi<br />

ofisis qiraobis fasi<br />

Seadgens daaxloebiT 28.30<br />

evros kvadratul futze.<br />

cxovrebis standartebi aris<br />

maRali da mudmivad mzardi.<br />

biznesetiketi germaniaSi<br />

nebismier qyeyanaSi arsebobs<br />

gansakuTrebuli Cveulebebi<br />

da wesebi, romlebic gamoiyeneba<br />

rogorc yoveldRiur<br />

cxovrebaSi, aseve saqmiani<br />

molaparakebebis dros. gansakuTrebiT<br />

mniSvnelovania<br />

etiketis dacva restoranSi<br />

yofnis dros.<br />

tradiciulad, germaniaSi sadiloben<br />

Tormetis naxevridan<br />

oris naxevramde. maTi meniu<br />

ar Sedgeba uamravi kerZisagan<br />

- miirTmeven wvnian kerZs, mTavar<br />

saWmels da deserts. sakonferencio<br />

garemoSi biznes<br />

lanCi aris ganuyofeli nawili<br />

adamianuri urTierTobebisa<br />

da gagrZeleba msjelobisa<br />

mimzidvel garemoSi. Zveli<br />

wesebis mixedviT mandilosnebi<br />

arc Rvinos sinjavdnen, arc<br />

oficiantTan saubrobdnen da<br />

mamakacebi ixdidnen safasurs.<br />

dRes qalebis mxridan msgavsi<br />

manerebi istoriis sakuTrebaa.<br />

bizneslanCis dros ZiriTadad<br />

ualkoholo sasmelebs miirTmeven,<br />

Tumca iSviaTad arc<br />

alkoholian sasmelze amboben<br />

uars. dRes aRaravis ukvirs,<br />

Tu erTma pirovnebam alkoholuri<br />

sasmeli mxolod TavisTvis<br />

SeukveTa sxvebisTvis<br />

SeTavazebis gareSe. germaniaSi<br />

momsaxurebis procenti Seadgens<br />

5-dan 10%-mde. Tuki ukmayofilo<br />

xarT momsaxurebis<br />

xarisxiT, SegiZliaT gamoiyenoT<br />

uaryofiTi toni, an ar<br />

gadaixadoT momsaxurebis safasuri.<br />

amave dros SegiZliaT,<br />

ufro meti gadauxadoT oficiants,<br />

Tuki igi gansakuTrebulad<br />

ganebivrebT. kmayofilebis<br />

grZnoba SegiZliaT<br />

gamoxatoT aseve araverbaluri<br />

saqcieliT, Cveuli sityvis<br />

`didi madlobis~ garda.<br />

mosaubres pirvel rigSi usurveT<br />

`miirTviT gemrielad~.<br />

dajeqiT magidasTan axlos<br />

gamarTulad, xelebi ar daswioT<br />

dabla da daelodeT,<br />

sanam yvela kerZi ar iqneba<br />

sufraze motanili. aseve daelodeT<br />

sxvebs, rom daiwyon<br />

Wama da aseve sasmelis daleva.<br />

sufridan ar adgeT manam,<br />

sanam sxvebi ar morCebian<br />

sadils. sadilis damTavrebisas,<br />

ar dagaviwydeT danisa da<br />

Canglis paralelurad Tef-<br />

Sis marjvena mxares dawyoba.<br />

germaniaSi miRebulia, rom<br />

TefSi bolomde sufTa unda<br />

iyos. winaaRmdeg SemTxvevaSi<br />

es aRiqmeba, rom ar mogewonaT<br />

saWmeli.<br />

39


C i n e T i<br />

CineTs, uZvelesi civilizaciis<br />

qveyanas, aqvs ganviTarebis<br />

4000 wliani istoria. CineTis<br />

dedaqalaqia pekini, oficialuri<br />

ena _ Cinuri, romelic<br />

warmoiSva mandarinis (Cineli<br />

moxele) dialeqtidan. CineTSi<br />

bevri dialeqtia, damwerloba<br />

ki _ mxolod erTi. biznessazogadoebis<br />

umravlesoba<br />

saubrobs inglisur enaze.<br />

CineTSi aris marTvis komunisturi<br />

forma. mTavroba mxars<br />

uWers aTeizms, Tumca konstituciiT<br />

garantirebulia religiuri<br />

Tavisufleba. CineTi<br />

gamoirCeva religiis mravalferovnebiT.<br />

CineTis mosaxleoba 1992 wlis<br />

monacemebiT aris daaxloebiT<br />

1.17 miliardi adamiani. is<br />

yvelaze mWidrod dasaxlebuli<br />

qveyanaa msoflioSi.<br />

CineTSi moqmedebs mkacri<br />

kanoni bavSvis dabadebas-<br />

Tan dakav-SirebiT. kerZod,<br />

TiToeul wyvils ekrZaleba<br />

erT bav-Svze metis yola.<br />

CineTis biujetia 640.6 miliardi<br />

dolari. aq warmoebuli<br />

ZiriTadi sameurneo<br />

produqtebia: brinji, xorbali,<br />

kartofili, miwis Txili, Cai,<br />

fetvi, qeri, vaSli, bamba, Roris<br />

xorci, Tevzi da sxv.<br />

CineTis eqsporti aris daaxloebiT<br />

1.222 trilioni<br />

dolari. eqsportis ZiriTad<br />

nawils Seadgens: manqana-<br />

mowyobilebebi, eleqtronuli<br />

xelsawyoebi, tansacmeli, qsovilebi,<br />

foladi da mobiluri<br />

telefonebi.<br />

eqsportis partniori qveynebia:<br />

SeerTebuli Statebi<br />

(21%), hong-kongi (16%), iaponia<br />

(9.5%), samxreT korea<br />

(4.6%) da germania (4.2%).<br />

CineTis importi 917.4 miliardi<br />

dolaria. importis<br />

partniori qveynebia: iaponia<br />

(14.6%), samxreT korea (11.3%),<br />

taivani (10.9%), aSS. (7.5%),<br />

germania (4.8)% da a.S.<br />

CineTis mTliani Sida produqti<br />

(mSp) Seadgens 7.043 trilion<br />

amerikul dolars,<br />

umuSevarTa raodenoba - 4%s,<br />

inflaciis done ki - 4.7%-s.<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

CineTis erovnuli valuta<br />

aris renminbi (RMB),<br />

romelsac moixsenieben Cinuri<br />

ienis (CNY) saxeliT.<br />

Financial Times-is mixedviT<br />

2007 wlis CineTis popularuli<br />

brendebis aTeuli<br />

ese gamoiyureba:<br />

1. Lenovo (kompiuteruli<br />

teqnikis warmoeba);<br />

2.Tsingtao Beer (ludis warmoeba);<br />

3.Bank of China (sabanko seqtori);<br />

4. China Mobile (fiWuri kav-<br />

Sirgabmuloba);<br />

6. Baidu (internet-saZiebo portali);<br />

7. Air China (aviakompania);<br />

8. China Telecom (internet-<br />

momsaxureba);<br />

9. Huawei (internet-momsaxureba);<br />

10. China Construction Bank<br />

(sabanko seqtori);<br />

CineTi tradiciebis qveyanaa.<br />

misi kulturis ganuyofel<br />

nawilad iqca `drakonis<br />

Zvlis~ (kus da saqonlis<br />

Zvlebi) amoTxris tradicia.<br />

es Zvlebi xSirad gamoiyeneba<br />

momavlis winaswarmetyvelebisTvis.<br />

Zvlebs aweren kiTxvebs,<br />

Semdeg axureben da masze eZeben<br />

pasuxs. tradicia saTaves<br />

40 CineTi


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

iRebs brinjaos xanidan. Cineli<br />

qalebi Tavs arideben<br />

maRalqusliani fexsacmlisa<br />

da mokle kabis Cacmas. mamakacebi<br />

da qalbatonebi atareben<br />

naz da naturaluri<br />

feris koservatiul yoveldRiur<br />

tansacmels. maT Seu-<br />

ZliaT ataron jinsebic, Tumca<br />

jinsi ar aris miRebuli forma<br />

biznesSexvedrebisTvis. Cineli<br />

biznesmenebi qalbatonebis<br />

mier dekoltis Cacmas ganixilaven<br />

rogorc TavdacviT<br />

pozicias.<br />

Cinelebi gamoirCevian qcevis<br />

TaviseburebebiT: saubrisas<br />

ar iyeneben xelebs, ar moZraoben<br />

gaSlili xelebiT, Seufereblad<br />

iTvleba mamakacis mier<br />

qalbatonisTvis saxalxod<br />

Sexeba da a.S.<br />

CinelebTan urTierTobisas<br />

unda airidoT piradi kontaqtebi.<br />

saubris dros ar<br />

unda miuTiToT raimeze.<br />

miTiTebis saWiroebisas sasurvelia<br />

gamoiyenoT gaxsnili<br />

xeli da ara saCvenebeli TiTi.<br />

Seufereblad iTvleba pirSi<br />

xelis Cadeba.<br />

saCuqrebis Cuqeba CineTSi<br />

CineTi<br />

Zalian delikaturi sakiTxia.<br />

aralegalurad iTvleba<br />

saCuqrebis Cuqeba mTavrobis<br />

warmomadgenlebisTvis.<br />

yvelaze misaRebi saCuqaria<br />

wveulebaze dapatiJeba. karg<br />

da Rirebul saCuqrad iTvleba<br />

xarisxiani kalami.<br />

Semdegi nivTebi an/da ferebi<br />

asocirdeba sikvdilTan<br />

da maTi Cuqeba ar SeiZleba:<br />

saaTebi, sandlebi, yaryati an<br />

wero, cxvirsaxoci, raime Te-<br />

Tri, lurji an Savi nivTi.<br />

Cinelebi stumrad yovelTvis<br />

Tavis droze an ufro adre<br />

midian. ar saubroben biznesze<br />

Wamis dros. Wama-smas iwyebs<br />

maspinZeli. tradiciis mixedviT,<br />

stumarma unda gasinjos<br />

yvela kerZi, rasac SesTavazeben.<br />

SeTavazebul kerZze<br />

uaris Tqma uzrdelobad iTvleba.<br />

Wamis dros Cxirebis Zirs<br />

davardna mianiSnebs cud iRbalze.<br />

Tu stumari saWmels<br />

mTlianad miirTmevs, Cinelebi<br />

fiqroben, rom is mSieri dar-<br />

Ca. qalbatonebi ar svamen Wamis<br />

dros.<br />

CineTSi `fexis qira~s damcirebad<br />

aRiqvamen.<br />

Cinelebis komunikaciuri<br />

unar<br />

– Cvevebi.<br />

unda daelodo<br />

Cinelebis Semo-<br />

Tavazebas da msgavsad<br />

miesalmo.<br />

gacnoba aris<br />

formaluri.<br />

CineTSi punqtualuroba sasicocxlod<br />

mniSvnelovania.<br />

kontaqtebi unda iyos mogvarebuli<br />

Casvlamde.<br />

Sexvedris dawyebamde saWiroa<br />

dokumentebis ramdenime aslis<br />

gakeTeba.<br />

gadawyvetilebis miRebis procesi<br />

CineTSi nelia da droSi<br />

gawelili.<br />

bevri Cineli konsultacias<br />

iRebs varskvlavebisgan an<br />

gadawyvetilebis miRebisTvis<br />

elodeba iRblian dRes.<br />

Cinelebs uyvarT saCuqrebis<br />

da misaloci baraTebis miReba.<br />

savizito baraTebs atareben<br />

specialuri CasadebiT.<br />

ar moswonT, rodesac akeTeben<br />

warweras savizito baraTze<br />

da inaxaven safuleSi.<br />

CineTSi mniSvnelovan Sexvedras<br />

unda uZRvebodes kompaniis<br />

an jgufis yvelaze mniSvnelovani<br />

piri.<br />

isini afaseben statuss. Sexvedras<br />

toveben pirvelebi<br />

da moswonT, rodesac stumrebi<br />

icnoben Cinelebis kul-<br />

turas.<br />

41


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

2008 Mercedes-Benz C-Class<br />

• konkurenti modelebi: BMW me-3 seria, Infiniti<br />

G35, Cadillac CTS, Audi A4.<br />

• avtomobilis monacemebi: 228 cxenis Zala,<br />

3.0 litri V-6(C300) an 268 cxenisZala, 3.5<br />

litri V-6(C350) 6 - siCqariani meqanikuri<br />

gadacemaTa kolofi (C300) an 7 - siCqariani<br />

avtomaturi gadamcemTa kolofi.<br />

• fasi: 31 000$ - 36 000$.<br />

• sawvavis wva: C 300 Sport 17/26 litri;<br />

C 300 luxury 18/25 litri;<br />

C 350 Sport 17/25 litri.<br />

`mersedes bencma~ ganaaxla C-klasis dizaini<br />

2008 wlisTvis. Zravis monacemebi igive darCa,<br />

rac wina wels: C300 V6 aqvs 228 cxenis Zala,<br />

C350 V6 268 cxenis Zala. C300 aris rogorc<br />

meqanikuri gadamcemTa kolofiT, aseve avtomaturi<br />

gadamcemTa kolofiT, magram C350 aris<br />

mxolod avtomaturi gadamcemTa kolofiT.<br />

2008 Rolls-Royce Phantom Coupe<br />

avtomobilebi<br />

garegnuli mxare;<br />

C300-Tvis SesaZlebelia rogorc Luxury,<br />

aseve sportuli variantebi. C350 aris mxolod<br />

sportuli varianti. 17-iani saburavebi<br />

standartuli modelebisTvis, xolo sportuli<br />

modelebisTvis farTe saburavebi.<br />

interieri:<br />

standartul models aqvs: ormagi sivrcis<br />

klimatkontroli da luqi, tyavis saloni, qsenonis<br />

ganaTeba da navigaciis sistema. 5-adgiliani<br />

interieri iZleva ufro did sivrces<br />

ukana savarZelze msxdomTaTvis.<br />

`kapotis qveS~:<br />

orive models, C300 da C350, aqvs V6 tipis<br />

Zravi. C300, 3.0- litriani, gamoimuSavebs<br />

228 cxenis Zalas, maSin, rodesac C350, 3.5 litriani<br />

gamoimuSavebs 268 cxenis Zalas. C300-<br />

Tvis aris SesaZlebeli 6 siCqariani meqanikuri<br />

gadamcemTa kolofi da aseve 7 siCqariani avtomaturi<br />

gadamcemTa kolofi. C350-Tvis<br />

aris mxolod avtomaturi gadamcemTa kolofi.<br />

orive modelis avtomaturi gadamcemTa<br />

kolofi aris aRWurvili meqnikuri gadam-<br />

cemTa kolofiT (tiptroniki).<br />

usafrTxoeba:<br />

standartul usafrTxoebis baliSebs daemata<br />

usafrTxoebis baliSebi karSi da jamSi gamovida<br />

6 usafrTxoebis baliSi. sxva usafrTxoebis<br />

mowyobilobas Seadgens oTxive saburavis<br />

samuxruWe mowyobilobebi da moWidebis kontroli.<br />

• konkurenti modelebi: Bentley Azure.<br />

• avtomobilis monacemebi: 453 cxenis Zala, 6.8<br />

litri, V-12, 6 siCqariani gadacemaTa kolofi,<br />

ukanamavali.<br />

• fasi: $410,000<br />

• sawvavis wva: 11/18 litri<br />

43


garegnuli mxare:<br />

avtomobilis wina mxare gamoiyureba ufro<br />

msubuqad, vidre Phantom - is sedani. wina<br />

karebi iReba iseve, rogorc Zvel Rolls-Royceze.<br />

SesaZlebelia - 20 - 21 inCiani saburavebi.<br />

interieri:<br />

oTxadgiliani saloni gawyobilia xis karbaniTa<br />

da tyaviT. avtomobilSi CamontaJebulia<br />

stereo sistema.<br />

`kapotis qveS~:<br />

6.8 litriani V-12 gamoimuSavebs 453 cxenis<br />

Lamborghini Murciélago LP640<br />

Roadster<br />

• konkurenti modelebi: Mercedes-Benz SLR<br />

McLaren, Saleen S7.<br />

• avtomobilis monacemebi: 640 cxenis Zala,<br />

6.5 litri V-12.<br />

6 siCqariani meqanikuri gadacemaTa kolofi,<br />

oTxive wamyvani Tvlebi<br />

• fasi: $345,000.<br />

• sawvavis wva: 9/14 litri.<br />

lamborjinis avtomobilebis 40 % gayidulia<br />

amerikis SeerTebul StatebSi. axali LP640<br />

roadster-i aseve SesaniSnavi iqneba mziani<br />

kaliforniisTvis.<br />

garegnuli mxare:<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

Zalas. aqvs 6 siCqariani avtomaturi gadamcem-<br />

Ta kolofi. Zravis simZlavre aZlevs avtomobils<br />

saSualebas ganaviTaros 60 milis siswrafe<br />

5.7 wamSi.<br />

is aris iseTive swrafi, rogorc Infiniti G35 da<br />

imave wonis, rogorc Ford Expedition-i.<br />

usafrTxoeba:<br />

usafrTxoebis mowyobilobas Seadgens oTxive<br />

saburavis samuxruWe mowyobiloba, usafrTxoebis<br />

baliSebi da SeWidebis sistema, romelic<br />

eqvemdebareba gaTiSvas.<br />

LP640 roadster-s aqvs axali wina da ukana<br />

bamperi, avtomobils aqvs 18 inCiani diametris<br />

da wina modelTan SedarebiT, 4.5 inCiT ufro<br />

farTe aluminis saburavebi.<br />

interieri:<br />

LP640 roadster-s aqvs 2-adgiliani karboniT<br />

gawyobili saloni.<br />

savarZlebi moTavsebulia iatakTan axlos, rac<br />

iZleva moxerxebulad dajdomis saSualebas.<br />

models aqvs aseve navigaciis sistema.<br />

`kapotis qveS~:<br />

LP640 roadster-s aqvs 6.5 litriani V-12 Zrava,<br />

romelic gamoimuSavebs 640 cxenis Zalas.<br />

6-siCqariani meqanikuri gadacemTa kolofi<br />

aris standartuli. igi 0-idan 60 milamde<br />

siCqaris ganviTarebas andomebs 3.4 wams.<br />

standartuli oTxive wamyvani Tvlebis pirobebSi<br />

wina Tvlebi iRebs 30 %-ian datvirTvas<br />

da ukana Tvlebi, Sesabamisad _ 70 %.<br />

usafrTxoeba:<br />

yvela saburavis samuxruWe mowyobiloba.<br />

44 avtomobilebi


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

2008 wlis yvelaze<br />

cudi avtomobilebi<br />

popularulma amerikulma gamocem<br />

`Consumer Reports~<br />

2008 wlis yvelaze cudi avtomobilebis<br />

yovelwliuri<br />

reitingi Seadgina.<br />

msajebi 260 pretendentiavtomobilidan<br />

Semdegi kriteriumebiT<br />

irCevdnen: saimedoba,<br />

sawvavis xarji, manevrireba,<br />

salonis komfortuloba, xmaurianoba,<br />

myidvelis azri da<br />

usafrTxoebis uzrunvelsayofad<br />

sxvadasxva mowyobilobebis<br />

arseboba.<br />

siis saTaveSi moeqca amerikuli<br />

yvelganmavalebi, Tumca<br />

masSi Toyota-s zogierTi<br />

modelic aRmoCnda, im mwarmoeblis,<br />

romlis avtomobilebic<br />

am gamocemis mier yvelaze<br />

saimedod aris aRiarebuli<br />

wers `vedomosti~.<br />

yvelaze naklebi qula - 17,<br />

SesaZlo 100-dan - Jeep Wrangler<br />

Unlimited Sahar-m moagrova.<br />

eqspertebma mis erTaderT<br />

dadebiT Tvisebad kargi<br />

gamavloba daasaxeles.<br />

2008 wlis yvelaze cudi avtomobilebi<br />

yvelganmavalma Hummer H3<br />

five-cylinder-ma da Jeep Liberty<br />

Sport-ma SesaZlo 100-dan<br />

27-27 qula daagroves. sa-<br />

Sualo zomis yvelganmavals<br />

Dodge Nitro SLT-s eqspertebma<br />

saerTod verc erTi dadebiTi<br />

mxare ver upoves, Tumca<br />

mas 100-dan 33 qula misces -<br />

maRali komfortulobisTvis.<br />

2008 wlis cudi avtomobilebis<br />

siaSi aseve moxvdnen:<br />

- Dodge Nitro SLT;<br />

- Toyota FJ Cruiser;<br />

- Toyota Yaris;<br />

- Suzuki Forenza;<br />

- Jeep Patriot Limited;<br />

- Chevrolet TrailBlazer LT;<br />

- Mercury Grand Marquis;<br />

spirtze momuSave<br />

manqanebi<br />

braziliaSi im manqanebis ricxvma,<br />

romlebsac erTdroulad<br />

spirtiTac SeuZliaT moZraoba<br />

da benziniTac, xuT milions<br />

gadaaWarba~. _ aRniSnavs<br />

qveynis avtomwarmoebelTa nacionaluri<br />

asociacia.<br />

organizaciis monacemebiT,<br />

braziliaSi gayiduli manqanebis<br />

88% aRWurvilia “fleqs”<br />

sistemiT, romelic bakSi rogorc<br />

tradiciuli benzinis,<br />

ise biologiuri sawvavis Casxmis<br />

SesaZleblobas iZleva.<br />

es teqnologia, romelic qveyanaSi<br />

2002 wels daapatentes,<br />

avtorTa TqmiT, mZRolebs sa-<br />

Sualebas aZlevs, gaakeTon<br />

arCevani ara marto benzinsa da<br />

spirts Soris, aramed Seurion<br />

erTmaneTs sawvavis es ori<br />

saxeoba nebismieri proporciiT.<br />

avtomati damoukideblad<br />

amoicnobs sawvavis Semadgenlobas<br />

da mis Tvisebebs da<br />

masTan avtomobilis Zravis<br />

adaptacias moaxdens.<br />

`avtomobilebis mwarmoebel-<br />

Ta SefasebiT, 2013 wlisTvis<br />

aseTi Zravebi braziliis avtomobilebis<br />

52%-s eqneba.~<br />

aRniSnavs ”`ria novosti~.<br />

brazilias avtomobilis sawvavis<br />

saxiT spirtis gamoyenebis<br />

30-wliani gamocdileba<br />

aqvs. Tumca, me-20 saukunis<br />

70-iani wlebidan dawyebuli<br />

manqanebs aproeqtebdnen sawvavis<br />

garkveuli saxeobisTvis -<br />

avtoparkis nawili aRiWurveboda<br />

Cveulebrivi benzinis<br />

ZravebiT, danarCen avtomobilebs<br />

ki moZraoba SeeZloT<br />

mxolod iaffasian da ekologiurad<br />

sufTa spirtze.<br />

2003 wels pirveli ”universaluri”<br />

modelebis gamoCenam<br />

bazarze namdvili revolucia<br />

moaxdina, radgan is fasebis<br />

koniunqturidan gamomdinare<br />

avtomobilis konstruqciis<br />

Seucvlelad sawvavis Tavisufali<br />

arCevis SesaZleblobas<br />

iZleva.<br />

45


Marketing Warfare: 20th Anniversary<br />

Edition<br />

avtorebi: Al Ries, Jack<br />

Trout<br />

informacia produqtze:<br />

gverdebis raodenoba: 224<br />

gverdi.<br />

gamomcemeli: McGraw-Hill (22<br />

noemberi 2005 weli).<br />

ena: inglisuri.<br />

zomebi: 8.1 x 7.3 x 1.3 diumi.<br />

wignis anotacia:<br />

wigni, romelmac Secvala marketingi samudamod, ganaxlda<br />

axali aTaswleulisTvis.<br />

1986 wels marketingulma omebma gadaiyvana industria<br />

axal, Tanamedrove, mgrZnobiare da uprecedento mogebis<br />

msoflioSi. axla, ori dekadis Semdeg, es anotaciuri<br />

gamocema gTavazobT ukanasknel, yvelaze Zlier taqtikebs,<br />

romlebic gaxda Ries-s da Trout-is sinonimebi.<br />

axali gamocema moicavs ukanaskneli ori dekadis ise-<br />

Ti kompaniebis marketingul warmatebebs rogorebicaa<br />

`Volkswagen~, `Sony~, `Coca-Cola~, `Budweiser~,<br />

`IBM~, `McDonalds~.<br />

101 Biggest Mistakes Managers Make<br />

and How to Avoid Them<br />

zomebi: 9.2 x 7.2 x 1 diumi.<br />

avtori: Mary<br />

Albright.<br />

informacia produqtze:<br />

gverdebis raodenoba:<br />

352 gverdi.<br />

gamomcemeli: Prentice<br />

Hall Press (9<br />

ianvari 1997 weli)<br />

ena: inglisuri.<br />

wignis anotacia:<br />

es aris martivi gzamkvlevi imisaTvis, raTa Tavi<br />

aaridoT 100 yvelaze gavrcelebuli sayovelTao<br />

Secdomas, romelic dauSviaT menejerebs.<br />

wignis anotacia:<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

Gravitational Marketing: The Science of<br />

Attracting Customers<br />

avtorebi: Jimmy Vee;<br />

Travis Miller; Joel Bauer.<br />

informacia produqtze:<br />

gverdebis raodenoba: 272<br />

gverdi.<br />

gamomcemeli: Wiley (3 marti<br />

2008 weli).<br />

ena: inglisuri<br />

zomebi: 9.2 x 6.3 x 1.1 diumi.<br />

Tu Sen flob bizness, an xar gayidvebis profesionali,<br />

`mizidulobis martketingi~ gTavazobT momxmareblebis<br />

mizidvis martiv meTods. Tu ginda, rom gayido meti<br />

da imuSao naklebi, es wigni dagexmareba martivad da<br />

efeqturad miizido momxmarebeli. `mizidulobis martketingi~-s<br />

meSveobiT Sen SeZleb Sewyvito momxmareblis<br />

devna da neba darTo maT Tavad movidnen SenTan.<br />

Inspired Marketing!: The Astonishing<br />

Fun New Way to Create More Profits for<br />

Your Business by Following Your Heart<br />

avtorebi: Joe Vitale, Craig<br />

Perrine.<br />

informacia produqtze:<br />

gverdebis raodenoba: 224<br />

gverdi.<br />

gamomcemeli: Wiley (21 marti<br />

2008 weli).<br />

ena: inglisuri.<br />

zomebi: 9.1 x 6.1 x 1diumi.<br />

wignis anotacia:<br />

dRevandel dRes biznesSi arsebobs Zlieri konkurencia.<br />

Sen gamudmebiT giwevs gaakeTo raime axali, raTa<br />

gaxde cnobadi da gazardo gayidvebi. `STagonebiTi<br />

marketingi~ aris martivi gakveTili cxovrebaSi. Joe-s<br />

da Craig-is TqmiT, umartivesi gza warmatebisaken aris<br />

is, rom gahyve Sens gatacebebs, daamarcxo SiSebi da iyo<br />

gulwrfeli. yovelive amaSi es wigni dagexmarebaT.<br />

me ar SemiZlia movifiqro ukeTesi rCeva.<br />

46 wignebi


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

Principles of Risk Management and<br />

Insurance (10th Edition) (Principles of<br />

Risk Management and Insurance)<br />

zomebi: 10.3 x 8.3 x 1.3 diumi.<br />

wignis anotacia:<br />

avtorebi: George E.<br />

Rejda.<br />

informacia produqtze:<br />

gverdebis raodenoba:<br />

747 gverdi.<br />

gamomcemeli: Addison<br />

Wesley X gamocema (20<br />

ianvari 2007 weli).<br />

ena: inglisuri.<br />

es wigni moicavs zogad warmodgenas risk-menejmentsa da<br />

dazRvevaSi, legalur principebs, piradi sakuTrebis,<br />

piradi pasuxismgeblobis, komerciuli sakuTrebis,<br />

sicoclisa da janmrTTelobis, aseve sadazRvevo industriis<br />

risks.<br />

How Come That Idiot’s Rich and I’m<br />

Not?<br />

avtorebi: Robert<br />

Shemin.<br />

informacia produqtze:<br />

gverdebis raodenoba:<br />

256 gverdi.<br />

gamomcemeli: Crown (4<br />

marti 2008 weli).<br />

ena: inglisuri.<br />

zomebi: 9.2 x 6. x 1.1<br />

diumi.<br />

wignis anotacia:<br />

odesme gifiqriaT imaze, Tu ratom aRwevs warmatebas<br />

zogierTi adamiani, sxvebi ki finansurad warumateblebi<br />

arian? daiviwyeT fulis keTebis Zveli wesebi da gamdidrdiT.<br />

es wigni gaswavliT, Tu rogor gaakeToT es.<br />

Tu mTeli cxovreba fulis saSovnelad gaatare, magram<br />

grZnob, rom finansurad arc Tu ise warmatebuli xar,<br />

maSin daexmare Sens Tavs da waikiTxe es wigni.<br />

wignebi<br />

Positioning: The Battle for Your Mind,<br />

20th Anniversary Edition<br />

avtorebi: Al Ries,<br />

Jack Trout.<br />

informacia produqtze:<br />

gverdebis raodenoba:<br />

246 gverdi.<br />

gamomcemeli: McGraw-<br />

Hill (28 dekemberi 2000<br />

weli).<br />

ena: inglisuri.<br />

zomebi: 8.2 x 7.5 x 1<br />

diumi.<br />

wignis anotacia:<br />

esaa gzamkvlevi marketingisa da sareklamo strategiisTvis.<br />

wigni efuZneba fundamentur warmodgenas, rom<br />

warmateba ar niSnavs, gqondes saukeTeso produqti an<br />

momsaxureba. warmateba gulisxmobs imas, rom momxmarebels<br />

swori warmodgena Caunergo da gamudmebiT izruno<br />

mis SenarCunebaze.<br />

Market Segmentation: How to do it,<br />

how to profit from it<br />

avtorebi: Malcolm<br />

McDonald, Ian Dunbar<br />

informacia produqtze:<br />

gverdebis raodenoba:<br />

512 gverdi.<br />

gamomcemeli: Butterworth-<br />

Heinemann (1 oqtomberi<br />

2004 weli).<br />

ena: inglisuri.<br />

zomebi: 9.6 x 7.3 x 1.2<br />

diumi.<br />

wignis anotacia:<br />

McDonald da Dunbar arian lideri avtorebi am sferoSi.<br />

segmentacia da marketinguli dagegmva aris marketinguli<br />

programebis ZiriTadi sakiTxi.<br />

araferi ar imuSavebs biznesSi, Tu bazari sworad ar<br />

aris dayofili segmentebad.<br />

es wigni dagexmarebaT bazris segmentaciaSi, gaswavliT,<br />

rogor gaakeToT es da rogor miiRoT sargebeli.<br />

47


iznesstilis<br />

ganuyofeli aqsesuari<br />

yvelaze ucnauri saaTebi:<br />

Fossil Frank Gehry Watch<br />

Tu dainteresebuli<br />

xarT ucnauri<br />

saaTebiT,<br />

maSin Frank<br />

G e h r y - s<br />

d i z a i n i T<br />

Seqmnili saaTi, romelsac aqvs<br />

`negatiuri/pozitiuri~ ekrani,<br />

aucileblad mogewonebaT.<br />

saaTi dros gviCvenebs stenografiulad:<br />

mag: `half past 11anu<br />

12 is naxevari~ an `6 till 1<br />

- 6-s aklia erTi wuTi~. dRis<br />

ganmavlobaSi saaTis ekrani<br />

aris `pozitiuri~, Ramis<br />

ganmavlobaSi avtomaturad<br />

irTveba `negatiurze~.<br />

Suunto X9 GPS Watch<br />

Tu gsurT saa-<br />

Ti, romelic<br />

gzis gagnebaSi<br />

dagexmarebaT,<br />

maSin Suunto<br />

X9 swored<br />

TqvenTisTvis aris Seqmnili.<br />

es saaTi aRWurvilia GPS<br />

navigaciis sistemiT, kompasiT,<br />

qronometriT, simaRlis sazomiTa<br />

da barometriT. mas aqvs<br />

yvelaferi, rac gWirdebaT.<br />

Mr.Gadget 1GB USB 2.0<br />

Executive Watch<br />

aRniSnuli 1 gigabaitiani USB<br />

saaTis saxeliT yvelaferia<br />

naTqvami: Mr. Gadget. Tu Tqven<br />

warmoidgenT sakuTar Tavs<br />

gajetis adgilas, romelsac<br />

aqvs mexsierebis Cipi sakuTar<br />

sxeulSi, – es saaTi swored<br />

TqvenTvis iqneba Seqmnili.<br />

maRali sixSiris LED saaTi<br />

LED saaTis ekranze aris<br />

`eqvalaizeri~, feradi kubikebis<br />

moZraoba vertikaluri<br />

da horizontaluri<br />

mimarTulebiT (rogorc xmis<br />

`eqvalaizeri~). qvemoT Casvlisas<br />

rCeba mxolod ori kubiki,<br />

es grZeldeba manam, sanam<br />

ar gamoCndeba saaTi da wuTi.<br />

ekranze dro Cans mxolod 5<br />

wamis ganmavlobaSi, Semdeg<br />

procesi iwyeba Tavidan.<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

Nixon Camweri saaTi<br />

Nixon-is Camweri saaTi<br />

agisrulebT bavSvobis ocnebas,<br />

gqonodaT xelze dawerili<br />

`Spargalka~. saaTi gaZlevT<br />

saSualebas, CaiweroT 8<br />

Canaweri (jamSi 3.5 wuTi), rac<br />

nebismieri bavSvis ocnebaa.<br />

popularuli saaTis tipebi:<br />

1. yoveldRiuri<br />

2. fufunebis<br />

3. yvinTvis<br />

4. pilotis<br />

5. moduri<br />

6. sportuli<br />

7. jibis<br />

8. tansacmlis<br />

9. klasikuri<br />

popularuli saaTebi:<br />

mamakacebis qalbatonebis<br />

1. Rolex 1. Seiko<br />

2. TAG Heuer 2. Fossil<br />

3. Omega 3. Timex<br />

4. Citizen 4. Swiss Army<br />

5. Seiko 5. Bulova<br />

6. Fossil 6. Casio<br />

7. Bulova 7. DKNY<br />

8. Tissot 8. Fend<br />

9. Breguet 9. Citizen<br />

10. Casio 10. Omega<br />

48 biznesstilis ganuyofeli aqsesuarebi


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

msoflios popularuli saa-<br />

Tebi:<br />

1. ROLEX OYSTER PER-<br />

PETUAL DATEJUST<br />

S v e i c a r i i s<br />

saaTebis xelovnebisasociaciismixedviT,<br />

`Rolex~<br />

aris yvelaze<br />

p o p u l a r u l i<br />

brendi. am brendis<br />

yvelaze<br />

p o p u l a r u l i<br />

modelia Oyster<br />

Perpetual, romlis<br />

pirveli egzemplari gamovida<br />

1933 wels. igi aris yvelaze<br />

cnobadi modeli msoflioSi.<br />

2. RADO INTEGRAL<br />

1962 wels<br />

Rado-s kompaniam<br />

pirvelma<br />

daiwyo dazianebissawin<br />

a a R m d e g o<br />

(nakawrebis,<br />

nafxaWnebis sawinaaRmdego)<br />

saaTebis warmoeba. misi<br />

yvelaze popularuli modeli<br />

aris Integral Collection.<br />

3. FRANK MULLER CASA-<br />

BLANCA<br />

biznesstilis ganuyofeli aqsesuarebi<br />

Fran Muller aris popularuli<br />

Tavisi modeliT CAS-<br />

ABLANCA.<br />

4. PATEK PHILIPE CALA-<br />

TRAVA<br />

am saaTs ar aqvs araferi gansxvavebuli,<br />

erTi ramis garda.<br />

dizaini ar Secvlila 1932<br />

wlis Semdeg, rodesac es modeli<br />

Seiqmna. igi iyo Cveulebrivi<br />

saaTi, mrgvali da Txeli korpusiT.<br />

droTa ganmavlobaSi<br />

es simartive gadaiqca presti-<br />

Jis da simdidris simbolod.<br />

5. CARTIER TANK<br />

saaTi, romelic Zalian gavs<br />

tanks, Seiqmna 1919 wels. mas<br />

Semdeg ar Sewyvetila am<br />

modelis warmoeba. es saaTi<br />

popularobiT sargeblobs<br />

iseT cnobil adamianebs Soris,<br />

romlebic arian: rudolf<br />

valentino, elizabed teilori,<br />

brijit bardo, frenk sinatra,<br />

pirs brosnani.<br />

6. LONGINES LA GRANDE<br />

CLASSIQUE<br />

es aris yvelaze popularuli<br />

modeli momxmarebelTa<br />

saSualo fenisaTvis. misi<br />

warmoeba daiwyes 1982 wels.<br />

7. OMEGA CONSTELLA-<br />

TION<br />

am models<br />

Tavisuflad<br />

SegviZlia vuwodoTsaxalxo<br />

saaTi,<br />

romlis warmoebac<br />

daiwyo<br />

1996 wels.<br />

49


momajadovebeli<br />

da idumali. . .<br />

sunamo adamianis `me-s~ gamoxatvis<br />

saukeTeso saSualebad<br />

iTvleba. mcenareebisagan<br />

surnelovani siTxis Seqmna<br />

saukuneebma xelovnebis erTerT<br />

dargadac ki Camoayaliba,<br />

romelsac safuZveli<br />

Cauyares Zvelma romaelebma,<br />

egviptelebma, berZnebma da<br />

a.S. Tanamedrove qimikosebma<br />

ki maTi saxelebi daarqves da<br />

adamianTa Sinagan samyaros<br />

daukavSires. surneli adamianSi<br />

vnebas da ltolvas<br />

aRvi- vebs. dResdReobiT<br />

uamravi saxis sunamo arsebobs<br />

da TiToeul maTgans gansakuTrebuli,<br />

mxolod misTvis<br />

damaxasiaTebeli surneli aqvs.<br />

quCaSi, transportsa Tu sxva<br />

sazogadoebrivi TavSeyris<br />

adgilebSi, albaT, xSirad gigrZvniaT<br />

sunamos mZafri an<br />

Tundac tkbili surneli.<br />

dRes sunamo didi popularobiT<br />

sargeblobs. mis gareSe,<br />

faqtobrivad, warmoudgenelia<br />

Tanamedrove adamiani.<br />

Tanac, sunamo xom sawinaaRmdego<br />

sqesis moxibvlis erTerT<br />

saukeTeso saSualebas<br />

warmoadgens?! Tumca, kargi<br />

sunamos yidva sakmaod Zvir<br />

siamovnebas warmoadgens.<br />

sunamoebis cnobili brendebi<br />

saqarTvelos bazarze daaxloebiT<br />

10-12 wlis win gamoC-<br />

ndnen. 1995 wels Tbilis-<br />

Si TiTqmis erTdroulad<br />

gamoCnda ori axali qseli-<br />

`vule-vu~ da `isi-pari~.<br />

droTa ganmavlobaSi orive<br />

qseli daixvewa da gafar-<br />

Tovda. dResdReobiT saqar-<br />

TveloSi `isi-pari~-s 14 da<br />

`vule-vu~-s 11 maRaziaa warmodegnili.<br />

cota mogvianebiT,<br />

1998 wels parfiumeriebis<br />

maRaziaTa qselebs Seemata<br />

kidev erTi axali qseli `lutecia~,<br />

romelic 6 savaWro<br />

obieqts aerTianebs.<br />

parfiumeriis maRaziaTa qsels<br />

mZafr konkurencias uwevs bazroba,<br />

sadac fasebi SedarebiT<br />

dabalia da warmodgenili<br />

produqciis asortimentimravalferovani.<br />

Tumca, bazrobaze<br />

warmodgenili produqcia<br />

dabalxarisxiania da<br />

didia falsifikaciis riski.<br />

Cven CavatareT sunamoebis<br />

momxmarebelTa kvleva: gamokiTxul<br />

iqna 100-mde sunamos<br />

momxmarebeli, saidanac sakmaod<br />

mniSvnelovani da saintereso<br />

informaciis mopoveba<br />

SevZeliT.<br />

gamokiTxuli sunamos momxmareblebi<br />

ZiriTadad yiduloben<br />

50-100 laramde Rirebu-lebis<br />

sunamoebs, rasac<br />

aseve adastureben Cven mier<br />

gamokiTxuli sunamoebis maRaziebis<br />

menejerebi. Semdeg modis<br />

50 larze naklebi Rirebulebis<br />

sunamoebi, 100-150<br />

laramde yidulobs gamokiT-xulTa<br />

13.6%. 150 laris<br />

zeviT ki - mxolod 3.6%.<br />

aRmoCnda, rom is, vinc yi-<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

dulobs sunamoebs, ZiriTadad<br />

50-100 laramde xarjavs.<br />

Catarebulma kvlevam gamoavlina<br />

is ZiriTadi faqtorebi,<br />

romlebic mniSvnelovania<br />

momxmarebliTvis sunamos ar-<br />

Cevis procesSi. gamovyaviT<br />

Semdegi ZiriTadi faqtorebi:<br />

brendi, surneli, moduroba,<br />

flakonis dizaini, siaxle da<br />

fasi. momxmarebels TiToeuli<br />

maTgani unda Seefasebina<br />

qulebiT: 1. Zalian mniSvnelovania,<br />

2. mniSvnelovania,<br />

3. naklebad mniSvnelovania,<br />

4. umniSvneloa. saboloo<br />

jamSi miviReT Semdegi saxis<br />

monacemebi: momxmareblisTvis<br />

yvelaze niSvnelovani surneli<br />

aRmoCnda, Semdeg ki momxmareblis<br />

gadawyvetilebaze<br />

yvelaze did gavlenas axdens<br />

brendi. yvelaze umniSvnelo<br />

sunamos SeZenisas momxmareblisTvis<br />

aRmoCnda flakonis<br />

dizaini.<br />

aseve mniSvnelovania faqtorebis<br />

Sefaseba maRaziis<br />

arCevis dros. gamokiTxuli<br />

sunamos momxmareblebisTvis<br />

yvelaze mniSvnelovani aRmoCnda<br />

asortimentis ganaxleba<br />

axali sunamoebiT. Tumca, maT-<br />

Tvis aseve mniSvnelovania dabali<br />

fasebi da perioduli<br />

fasdaklebebi.<br />

50 momajadovebeli da idumali...


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

SedarebiT nakleb mniSvnelobas<br />

aniWeben imas, rom maT mier<br />

arCeuli maRazia iyos farTo<br />

qselis nawili.<br />

gamokiTxul momxmareblebSi<br />

yvelaze popularuli brendi<br />

aRmoCnda `Chanel~, Semdeg<br />

mas mosdevs `Dior~, `Armani~,<br />

aseve upiratesobas aniWeben<br />

`Nina Ricci~-is da `Lancome~-s.<br />

maRaziebis menejerTa<br />

gamokiTxvis Sedegadac TiTqmis<br />

igive brendebi dasaxelda<br />

yvelaze popularulad da<br />

moTxovnad brendebad. maTi<br />

TqmiT, yvelaze popularuli<br />

brendia `Chanel~, Semdeg ki<br />

mas mosdevs `Nina Ricci~.<br />

axla oriode sityviT 2008<br />

momajadovebeli da idumali...<br />

wlis mosalodnel sunamoebzec<br />

mogaxsenebT:<br />

• `Juicy Countre~ - is saxlma<br />

gadawyvita martis TveSi gamouSvas<br />

mamakcis pirveli sunamo<br />

`Dirty English~;<br />

• martis TveSi parfiumeri<br />

`Aantuin li Comme des Garcons~<br />

warmoadgens `888~-s,<br />

romelsac pirobiTad `oqros~<br />

sunamos uwodeben;<br />

• maisSi gamoCndeba mamakacTa<br />

sunamos kidev erTi<br />

versia `The One for Men<br />

Dolce&Gabbana~- meTiu<br />

makkonaxisagan;<br />

• 2008 wlis gazafxulze<br />

`Gres~-is saxli agrZelebs<br />

sakuTari sunamoebis seriebis<br />

gamoSvebas marlen ditrixis<br />

saxeliT. sameuli `Hommage<br />

a’Marlene Dietich~, klasikuri<br />

yvavilovani surneli<br />

`My Dream~, yvavilovani<br />

`Sipri My Life~ da nazi aromati<br />

`My Passion~, romelic<br />

gaZlevs saSualebas Seexo<br />

kinomatografiis klasikas;<br />

• `Givenchy~-is saxlma 2008<br />

wlis SemodgomisaTvis gadawyvita<br />

mamakacis kidev erTi<br />

sunamo `Pi Neo~ gamouSvas,<br />

romelic sxva aromatebTan<br />

erTad mandarinis surnelsac<br />

unda Seicavdes.<br />

2008 wels kidev ara erT<br />

axal da saintereso brendisa<br />

da sunamos gamoCenas elian.<br />

sunamo ukvdavia da yovelTvis<br />

ase iqneba. legendaruli<br />

jon galianos TqmiT: `qalis<br />

yvelaze mniSvnelovani samkauli<br />

misi surnelia~.<br />

sunamo harmoniulad Seqmnili<br />

mTlianobaa. surneli adamianSi<br />

vnebas da ltolvas aRvivebs.<br />

poetebi, mwerlebi, Semoqmedebi<br />

da ubralo adamianebi aRfrTo-<br />

vanebaSi mohyavda im surnels,<br />

romelic ase daufaravad<br />

amxelda susti sqesis saidumlos.<br />

51


jinsi - ubralo muSis samosi Tu<br />

`Tavisuf-lebis~ etaloni?<br />

yvela Tanamedrove adamianis<br />

garderobSi jinsis qsovilisgan<br />

damzadebuli erTi nivTi mainc<br />

moiZebneba: xelCanTa, fexsacmeli,<br />

aqsesuari da a.S. dizainerebma<br />

TiTqmis yvelaferSi<br />

gamoiyenes es qsovili, rogorc<br />

ar unda gagikvirdeT,<br />

magidis gadasafareblisa Tu<br />

qveda sacvlebis SeqmnaSic ki.<br />

modis istorikosebma Txeli,<br />

nazi denimis (jinsis qsovili)<br />

naWris saqorwilo kabac ki<br />

daafiqsires. dRes ukve aRaravis<br />

ukvirs, rom jinsi SeiZleba<br />

Rirdes rogorc 10, ise<br />

46 aTasi dolari _ asea Sefasebuli<br />

msoflioSi yvelaze<br />

Zveli, firma `Levis~_is, jinsi.<br />

modeliorTa da dizainerTa<br />

saxlebi, romelTac ar aqvT<br />

TavianTi jinsis xazi warmoebaSi,<br />

TiTze CamosaTvlelia.<br />

TiTqmis yvelam Tavidanve izruna<br />

am sakiTxze _ `Versace<br />

Jeans Couture~, `Poul Smith<br />

Jeans~, `D&G~ da bevri sxva.<br />

rogorc amboben, TiTqmis yvela<br />

modelis saxlis mogebaSi<br />

yvelaze didi wvlili jinsis<br />

xazs Seaqvs da ara eqskluziur<br />

modelebs. zogierTi savaWro<br />

niSani, romelTac moRvaweoba<br />

mxolod jinsis warmoebiT<br />

daiwyes, axla tansacmlis da<br />

aqsesuarebis srulyofili<br />

koleqcia aqvT. jinsebis aseTi<br />

saocari da mudmivipopularobis<br />

axsna mxolod misi<br />

praqtikulobiT SeuZlebelia.<br />

igi yovel sezonze moda-<br />

Sia.2003 wlis maisSi jinss 150<br />

weli Seusrulda. dRes sakmaod<br />

rTulia iseTi adamianis<br />

warmodgena, romelsac er-Txel<br />

mainc ar Caucvams igi. arsebobs<br />

iseTi sazogadoebrivi<br />

adgilebi, sadac ar SegiSveben<br />

marto imitom, rom jinsi gacviaT,<br />

ras izamT `dress code~_<br />

is dacva savaldebuloa.<br />

jinsis istoriis ori mesamedi<br />

_ `Levi’s~ - is istoriaa.<br />

Tu falsifikacias ar CavTvliT,<br />

msoflioSi am firmis 3,5<br />

miliardi Sarvalia ukve gayi-<br />

duli. `Levi’s~_is modelebi<br />

icvleba, magram `seria 501~<br />

mudmivad rCeba da mas yovelTvis<br />

eyoleba Tayvanismcemeli<br />

da momxmarebeli.<br />

20-ian wlebSi `Levi’s~-is jinsi<br />

saukeTeso samuSao tansacmeli<br />

gaxldaT. maSin misi mTavari<br />

Rirseba saimedoba iyo. im periodis<br />

sareklamo plakatebze<br />

gamosaxuli iyo adamiani,<br />

romelic Robeze xteba, xolo<br />

Sarvlis totze kbilebiT<br />

ZaRlia Cafrenili. dRemde<br />

`Levi’s~-is savaWro niSan<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

ze gamosaxulia ori cxeni,<br />

romlebic erTmaneTze jinsis<br />

SarvliT arian gadabmulni,<br />

cxenebi garbian, jinsi ki ar ixeva.<br />

muSebi jinsSi ara marto gam-<br />

Zleobas afasebdnen, aramed<br />

moxerxebulobasac _ mas<br />

uamravi jibe hqonda, sadac samuSao<br />

iaraRebs inaxavdnen.<br />

30_ian wlebSi yovelive es<br />

cotaTi Seicvala. muSebs<br />

ar SeuwyvetiaT jinsis tareba,<br />

ubralod, es Casacmeli<br />

kovboebma moirges cnobil<br />

vesternebSi, romelTac axalgazrdebmac<br />

mibaZes.<br />

40_ian wlebSi `Levi’s~_s<br />

pirveli konkurentebi gamouCndnen.<br />

seriozuli brunva<br />

hqonda firma `Lee Cooper~-s,<br />

romelmac am periodSi daiwyo<br />

jinsis warmoeba. manamde es<br />

firma samuSao formebs keravda<br />

samxedroebisTvis.<br />

yvelaze Tamami nabiji jinsis biznesSi<br />

50_ian wlebSi qalebis-<br />

Tvis Sekerili jinsis Sarvali<br />

gaxda. yvelaze gabeduli qalebisTvis<br />

ki Sarvali elva<br />

SesakraviT gamovida.<br />

60_ian wlebSi gamovida feradi<br />

jinsi. 70_iani wlebi ukve<br />

trapeciad aWrilma jinsis Sarvalma<br />

daipyro, romelic platformian<br />

fexsacmelze ecvaT.<br />

52 jinsi - ubralo muSis samosi Tu `Tavisuf-lebis~ etaloni?


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

aTwleulis dasasruls<br />

dadga cnobili teqnologiis<br />

`Stonewashed~_is dro. am<br />

teqnologiis avtoroba isev<br />

saidumlod rCeba. mas miaweren<br />

rogorc `Levi’s~_s, ise<br />

`Gap~_s. im periodisTvis<br />

jinss wvril qvebTan erTad recxavdnen<br />

da brZola saukeTeso<br />

SedegisTvis midioda. firmebi<br />

eqsperimentebs ara marto qvis<br />

zomiT, aramed misi warmoSobis<br />

mixedviTac atarebdnen.<br />

miuxedavad imisa, rom dRes<br />

es saqmianoba teqnologiebis<br />

gamoyenebis saSualebiT xdeba,<br />

mainc SemorCenilia gamoTqma<br />

– gaxexili jinsi.<br />

SeiZleba aRvniSnoT, rom jinsi<br />

orjer daibada: pirvelad 150<br />

wlis win, meored dabadebad<br />

ki SeiZleba CavTvaloT 80_<br />

iani wlebi, rodesac gamoCnda<br />

dizaineruli jinsi. axla veravis<br />

gaakvirveb imiT, rom<br />

`Armani~-s jinsis Sarvali imdeni<br />

Rirs, ramdenic `Levi’s~is<br />

ori an sami erTad, magram<br />

80_ian wlebSi amas miCveva<br />

sWirdeboda. dizaineruli<br />

jinsis gamoCenas kelvin klains<br />

miaweren.<br />

80-ian wlebSi aseve Seiqmna<br />

jinsi-streiji da Zalian viwro<br />

jinsi jibeebis gareSe. TeZoebis<br />

areSi ganlagebuli didjibeebiani<br />

Sarvalic am epoqis<br />

Svilia. amave dros gamoCnda<br />

mozrdili sazogadoebisaTvis<br />

Znelad Sesaguebeli daxeuli<br />

jinsi. jinsi im gamonaklis<br />

samosTa ricxvs miekuTvneba,<br />

romelsac pretenzia aqvs erTdroulad<br />

iyos: moduri, revoluciuri<br />

da istoriuli.<br />

oqro Tu namdvilia, Jangi ar ekideba<br />

oqro Tu namdvilia,<br />

Jangi ar ekideba<br />

`Cemi bajaRlo oqro xaro~ _<br />

metyoda xolme bebiaCemi.…<br />

maSin vifiqre pirvelad, albaT,<br />

oqro raRac Zvirfasi<br />

da lamazia, radgan bebo me<br />

madarebs-meTqi,… magram erTxelac,<br />

roca mezoblis yviTlad<br />

moelvare kbilebma mom-<br />

Wra Tvali, `oqros RimiliT~<br />

SeSinebulma uarvyavi mosazreba.<br />

SeiZleba zogs yviTeli ar moswons,<br />

iqneb am liTonis mowi-<br />

Talo da TeTri Seferilobac<br />

daiwunos vinmem,… an ubralod<br />

vercxli urCevnia _ gemovnebaze<br />

ar daobeno ityvian da silamazec,<br />

rogorc viciT, fardobiTi<br />

cnebaa, magram oqro<br />

mainc oqrod rCeba! preistoriuli<br />

xanidan moyolebuli<br />

didi pativiT sargeblobs;<br />

alqimikosebma `liTonTa<br />

mefed~ Seracxes; odiTganve<br />

dakavSirebulia ZalauflebasTan,<br />

simdidresTan… bolos<br />

da bolos, swored es keTol-<br />

Sobili liToni gamoxatavs<br />

yvela sxva saqonlis Rirebu-<br />

lebas, rogorc sayovelTao<br />

eqvivalenti da iqceva fulad!<br />

Znelia Tanamedrove samyaro-<br />

Si myari faseulobis gamonaxva.<br />

yvelaferi swraf cvalebadobas<br />

rom eqvemdebareba, amas<br />

ukve miveCvieT.… RirebulebaTa<br />

devalvaciiT dawyebuli,<br />

savaluto inflaciiT dam-<br />

Tavrebuli, ra ginda rom ar<br />

gamogvicdia.… aseT aramyar<br />

garemoSi kapitalis SenarCuneba<br />

da miT umetes, mis gazrdaze<br />

zrunva ar aris advili<br />

saqme.… qaRaldi iwvis, ixeva,<br />

Zvirfasi liTonebi ki `Wir-<br />

Sic da lxinSic~ mis mflobelebs<br />

simyaris grZelvadian<br />

garantad esaxeba...<br />

sanam gamarjvebuls oqros<br />

medliT ajildoveben, mefes<br />

oqros gvirgvins adgamen da<br />

meuRles oqros beWdiT niSnaven,<br />

urigo ar iqneba Tu gvecodineba,<br />

mainc ra Rirs dRes<br />

oqro?<br />

oqro gaZvirda da eqspertebis<br />

prognozirebiT kidev ufro<br />

gaZvirdeba. 2006 wlis bolos<br />

1 uncia (31.1034768 grami)<br />

oqro 620 dolari Rirda,<br />

2007-Si _ 800 dolari, 2008<br />

wlis dasawyisisTvis ki 1000<br />

dolaramde avida fasi.<br />

sxva saqonlis Rirebulebis<br />

msgavsad, oqros fasic<br />

moTxovnisa da miwodebis<br />

Tanafardobaze dayrdnobiT<br />

ganisazRvreba. am liTonis<br />

gamoyenebis areali, rogorc<br />

mogexsenebaT, sakmaod farToa.<br />

Sesabamisad, masze moTxovnac<br />

didia.<br />

rac Seexeba marags, dRes-<br />

53


dReobiT msoflio sabanko<br />

rezervi Seadgens 32 000<br />

tonas. mTeli es oqro rom<br />

gadavadnoT da erTi didi<br />

kubis forma mivceT, msoflio<br />

oqros kubis gverdis sigrZe<br />

sul raRac 12 metri gamova...<br />

es ki namdvilad ar aris imdeni,<br />

rom yvelas gveyos, gansakuTrebiT<br />

maSin, roca sul<br />

ufro da ufro popularuli<br />

xdeba Zvirfas liTonSi fulis<br />

dabandeba. savaraudod, kidev<br />

ufro gaizrdeba moTxovnileba<br />

e.w. investiciur oqroze,<br />

romelsac ZiriTadad zodebis<br />

an monetebis saxiT inaxaven<br />

bankebSi.<br />

Tu Tqvenc imaT ricxvSi xarT,<br />

visac fulis oqroSi dabandeba<br />

ganuzraxavs, jer Zveli gamoTqma<br />

gaixseneT - `yvelaferi<br />

rac brwyinavs, oqro ar aris!~.<br />

adre oqros testireba imaSi<br />

gamoixateboda, rom liTons<br />

kbendnen. rac ufro kargad<br />

daetyoboda nakbilari, miT<br />

ufro rbili iyo liToni, da<br />

Sesabamisad, ufro sufTa iyo<br />

oqroc. dRes amdeni garja ar<br />

dagWirdebaT.<br />

axla fasilifikaciisgan Ta-<br />

vis dasaRwevad oqros<br />

sisufTavis gansazRvris ori<br />

sistema arsebobs: britanuli<br />

e.w. karati da rusuli sinjebis<br />

sistema.<br />

1 karatiani oqro niSnavs imas,<br />

rom SenadnobSi oqros Semcveloba<br />

1/24-ia, aqedan gamomdinare,<br />

24 karatiani oqro<br />

yvelaze sufTa oqroa.<br />

rac Seexeba sinjebs, aq gazomva<br />

meaTasedebSi xorcieldeba.<br />

sinji varirebs 0-dan 1000- mde.<br />

996 sinjis oqro praqtikulad<br />

sufTa oqroa.<br />

isic unda iTqvas, rom bevr sxva<br />

`sikeTesTan~ erTad sinjebis<br />

gayalbebac xdeba, amitom Tu<br />

erT xelSi beWedi giWiravT<br />

warweriT _ 958, meore xeli ki<br />

ukve safulisken migaqvT, axali<br />

SenaZenis gasakeTeblad… fulis<br />

gadaxdamde jobia mainc<br />

eqsperts mimarToT.…<br />

marTalia, oqros stomatologiaSic<br />

iyeneben, farmacevtebic<br />

sargebloben am liTonis<br />

samkurnalo TvisebebiT,<br />

da Tqven warmoidgineT, kulinariaSic<br />

ki oqros mtvers,<br />

rogorc dekoratiul<br />

ingredients sxvadasxva sasmelebis<br />

da tkbileulis<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

gasaformeblad mimarTaven,<br />

pirvelad oqrosTan mimarTebaSi<br />

mainc samkauli asocirdeba.<br />

sainteresoa ra saxis, rogori<br />

warmoSobis da ra fasis<br />

samkaulebi iyideba metwilad<br />

qalTul bazarze.… amis gasarkvevad<br />

kiTxvariT xelSi mivmarTeT<br />

oqros gamyidvelebs<br />

da mcire `gamokvlevis~ Sedegad<br />

gairkva, rom:<br />

rusuli warmoSobis oqro<br />

yvelaze didi popularobiT<br />

sargeblobs, Semdeg erTmaneTs<br />

ejibrebian italiuri<br />

da Turquli... rac Seexeba<br />

fasebs, ZiriTadad 50-dan 200<br />

laramde Sefasebul samkaulebs<br />

iZenen, xolo sinjebidan<br />

yvelaze metad yiduloben 583,<br />

958 da 750 sinjis oqros.<br />

nakeTobebidan TiTqos<br />

yvelaferze Tanabari moTxovnaa,<br />

magram rogorc erTma<br />

gamyidvelma miTxra: `Svilo,<br />

axla marxvaa da imitom, Torem<br />

Sen unda naxo qorwilebis<br />

`bumis~ dros oqros beWdebi<br />

rogor kargad saRdebao~.…<br />

mere isic moayola: `mag qa-<br />

Raldebis frials jobia oqro<br />

iyido, icode es iseTi ramea, ar<br />

iJangebao~.<br />

54 oqro Tu namdvilia, Jangi ar ekideba


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

stumarTmoyvareobis `saamayo~ tradicia da...<br />

Cven vamayobT stumarmaspinZlobis<br />

saukunovani<br />

tradiciiT, magram momsaxurebis<br />

kultura jer kidev<br />

daxvewis procesSia...<br />

magaliTisTvis sakmarisia imis<br />

aRniSvnac, rom qarTvelebis<br />

umravlesobisTvis mimtanoba<br />

e.w. oficiantoba saTakilo<br />

profesiaTa ricxvs miekuTvneba.<br />

arian qarTul realobaSi<br />

momRimari mimtanebi?<br />

Tu Tqven gadawyvetT daZabuli<br />

samuSao kviris Semdgom<br />

sakuTar Tavs patara dResaswauli<br />

mouwyoT da emociebisgan<br />

daclis survilic gZalavT,<br />

maSin saxlSi yofnas ra<br />

Tqma unda restoranSi wasvla<br />

jobia.<br />

Cems megobrebTan erT-erT<br />

restoranSi Sexvedra Tavdapirvelad<br />

Cemi warmatebis<br />

Txrobas da, imavdroulad,<br />

oficiantis lodins daeTmo.<br />

saubarSi garTulebma verc ki<br />

SevniSnerT, rom naxevari saa-<br />

Tis ganmavlobaSi uyuradRebod<br />

visxediT. es yvelaferi<br />

umniSvnelod Caivlida, rom<br />

ara oficiantis agresiuli<br />

toniT naTqvami: `ras inebebT?~<br />

Tavidanve tonis Secvla<br />

movTxove. amas moyva mimtanis<br />

mxridan Tavisi da axloblebis<br />

biografiuli mimoxilva.<br />

roca gavacnobiere, rom<br />

stumarTmoyvareobis `saamayo~ tradicia da...<br />

musikalur gaformebasac ki<br />

gadaaWarba Cemi xmis tonalobam,<br />

gvian, magram mainc mivxvdi,<br />

rom darCenas restornis saswrafod<br />

datoveba ajobebda.<br />

logikurad daibada kiTxva:<br />

`neta am dros sad iyo menejeri?~<br />

`nuTu aravin unda<br />

akontrolebdes aseTi `Tavaziani~<br />

personalis qcevebs?~<br />

XXI saukuneSi, rodesac mTeli<br />

msoflio dRiTi dRe ukeTes<br />

momsaxurebas sTavazobs momxmarebels,<br />

saqarTveloSi ratom<br />

unda xdebodes aseTi<br />

SemTxvevebi? rodemde unda<br />

visaubroT arasrulfasovan<br />

qarTul momsaxurebaze? ganviTarebul<br />

qveynebSi xom kompaniebi<br />

momxmarebels maRali<br />

xarisxis produqtTan erTad<br />

sTavazobs damatebiT faseulobas,<br />

vinaidan momsaxureba<br />

aramaterialuria, STabeWdilebaa,<br />

es yovelive ki momxmareblis<br />

cnobierebaSi mkvidrdeba<br />

sasiamovno mogonebad.<br />

restornebi bevrad met faseulobas<br />

sTavazoben momxmareblebs,<br />

vidre, ubralod<br />

saWmliT momsaxurebaa da<br />

swored am STabeWdilebisTvis<br />

dadis iq sistematurad<br />

amdeni xalxi. rodesac momsaxurebis<br />

xarisxis sazomia momxmareblis<br />

SenarCuneba, aseTi<br />

momsaxure personali ar unda<br />

ubiZgebdeT maT restornis<br />

ukan mouxedavad datovebisken.<br />

organizaciisTvis es Zalian<br />

uaryofiTad aisaxeba,<br />

radgan wasvlis mere aseTi<br />

klientebi ar daizareben ukmayofilebis<br />

xmamaRla gaJRerebas.<br />

mas Semdeg mawvalebs kiTxva:<br />

aris ki recepti qarTul realobaSi<br />

agresiuli mimtanebis<br />

momRimar momsaxure personalad<br />

gadaqcevisa?<br />

menejerma SeiZleba sxvadasxva<br />

qmedebas mimarTos, magram<br />

saWiroa, rom TiToeul Tanam-<br />

Sromels individualurad<br />

miudges _ Tu zogze dadebi-<br />

Tad imoqmedebs problemebis<br />

Sesaxeb calke saubari, sxvebisTvis<br />

darRvevebis dros<br />

sajarod sayveduris micemaa<br />

saukeTeso gamosavali; menejerma<br />

pirdapir Tu iribad<br />

gamudmebiT unda akontrolos<br />

TanamSromlebi, iqneba<br />

es misteriuli momxmareblis<br />

instituti Tu piradi gakontroleba;<br />

SesaZloa restornebSi daidos<br />

e.w. saCivris yuTebi, sadac<br />

ukmyofilo momxmarebeli<br />

SeniSvnebs Caagdebs da saku-<br />

Tari azris gamoxatvis meti<br />

saSualeba eqneba.<br />

sabolood, yvela SemTxvevaSi<br />

Secdomebze unda viswavloT<br />

da arasdros davkmayofildeT<br />

miRweuliT.<br />

cxadia, rom momxmareblebs<br />

siamovnebT myudro garemoSi<br />

Rimiliani momsaxureba. ase<br />

rom, Tu migaCniaT, rom klienti<br />

aris `mefe~, gauRimeT...<br />

55


amdenad kargad<br />

arTmevT Tavs<br />

samuSaos?<br />

1. samuSao dRiswesrigSi<br />

gegmebisTvisac vitoveb<br />

dros:<br />

a. TiTqmis arasdros<br />

b. zogjer<br />

g. xSirad<br />

d. TiTqmis yovelTvis<br />

2. me gadavabareb xolme<br />

yvelafers, risi gadabarebac<br />

SeiZleba:<br />

a. TiTqmis arasdros<br />

b. zogjer<br />

g. xSirad<br />

d. TiTqmis yovelTvis<br />

3. me werilobiT vafiqsireb<br />

davalebebsa da<br />

miznebs, Tan vuTiTeb maTi<br />

Sesrulebis vadebs.<br />

a. TiTqmis arasdros<br />

b. zogjer<br />

g. xSirad<br />

d. TiTqmis yovelTvis<br />

4. vcdilob yvela oficialuri<br />

dokumenti<br />

“erTxel da samudamod<br />

davamuSao”.<br />

a. TiTqmis arasdros<br />

b. zogjer<br />

g. xSirad<br />

d. TiTqmis yovelTvis<br />

5. yovel dRe prioritetebis<br />

mixedviT vadgen<br />

Sesasrulebeli saqmeebis<br />

nusxas:<br />

a. TiTqmis arasdros<br />

b. zogjer<br />

g. xSirad<br />

d. TiTqmis yovelTvis<br />

6. vcdilob Cemi samuSao<br />

dRe SeZlebisdagvarad<br />

gavaTavisuflo “gverdiTi”<br />

satelefono saubrebisgan,<br />

daugegmavi<br />

momsvlelebisa da sxdomebisgan:<br />

a. TiTqmis arasdros<br />

b. zogjer<br />

g xSirad<br />

d TiTmis yovelTvis<br />

7. vcdilob Cemi dRiuri<br />

datvirTva sakuTari<br />

Sromisunarianobis Sesabamisad<br />

gavanawilo:<br />

a. TiTqmis arasdros<br />

b. zogjer<br />

g. xSirad<br />

d. TiTmis yovelTvis<br />

8. Cemi drois gegmaSi<br />

aris “fanjara”, romelic<br />

saSualebas maZlevs reagireba<br />

movaxdino aqtualur<br />

problemebze:<br />

a. TiTqmis arasdros<br />

b. zogjer<br />

g. xSirad<br />

d. TiTmis yovelTvis<br />

9. me vcdilob Cemi aqtivobebi<br />

imgvarad<br />

gamovavlino, rom koncentrireba<br />

movaxdino<br />

sasicocxlod mniSvnelovan<br />

problemebze:<br />

a. TiTqmis arasdros<br />

b. zogjer<br />

g. xSirad<br />

d. TiTmis yovelTvis<br />

10. me SemiZlia uaris<br />

Tqma, roca sxvas Cemi<br />

drois gamoyeneba surs,<br />

me ki ufro seriozuli<br />

samuSao maqvs:<br />

a. TiTqmis arasdros<br />

b. zogjer<br />

g. xSirad<br />

d. TiTmis yovelTvis<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

qulebiT Sefaseba<br />

a. 0<br />

b. 1<br />

g. 2<br />

d. 3<br />

0-15 qula: Tqven ar gegmavT Tqvens dros da<br />

garemoebaTa zegavlenis qveS xarT, zogierT mizans<br />

aRwevT Tu ki icavT winaswar Sedgenil ganrigs.<br />

16-20 qula: Tqven cdilobT marToT sakuTari<br />

dro, magram arc iseTi Tanamimdevruli xarT, rom<br />

warmatebas miaRwioT.<br />

21-25 qula: Tqven kargi TviTmenejmenti gaqvT.<br />

26-30 qula: Tqven yvelasTvis magaliTi xarT,<br />

visac surs drois racionalurad ganawileba.<br />

mieciT Tqvens irgvliv myofebs saSualeba gaiziaron<br />

Tqveni gamocdileba.<br />

Tu daagroveT 24 qulaze naklebi, aman Tavgza ar<br />

agibnioT, ubralod Tqveni energia susti mxareebis<br />

aRmofxvras unda moaxmaroT, es iqneba pirveli<br />

nabiji TviTmenejmentis ganxorcielebis gzaze.<br />

testi<br />

56 testi


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

rogor visaubroT<br />

telefoniT<br />

saqmiani urTierTobisas sakmaod<br />

xSirad aris SemTxveva,<br />

rodesac ama Tu im saqmian detalze<br />

gviwevs telefoniT<br />

saubari. aseT dros Zalzed<br />

mniSvnelovania garkveuli<br />

wesebis dacviT visaubroT<br />

telefoniT, raTa uxerxulad<br />

ar warmovaCinoT sakuTari<br />

Tavi TanamosaubresTan.<br />

satelefono saubars erTi<br />

mniSvnelovani funqcia aqvs:<br />

monawileTa daSorebis miuxedavad<br />

igi uwyvet da ormxriv<br />

informaciaTa gacvlas<br />

uzrunvelyofs.<br />

eqspertebis azriT, biznesmenTa<br />

drois danakargis 15<br />

mTavar mizezTa Soris pirvel<br />

adgilze satelefono saubrebia.<br />

maTi xangrZlivoba ki<br />

mosaubreTa emociur datvir-<br />

Tvazea damokidebuli.<br />

satelefono saubris xelovnebac<br />

is aris, rom mokled da<br />

mkafiod SevatyobinoT partniors<br />

aucilebeli informacia<br />

da garkveviT miviRoT<br />

pasuxi. saqmiani satelefoni<br />

saubrisas ar aris rekomendirebuli<br />

mosaubresTan sxva<br />

Temebis Sesaxeb bevri laparaki.<br />

amiT SesaZloa dro daakarginoT<br />

da Tqveni reputaciac<br />

SelaxoT.<br />

warmatebuli saubris<br />

safuZvelia kompetenturoba,<br />

rogor visaubroT telefoniT<br />

taqtianoba, keTilganwyoba,<br />

misi warmarTvis efeqturi<br />

meTodebis floba, problemis<br />

operatiulad da<br />

xelsayrelad gadawyvetis<br />

mcdeloba. mniSvnelovania<br />

isic, rom saqmiani satelefono<br />

saubari mSvid da Tavazian<br />

tonSi sruldebodes da<br />

dadebiT emociebs iwvevdes.<br />

saqmiani satelefono saubris<br />

dawyebamde aucilebelia ganvsazRvroT<br />

misi mizani da<br />

warmarTvis taqtika. saWiroa<br />

samoqmedo gegmis Sedgena, gadasawyveti<br />

sakiTxebisa da<br />

misaRebi informaciis Cawera<br />

da sxv. sasurvelia, pirvelive<br />

frazidan vecadoT<br />

mosaubris dainteresebas.<br />

satelefono saubris Semdeg<br />

gavaanalizoT misi Sinaarsi,<br />

CaviniSnoT mniSvnelovani momentebi<br />

da SevadginoT mokle<br />

Canawerebi. arsebobs zogirTi<br />

niuansi, rac rekomendirebulia<br />

gaviTvaliswinoT satelefono<br />

saubris dros.<br />

arasasurvelia:<br />

• yurmilis aRebis didi xniT<br />

dayovneba;<br />

• saubris dawyebisas warmoTqvaT<br />

- `salami, “ilaparakeT~;<br />

• vikiTxoT “`SemiZlia rameTi<br />

dagexmaroT?~;<br />

• or telefonze erTdroulad<br />

saubari;<br />

• telefonis yurmilis gadadeba;<br />

• CaniSvnebisTvis qaRaldis<br />

naglejebis, kalendris furclebis<br />

an sxvaTa gamoyeneba;<br />

• sxvisTvis yurmilis mravaljer<br />

gadacema;<br />

• warmoTqva “`yvelani sadiloben~”,<br />

“`aravinaa~”, “`gameorebiT<br />

darekeT~” da sxv;<br />

sasurvelia:<br />

• yurmilis meoTxe zaramde<br />

aReba;<br />

• saubris dawyebisas warmovTqvaT<br />

“`dila mSvidobisa~”<br />

da warvudginoT Cveni<br />

Tavi;<br />

• azrovnebis koncentracia<br />

da saubris yuradRebiT mosmena;<br />

• Tu sakiTxis gasarkvevad<br />

dro gvWirdeba, SevTavazoT<br />

xelaxla dakavSireba;<br />

• satelefono saubrisaTvis<br />

gankuTvnili blankebis gamoyeneba;<br />

• Tanamosaubris telefonis<br />

nomris Cawera;<br />

• miRebuli informaciis CaniSvna<br />

da sxv.<br />

57


iznessakonsultacio qseli - saqarTvelo<br />

`biznessakonsultacio qseli - saqarTvelo~ BCNG - Tqveni biznesis warmatebisaTvis.<br />

ras fiqrobT, rogor iqmneba warmatebis formula da raSi mdgomareobs qarTul bazarze<br />

damkvidrebis saidumlo? rogor movaxdinoT biznesgaremoSi swori orientiri? am<br />

da sxva aqtualur sakiTxebis gadaWraSi Tqven BCNG-is kvalificiur eqspertTa jgufi<br />

dagexmarebaT.<br />

BCNG-i momsaxureobebis ZiriTadi mimarTulebebia: bizneskonsaltingi, treningebi da<br />

marketinguli kvlevebi.<br />

biznesmenebs da nebismier dainteresebul msurvelebs SesaZlebloba eZlevaT miiRon<br />

konsultaciebi Semdegi mimarTulebiT _ sagadasaxado da sabaJo sakiTxebi, marketinguli<br />

dagegmva, buRaltruli aRricxva, biznesis dagegmva da marTva, sawarmoTa registracia,<br />

biznespartniorebis moZieba da sxva.<br />

BCNG - axorcielebs rogorc individualur, aseve korporatiul momsaxureobas. iTanam-<br />

SromleT CvenTan da Cven viqnebiT Tqveni biznesis warmatebis sawindari.


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

bizneskalendari<br />

2 aprili:<br />

• sawarmo da organizacia<br />

mogebis gadasaxadis wliur<br />

deklaracias warudgens sagadasaxado<br />

organos da gadaixdis<br />

dazustebul wliur gadasaxads.<br />

• sawarmoebis, organizaciebisa<br />

da fizikuri<br />

pirebisTvisaTvis ekonomikuri<br />

saqmianobisTvis gamoyenebuli<br />

qonebis (maT Soris miwis) gadasaxadis<br />

wliuri deklaraciis<br />

wardgenis da dazustebuli<br />

wliuri gadasaxadis gadaxdis<br />

vada;<br />

• mewarme fizikuri<br />

pirebis, agreTve ekonomikuri<br />

saqmianobis ganmaxorcielebeli<br />

amxanagobis wevri fizikuri<br />

pirebis mier saSemosavlo gadasaxdis<br />

wliuri deklaraciis<br />

wardgenis da dazustebuli<br />

wliuri gadasaxadis gadaxdis<br />

vada.<br />

bizneskalendari<br />

16 aprili:<br />

• dRg-is gadamxdelad<br />

registrirebuli pirebi,<br />

waradgenen dRg-is yovel-<br />

Tviur deklaracias da ixdian<br />

kuTvnil gadasaxads;<br />

• aqcizis gadamxdelebi<br />

waradgenen aqcizis Sesaxeb<br />

yovelTviur deklaracias da<br />

ixdian kuTvnil gadasaxads.<br />

amasTan, aqcizuri markebiT<br />

niSandebas daqvemdebarebul<br />

aqcizur saqonelze aqcizi<br />

gadaxdas eqvemdebareba aqcizuri<br />

markebis SeZenisas;<br />

• Sromis anazRaurebis<br />

Tanxebisa da dakavebuli gadasaxadis<br />

gaangariSebis da<br />

gadaxdili Tanxebis informaciis<br />

Sesaxeb yovelTviuri sagadasaxado<br />

angariSis wardgenis<br />

vada. dakavebuli saSemosavlo<br />

gadasaxadi gadaxdas eqvemdebareba<br />

Tanxis (mogebis) gadaxdisTanave<br />

(gacemisTanave);<br />

• wamaxalisebeli gaTamaSebis,sistemur-eleqtronuli<br />

formis TamaSobis,<br />

latariis momwyobi (organizatori)<br />

pirebi, waradgenen sa-<br />

TamaSo biznesis mosakreblis<br />

yovelkvartlur deklaracias<br />

da ixdian kuTvnil mosakrebels.<br />

amasTan, kazinos<br />

(samorines) magidebis, saTamaSo<br />

aparatebisa da totalizatoris,<br />

bingos, lotos salaros<br />

mowyobisas saTamaSo biznesis<br />

mosakrebeli gadaxdas eqvemdebareba<br />

saangariSo kvartlis<br />

dawyebamde mosakreblis gadaxdis<br />

niSnebis SeZenis gziT;<br />

• mineralur wylebze<br />

bunebrivi resursebiT sargeblobisTvis<br />

mosakreblis gadamxdelebi<br />

sagadasaxado<br />

organoSi waradgenen yovelkavrtlur<br />

gaangariSebas da<br />

gadaixdian gasuli kvartlis<br />

kuTvnil mosakrebels;<br />

• naxSirorJangze (gazi<br />

CO 2 ), bunebrivi resursebiT<br />

sargeblobisaTvis mosakreblis<br />

gadamxdelebi yovelTviurad<br />

gadaixdian kuTvnil mosakrebels.<br />

• bunebrivi resursebiT<br />

(garda naxSiroJangis (gazi<br />

CO 2), mineraluri wylebis,<br />

soflis meurneobaSi gamoyenebuli<br />

wylis resursebisa)<br />

sargeblobisaTvis mosakreblis<br />

gadamxdelebi sagadasaxado organoSi<br />

waradgenen yovelTviur<br />

gaangariSebas da gadaixdian<br />

kuTvnil mosakre-bels.<br />

59


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

ekonomikuri indikatorebi<br />

inflaciis, mwarmoebelTa da samomxmareblo fasebis indeqsebis dinamika<br />

Tve/weli წლიური ინფლაცია თვიური<br />

ინფლაცია<br />

წლიური ინფლაცია<br />

(სამომხმარებლო<br />

ფასების ინდექსის<br />

პროცენტული<br />

ცვლილება წინა წლის<br />

შესაბამის თვესთან)<br />

თვიური<br />

ინფლაცია, %<br />

სამომხმარებლო<br />

ფასების ინდექსი<br />

(1995=100)<br />

მწარმოებელთა ფასების<br />

ინდექსი (2000 წლის<br />

დეკემბერი=100)<br />

სფი (1995=100) მფი (2000 წლის<br />

დეკემბერი=100)<br />

იანვარი-07 10,4 2,7 288,9 146,6<br />

თებერვალი-07 11,0 0,7 291,0 146,2<br />

მარტი-07 9,7 -1,1 287,9 148,8<br />

აპრილი-07 8,1 0,3 288,7 152,0<br />

მაისი-07 7,3 1,6 293,4 156,0<br />

ივნისი-07 7,3 -0,2 292,8 155,8<br />

ივლისი-07 6,6 0,1 293,3 161,4<br />

აგვისტო-07 7,7 0,6 295,2 167,1<br />

სექტემბერი-07 9,0 1,2 298,6 169,7<br />

ოქტომბერი-07 11,2 2,8 307,1 177,2<br />

ნოემბერი-07 11,6 1,4 311,3 173,3<br />

დეკემბერი-07 11,0 0,3 312,1 173,6<br />

იანვარი-08 10,7 2,5 319,9<br />

თებერვალი-08 10,9 0,9 322,8<br />

2007 weli eqsporti<br />

ianvari<br />

69 473,8<br />

Tebervali<br />

67 521,7<br />

marti<br />

86 665,9<br />

aprili<br />

99 579,0<br />

maisi<br />

112 612,3<br />

ivnisi<br />

ivlisi<br />

agvisto<br />

seqtemberi<br />

oqtomberi<br />

noemberi<br />

dekemberi<br />

sul<br />

ekonomikuri indikatorebi<br />

108 111,1<br />

118 907,5<br />

114 434,4<br />

97 163,0<br />

130 179,1<br />

111 147,5<br />

124 389,1<br />

1 240 184,4<br />

aT. aSS dolari<br />

2007 weli importi<br />

ianvari<br />

328 475,2<br />

Tebervali<br />

334 759,4<br />

marti<br />

381 864,0<br />

aprili<br />

364 694,4<br />

maisi<br />

438 539,4<br />

ivnisi<br />

376 066,0<br />

ivlisi<br />

430 090,3<br />

agvisto<br />

463 612,3<br />

seqtemberi<br />

423 991,3<br />

oqtomberi<br />

523 049,8<br />

noemberi<br />

446 146,3<br />

dekemberi<br />

705 413,4<br />

sul<br />

5 216 702,0<br />

aT. aSS dolari<br />

61


02.04.2008 1 GBP = 2.8914 GEL<br />

01.04.2008 1 GBP = 2.9160 GEL<br />

31.03.2008 1 GBP = 2.9479 GEL<br />

28.03.2008 1 GBP = 2.9764 GEL<br />

27.03.2008 1 GBP = 2.9670 GEL<br />

26.03.2008 1 GBP = 2.9420 GEL<br />

25.03.2008 1 GBP = 2.9252 GEL<br />

24.03.2008 1 GBP = 2.9439 GEL<br />

21.03.2008 1 GBP = 2.9446 GEL<br />

20.03.2008 1 GBP = 2.9971 GEL<br />

19.03.2008 1 GBP = 3.0055 GEL<br />

18.03.2008 1 GBP = 3.0317 GEL<br />

17.03.2008 1 GBP = 3.0699 GEL<br />

14.03.2008 1 GBP = 3.0890 GEL<br />

13.03.2008 1 GBP = 3.0612 GEL<br />

12.03.2008 1 GBP = 3.0665 GEL<br />

11.03.2008 1 GBP = 3.0808 GE<br />

10.03.2008 1 GBP = 3.0794 GEL<br />

laris kursis dinamika martis mixedviT<br />

aSS dolaris kursis dinamika larTan mimarTebaSi<br />

(saSualod kursi1.504)<br />

02.04.2008 1 EUR = 2.2954 GEL<br />

01.04.2008 1 EUR = 2.3211 GEL<br />

31.03.2008 1 EUR = 2.3271 GEL<br />

28.03.2008 1 EUR = 2.3299 GEL<br />

27.03.2008 1 EUR = 2.3156 GEL<br />

26.03.2008 1 EUR = 2.2961 GEL<br />

25.03.2008 1 EUR = 2.2728 GL<br />

24.03.2008 1 EUR = 2.2936 GEL<br />

21.03.2008 1 EUR = 2.3158 GEL<br />

20.03.2008 1 EUR = 2.3556 GEL<br />

19.03.2008 1 EUR = 2.3645 GEL<br />

18.03.2008 1 EUR = 2.3747 GEL<br />

17.03.2008 1 EUR = 2.3562 GEL<br />

14.03.2008 1 EUR = 2.3665 GEL<br />

13.03.2008 1 EUR = 2.3372 GEL<br />

12.03.2008 1 EUR = 2.3447 GEL<br />

11.03.2008 1 EUR = 2.3481 GEL<br />

10.03.2008 1 EUR = 2.3545 GEL<br />

<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY<br />

evros kursis dinamika larTan mimarTebaSi<br />

(saSualod kursi 2.3342)<br />

funti sterlingis kursis dinamika larTan<br />

mimarTebaSi (saSualod kursi 3.008)<br />

02.04.2008 1 USD = 1.4635 GEL<br />

01.04.2008 1 USD = 1.4685 GEL<br />

31.03.2008 1 USD = 1.4760 GEL<br />

28.03.2008 1 USD = 1.4810 GEL<br />

27.03.2008 1 USD = 1.4800 GEL<br />

26.03.2008 1 USD = 1.4770 GEL<br />

25.03.2008 1 USD = 1.4770 GEL<br />

24.03.2008 1 USD = 1.4830 GEL<br />

21.03.2008 1 USD = 1.4890 GEL<br />

20.03.2008 1 USD = 1.4940 GEL<br />

19.03.2008 1 USD = 1.4990 GEL<br />

18.03.2008 1 USD = 1.5050 GEL<br />

17.03.2008 1 USD = 1.5130 GEL<br />

14.03.2008 1 USD = 1.5190 GEL<br />

13.03.2008 1 USD = 1.5220 GEL<br />

12.03.2008 1 USD = 1.5260 GEL<br />

11.03.2008 1 USD = 1.5280 GEL<br />

10.03.2008 1 USD = 1.5300 GEL<br />

62 ekonomikuri indikatorebi


<strong>GEORGIAN</strong> BUSINESS TODAY

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!